EEN VENRAYER
IN AMERIKA
Winkelbehoeften in
Venray weer in het geding
NKV
a.s. zondag in Venray
POLITIEHONDENWEDSTRIJD
JKveltu M
Leenenl
WEEKBLAD VOOR VENRAY EN OMSTREKEN
Venrays
Mannenkoor
Kanarievereniging
De Huisvriend
VIJF EN NEGENTIGSTE JAARGANG
PEEL EN MAAS
VOOR AL UW DRANKEN
VOOR AL UW DRANKEN
DRUK- EN UITGAVE VAN DEN MUNCKHOF B.V. VENRAY
GROTESTRAAT 28 POSTBUS 1 TEL. 2727 GIRO 1050652
ADVERTENTIEPRIJS 21 et per mm. ABONNEMENTS
PRIJS PER HALFJAAR 8,50 (bij vooruitbetaling)
Op het kerkhof van Chraton, een Amerikaans stadje in het verre
Nebraska, kan men de grafsteen aantreffen, waarvan hier een af
beelding geplaatst is. Alleen is inmiddels achter Martin J. 1888 19
het jaartal 73 ingevuld. Want Martin J. Janssen rust thans al b«-
na anderhalf jaar in dit parkachtige kerkhof naa.st zijn vrouw. Het
is het graf van een Venrayse jongen, die eens een van de hoogste
Amerikaanse onderscheidingen voor dapperheid kreeg: het Distin
guished Service Cross, waarvan het wapen ook op de grafsteen ge
beiteld staat.
MARTIN J. JANSSEN
werd in 1888 geboren op .den Bra
bander in Venray, en groeide daar
op, met zijn 4 broers en 3 zusters in
't gezin van de Janssen's. Niets dat
er op wees, dat hij eens in de loop
graven aan de Somme in Frankrijk
mee de geschiedenis zou gaan maken
van de bloedige veldslagen van de
eerste wereldoorlog.
Integendeeltoen het tijd werd
dat hij een vak ging leren, begon
men hier in Venray juist met de
bouw van het St. Servatius-gesticht
en hij besloot toen maar metselaar
te worden. Th. Pouwels van de
Langstraat was zijn leermeester
en toen het gesticht klaar was, had
die gezorgd dat er een prima metse
laar uit Martien Janssen gegroeid
was.
Een metselaar, die hier echter ook
geen werk meer vond en dus, als
zovelen voor en na hem, „over de
palen" moest en in Duitsland ging
metselen.
In das grosze Vaterland raakte hij
ook een week in de gevangenis ver
zeild, omdat hij er gesnapt was bij
het zetten van strikken. Dat. was 'n
sport waaraan zich vele bewoners
van de Overloonseweg en omgeving
in die jaren schuldig maakten. Maar
in Duitsland waren konijntjes nog
heiliger dan hier, en dus moest Mar
een hele week gaan brommen.
Als hij 'skonings wapenrok moet
gaan dragen, gebeurde dat in Nij
megen, waar hij ook werd opgeleid
tot tamboer. En daar heeft schutte
rij St. Anna dan weer van geprofi
teerd, waar hij tamboer werd van
de toen bestaande stafmuziek bij de
schutters.
Maar met tamboeren kon men de
kost niet verdienen en ook met met
selen niet. Want het Europa van die
dagen werd steeds roeriger. Hij be
sloot te emigreren en vertrok in fe
bruari 1914
NAAR AMERIKA
waarheen al een broer van hem in
1912 vertrokken was. Hij kwam te
recht in Rushville in de staat Ne
braska, waar hij boereknecht werd
en de kat eens uit de boom keek.
Maar in plaats van de kat uit de
boom, kwam er het mobilisatiebevel
uit Nederland, en toen was goede
raad duur^
Het advies van zijn eveneens ge-
emigreerde broer (die daar inmid
dels al getrouwd was, luidde zo on
geveer: „Man blijf hier, die oorlog
duurt een paar maanden, en dan zit
je te kijken en kun je de reiskosten
voor de tweede keer bij elkaar zien
te krijgen
Ze besloten het zekere voor het
onzekere te nemen en beiden vroe
gen om Amerikaan te mogen wor
den. Dat lukte wonderwel, maar de
reden waarom begrepen zij te laat.
Amerika's voormannen waren toen
al overtuigd, dat ook Amerika aan
de eerste wereldoorlog zou gaan
deelnemen, en dan telt iedere man,
ook als ze in Venray geboren zijn....
En niet lang nadat beiden Ameri
kaan geworden waren, droegen ze
de wapenrok van Amerika. Martin
werd onder-officier, en toen de oor
log kwam, was hij het die naar En
geland vertrok en vandaar naar het
front in Frankrijk. Daar was de
zaak intussen al hopeloos vastgelo
pen, en ook hij belandde in de loop
graven.
D.S.C.
Als men hem later toen hij even
in Venray was - vraagt naar zijn
oorlogsondervindingen, dan 'klapte'
hij toe, zoals zijn broer weet te ver
tellen. De ellende van de loopgraven
heeft hij voor het volle pond gedra
gen. Ze hebben alleen uit hem ge
kregen, dat hij weken tot aan zijn
knieën in het water gestaan had en
dagen lang moest leven van wat
suiker omdat de aanvoer niet door
kwam.
Later als hij weer in Amerika te
rug is, komt daar het bericht van
zijn hoge onderscheiding aan dat
zelfde front. De toekenning van het
.Distinguished Service Cross". Een
van de hoogste onderscheidingen en
dat voor een Venrayer die hier in
tussen als
DESERTEUR
ingeschreven stond. Maar als men
hem in brieven vraagt om het waar
om van deze onderscheiding, dan is
zijn vaste antwoord: „Jong, 't heeft
geen zin al die ellende weer op te
halenlaat maar".
Maar hij, die in zijn leven nooit op
deze onderscheiding heeft voorge
staan, heeft hem wel op zijn graf
steen laten beitelen.
Maar terug naar de eerste wereld
oorlog. Duitsland geeft uiteindelijk
de sti'ijd op en Martin Janssen komt
als een onderdeel van de Ameri
kaanse bezetting in Dusseldorf te
recht. Dan wordt het verlangen om
zijn geboorteplaats terug te zien wel
erg sterk, maar hij durft niet. Hij is
immers deserteur
Hij brengt zijn verlof dan ook in
België door, waar hij in een Ant
werpse bioscoop in gesprek komt
met een dame, die de belevenissen
van deze Amerikaanse soldaat wel
eens wil weten. Als hij zijn wetens
waardigheden vertelt en ook zijn
verlangen naar zijn geboortegrond
uitspreekt, neemt deze dame hem
mee naar huis om hem voor te stel
len aan haar echtgenoot. Dat was 'n
gerenomeerde smokkelaar die zich
zelfs niet bang toonde voor de elec-
trische versperringen.
Met een geleend burgerpakje en
in gezelschap van de smokkelaar
ging men tot onder Valkenswaard,
waar de grens overgestoken werd
via een stille bosweg. Dan gingen
beiden met de trein naar Deurne
naar Oostrum durfde men niet van
wege dat deserteurschap en van
Deurne te voet naar Venray. Als ze
dan in de buurt van het Vlakwater
zijn twijfelt Martin hoe hij het bes
te naar de Brabander kan. Hij be
sluit om dat aan de eerste de beste
te vragen. Die eerste de beste is
dan, hoe bestaat het, zijn eigen oud
ste broer. Die neemt hem mee naar
de Beek in Merselo, waar een zuster
getrouwd is.
'sAvonds, als het donker is, gaat
hij dan terug naar de Brabander en
daar blijft hij drie dagen. Overdag
braaf thuis in de kamer, 's avonds
op bezoek bij zijn broers en zusters.
De smokkelaar amuseert zich intus
sen kostelijk met de Venrayse sne-
velmaar dan gaat de reis terug.
Ongedeerd komen ze weer in Bel
gië, van waaruit hij zich weer voegt
bij zijn onderdeel in Duitsland. Om
tenslotte weer afgevoerd te worden
naar Amerika.
TERUG IN AMERIKA
krijgt hij dan die hoge onderschei
ding. Maar daarvan kan hij niet le
ven. Hij is weer gaan metselen en
trok door gehel de Verenigde Staten.
Uiteindelijk trouwde hij met een
weduwe, wier man als soldaat in de
oorlog was gesneuveld. Kinderen kre
gen ze niet, daarom namen ze een
jongen en een meisje aan. Die zijn
intussen ook al "weer lang getrouwd
en hebben een eigen gezin gesticht.
Maar eens in het jaar schreef hij
zijn broers en zusters van zijn bele
venissen in het Amerikaanse. Ze le
ren daaruit hoe hij ouder wordt, dat
zijn hart niet meer het sterke van
vroeger is, en hoe in 1963 tot zijn
groot verdriet zijn vrouw stierf. En
ook kon men tussen de regels door
het grote heimwee lezen naar het
dorp waar hij geboren was.
Als een van zijn nichten in het
begin van de 70er jaren naar Ame
rika reist, nodigt hij haar uit naar
het verre Nebraska. Hij is echt blij
met dat bezoek, ondanks dat zijn
hart steeds meer kuren gaat verto
nen, zoals hijzelf zegt. „Doe de groe
ten aan Venray" zegt hij bij het af
scheid, als hij zijn gast het graf ge
toond heeft, waarvan bijgaande foto
gemaakt is. Hij had zijn laatste rust
plaats al klaar laten maken. En op
de grafsteen het ordeteken, dat hij
eens met bloed en tranen in de loop
graven van de eerste wreldoorlog
moest verdienen
De Stichting Projectontwikkelings
bureau van de Amro-Westlandbank
heeft belangstelling - naast anderen
voor de ontwikkeling van Venrays
roze vlek.
Met het oog daarop heeft deze
Stichtnig o.m. de rapporten eeü.s on
der de loupe genomen, welke zijn
verschenen. Daaronder hoort ook het
veel geciteerde onderzoek van het
Centraal Instituut voor Midden- en
Kleinbedrijf „Winkels in Venray"
dat in 1973 gepoogd heeft de winkel-
behoeften voor de toekomst vast te
leggen.
Dit rapport kwam op grond van
verschillende gegevens tot de con
clusie dat Venray-centrum tot 1985
1850 tot 2300 m2 nieuwe vloeropper
vlakte ten behoeve van winkels no
dig zal hebben. Een conclusie die o.
m. van gemeenteweg driftig is aan
gevochten.
Geen wonder overigens, want voor
het centrumplan ging de gemeente
zelf uit van een uitgroei van het
winkelareaal tot 5700 m2 in 1985.
Dat is wel een verschil, waar menig
een van geschrokken is en er zijn of
haar vraagtekens bijgezet heeft.
AMRO-WESTLAND
konstateert in haar studie, dat de
mogelijkheden van het verzamelde
grondmateriaal door het CIMK niet
optimaal benut zijn. Ook bij de uit
werking van de basis-gegevens zet
dit projektontwikkelingsbureau soms
vraagtekens.
Zo vraagt dit bureau zich af, waar
om het CIMK de gestichtsbevolking
niet meerekent. Hier is op de eerste
plaats inwonend personeel bijgeteld,
doch ook de patiënten verrichten
wel degelijk bestedingen bij de Ven
rayse winkels.
Op de tweede plaats handhaaft 't
CIMK bij haar prognoses een in
Venray bestaande achterstand bij 't
gemiddelde inkomen per hoofd van
de bevolking, t.a.v. het Nederlands
gemiddelde. Was die achterstand^ in
1958 nog 28% in 1965 was dat ge
daald tot 21%. Deze achterstand
handhaaft het CIMK echter tot 1985
en voert die zelfs op tot 25%. Het
projectbureau meent dat zulks niet
reëel is en dat dit percentage - ze
ker voor Venray - centrum - moet
worden teruggebracht tot 15 - 10%.
Terwijl het CIMK komt tot een
raming van de omzetten in de de
tailhandel van 77 miljoen guldens in
1980 en van 97 miljoen in 1985,
raamt het projectbureau die omzet
ten op resp. 102 en 129 miljoen gul
dens.
VIJFDUIZEND
VIERKANTE METER
nieuwe bedrijfsvloeroppervlakte
zo berekent genoemd projectiebure
au, zal Venray-centrum tot 1980 er
bij moeten bouwen. Dat zou kun
nen gaan om een warenhuis van V.
D. met c.a. 15 andere winkels.
In de tweede fase te realiseren
tussen 1980 en 1985 zou binnen
de rose vlek nog eens te rekenen
zijn met rond 2000 m2 of 10 - 15 win
kels. Dat zal in de eerste fase 4000
-4500 m2 grond vragen en in de 2e
fase 1500 - 2000 m2. Daarbij moet
men verder nog rekenen op 7000 m2
totale grondoppervlakte voor par
keerruimte voor deze winkels.
Dit rapport is tot stand gekomen
naar aanleiding van verschillende
vragen en uitgangspunten, die de
de commissie ad hoe voor Venrays
centrumplan heeft opgesteld.
Daarin stelt die commissie, dat
gestreeft moet worden naar een zo
nauw mogelijke verwevenheid van
de nieuwe ontwikkeling met de be
staande bebouwing. Dat geldt dan
zowel voor de bebouwing als voor
de wegen en straten. Een onderzoek
is nodig om te bepalen of de bebou
wing van de oostzijde van de School
straat van begin af aan bij deze ont
wikkeling moet worden betrokken.
Een tweede wens van de commis
sie is, dat de uitwerking dusdanig
gefaseerd wordt verwezenlijkt, dat
die afgestemd is op de gebleken be
hoeften, waarbij dan tevens reke
ning wordt gehouden met de be
staande centrumvoorzieningen.
Milieuvorming wordt door de com
missie extra onderstreept. Zij stelt
dat het centrum meer moet zijn dan
een zuiver comnlerciëel gebeuren
Daarom zal b.v. extra aandacht ge
geven moeten worden aan de inrich
ting van de onbebouwde ruimte met
groenversieringen en straatmeubile
ring.
Datzelfde vraagt de commissie voor'
de nodige verkeersvoorzieningen.
Blijvende inspraak wordt gevraagd
voor de bevolking in de verschillen
de stadia van de ontwikkeling. Wil
len bv ontwikkelaars iets wijzigen
in de plannen, dan zal daarover
eerst overleg gepleegd dienen te
worden met de commissie.
Ook wil men horen hoe nader op
komende wensen uit de bevolking,
nog in de ontwikkeling betrokken
kunnen worden.
Een en ander kan misschien op
genomen worden in een bindende
abritage-regeling, die nodig zal zijn
voor onvoorziene omstandigheden.
Eigendomsverkrijging door deel
nemende ondernemers moet moge
lijk zijn; terwijl de wens dat plaat
selijke ondernemers, bij de ontwik
keling worden ingeschakeld, hoog
genoteerd staat.
Op deze stellingen en vragen heb
ben in een informeel gesprek met
de raads- en commissie-leden, de
projectontwikkelaars Amro-West-
land te Utrecht en Wilma te Weert
antwoord proberen te geven. Het
was bij die gelegenheid dat Amro-
Westland o.m. schriftelijk haar ziens
wijze over 't winkelbestand in Ven
ray aanbood.
Wilma had daar nog geen studie
van gemaakt, maar meende, op
grond van haar ervaringen elders in
soortgelijke gemeenten als Venray,
dat als de Schoolstraat aan beide
zijden gefaseerd met winkels zou
worden volgebouwd; waaronder o.
m. het warenhuis van V. D., dat
Venray dan winkels genoeg zou
hebben tot 1985
Wat het nu allemaal worden gaat,
zal de toekomst moeten leren.
Donderdag 22 aug. repetitie om 20
uur. De z.g. generale repetitie voor
de concertreis naar Ahrweiler op
a.s. zaterdag 24 en zondag 25 au
gustus.
Zaterdagmorgen om 7 uur vertrek
bij Hotel De Zwaan, niet in man
nenkoor-uniform maar in zelf te
te verkiezing kleding.
Meenemen: o.a. mannenkooruni
form met hemd en dasje, incl. zwar
te schoenen en donkere sokken en
de witte coltrui. Denkt u vooral aan
de pas. Verdere gegevens over het
programma voor deze dagen worden
u nader bekend gemaakt.
Donderdag 29 augustus weer nor
male repetitie om 20 uur voor het
gehele koor.
Op de jl gehouden repetitie werd
dhr. H. Schulz met algemene stem
men gekozen als nieuw bestuurslid,
als opvolger van dhr. Theo Jacobs,
die wegens drukke werkzaamheden
deze funktie niet meer kon waarne
men. Tevens werden op deze avond
6 nieuwe leden geballoteerd, en wel:
dhr. C. van Raay. P. Crooymans, B.
van der Hop, J. van Bussel, W. Hen-
kens en H. Oudenhoven Jzn.
De leden van het Hofkoor worden
dringend verzocht de carnavalsuni
formen ets. in te leveren op de vol
gende reptitie.
Afmeldingen uitsluitend bij de hr.
M. Aarts, teL 1617 of bij het clublo
kaal De Zwaan, tel. 1279.
De taak van het NKV, ook als
plaatselijke centrale, is aan het le
ven van de leden inhoud en beteke
nis trachten te geven.
Dit is een ontzettende taak, gezien
de verscheidenheid van de mensen,
gezien ook de verscheidenheid van
allerlei levensomstandigheden.
Als het de taak is van de Vak
bond, om te verkrijgen een zeker
heid in het werkmilieu, meestal door
het bereiken van een cao; leert de
ervaring dat een cao alléén nog niet
het geluk aan alle mensen geeft.
Leven is méér dan niet doodgaan;
leven is mé'r dan geld alleen; leven
is vriendschap, solidariteit, gezond
heid, vreugde en geluk. Dat komt
niet aangewaaid, daarvoor met met
eikaar gewerkt, gesproken en nage
dacht worden.
Het NKV zal een stuk dienstbetoon
moeten zijn aan de leden. Een steu
nen van elkaar; het zal de mogelijk
heid moeten geven tot scholing, vor
ming, informatie, voorlichting aan
kader- en gewone leden.
Het NKV stelt de vakbeweging
present in de samenleving. Door pu
bliciteit, zoals ook in dit veelgelezen
weekblad, laat het NKV zien, wat
de bedoeling van deze organisatie
van werknemende mensen.
Het NKV is geen machtsinstituut,
geen overheersende partij, maar het
is een dienstbetoon aan de leden.
Het NKV heeft alleen reden van
bestaan, als het een bijdrage levert
aan het goed funktioneren van de
samenleving. Het NKV is eigenlijk
werkzaam op het terrein van het
welzijn van de mensen.
Het gaat uiteindelijk om het ge
luk van de mens.
Hoe het NKV hieraan in Venray
werkt en blijft zoeken, willen wij
u de volgende keer verduidelijken.
JEUGDKLUBS VELTUM
Op 16 september willen wij weer
starten met onze Jeugdklubs (han
denarbeid en vrije spelgroepen) in
het Trefcentrum, Goudsmidstraat 9.
De kinderen kunnen zich voor 1
september opgeven bij mevr. Ter
Beek, Rochusstraat 26 of bij mevr.
van Delft, Veltumse Kleffen 260.
Alle gegevens kunt u voortaan in
dit blad vinden onder bovenstaand
vignet.
Vanwege het hoge aantal kleuters
van 6 jaar, vorig jaar, is besloten
de klubs te laten beginnen bij de
lste klassers. De kontributie komt
op 75 ct. per kind, per keer. In
schrijfgeld is niet nodig.
De klubs zijn op:
maandagavond 6.30-8.00 u. 9-11 jr.
dinsdagavond 7.00-8.30 u. 12-14 jr.
woensdagmiddag 2.00-3.30 u. 6-8 jr.
donderdgavond 6.30-8.00 u. 9-11 jr.
zaterdagmorgen 10.00-11.30 u 6-8 jr.
Op zaterdagavond is er iedere 14
dagen een instuif voor 13-15 jaar.
Wie er belangstelling heeft voor
een rolschaatsklub kan zich opge
ven bij Miriam Ter Beek, Rochuus-
straat 26. Voor jongens en meisjes
van 10-13 jaar. B,ij voldoende deel
name kan er dan een instructeur
aangetrokken worden.
Voor de jeugdklubs zoekt het be
stuur nog enkele dames en heren
die interesse hebben om leiding te
geven aan een der kindergroepen
van 15 jaar. In het bijzonder voor
de handenarbeidclub op maandag
avond .donderdagavond, woensdag
middag of zaterdagmorgen. Nadere
inlichtingen bij mevr. Ter Beek, Ro
chusstraat 26, tel. 2839.
Maandag 26 augustus om 20 uur
vergadering in „In den Engel".
Op de agenda staat:
1. Opening voorzitter
2. Verslag sekretaris
3. Inning contributie
4. Mededelingen bestuur
5. Jubileum 8 leden
6. Rondvraag.
Zondag a.s. organiseert de Politie
hondenvereniging De Verdediger op
nieuw haar jaarlijkse wedstrijd om
de „Paul Burgman trofee". Ook dit
jaar zal er door 10 verschillende
clubs fel gestreden worden om deze
beker, welke 4 jaar geleden beschik
baar werd gesteld door de echtge
note van wijlen de heer Burgman.
Deze beker werd vorig jaar gewon
nen door P.H.V. Buitenlust, die hem
dit jaar zal verdedigen. De wedstrij
den om deze beker zijn in Zuid Ne
derland zeer bekend geworden, o.m.
door de hoge kwaliteit van de deel
nemers en de inzet waarmee gestre
den wordt.
Voora ldit jaar heeft de organi
serende vereniging er alles aan ge
daan om de beste combinaties uit
Brabant en Limburg naar Venray te
krijgen. Dit om het publiek een on
vergetelijke dag te bezorgen, en om
dat de TROS-televisie heeft toege
zegd hier opnamen van te maken
voor hun programma TROS-SPORT.
Gezien het deelnemersveld, dat er
aan meewerkt, zal het een faire én
harde wedstrijd worden, waarin elk
half puntje meetelt.
De deelnemers zijn:
dhr. Frijns, Maastricht met M.H.
cert, met lof 324 punten;
dhr. Driessen, Venlo met D.H.
cert, met lof 319 punten;
dhr. Verbruggen, Venray met M.H.
cert, met lof 317 punten;
dhr. Peters, Tegelen met M.H.
cert, met lof 312 punten;
dhr. Flipsen, Ottersum met M.H.
cert, met lof 314 punten;
dhr. Velemans, Sambeek met M.H.
cert, met lof 325 punten;
dhr. L. v.d. Broek, Wouw met M.H.
cert, met lof 311 punten;
dhr. Strijbosch, Venray met M.H.
cert, met lof 323 punten;
dhr. Grassens, Gemert met M.H.
cert, met lof 309 punten;
dhr. Vonk, Hapert met D.H.
cert, met lof 3Ó7 punten.
De wedstrijd begint met de voor
oefeningen om 9.00 uur op het club
terrein gelegen aan de Beekweg. Het
spectaculaire stelwerk begint om 2
uur, na de opening door burgemees
ter Schols.
De opening wordt nog voorafge
gaan door een show van het tam
boercorps St. Jan uit Wanroy. In de
pauze geeft dhr van Es uit Amstel
veen een demonstratie met z'n hond
die kampioen van Nederland is.