Geestelijke gestoordheid
van bejaarden neemt toe
I
De IQemayse Catnaualsplaat is uit! 4je&t li kern aé? builen Venray)
Prinses Beatrix
28 jaar
Filmnieuws
Drijfjacht naar
versmalde econ. basis
StChristoffel
MARTENS
WEEKBLAD VOOR VENRAY EN OMSTREKEN
BLAUPUNKT
televisie
komt van
fa. Nagelhout, Grotestraat - fa. Coenen, Hofstraat - Hulsman, Henseniusplein - Toledo-bar - Janny-bar
VRIJDAG 28 JANUARI 1966 No. 4
ZEVEN EN TACHTIGSTE JAARGANG
PEEL EN MAAS
DRUK EN UITGAVE VAN DEN MUNCKHOF N.V. VENRAY
GROTESTRAAT 28 POSTBUS 1 TEL 1512 GIRO 1050652
ADVERTENTIEPRIJS 12 cl p. mm. ABONNEMENTS
PRIJS PER KWARTAAL 1.7S (buil» V.nray 2.—)
Het ..bejaardenrapport" dat in
grote lijnen aangeeft wat in Venray
nuttig en noodzakelijk is voor onze
bejaarden, komt o.m. tot de conclu
sie dat naast aparte wooneenhe
den, verzorgingshuis en verpleeg-,
tehuis ook voorzieningen noodza
kelijk zijn voor psychisch gestoorde
bejaarden. Er zijn mensen, die zich
afvragen of dit laatste nu wel nodig
is.
Het is misschien goed daarbij op
het volgende te wijzen.
Wie de Amerikaanse, Franse en
Engelse psychiatrische statistieken
er op naslaat, wordt getroffen door
de stijging van het aantal opnamen
van bejaarden in psychiatrische in
richtingen. Een stijging die in deze
landen veel groter is dan overeen
komt met stijging van het totaal
aantal der bejaarden.
Vele onderzoekers maken melding
van het onder ouden van dagen veel
vuldig voorkomen van eenzaamheid,
apathie en zwaarmoedigheid, vaak
het gevolg van een zekere geïso
leerdheid en het ontbreken van een
gerichte aktiviteit. Blijkens de stu
dies van verschillende onderzoekers
kwamen depressieve toestanden bij
50 procent der onderzochten voor.
In Nederland zijn thans ongeveer
12.000 geesteszieke bejaarden. Daar
van worden er slechts 3500 in psy
chiatrische inrichtingen verpleegd.
Voor ruim 8.000 is er geen mogelijk
heid tot opneming. Deze patiënten
leven vaak onder erbarmelijke om
standigheden, alleen in eigen huis
dan wel bij familie of in rusthuizen
temidden van lichamelijk chronisch
zieken, wat hun geestelijk welzijn
benadeelt
VROEGTIJDIG HERKENNEN
Het aantal bejaarden dat lijdt aan
„geestelijke evenwichtstoornissen" in
lichtere graad, is nog veel groter.
Dat kan iedere arts en wijkverpleeg
ster u verzekeren. Wanneer zulke
mensen niet behandeld worden kun
nen deze stoornissen gemakkelijk 'n
chronisch karakter krijgen.
Helaas voelen de familieleden van
de betrokkene er vaak niets voor
een psychiater in de arm te nemen.
„Pa is beslist niet gek", verklaren
ze gedecideerd. Nu beweert geen
deskundige dat pa dit wèl is. Juist
omdat hij het niet is, zal hij behan
deld kunnen worden. De meeste
aandoeningen in de ouderdom zijn
acuut en wel degelijk behandelbaar.
Een tijdige klinische observatie, bij
voorbeeld in een geriatische afdeling
van een ziekenhuis, zal in de meeste
gevallen de artsen voldoende ..mate
riaal" levei-en om een efficiënte be
handel ingslijn uit te stippelen. Laat
men de bejaarde rustig in zijn pro
blemen paar koken (en hoeveel fa
milieleden doen dat niet met overi
gens de beste bedoelingen?) dan kun
nen zulke mensen gemakkelijk af
zakken naar een niet me,r te her
stellen defectiestand. Een vroegtij
dige herkenning van psychiatrische
verschijnselen bij bejaarden is
uiterst belangrijk om de psychiatri
sche invaliditeit te voorkomen of zo
lang mogelijk uit te stellen.
EISEN GROTER
Op geest en lichaam van de be
jaarde werken verschillende factoren
anders in dan bij de mens van mid
delbare leeftijd. Om een voorbeeld te
noemen: een hersengezwel geeft bij
een bejaarde andere verschijnselen
dan bij een niet-bejaarde. Hetzelfde
geldt voor interne ziekten. Ook om
gevingsfactoren werken anders in de
ouderdom.
Sommige psychische veranderin
gen treden in het algemeen op bij
het ouder worden. Bijvoorbeeld een
versterkt conservatisme, dat zich
kan uiten in vijandigheid ten opzich
te van het nieuwe. Dat kan grote
spanningen teweegbrengen, vooral
als de bejaarde bij zijn kinderen in
woont.
Verder treedt er een verscherping,
een verduidelijking op van de ka
rakterstructuur. Iemand die zuinig
is, wordt gierig. Iemand die altijd
wat moeite had met het geven van
vertrouwen, wordt bij het ouder
worden vaak zeer achterdochtig. Een
pessimist gaat meer neigen tot zelf
beklag, tot overdreven aandacht voor
de kwaaltjes en gebrekjes, die de
oude dag normaal met zich brengt.
Er is angst voor ziekte, vooral angst
voor de dood.
DE OMGANG
Daarom is het vaak moeilijk met
bejaarden om te gaan. Zij kunnen
zich moeilijk aanpassen en naarmate
de maatschappij ingewikelder wordt
zal hen die steeds moeilijker vallen.
De eisen die aan het incasserings
vermogen worden gesteld, worden
steeds groter. Voor veel bejaarden
kennelijk te groot. Daarom neemt 't
aantal bejaarden, dat er psychisch
„onder door" dreigt te gaan, zo ver
ontrustend toe.
Het is duidelijk dat zij hulp nodig
hebben en ook al kan de geriatische
psychiatrie in vele gevallen die hulp
gelukkig verstrekken, het resultaat
van de behandeling hangt voor een
groot deel af van de bejaarde zelf
en van diens familie.
DOE WAT!
Verveling, vereenzaming, doelloos
heid. Dat zijn factoren, die het gees
telijk evenwicht van de bejaarde be
dreigen. De ervaring heeft geleerd
dat oudere mensen die de veel lief
hebberijen op nahouden, het veel
gemakkelijker hebben en hun psy
chisch evenwicht dan ook veel ster
ker is.
Wie zijn leven werkelijk zin kan
geven, die vergeet de tijd welke de
wijzerplaat hem aanwijst. Men is zo
oud als men zich voelt.
Natuurlijk kunnen omstandigheden
(b.v. de dood van de echtgenoot)
vereenzaming in de hand werken.
Maar toch wordt het geestelijk iso
lement niet primair door de omstan
digheden bepaald. Eenzaamheid is
altijd een innerlijke toestand.
Gevoelens van overbodigheid en
verveling, waaronder menig bejaar
de gebukt gaat, duiden op een psy
chisch onvermogen om de blik ten
opzichte van de mogelijkheden in de
omringende wereld te verruimen.
DE BESTE MEDICIJN!
De artsen kunnen een bejaarde
natuurlijk medicijnen voorschrijven
om hem over een depressie heen te
helpen. Maar zij zeggen ook tegen
hem: „doe iets. Ga niet piekeren,
maar maak je aktief. zo veel moge
lijk." En dit dan nog het liefst in
groepsverband, zodat men in contact
met anderen komt. Zo zijn er de
laatste jaren in verschillende plaat
sen bejaardensociëteiten opgericht,
ook in Venray. Prachtige instellin
gen. die vooral geschikt zijn voor het
zo noodzakelijke kontakt onder el
kaar en met de buitenwereld.
Maar daarnaast moeten ook de
voorzieningen ten behoeve van be
jaarden, die psychiatrische begelei
ding behoeven, zich uitbreiden. Dat
gebeurt gelukkig. Dat men ook in
Venray hiertoe besloot wijst er op.
dat men eindelijk oog gaat krijgen
voor de ernstige psychische proble
men, waaronder zovele bejaarden
gebukt gaan en dat er iets positiefs
wordt gedaan om deze grote groep
ongelukkige mensen bij te staan in
hun menselijke nood.
INGEZONDEN
HIGH FOTO NIEUWS
Geachte Quasi Highers,
Het is geenszins onbekend, dat de
High-pictures wegens een technische
storing in de beeldbuis en een ex-
horbitant hoge druk in 't rolsysteem
niet op papier waren vast te leggen.
Door uw jacquet, bolhoed en pa
raplu was u voor óns een plaatje
en alleen dat was al een kwartje
waard. We hopen dat u mede in vpr-
band met de toenemende inflatie 't
volgend jaar voor 30 cent, wederom
een foto zal laten maken.
Intussen verblijven wij met de
meeste hoogachting,
The High Sociëty
Let wel:
Schep vreugde in het leven
zolang het lampje gloeit,
pluk de roos, eer zij verbloeit
We zouden het bij alle voorberei
dingen van haar trouwen bijna ver
goten, dat prinses Beatrix 31 januari
jarig is. Zij wordt dan 28 jaar. Elke
andere jonge vrouw zou vlak voor
haar huwelijk druk bezig zijn om
haar uitzet op orde te brengen, mis
schien zelfs haar bruidsjapon te
naaien of met haar verloofde de
laatste spullen voor het huishouden
te kopen. Maar Beatrix heeft als
kroonprinses andere zorgen aan haar
hoofd. Zal de Westerkerk er bij haar
trouwen goed uitzien? Wie moeten
we als getuigen en bruidsmeisjes ne
men? Wie van dc vorstelijke perso
nen nodigen wij uit voor ons huwe
lijk? enz. Dan komt er nog bij de
zorg voor de goede gang van zaken
bij stadhuis en Kerk. Zullen er geen
relletjes plaats vinden en ga zo maar
door. Voor haar huis heeft ze prak
tisch alles al, bovendien krijgt zij bij
haar huwelijk van Jan en alleman
de mooiste spullen aangeboden. Van
een nationaal comité krijgt ze tafel
zilver en een stijlvol servies. Dat
hoeft ze dan ook niet meer te kopen.
We zouden op dit moment niet
durven zeggen waar we de voorkeur
aan geven: het gereken van de mees
te ojnge stellen van tegenwoordig of
het in de schoot geworpen krijgen
van vele giften en gaven. Maar daar
is Beatrix dan ook kroonprinses
voor. Het vele onaangename van
deze positie wordt aan de andere
kant weer door veel aangenaams ge
compenseerd.
Beatrix viert haar verjaardag in
Lech in Oostenrijk samen met haar
vader en moeder, die daar dan voor
Wintersportvakantie aanwezig zijn.
Zelf heeft zij een vakantie doorge
bracht in Gstaad in het Chalet waar
vorig jaar hun jonge liefde zich kon
verdiepen.
Nog enkele weken en Beatrix is de
bruid.
Wij wensen onze kroonprinses veel
geluk met deze verjaardag, die een
zo belangrijk levensjaar voor haar
inluidt. Deze gelukwens gaat ook
naar haar verloofde, de heer Claus
von Amsberg.
De herhaalde prolongaties van
Zorba de Griek vertragen de ver
toning van deze film in Venray van
week tot week. 20th Century Fox
heeft deze week als compensatie
voor de prolongatie een gloednieuwe
copie vrijgegeven van een eveneens
beroemde film MICHELANGELO. In
Amerika en Engeland is deze film
een topproduktie. n Nederland moet
het normale roulement nog begin
nen. In Venray heeft men dus deze
week een première die er zijn mag.
De film is gemaakt door mensen
die iets in hun mars hebben. De
hoofdrollen worden gespeeld door
Charlton Heston, oscarwinnaar van
Ben Hur en Rex Harrison, de oscar
winnaar van My fair lady.
De regie wordt gevoerd door Ca
rol Reed, oscarwinnaar van De der
de man.
De fotografie in 70 mm techni-
rama is subliem en het spel Is van
de allerhoogste rang. Vooral voor
liefhebbers van toneel en voor ken
ners van kunst is deze film een
uniek oeuvre. Daarenboven bevat
de film alles om 2V* uur te boeien,
de roman van Philip Dunne ..The
angony and extasy" staat daar borg
voor.
De Europese schaatskamploenschappcn in Deventer hebben ons
nog eens weer duidelijk voor ogen gesteld hoe fel twee grootheden
elkaar in een achtervolging kunnen bekampen. Als de een zijn
snelheid opvoert, betekent dit dat zUn achtervolger er ook nog
een schepje bovenop gooit. Het is minder goed waarneembaar,
maar de achtervolging van economische grootheden in het spel
met geld en goederen is niet minder onverbiddelijk. YV'U weten
reeds Jaren dat forse verhogingen van de Ionen onvermijdelijk zijn
reactie hebben op de snelheid waarmee de prijzen omhoog gaan.
WEER EEN
TWINTGSTE PENNING
Minister Den Uyl heeft bekend ge
maakt dat in 1965 de kosten van
levensonderhoud met 5,2 pet. zijn ge
stegen. Hij is daardoor niet teleur
gesteld, zo zei hij, want hij had op
5 pet. gerekend en daar is maar wei
nig bij gekomen. Vermoedelijk heeft
de bewindsman er in zijn huishou
ding meer op gerekend dan de mees
ten van ons. maar daarvoor is hij
dan ook minister.
Uit zijn uitlatingen en die inzake
de prognose van 1966 van het Cen
traal Planbureau moet het ons dui
delijk worden dat in 1966 dc inhaal
race tussen lonen en prijzen zal wor
den voortgezet. Men verwacht dat in
1966 de prijsstijging 4'/» pet. zai be
dragen. Als wij daar enige „inci
dentele factoren" bijrekenen kun
nen wij er nu al mee rekenen dat
ons leven opnieuw 1/20 deel meer
zal gaan kosten.
Het is een troost dat de lonen ook
omhoog zullen gaan. Volgens de des
kundigen met ca. 9 pet. De prijzen
reageren daar meestal niet direct op.
Dat duurt enige tijd omdat gewoon
ten prijsvastheid, concurrentie, in
vloed van oude voorraden etc. er toe
leiden dat de prijzen naijlen. Het is
als bij de wielerkampioenschappen.
Na het bereiken van de finish door
de één zien wij andere rijders nog
eens rondkijken.
TWEE GEVOLGEN
Intussen heeft dat naijlen van die
prijzen twee gevolgen. Om te begin
nen schrikken de ondernemers op
het moment dat de gevolgen van
loonsverhogingen op hun resultaten
rekeningen zichtbaar worden. Zij
verhogen dan hun prijzen voor zover
ze dit onder invloed van de concur
rentie van buitenlandse artikelen
kunnen veroorloven. Tegelijkertijd
gaan die ondernemers maatregelen
nemen om hun arbeidskosten te ver
lagen. Ook dit kan alleen gebeuren
wanneer dc aard van het produktie-
proces zich daarvoor leent.
Uit het voorgaande wordt nu dui
delijk dat het gehele maatschappe
lijk leven zich niet automatisch aan
het door de loonsverhoging in gang
gezette proces aanpast. Er treden
verschuivingen op. Om te beginnen
betekent een loonsverhoging die uit
gaat boven de produktiviteitsstijging
dat het inkomen van de niet-looo-
trekkenden in verhouidng daalt De
welvaartspositie van de loontrekken-
den wordt meer verbeterd dan van
anderen. Voor zover er geen moge
lijkheden zijn voor prijsverhoging,
bijvoorbeeld onder druk van buiten
lands concurrentie, daalt de winst
marge. Voor zover er daarnaast ook
geen kans is om tot arbeidsbesparing
te komen, door nieuwe investering,
komt men ook op langer termijn in
de knel.
IS ER GELD?
Het kan ook zijn dat er wel mo
gelijkheden zijn voor arbeidsbespa
rende maatregelen, maar dat daar
geen investeringsmiddelen voor be
schikbaar zijn. De moeilijkheden ko
men in het bedrijfsleven eerst bo
ven drijven een tijd nadat de oor
zaak is begonnen te werken. Dc slui
ting van een aantal bedrijven in
1966 kan daarom zijn oorzaak vinden
in de loonexplosie die aan het eind
van 1963 werd afgedwongen.
Uit het tot nu toe gestelde wordt
duidelijk dat de druk op het be
drijfsleven zich het meest doet ge
voelen in de dienstverlenende sec
tor, met name in sterk bezette bran
ches u-aar de concurrentie groot is.
Daar kunnen weinig of geen arbeids
besparende maatregelen worden ge
troffen en daar zijn de mogelijkhe
den voor nieuwe investeringen vaak
ook gering omdat men zich zware
lasten moet getroosten.
Hier komen de moeilijkheden in
een deel van de handeldrijvende
middenstand bloot. Voor de indus
triële bedrijven is het gevaar groter
in de sector van de buitenlandse
concurrentie. In bedrijfstakken met
ruime winstmarges en gemakkelijke
produktieaanpassing wordt de knel
ling het geringste gevoeld.
VERSCHUIVING
Zo leidt de gespannen arbeids
markt met een groter aandeel van
het nationaal inkomen voor de loon-
trekenden tot een verschuiving van
de economische aktiviteit.
Die verschuiving geschiedt ten
gunste van de industrie waar dc mo
gelijkheid tot arbeidsbesparing gro
ter is. Daarnaast wordt een aantal
bedrijven uitgedreven met een
zwakke exportpositie. Hierdoor kun
nen een aantal bedrijfstakken korter
of langer onder dc rendablllteitslijn
komen te liggen, waardoor zij in hun
geheel worden verzwakt
Op langer zicht wordt de kurk
waar het economisch leven van een
land op drijft versmald, waardoor de
kwetsbaarheid in het economisch
wereldbestel toeneemt
Een tweede reactie wordt merk
baar door de voortdurende kosten-
beu-akingsdruk waaronder de onder
nemer komt te leven. Zijn marge
wordt kleiner.
KWETSBAARDER
Hij wordt opgejaagd naar steeds
hoger produktiviteit met steeds min
der winst per eenheid. Hij wordt
daardoor kwetsbaarder in de markt
moet steeds nieuwe investeringen
doen en loopt steeds grotere risico's.
Tenslotte stopt hij of beperkt zijn
produktie tot enkele artikelen die
hem nog goede winst verschnffen.
als die er zijn.
Voor de expanderende bedrijven
die achter het immer stijgende loon
niveau blijven aanjagen met een on
tembaar doorzettingsvermogen tot
behoud van de ondememingswinst
komt de pas op de plaats met hun
investeringen op het moment dat de
kosten daarvan afschrikwekkend
u-orden. Bij een hoog renteniveau en
een afnemende geneigdheid van het
buitenland om kapitaal in Nederland
in te voeren Is thans het fundament
voor geringere invcsteringsgcncigd-
heid gelegd.
Die afnemende neiging krijgt nog
extra voedsel door een geringere
groei van de particuliere consump
tie. die door overheidsmaatregelen
wordt afgezwakt. Onze huidige eco
nomische situatie wordt door dit
knooppunt van gedachten gekarak
teriseerd. Als de ontknoping zicht
baar wordt, moeten wij hopen op af
lopende jacht van prijzen achter de
lonen.
JAARVERGADERING
Zaterdagavond 22 januari werd
door de gymnastiekclub St. Chris-
toffel de jaarvergadering gehouden.
Voorzitter Reynders heette allen
hartelijk welkom, waarna de ver
schillende bestuursleden verslag uit
brachten van de diverse feiten en
gebeurtenissen, die er in 1965 hadden
plaats gevonden. De gymnastiekclub
mag met zijn 400 leden tot een van
de grootste verenigingen van Ven
ray gerekend worden. Zij beoefent
niet alleen gymnastiek, maar zij
heeft ook nog een afdeling wande
len. die de grootste wandelvereni
ging van de Venrayse wandelvcreni-
gignen is en tevens heeft zij een af
deling fluiters- en tamboers.
In de loop van het Jaar kwam de
gymnastiekvereniging, naast de we
kelijkse oefeningen, tot diverse aktl-
viteiten. Er werden vaardigheids-
eisen afgenomen, waarbij 57 van de
59 deelnemers oen diploma verkre
gen. Voor de kleinen werd er een
uitstapje naar Wanroy georganiseerd
en met St. Nicolaas kwam de Sint
bij hen oo bezoek.
De grotere leden namen deel aan
6CUOOLSTRAAT VENRAY
dc nationale kampioenschappen en
aan dc Limburgse kampioenschap
pen en zij bereikten behoorlijke re
sultaten. Tevens nam groot en klein
deel aan dc jougdsportdag en aan de
clubkampi oenschappen.
De aktiviteitcn van het fluiter- en
tamboercorps oj.v. de heer Thomas
sen kwamen in 1965 niet zo zeer
naar voren omdat in Januari omge
schakeld werd van de kinzoenen op
de dwarsfluit, wat zij lieten zien bij
de carnavalsoptocht ZIJ traden op
tijdens het 10-jarig bestaan van de
drumband Euterpe cn bij dc Jeugd-
sportdag. Dit jaar hopen zij. indien
tenminste alios naar wens verloopt
meer van zich te laten horen. Op de
volle medewerking van deze leden
vertrouwen wij ten zeerste.
Do wandeiafdeling deed olv. do
heer Deykers zesmaal mee aan wan
delingen buiten Venray cn tevens
namc-n zij in Venray aan alle wan
deltochten deel waaraan zij mj»ar
mee konden doen. Zij brachten heel
wat prijzen mee naar huis. Dit Jaar
verwachten wij van deze enthousias
te afdeling weer veel goeds.
De voorzitter memoreerde dat dc
vereniging een bloeiende tijd door
maakte. maar dat alles er toch niet
zo mooi uit zag als buitenaf leek.
Om zo'n grote vereniigng goed tc la
ten draaien, wordt er heel wat ver
eist en komt er heel wat kijken, zo
dat sommige plannen niet kunnen
worden verwezenlijkt door gebrek
aan financiën. Een grote zorg was
ook het fluiter- cn tamboercorps.
Hierbij is het zeer moeilijk een goe
de instructeur te vinden.
Verder hunkert het bestuur naar
enkele goede enthousiaste bestuurs
leden die zich mee willen inzetten
om dc bloei van SL Christoffei te
handhaven en indien mogelijk uit tc
breiden.
Voor het komende seizoen wil het
bestuur en leiders/ster») er zich op
bezinnen of het niet mogelijk is om
met een groep deel te nemen aan
een N.K.S. jeugdkamp.
Op 30 januari zullen er van onze
vereniging 4 dames deelnemen
de voorselectie voor de Limburgse
kampioenschappen die gehouden
worden tc Blerick.
Op zondag 6 februari staat er een
wedstrijd op het programma te Pan-
ningen. Deze maakt deel uit van een
uitwisselingswedstrijd tussen „Swcn-
tibold" Scvcnum. ..Concordia" Pan-
nlngen en SL Christoffcl. Dc deel
nemende leden, ouders cn eventuele
belangstellenden voor deze wed
strijd kunnen mee 1,— per per
soon. We vertrekken om kwart over
negen met de bus bij de garage van
Van Ham. Komt op tijd. Wtr wensen
de deelnemende leden aan dc wed
strijden veel succes toe.
Wij vragen nog sloods
PERSONEEL
<o\
geschoolden
ongeschoold
Aanmelden dogri'ih -
k
ook na «werktiid - seis*
NV. INAlfA VENRAY