3e LUSTRUM MOLUKSE KERK
Mr. P. WINTELS
Zwemlustigen opgelet
*tof>$ara$e
WEEKBLAD VOOR VENRAY EN OMSTREKEN
U-
400 Ambonezen komen naar Yenray
afscheid van kamp Vlakwater
Voor de opening van het binnenbad
verenigings
drukwerk
Overloon herdacht
zijn bevrijding
VRIJDAG 20 OKTOBER 1967 No. 42
ACHT EN TACHTIGSTE JAARGANG
PEEL EN MAAS
DRUK EN UITGAVE VAN DEN MUNCKHOF N.V. VENRAY
GROTESTRAAT 28 POSTBUS 1 TEL 2727 GIRO 1050652
PRUS PER KWARTAAL
(bulten Ven ray f 125)
Het is intussen alweer een hele
poos geleden dat we eens zyn uit
genodigd op een kerkdienst van on
ze Ambonezen in het kamp Vlak
water. Het was wel een belevenis te
zien met welke intensiteit deze men
sen niet alleen de dienst volgden,
maar hieraan ook meededen. Het
enige jammere er van was, dat we
noch de Dominee konden volgen,
noch zyn Ambonese gemeente, want
de dienst gebeurde geheel in 't Ma
leis; een taal die we niet machtig
waren en zyn.
Naderhand hebben we toen 'n ge
sprek gehad met de Ambonese Do
minee en zo kennis gemaakt met de
MOLUKSE KERK
Er werd ons toen verteld dat zo
wel de katholieken als de protestan
ten in het voormalige Nederlands-
Indië via missie en zending gepro
beerd hebben de inwoners van dat
Indië voor deze kerkgenootschappen
te winnen.
Dat is in min of meerdere mate ge
lukt en zo ontstond op de Molukken
- o.m. op de eilanden Seram en Am-
bon - een protestantse gemeenschap
die hoorden onder de Indische Kerk.
Deze Indische Kerk hadden de pro
testanten al vrij snel opgericht ,toen
zij met de zending beginnen. Ook al
om tegenover het toenmalige kolo
niale bestuur als een gesloten ge
meenschap te kunnen optreden. Dit
in verband met susidiëring van hun
zendingsaktiviteiten.
Deze Indische Kerk kreeg in de
dertiger jaren te maken met het op
komend nationalisme. Anders dan in
de politiek begreep men dat het be
tter was aan de nationalistische wen
sen tegemoet te komen, reden waar
om zij in het toenmalige Indië ver
schillende zelfstandige kerkgenoot
schappen oprichtten. Een daarvan
was de Molukse kerk. Zij konden
toen hun eigen voorgangers aanwij
zen, zelf een kerkbestuur formeren,
kortom: baas in eigen huis werden,
als we die uitdrukking hier mogen
gebruiken.
Toen, na de tweede wereldoorlog
een groot deel van de Ambonezen
naar Nederland ging en daar in de
kampen terecht kwamen, voelden zij
het als een behoefte ook hier in Ne
derland te Molukse kerk te handha
ven, of liever, hier opnieuw „op te
richten", om ook op deze wijze hun
eigen leefgewoonten en levensstijl
te behouden.
Van zulk een kerkdienst waren we
dan 'n 15 jaar geleden getuige, zon
der er erg in te hebben dat we nu
in 1967 opnieuw met deze kerk ge
confronteerd zouden worden.
DERDE LUSTRUM
Want zaterdag a.s. zullen de Ven
rayse Ambonezen met hun geloofs
genoten uit heel Limburg en Oost-
Brabant in Venray het derde lus
trum vieren van deze nieuwe for
matie van de Molukse kerk, ofwel
de stichting van de Molukse kerk in
Nederland. Men verwacht in het
kamp zo'n 400 gasten, die allemaal
de plechtige kerkdienst zullen vol
gen in het kamp, en welke van 10
tot 12 uur duurt. Dominee Lewaro
zal deze plechtigheid leiden. Daar
bij zijn verschillende Venrayse au
toriteiten uitgenodigd. Als we de be
richten mogen geloven zal dit een
blij en spontaan feest gaan worden,
waarbij als andere hoogtepunten nog
kan worden aangegeven het gezame-
lijk diner van 12 tot 1 uur; de grote
bazaar en fancy fair van 1 tot 3 u.
een een voetbalwedstrijd tussen vier
elftallen van de Ambonezen op het
Molenwiekersterrein (van 3 tot 6 u).
Daarna volgt dan wederom een
eten, waarna de prijsuitreiking en
tot slot een film-avond, waarop men
een bijbelse film zal draaien.
Nogmaals, het belooft 'n blij feest
te worden, dat een extra accent zal
krijgen, omdat het feitelijk ook een
soort afscheidsfeest van de barak
ken in het kamp Vlakwater. De eer
ste huigezinnen zijn al vertrokken
naar nieuwe woningen in de Houten
Hoek, waar speciaal voor de Ambo
nezen eèn deel van de nieuwbouw is
gereserveerd.
AFSCHEID
Het wordt niet met zoveel woor
den gezegd, want het is en blijft al
tijd een moeilijke zaak hierover met
de betrokkenen te praten. De jonge
ren, daar bestaat beslist geen twij
fel over - hebben Ambon voorgoed
„afgeschreven", in die zin dat zij 't
ideaal van de ouderen „een mogelij
ke terugkeer naar dit Indonesische-
eiland" voor onmogelijk houden. Zij
zijn trouwens intussen gewend ge
raakt aan Nederlandse leefgewoon
ten en levensstijl, iets wat ze niet
meer willen ruilen tegen die van 'n
eiland dat ze alleen maar van horen
zeggen kennen.
Met de ouderen is het een andere
zaak. Hun leiders Vooral hebben bij
hun komst in Nederland altijd voor
op gesteld dat de Ambonezen een
gesloten groep moesten blijven, hun
eigen aard moesten zien te bewaren
en zich steeds voor ogen moesten
stellen dat ze slechts tijdelijk in Ne
derland waren. De terugkeer naar
Ambon bleef hoofdzaak. Dat is ook
de reden geweest van de stichting
van de Molukse kerk; dat is ook de
reden geweest waarom men Maleis
bleef praten; waarom men vasthield
aan eigen onderwijs, aan eigen ge
bruiken. Zelfs toen duidelijk bleek
dat van een terugkeer voor de
meesten van hen geen sprake zou
kunnen zijn. Al heeft de buiten
wacht daar weinig van gemerkt
toch heeft dat de nodige spannin
gen gebracht tussen de Ambonezen
zelf, waar de ouderen inderdaad
bleven dromen van een terugkeer
naar hun eiland, maar de jongeren
door de eerst vrij aarzelende con
tacten met de buitenwereld, op een
gegeven ogenblik ervaarden dat het
beter was hier opleidingen te volgen
en zich hier te vormen tot volwaar
dige Nederlanders....
Het afscheid van het kamp is ook
„ergens" het afscheid van Ambon -
dat ervaart men in de moeilijke ge
sprekken met de ouderen, die wel
iswaar gelukkig zijn het inderdaad
uitgeleefde kamp te verlaten en in
een grote nieuwe woning te kunnen
gaan wonen, maar van de andere
kant het toch ook zien als een be
paalde inbreuk op de gesloten ge
meenschap die ze - ondanks alles -
door de jaren heen zijn blijven vor
men.
Van de 37 gezinnen met ruim 450
mensen, die aanvankelijk dit kamp
bevolkten zijn er thans nog 13 over.
Een gemeenschap van 110 mensen,
die het kamp zullen verlaten en on
der de Venrayse mensen en tussen
de Venrayse mensen gaan wonen, "t
Grootste gedeelte is al weggetrok
ken en woont elders in het land. Zij
die overbleven zullen nu voortaan
gewoon deel uit gaan maken van de
Venrayse gemeenschap.
KERKELIJK LEVEN
Dat zal zijn konsekwenties ook
hebben voor het kerkelijke leven.
Al is het zo dat waarschijnlijk in
Venray een Ambones dominee komt
wonen, die voor de Molukse kerk
de diensten zal voorgaan in de ver
schillende Limburgse en Oost Bra
bantse kampen, duidelijk wordt al
dat de schoolverlatende Ambonese-
jeugd niet meer van zins zal zijn
naar protestantse scholen in Nijme
gen of Boxmeer te gaan. Ze gaan 't
verdere onderwijs volgen op de ka
tholieke scholen in Venray en zul
len nederlandse cathesatie gaan vol
gen. Het zoveelste bewijs dat men
- wat de jeugd betreft - de toestand
wat reëeler bekijkt. En zo loopt men
kans dat bij dit derde lustrum in 't
verre verschiet ook de langzame te
ruggang van de Molukse kerk dreigt.
Met de ouderen zal deze kerk lang
zaam maar zeker verdwijnen. Daar
om is dit derde lustrum ook een be
gin van een afscheid van deze kerk.
'N GOEDE
INRUILWAGEN?
Op de afdeling I van het Gemeen
tehuis zit „een deel" van de Zwem
badcommissie, dat deel n.l. van de
Gemeentelijke Sportstichting, die 't
wel en wee van Venrays zwembad
ter harte gaat.
Nu de poorten van het buitenbad
gesloten zijn bepaalt men zich daar
niet met het 'balans-opmaken' van
de voorbije zomer - die is trouwens
al in dit blad gepubliceerd - maar
men is volop bezig voorbereidingen
te treffen voor de opening van het
binnenbad.
HALF JANUARI
Wanneer precies het nieuwe bin
nenbad voor het publiek opengaat
is nog niet bekend. Zeker is, dat -
wind en weder dienende - de aan
nemer het gebouw voor 1 januari
op zal leveren, maar dan moeten ir
nog verschillende technische instal
laties worden aangebracht, die zek ?r
nog een halve maand in beslag
men - zo niet meer...
Maar als de deuren vanJiet bin
nenbad opengaan, dan moet ook
daar de organisatie kloppen. Dat is
voor de zwembad-commissie" en ze
ker voor de badmeester de heer Mo-
bers, op 't ogenblik de grootste zorg.
Het overleg met de inspectie van
het lager onderwijs is nu afgesloten
en het staat vast dat de leerlingen
van de 5e en 6e klas der lagere
scholen en de BLO school zwemon
derwijs op hun schoolagenda krij
gen staan.
Ook zijn een aantal uren gereser
veerd voor de MULO-school.
De kwestie is nu: hoe worden de
Voor alle reparaties
ia. MARTENS
Schoolstraat 30 Tel. 2969
betrokken kinderen van die 19 la
gere scholen van en naar het zwem
bad gebracht. Dat zal voor het me
rendeel met bussen gebeuren, maar
dat houdt in dat er een volledige
dienstregeling opgezet moet worden.
Alleen dat al, is een klus waar men
wel even zoet mee is. De routes
moeten niet alleen uitgestippeld
worden, maar ook gereden, want zo
wel de theorie als de praktijk moet
kloppen.
ZONDAGS GESLOTEN
Hoe ziet nu de openstelling van
dit binnenbad er uit?
In principe is het open van maan
dag tot en met vrijdag, van 'smor-
gens 7 uur tot s'avonds 10 uur Za
terdags liggen de openingstijden van
half negen tot 'savonds half zeven.
Zondags is het bad gesloten.
Door de week is het binnenbad
'smorgens van 9 tot half 1 alleen be
schikbaar voor de schoolgaande kin
deren, die dus in klasse-verband
zwemondericht krijgen. Ook in de
middagen (behalve 'swoensdags en
zaterdagsmiddags) is het bad van 2
tot half 5 wederom alleen beschik
baar voor de schooljeugd. Dat houdt
dus in dat het binnenbad op de vol
gende uren nog beschikbaar is voor
andere doeleinden:
op maandags, dinsdags, donderdags
en vrijdags:
7.00-9.00 12.30-14.00 16.30-22.00
op woensdags: 7.00-9.00 12.30-22.00
op zaterdags: 8.30-9.00 12.30-18.30
In deze tijden moet nu een rege
ling opgesteld worden voor een 3tal
groepen, t.w.
a. voor verenigingen, voor mensen
die dus in verenigingsverband wil
len Geren) zwemmen;
b. voor groepen die zwemles wil
len krijgen;
c. voor het zg. vrije zwemmen.
Nu is het onmogelijk daarvoor 'n
goede regeling op te stellen als men
niet de behoeften kent die bij deze
groepen bestaan. Zwemclub SPIO
heeft haar wensen al ingediend. Het
is echter mogelijk dat de een of an
dere vereniging van plan is om in
verenigingsverband te gaan (leren)
zwemmen. Welnu, dat kan, mits dat
voor 1 november a.s ter knnis is ge
bracht aan afd. I van het Gemeen
tehuis. Datzelfde geldt voor scholen
- anders dan L.O., B.L.O. of MULO.
Ook daar kan behoefte bestaan om
de ëen of andere gymnastiekles in
het water door te brengen. Dus op
geven vóór 1 november. Op de ge
noemde afdeling zal men natuurlijk
rekening houden met de wensen van
uren of dagen, maar het zal toch
moeten passen in het geheel.
SPOEDIG OPGEVEN
Het zal duidelijk zijn dat terwijl
men de behoefte niet kent van de
liefhebbers voor dit binnenbad, het
zeer moeilijk is een behoorlijke re
geling op te stellen. Doch dat moet
op korte termijn gebeuren, ook al
om voldoende personeel aan te kun
nen werven. En daarbij moet men
niet vergeten dat de mogelijkheden
van 't binnenbad lang zo groot niet
zijn als het buitenbad. Niet alleen
ontbreken er ligweiden, maar ook
de omkleed-accomodatie is slechts
beperkt, wanneer men tenminste
geen gebruik maakt van de om-
kleedzalen.
Het is in dit verband misschien
wel goed er op te wijzen, dat zwem
men in 't binnenbad natuurlijk iets
heel anders is, dan in 't buitenbad.
Daar zwemt men een paar baantjes
en brengt verder zijn tijd door met
zonnen. Dat is er in het binnenbad
natuurlijk niet bij. Daar geldt het
zelfde als in een gymnastiekzaal: er
moet actief gewerkt gezwommen
worden. Wie dat een uurtje gedaan
heeft is al heel behoorlijk aan zijn
trekken gekomen
Maar terug naar de dienstregeling:
Men zy nogmaals gewaarschuwd,
dat verenigingen, scholen en groe
pen die met elkaar voor een bepaald
tijdstip het bad willen afhuren, om
te zwemmen of om zwemles te krij
gen, zich zo spoedig mogelijk in ver
binding moeten stellen met afd. I
van het gemeentehuis, uiterlijk voor
1 november. Degenen, die nog het
zwemmen willen leren, maar niet in
verenigings- of schoolverband maar
gewoon als particulier, gelieve dat
telefonisch voor die datum op te
geven bij de heer Mobers, nr. 2435.
Zy ontvangen dan automatisch be
richt welke uren er na de opening
voor hen zyn gereserveerd.
TARIEVEN
Jammer genoeg kunnen we thans
nog niet zeggen wat het zwemmen
in het binnenbad gaat kosten. De
tarieven daarvoor is men nog aan 't
samenstellen en die behoeven dan
nog de goedkeuring van verschillen
de instanties.
Vast staat wel dat er geen jaar-,
halfjaar- of kwartaal-abonnementen
genomen kunnen worden. Wel 10-
badenkaarten. Hiervoor komen - ook
bij de losse entree - aparte tarie
ven voor volwassenen en kinderen.
Er komen wel abonnementen voor
zwemlessen, terwijl verenigingen en
scholen het bad voor een bepaalde
prijs kunnen huren.
Zo ziet men, dat er binnenskamers
al het nodige gedaan wordt voor 't
nieuwe bad zijn deuren kan open
zetten. Het zal aan de medewerking
van het Venrayse publiek liggen of
daar dan een regeling uit de bus is
gekomen die recht doet wedervaren
aan alle zwemlustigen die hier ge
bruik van willen maken.
E Hebt u nog geen
rijbewijs?
E Kijk dan binnen in E
deze krant. E
E
van den munckhof nv
RIDDER IN DE ORDE VAN
ORANJE NASSAU
Mr. P.J. Wintels, oud 46 jaar, ge
boren te Venray, zoon van wijlen
wethouder en loco-burgemeester T.
Wintels, is bij Koninklijk besluit dd
10 oktober door de Koningin be
noemd tot Ridder in de Orde van
Oranje Nassau.
De onderscheiding is hem op 10
oktober in het Hilton Hotel te Am
sterdam, namens de Staatssecretaris
van Economische Zaken uitgereikt
door de Directeur-Generaal van de
Middenstand, drs. F. Wijssen.
Deze hoge onderscheiding is hem
verleend wegens uitzonderlijke ver
diensten in vele functies verworven
voor de Middenstand en in het bij
zonder voor het Nederlandse bak
kerij-bedrijf.
Zijn verdiensten werden door de
regering van nationaal belang ge
acht, zodat hem reeds op vrije jonge
leeftijd deze onderscheiding ten deel
is gevallen, aldus drs. F. Wijssen.
Overloon, door de bevrijding het
Tweede Caen geworden, blijft trouw
aan zijn eerder gedane belofte om
telkenjare zijn gevallen bevrijders
te herdenken.
Zondag jl vond voor de 21e maal
deze herdenking van de gevallen
bevrijders plaats. Men deed dit na
een Hoogmis ter hunner intentie,
door 'n stille tocht te formeren naar
het 'Engels Kerkhof' aan de Vier-
lingsbeekseweg. Op het kerkhof ging
pastoor Peynenburg voor in gebed,
terwijl burgemeester van Heusden
er sprak over de zin van blijvend-
herdenken. Namens het Oorlogsgra-
vencomité, namens het gemeentebe
stuur en namens het Nationale Oor-
logs- en Verzetsmuseum werden er
kransen gelegd.
Vele schoolkinderen, leden van de
jeugdverenigingen maar ook vele
ouderen legden bloemen op de gra
ven der gesneuvelde soldaten.