SUS 13 Vijftig jaar jaar energie uit onze eigen bodem... Uit de school geklapt Mond- en klauwzeer MARTENS WEEKBLAD VOOR VENRAY EN OMSTREKEN teisterde de varkenshouderij Meten met twee maten BLAUPUNKT televisie komt van VRIJDAG 14 JANUARI 1966 No. 2 ZEVEN EN TACHTIGSTE JAARGANG PEEL EN MAAS If DRUK EN UITGAVE VAN DEN MUNCKHOF N.V. VENRAY GROTESTRAAT 28 POSTBUS 1 TEL 1512 GIRO 1050652 ADVERTENTIEPRIJS 12 cl. p. mm. ABONNEMENTS PRIJS PER KWARTAAL 1.75 (builen Vonroy 2.—) Velen de zich thans nog warmen bij de gloeiende haard, die jarenlang het symbool was van huiselijke ge zelligheid. zullen over enkele jaren een andere warmte-bron zoeken. Zal het aardgas zijn dat zijn komst voor 1967 in onze gemeente heeft aange kondigd? De „leefwarmtewarmte" van kolen schijnt zoetjes aan verdrongen te worden door de zoemende pitten van het aardgas. Het levende vuur verdwijnt uit ons oog. De romantiek van het war me hoekje bij de haard maakt plaats voor de zakelijke en gelijkmatige verwarming uit een centrale, die zich soms binnen, maar meer dan eens buitenshuis bevindt. In onze nieuwe flats is het al zover. Toch wordt de weemoed om het vergane spoedig verdrongen door de bewondering om het nieuwe, dat op spectaculaire wijze zijn opmars in 't economisch leven voortzet. We mer ken nu al de strijd van kolen, olie, aardgas en straks kernenergie om de leverantie van temperatuur en materieel licht. GELUK Economisch kunnen wij dankbaar zijn voor de sissende energie uit de bronnen bij Slochteren en elders in ons goede land, dat zowaar nog tot de grondstof-producerende landen gaat behoren. Twintig jaar boren wij energie uit eigen bodem. Het was midden in de tweede wereldoorlog toen in 1943 bij Schoonebeek de olie omhoog spoot. En twee jaar later boorden wij. Wij boren nog. Gas en olie, in steeds gro ter hoeveelheden, in Groningen en Drente, Zuid- en Noord-Holland, tot ver in de zee. DURE OLIE Optimisten cue wij waren. Wij dachten dat wij zelf wel in onze olie behoefte zouden kunnen voorzien. De ontwikkeling van de olie-vraag heeft ons wel anders geleerd. Ons aardolieverbzruik steeg in zes jaar tijd van 3 miljoen ton in 1958 tot 14 miljoen ton in 1964. En de eigen bo dem leverde in dat laatste jaar slechts een zevende deel. Twee mil joen gulden vliegt er per dag door de oliepijpen. Een kwetsbare ader lating aan deviezen, die ons zorgen zou baren als wij geen aardgas had den. Het aardgas is van grote betekenis voor onze economie en die van ge heel west-Europa. Tot heden zijn wij de bezitter van een kampioens-gas- bel bij Slochteren van ongeveer 1100 miljard m3, maar dat betekent niet dat de overige landen geen gas be zitten. Wij mogen op verschillende plek ken in de zeeën langs de kusten van West-Europa nog vondsten verwach ten. Dit kan van grote betekenis worden voor de welvaartsontwikke ling van ons werelddeel, waarvan wij nu reeds kunnen zeggen dat het bepaald niet achter loopt als het gaat om het levenspeil van de bur gers. EXPORT In de rij van Europese volken zal Nederland volop gas geven en daar van naar evenredigheid profiteren voor zijn bewoners. Er bestaan grote exportplannen voor ons aardgas, die de stand van onze deviezenpot wel dadig zullen beïnvloeden wanneer zij worden verwezenlijkt. Zoals bekend wordt het Groningse aardgas ge kocht en verkocht door de n.v. Ne derlandse Gasunie. In deze maat schappij neemt de staat zelf deel voor 10 procent, terwijl het staats bedrijf van de mijnen in Limburg voor 40 pet. aandeelhouder is. Na de gasvondst bij Slochteren zijn de internationale oliemaat schappijen als vliegen op onze bodem neergestreken om ook een deel van de buit te kunnen vangen. Zij ver dringen elkaar op ons kleine landje en tot ver in de Noordzee. Het is van grote betekenis dat ook duidelijk wordt wie buiten onze kust zullen gaan exploreren, omdat onze buur landen dreigen voorop te gaan in 't verlenen van concessies. Die brengen veel geld op omdat er" leveranties voor onze industrie uit voortvloeien. Daarnaast is het zaak om de olie maatschappijen het financiële vel niet te strak over de oren te trek ken omdat zij hun woningsmoge lijkheden verkleind zien naarmate de offers groter zijn. VERVLOGEN DROMEN Terwijl de exploitanten van olie en gas met de regering vechten om belastingen, royalties en winstdeling zijn de verbruikers reeds in een fi guurlijk handgemeen gewikkeld met plaatselijke overheden en met door hen gevormde provinciale energie bedrijven. Want ook deze instanties zien een winstbron in gas wanneer zij dat leveren aan bedrijven en huisvrou wen. Zo zijn de zoete dromen van goed koop aardgas weer deels vervlogen. Als men alle verhalen geloven mag. De stedelijke vroedschappen vechten tegen hoge aanlegkosten van instal laties. Hun leden mopperen op de Gasunie en verweren zich anderzijds tegen huisvrouwen, die met kwitan ties zwaaien als bewijsstukken van hun uitroepen dat het gas vroeger nog goedkoper was dan nu dat uit Slochteren. Trouwens in onze eigen plaats hebben verschillende huiseigenaren al fikse rekeningen gepresenteerd gekregen om kapot geperste leidin gen, waarover een uitvoerige rechts zitting nog altijd moet komen. CONCURRENTIE Intussen schelden legioenen van kolenhandelaren op de overheid, die hun deze vreemde kool gestoofd heeft. Zij vormen een duet met loodgieters en handelaren in fornui zen, die de provinciale gasbedrijven als concurrenten ontmoeten op het veld van hun broodwinning. Hun klaagzangen worden afgew. seld door die van de ondernemers, die op eigen kosten een nieuwe gas installatie voor hun bedrijf moeten laten bouwen. Het is dus allemaal nog geen koek en ei met „onze gasbel", maar het duurt nog een dik jaar voor we in Venray met dit feomeen kennis ma ken en in die tijd kan nog veel. heel veel veranderen.... Laten we ver trouwen dat het ten goede is MEISJES NIET ZWAKKER IN WISKUNDE Op de middelbare scholen zijn de jongens wat de wiskundevakken betreft beslist niet superieur aan de meisjes. Dat de leerprestaties dalen, naarmate het aantal leer lingen op een school groter is, is meer een voorbarige veronderstel ling dan een bewezen feit. Tot deze en andere belangwekken de conclusies komt de Leeuwarder socioloog èn gymnastiekleraar drs. Lieuwe Pietersen. Hij heeft maan denlang met wetenschappelijke nauwgezetheid de rapportcijfers van een kleine 600 hbs-leerlingen bestu deerd en met medewerking van het rekencentrum van een onzer univer siteiten berekeningen opgesteld, die een inzicht geven in de keuken van ónze middelbare schoolwereld. De resultaten van dt onderzoek, gepu bliceerd in het sociologisch tijd schrift „Mens en maatschappij", be vatten wetenswaardigheden die voor leerkrachten, ouders van scholieren en misschien voor de scholieren zelf interessant kunnen zijn. STEDELINGEN NIET BEGAAFDER DAN PLATTELANDERS Rapportcijfers gaven vroeger al leen in de docentenkamer en het ge zin aanleiding tot bespiegelingen. Die tijd is voorbij. De psychologen heb ben er zich ook al op geworpen, om er beschouwingen aan te verbinden over intellectuele prestaties. Maar ook voor de sociologen kunnen de leerprestaties interessant materiaal aandragen. Wij kunnen de school immers niet los zien van andere maatschappelijke verschijnselen. Het sociologisch instituut in Lei den houdt zich al geruime tijd bezig met de studie over de verbanden tussen studieprestaties en het milieu van de leerlingen. In het onderzoek van drs. Pietersen zijn tal van facto ren als schoolgrootte, autoriteit, le vensbeschouwelijke kleur van de school, inwonertal (van de plaats waar de school staat) betrokken. Hoe heeft deze Friese geleerde zijn onderzoek opgezet? Vijfentwintig van de 151 hbs'ers in ons land ver zocht hij om medewerking, die be stond uit het opzenden van het eind rapport 2de klas, leerjaar 1963-1964. Zo kreeg hij 590 rapporten in han den. Waarom juist de 2de klas? Drs. Pietersen zegt hierover: „In de eer ste klas zitten leerlingen die nog niet geacclimatiseerd zijn, in de 3e klas worden leerlingen van andere schooltypen (ulo enz.) opgenomen en in de 4de en 5de klas wordt een splitsing tussen a- en b-richting ge maakt." WISKUNDE T MOEILIJKSTE Wat blijkt nu uit de rapporten? De gemiddelde hoogste cijfers vielen op tekenen en lichamelijke oefening. De laagste op algebra, meetkunde en natuurkunde. Naast tekenen en li chamelijke oefening halen ook vak ken als geschiedenis, aardrijkskunde en biologie hoge gemiddelden. Het vak Nederlands steekt boven de vreemde talen uit. De prestaties tussen de 4 talen correleren hoog. d.w.z. een leerling die uitstekend Frans leert, doet het meestal ook wel goed in andere ta len. Eenzelfde correlatie van natuur kunde met de beide wiskundevak ken. Wie goed is in aardrijkskunde, die kent zijn geschiedenisles meestal ook goed. Vrij algemeen wordt beweerd, dat in de talenvakken de meisjes en in de wiskundevaken de jongens su perieur zijn. Drs. Pietersen kwam tot de conclusie dat het eerste wel waar is. „maar van een superioriteit van de jongens op de exacte vakken blijkt niets." Maar dat meisjes ho gere cijfers voor aardrijkskunde en geschiedenis scoren, zoals veelal be weerd wordt, bleek al evenmin met de feiten te stroken. ONAFHANKELIJK De vaardigheden, die de leerlin gen voor tekenen en gymnastiek no dig hebben, zijn ïeer specifiek. Met andere woorden: deze vaardigheden zijn onafhankelijk van die, welke de andere leervakken vereisen. Dat de specifieke eisen voor die twee vakken zeer hoog zijn, wisten we al lang. Drs. Pietersen stelde echter ook vast, dat er enkele vak ken zijn, waarvoor specifieke vaar digheden vereist zijn. waar men m> i betrekking tot andere vakken wei' aan heeft. Dt/e Vakken zjJrrTTodei« lands, biologie, natuurkunde, aard rijkskunde en geschiedenis. STAD EN PLATTELAND Dat de stadskinderen hogere cij fers zouden halen dan plattelands kinderen, werd in dit onderzoek niet bevestigd. Vele psychologen hadden aan de hand van intelligentiemetin gen daartoe wel geconcludeerd. Ken nelijk schijnt aan die metingen dan vermoedelijk wel iets te hebben ge schort Van een stijging van de rapport cijfers bij leerlingen der grotere ge meenten is volgens drs. Pietersen geen sprake. „Bij meetkunde zien we zelfs een daling van de cijfers naar mate de stad groter wordt." Uit de samenhang met het percen tage academici onder de docenten viel de tendens af te leiden dat aca demici vooral in de kleinere plaat sen les geven. Vaak wordt veron dersteld dat academici hogere eisen stellen dan docenten met een andere opleiding en dus lagere cijfers zou den geven. De Friese onderzoeker zag deze veronderstellingen slechts voor enkele vakken en dan nog vrij zwak, bevestigd. AUTORITEIT Ook de autoriteit werd in dit on derzoek betrokken. Gezagsaanvaar- ding en gezagsonderwerping blijken het sterkst onder de leerlingen van protestants-christelijke scholen. On geveer 17 pet. van de gereformeer den menen dat verering van het ge zag een hoedanigheid is die beslist bij de kinderen moet worden aange moedigd (tegen 12 pet. van de bevol king). Men zegt dikwijls: hoe groter de autoriteit op een school, hoe hoger de cijfers op de leervakken. Drs. Pietersen concludeert aan de hand van de door hem bestuurde rapport cijfers. dat deze hypothese inderdaad aanleiding tot bevestiging geeft. Vooral bij het geschiedenisonderricht zou autoriteit een factor van gewicht zijn. Op scholen met een grotere mate va het „zich voegen naar het gezang" zullen vakken als geschiedenis en aardrijkskunde hogere scores note ren. HET „ERFDEEL" Niet vergeten mag worden dat de interesse voor geschiedenisonderwijs op de protestants-christelijke scho len groter is, omdat het „erfdeel der vaderen" hier wellicht meer aan spreekt dan op de openbare scholen. De autoriteit op de plattelandsscho- lefi is groter dan op scholen in de grote steden. Op scholen, waar meer academici onder de docenten zijn. is het gezag beslist niet groter. Eer is het tegen deel het geval, ofschoon drs. Pieter- Er is, sinds zaterdag 9 oktober j.l. heel wat te doen geweest op de varkensbedrijven in Nederland. Op die datum ontdekte een var kenshouder in Reuver dat hij een beestje had. dat kreupel ging, blaren op zUn neus had. kortom dat mond- en klauwzeer had en dat deze ziekte op zUn bedrijf was uitgebroken. De 112 varkens van deze Reuver- se varkenshouder waren de eersten van een hele lange rij, die sinds die dag naar de Chemische Bedrijven van de NCB in Son zijn vervoerd om daar vernietigd te worden. Want ondanks alle moeiten die de Vee- artsenijkundige dienst deed om deze gevreesde ziekte tot dit ene boeren bedrijf te beperken, was er weldra geen houden meer aan. Ontsmetting met natronloog van erf en stallen bleek onvoldoende om deze ziekte in te perken, want en kele dagen daarna kwamen de be ruchte waarschuwingsborden van 't mond- en klauwzeer bij de ingang van de boerderij en op de deuren van de stallen te hangen en waarbij dan automatisch een vee- vervoersverbod van kracht werd in een kring van 5 kilometer rond het getroffen bedrijf. OOK VENRAY Het schijnt niet te baten. Want op 21 oktober bereikt de ziekte het be drijf van de veehouder J. Classens uit Leunen en heeft daarmede het Venrayse grondgebied bereikt. Dan schijnt het hek van de dam. Want het een na het andere Ven rayse bedrijf wordt het slachtoffer en duizenden varkens gaan de weg naar Son. In café Kusters in Leunen vestigt de regionale Veeartsenijkuh- dige Dienst een zgn. diagnotisch centrum. Van hieruit worden diagnoseploe- gcn de besmette gebieden in ge stuurd. Hun streven: binnen een uur na de melding de diagnose te hebben gesteld, de waarde van de veewaar- de te hebben getaxeerd, de zieke en gezonde varkens naar een destruc tiebedrijf te hebben gebracht en het bedrijf te hebben ontsmet. We schrij ven dan al november. En intussen is de ziekte al lang naar Brabant over gesprongen. Rond Deurne spreekt men zelfs van een explosie. VOORSCHRIFTEN Alles wordt in het werk gesteld om de besmetting beneden de ri vieren te houden. Brabant en Lim burg en tot 29 december ook Zee land worden door een cordon van voorschriften omgeven. Geen var ken, koe, schaap of geit kan naar boven de rivieren worden gebracht. De Waal vormt de grens. Bij elke rivierovergang, van de Duitse grens tot de Grevelingendam, worden dag en nacht bewakingsposten betrok ken. Op de dijken en in de besmette zones zijn constant patrouilleploegen op pad. Iedere verdachte auto wordt onderzocht. Bij de Moerdijk, Gor- kum en Nijmegen wordt aan beide zijden van de brug gepost. Per por tofoon worden de noordelijke bewa- LOTEN OVERAL VERKRIJGBAAR Prijs per lot f. 1.25 GIR01100 SUS - ROTTERDAM Goedgekeurd door do Minister v. Justitie onder nr. LO 650/057/102 d.d. I nov. 1005. x— sen hier geen absolute zekerheid over kon krijgen. Tegen de algemene opvattingen concludeert de Leeuwarder socioloog tenslotte, dat van duidelijke invloed van de grootte der school op de rap portcijfers geen sprake is. Dat men op kleinere scholen met meer indi vidueel onderricht grotere prestaties bereikt, werd door deze geleerde al evenmin geconstateerd. kers door de zuideiingen van de komst van verdachte wagens op de hoogte gebracht VEEL OP T SPEL Er staat veel op het spel meer dan de doorsnee Nederlander beseft. Het buitenland houdt de ontwikke ling in het oog. België verbiedt als eerste de invoer van vlees en vee vanuit de drie zuidelijke provincies. Frankrijk volgt snel het voorbeeld. Men vreest een invoerverbod van vee. vlees en andere agrarische pro- dukten (groenten, bloembollen en zelfs in stro verpakt keramiek) uit geheel Nederland. Andere landen zullen dan ongetwijfeld volgen. Er is een exportpakket van niet minder dan drie tot vier miljard gulden in het geding. INTENSIEF De strijd wordt intensief gestre den. Er zijn miljoenen mee gemoeid. Maar men hoopt er miljarden mee te redden. Hier werken de veeartsen dag en nacht om de nog niet aangetaste varkens geënt te krijgen. Men gebruikt daarvoor het eerst een nieuw vacccin. Tot dusver was het enten van varkens tegen mond en klauwzeer een moeilijke zaak. Men had de kwestie, in tegenstel ling met de runderentingen, weten schappelijk nog niet helemaal rond. Runderen spuit men jaarlijks tegen mond- en klauwzeer. Dat is vol doende. Bij de varkens is de proce dure wat moeizamer. Om drie maan den immuun te worden, moeten zij tweemaal, met een tusscnligende pe riode van veertien dagen worden ingespoten. Maar omdat varkens zelden ouder worden dan zes maan den .is dit entingsschema te om slachtig. Om al deze redenen werden de varkens niet voorbehoedend ingespo ten en het kostte nog al enige over tuigingskracht om de varkenshou ders zo ver te krijgen, dat ze dit wel lieten doen. De Venrayse varkenshouders heb ben vrij algemeen vrijwillig deze entingen doen verrichten. En sinds 1 december zijn ze zelfs tot een tweede extra enting overgegaan om vooral zekerheid te hebben. Dat het ook anders kan is b.v. in Deurne gebleken waar men gedwon gen werd te enten. Maar hierop ko men wc nog later terug. Laten we eerst het verhaal verder vertellen. WAALLINIE DOORBROKEN Wachtposten en patrouilledicnstcn ten spijt: half november blijkt de Waallinie te zijn doorbroken. De po ging Noord-Nederland vrij te hou den is mislukt In Gelderland wor den nieuwe gevallen gemeld. De eer ste week van december verbreidt de ziekte zich explosiegewijze over Gelderland uit Overijssel wordt tot zwart gebied verklaard. Onzichtbaar rukt het venijnige virus op. Enkele dagen later blijken ook bedrijven in Drente besmet te zijn. Onvermijdelijk gevolg van deze niet te stuiten virus-opmars: het buitenland sluit de grenzen, voor Nederlands vee, vleesartikelen, en kele agrarische en aanverwante ar tikelen. Frankrijk (onze grootste af- neemster) en België openen de rij. Duitsland en Zwitserland volgen. Italië aarzelt nog een paar dagen, maar verbiedt de invoer dan ook. Daarmee dreigt ook de kalvermestc- rij ineen te zakken. Want deze tak van onze agrarische industrie is voor het grootste ge deelte op Italië afgestemd. Deze uit- voerderving kost ons land vijftien miljoen guldens per week. VEEMARKTEN De binnenlandse handel volgt de oorlogsverrichtingen op de voet. Er zijn al meer dan vijftienhonderd be drijven besmet: bijna duizend in Brabant, bijna tweehonderd in Lim burg, ongeveer tweehonderdvijfen twintig in Gelderland een zestig ge vallen in Utrecht en Drente. Ruim 100.000 varkens en meer dan elfhon derd runderen zijn in de destructie bedrijven tot diermeel en technisch vet verwerkt De varkensmark ten in het gehele land worden geschorst. De varkens markt dreigt ineen te gtorten. Huis vrouwen profiteren van lagere prij zen voor varkensvlees. De slagers kondigden de prijsdaling met koeie- letters aan. Op de markt ontstaat een zenuwachtige stemming. Als eerste maatregel om de rust te ver zekeren besluit men voorlopig maxi maal dertigduizend geslachte var kens in te vriezen. Intussen bestrijdt men de onzicht bare vijand intensief. De boeren krijgen hun vergoeding 100 pro cent voor de zieke dieren, wie laat enten, ontvangt subsidie. l')e veeart sen hebben voor de massale entingen een goedkoop tarief vastgesteld: 6.- cn 1,35 per vaccinatie. Maar de boeren die door mond- en klauwzeer worden getroffen, worden er niet beter op. Over de vergoeding hebben wij geen klagen, zeggen de getroffen boeren. Maar je bent een poosje uit het bedrijf. Veertien dagen lang mag je geen varkens houden. De mensen komen steeds terug om de boel te ontsmetten. Al die tijd lig Je werke loos en staan je varkensverdiensten stil. BELANG Meer dan vijftienhonderd boeren kunnen dat zeggen. En wie weet hoeveel er nog zullen volgen. De ge vallen in Drente hoopt men tijdig te kunnen isoleren. Maar niemand kan voorzeggen dat het hierbij zal blij ven. Men vecht tegen een even on zichtbare als onberekenbare vijand met grootscheepse afslachtingen en tienduizenden inentingen en in natronloog gedrenkte lappen voor de staldeuren. Voor de nationale econo mie is het van groot belang dat de buurlanden hun grenzen weer ope nen. Maar daarvoor moeten de zwar te gebieden weer tot witte kunnen worden verklaard. En dat varkentje lijkt niet gemak kelijk te wassen. ADDERTJE ONDER HET GRAS Nemen de 115 getroffen Venray* varkenshouders, die tot vorige week liefst 11.537 varkens uit hun bedrUven zagen verdwijnen, dit alle* nog, omdat bet nu eenmaal niet anders kan en het in 's land» belang nodig en noodzakelijk is, een ding vinden ir onbegrijpelijk. En dat is dat terwijl zij ais slacht offers van het eerste uur de inen- tingskosten zelf moeten betalen, nu er bepaalde plaatsen zijn aange wezen als Merel, Helden. Kewsel en Deurne (om in deze eonlrrlen te blijven) waar de varkenshou ders volledig hun inentingen te rugbetaald krijgen. Zelfs met te rugwerkende kracht Men vindt dit onbillijk en onredriUk en men vraagt zich in Iandbouwerskringrn o.i. terecht af, met welk recht de minister de varkeashouder* In die plaatsen meer rechten geeft, dan bijv. in Venray, Horst en Seve- num. ZU staan op het standpunt dat degenen, die vrijwillig hun varkens hebben laten enten en daarmede het hunne gedaan heb ben om hun bedrijf te vrijwaren van deie verschrikkelijke ziekte, net zoveel rechten hebben als wel ke andere varkenshouder ook. ze ker meer nog als er daaronder zUn, die gedwongen werden te enten. Men kijkt met belangstelling wat de Boerenorganixaties in deze zul len doen en of deze dit onrecht zullen laten bestaan. Want onrecht is het en blijft het. Daar zi|n alle betrokkenen bi) de bestrijding van deze ziekte wel van overtuigd. Het enigste lichtpuntje in deze hele geschiedenis is. dat op het mo ment. dat wij dit schrijven, geen nieuwe gevallen gemeld zijn sinds enkele dagen. Maar in Horst on Se- venum waar men ook al enkele da gen vrij was, zijn nieuwe gevallen gemeld en dat doet weer het ern stigste vrezen. 6CUOOL8TRAAT VENRAY

Peel en Maas | 1966 | | pagina 9