5 september 1944
DOLLE DINSDAG
NKV
iotegeni
bentu
onvoldoende
verzekerd...
Rabobank
INGEZONDEN
JKVE LTU M
_mogenwij
dat eens vooru nakijken?
WEEKBLAD VOOR VENRAY EN OMSTREKEN
VRIJDAG 20 SEPTEMBER 1974 Nr. 38
VUF EN NEGENTIGSTE JAARGANQ
m PEEL EN MAAS
VOOR Al. UW DRANKEN
DRUK- EN UITGAVE VAN DEN MUNCKHOF B.V. VENRAY
GROTESTRAAT 28 POSTBUS 1 TEL. 2727 GIRO 1050652
ADVERTENTIEPRIJS 21 ct per mm. ABONNEMENTS
PRIJS PER HALFJAAR 8,50 (bij vooruitbetaling)
30 JAAR CELEDEN
Onjuist bericht van Radio Oranje bracht
vreugde en panieh. Waarom maakten de
geallieerden geen gebruik van de situatie
HET BEGON IN SEPTEMBER
Venray schrjjft september 1944.
Het is wat onrustig in deze ge
meente, waar men op de weinige
radio-toestellen het nieuws pro
beert te volgen van het front.
Op 6 juni 1944 D-day waren
de geallieerden op de Franse kust
geland en al was de invasie gelukt,
tot eind juli wilde er niet veel schot
komen in de opmars van de Ameri
kanen en Engelsen. Maar in de
maand augustus stort de Duitse te
genstand ineen en dringen de inva
sielegers in hoog tempo voorwaarts.
Op 15 augustus begint „Operatie
Mistral" de geallieerde invasie in
Zuid-Frankrijk bij Cannes. Tien da
gen daarna is Grenoble bevrijd.
Inmiddels hebben de legers, ko
mend uit Normandië Parijs bereikt.
Even is er een adempauze, maar
op 29 augustus komen de Engelsen
en Amerikanen weer in beweging.
Het le Canadese leger trekt op
langs de Noordzee-kust in de rich
ting van Ostende, het Britse 2e leger
richting Brussel en het le Ameri
kaanse leger gaat over een breed
front vooruit, de Noordelijke flank
richting Luik, de Zuidelijke flank
richting Luxemburg. De Britten
rukken het snelst op: op 3 septem
ber wordt Brussel bevrijd.
De Duitsers vluchten in paniek
voor hun vijanden uit, telkens trach
tend zich aan een omsingeling te
onttrekken.
GEEN NAPOLEON
Op 29 augustus is de Britse 11e
pantserdivisie uit het Seine-brug-
gehoofd bij Vernon op mars gegaan;
reeds de volgende dag wordt Beau-
vais bereikt, de dag daarna Amiens.
Dank zij het vroegtijdig optreden
van de Franse verzetsbeweging wor
den de bruggen over de Somme niet
opgeblazen.
Luitenant-generaal Brian Horrocks,
bevelhebber van het Britse 30e le
gerkorps, trekt in de richting van
Antwerpen. Op maandag 4 septem
ber rijden de eerste tanks van het
3rd Royal Tank Regiment over de
autoweg vlak bij de havenstad. Op
aanwijzing van de verzetsbeweging,
die natuurlijk met de situatie ter
plaatse op de hoogte is en de weg
kent,, weten de Britten langs een
voor de Duitsers niet verwachte,
veiliger omweg de stad in te komen.
De verraste verdedigers bieden in
de buitenwijken van de grootste Bel
gische havenstad weinig tegenstand.
Toch duurt het nog een hele dag
voordat de Duitsers uit heel Ant
werpen zijn verdreven, maar de
havens zijn de Engelsen onbescha
digd in handen gevallen. Een onver
wacht succes.
Maar generaal Horrocks zal later
verklaren: „Ik had de havenstad
links moeten laten liggen en over
het Albertkanaal moeten trekken
naar Woensdrecht en de land-engte
van Zuid-Beveland om zo de aftocht
van het Duitse 15e leger over de
Schelde af te grendelen. Napoleon
zou dit wellicht hebben ingezien,
maar ik dacht er niet aan
Want al hadden de Britten dan de
stad Antwerpen mèt de havens, de
toegangsweg naar de haven, de Wes-
terschelde, was nog stevig in Duitse
handen. Geen enkel geallieerd schip
kon Antwerpen bereiken, om op die
manier de nodige goederen in grote
hoeveelheid aan te voeren, nodig om
een snelle opmars te garanderen
juist nu de Duitsers duidelijk waren
aangeslagen en het tempo van de
geallieerde achtervolging verhoogd
moest worden
PLANNING TE PESSIMISTISCH
Het is vrij gemakkelijk te begrij
pen, dat het machtige invasieleger
van de bevrijders, vooral toen de
opmars op gang kwam, per dag dui
zenden en nog eens duizenden ton
nen brandstof vergde. Dat hadden de
generaals en staven natuurlijk ook
wel begrepen. Er waren speciale
maatregelen getroffen om het op
rukkende leger op een vlotte wijze
van brandstof te voorzien. Een pijp
leiding was onder de Noordzee en
het Kanaal door van Engeland naar
Frankrijk gelegd. Die pijpleiding
kreeg de naam „Pluto". De onge
dachte snelle opmars van de inva
sielegers in juli en augustus bracht
Pluto echter voor zeer grote pro
blemen. Parijs werd 55 dagen eerder
bevrijd dan was gepland en op de
datum waarop, naar verwachting de
Seine moest worden bereikt, 4 sep
tember, werd Antwerpen bevrijd. Er
werd alles aan gedaan om de aan
voer gelijke tred te doen houden met
de op de planning vér voorlopende
opmars.
De „Red Hall Express" vormde
een lang lint van vrachtwagens die
ononderbroken voortrolden naar het
front. Maar het duurde niet lang of
er ontstonden opstoppingen wegens
mankementen, verkeersongevallen,
slechte toestanden van de weg of
door andere oorzaken. Toen werden
vliegtuigen ingezet om de hoognodi
ge brandstof nóg sneller naar voren
te krijgen, maar dit alles kon niet
voorkomen, dat op 4 september, toen
de geallieerden vlak bij onze grens
stonden, toen de Duitsers en land
verraders in paniek vluchtten, de
opmars moest worden gestaakt
Juist op het moment waarop Ne
derland voor het grijpen lag hielden
de tanks en de pantserwagens stil.
Er was geen druppel olie meer.
GEEN WEET VAN
Maar van dat laatste had men hier
in Nederland geen weet. Men staar
de ich blind op de kaarten, waar
in forse streken de geallieerde op
mars het beste deed hopen. En de
Duitsers zelf schenen de goede be
richten te onderstrepen. "Want Ven
ray, nog onbewust van het feit dat
het een van de sleutelposities in
nam in het bruggenhoofd Blerick
(waarvoor het anderhalve maand
later bijna dood zou bloeden) kreeg
een invasie te verwerken van man
nen van de Organisation Todt, die
ingekwartierd moesten worden. Er
waren gewonden bij, slachtoffers
van Engelse jagers, die het de te
rugtrekkende Duitsers niet gemak
kelijker maakten.
Er werden aanvankelijk nog kis
ten met spullen meegesjouwd en zo
kon het gebeuren, dat een bepaalde
Ven ray se families opdracht kreeg
tekeningen te verbranden van alle
bruggen over de Seine. Deze hulp
troepen van het Duitse leger, de
bruggen-en wegenbouwers werden
op de voet gevolgd door een onta-
keld Duitse leger, aanvankelijk nog
op vrachtwagens, later op karren en
fietsen. De Venrayers, die het sieg-
rijke en stramme Duitse leger ge
kend had, keek zich de ogen uit naar
deze troep, die met allerlei materieel
Venlo-waarts trok en maar weinig
overliet van dat gedisciplineerde le
ger van vroeger. Men had al gauw
door dat men met fietsen heel voor
zichtig moest zijn, want de haas
tige Duitsers waren maar al te zeer
geneigd hun dikwijls wrakke fietsen
in te ruilen tegen een wat betere.
Maar dan vroegen weer andere
dingen de aandacht, zoals het ver
trek van re Duitse Blitzmadel uit
het Patersklooster. Jarenlang had
den zij dit bezet gehouden en had
het klooster gediend als centrale bij
de luchtverdediging van het Rijn
land. Maar nu de vijand niet ver
meer scheen moesten deze Blitz
madel in veiligheid worden ge
bracht. Een leeg klooster bleef ach
ter
Ook de NSB-ers zagen het niet
meer zitten in ons goede Venray.
Ook het einde van hun rijk scheen
gekomen. Was de Venrayse leider
nog zo gelukkig dat hij met een
auto kon vertrekken, de „gewone"
NSB-er kon niets anders doen dan
zijn pungel op de rug of op een
handwagentje te leggen en zich aan
te sluiten bij de rij voortsjokkenden
in de richting Venlo, op weg naar
het groter Vaderland.
Ook ontruimden de Duitsers de in
beslag genomen meisjesschool aan
de Maasheseweg. Daarin hadden ze
een groot magazijn ondergebracht
met textielgoederen, welke bestemd
waren voor hun landgenoten, die bij
de Amerikaanse en Engelse bom
bardementen alles verloren en on
dergoed voor het Duitse leger.
Nu was ontruimen misschien niet
het juiste woord, want ze vertrok
ken hals over kop en lieten de school
de school en de spullen de spullen.
Toen men dat doorhad, nam me
nigeen de kans om over de muur te
klimmen en zich te goed te doen aan
deze spullen, die zelf met kisten vol
mee naar huis genomen werden.
Merkwaardigerwijs had men voor
een ander „lager" dat in de jongens
school in de Schoolstraat was inge
richt minder belangstelling. Daar
waren namelijk hele ziekenhuis-in
richtingen opgeslagen van dekens tot
geneesmiddelen toe. Ook daar ver
lieten de Duitsers hals over kop hun
magazijn, maar keerden anderen
vrij snel terug en slechts een enke
ling waagde zich daar binnen. Maar
de brancards e.d., welke daar in
overvloed lagen, had men (nog) niet
nodig.
Ook op het Veulen, waar in feite
de Ortskommandatur van Venray
gevestigd was, was paniek. De Orts-
kommandant met zijn mensen had
den het druk met de evacuatie van
alles wat Duits of NSB was uit Ven
ray. Een deel van de bezettting van
het Veulensekamp vertrok ook on
der de goedkeurende blikken van
Venrayers, die al dachten aan een
dankprocessie naar Oostrum.
VREUGDE VAN EEN DAG
Dolle Dinsdag heeft voor wat be
treft de Duitse troepen slechts één
dag geduurd. Spoedig bleek het be
richt van Radio Oranje niet met de
feiten overeen te stemmen. Integen
deel, de geallieerde opmars wordt
gestaakt wegens gebrek aan brand
stof voor de voertuigen en de Duit
sers krijgen gelegenheid hun in el
kaar gestorte front weer te herstel
len. Op 4 september bevindt zich
nog geen enkele geallieerde soldaat
op Nederlandse bodem. Dit zou pas
10 dagen later het geval zijn en het
zal niet een Engelse soldaat maar
een Amerikaanse militair zijn, die
als eerste onze grens passeert en wel
bij Eysden in Zuid-Limburg. De eer
ste Nederlandse stad, die zal worden
bevrijd zal niet Breda zijn, maar
Maastricht en wel op 14 september.
Hoe kwam het dan dat Radio
Oranje kon spreken van de bevrij
ding van Breda? Dat is zo gegaan:
Er was bij Bureau Inlichtingen van
de Nederlandse Regering te Londen
bericht binnen gekomen dat Breda
se verzetsstrijders in kontakt waren
gekomen met Engelse troepen. Er
werd echter niet bij gezegd, waar
dat kontakt plaats vond en hóe groot
de Britse eenheid was waarmee kon
takt was gemaakt. Was dat een di
visie of was dat een verkennings
eenheid? De BBC nam het bericht
over met de gedachte: Als de Ne
derlandse regering zoiets zegt, dan
zal het wel goed zijn. De Nederlan
ders in Londen dachten: ook de BBC
zendt dit bericht uit, dan zal het
wel in orde zijn.
En zo werd de blijde mare „Breda
is bevrijd" zelfs meerdere malen
omgeroepen voor de Engelse zender.
De paniek bij de bezetter heeft
maar één dag geduurd, dat gold ook
voor de vreugde bij ons in Venray. De
wachtende mensen langs de straten
en wegen gingen na een paar dagen
vol plezier ook die avond naar huis
met de gedachte dat de bevrijders
ieder moment Venray binnen kon
den trekken.
Maar twee dagen daarna moest
praktisch de hele mannelijke bevol
king onderduiken want de terug
gekomen Duitsers stelden een kabel-
wacht in, omdat er een kabel door
gesneden was. Dat ze weer terug
waren, merkten ook de boeren, waar
het laatste vee uit de stallen ge
haald werd en de winkeliers, waar
de Duitsers aan het „konfisceren"
waren begonnen.
OPBOUW '70 NAAR AANLEIDING
VAN DE VERGADERING VAN
DE PARTIJ VAN DE ARBEID
In Peel en Maas van 9 september
lazen wij dat op de vergadering van
de P v d A gezegd is, dat PPR en
Opbouw '70 en P vd A nauw gaan
samenwerken, o.a. door gezamenlij
ke fraktievergaderingen.
Opbouw '70 stelt het op prijs bij
deze te verklaren dat er met het be
stuur en fraktie van Opbouw '70
nooit een afspraak is gemaakt over
gezamenlijke fraktievergaderingen,
of over gezamenlijk optreden in de
raad; en dat er zelfs nooit offciëel
over gesproken is.
Gedachtenwisseling met Opbouw
'70 over gemeentezaken zijn uiter
aard wel mogelijk, al was het al
leen maar omdat Opbouw '70 daar
iedereen en elke groepering de ge
legenheid voor geeft op zijn verga
deringen van elke maandag vóór de
raadsvergadering, in de Pepermolen.
Deze vergaderingen zijn openbaar -
zoals iedereen weet.
Het enige zekere dat de drie frak-
ties gemeenschappelijk of gemeen
hebben, is dat elk slechts één raads
lid heeft.
Het bestuur van Opbouw '70.
Er is al eens gewezen, in het ver
leden is er door de vakbonden ge
streden. Er zijn veel offers gebracht
om voor de werknemende mensen
doodgewoon een stuk brood op ta
fel te krijgen. Deze strijd is hard
geweest.
Stakingen om te kunnen leven -
dat was een uiterst middel. In onze
moderne maatschappij lijkt dit haast
onbegrijpelijk - vooral voor de jon
ge mensen - maar hebben wij kort
geleden niet iets dergelijks meege
maakt, door de aktie van de boe
ren en tuinders?
Wie kent niet de kreet van de
oude socialisten proletariërs aller
landen verenigt u!
En waarom? Voor de strijd tegen
het kapitaal. De mensen met het
geld, het kapitaal; tegen de mensen
die werken, de arbeid.
Het kapitaal - zo zag de werkne
mer het - had één doel: vermeerde
ring van het kapitaal.
De arbeider - zo werd hij beoor
deeld - iemand die veel geld wilde
hebben voor weinig arbeid.
Gelukkig is deze felle tegenstand
verminderd. Maar is het nu ideaal?
Hier heeft het NKV ook een taak.
Allereerst zal het NKV de leden
moeten vormen tot verantwoordelij
ke werknemers. Als mens en als
christen zijn wij toch, ondanks ver
schil in bezit, macht en stand, aan
elkaar gelijk. Wij zijn toch allen
kinderen van dezelfde Vader God.
Ieder heeft zijn eigen taak. De
werknemer biedt de grootste dienst
aan van zijn arbeid. De werkgever
biedt werkgelegenheid en loon. In 'n
onderneming bieden de mensen el
kaar wederkerig hun diensten aan.
Ze hebben verplichtingen tegenover
elkaar. Beiden hebben verantwoor
delijkheid, beiden mogen vanuit hun
verantwoordelijkheid meewerken en
meezoeken om het bedrijf zo goed
mogelijk te laten functioneren.
Dit betekent voor de werknemer
de moeilijke taak van medezeggings-
schap: de inspraak.
Mogen de leden van het NKV afd.
Venray, door deze gemeenschap van
arbeidende mensen, leren deze nieu
we opgave in alle eerlijkheid in te
brengen in hun arbeidsgemeenschap.
Dit is één van de vele taken van
het NKV
DISCO VELTUM
Hallo, jongens en meisjes.
De vorige instuif was zo kinds-
gezellig, dat we de volgende al weer
in petto hebben. Het kost bijna niks.
Eén kwartje maar of 2 gulden voor
een half jaar. Daar kan je niet voor
wegblijven.
Degenen van jullie die 14, 15 of
16 jaar zijn verwachten we op 21
september om 19.30 uur in het Tref
centrum, Goudsmidstraat 9, Veltum.
N.B. Voor degen die 12 en 13 jaar
zijn, is er een disco-avond op vrij
dagavond van 79 uur.
Tot ziens en de groeten van Lia,
Hans, Bert, Herman en Netty.
Lonen stijgen, kosten stijgen. Salarissen omhoog,
prijzen omhoog. Weet u wel zeker dat uw verzekeringen met
die spiraal mee omhoog zijn gegaan? Misschien zijn
sommige van uw polissen inmiddels overbodig en ontbreken
er een paar hoognodige.
U kunt daar heel eenvoudig achter komen. Haal gewoon
al uw polissen eens voor dQ dag en stap ermee naar uw
Rabobank. Daar vindt u een verzekerings-deskundige die u
vrijblijvend en kosteloos een goed en objektief advies geeft
zo noemen zich Raiffeisenbanken en Boerenleenbanken
De Grotestraat van voor de oorlog laat duidelijk zien welke veranderingen zich intussen voltrokken.