Venrayers tegen Treelstra
WEEKBLAD VOOR VENRAY EN OMSTREKEN
L
Uit Peel en Maas
Raymond Ceulemans
komt naar Leunen
VRIJDAG 15 NOVEMBER 1968 No. 46
NEGEN EN TACHTIGSTE JAARGANG
PEEL EN MAAS
DRUK EN UITGAVE VAN DEN MUNCKHOF N.V. VENRAY
GROTESTRAAT 28 POSTBUS 1 TEL 2727 GIRO 1050652
ADVERTENTIEPRIJS 12 ct p*r mm. ABONNEMENT^
PRUS PER KW ART AAI Mtafl V^roy 2JJ1
VOOR 50 JAREN
(II)
IE
In het overzicht dat wjj U vorige week gaven over de gebeurte
nissen in oktober-november 1918 bleek duidelijk dat men in rooms-
katholieke en christelijke kringen schijnbaar meer angst had voor
de door Troelstra gepreekte r volutie, dan de regering. Deze laat
ste volstond immers met een proclamatie, waarin de burgerij tot
bezinning en gehoorzaamheid aan het wettig gezag werd aange
maand. Zo kreeg men de op zich vreemde geschiedenis dat door
leden van de Tweede Kamer weliswaar met medeweten van de
regering tot verder strekkende maatregelen werd besloten. Zij
riepen zowel uit het Noorden en het Zuiden vrijwilligers op om
orde en rust te komen handhaven in die plaatsen, waar men revo
lutie verwachtte.
De Burgemeester van Venray van
die dagen Oscar van de Loo, die juist
de openbare lagere scholen in Ven
ray had moeten sluiten vanwege de
alom heersende Spaanse griep, werd
aangezocht om in samenwerking met
het Venrayse Tweede Kamerlid Jan
Poels te zorgen dat ook pas gedemo
biliseerde Venrayse jongelui zich
zouden gaan inzetten tegen de door
socialisten en communisten geplande
revolutie. In Peel en Maas van 16
november 1918 kon men hun vol
gende oproep lezen:
Wij staan voor een gewichtig en
beslissend uur.Wie moge aar
zelen en weifelen, wij rekenen er
op dat de katholieken hun plicht
zullen doen; de katholieke arbei
ders het eerst, die men vergeefs
trachten zal tot desertie over te
halen.
Tegen de revolutieleus door de
heer Troelstra aangeheven, stellen
wij de onze: Voor wet en recht,
voor Overheid en Koningin.
Venrayers, tooit U allen met oran
je, het symbool van orde en ge
zag voor alle partijen in deze da
gen
Dat loog er niet om, maar tevens
was er een oproep voor een verga
dering in het Patronaat in de Pa-
tersstraat waar op de eerste plaats
de pas gedemobiliseerde soldaten
werden verwacht. Deze uitnodiging
ging notabene uit van de Hoofdaal
moezenier te VeldeHier hielden
de Burgemeester en Jan Poels rede
voeringen, waarin juist de gedemo-
biliseerden gevraagd werden om zich
aan te sluiten bij een Vrijwilligers
corps, dat de regering moest be
schermen tegen mogelijke revolutie
pogingen. Hun oproep had tot ge
volg dat 52 Venrayse jonge mannen
zich voor dit korps opgaven.
Terwijl de doortocht van de ge
vluchte Duitse keizer op het Venray
se station praktisch in Venray geen
belangsetlling getrokken had, was er
een drukte van belang toen deze
vrijwilligers naar Den Haag vertrok
ken. We geloven dat we ook al van
wege de sfeer niets beter kunnen
doen dan het verslag af te drukken
van Peel en Maas uit die dagen over
het doen en laten van deze Venray
se jongelui, zoals dat te vinden is in
Peel en Maas van zaterdag 23 ok
tober 1918, onder de kop:
EEN ROEMRUCHTE BLADZIJDE
IN DE GESCHIEDENIS VAN
VENRAY
De Venrayers in Den Haag
VERTREK
Men weet niet goed, waarmede het
eerst te beginnen: met de gloeiende
redevoeringen van de Burgemeester,
waarin hij de oud-gedienden aan
spoorde Nederland te gaan beveili
gen tegen den aanslag van een re
volutie, of met Willem Lucassen, die
het eerst de stoute schoenen aantrok
om naar Den Haag op te trekken ter
verdediging van Nederland en Ko-
ninigin, of met Troelstra den „ko
ning zonder troon", die eigenlijk in
de Tweede Kamer niet meer thuis
hoort omdat hij in de laatste dagen
zoo uitgekleed is, dat hij nog maar
in zijn hemd staat, gelijk Pater Bor-
romeus zei, en die geheel Nederland
als een man recht overeind heeft
gezettegen zichzelf en zijn dier
bare kudde: de socialisten. Krek
goed.
Of te beginnen met den glorievol
le uittocht van de ruim 50 „flinke
kerels" zoals de Maasbode ze terecht
noemde, naar het station, onder
commando van Vincen Pijls en Jo-
han Claessens, begeleid door het jui
chende Venray sche publiek, bere
gend met een stroom van sigaren,
voorafgegaan door een luidklinkende
muziek, die waarachtig nog geen
dodenmarsch speelde, terwijl de
Burgervader, trots op zijn jongens
de Venrayers waren vrijwel van de
eersten een woord van vaarwel
en aanmoediging sprak. Een groot
kruis kregen ze na van allen, niet,
wat we daar gewoonlijk onder ver
staan, maar een echt vroom chris
telijk kruis, dat „alles toch maar
goed zou mogen gaan".
Want 't zou er spannen. En zie
daar, daarom het zoo'n flinke daad
was om zoo maar direct, zelfs met
verlaten van gezin en huis, bereid
te zijn het geweer weer aan de voet
te zetten en de patronen droog te
houden tegen de oproer van een
misdadige bende. Men meende toen
algemeen dat een bloedige burger
oorlog zou ontstaan, al is, God zij
dank, nu juist het tegendeel ge
beurd. Dat zullen we dadelijk ver
tellen.
Voor dergelijke helden was na
tuurlijk een le klas coupé gereser
veerd, al keken verschillende trein-
beambten wel een beetje langs hun
neus en meenden onze soldaten te
merken dat ze het nu niet geheel en
al eens waren met de handhaving
van het gezag. Men kan zich begrij
pen dat de reis naar Den Haag een
lolletje was en dat er op een echt
soldateske manier plezier werd ge
maakt. En gerookt als ze hebben. De
sigaren zijn misschien nog nooit zo
goed besteed geweest.
IN DEN HAAG
In Den Haag ging het naar de
Oranje-kazerne. Eerst bruine boonen
met vleesch naar binnen om den in
wendige mensch wat te versterken
ze moesten immers gewend wor
den aan de boonen, want wellicht
moesten ze blauwe boonen terug
geven aan de oproerkraaiers dan
een heen en weer loopen en zoeken
naar de stroozakken en dekens want
het begon als winterweer te worden.
Hadden ze nu maar wat kruikjes in
bed. Met warm water meent ge?
Neen, met oranjebitter
Maar het was toch boven alles
zaak de hoofden koel te houden, in
dezen troebeligen tijd. Toch was er
van het spook der revolutie in Den
Haag niets te zien: wellicht was het
bij hun aankomst ijlings wegge
vlucht, want eenigen onzer jongens
hoorden een paar menschen zeggen
(wellicht van die leelijke socialisten):
„Daar heb je nu die Limburgers, die
zijn niet mis hoor. De regeering be
taalt ze goed en dan schieten ze er
maar op los, het kan hun niks schee-
lenEn of ze gelijk hadden.
Want als het eenmaal zo ver mocht
komen dan goed mikken om het op
stekende monster aanstonds de vol
le laag te geven. Maar 't heeft ge
lukkig niet behoeven te zijn, al zei
een van de Venrayers nog zo nuch
ter-weg: „nou hewwe nog nie ens
kunne schiete
We hebben Zondagavond eens een
kijkje genomen in het Ministerie
van Financiën ,waar een tiental
voor 24 uren de wacht hadden. Wel
een gewichtige post te letten op den
brandkast van het heele land. En of
het hun was toevertrouwd. De heele
kamer zag zwart van de (kruit-, mis)
sigarendamp.
Ze konden er rustig een lolletje
van maken, want ernstig was de toe
stand toch niet meer. Toch waren ze
op alles goed voorbereid en wist
ieder wat in geval van revolutie hem
te doen stond. Gewapend met de ge
weren en zooveel mogelijk scherpe
patronen wist ieder zijn plaats voor
het venster, dat hem dan als schiet
gat moest dienen. En de portier zou
de brandspuit hanteeren. En was het
nouw maar warm water geweest,
maar neen ijskoud water, meneer,
om de socialisten een kleine afkoe
ling te bezorgen. Maar bij gebrek
aan revolutie buiten, werd binnen
alles maar op stelten gezet. „Perdje-
speul" gespeeld, met ketelmuziek
door het gebouw getrokken, tabak
van den minister gepruimd enz.
Lief Vaterland mag's ruhig sein
We gingen gerust naar bed, al wer
den we onderweg nog eens enthou
siast gemaakt door het Limburgse
volkslied, dat al die dagen niet van
de lucht is geweest.
DE ORANJEDAG
Grote zwermen zeemeeuwen vlo
gen boven de stad. Ze waren zeker
't stuur kwijtgeraakt, want ook Den
Haag was Maandag 18 November
een zee: een zee van menschen, een
zee van gejuich en feestelijk gejoel,
een op en neer deinen van menschen
golven, 't Was eenvoudig onbeschrij
felijk, 't beweeg en gezang van die
naar schatting plm. 200.000 men
schen gade te slaan. Van uit onze
staanplaats hadden we éen mooi ge
zicht op de opgestelde verenigingen
en militairen. Direct trok de aan
dacht de Oranje-vlag, waarop met
grote letters LIMBURG. Dat deed je
goed, als een middeleeuwse voorstel
ling: geharnaste ridders rond de
standaard. En dan klonk ons volks
lied weer op: Waar aan het oud
Oranjehuis, 't Volk blijft hou en
trouw, met ons dierbaar Nederland,
een in vreugd en rouw.
Voorwaar het zijn geen ijdele
woorden, die van de dichter. Zoo
ooit, dan is 't nu gebleken dat de
vaderlands liefde en de liefde voor
de koningin niet geleden hebben.
Maar als de Koningin komt, in een
rijtuig gezeten, met Juliaantje en de
Prins, getrokken, niet door paarden,
maar door niet meer te houden sol
daten, stijgt de feestvreugde ten top.
't Is te lang om het allemaal te be
schrijven: alleen dit nog, dat de Ko
ningin extra boog voor onze Lim
burgse militairen met vlag.
En ook Minister Ruys onze
Ruys herinnerde zich blijkbaar
zijn inspectietocht als gouverneur
door Limburg voor het hoera
geroep van onze Venrayers moest
hij nog eens opnieuw groeten. En
toen hij later in de stad de Venray
ers weer tegenkwam, was het weer
groeten, groeten, groeten. En geza
menlijk hebben de Limburgers hem
's avonds uit zijn huis gehaald door
hun spontane ovatie en hij sprak
hen toe in 't plat.
Want in alle richtingen trok men
de stad door. 't Leek een groot ver
broederingsfeest. Kleine afdeeling-
tjes met grote vlaggen, vermengd
met marechaussees, aangevuurd door
een harmonie hosten de straat op en
neer.
En de socialisten....? Waar wa
ren de helden, die het schip van
staat besturen wilden. Men zag ze
niet. En mogen ze voortaan ook weg
blijven. Troelstra vooraan. En dat
elen nog mogen doen, zoals de man
op de tram zei, dat ze dezen morgen
met een heele partij hun lidmaat
schap van den socialistischen bond
hadden afgezegd. De 23 van Venray
van de laatste verkiezing zullen, ho
nen we, ook wel niet meer „rood'
stemmen. En onze jongens wouwen
wel dat er ieder jaar een dergelijke
revolutie was
VENRAY ZAT NIET STIL
U ziet en leest het, het regerings-
trouwe Venray blaakte van strijd
lust en oranje-gezindheid. Maar niet
alleen in Den Haag werd daaraan
uiting gegeven, ook in Venray zelf
bleef het thuisfront aktief. Terwijl
de mannen in Den Haag het Minis
terie van Financiën bewaakten en
dienst deden, was er zondag 17 no
vember wederom een grote verga
dering in het Patronaat, waarin de
heer Jan Poels een gedegen uiteen
zetting gaf over de Politieke toe
stand. Er werd een telegram gezon
den van aanhankelijkheid aan de
Koningin, met o.m. de volgende zin
snede:
De R.K. Organisaties der werklie
den, middenstands- en 1 andbouw
verenigingen en alle Venraysche
mannen, ten getale van duizend, in
vergadering bijeen ter bespreking
van den pclitieken toestand, wen-
schen Uwe Majesteit uiting te
geven van hun onwankelbare
trouw en aanhankelijkheid. ZU
zijn eenparig en vastbesloten
Vorstenhuis en Uwer Majesteits
Regeering ten krachtigste te steu
nen; zij boden Uwe Majesteit reeds
hiertoe vrijwillig hunne zonen,
echtgenooten en broeders aan en
staan zelve ieder oogenblik gereed
Uwe van God ontvangen rechten,
zoo noodig met de wapenen in de
hand te verdedigen.
Zo'n zelfde hoogdravend telegram
ging naar Minister Ruys de Beeren-
brouck, terwijl aan de wachtmees
ter der vrijwilligers in Den Haag
Vincent Pijls in een telegram dan
gezegd werd, dat zij. Venraysche
zonen, „goed en bloed veil hadden
voor de Verdediging van Vorstin en
Vaderland.
Staande deze vergadering werd
dan besloten om de 52 revolutie-be
dwingers feestelijk in te halen als ze
terug zouden komen en een voor dat
doel gehouden kollekte bracht 140
op.
Met het Limburgs Volkslied en
Wien Neerlands Bloed werd deze
vergadering besloten.
TERUGKOMST
Toen bekend werd dat de vrijwil
ligers woensdag 20 november terug
zouden keren werd dinsdagavond
nog een vergadering belegd door de
Burgemeester met afvaardigingen
van alle Venrayse verenigingen en
dat had tot gevolg dat woensdag om
streeks half 3 op het Henseniusplein
een stoet geformeerd kon worden,
zoals Venray die niet meer gekend
heeft. Duizenden mensen waren op
de been en met de Ruiterclub op
kop trok men „in schier eindeloze
stoet" naar Oostrum. Venrays fan
fare en de fanfare van de Smakt
zorgden voor het muzikale opfrisser-
tje, terwijl de Burgerlijke en Gees
telijke Overheid (met hoofdletters)
in een rijtuig en de deputatie van
de Paters Franciscanen in een an
der rijtuig meetrokken in de stoet,
waarin ook 150 gedemobiliseerden
strak marcheerden, naast de hand
boogschutterijen St. Anna, Diana,
St. Hubertus en SL Joris.
Naast ook de Middenstand, de
Werkliedenvereniging, de Land-
bouwbond, het Mannenkoor en
Schutterij St. Anna, terwijl er an
dere autoriteiten weer in andere
rijtuigen meetrokken. De fanfare
van Oostrum sloot zich in Oostrum
weer bij de stoet aan en dat alle
maal trok dan op naar het station,
waar wederom de mannen groots
gehuldigd werden en in dezelfde
feestelijke stoet naar Venray werden
teruggebracht. Daar werd weer ge-
speechd en ook daar beijverde men
zich de moed en de glorie van Ven
rays dappere zonen in alle toonaar
den te schilderen.
HERDENKING
We kunnen ons in 1968 misschien
een beetje vrqlijk maken om dat re-
volutiegedoe en we weten nu ach
teraf. dat het allemaal zo'n vaart
niet liep. Maar het feit blijft bestaan
dat 52 jonge Venrayse mannen in
die dagen de lef en de moed hadden
om het ongewisse in te trekken om
zich daar desnoods in levensgevaar
voor bepaalde principes in te zetten.
En dat is de moeite van een her
denken waard. Het is jammer dat
wijlen de heer Jan Poels, zelf een
van de vrijwilligers van 1918, deze
herdenking, waarvan hij zulk een
groot promotor was. niet meer mee
kan maken. Maar mede dank zij hem
zijn 30 van de 52 deelnemers van
1918 achterhaald, die maandag 18
november a.s. bijeen zullen komen.
Om 10.00 uur is een plechtige
Eucharistieviering in de Dekenale
kerk van St. Petrus-Banden, waarna
om 11.00 uur de heren ontvangen
worden op het gemeentehuis en
daarna zullen aanzitten aan een kof
fiemaaltijd, die hen namens het ge
meentebestuur zal worden aangebo
den.
Leden van de groep Venrayse vrij
willigers 18 november 1918, die a.s.
maandag bijeen zullen zijn:
J. Arts, Hoenderstraat 25. Venray
J. v. Gerven, Kempweg 22
J. Jacobs, Paterslaan 10
J. Arts, Hoenderstraat 21
P. J. Moorrees, Pr. Hendrikstraat 6
J. Beerkens, Pr. Bemhardstraat 26
M. v. Opbergen, Hoenderstraat 20
H. Litjens, Oude Oostrumseweg 38
H. v. Bergen. Fr. Michelsstraat 15
P. J. Pouwels, Doormanstraat 2
A. Millen, Patersstraat 13
G. v. Gerven ,Pr. Margrietstraat 4
H. Oudenhovc-n, St. Petrusstraat 10
P. Janssen, Willemstraat 5
L. van Osch, Weverslo IA, Heide
P. Goumans, Brienshoekweg 8
Jos. Claessens, Catharinastraat 9
M. Geurts, Albionstraat 24
H. Swinkels, Bodestraat 26
M. Wismans, Timmermannsweg 14
M. Derks, Deurneseweg 25
H. de Mulder, Meerloseweg 8
P. Smits, Schaapdijk 8, Venlo
M. Michels, Zandstraat 28, Venlo
M. Willems, Emmastraat 44,
Roosendaal
B. Bijker, Camissensingel 245A,
Rotterdam
J. M. Peeters, Wilhelminaplein 17,
Schinveld
P. Fleurkens, Leutherweg 17, Venlo
Chr. Berbers, Bejaardentehuis
Kerkstraat 1, Montfort
Th. de Bruijni, Slustraat 29 1,
Amsterdam.
AUTOMOBIELBEDRIJF BOM
STATIONSWEG 183 TELEFOON 2325
OOSTRUM-VENRAY
van 16 november 1918
De wapenstilstand. De laat
ste schoten zijn Maandagmorgen om
elf uur gewisseld. Aan alle fronten
is de wapenstilstand ingetreden; de
vuurmonden, die meer dan vier ja
ren. dood en verderf hebben uitge
braakt. zwijgen thans. Hun moord
dadig werk is afgeloopcn en voor
goed, want deze wapenstilstand staat
gelijk met den vrede.
In het keizerlijk paleis te Ber
lijn zetelt thans Liebknccht en houdt
vanaf het balkon redevoeringen tot
de Berlijners, terwijl de eens zoo
machtige monarch verheugd is, in
een kasteeltje bij Utrecht veilig on
der dak te zijn.
De koningskronen rollen in Duits
land in letterlijken zin, over de
straat. Alle bondsvorsten zijn afge
zet. of hebben bij voorbaat zelf be
dankt voor het koningschap of her
togschap.
De rijkskanselier Ebert heeft in
geheel Duitschland de centrale re-
publick afgekondigd en Duitsch-
Oos ten rijk zal zich bij de Duitsche
republiek aansluiten.
De voorwaarden van de wapen
stilstand. Het volgende is een uit
treksel uit de wapenstilstandsvoor
waarden:
1. Zij worden zes uren na onder-
teekening van kracht.
2. Onmiddellijke ontruiming van
België, Frankrijk en Elzas-Lotharin-
gen binnen veertien dagen. Wat aan
troepen na dezen tijd overblijft
wordt geïnterneerd of is krijgsge
vangene.
3. Er zullen worden afgestaan 5000
kanonnen in de eerste plaats zware,
30.000 machinegeweren. 3.000 mijn-
werpers, 2.000 vliegtuigen.
4. Ontruiming van den linker Rijn
oever Mainz. Coblenz, Keulen wor
den door den bezetter over een ra
dius van 30 km diepte.
5. Op den rechteroever van de
Rijn een 30 tot 40 KM diepte neu
trale zone; ontruiming in elf dagen.
6. Uit het linker Rijnoevergcbied
mag niets worden weggevoerd: alle
fabrieken spoorwegen enz. moeten
intact worden gelaten. Enz.
Tegen Troelstra's revolutie.
Mr. Troelstra heeft Maandagavond
te Rotterdam de revolutie voor ons
land aangekondigd, een revolutie
zonder anarchie.
a Ex-keizer Wilhelm in ons land.
Maandag namiddag is ex-keizer W*il-
helm te Maarn, in het hartje van de
provincie Utrecht aangekomen. De
extra trein had overal aan de sta
tions die hij passeerde. Roermond,
Venlo, Nijmegen, Arnhem, buiten
gewone belangstelling. De omgeving
der stations was zwart van men
schen.
Groot was de drukte ook te Maam
zelf, waar uit de verre omgeving
duizenden waren toegestroomd om
van de aankomst van den gevallen
monarch getuige te zijn.
Op het perron werd niemand toe
gelaten die er niet uit hoofde van
zijn ambt of betrekking moest zijn.
De ex-keizer logeert in het kasteel
Amerongen.
De jongste spruit in de Venrayse
biljartsport is de vereniging H.G.M.
uit Leunen. Deze nauwelijks 2-jari-
ge biljartvereniging bruist van ak-
tiviteiten. Op de eerste plaats wisten
zij reeds door te dringen tot de
hoogste klasse van de Venrayse Bil
jart Bond. Ook in de KNBB hebben
zij reeds naam gemaakt, doordat het
lid J. Lucassen enkele weken ge
leden in Arnhem beslag legde op de
eerste plaats van het aldaar gehou
den driebandentoemooi en door zijn
hoog moyenne promoveerde naar 'n
hogere afdeling.
Buiten de prestaties op het groe
ne laken hebben zij al eens in de
publiciteit gestaan door bij de ope-
nign van hun nieuwe biljart Tiny
Wijnen uit te nodigen voor een de
monstratie. Zeer groot was hiervoor
toen de belangstelling.
Thans staat er weer een nieuwe
demonstratie op het programma. N.l.
op vrijdag 2 november zal wereld
kampioen Raymond Ceulemans uit
België in Leunen in café Martens 'n
biljartdemonstratie verzorgen. Deze
demonstratie zal o.m. bestaan uit het
normale libre-spel, kader, drieban-
d ens pel en kunststoten.
Als tegenstander van de heer Ceu
lemans is uitgenodigd de oud-kam
pioen van Noord-Brabant, de heer
H. Versteegen uit Langeboom.
Deze demonstratie-avond begint
's avonds om 8 uur en Biljartvereni
ging H.G.M. nodigt hierbij gaarne
alle biljartlicfhcbbers van harte uit
om getuige te zijn van het bekwame
spel van de heer Ceulemans.