VENRAY INDUSTRIALISEERDE ...Opeciaalzaak voa tllóede i e Kind RANK XEROX WEEKBLAD VOOR VENRAY EN OMSTREKEN Iwintig jaren lol de vestiging van VRIJDAG 19 NOVEMBER 1965 No. 46 ZES EN TACHTIGSTE JAARGANG PEEL EN MAAS DRUK EN UITGAVE VAN DEN MUNCKHOF N.V. VENRAY GROTESTRAAT 28 POSTBUS 1 TEL. 1512 GIRO 1.05.06.52 ADVERTENTIEPRIJS 8l/t ct. p. mm. ABONNEMENTS PRIJS PER KWARTAAL 1.75 (buiten Venray 2.—) (NEDERLAND) N.V. Venray Division de noordelijke provincies). Wgnt een tekort aan arbeidskrachten is er praktisch overal. De hoogconjunc tuur, die we thans beleven, heeft in bijna heel Nederland de vraag naar arbeidskrachten dermate hoog opge stuwd dat het aanwezige arbeids potentieel tekort schiet. Over deze tekorten bestaan jammer genoeg geen exacte gegevens en we kunnen dus geen vergelijking treffen met andere plaatsen. Deskundigen zeg gen echter desondanks dat het Ven- rays tekort zeker niet hoger is dan elders. Men zou dat wellicht ook af kunnen leiden uit het percentage buitenlandse arbeiders dat in Venray werkt. Terwijl in Limburg het ge middeld percentage 4,8% bedraagt, is dat voor de afzonderlijke gebie den der gewestelijke arbeidsbureau's als volgt: voor Venray 1,5 pet., voor Roermond 0,7 pet., voor Heerlen 7%, voor Venlo 4,3 pet. en. voor Weert 1,1 pet. op de totale beroepsbevol king. DIENSTEN-SECTOR SLOK OP? Nu we toch met cijfers bezig zijn, is het in verband met het boven staande, misschien interessant op onderstaand overzicht te wijzen. Venrays beroepsbevolking werk zaam in: industrie landbouw diensten m m m 1080 60 2160 1100 770 625 1632 117 2430 1290 1210 1057 3000 500 1750 640 2360 1420 in Venray zelf doen; er mag dan misschien elders meer betaald wor den, „ergens" blijft het onbegrijpe lijk dat nog zovelen buiten Venray zoeken, wat in Venray zelf te vin den is. ONGESCHOOLDEN Wel is zeker, dat de grote groep ongeschoolden, waarmede Venray begonnen is, „verdwenen" is. Ze zijn Igeoefenden geworden, ze zijn intus sen vakmensen geworden. Hun kin deren krijgen een technische oplei ding, studeren verder en de grote 'groep ongeschoolden is ingekrompen, ieder jaar meer. Men heeft in de fa- brieken zelf ervaren dat de vakman 'meer kansen heeft en meer verdie nen kan. Er is een gedegen beroe pen- en studievoorlichting op alle scholen vanwege het Gewestelijke Arbeidsbureau, er is een jeugdcon- sulent, die wegwijs maakt in de veelheid van vakken en ambachten, (kortom er is in die afgelopen jaren ontzaggelijk veel gebeurd, ook in de j industrieën zelf met hun vakcursus sen., om de opgroeiende jeugd te vor men tot vakbekwame mensen. Maar dat houdt in, dat daar. waar men volstaan kan met ongeschool den, er tekorten komen. Een proces, dat men overal ervaart en dat jam mer genoeg niet altijd op te lossen is met de toverwoorden: mechanise ren en automatiseren. OP DE PLAATS RUST? Hieruit blijkt dat van Venrays Moeten we nu in 1965, nu de beroepsbevolking de volgende per- RANK XEROX van start gaat en centages werkzaam waren in BLITTA Aluminium van Zwijn- industrie landbouw diensten drecht naar Venray komt, niet de 20 22 36 56 48 25 24 30 39 pas in gaan houden? Moeten we nu, in 1965, nu het voor verschillenge bestaande bedrijven zo moeilijk wordt om genoeg mensen te krijgen niet op de plaats rust houden? Is er nu niet de gewenste verscheiden heid en niet meer metaal alleen? Vangen de nu aanwezige bedrij- 18 november 1965. Op het industrieterrein van Venray wapperen de vlaggen rond een spiksplinternieuwe re.uzen-fabriek en rijden wagens af en aan met autoriteiten en gasten, die de opening van dit nieuwe bedrijf luis ter bij komen zetten. RANK XEROX opent zijn poorten. De Man met de Gong roept hoog tegen de imposante geve1 de mensen een welkom toe. Zij, die bij dit feest komen; zij, die er gaan werken. The official opening of the Rank Xerox (Nederland) N.V. factory in Venray Maashese- wegis voorbij, als deze krant uitkomt. De Commissaris der Koningin Mr. Dr. C. J. M. A. van Rooy is al weer terug naar Maastricht, maar in al zijn nieuwheid en grootsheid blijft hier de. nieuwe vestiging van RANK XEROX, de zoveelste etappe in Ven rays industrialisatie. VOORBIJE TIJD Zaterdag kan Venray de nieuwe fabriek gaan bezichtigen. Al wande lend of rijdend naar dit complex, passeert men dan !het industrieter rein. En men realiseert zich dan ter nauwernood dat datzelfde industrie terrein, nauwelijks 20 jaren geleden, vuilnisbelt was. waar in hoge bergen het puin en de rommel van het ka potgeschoten en vernielde Venray bijeen gebracht werd. Men realiseert zich niet dat, waar nu fabrieken en werkplaatsen zich aaneenrijen en „het lied van de arbeid" klinkt, nog voor geen twintig jaren wat arm tierige dennen stonden en men een ekster kon horen krassen. DWANG Het was in die dagen, dat de Ven- rayers terugkwamen uit evacuatie en hun huizen kapot en geplunderd vonden, hiïn akkers vernield en hun vee gedood. Maar naast de bordjes „MINES" begon de boer weer te ploegen en in het vernielde venster kwam het glas, dat eens een familie portret omraamde. De opbouw be gon Toen het puin was opgeruimd, de gaten gedicht en de wegen hersteld waren, toen kippenhokken woningen werden en noodwoningen verrezen^ toen bleek er te weinig werkgelegen heid meer te zijn Er was een duidelijk overschot aan arbeidskrachten. met daarnaast steeds meer geboorten. En in de landbouw rommelde het. Daar bleek bij modernisering en rationalisering van de boerenbedrijven, dat er feite lijk mensen te veel waren Venray moet industrialiseren, werd toen de leuze, omdat men zag aan komen dat vooroorlogse toestanden als werkverschaffing en peelontgin- ning weer terug zouden moeten ko men. Er was industrie in Venray, zoals een zuivelfabriek en een cartonnage- fabriek (beiden georienteerd op de landbouw) maar zij boden te weinig soulaas. In 1949 werd begonnen met het industrieterrein wat we nu ken nen, voor deel gereed te maken. De gemeente bouwde een hal en nog een. MOEILIJKE WEG En toen begon de moeilijke weg, de weg van de industrialisatie. Alle begin is moeilijk, ook dit begin. Een confectie-atelier kwam, werkte, maar vertrok. Een metaal-industrie kwam, zag en ging. Zelfs Karei 1 kwam naar Venray, maar verloor in Oos trum zijn hoofd. Maar er kwam ook een nijverheidsschool. En die bleef. Enkele kleine aannemingsbedrijven begonnen uit te groeien tot voor Venray ongekend formaat, terwijl 2 andere Venrayse ambachtsbedrijven de sprong naar de industriële status waagden. Maar in die tijd leerde men ook iets anders, namelijk dat indus trialiseren niet alleen fabrieken bou wen is en industrieterreinen aanleg gen. Daar komt veel meer bij kijken. Op de eerste en voornaamste plaats moeten de mensen mee willen wer ken. Fabrieksarbeid was een nieuw iets, dat men ook leren moest en dat soms wel eens moeilijk was voor de betrokkenen. Voorlichtingsavonden en industrie- weken gaven voorlichting, hielpen mee om de moeilijke drempel pas- seerbaar te maken. Daarbij stelde industrie eisen aan de in Venray bestaande ambachten en bedrijven. Konden zij aan die eisen voldoen? Industrieën brach ten mensen met zich, die nieuwe dingen vroegen op het gebied van onderwijs, recreatie en ontwikke ling. De fabrieken en bedrijven zelf vroegen goede af- en aanvoerwegen, uitbreidingsmogelijkheden, geschoold personeel, vakmensen in branches, waar men hier dikwijls nog niet eens van gehoord had. Kon Venray, konden Venrayse, mensen, aan die eisen voldoen, direct of op langere termijn? HULP VAN BOVENAF Het werd duidelijk dat Venray, hoe van goede wille ook, dit alles onmogelijk zou kunnen verschaffen, indien de Rijksoverheid hier geen helpende hand toestak Het verlies van het oude Neder lands Indië en de algehele wereld situatie had intussen diezelfde rijks overheid reeds gedwongen nieuwe bestaansmogelijkheden te zoeken voor Nederland. Ook zij besloot tot industrialiseren. Minister van den Brink kwam met zijn eerste industrialisatienota waar in voor bepaalde gebieden, streken en plaatsen in Nederland extra fa ciliteiten in het vooruitzicht werden gesteld, wanneer zij industrie zou den aantrekken. Reeds in april 1950 lag bij de over heid het verzoek van Venrays ge meentebestuur om te helpen in de ze gemeente de vestiging van klei ne en middelgrote bedrijven „van variërend karakter" mogelijk te ma ken. Er werd in 'n enkel geval hulp ge boden, maar 't duurde tot '53 voor dat Venray echt kon gaan profite ren van de prijsreductie- en premie regeling ter bevordering van de in dustrie. In dat jaar namelijk werd Venray te ontwikkelen kern. OVERTUIGEND Men had toen de betrokken in stanties kunnen overtuigen, dat er niet alleen een voortdurende werk loosheid bestond (in 1951 waren al leen in Venray nog 268 mannelijke werklozen), maar dat ook de geboor te-overschotten, de vestigingsover schotten en daarnaast de latente' werkloosheid op vele boerenbedrij ven tot maatregelen dwongen. 10 BEDRIJVEN zijn tot heden aangetrokken kunnen worden, die hebben geprofiteerd van premie- en prijsreductieregeling hun bedrijf in het kader van dit Thcfusffïalisatebëleid naar Venray hebben overgebracht, of zich hier hebben gevestigd. Dat betekent dat er in 10 jaren bouw de afgelopen 14 jaren ken- tijds 1400 arbeidsplaatsen geschapen merkte grotendeels de verborgen zijn voor mensen uit Venray en om geving. Dat betekent ook, dat de aangroei van de beroepsbevolking, die in Venray op 150 personen per jaar geschat wordt, nu in eigen plaats en omgeving arbeid kan vin den. Maar er is meer gebeurd, dan het volbouwen van Venrays industrie terreinen. Werk alleen is niet ge noegDe andere verlangens moe ten ook worden ingelost. Er zijn honderden extra woningen gekomen voor de mensen in de industrie, ge meenschapshuizen, een sportpark, een zwembad, een kampeercentrum, een cultureel centrum, tevens schouwburg nog in aanbouw. Wegen zijn verbeterd, nieuwe aan gelegd: Midden-Peelweg, Beekweg, Stationsweg, Deurneseweg. De cul- tureel-maatschappelijke begeleiding, en de verbetering van de infrastruc tuur' zoals men deze zaken in amb telijke termen noemt, heeft gelijke tred gehouden met de uitbouw van de werkgelegenheid. TEKORT? Nu in 1965 is de situatie op de Venrayse arbeidsmarkt wel heel an ders dan 15 - 20 jaren geleden. In deze en andere kranten vindt men iedere week advertenties, die vragen om personeel. Er zijn Spanjaarden, Turken, Italianen en Grieken naar Venray gekomen. Een Venrayse in dustrie heeft zelfs al neven-bedrij ven in België en Groningen op moe ten richten, omdat ze hier te weinig arbedskrachten kon vinden. Er is enige deining geweest op het bericht dat RANK XEROX naar Venray zou komen, omdat deze vestiging de „spoeling" voor de bestaande bedrij ven nog dunner zou maken. Wanneer we zien dat sinds 1947 't aantal arbeidsplaatsen in de indus trie in Venray met 1751 plaatsen is toegenomen, dan mag niet uit het oog verloren worden dat in die zelfde periode in de dienstensectorVen nu~"niet het jaarlijks"geboorte- (onderwijs, instellingen, handel) 1513 en vestigingsoverschot op en de nieuwe arbeidsplaatsen gekomen groei van Venrays beroepsbevol- zijn. En dat daarmede deze laatste king....? sector nog altijd het grootste deel van de beroepsbevolking voor zichj Het is logisch dat bij de huidige opeist. Maar duidelijk is ook dat de overspanning van de arbeids- industrie binnen afzienbare tijd de markt (die zich ook elders manifes- diensten-sector zal achterhalen en teert) terdege de belangen van de aan voor zich het grootste deel van jn Venray gevestigde industrieën en Venrays beroepsbevolking zal gaan hun mogelijkheden en moeilijkheden opeisen. Duidelijk is ook dat de ge- jn het oog moeten worden gehouden, weldige teruggang die de land- Het goede kontakt tussen indus trieën en gemeentelijke overheid, wat onlangs nog door de voorzitter van de Kath. Werkgeversvereniging in Limburg als voorbeeld gesteld werd, zal o.i. daar borg voor staan. De toewijzing van woningen aan gastarbeiders is daar ook al een voorbeeld van. Maar veel zal afhangen van het nieuwe industrie-beleid van onze Regering. Wat in het verleden o.m. als hulp aan Venray van rijkswege gegeven werd, v?as op de eerste plaats bedoeld bestrijding en voor koming van structurele werkloos- Het nieuwe beleid wil, volgens de woorden van de staatssecretaris van Economische Zaken, in de eerste plaats een middel zijn om te komen tot een betere spreiding van de ak- tiviteiten op industrieel terrein in ons land en daarmede een waarde volle bijdrage te leveren tot het doel dat de regering met haar ruimtelijk ordeningsbeleid nastreeft. IETS ANDERS Dit beleid is er op de eerste plaats op gericht om verdere bevolkings concentraties in het westen tegen te gaan en een evenwichtiger verdeling van bevolking en welvaart in de rest van ons land te Jjevorderen. Om dit doel te bereiken wil de rege ring een aantal stimuleringsgebideen aanwijzen en een beperkt aantal plaatsen, die als trekpaard kunnen dienen voor de sociaal-economische ontwikkeling van een hele streek, extra steun geven voor de uitbouw van de industriële bedrijvigheid. Zou het zo vreemd zijn dat in het Noord- Limburgse en Oost-Brabantse waar Venray zo'n centrumfunctie in be kleedt en ruimte in overvloed is. on ze gemeente een dergelijke kern zou blijven, als in Groningen in een straal van 15 km liefst drie van de ze kernen worden aangewezen, nl. Veendam, Hoogezand en Groningen zelf? Gebeurt dit niet, dan is Venray gedwongen op de plaats rust te gaan houden en we geloven dat dit fu nest is. Funest ook voor de industrie, die thans in Venray is. Want ook zij heeft grote belangen bij een (Vervolg z.o.z.) werkloosheid heeft „opgeruimd". Van de andere kant mag in het kader van verdere rationalisering en door de ruilverkavelingsplannen toch nog wel enige teruggang in de ze sector verwacht worden. Uit dien hoofde verwacht men dus enige sou laas voor de industrieën, al blijft het opmerkelijk dat in een rapport van het Economisch Technologisch Insti tuut Limburg in 1963 nog gezegd wordt dat Venrays industrieën een belangrijk kleiner aantal mannen in dienst hebben genomen, dan wellicht mogelijk zou zijn geweest. Dit rap port is er mede aanleiding toe ge weest dat de gemeente indertijd 'ja' heeft geknikt, toen Rank Xerox zich aanmeldde voor vestiging in Venray. PENDEL Mag men voor dit tekort ten dele de pendel verantwoordelijk stellen? Men hoort immers officiële persoon lijkheden vertellen dat liefst 22 pet. van de Noord-Limburgse beroepsbe volking naar Duitsland pendelt en door hun arbeid Duitse bedrijven helpt. De uitgaande Venrayse pendel be droeg in 1964 700 mannen en 150 vrouwen. Van deze 700 mannen gin gen er 175 naar Duitsland werken en van de 150 vrouwen 20. Dat be tekent dat op een totale beroeps bevolking van 9670 mensen 8,9 pendelt waarvan 2 pet. naar Duits land. Hetgeen dus wel iets anders klinkt, maar desniettemin nog altijd 8,9 pet. te veel is. Weliswaar heeft de inkomende pendel, dus mensen van buiten Ven ray die in Venrayse bedrijven ko men werken (in 1964 700 mannen en 140 vrouwen) grotendeels de uitgaan de pendel op, toch moet het mogelijk zijn van deze uitgaande pendel men sen terug te winnen voor Venrayse bedrijven. Er mag dan een zekere pendel- We hebben in dit artikel weinig gebruik gemaakt van cijfers en zul len U daar ook zo weinig mogelijk mee vermoeien. Maar we hadden U graag met cijfers getoond of de vraag naar arbeidskrachten op dit traditie zijn (sigarenmakers naar moment in Venray nog groter of .Cuyck) en Venrayse meisjes mogen kleiner is dan in 't overige deel van dan misschien in Deurne ateliers wel Nederland (behoudens dan misschien gaan werken, maar dat minder graag j| ff ba by en k/euterhu/s n 1/1/1 venray - yroteslr. 30 tegenover Thomassen

Peel en Maas | 1965 | | pagina 1