KIPPEN UIT INDIA n want u gaat voor een gratis verlichtingscontrole naar de VW-dealer 'BiJf PJ_ p p w ïQ CD k C *3 O c p E p p p Q- o* p p pt VAN DE VEN mumuumi p p k p Ebbeiink DRY CLEANING EBBERINK CD CD CD „DE BERKT" Hypotheken 2828 N VRIJDAG 18 OKTOBER 1968 No. 42 NEGEN EN TACHTIGSTE JAARGANG PEEL EN MAAS DRUK EN UITGAVE VAN DEN MUNCKHOF N.V. VENRAY VA/ CC IfD I AH V/nHD WCUDAV HU nMCTDCKCN ADVERTENTIEPRIJS 12 ct per mm. ABONNEMENTS- GROTESTRAAT 28 POSTBUS 1 TEL 2727 GIRO 1050652 ïf CCf\DLMÜ V KJ\JT\ VCnRMT CPI UlflO I r\CI\CI1 PtUS PER KWARTAAL (botten Venray 2J5) LIEFHEBBERIJ WERD MILJOENENZAAK „Ik zie dat U kippen hebt. U bent dus een kippenfokker." „Nee, ik ben een opfokker!" „Waar haalt u dan die kippen vandaan?" „Die komen hier als eendagskuiken uit de broederü!" „Ja maar, hoe komt die broederü dan aan haar eieren?" „Die komen van de vermeerde ringsbedry ven!" „En dat zün dus de kippenfokkers?" „Nee de vermeerderaars krijgen hun dieren óf van ouderdieren- opfokbedrijven óf als eendagskuiken van de broederü, maar de eieren of de dieren komen van de fokkers!" En waar laat U nou uw eieren?" „Ik heb nooit eieren. Want de hennen, die ik opfok gaan vlak voor de leg naar de legpluimveehouders!" GEDIFFERENTIEERDE TEELT Als u bovenstaande dialoog goed kunt volgen, weet u méér van kip pen dan 90 procent van ons volk er van weet. De oplossing vindt u, als u naar een willekeurig legpluimvee- houder of slachtkuikenmester toe- stapt en u laat uitleggen hoe het al lemaal in elkaar zit. U ziet dan, dat ieder soort kip tegenwoordig op een afzonderlijk soort bedrijf gehouden wordt. Het verhaal gaat van een heel ho ge ambtenaar van het ministerie die de kippen bij een boer bewonderde en wat vreemd opkeek toen hij die eieren zag rapen. „Maar u hebt er geen haan bij!" zei de hoge bezoeker. „Nee", antwoordde de boer, „maar die heb ik niet nodig „Maar zonder haan kunt U toch geen eieren winnen?" hield de be zoeker vol. Natuurlijk kan dat wel; het zijn alleen onvruchtbare eieren. De hoge ambtenaar dacht dat hij bij de neus genomen werd en liep boos weg. Ook deze man wist niet dat al le legkippen in heel Europa zonder één enkele haan gehouden worden, omdat men van deze dieren tóch geen broedeieren wint. De kippen leggen er geen eitje minder om UIT INDIA Naar verluidt is de stamvader van ons huisdier het Indiase Bankhiva- hoen, dat tot de patrijsachtigen be hoort. Wanneer dat dier precies ge temd is, weet niemand. In elk geval zijn de hoenders al lang voor het be gin van de jaartelling over de hele oude wereld verspreid. Vandaar dat er thans enige duizenden rassen op aarde voorkomen. De meeste daar van zijn sportrassen, d.w.z. dat men ze uit liefhebberij teelt. De nutras- sen zijn niet zo talrijk. Zij vallen uiteen in twee groepen; slachtrassen en legrassen, die elk weer ver on der verdeeld kunnen worden. Naar verluidt (want het is nooit bewezen!) hebben de Chinezen en de oude Egyptenaren het al heel vroeg ver gebracht met hun kippen. Zij zouden zelfs de uitvinders zijn van de broedmachine. Maar vóór de middeleeuwen zijn nooit ergens kuikens uitgebroed, tenzij dan dat eieren, door kippen in een broeiende mesthoop gelegd, per ongeluk eens een keertje uitkwa men. Ook de opfok van eendagskui- kens is zo'n precies werkje, dat dit in de oudheid nooit stelselmatig tot een goed einde kan zijn gebracht. In de middeleeuwen dus wel? Ja, want uit die tijd dagtekenen broed machines (als u ze zo wilt noemen) die eigenlijk niets anders waren dan vaten met broeiende paardemest. Later heeft Reaumur, u weet wel, de man van thermometer van 80 4 f f i V - ■x. T fl l. i w .uièited-y (welk merk auto u ook hebt) Bent u niet helemaal zeker van uw autoverlich ting? Wilt u absoluut veilig de donkere winter ingaan Ga - voor alle zekerheid - uw licht opste ken bij de VW-dealer. Mocht er iets aan manke ren, dan kunt u er direct iets aan laten doen. Alles aan laten doen. Controleren, meten, repareren en afstellen. Koplampen en achterlichten, rem lichten en clignoteurs. Doen? Allicht! Ga voor uw eigen veiligheid naar de VW-dealer. Hij con troleert als extra - eveneens gratis - uw ban den. Doen? Allicht! Na de controle krijgt u het speciale actie-embleem van het Verbond voor Veilig Verkeer op uw voorruit. Dan is al uw licht, goéd licht. Het geeft een verlicht gevoel; ook tegenover de politie. AUTOMOBIELBEDRIJF VENLO N.V. LEUNSEWEG 47a TELEFOON 04780-3535 graden, deze bouwsels vervolmaakt. Men had toen ook hokjes die ver warmd konden worden om de kui kens op te fokken. In de loop van de 19e eeuw ontstonden de „echte" broedmachientjes, die met warm water werkten. Die kregen, in te genstelling tot de paardemest- machientjes, wèl grote betekenis. Men kon er n.l. gerust een paar hon derd dure broedeieren in stoppen zonder veel risico van mislukken. Die warmwater- en petroleummach- nes zijn in de twintiger jaren lang zaam maar zeker vervangen door de elektrische broedmachine, die na de oorlog weer gesplitst werd in voor broeder (tot 18 dagen) en uitkomst machine (18-21 dagen) om de capa citeit van een broederij te vergro ten. UITVOER Tot 1910 voerde Nederland veel eieren in, soms wel 70 miljoen per jaar! Pas na de eerste wereldoorlog ontstond er een uitvoeroverschot. Tot aan de tweede wereldoorlog gingen de eieren veelal naar Engeland. Sinds de oorlog gaat meer dan 90% van de uitvoer naar Duitsland. In de volksoverlevering heeft de kip tal van sporen nagelaten. Tien tallen gebruiken zijn bekend, waar in kip of ei een rol spelen: de eier- dans, de vroegere hanegevechten, de stoppelhaan, de folklore rond Pasen, de dan gehouden eier(vr)eetwedstrij- den en de tientallen kunstjes die men met eieren kan uithalen. Zoals men weet, gebruikt de mo derne legpluimveehouder thans veel legbatterijen. Dit wordt door vele dierenbeschermers als een kwelling beschouwd. Vandaar dat men ze in Frankrijk dan ook verboden heeft, maar men trad er nooit tegen op, zodat de batterij daar even goed ge bruikt wordt als hier. Of de batterij- kooi een kwelling voor de dieren is. is moeilijk te zeggen. Een kip heeft een geheel andere opvatting van tijd en ruimte dan de mens. Ook kan men niet zeggen, dat de kip in de batterij niet veel eieren zou leggen als zij zich niet gelukkig voelde. Het moderne fokprodukt is bijna een me chanisme geworden, dat wel eieren moet leggen zolang het voldoende voedsel en water naar binnen krijgt. DE PIKORDE Omgekeerd is het onjuist, dat een vrij rondwandelende toom kippen zo gelukzalig is! In iedere toom heerst n.l. een gruwelijke sociale rangorde, de z.g. pikorde. Door kippen te mer ken en met filmcamera's te bespie den, heeft men die pikorde zeer nauwkeurig bestudeerd. Bestaat een toom uit bijv. 25 die ren, dan heeft ieder zün rang num mer. Nummer één pikt en treitert de 24 anderen en nummer twee 23 an deren, maar hij wordt zélf nog door nummer één gepikt. Helemaal on deraan de lijst vinden wij nummer 25. Dat is de paria die door ieder een gepikt en getreiterd wordt en die zelfs in een modern kippenhok soms de hongerdood sterft omdat hij nooit ongestoord eten en drinken kan Dit natuurlijke selectiemiddel (want dat is het) komt by vele in gemeenschap levende dieren voor, óók bij het aardige toompje kippen dat de liefhebber buiten laat rond scharrelen. De natuur is niet zo lief als zij lijkt. De oude hertebok moet in de bronstijd vechten om zijn heer schappij over de roedel te behouden, totdat hij het verliest en door een jonge bok gedood of in elk geval uit gestoten wordt, wat nagenoeg op hetzelfde neerkomt. Voor hem is er beslist geen A.O.W. of bejaarden huis en hij weet dat. In een batterij kooi is de pikorde nog wel aanwezig, vooral als er drie of meer kippen in een kooi zitten, maar vanwege de geringe ruimte heeft men daar minder last van. De vraag of een legbatterij een kwelling voor het dier is, valt dan ook niet eenvoudig te beantwoorden, tenzij men op het eerste gezicht en het ge voel afgaat. Alleen ervaren dierpsy chologen kunnen hier iets over zeg gen. En zij zwijgen! VREEMDE VOGEL Een kip is een vogel die niet vliegt maar fladdert. Zij kan ook niet eens hard lopen. De voorouder, het Bank- hivahoen dus, kan ongeveer als een patrijs of fazant vliegen. Die kan dus korte vluchten maken en flad derend lopen. Zeer typisch voor de kip is haar manier van lopen: romp en kop ma ken afzonderlijke bewegingen. De oorzaak is, dat de motorische centra verdeeld zijn over beide lichaams delen. Vandaar dan ook dat een kip die men vroeger wreedaardig de kop afhakte als ze in de pot moest, zon der kop nog enige tijd rondtollen kan een groot vermaak voor domme lieden. Helaas is het snel en pijnloos doden van kippen in de moderne slachterij nog altijd een groot vraag stuk. Men neemt echter aan, dat de elektrische verdoving de dieren een pijnloos einde bereidt. HERSENSCHUDDING Kippen zijn vreedzaam. Alleen oude hanen en broedende kippen vallen wel eens mensen aan. Daarbij is zo hier en daar wel eens een oog verloren gegaan maar meer ook niet. De beste prestatie leverde in 1963 'n Franse kip, die haar eigenaar met een echte hersenschudding het zie kenhuis in sloeg. Dat ging zo. Het dier had om een of andere onnaspeurlijke reden een nest gemaakt in een pluk hooi die hoog in een schuur op een van de hanebalken lag. Toen de boer op ze kere dag binnenkwam en de deuren opengooide, schrok de kip zó dat zij fladderend van haar nest afsprong. Een aantal eieren kwam van grote hoogte op de kale schedel van de boer neer met het reeds vermelde gevolg. IIOEN, HAAN EN HEN Wij- hebben in onze taal het oude woord hoen met de eigenaardige meervoudsvorm hoenders en het nieuwere woord kip. Dat laatste woord is pas sinds de 16e eeuw be kend en is vermoedelijk als lokroep al ouder. Hoen staat in Ablaut met haan en dat is een woord, dat het gezang van de dieren aanduidt (La tijn cano ik zing). Men neemt aan dat.toen de haan in onze streken doordrong, misschien in de zesde eeuw v. Chr., er geen andere vogels waren die zo'n fraai geluid voort brachten als de haan. Van het Oud- saksisch en Oudhoogduitse ha no (Gotisch hana) is de vrouwelijke vorm henjó gevormd, die afgekort werd tot hen. In pluimvee zit pluim, dat aan het Latijn (pluma =dons, veertje) ontleend schijnt .te zijn. Ei, met de stapelvorm eieren als meervoud, is al zeer oud en komt al in het Oud- saksisch en Oudhoogduits voor. Het Oudnoors heeft egg en het Oudiers og. De oude meervoudsvorm is eier. zoals nóg in Sakische streken. Maar toen de uitgang -er niet meer als meervoud werd aangevoeld zette men er nog een uitgang -en achter: ei, eier, eieren. Hoe ver zo'n dwa ling kan gaan ziet u nóg elke dag, want ook nu zijn er lieden die spre ken van eierenhandel i.p.v. eierhan- del, wat al ruim voldoende is! Om met een paar getallen te ein digen: Nederland telt 83.000 bedrij ven met legkippen, in 't geheel zo'n 25 miljoen stuks. Dan zijn er nog zo'n 25 miljoen slachtkuikens. maar men mest vijf koppels per jaar, zo dat men ook kan zeggen dat er per jaar 125 miljoen geboren worden. Per jaar voeren wij de laatste tijd voor 500 tot 600 miljoen gulden pluimveeprodukten per jaar uit. U ziet dat de kip toch echt wel een miljoenenzaak is geworden. HONKBAL In het afgelopen honkbalseizoen heeft D.A.R. aan alle tegenstanders duidelijk gemaakt dat honkbal in Venray tegenwoordig met oen spor tieve gevarendriehoek wordt aange kondigd. Een kampioenschap van Limburg en een eervolle derde plaats in de competitie van Brabant zijn daar bewijzen van. De komende wintermaanden zul len getuigen zijn van een D.A.R. dat de konditie. de techniek en het tak- tisch vermogen zal bijslijpen, zodat het volgend jaar ook de Brabantse titel in Venray binnengehaald kan worden. Om dit te bereiken zal de D.A.R. elke zaterdagmiddag om 14.00 uur op het sportpark of in de zaal aan genoemde onderdelen werken. Binnenkort volgt een algemene le denvergadering, waarby het jaarplan en het toekomstbeleid ontwikkeld zal worden. HINDERWET Openbare kennisgeving verzoek om vergunning Op de secretarie van de gemeente Venray ligt ter inzage een verzoek met bijlagen van Th. G. M. Strij- bosch. Langstraat 78, Venray om vergunning tot wijziging van een in richting voor het opslaan van mo torbrandstoffen met aftapinstallatie op bovengenoed adres, kadastraal gemeente Venray sectie D nr. 3535- 3536. Schriftelijke bezwaren tegen het verlenen van de vergunning kan een ieder gedurende tien dagen na dagtekening van deze bekendmaking inbrengen bij het gemeentebestuur, waar dit verzoek ter inzage ligt. De ingekomen bezwaarschriften worden mede ter inzage gelegd. Mondelinge bezwaren kan een ieder persoonlijk of bij gemachtigde inbrengen op een openbare zitting te houden op 21 oktober om 15 uur in het gemeentehuis. Venray, 7 oktober 1968 Burgemeester en wethouders van de gemeente Venray, A. v. DIJCK, loco-burgemeester H. P. L. VORST, secretaris BlX-produkten zijn gegarandeerd goedl Want dit la uw garantie: bij krimp gratis vervanging. Dat geldt voor herensokken, kinderkousjes, -sokjes en -maillots. Kom eens kiezen uit allerlei frisse kleuren en levendige dessins. hoek Marktstraat-Schoolstraat ZAAIGRANEN Bestel nu Uw winterza&i- granen! 1ste Nab. petkuser rogge 1ste Nab. Zeider rogge 1ste Dominant rogge 1ste Pella wintergeret CUSTERS Zaalhandel, Oirlo Tel. 04787-282. HOGE BIJVERDIENSTE (o.a. thuiswerk, voor ieder een) aangeboden van 50, tot 150,per week. Centrum postbus 263 (2 postz. van 12 insl.), Haarlem. TE KOOP JONATHAN APPELS 8 pond 1, Kind. van Osch, Akkerweg 6, Venray. TE KOOP prima CONSUMPTIE AARDAPPELEN ook voor wintervooraad. Goed houdbaar. Thuis afge haald 8 ct per kg. Thuisbe zorgd 10 ct. per kg. H. Janssen, Kulutweg 17 Veltum, telefoon 04780-2465 HOGE BIJVERDIENSTE aangeboden (thuiswerk e.a.) Inl. G. Ramaekera, Postbus 128, Weert (Antwoordzegel 20 ct Insluiten). C.P.I. kuikens en jonge hennen 5000 WL Bovans D 201 20-9 18 weken 5000 WL Bovans D 201 7-10 17 weken NIES Pluimvee- opf okbedrty f LIES8EL TeL 04934-280 en alle andere financieringen UITERST VOORDELIG Assuranllekantoar Kruijsen-Meesiers Julianasingel 41 Venray KUNSTGEBITTEN- REPARATIES sneller, beter en... goedkoper- W. H. LICHTE VELD Venray Tolstraat 2. NIEUW TELEFOON NUMMER COENEN eUa «cmlinnpm JAKM c. WLIANASINGtUI •Ultf. 1061 lM/80) De nieuwste sortering in TOILETARTIKELEN ogenschaduw wenkbrauwpotloden cleaning milk haarspray shampo tandpasta eaudecologne toiletzepen parfums lipstick mascara poeder haarversterking crèmes krulspelden haarkammen en borstels Verder alles voor uw toilet in PoHwels warenhius 10 TeL 15U Alle soorten vloerbedekking bij BAKEN woninginrichting Schoolstr. 7 telefoon 1682 Vraag vrijblijvend prijsopgave CUSTERS Aardappelhandel Oirlo - TeL 04787-282 bezorgt iedere week woens dags en zaterdags, franco huis: fijne Consumptie-aardappel en van zand en klei Desgewenst al met 25 kg. Bel even en w(j zijn er meteen voor woensdag 12 uur gebracht vrijdags weer terug kook Markfctfocrt-SchooUtroo» een Nederlands produld prijzen vanaf f 419,- n I Grotestraat rOelS Telefoon 1553 p «■d t»

Peel en Maas | 1968 | | pagina 9