Boerenleenbank MATTHXUS, PASSION Even wachten met wken WEEKBLAD VOOR VENRAY EN OMSTREKEN T iS» 40-jarig jubileum Kies Uw eigen spaarvorm bij de RIJDEN in een wagentje.... Schrijf- en telmachines vd. Munckhof n.v. ZEVEN EN TACHTIGSTE JAARGANG PEEL EN MAAS DRUK EN UITGAVE VAN DEN MUNCKHOF N V. VENRAY GROTESTRAAT 28 POSTBUS 1 TEL 1512 GIRO 1050652 PRUS PER KWARTAAL (buiten Venray l— DINSDAG 29 EN DONDERDAG 31 MAART IN DE PATERSKERK TE VENRAY Hoe komt het toch. dat men in bijna elke stdd van Nederland, die zichzelf op muzikaal gebied respec teert, een eigen jaarlijkse uitvoering van Bach's Matthaeus Passion als hoogtepunt in het programma van de muzikale gebeurtenissen heeft opgenomen? Hoe komt het, dat die jaarlijks herhaalde muzikale vertol king van het lijdensdrama e^n ge staag groeiende kring van vaste toe hoorders trekt, die niet graag meer de uitvoering zouden willen missen? Is dat enkel een modeverschijn sel? Of is het niet eerder hierom, dat er van dit werk zulk een mach tige muzikale bekoring en diepgaan de religieuse ontroering uitgaat, waardoor telkens nieuwe onvermoe de en verrassende schoonheden zich openbaren, zodat het herbeleven toch weer tot een nieuwe geestelijke ont dekking en de voldoening van een dikwijls onbewuste, maar toch sterk levendige religieuse behoefte maakt? Merkwaardig is, dat de Matthaeus Passie, die gedurende het hoogtij der Barok bijna twee en een halve eeuw geleden, gecomponeerd werd, juist de ziel van de moderne mens zó aanspreekt. Bach zelf heeft dat allerminst kunnen vermoeden. Hij heeft zijn Matthaeus gecomponeerd als muzikaal „handwerk" uit plicht, omdat hij contractueel gebonden was alle muziek, die voor de litur gische dienst in de Thomaskirche te Leipzig nodig was, op tijd te leveren en wel in dit geval voor de Vesper dienst op Goede Vrijdag. Het feit dat de Matthaeus Passion het mach tigste instrumentale en vocale mu ziekstuk van alle tijden werd. kan slechts getuigen voor de innerlijke muzikale bewogenheid en het rijke religieuse leven van de componist: Daarom is het juist des te tragi scher, dat Bach zelf nooit anders dan innerlijk de onvergelijkelijke schoonheid van zijn schepping heeft kunnen ervaren. De eerste en enige uitvoering, die hij op Goede Vrij dag 15 april 1729 in de Thomas kirche mocht beleven en die hijzelf dirigeerde, moest geschieden met volkomen ontoereikende krachten. Van de 55 leerlingen van de Thomas schule achtte hij er slechts 17 bruik baar, 21 te ongeschoold en 17 onmu zikaal. In een schrijven aan de raad beklaagt Bach zich bitter over dit geringe en slechte materiaal. Ook het orkest ensemble was veel te klein. Daarna raakte het werk vol komen in de vergetelheid. Dat zou zo gebleven zijn, als niet precies een eeuw later de jonge Mendelssohn het manuscript ontdekt had. De his torische uitvoering onder zijn lei ding in Berlijn op 12 maart 1829 was een openbaring en het is dan ook niet te verwonderen, dat sinds dien de Matthaeus-Passion als een boventijdelijk monument van muzi kale genialiteit en religieuze bewo genheid een eigen plaats in de mu ziekliteratuur is gaan innemen. Uit het met uiterste zorg uitge schreven manucript. dat gelukkig bewaard is gebleven, blijkt Bach's diepe eerbied voor het bijbels ver haal, dat de gulden draad van zijn oratorisch muziekdrama vormt. Hij heeft de letterlijke tekst van het Matthaeus-evangelie met rode inkt aangeduid. Het lijdensverhaal is de vaste kern. waarom zich de muzi kale meditatie in een weelderige verscheidenheid van gedachte vorm beweegt, nooit trivaal, altijd weer boeiend en verrassend, waarin de lyrische biddende geest van Bach zich in alle bewogenheid openbaart. Zoals nu nog in de katholieke ere dienst wordt het evangelie-verhaal vertolkt door de Evangelist als „nar rator" (de verteller). Christus en het volk. De personen van het lijdens drama Judas, Petrus. Pilatus enz. treden door solisten vertolkt, han delend op. De grote koorpartijen schreef Bach voor twee koren, die de dochters van Sion en de schare der medite rende gelovigen voorstellen, waar door een element van sterke dra matische werking verkregen wordt. Dat openbaart zich al onmiddellijk in volle glans bij het majestueuze openingskoor. Het is dan, alsof van alle zijden grote menigten tesamen stromen om het treurspel te zien onder het sombere geluid van de doodsklok, die obstinaat blijft door klinken in het eentonige klopmotief van de bas. Het is een grootste treurzang: „Kommt ihr Töchter. helft mir klagen". En midden in deze smartelijke uitnodiging valt dan plotseling boven het weefsel van de dooreen zingende stemmen als een lichtstraal van omhoog de koraal melodie: „O, Lamm Gottes unschuldig". het aloude Agnus Dei, vertolkend de aanbidding van de kerk aller tijden. B(j degenen die kritiek hebben op de Aktie Niet Roken, bestaat een aantal misverstanden, althans die indruk wordt zo nu en dan ge wekt. Bovendien z(jn vele Neder landse mannen envrouwen nog niet zo erg overtuigd, dat ro ken schadelik kan z(jn voor de gezondheid. In dit opzicht lykt er nauwelijks iets veranderd te zijn sinds het tabaksverbruik, enkele honderden jaren geleden, in Euro pa geleidelijk een gewoonte werd. In feite echter heeft de weten schap, en met name de medische wetenschap, van de vijftiger jaren af op dit terrein grote vorderin gen gemaakt. Het is vooral door onvoldoende kennis van deze re cent verworven feiten, dat by sommige rokende mannen en vrouwen misverstanden inzake schadelijke gevolgen van de rookgewoonten konden ontstaan. LUCHTVERONTREINIGING: CUMULATIEF EFFECT Aldus prof. dr. P. Muntendam in zijn voorwoord van de brochure „Roken en uw gezondheid', een uit gave voor de Kankerbestrijding Am sterdam. Deze uitstekende verhan deling. samengesteld door dr. L. Meinsma, voornamelijk geschreven voor alle leerkrachten en andere op voeders van de jongeren, is bedoeld om een juiste voorstelling van zaken omtrent het roken te verschaffen, in het belang van de bevordering van onze volksgezondheid. Allereerst geeft dr. Meinsma een overzicht van de medische feiten, re sultaten van vele tientallen weten schappelijke onderzoekingen. Tege lijkertijd brengt hij allerlei argu menten die het verband tussen si garetten roken en longkanker zou den moeten verkleinen, tot hun wa re proporties terug. De verbetering van de diagnostiek of de bevolkings toeneming bijvoorbeeld kunnen de snelle stijging van de longkanker - sterfte niet verklaren. Deze beide argumenten zijn nog al eens aange/oerd; ze worden door dr. Meinsma weerlegd. Aan de luchtverontreiniging als oorzaak van longkanker wordt even eens aandacht besteed. Er zijn ge gevens beschikbaar die op een cu mulatief effect wijzen, dat wil «eg gen, rokers schijnen een nog groter kans te hebben op longkanker als zij wonen en werken in een grote stad of in een industriegebied. Daar tegenover staat, dat de grote stadsontwikkeling meer sigaretten rookt, dan de bevolking op het plat teland. EN DE VROUWEN? Bovendien is de longkankersterfte Voor alle reparaties (a. MARTENS Schoolstraat 30 Tel. 2389 Anna Magdalena Bach, de tweede vrouw van Bach, schrijft ons in haar „Kleine Kroniek" over de zielevrede, die Bach ondanks, zijn vele teleur stellingen en talrijke tegenslagen immer bijbleef en die hij vond in Christus, het Lam Gods, dat ons vrede schenkt. Wie volop wil doordringen in de muzikale schatkamer, doet goed, zich tevoren in de structuur van de ze compositie in te leven. Er zijn en kele werkjes vericrijgbaar, die op populaire en toch degelijke wijze 't nodige inzicht kunnen verschaffen. Wij mogen ons erover verheugen, dat de prachtige uitvoering, die de Venlose oratoriumvereniging verle den jaar onder leiding van Wieke Jordans gegeven heeft, ook dit jaar weer zal plaats hebben in de voor dit doel bij uitstek geschikte Paters kerk te Venray. te weten de gene rale repetitie, voor de jeugd toegan kelijk. op dinsdag 29 maart en de uitvoering op donderdag 31 maart. Wij kunnen niet anders dan de wens uitspreken, dat deze uitvoering een jaarlijkse traditie blijft. Dat kan alleen verwezenlijkt worden door 'n massale belangsteling, die de orga nisatoren in staat stet, de enorme kosten, «aan dit uitzonderlijk muzi- kael gebeuren verbonden, te dek ken. bij vrouwen niet toegenomen, ter wijl vele vrouwen in volstrekt ge lijke mate (in grote steden bijvoor beeld) onderworpen zijn aan de in ademing van verontreinigde lucht Over dit onderwerp is de brochure nog uitvoeriger, maar er is nog een andere kwestie die wy hier even eens willen aanstippen. Dat is het feit dat bij de vrouwen in ons land, ofschoon ook velen van hen tegenwoordig roken, -nog geen duidelyke stijging van de longkan kersterfte wordt waargenomen. Deze kwestie wordt waarschijnlijk begrij pelijker als men bedenkt dat de j mannen geleidelijk na 1920 massaal I sigaretten gingen roken, de vrouwen? in mindere mate dan de mannen pas na het einde van de Tweede, Wereldoorlog. Bij de mannen begon de duidelijke stijging van de longkankersterfte na 1945 en. daar de aanlooptijd min stens twintig jaar is. moet een sty- ging van longkankersterfte bij vrou wen over enige jaren worden ver wacht. Tenzij longkanker een typi sche mannenziekte zal blijken te zijn, een conclusie die men zou moe ten trekken als deze stijging van sterfte aan longkanker over enige jaren uitblijft. HEEFT OPHOUDEN ZIN? Het is ondoenlijk alle feiten, ge gevens en overwegingen van dit ge schriftje over te nemen of te be spreken. Van grote importantie lükt ons echter de behandeling van de vraag of het ophouden met roken enige zin heeft, als al vele jaren achtereen stevig gerookt is. Dr. Meinsma bespreekt hier de uitkom sten van een onderzoek, dat door de Amerikaanse geleerde dr. Auerbach ten aanzien van deze vraagstelling is verricht. Dr. Auerbach heeft namelijk het longweèfsel (microscopisch) onder zocht van gestorven longkankerpa tiënten, van rokers die overleden aan een andere oorzaak van long kanker en tenslotte van ex-rokers, die eveneens overleden als gevolg van een andere ziekte dan longkan ker. Uit dit vergelijkend onderzoek bleek, dat zowel de overleden long- kankerpatiënten (naast hun long kanker) als bij rokers die aan ande re ziekten overleden, weefselveran deringen werden aangetroffen, die gerekend moeten worden tot de zo genaamde pre-cancereuze aandoe ningen. SPOREN VAN HERSTEL Pre-cancereuze aandoeningen zijn veranderingen in de cellen en toe neming van het aantal cellen ter plaatse, die indien betrokkenen lan ger hadden geleefd, zeer vermoede lijk basis zouden zijn geworden voor het ontstaan van een echt kanker gezwel. Deze precancereuze veran deringen van het longweefsel wer den veel minder frekwent aange troffen bij ex-rokers die overleden aan 'n andere ziekte dan longkanker; bovendien werd de druk gewekt, dat bij de laatste groep in de longen hier en daar sporen van herstel aan wijsbaar waren, d.w.z. herstel tot 't normale aspect van het longweefsel. Daaruit meende dr. Auerbach voorzichtig te mogen concluderen, dat het longweefsel over de capaci teit beschikt een zekere mate van herstel van de normale toestand te bewerkstelligen en deze conclusie is in overeenstemming met de bevin ding. dat ex-rokers veel minder vaak longkanker krijgen dan zij die blijven roken, en wel zo. dat bij ex- rokers de longkankerfrekwentie la ger is naarmate ze het roken langer geleden staakten. Ophouden met roken, aldus dr. Meinsma, is dus altijd zinvol. WIJDVERBREIDE GEWOONTE Vervolgens wordt in de brochure de nodige aandacht besteed aan de Actie Niet Roken als zodanig. In een tabel kan men zien hoe het sigaret- tenverbruik per hoofd van de bevol king sedert 1930 sneller is gestegen dan het totaal aantal inwoners van Nederland. Het roken is hier te lan de wel een zeer wijdverbreide ge woonte geworden: negen van de tien mannen in Nederland roken en vier van iedere tien vrouwen. De koers van de campagne, die van 1965 af de Aktie Niet Roken heet, wordt nogmaals duidelijk aan gegeven. 1. De jeugd weerhouden van het roken, zodat zij later een schadelijke gewoonte niet behoeven af te leren. 2. De volwassenen blij ven voorlichten inzake de problemen rondom het roken en hen naar beste vermogen te helpen van dit roken af te komen. In dit kader verscheen het boekje „Die eeuwige sigaret' uitgegeven door de N.V. Arbeiders pers te Amsterdam, waarin een me thode is aangegeven om het de zwa re en verslaagde sigaretenroker mo lk te maken met -het roken vol- Z en definitief te stoppen. 3. Dc ïrs en opvoeders steun te vragen te helpen de jeugd te overtui gen van het feit. dat roken niet een ile noodzaak is. en wél een dc Iheid bedreigende gewoonte Ons land was het eerste, op ruime schaal een anti- pagnc tot ontwikkeling De advertentie „Even wach ten met roken", waarmee getracht wordt vele straffe rokers te helpen matige rokers te worden, vormt een onderdeel van deze campagne die in een rapport van de Wereldgezond heidsorganisatie de nodige waarde ring heeft gekregen Wij viagan nog il.-tdi PERSON r?l geschoold en ongeschoold Ij Aanmelden dagelijks - lij ock nn werktijd - aan 11 de fabt -ek, bij de portier N.V. INALFA VENRAY GEYSTEREN VIERDE VAN ZIJN PASTOOR Geysteren heeft zondag het 40-ja- rig priesterfeest van zijn pastoor tot een gemeenschapsfeest gemaakt dat er zijn mag. Pastoor Kemmere, die 13 jaren als pastoor in Geysteren werkzaam is. heeft toen kunnen er varen hoe zijn parochianen hem eren en waarderen, op een wijze, die men in deze tijd voor onmogelijk zou houden. Het begon met een fees telijke stoet, die de jubilaris en zijn familie van de pastorie naar de kerk begeleidde. De ruiters, de prachtige uitgedoste gildebroeders van St. Wil- librord. de schooljeugd en de orga nisaties waren allemaal present. In de kerk werd een plechtige H. Mis opgedragen door de pastoor, waaronder hij geassisteerd werd loor Pater Cyrillus van de Smakt en kapelaan Sax uit Maastricht, welke laatste ook de feestpredicatie hield. Hierin wees hij op de plaats van de priester tussen de mensen. Stond hij enige jaren geleden nog hoog boven de mensen, nu is hij mens tussen de mensen, een hou ding. die pastoor Kemmere reeds ja ren kenmerkt. Het kerkkoor onder leiding van Fons Bal tussen zorgde voor een treffende vocale omlijsting van de plechtigheid. Na de H. Mis sprak de heer Fr. Geurts als lid van het Kerkbestuur een woord van gelukwens. Hij wees op het vele wat Pastoor Kemmere in het rustige en rustieke Geysteren heeft gedaan, waarin hij gezorgd heeft voor nieuwe scholen, voor uit bouw van de parochiekerk, voor opbloei van het verenigingsleven, voor de zieken en de bejaarden. Als een feestgave van de gehele paro chie kon hij de jubilaris 1300, overhandigen, die de kleine gemeen schap bijeen gebracht heeft <«m hiermede een blijk van erkentelijk heid te geven voor de inzet van de pastoor. Een deel van dit geld zal besteed worden voor verandering van het hoogaltaar van de kerk. maar voor de pastoor zelf zit er ook nog een nieuw horloge en een sche merlamp aan. Ook de Geysterse jeugd gaf blij ken van dankbaarheid in deze bij eenkomst door middel van zang, muziek en declamaties, terwijl Pa ter Cyrillus in de huldiging ook de huishoudster van Pastoor betrok en zijn familie, waaraan ook Geysteren veel dank verschuldigd is. Pastoor Kemmere was kennelijk onder de indruk van deze huldiging en sprak in zijn dankwoord zijn er- kentelijkheil uit voor de trouw en de volgzaamheid van alle mensen uit de Geysterse gemeenschap, die bovendien op zon royale wijze ook dit maal weer zijn goedgeefsheid heeft gedemonstreerd. Nadat de Pastoor in eenzelfde feestelijke stoet naar de pastorie was terug geleid, volgde daar de al- tyd indrukwekkende vaandelgroet van het gilde, terwijl het gemengd koor hem nog een aubade bracht. In de namiddag was er dan de feestelijke receptie in de zaal. die te klein bleek om alle felicitantcn te bevatten, die naar Geysteren geko men waren. Dat waren behave de inwoners van Geysteren, ook men sen uit zun geboorteplaats Weert, oud-collega's van het Bisschopelijke College in Sittand. waar Pastoor Kemmere 25 jaren leraar was van de studiehuizen in Venray en Deurne. waar hij nog onder zijn pas toraat les gegeven heeft. By die ge legenheid werden woorden van ge lukwens gesproken namens het ge meentebestuur van Geysteren cn na mens verschillende vcrenigingsdele- gaties. ilr HfHuirltaitk voor ii'ilvrfén /SIj l/Jr* <2^ De bus was te laat en met vaart probeerde de bestuurder de verlo ren tijd in te halen. De man bungel de met zijn ene arm aan de steun paal in de bus, daarbij verwoed trachtend dc hier gebruikelijke ver- tikale positie te behouden. Dit was gezien de moordende vaart, waar mee de busbestuurder zijn wagen door het verkeer loodste, inderdaad eqn vrij hopeloze opgave. Men zag het aan de vreemdsoor tige danspassen die de man voort durende met de steunpaal als part ner uitvordc. Naar voren, naar ach teren, opzijen dan, zowaar ja, stond hij weer een paar tellen recht op. De man wierp van tijd tot tijd een duistere blik naar de plaats waar de chauffeur zetelde, blikken die aan duideiykheid niets te wensen overlieten. Toen. bij de zoveelste bocht, verloor hij zUn evenwicht Hij kwakte languit op de vloer. Wel nu, dat vindt niemand prettig. Hij herstelde zich dan ook ogenblikke lijk, hees zich moeizaam aan de paal overeind en zich vasthoudend aan het bagagerek schuifelde hij naar voren, naar de chauffeur, met ken- nelijke bedoelingen „Waar denk je dat je in zit?" riep dc man verwijtend met een onmis kenbare ondertoon van drift in zijn stem. Dit laatste was zeer verklaar baar, want alle inzittenden konden konstateren hoe weinig ..gentleman like" de mouw van zijn jasje erbij hing. Voor alle duidelijkheid: deze nog aan twee draadjes vastzat was het veel „Idioot, dat je bent!" riep de man boven het schakelgeluid uit. „Dit Is geen Loena-7 of een Spoetnik. Kijk nou 's wat je gedaan hebt!" Die mouw, dat ging hem aan zijn hart. dat zag je zo. Maar de bestuur der keek niet op of om. In zijn con- trolespiegels had hij al gezien wat er aan de hand was en oorzaak met gevolg verbindende achtte hij het in alle opzichten verstandiger om zijn ogen zeer geïnteresseerd op de weg te blijven ichten. „Ik dien een klacht in", riep de man met stemverheffing, toen hij geen reaktie kreeg. „Dit hoef ik als belastingbetalende fatsoenlijke bur ger niet te nemen. Ik wens heel huids van de bus gebruik te maken, meneer!" Waar hij gelijk in had. „Kunt U niet lezen?" zei toen dc bestuurder hooghartig. „Jazeker", antwoordde dc man, vap zijn stuk gebracht door deze vraag, waarvan hij de strekking als oningewijde niet zo snel door had. „Nou, op dat bordje boven mijn hoofd staat anders duidelijk: Ver boden te spreken met de bestuurder, verklaarde hij opgewekt „lk moet mij aan de voorschriften houden, meneer!" „Ik heb niks met jouw bordjes te maken, vriend", riep de man woe dend, onderwijl trachtend de mouw op zijn plaats te houden. „Dit hier. zie je dit (en hU schoof demonstra tief zijn arm binnen het zichtveld) dit is ook niet volgens de regels. Of wel soms? Meteen begaven dc laat ste steekjes het de mouw zat zeer zelfstandig, zeer onafhankelijk van de rest van het kledingstuk, op on gemakkelijke manier op zijn arm. ..Maar meneer, wat doet U nou?" riep de chauffeur, kwasi gecho queerd naar 's mans arm kijkend. Ze waren juist by een halte gestopt „Het toppunt!" hijgde de man, die van woede uit elkaar dreigde te springen. „Dat doet net of-ie gek is, maar ik zal jeen hy kwam nog een stapje dichterbij. Op dat mo ment stapt een controleur in en de bestuurder wendde zich haastig tot deze kollega. teneinde zodoende 's mans represaille-neigingen te be zweren. „Deze heer valt mij lastig", stot terde hy nerveus, wijzend naar de verfromfr^iidc figuur aan zijn zijde. Deze controleur, die de niet te on derschatten taak heeft, de mensen op hun kaartjes te controleren, pektievelijk de orde te handhaven, wierp een korte blik op de man en concludeerde snel dat hij hier met een halve landloper te maken had. in welke overtuiging hij werd ge sterkt door het uit zijn fatsoen han gende Jasje. „Wilt U alstublieft hier maar uit stappen". zei hij dwingend. Zijn stem klonk gezagvol. „Maar maar", stotterde de man verbijsterd. ..Niks te maren. Uitstappen alstu blieft!" „Ik dien een protest in", riep dc man nog woedend, terwijl hij gevolg gaf aan deze uitnodiging. „Vriend, je hoort nog van me!" De bestuur der keek met een blik van verstand houding naar zijn kollega-kontro- leur. „Getikt", zei hij onverschillig. Maar in zijn hart was hij minder zeker van de afloop. De rest van de route reed hij met een waarlijk voorbeeldig gemiddel de. De controleur knikte prijzend: „Een goed bestuurder, dut stond vast...." KANTOORBOEKHANDEL GROTESTRAAT 28 NIEUWS UIT VENRAY EN OMGEVING Zondagsdienit huisartsen Van zaterdagmiddag 12 uur tot zondagnacht 2 uur DR. W. J. A. BLOEMEN Stationsweg 5 Telefoon 1465 Uitsluitend voor spoedgevallen! ZIEKENAUTO Bel 04780-1592 b.g.g. 2116 ZONDAGSDIENST GROENE KRUIS ZR. TACKEN tel. 04709-1414 of 1269 GROENE KRUIS ZUIGELINGENBUREAU kerkdorpen van 23 uur Maandag: Oostrum, Leunen, Heide, Veulen. Dinsdag; Oirlo. Castenray, Merselo, Smakt. ZONDAGSDIENST VERLOSKUNDIGEN Vroedvrouw Stavrns-Hrinen Mcrselosewcg 23 - Venray Tel. 1152 (04780) b-g*. 1061 HERVORMDE GEMEENTE Zondag begint de dienst in de Hervormde Kerk aan de Maasweg te BlitterswIJck om Urn uur. Predi kant is Ds. Everaars uit Venlo. In Venray geen dienat. GESLAAGD In het sportfondsenbad te Haar lem slaagde voor het diploma zwem- onderwijzcres van de K N.Z.B. mej. Margriet Leenders uit Venray. KANARIEVERENIGING „DE HUISVRIEND" Op maandag 28 maart houden wij onze ledenvergadering in café „In d'n Engel", waar alle leden om 8 uur worden verwacht De agenda is als volgt: Opening, notulen, mededelingen, afhalen rin gen tweede bestelling, spreekbeurt van de heer van Dommelen en wat verder ter tafel komt ORIENT ATI ERIT Aj zondag zullen MBL en JBTB van Kring Venray voor hun leden een oriëntatierit organiseren. Hier aan kunnen alle leden deelnemen die in het bezit zijn van een auto. motor of scooter. Er zal gestart wor den by van Gassel op het Veulen om half twee. Wy verwachten een grote deelname. Er zullen vele waar devolle prijzen beschikbaar worden gesteld.

Peel en Maas | 1966 | | pagina 1