Historisch ogenblik
Wa
Nelissen-beton en basis-elementen i
annm zi{
m
MK£F WEEKBLAD VOOR VENRAY EN OMSTREKEN
PIJLS
Dekenaat Venray
voor Nrd. Limburg
VRIJDAG 19 DECEMBER 1969 No. 51
NEGENTIGSTE JAARGANG
IS
GOEDKOPER
DAN U
DENKT
PEEL EN MAAS
ADVEBTENTIEPMiS 12 et hi
PtUI PEK KWA*TAAL t_
IS
GOEDKOPER
DAN U
DENKT
ABONNEMENT^
V—>i o 125)
XT* A 1 A. 11*1 STATENKRINGT
STATENKRINGVERGADERING K.V.P.
Een hele hoop deftige heren staan in de vrieskou te wachten op
een scheurtje. Een scheurtje in een enorme knots van een beton
nen vloerligger, waarop een hydrolische pers staat te persen, tot
dat ding gat kraken, scheuren vertoont en uiteindelijk met een
akelig geluid breekt. Toen wees de vijzel dan ook een belasting
aan van ruim 7.5 ton. Al die heren knikten in de kou goedkeurend
met hun behoede hoofden, wreven eens langs de scheur in de be
ton en zeiden dat het experiment netjes geslaagd was, precies
zoals de computer berekeningen voorspeld hadden.
Op deze voor een leek ietwat
vreemde manier, introduceerde dins
dag Nelissen Betonindustrie, beton
uit Venray, die gaat dienen voor een
tiental technische scholen, waarvan
de eerste al in Gouda en Utrecht
verschijnen en de volgende in Hil-
ve sum, Venlo, Stadskanaal, Oss, Den
Haag, Zaandam, Eindhoven en Sit-
tard.
PREFAB
Het feit dat we onder de laatste
oorlog gedwongen een jaar voor op
perman hebben moeten spelen, heeft
ons diep respect leren hebben voor
de metselaar, die met stenen en spe
cie zo weet te goochelen dat er res
pectabele en gewoonlijk duurzame
gebouwen onder zijn handen groeien.
Dat is misschien ook de reden, dat
we er nog maar moeilijk aan kun
nen wennen, dat er op een geegven
ogenblik ergens een kraan komt te
staan, wat vrachtwagens aan komen
rijden en twee. drie man de beton
elementen, die van die vrachtwagens
uit de fabriek zijn gehaald, in elkaar
voegen en passen, tot er dan plot
seling in enkele weken tijds een flat
met idem zoveel woningen staat.
En toch schijnt het daarheen te
gaan. Te gaan naar prefab, naar
huizen, naar scholen, naar werk
plaatsen uit-de-fabriekHet
klinkt zo zakelijk, zo prozaisch. Dat
schijnt economischer te zijn, schijnt
ook meer mogelijkheden te bieden.
Dat moet je dan maar aannemen op
het gezag van mensen, die het we
ten 'runnen cn die thans zeggen dat
we moeten gaan bouwen voor hoog
uit 10. 20 jaren. Dan is intussen de
wereld weer zo veranderd, dat wat
er dan is, verouderd is. Men heeft
dan heel andere wensen en verlan
gens, waaraan die bouwwerken van
nu niet meer zullen voldoen. Men
praat tegenwoordig van weg-gooi-
huizen, weg-gooi-ziekenhuis, of je
die dingen maar in elkaar behoeft
te frommelen en er stante pede weer
een nieuw, meer aangepast, dan mo
dern gebouw voor in de plaats staat.
Maar goede dat is dan filosofie
van een leek, die met vele anderen
in de kou op een scheurtje in een
wit geschilderde betonnen balk staat
te wachten, terwijl langzaam maar
zeker de belasting in de vijzel wordt
opgevoerd
Proefbelasting heet zo ietsAls
je zegt, dat het zonde is van die
betonnen balk kijken de aanwezigen
je aan, of je niet wijs bent. Jongen
je maakt een historisch ogenblik
meezei een mijnheer, die pu
blic relations bedrijft voor beton uit
Venray. Maar je hebt alleen maar
koude voeten.
HISTORISCH OGENBLIK
Het „historische" schijnt er in ge
legen te zijn, dat men bij Nelissen
Betonindustrie weer iets nieuws ge
vonden heeft op het gebied van de
prefab. We weten intussen dat dit
bedrijf lagere scholen bouwt, zie
kenhuizen zelfs, die in feite in stuk
ken en brokken recht-toe, recht-aan
van de Venrayse fabriek naar de
bouwplaats komen om daar, als
vroeger met mecano, maar in elkaar
geschoven worden. En we beleven in
eigen plaats hoe een dochteronder
neming Neluco de ene betonwand
tegen de andere duwt en zo een flat
in elkaar past, die akelig vlug de
grond „uit-spuit
Prefabzo uit de fabriek.
Daarbij speelt niet alleen dat men
met dit voor-geprefabriceerde
sneller tot verwezenlijking van
bepaalde gebouwen komt, doch ook
en vooral dat men dit dusdanig
kan construeren dat er ondanks
beton toch een soort flexabili-
teit blijft. Dat men als het ware
telkens opnieuw de ruimten in
kan delen en de gebruiksmogelijk
heden kan vergroten of verklei
nen.
Juist deze laatste mogelijkheid
schijnt prefab, mits men daar de
kundige ontwerpers voor heeft, een
bepaalde voorkeur te geven. Want
zo'n gebouw zal dan over 10, 20 ja
ren niet bepaald weggegooid, behoe
ven te worden, maar kan dan rustig,
juist door die konstrUktie, op vrij
eenvoudige wijze worden aangepast
aan de wensen van dan
TECHNISCHE SCHOLEN
Het is thans zo in ons dierbare
vaderland dat de oude, vertrouwde
metselaar het alemaal niet meer bij
kan benen. Zo is dat ook met bijv.
technische scholen. Wil men een ge
bouw als vanouds, dan komt men
op een vreselijk lange wachtlijstte
staan. Het kan sneller, maar dan
moet men prefab nemen. Prefab,
waarmede verschillende betonfabrie-
ken in datzelfde dierbare vaderland
dg, markt overstromen. Maar het mi
nisterie heeft keiharde voorschriften
op tafel liggen van klaslokalen, die
zo'n grote vloeroppervlakte moeten
hebben, zo'n grote inhoud, kortom,
HERINDELING
NOORD-LIMBURG
BRUG IN WELL
KVP KANDIDATEN
die precies hebben vastgelegd hoe -y;
een en ander er uit moet zien. Aan
de architect is het dan om met die'
voorschriften nog iets behoorlijks en f
moois te maken.
Het ging er Nelissen Betonindus-Gp maandag gehouden staten-
trie nu om voor ook weer een kringvergadering van de KVP in
voorgeschreven prijs in prefab Well wist voorziter Kunnen te ver-
inderdaad een zo doelmatig moge- tcIlen <*at de heren van de Broek
lijke (ook met het oog op de toe- uit Gennep en H. Emonts uit Horst
komst) een mooie school te ontwer- aangewezen plaatsen hebben ge
pen en te maken. kregen bij de vergadering van het
statenkieskringcollege. De KVP-le-
Waar beton uit Venray al in vele jf?n zullen via de groslijststemming
andere gevallen een behoorlijke roi,u't mpeten maken hoe de volgorde
speelt op de bouwmarkt, was het zal zÜn van de andere kandidaten
logisch dat men ook zijn deel wilde j waarvan de de heer L. Laurensse uit
hebben van deze markt in techni- Yenray lijsttrekker is.
sche scholen.
Er werden een tweetal ontwerpers
voor dergelijke scholen aan het werk
gezet, die beide met een volledig
andere opzet van een dergelijke
school tevoorschijn kwamen. Maar
toen die bij Nelissen Betonindustrie
op tafel lagen, is men er daar mee
gaan werken. En men heeft daar
in betrekkelijk korte tijd mee zit
ten rekenen, werken en friemelen,
tot men ontdekte dat men met 6 ba
sis-elementen feitelijk twee geheel
verschillende ontwerpen toch uit
kan voeren. Een vloerplaat, een ko
lom, een moerbalk. een gevelplaat,
zodanig geconstrueerd worden, dat
daarmede niet alleen een totaal ver
schillende school gebouwd kon wor
den, maar dat er ook mogelijkheden
liggen voor uitbreiding, opbouw er
schakeling in alle richtingen.
Het klinkt allemaal vrij simpel
maar het is duidelijk dat hier een
enorme hoop reken- en paswerk aan
vooraf ging. Men heeft daarmede
ook de prijs behoorlijk kunnen druk
ken en dat. is de reden geweest
waarom bij het Ministerie thans de
prefab technische scholen van be
ton uit Venray dusdanig hoog geno
teerd staan dat de eerste 10 al ver
geven zijn en dat men hoopt op nog
meer
Een fraai succes dus voor Nelissen
Betonindustrie en voor de mensen,
die deze basis-constructie wisten
te ontdekken. Een basis-construc
tie, die, als we het goed begrepen
hebben, cok voor andere dan tech
nische scholen goed bruikbaar kan
worden gemaakt.
EEN NIEUWE STAP
is daarmede gezet in de prefab-we
reld. En het is nu al zover dat amb
tenaren van de dienst bouw- en wo
ningtoezicht van plaatsen waar zul
ke scholen komen, zich hier komen
overtuigen dat het materiaal aan de
zwaarste eisen kan voldoen. Van
daar die proefbelasting, vandaar
koffie in porceleinen koppen en pa
pieren bekers. Vandaar dat histo
risch ogenblik. Vandaar belangstel-
i, Die kandidaten zijn dan namens
de LLTB v. d. Sterren uit Oirlo,
Joosten uit Bergen, de Mulder uit
Swolgen, Baron Weichs de Wenne
uit Geysteren, Dinghs uit Hegelsom
en Hanssen uit Broekhuizen. De
hter Schols uit Venray is ten twee
de vertegenwoordiger van het NKV,
terwijl de heer Madou uit Horst de
jongeren vertegenwoordigt, zoals
oud-adjodant Janssen uit Venray
namens de bejaarden is aangewe
zen. Namens de overkoepelende
vrouwenorganisaties is tenslotte
Mevr. Stroeken-Goumans uit Tege-
len als representant voor Noord-
een windvang en een trap, konden Limburg op de lijst van kandidaten
3ai ij.i' pplrnmpn Imon 710 TrMvTor* h 1 ovauat
gekomen (men zie verder hierover
ons artikel: Verkiezingen op komst).
TAAK VAN DE PROVINCIE
Deputé J. H. Ensinck was de spre
ker op deze avond, die een inleiding
gaf over de bevordering van de wel
vaart en de werkgelegenheid en de
■bestuurlijke organisatie van de pro
vincie. Het is de portefeuille, die hij
'als deputé te beheren heeft. T.a.v.
de taak van de provincie merkte hij
op, dat die voornamelijk lag op het
terrein van bevorderen en plannen.
Het doen kwam eerst op de derde
plaats en werd dan uitgevoerd door
instanties als Waterstaat e.d.
De taak van Gedeputeerde Stalen
noemde hij een soort toezicht op de
gemeentebesturen, daarnaast als be
roepsinstantie o.m. bij de bijstand-
ling van vakbladen, vandaar een
hoop technische tekeningen en com
puterberekeningen. Vandaar die
balk, die gedoemd was zijn eerste
scheurtje te vertonen met 4,5 ton
druk en die knappen moest bij 7ton.
En dat ook prompt deed
We hebben er eerlijk gezegd niet
veel van begrepen, maar in de 25 ja
ren dat Nelissen als hulp van Haar
lem naar Venray is gekomen, heb
ben we daar meer onbegrijpelijke
dingen gezien. Daar wen je tenslotte
ook aan. Zelfs aan koude en proza
ïsche prefab, hoe flexibel overigens
ook.
-Tgj,WIIULMi1! -W.l
IT"
wet, terwijl een derde taak is een
vertegenwoordigende, zoals bijv.
kwesties die rijzen bij wegenaanleg
e.d.
Wat zijn eigen portefeuille betrof
wees hij op de noodzaak van het
aantrekken van industrie, waarvoor
G.S. o.m. de streekplannen opzet en
de planologische situatie in de gaten
houdt. Daarnaast brengt zij haar
bij voor de verbetering van de in-
fra-structuur.
Hij noemde het een gelukkig feit
dat Venray en Helden in Noord-
Liraburg tot te stimuleren kernen
zijn benoemd en dat vooral in
Venray de industriële aanzet zo
prachtig van de grond is gekomen.
Dat daarnaast ook voor de oost
kant van de Maas in Bergen en in
Gennep voor incidentele gevallen
regeringshulp geboden kon worden,
was een tweede succes, al wordt dat
wel verduisterd door het feit dat de
Minister thans die bijstand van 15
tot 10% heeft teruggebracht. Voor
wat de stormachtige groei van Ven-
rayl betreft zal Ged. Staten het hare
bij moeten dragen opdat op tijd de
nodige woningen klaar komen en de
infra-structuur dusdanig wordt uit
gebouwd dat het er goed leven en
werken is.
HERINDELING
Voor wat de bestuurlijke organi
satie betreft staat thans herindeling
groot geschreven. 150 jaren geleden
zijn de huidige gemeenten ontstaan
en daarvan zijn te veel te klein van
omvang om een goed bestuurlijk ap
paraat te handhaven en de woning
bouw met vaart ter hand te nemen.
Daarom is reeds direct na de oorlog
de herindeling ter sprake gekomen,
die in de Nota Ruimtelijke Ordening
wel heel dringend aan de orde is ge
steld. In Limburg sprak die het
meeste in Zuid-Limburg, waar op 'n
oppervlakte van 30 x 30 km liefst
62 gemeenten zijn, die thans worden
teruggebracht tot 14. Dit om dit stuk
Limburg leefbaar te houden, dat
door de sluiting van de mijnen toch
al de nodige moeilijkheden heeft.
Dat door de wet Financiële verhou
dingen grotere gemeenten meer krij
gen dan kleine gemeenten van liet
rijk is een gelukkige bijkomstigheid,
maar scheelt in het zuiden alleen al
6 miljoen.
Maar nu is dan het midden en het
noorden van de provincie aan de
beurt en hij vertrouwde dat men
hier vaart achter de plannen zou
zetten. Hij dacht dat men hier nuch
terder, harder misschien, maar wel
zakelijker over herindeling zou den
ken dan in het zuiden. Hij besprak
de gang van zaken, die verschrikke
lijk lang kan duren, als er geen
overeenstemming te bereiken schijnt,
maar aanmerkelijk verkort kan wor
den, als men overeenstemming heeft.
En hij hoopte vurig dat men die in
Noord-Limburg snel zou weten te
krijgen. Daarbij ging hij dan nog
verder in op de verhouding bestuur
der en bestuurden, die in de nieuwe
constellatie veilig gesteld kan wor
den door functionele instituten als
jeugdraad, sportraad enz. en terto-
riale instituten, als wijkraden e.d.
KRITIEK
Hij kreeg echter uit de vergade
ring nog al enige kritiek te horen
naar aanleiding van een interview
in het Dagblad voor Noord-Limburg,
waarbij hij met de deputé's van de
Voort en van der Woude gesteld had
dat Noord-Limburg tegen november
1970 op dit terrein een afgerond
eigen voorstel zal moeten doen en
niet langer om de hete brei heen
moet draaien.
„Er werd helemaal om geen enke
le brei heengedraaidzo stelde
de vergadering, maar men wacht
rustig af wat het dure rapport van
de Vereniging voor Nederlandse ge
meenten op dit gebied wel te zeggen
heeft. Eerst als dat op tafel is (en
pas het eerste deel-rapport daarvan
is nu verschenen) kan men in eigen
kring hierover eens gaan praten.
Anders had het heelmaal geen zin,
dat men een dergelijk rapport op
had laten stellen. Op de tweede
plaats zou zelfs, als dit hele rapport
nog in het komende voorjaar' klaar
kwam (wat men betwijfelde) waar
schijnlijk geen enkele raad een be
slissing gaan nemen, vlak voor de
raadsverkiezingen. Dat zou men rus
tig en terecht overlaten aan de nieu
we raad, die einde september 1970
dan met zijn werk kan gaan begin
nen. En deze nieuwe raden zouden
dan in goed anderhalve maand een
beslissing moeten nemen, over een
kwestie waarover dit college van
G.S. nu al bijna 4 jaren aan het stu
deren is.
De heer Ensinck moest bekennen
dat hij wel met zijn collega's ge
dacht had bij dat interview aan
de statenverkiezingen, doch hele
maal niet gedacht had aan de
raadsverkiezignen. Hij moest toe
geven dat men door de zaak zo te
stellen wel wat ver gegaan was.
Maar spoed dringt, aldus de heer
Einsinck, die eerder echter vertel
de dat de urgentie niet dringend
was. Maar goed. de minister
schijnt hem achter de broek te zit
ten en wü zullen de vereniging
moeten dwingen het rapport zo
snel mogelijk ter tafel te brengen.
BRUG IN WELL
De heer Ensinck kreeg ook de
vraag voorgelegd of onder bevorde
ring van de welvaart ook niet thuis
hoort de zorg voor een behoorlijke
brug in Well, die niet iedere twee
jaar gesloten moet worden voor het
zwaardere verkeer.
Het blijkt dat in G.S. deze kwestie
al vrü uitvoerig besproken is en
dat men ook daar tot de konklusie
gekomen is, dat voor een goede
ontwikkeling van Noord-Limburg
een goede brug in Well dringend
noodzaak is. Men zal van provin
ciale zijde hierover met het Mi
nisterie van Waterstaat kontakten
op gaan nemen en men hoopt te
komen tot spoedige realisatie van
een nieuwe brug.
KOM OVER DE BRUG
De heer van de Broek wees de
deputé er op dat Noord-Limburg
procentsgewijze evenveel mensen op
te vangen heeft als Zuid-Limburg.
Terecht wordt daar alle hulp gebo
den, maar met enkele tientallen mil
joenen kan men in Noord-Limburg
machtig veel bereiken. Dat heeft
Venray aangetoond, dat moet ook
aantonen de nieuwe brug in Well en
de vorming van een ontwikkelings
kern in Bergen. Wat dat laatste be
trof wees hij op de honderden men
sen, die thans nog naar Duitsland
pendelen, doch die bij conjunctuur
wisseling het eerste op straat staan.
WE GROEIEN IN LAST EN TAL
Dr. Gillissen, burgemeester van
Gennep, vroeg zich af of bij een zo
laag geboorte-overschot als Limburg
thans wel kent. het nog noodzakelijk
is, zoveel dure voorzieningen te
treffenMen keek hem wat» on
begrijpend aan. want op de eerste
plaats stevent Limburg nog altijd
naar zijn een miljoenste inwoner
toe, die dan volgend jaar zal gaan
komen en op de tweede plaats vraagt
men, zelfs al zou het getal inwoners
kleiner worden, om steeds meer
voorzieningen op allerlei terrein. Er
is voorlopig nog wel werk aan de
winkel, aldus de heer Ensinck.
BISDOM ROERMOND
VAN 24 NAAR 11 DEKENATEN
Om pastorale, sociologische en an
dere redenen, wil het bisdom Roer
mond overgaan tot een herindeling
van de bestaande dekenaten. Een
comissie, onder voorzitterschap van
mr. W. Delhoofen, heeft een rapport
hierover uitgebracht, dat toegezon
den wordt aan de leden van de de
kenale centra en aan de priesters
van het bisdom Roermond. Deze
kunnen voor 1 april hun commen
taar hierop geven. De commissie
stelt voor het huidige aantal deke
naten van 24 terug te brengen tot 11.
In een begeleidend schrijven
merkt de bisschop mgr. P. Moors op,
dat er geen haastige beslissingen ge
nomen zullen worden. Bij het zoe
ken van nieuwe vormen van samen
werking, aldus de bisschop, zal veel
van de pastoors worden gevergd.
Speciaal van pastoors in de platte
landsdorpen, die in hun functie een
geborgenheid hebben gevonden
waarin zij zich gelukkig voelen. In
teamverbanden, waarin steeds meer
het pastorale werk zal gaan gebeu
ren, ook al vanwege de daling van
het aantal priesters, zullen deze pas
toors evenwel een nieuwe geborgen
heid kunnen vinden.
De herindeling van de dekenaten
houdt sterk verband met de drie jaar
geleden ingevoerde structuurplannen
voor de zielzorg. Op vele terreinen,
zo konstateert mgr. Moore, is sinds
dien samenwerking op gang geko
men, maar dit proces loopt tcch wat
te traag. De nieuwe indeling van de
dekenaten zal moeten steunen op
vergrote parochies en samenwer
kingsverbanden tussen verschillende
parochies.
De commissies stelt voor de deke
naten Venray, Gennep en Horst
samen te voegen, waarbü Horst en
Gennep voorlopig sub-dekenaten
bljjven.
Bij Venlo komt Tegelen en Hel
den. Bij Roermond, Thorn, Echt en
Heijthuijsen; de dekenaten Susteren,
Sittard en Geleen alsmede Bruns-
sum samen met Hoensbroek en daar
in ook te doen opgaan het huidige
kleine dekenaat Schinnen.
Van het dekenaat Gulpen zal een
gedeelte bij Meeresen worden ge
voegd, maar anderszijds wordt Gul
pen vergroot met het dekenaat
Gronsveld, dat een groot stuk ver
liest aan Maastricht. Het dekenaat
Schaesberg zal bij Heerlen worden
gevoegd. Vrijwel ongewijzigd blijven
de dekenaten Weert cn Kerkrade.