Boerenleenbank
Samenvoeging
Priesteropleiding
Het Concilie is aan de
laatste ronde begonnen
Voor al Uw bankzaken
Politierechter
Hulpbisschop
voor Mgr. Hoors
Kanker-
voorlichting
mtuudi{k uóóischool schoenen en tassen naai Ariaens-Kosman 6
VRIJDAG 17 SEPTEMBER 1965 No. 37
ZES EN TACHTIGSTE JAARGANG
m PEEL EN MAAS
DRUK EN UITGAVE VANDEN MUNCKHOF N V. VENRAY WEEKBLAD VOOR VENRAV FN OMSTRFKFN ADVERTENTIEPRIJS 8'/. d p. mm. ABONNEMENTS-
GROTESTRAAT 28 POSTBUS 1 TEL. 1512 GIRO 1.05.06.52 V UUA V UlIIXH I E#lY WiVlO 1 PRUS PKR KWARTAAL 1.75 (bulten Venrsy f 2.—)
de spaarbank voor iederéén
Venray Leunen Ysselsteyn Oostrum Oirlo Merselo
VENRAYSE FRATERS NAAR I
ST. AGATHA
De provinciaals van de Kruishe
ren, de Franciscanen, de priesters
van het H. Hart, de Oblaten van
Maria en de Oblaten van St. Fran-
ciscus van Sales hebben na een jaar
voorbereiding besloten met ingang
van het nieuwe studiejaar op 15 sep
tember j.l. hun verschillende groot
seminarie-opleidingen samen te voe
gen. Als voorlopige vestigingsplaats
heeft men gekozen het kruisheren
klooster te St. Agatha.
Men begint van de grond af aan
met een eerste jaar. Blijkt in dit
jaar de gezamenlijke opleiding te
voldoen dan ligt het in de bedoeling
hiermede verder te gaan, zodat dan
uiteindelijk de hele 7-jarige theolo
gische en filosofische opleiding ge
zamenlijk doorlopen wordt. Veertig
studenten van de 6 Orden en Con
gregaties zullen dit eerste jaar de
colleges volgen.
Ook de „eerste-j aars-fraters" uit
Venray's Minderbroedersklooster
gaan sinds woensdag met de bus
naar St. Agatha.
Met deze samenwerking stelt men
zich tevens ten doel te komen tot
een nieuwe opleiding van zielzor
gers en te streven naar een integra
tie van de filosofie en de theologie.
Het pastorele karakter van de oplei
ding wil men tot uitdrukking laten
komen, zowel in de programmakeu
ze, die bewust afgestemd zal zijn op
het doel van de opleiding, alsook in
een vermenging van theorie en
praktijk, waardoor geleidelijk aan
èn de kennismaking met het toe
komstige werkterrein zal worden ge
stimuleerd ën de mogelijkheid tot
stages geboden zal worden.
Daarbij wil men zeer uitdrukke
lijk aandacht besteden aan de didac
tische mogelijkheden en wenselijk
heden binnen de opleiding.
Hieruit blijkt wel dat men de ge
hele priesteropleiding van deze ordes
en congregaties op modernere leest
gaat schoeien. Bovendien leidt dit
experiment uiteindelijk mits het
slaagt tot een scheiding van leef-
en werkmilieu van de studenten. De
individuele studiebegeleiding van de
studenten werd voorzien van vakbe
kwame repetitoren. Met de leiding
is een curatorium belast, samenge
steld uit de provinciaals van de par
ticiperende groepen. Het dagelijks
bestuur berust bij een direktorium,
gevormd uit de studieprefecten van
de deelnemende instituten.
De studieleiding is toevertrouwd
aan Dr. A. Peperzak O.F.M., Venray
als rector, die gesecondeerd wordt
door twee assestoren, waarvan de
eerste dr. Th. Huijbers OSC als vice-
rector, de tweede, dr. J. Waldram
OSC als secretaris-studieleiding op
treedt. Behalve de leden van deze
studieleiding bestaat het professo
rencorps uit dr. W. de Pater SCJ, L.
Wolters OSC. drs. W. Stoop, Nijme
gen; Dr. C. Epping OFM, Dr. R. van
Zaaien OFM en Drs. C. Bak OFM,
allen uit Venray.
Als uitvoerend orgaan van de da
gelijkse leiding fungeert het alge
meen secretariaat. Dit -secretariaat
wordt waargenomen door Drs. O.
Thomaasse OFM, Nijmegen en Dr.
J. Waldram OSC.
Wat de consequenties hiervan zul
len zijn voor Venray's Minderbroe
dersklooster is nog niet te zeg
gen. Het is duidelijk dat de gehele
priester-opleiding op de helling
staat. De samenvoeging van deze op
leiding door genoemde orden en
congregaties geeft op de eerste plaats
de mogelijkheid tot modernisering
als we het zo mogen noemen
van de opleiding, zoals hierboven
reeds uitdrukkelijk is omschreven.
Het geeft daarnaast voor verschil
lende orden en congregaties de mo
gelijkheid professoren en leraren, die
door dit samenvoegen vrij komen,
in te zetten op andere posten. Daar
naast is er het streven om leef- en
werkmilieu van de toekomstige
priesters te scheiden. Dit zijn alle
maal factoren, die met belangstel
ling dit eerste jaar doen afwachten.
Blijkt dit experiment een succes, dan
zal verder gegaan worden maar het
is nu al duidelijk, dat daarvoor het
kruisherenklooster in St. Agatha te
klein is. Men zal dus met de vol
gende klassen elders heen moeten.
[Naar het klooster in Venray? In
ieder geval is er de ruimte in over
vloed. Maar van de andere kant is
een streven om zowel theologie als
'filosofie voor de toekomstige pries
ter te gaan doceren aan de Univer
siteit en in „vakkringen" wordt al
gedacht aan vestigingen in of rond
Nijmegen, van waaruit de fraters dan
colleges aan de Universiteit gaan
volgen.
In dat geval komt het Minder
broedersklooster alhier inderdaad
leeg
Maar voor het zover is, gaat nog
wel wat water door de Maas, want
wat nu de toekomst brengen zal, is
nog onbekend. De eerste stap is ge
zet en de gevolgen daarvan zijn op
dit moment alleen maar dat een
deel der fraters nu iedere dag in de
bus stapt naar St. Agatha.
De brandstoffenhandelaar stelde
zich op in het verdachtenbankje,
nam met wijds gebaar de bril van
zijn neus en liet zien hoe hij dit in
strument mt draadjes sajet had ge
repareerd. „Zelfs de bril heeft ze me
stuk geslagen, edelachtbare. „Het
was gewoon gewoon verschrik
kelijk!"
„Ongewoon verschrikkelijk", dacht
de officier, die de dagvaarding ging
voorlezen. ,,'t Bleek een geval van
mishandeling. De kolenman had een
zijner cliënten een niet bestelde „op-
lababber" gegeven. Dat was gebeurd
tijdens een onderhoud waarbij de
brandstoffenhandelaar de dame een
rekening onder de neus had gehou
den.
De dame raakte over deze reke
ning zeer verbolgen. Zij uitte zich in
bewoordingen die wij niet zouden
kunnen herhalen zonder een kleur te
krijgen. Toen de kolenman bleef
aandringen, nam zij de pook ter
hand en sloeg daarmee op 's mans
hoofd, klaarblijkelijk met de bedoe
ling van hem zo'n aardige spaarpot
te maken als men voor de oorlog
kon kopen: een nikkertje met een
gleuf in het hoofd. De kolenman
echter koesterde vele idealen, doch
niet die van spaarpot te worden. Hij
verzette zich dus, onderwijl uitno
digend met de rekening zwaaiend.
Vervolgens wierp de „dame" de pook
van zich af om met gevelde vuist op
de man af te stormen en zijn bril te
vernietigen. De schuldeiser liet zich
hierdoor niet uit het veld en niet uit
de kamer slaan. Hij bleef de reke
ning presenteren. Met tranen in de
ogen vanwege de stof, gaf de kolen
handelaar zijn cliënte daarop een
oplawaai, die haar naar de politie
deed snelUen om aangifte te doen
van mishandeling.
„Ik nam haar bij de pols en druk
te haar een beetje weg", zo om
schreef de verdachte zelf de klap.
Maar de rechter dacht er anders
over. Hij toonde zich vol medeleven
met de getroffen kolenman, maar de
wet laat niet toe, dat men zijn klan
ten afranselt. De man had weg moe
ten gaan voor het zover kwam. Dat
leerde hij nu in de rechtszaal en 't
lesje kostte hem tien gulden.
Tegen de radiator van de verwar
ming stond ondertussen de pook on
verschillig geleund. Want ook de
juffrouw moest terecht staan. Zij
legde een schelle verklaring af,
waarin zij in schrille bewoordingen
de kolenman beschreef als een gier,
die eigenlijk eerder in de dierentuin
dan in een brandstoffenhandel thuis
hoorde. „Bel de Staatsmijnen maar
op, rechter", riep ze, „bel iedereen
maar op. Ik heb nergens een cent
schuld!"
De rechter belde echter noch de
Staatsmijnen noch iedereen. Hij gaf
haar gewoon twee tientjes boete, re
kening houdend met de financiële
omstandigheden en klaarblijkelijk
de boete niet verzwarend om te voor
komen dat andere middenstanders
er het slachtoffer van zouden wor
den.
De in beslag genomen pook zal
van rijkswege worden vernietigd.
Paus Paulus heeft tot hulpbis
schop van Roermond benoemd de
ken H. Th. E. Beel van Roermond.
Mgr. Moors, de bisschop van Roer
mond heefs reeds geruime tijd gele
den Paus Paulus om een hulpbis
schop gevraagd, omdat het bisdom
Roermond, dat in snelle ontwikke
ling verkeert, te groot is om alleen
te besturen en omdat zijn gezond
heidstoestand hem noodzaakte het
kalmer aan te doen. Mgr. Moors
heeft namelijk na de tweede zitting
van het concilie een hartaanval ge
had, waarvan hij wel is hersteld,
maar die hem toch dwingt voorzich
tig aan te doen.
De hulpbisschop was pas enkele
weken geleden benoemd tot opvol
ger van Mgr. Terstappen als deken
van Roermond en op 12 augustus tot
kannunik van het metropolitaan ka
pittel. Daarvoor was hij sedert 1955
deken van het in dat jaar opgerichte
dekenaat Brunssum.
Mgr. Edmund Beel werd 30 sep
tember 1910 te Roermond geboren
en 28 maart 1936 door Mgr. Lem-
mens priester gewijd. Na het over
lijden van zijn ouders is hij in 1924
bij familie in Venray komen wonen,
waar hij o.m. studeerde op het gym
nasium en waar hij in de Petrus-
Bandenkerk zijn eerste plechtige H.
Mis opdroeg.
Gedurende een jaar was hij ka
pelaan te Vaals, waarna-hij in 1937
benoemd wer dtot aalmoezenier van
de sociale werken te Kerkrade en in
1948 in dezelfde funktie in Maas
tricht. In 1955 keerde hij in de di-
rekte zielzorg terug, toen werd hij
benoemd werd tot aalmoezenier van
Gregorius-parochie te Brunssum en
tot deken van dit dekenaat. Het is
nog niet bekend welke taken hij
van Mgr. Moors zal overnemen,
a.s.
Mgr. E. Beel hoopte spoedig naar
Rome te zullen gaan om daar deel
te nemen aan de vierde zitting van
het concilie. Een datum daarvoor is
echter nog niet vastgesteld. Ook de
datum van de bisschopswijding is
nog niet bekend. Waarschijnlijk zal
die pas in december volgen, wan
neer de Nederlandse bisschoppen
met hun werk in Rome klaar zijn.
Mgr. Beel, die tevens werd benoemd
tot titulair bisschop van Sucarda, is
de 9 jaar jongere broer van Dr. L.
Beel, vice-president van de Raad
van State.
Over de wapenspreuk e.d. zaken,
welke bij een bisschopsbenoeming
te pas komen, had zo zei hij
hij nog helemaal niet nagedacht.
„Ik heb het de laatste weken nogal
druk gehad, omdat ik vanwege mijn
recente benoeming tot deken van
Roermond moest verhuizen van
Brunssum naar de bisschopsstad".
Zijn benoeming tot deken van
Roermond was nog niet in Rome
doorgedrongen. Radio Vaticana
noemde Mgr. Beel tenminste nog de
ken van Brunssum.
Over de toekomstige werkzaam
heden als hulpbisschop van Mgr.
Moors, kon Mgr. Beel nog weinig
vertellen. „Mijn taak-zal het zijn de
bisschop te helpen in het bestuur
van zijn bisdom. Ik veronderstel dat
ik veel wijdingen van hem zal over
nemen, vormreizen zal maken e.d..
zodat Mgr. Moors meer tijd zal over
houden voor zijn bestuurlijke taak.
Maar met zekerheid is hierover nog
weinig te zeggen", aldus Mgr. Beel.
De werkverdeling zal onderwerp
vormen van toekomstig overleg.
DE ZEVEN
WAARSCHUWINGSTEKENS
Kan iemand zeggen, dat hij kan
ker heeft zonder medisch onderzoek?
Neen. Een bezoek aan de huisarts is
de beste beveiliging en een onmid
dellijk onderzoek is noodzakelijk als
één van de zeven waarschuwingste
kens aanwezig is.
Wijst ieder knobbeltje op kanker?
Dat is niet noodzakelijk, maar
zoek de zekerheid bij uw huisarts.
Is pijn een vroeg symptoom?
Pijn is gewoonlijk een laat symp
toom. Als kanker direct in het begin
met pijn gepaard zou gaan, zouden
velen onmiddellijk naar de dokter
gaan en talloze levens zouden aldus
gespaard kunnen worden.
Kan een leekkeen onschuldig ge
zwel onderscheiden van kanker?
Neen. Hij of zij moet dat aan dok
toren overlaten.
Kan longkanker vroegtijdig ont
dekt worden?
In de regel niet, maar regelmatig
röntgen-onderzoek is hierbij van
waarde. Daarom worden bij het
massa-onderzoek, dat eigenlijk op
tuberculose gericht is, tegenwoordig
ook vaak longkankerpatiënten ont
dekt. Men moet daarom, vooral zij,
die nog roken, zich altijd onderwer
pen aan een röntgen-onderzoek van
de borstkas als die gelegenheid zich
voordoet.
EEN GREEP
Dit zijn slechts enkele vragen en
antwoorden uit het hoofdstuk „hoe
het ontdekt kan worden" uit de bro
chure „Kanker-feiten, het abc van
de kankervoorlichting". Dit boekje
is bedoeld voor uitreiking aan be
zoekers van bijeenkomsten, in het
kader van de algemene kanker
voorlichting, en voor andere belang
stellenden.
In dit verband zal genoemde bro
chure in de komende maanden
eveneens aan alle leden van de ver
eniging tot steun aan het Koningin
Wilhelmina Fonds worden toegezon
den. Tevens is deze brochure voor
een ieder verkrijgbaar, zonder dat
daaraan voor de aanvragers kosten
verbonden zijn.
Maar onderwerpen als Schema 13,
de godsdienstvrijheid, de missie en
de priesters moeten nog door de he
le conciliaire molen van debatten,
stemmingen, revisie en eindstem
ming. Dat gaat veel tijd kosten en
het is dan ook de vraag of de bis
schoppen aan de weken van half
september tot begin december ge
noeg zullen hebben.
Paus Paulus, die herhaaldelijk de
wens te kennen heeft gegeven, dat
dit nu maar de laatste zitting moet
zijn, schijnt tegenover een paar
naaste medewerkers al te hebben
losgelaten, dat zijn wens geen bevel
is en dat de debatten in geen geval
ingekort mogen worden ten koste
van een goede behandeling. Wanneer
dus zou blijken, dat de concilieva
ders niet door hun stof heenkomen,
dan zit het er dik in, dat zij nog een
keer naar Rome terug zullen moe
ten om af te werken. Maar dat is
nog afwachten. Een groot voordeel
is dat de bisschoppen veel ervaring
hebben opgedaan. Zij hebben geleerd
op welke manier zij op de meest ef-
fektieve manier hun inzichten ken
baar kunnen maken. Zij weten on
geveer waar de gevaarlijke klippen
liggen, met wie zij rekening moeten
houden en wie zij in de gaten moe
ten houden. Ik geloof al bij al opti
mistisch te mogen zijn over de ko
mende zitting.
De stukken, die de bisschoppen
voor zich hebben liggen, schijnen
volgens sommige bisschoppen, be
hoorlijk in elkaar te steken en reke
ning te houden met de inzichten van
de meerderheid van het concilie. En
wat betreft die inzichten is het toch
huisarts is de centrale schakel in de
opsporing van kanker en hij is ze
ker in staat van kanker verdachte
patiënten goed te onderzoeken. Bij
twijfel zal hij de patiënt zeer beslist
doorsturen naar een specialist, die
over meer apparatuur voor onder
zoek kan beschikken.
iedereen duidelijk, dat praktisch alle
bisschoppen met zeer grote openheid
de uitdaging van deze tijd hebben
aanvaard. Zij voelen zich niet meer
de veldheren van een welbeschermd
fort, maar de bemanning van een
schip, dat volop meedeint op de
soms hoge golven van de wereld. Zij
houden geregeld kontakt met de an
dere schepen, met de radiostations.
Met andere woorden: zij zijn volop
in gesprek met de moderne wereld.
Er is kontakt en een grote openheid
voor hetgeen buiten de Kerk ge
dacht en gezegd wordt.
Onder de concilievaders is nog een
groep, die tamelijk gereserveerd
staat tegenover dit gesprek met de
wereld, maar het is duidelijk, dat die
openheid van de meerderheid niet
meer ongedaan kan worden ge
maakt.
Het concilie, dat na aanvankelijk
strubbelingen en soms felle botsin
gen, er een geworden is van progres
siviteit en hervorming, zal ook zo
eindigen.
En in het kielzog van die progres
siviteit zullen eeuwenoude struktu-
ren van de Kerk verdwijnen of aan
zienlijk worden veranderd. Ik meen
veilig te mogen stellen, dat dit con
cilie uiteindelijk leiden zal tot:
1.decentralsatie in de Kerk. Dat
wil zeggen, dat de bisschoppen een
groter aandeel zullen hebben in het
bestuur van de wereldkerk. De col
legialiteit, welke in voorafgaande
zittingen na moeilijke strijd bevoch
ten werd, zal in de praktijk worden
gebracht tot in de parochies toe.
Pluralisme zal de standaardmaat
worden in plaats van uniformiteit.
2. De instelling van een senaat
van bisschoppen uit de gehele we
reld. Paus Paulus heeft uitdrukke
lijk verklaard, dat hij zich achter
deze wens van de bisschoppen zal
scharen. Wanneer deze senaat tot
stand komt. betekent dit echter ook
een grondige hervorming van de cu
rie, waarvan de nadruk niet meer
zal liggen op bestuur als wel op een
administratieve en aan paus en sa-
naat ondergeschikte funktie.
3. De liturgie in de Kerk zal ge
leidelijk aan worden bevrijd van
formalisme, dat voor de moderne
mens onverstaanbaar is, en zo her
vormd worden, dat zij een beter ant
woord van de gelovigen mogelijk
maakt en hun christelijk leven ver
diept.
4. Er zal een grotere vrijheid zijn
op het gebied van theologisch onder
zoek en Bijbelstudie. En dit zal lei
den *tot een grotere klemtoon op de
geest van de H. Schrift en minder op
de letter.
5. De betrekkingen met de andere
Kerken zullen verbeteren in de geest
van de godsdienstvrijheid. Hetzelfde
geldt voor de relaties met de niet-
christelijke godsdiensten en de nog
zo verse kontakten met hun huma
nisme en het marxisme.
6. De leken zullen in hun eigen
waarde worden erkend, namelijk als
volwassenen, die verantwoordelijk
zijn voor het Rijk Gods in deze we
reld. In ons eigen land hebben wij
daarvan reeds een praktisch voor
beeld kunnen zien, toen de bisschop
pen het verbod introkken, dat ka
tholieken geen lid mogen zijn van
het NW enz.
Deze zes punten kunnen eindeloos
worden uitgebreid. In de komende
weken zullen wij kunnen zien hoe
de bisschoppen aan die vernieuwin
gen gestalte zullen geven. Dat zij
daarbij alleen al menselijk ge
sproken wel de steun van de ach
terban kunnen gebruiken, is zonder
meer duidelijk.
Het betreft hier een uitgave van 't
Bureau Kankervoorlichting van de
Stichting „Landelijke Organisatie
voor de Kankerbestrijding", De Lai-
ressestraat 33, Amsterdam. Wie meer
over dit onderwerp wil weten heb
ben wij hiermee de weg gewezen.
We besluiten dit artikel met het slot
van het bovengenoemde hoofdstuk.
Zijn er consultatiebureau's voor
kanker opsporing in Nederland?
Neen en deze zullen er waar
schijnlijk binnenkort niet komen. De
Welke zijn deze waarschuwings
tekens?
1. Abnormale bloeding of etterige
afscheiding. 2. Iedere knobbel in de
borst of elders. 3. Een zweer, die
niet spoedig geneest. 4. Blijvende
verandering in de stoelgang. 5. Blij
vende heesheid of hoest. 6. Blijvende
stoornissen van de spijsvertering of
moeilijkheden bij het slikken. 7.
Veranderingen in een wrat of een
moedervlek.
Ieder van deze verschijnselen is
een absolute reden om uw huisdok
ter te raadplegen, want de mogelijk
heid bestaat dat zij op kanker wij-
Kan de huisdokter dit onderzoek
verrichten?
Ja. En als hij het nodig acht de
hulp van een specialist in te roepen,
dan zal hij dit ongetwijfeld doen.
Kan men wachten, als een der
waarschuwingstekens aanwezig is?
Uitstel is gevaarlijk. Ga onmiddel
lijk naar uw huisarts.
Kan een dokter vaststellen of een
afwijking op kanker berust?
De uiteindelijke diagnose moet
vastgesteld worden door microsco
pisch onderzoek van het verdachte
weefsel en ditg ebeurt door de pa
tholoog-anatoom in een ziekenhuis.
Wijst bloed in de urine op kanker?
Niet altijd, maar medisch onder
zoek is vereist.
Wijst bloed in de ontlasting op
kanker?
Dit kan een gevolg zijn van ver
schillende omstandigheden, maar
daarom moet een geneeskundig on
derzoek gebeuren, zoals bij iedere
verandering in de stoelgang.
Bepaalde vormen van kanker kun
nen nu reeds door gerichte onder
zoekingen worden opgespoord. Long
kanker door röntgenonderzoek van
borstholte; baarmoeder (-hals) kan
ker door eelonderzoek van het sche-
devocht. De huisarts kan bij dit on
derzoek een belangrijke rol spelen,
maar deze vorm van onderzoek ver
eist vele laboratoriumvoorzieningen
en de huisarts kan daarover niet be
schikken, terwijl de deskundigen op
dit gebied in de ziekenhuizen nog
onvoldoende in aantal aanwezig zijn.
Dinsdag 14 september, is in Ro
me de vierde conciliezitting begon
nen. De vierde marathon van dage
lijkse vergaderingen van meer dan
2000 bisschoppen. Vlak voor het be
gin vroeg ik een van die bisschop
pen wat nu heel kernachtig samen
gevat het resultaat zou zijn van dit
tweede Vatikaanse concilie. Het ant
woord kwam heel kernachtig: een
derde Vatikaans concilie. De bis
schop had niet veel woorden nodig
om zijn antwoord wat te verduide
lijken. Dit concilie zo zei hij
gooit zoveel overhoop, dat het nood
zakelijkerwijs heel veel dingen
slechts voorlopig kan aanduiden.
De beslissingen, die vallen zullen
vaak slechts voorlopige beslissingen
zijn. Zij luiden ontwikkelingen in,
zijn er geen afronding van. De bete
kenis van hetgeen Paus Joannes
heeft losgeslagen zal pas in de ko
mende generaties goed beseft wor
den. Het zaad, dat nu uitgestrooid
wordt, zal opschieten en vrucht gaan
dragen in de toekomst.
Hiermee is inderdaad een goede
typering van het concilie gegeven,
dat thans zijn waarschijnlijk laatste
en zeker zware ronde ingaat. Het
program, dat de bisschoppen voor
zich hebben is respectabel.
Op hun agenda staan 11 ontwer
pen over zeer uiteenlopende onder
werpen als de verhouding Kerk en
wereld (Schema 13) de godsdienst
vrijheid, de Jodenverklaring met
haar omstreden passages over de
schuldvraag van het Joodse volk in
het proces Jezus, de missie, de pries
ters, het bisschopsambt, het leken-
apostolaat, de Openbaring, de semi
narie-opleiding enz. Een groot deel
ervan is reeds doorgesproken op vo
rige zittingen, zodat daarover alleen
maar gestemd behoeft te worden.