skelterraces te Venray Herinneringen van 'n oudgediende Entree A.s. zondag 28 september Nationale Circuit Parkeerterrein Zwembad Aanvang 2 uur Opening Bosch- velfl- college f 2.50 volwassenen f 0.75 kinderen Venray in het weekend van koning Frederik de Grote, die bijna een halve eeuw de Pruisische Staat leidde. Voor het Gelders Over- kwartier, speciaal voor de Latijnse Scholen van Geldem en Venray, ligt de verdienste van hervorming en stimulering bij Peter Coninx, een verwant van Venrays eerste Rector. Hij verstevigde de financiële basis van de school en verbreedde en sys tematiseerde het onderwijsprogram. Vier docenten gaven les voor ette lijke tientallen studenten, die uit verre omgeving tot Rotterdam en Amsterdam toe Venray wisten te vinden. DE FRANCISCANEN KOMEN, GAAN EN KOMEN TERUG In 1793 namen de Paters Francis canen, die sinds 1647 in Venray ge vestigd waren, onder zware pressie van de burgerlijke autoriteiten, de leiding van de Latijnse School op zich. Met drie „professoren" zetten zij het onderwijs voort. Rond de eeuwwisseling doceèrden ze aan een veertig tot vijftig leerlingen het ge bruikelijke program, waarin latijn en Nederlands de zwaarste nadruk kregen met als bijvakken geschiede nis, aardrijkskunde, rekenen e.d. De leerlingen waren bij particulieren in de kost en brachten het dorp naast studentikoos vertier en zekere wel stand. Lang mocht de vreugde niet duren. De Franse Revolutie en zijn nasleep liet Venray niet ongemoeid. Op 15 september 1802 werden de Paters uit hun klooster gezet en, na nog drie jaar moeizaam pogen, ging de latijnse school in 1805 dicht. Eni ge „verlichte" leken probeerden daarna enige jaren het onderwijs gaande te houden, maar naar het ge tuigenis van de toenmalige Venray- se Pastoor Lambertus van Elsberg was hun „min voorbeeldig gedrag", hun onkunde en hun vreemde ma nier van onderricht de oorzaak, dat de school leeg liep. Bovendien over troffen hun salariseisen de mogelijk heden van de Venrayse gemeente kas. Het duurt dan tot 1837, voordat de Latijnse School onder leiding van drie seculiere priesters herleeft. Ze ven jaar later herkijgen de Fancis- canen hun geconfisceerde klooster, dat door een Venrayse familie was opgekocht om het bij het keren van het getij aan de paters terug te geven, op voorwaarde, dat zij zich bereid verklaren ook de leiding van de Latijnse School weer op zich te nemen. NAAR DE LEUNSEWEG Op de plaats, waar nu het pand Leunseweg 2 zich bevindt, bouwden de paters in 1845 een eenvoudig ge bouwtje. Afgezien van enige onder brekingen tijdens de laatste wereld oorlog, zal het onderwijs van dan af ongestoord kunnen worden voortge zet. De belangstelling neemt toe en uitbreidingen blijken nodig in 1857, in 1885 en in 1890. Het gebouwtje van 1845 was een primitief bouwsel van één verdieping, dat 4 klassen en een studiezaaltje bevatte. Er werd les gegeven door Pater Georgius de Jongh, die tevens Gardiaan was van het klooster aan de overkant. Hij werd bij het onderwijs geassisteerd door twee paters en de hee Arts uit Venray. In 1857 wed de kap van het schoolgebouw gelicht en werd een verdieping toegevoegd. Zo kon de klasruimte worden uitgebreid en kwam er boven plaats voor een stu diezaal, een recreatiezaal en een kleine kapel. In 1885 werden op nieuw twee klaslokalen aange bouwd. Het geheel was inmiddels een ratjetoe van niet al te beste kwaliteit. Om althans uiterlijk de zaak wat ooglijk te maken, werden de buitenmuren met kalkspecie wit gemaakt. UITBREIDINGEN EN NIEUWBOUW Grootser is de aanpak in 1890. Dan worden twee forse vleugels haaks op het bestaande gebouw gezet. De oude bouw wordt qua stijl aangepast aan de laat-negentiende-eeuwse bouwopvattingen, voorzover die eigen waren aan de bouwmeester Groenendaal, die voor de bouw ver antwoordelijk was. De uitvoering was in handen van een tweetal aan nemers-metselaar en een tweetal aannemers-timmerman. Drie ervan waren Venayes: Potten, Jacobs en Oudenhoven; de viede kwam van over de Maas uit Ayen. In de mon delinge overlevering gaat het ver haal, dat ze alle vier 400,op de bouw toelegden, behalve misschien, zo zegt men, Jacobs, die als café houder nog een tweede ijzer in het vuur had. In zijn café hebben de weinig fortuinlijke bouwvakkers heel wat verdriet weg „gepruufd". Bij de verbouwing en uitbreiding in 1890 werden de ongerechtigheden van het oudste stuk achter een half steense muur weggewerkt en werd een ingangspartij aan de Leunseweg toegevoegd. Momenteel resteert van dit oude geheel nog de vleugel, waarin o.a. dwe „Groene Zaal" zich bevindt. Wie in hedendaagse bouw sommen denkt, is geneigd te glim lachen, als hij leest, dat heel deze bouwerij van 1890 werd gegund voor 31.000. De bekende strenge winter van '90 gooide nogal wat roet in het eten; daags voor Sint Katrien (25 november) begon het zwaar te vrie zen; de zaak lag dertien weken stop. DOOR HET RIJK GESUBSIDIEERD Het lijkt waarschijnlijk, dat de Franciscanen in Heerlen, waar ze al sinds 1913 verantwoordelijk waren voor de leidling van de daar geves tigde HBS, tot de ervaring gekomen waren, dat een door het Rijk erken de en gesubsidieerde school onder wijskundig heel wat breder kansen bood, dan de op vergane glorie van het verleden terende Latijnse School. Bovendien maakte Rijkssub sidie de financiële lasten veel draag lijker. In elk geval werden de po gingen het Gymnasium van Venray „aangewezen" te krijgen in de aan vang van de twintiger jaren met succes bekroond. Dat betekende dat van dan af de school door het Rijk erkend' en gesubsidieerd werd. Met de machtige steun van 's Rijks schatkist in de rug kon nu het schoolbestuur de vleugels verder uitslaan. Architect Kayser uit Venlo werd door de Sint Franciscusstich- ting belast met de opdracht een nieuwe school te on werpen. Hij con cipieerde he schoolgebouw zoals ook de huisvesting van het inter naat, waartoe de paters hem tevens opdracht gaven zodanig, dat de reeds bestaande gebouwen in het ge heel werden opgenomen. De nieuwe school kon in september 1923 in ge bruik worden genomen; het inter naat kwam het daarop volgende jaar klaar. Voor de nieuwe school staat een aanneemsom genoteerd van on geveer 115.000,Toen het geheel voltooid was, waren in oud- ei nieuwbouw samen 18 onderwijs ruimten beschikbaar. NA-OORLOGSE UITBREIDING Als men de uitbreiding met enige vaklokalen in 1953 en de tijdens het laatste decennium steeds groeiende aantal noodlokalen erbij rekent, was dit de ruimte, waar tot het inge- bruikneme van het nieuwe Bosch- veldcollege in 1969, het middelbaar onderwijs voor jongens in Venray werd gegeven. Dat het schoolgebouw eerst het laatste decennium aan een forse uitbreiding toe was getuige de 18 noodlokalen is weliswaar te dan ken aan de democratisering van het middelbaar onderwijs, maar toch ook aan de verruiming van onderwijs mogelijkheden. In 1956 werd het gymnasium uit gebreid met een H.B.S. en verander de de school in een Lyceum: de eer ste klas is gemeenschappelijk. NAAR DE DUIZEND TOE Het leerlingen aantal bedraagt in 1956 291 waarvan 136 extern zijn. In 1969 bezoeken 864 leerlingen de school. Tussen deze twee jaartallen ligt de groeiperiode van de school. Tot de stijging van het aantal leer lingen heeft ook bijgedragen de ves tiging van het Missie-seminarie Ma- riannhill aan de Westsingel in 1962, dat in 1968 opgeheven werd, terwijl de leerlingen van het gewezen gym nasium Stevensbeek, die van de overleden internaten van Venray en Katwijk de schoolbevolking kwamen versterken. Tenslotte is het Boschveldcollege sinds 1969 toegankelijk voor meis jesleerlingen. Leidde de school sinds 1904 de leerlingen voor op het staatsexamen gymnasium de eer ste geslaagden waren Piet Janssen, Edmond Emonts en Herman Zein- stra sinds 1925 kan men eind examen doen aan de eigen school. BIJNA 1500 EINDEXAMENS Vanaf 1961 kan men ook een eindexamen H.B.S. afleggen. In to taal werden er in de tijd van 1925 1968 1424 eindexamens gedaan en 1269 met goed gevolg. In de nabije toekomst zal men ook met een Havo- of een Atheneum diploma het Boschveldcollege kun nen verlaten dat op 4 oktober plech tig in gebruik genomen zal worden. Als de redaktie je vraagt om wat herinneringen aan het oude gym van voor de oorlog, dan weet je feitelijk niet goed of je „ja" of „neen" zult zeggen. „Moet dat nuis je tegenvraag, omdat je op voorhand al weet, dat die oude herinneringen enerzijds per soonlijke dingen zijn, anderzijds gekleurd worden door het gouden randje van de historie. Ze zijn derhalve niet objectief. Maar als je de pen pakt. Ziehier het resultaat VENRAY EN ZIJN GYM In het vooroorlogse Venray heeft het gym een bepaalde rol gespeeld. Niet zo zeer als onderwijs-instituut, maar verschillende ouderen onder ons weten nog, hoe de studenten in de kost „lagen" bij vele Venrayse families, voordat het internaat werd ingericht. Daarmede was dat gym in feite broodheer en een economi sche factor in het Venrayse leven. Meer nog dan onderwijsinstituut, want de enkele Venrayers die in de twintiger jaren gymnasiaal onder wijs volgden, waren op de vingers van een hand te tellen. Studenten waren een stand apart, waar men, ook al om den brode, hoog tegen op zagDie afstand werd nog gro ter toen een eigen internaat werd opgericht en de priester-studenten binnen de veilige muren van het in ternaat werden opgeborgen, ver van de verleidingen van de wereld, die in feite Venray was. Die afstand werd geaccentueerd doordat de stu denten toenmaals baretten droegen, zwart fluweel liefst, als om duide lijk te maken dat het wezens van een andere rangorde waren. De stichting van het eigen inter naat maakte het gym feitelijk een dorp in het dorp. Een geestelijk dorp misschien, maar waarin een rector een veel döminerender figuur was, dan bijv. een burgemeester in Ven ray zelf. In waardigheid deden ze niets voor elkaar onder, in macht won de rector het 's MORGENS VROEG, 's AVOND LAAT Het gym was en is jaren geweest een van de klein seminaries van de Pater Franciscanen, de voedster van de Minderbroedersorde. Als zodanig was het een zwaar bewaakte vesting waarin het wereldse buiten gehou den werd en de jeugdige roeping met zorg en liefde omringd werd Om de een of andere mij duis tere reden kreeg toch de wereld toegang tot die veste. Namelijk in de vorm van externen. Jongelui uit het dorp, die middelbaar onderwijs wil den volgen hun aantal was en bleef zeer gering moesten op het gymnasium terecht kunnen. Ik zeg met opzet „moesten", want al van de eerste dag af, lieten som mige leraren ie als extern duidelijk merken niet bapaald ingenomen te zijn met je voornemen juist in deze vesting les te komen nemen. „Ik heb op iedere extern nog een rietje kapot geslagen", was de gulle welkomstgroet, waarmede een voor malig geestelijk tekenleraar de 11- 12 jarige externen begroette, die voor de eerste keer in een echt te kenlokaal tekenles kwamen nemen. Ik heb altijd gedacht dat om die wereldse verleiding van de externen zo klein mogelijk te doen zijn, men voor hen een programma opgesteld had, dat er niet om loog. In deze tijd van Maagden- en andere huizen moet dat klinken als je reinste sla vernij. Maar feit was dat je 's mor gens om half 6 's winters om 6 uur v,m. je op het gym had te melden. Dan begon namelijk de H. Mis en of er straatverlichting was of niet (en die was er niet) je had daar op tijd te zijn, ook al kwam je uit Castenray of ergens uit 't binnenland van het Venrays Broek. Je kreeg drie kwar tier voor je ontbijt, een uur 's mid dags voor het diner, drie kwartier voor de lunch en 's avonds om 8 uur kon je de deur van het gym achter je toe laten knallen. Dan zat de dag er opVooral de vaders van die dagen hebben heel wat offers moe ten brengen, want zij waren het die op die onmogelijke ochtenduren hun zoon uit bed moest zien te tromme len PATER SERGIUS Als vanzelf duidt dan de naam op van Pater Sergius Emonts, een Ven rayse franciscaan, doctor in de let teren, die de zorg had voor de ex ternenEen zorg, die hij letter lijk en figuurlijk jaren gedragen heeft. Dat wil zeggen, dat hij er 's morgens om half 6 en 's avonds om 8 uur was en tussen door de aan hem toevertrouwden begeleidde. Zo niet goedschiks, dan maar kwaad schiksMee moesten de externen op de wandelingen naar de Zeven Heuveltjes nabij de Barrier, maar of ze wel in de film mochten komen, die er dan vroeger eens per jaar ge draaid werd, was telkens onderwerp van discussie. Vanwege de plaats ruimte, snapt U Het feit dat ik als extern mee mocht doen in de toneelvoorstelling op het rectorsfeest, was 'n doorbraak die ik toen niet begrepen heb, maar die de jonge toneelpater in al zijn argeloosheid toch de nodige op- en aanmerkingen van zijn oudere col legae bezorgde NIET ONDRAAGLIJK Was het leven van een extern op het roemruchte gym, zoals Pater Eliseus Bruning eens dichtte en zong, dan onverdraaglijkBe slist niet.... Je besefte te weinig van he feit dat .ie feitelijk het we reldse element was op dit semina rie, dan dat je er last van had. Zo nu en dan werd je een gefouil leerd of je geen Mars-stukken mee- smokkelde of, wat nog erger was, een brief meesmokkelde van wie en waar dan ook. Maar dat hoorde bij je externen-bestaan, zoals je wist dat je in het dorp geen sigaretten moest roken; want als ze je daar mee snapten, was je nog niet jarig. Maar voor de rest viel dat alles weg in die grote gemeenschap, die het Gym van die dagen vormde en waar je on danks je extern-zijn toch in op genomen werd. Waar je vriendschap vond en de herinnering gouden kantjes weeft rond de gedachtenis van monniken als Pater Rumoldus Peeters, Pater Ludgerus Zeinstra met zijn beroemde en beruchte La tijnse tabellen, Pater Flavius Vis sers, de brouwerszoon, die jaren de kindermis opdroeg en natuurkunde gaf. Aan Pater Donulus Schopman, die Homerus even lief was als zijn bibliotheek, aan Pater Titus, fragiel als het Frans dat hij onderwees, aan de Leeuwenjager, die Guido Ge- zelle citeerde en planten determi neerde, aan Pannemans, wiens wi chelroede wij belangrijker vonden dan het Duits, dat hij ons vertalen lietAan Pater Angelicus Stok man, econoom, tekenleraar en ont werper van het H. Hartbeeld, dat sterker als hij de tijd trotseert en nog altijd beschermend zijn handen over Venray uitstrekt, zoals hij dat eens deed over de kas van het gym. Aan Pater Otger, die als doctor in VERKENNERSJAAR GEOPEND Rowans en verkenners openden het seizoen met een geslaagd smok- kelspel. Het geheel stond onder lei ding van Br. Cortooms als gevolm. leider en J. van Bergen. DC-R G. I.inssen sprak met en kele toeoasseliike woorden de drie hordes verkenners en de Rowans toe. waarna het spel een aanvang kon nemen. Zeer binnenkort zullen nadere mededelingen worden gedaan om trent de feestelijke ingebruikname van de nieuwe basis aan de Maas- heseweg. SCOOTER IN BRAND Op de Julianasingel geraakte, waarschijnlijk doordat men te kort met vuur bij de scooter kwam, deze motor in brand. De scooter, toebe horend aan B. G. R. uit Venray, verbrandde gedeeltelijk. TE HOOG GELADEN Ondanks de vele waarschuwings borden welke de doorganghoogte van het in aanbouw zijnde viaduct aan de'Leunseweg aangeven, reed zaterdag de te hoog geladen vracht auto bestuurd door Th. G. G. uit Hunsel, toch door. Hij kwam daar door in aanraking met het voorpor taal van het viaduct, waardoor scha de aan auto en voorportaal ontstond en een deel van het geladen stro op de rijbaan terecht kwam. Een en an der veroorzaakte naast schade, hin der en opstopping. De gemeentepoli tie maakte procesverbaal op. AAN BEKOMEN VERWONDINGEN OVERLEDEN In het ziekenhuis te Nijmegen overleed in het afgelopen weekend de 10-jarige Jeremias de Fretes aan de verwendingen die hij had opge lopen bij een verkeersongeval op donderdagavond. Het slachtoffer wilde toen met zijn rijwiel via de Kruisweg de West singel naar de Parkstraat overste ken en lette daarbij onvoldoende op het verkeer. Hij werd aangereden door een bestelauto van de Coöp. Zuivelfabriek Noord-Limburg. Na eerst overgebracht te zijn naar het St. Elisabeth-ziekenhuïs alhier, werd hij later naar Nijmegen vervoerd. INVALIDE SCHONK TWEE WEDSTRIJDBALLEN De bij een verkeersongeval inva lide geworden Theo Hendriks kan zijn vroegere sport, de voetbalsport, niet vergeten. Dat blijkt wel uit het feit dat hij de veteranen van de voebalclub SW een wedstrijdbal schonk, maar daarnaast een tweedie bal gaf aan het eerste elftal van SVV om verloot te worden. Theo werd voor deze geste bijzon der geprezen door het bestuur van SVV. De heer Hendriks kwam reeds eerder in het voetbalnieuws toen hij de klassieke talen, verstrooid en wel, zijn leraars-loopbaan toen be gon Het zijn enkelen van de velen, die hun tijd en him leven ge geven hebben aan de opleiding van honderden priesters, van duizenden mannen, waarvan er thans in alle mogelijke sectoren van het maat schappelijk leven zo velen een lei dende positie innemen. Ze waren de bewakers en beschermers van dat roemrijk oude Venrays gym, met de opdracht, non scolae, sed vitae te onderwijzen en te leraren. Zij heb ben echter beiden gedaan. Voor het leven hebben ze hun jongelui klaar gemaakt, maar ook de school hebben ze beroemd gemaakt. En dat een be perkt aantal jaren te heben mogen beleven en te ondergaan is nog steeds een kracht waar dankbaar uit put Een ex-extem. een pupillenelftal van SW bij het behalen van het kampioenschap in hun afdeling voor iedere speler een enveloppe met inhoud aanbood, ter wijl de aan voeder van die pups een bloemenruiker kreeg aangebo den. NIEUWE OVERSTE Tot overste van het convent van de Zusters van Liefde van het psy chiatrisch ziekenhuis St. Anna is benoemd de eerw. zuster Ancilla Maria. Zuster Ancilla is thans ver- pleeghoofd van het psychiatrisch centrum Sancta Maria te Noordwij- kerhout. Zij zal begin volgende maand haar Venrayse funktie aan vaarden. Men verwacht dat het psychia trisch ziekenhuis St. Anna een an dere bestuursvorm zal krijgen, om dat dit ziekenhuis dan zal worden omgezet in een stichting. OPPERWACHTMEESTER TIJMENSEN BEVORDERD Met onmiddellijke ingang is tot waarnemend korpschef van de ge meentepolitie van Venray benoemd opperwachtmeester C. Tijmensen. Bij deze benoeming is hij tevens be vorderd tot adjudant. Adjudant Tijmensen is de eerste adjudant van de gemeentepolitie Venray. Hij was ongeveer 2 jaar waarnemend groepscommandant van de groep Venray der rijkspolitie. Voorheen was hij postcomman- dant der rijkspolitie te Siebenge- waid. Reeds op korte termijn zal het personeel van de rijkspolitie van de groep Venray, dat de wens te ken nen geeft over te willen gaan naar de gemeentepolitie geüniformeerd worden met het uniform van de ge meentepolitie. Sollicitatiemogelijkheden voor dit gemeentelijk politiecorps zullen de ze week in de daarvoor bestemde organen verschijnen. Binnen het jaar denkt men het korps volledig te hebben bezet. Dat zal dan inhou den dat Venray heeft een korpschef in de rang van hoofdinspecteur, de heer G. de Bruvn; een adjudant waartoe thans de heer Tijmensen benoemd is, 5 brigadiers en 24 hoofdagenten en agenten. BROMFIETSER VIEL Door tot nog toe onverklaarbare oorzaak kwam in de nacht van zon dag op maandag omstreeks 2 uur de 17-jarige bromfietsberijdster mej. A. v. d. B. op de Maasheseweg te val len en bekwam daarbij zodanige verwondingen dat zij met een sche- delbasisfractuur naar het ziekenhuis moest worden overgebracht. BROMFIETSER AANGEREDEN Op de kruising HorsterwegKlein Oirloseweg te Castenray werden de voorrangsregels niet in acht geno men. Er ontstond een botsing tussen de bromfietsberijder W. van Z. en de vrachtauto bestuurd door L. v. d. L. uit Nieuwland. Hoewel de brom fietsbestuurder kwam te vallen vie len de verwondingen nogal mee. Bromfietsen en auto werden licht beschadigd. AUTORALLY IN OIRLO Voor de vierde maal organiseert fanfare „Ons Genoegen" uit Oirlo een autorally. Deze rit wordt verre den volgens KNMV-reglement 1969 en is uitgezet door de heer Janssen uit Venray. De route loopt door de gemeente Venray en de lengte is 43 km. Ook de Óirlose mensen worden uitgenodigd om in grote getale deel te nemen. Hiervoor zijn aparte prij zen beschikbaar gesteld. Voor de zgn. A klassers zijn prachtige en waradevolle gebruiksartikelen be schikbaar gesteld. Inschrijven kan men vanaf 13.00 uur in het kantoor van de boeren bond, Dep. Petersstraat. De uitleg van de rit en prijsuitreiking is di- rekt na de finishsluiting in café Linskens tegenover de kerk. Deze rally wordt a.s. zondag 28 sept. ge houden te Oirlo.

Peel en Maas | 1969 | | pagina 6