Yenray groeit snel
MARTENS
Politierechter
atóómióm
OPEL de betrouwbare
ATEBE GARAGE
17 X
A
BLAUPUNKT
televisie
komt van
Advertenties
VRIJDAG 16 JULI 1965 No. 28
ZES EN TACHTIGSTE JAARGANG
PEEL EN MAAS
DRUK EN UITGAVE VAN DEN MUNCKHOF NV. VENRAY WPPÏCRÏ AFl VOOR VPNRAY PN OMSTRPKPN ADVERTENTIEPRIJS 8% ci p. mm.ABONNEMENTS-
GROTESTRAAT 28 POSTBUS 1 TEL. 1512 GIRO 1.05.06.52 V V-JV-JlY V LrllIvH I CrlV wiVAO 1 1\ UlVUlil PRUS PER KWARTAAL 1.75 (bulten Venray 2.
BEVOLKING 1961 EN 1964
Het Zuidlimburgse Geleen en de
Noordlimburgse gemeenten Otter-
sum en Gennep zijn de snelst
groeiende gemeenten van onze
provincie. Dat leren ons de bevol
kingscijfers van 1961 en 1964. Bjj
nadere beschouwing van deze twee
jaartallen blijkt Geleen gedurende
de afgelopen drie jaar een stijging
van 13°/o te hebben doorgemaakt.
Gennep zag zijn bevolking met
12% stijgen, terwijl Ottersum de
kroon spant met 15%. Opvallend
is, dat de vier grootste plaatsen
(Maastricht, Heerlen, Kerkrade en
Venlo) op de laatste na onder het
provinciaal gemiddelde zijn geble
ven. Vooral Kerkrade (3.2%) en
Maastricht (4%) vallen wel erg uit
de toon. Over het algemeen kan
gesteld worden dat de jongere
kernen (met name Venray, Helden,
Horst en Gennep) de sterkste stij
gingen in het bevolkingsaantal
hebben doorgemaakt.
Venlo heeft het de afgelopen ja
ren weliswaar niet zo goed, maar
beslist ook niet slecht gedaan: Het
is de enige plaats van de grote vier
van Limburg, die boven het provin
ciaal gemiddelde bleef, zoals onder
staande staat laat zien:
1961 1964 stijgng
Maastricht 91157 94939 4
Heerlen 72428 75877 4,7%
Venlo 55182 59313 7,4
Kerkrade 49349 50899 3,2%
Er zijn verschillende oorzaken aan
te wijzen voor de trage groei van
deze vier grootste steden van Lim
burg, waarvan de algemeen econo
mische toestand van stad en omge
ving ongetwijfeld de voornaamste
plaats inneemt. Echter ook de bouw-
aktiviteit in een plaats heeft be
grijpelijkerwijs invloed op het
verloop van de bevolking. Venlo zou
b.v. zeker sneller gegroeid zijn, wan
neer er meer woningen waren ge
bouwd, daarin staat het echter niet
alleen, iedere Limburgse plaats zou
met een grotere bouwaktiviteit een
grotere groei hebben doorgemaakt,
uitgezonderd misschien Weert,
TANEND
Dat de mijnindusrie tanend is, be
wijst het geval Kerkrade. Kerkrade
is jarenlang een van de snelst
groeiende plaatsen van onze provin
cie geweest, mede in verband met
de mijnindustrie die juist rond
Kerkrade het meest floreerde. Met
het dalen in belangrijkheid van de
ze mijnindustrie, daalde ook een
toename-percentage van Kerkrade,
dat zoals reeds gezegd met 3,2
procent de geringste toename kende
van heel Limburg.
Tegenover deze daling in Kerkra
de staat de snelle groei van Geleen,
dat in de afgelopen vier jaar aan de
top ging van de jongere in opkomst
zijnde kernen. Ook Sittard, tweede
centrum van de westelijke mijn
streek maakte sedert 1961 een rede
lijke groei door. Roermond daarente
gen, bleef onder 't gemiddelde (4,3%)
en verloor daardoor nog meer ter
rein op Weert (10,6%), dat langza
merhand de belangrijkste plaats van
Midden-Limburg aan het worden is.
Deze plaats heeft een sterke indus
triële groei doorgemaakt en dat heeft
begrijpelijkerwijs zijn weerslag ge
vonden in de bevolkingsgroei, ter
wijl ook de dynamische bouwaktivi
teit van deze gemeente (in Weert
heerst ternauwernood nog woning
nood) zijn steentje heeft bijgedra
gen. De bevolkingscijfers van deze
vier gemeenten waren als volgt:
1961 1964 stijgng
Geleen 31.615 35.739 13
Sittard 30.674 32.909 7,2
Roermond 34.489 35.988 4,3%
Weert 28.959 32.034 10,6%
NOORD-LIMBURG
Wanneer men de cijfers van Noor
delijk Limburg bekijkt, komt men al
spoedig tot de konklusie dat de be
volking hier het snelst groeit. Voor
al de verschillende kernen (Venray,
Horst, Helden en Gennep) staan goed
genoteerd. Bergen daarentegen
maakte een minder sterke groei door
dan in het verleden. Hieronder volgt
het overzicht van de vier zgn. regio
nale kernen van Noord-Limburg:
1961 1964 stijgng
Venray 21.345 23.490 10
Horst 12.798 14.138 10,5%
Helden 10.658 11.900 11,6%
Gennep 5.42 6.168 12
Duidelijk blijkt hirebij, dat deze
kernen ver boven het provinciaal
gemiddelde uitkomen. De vraag mag
gesteld worden wat de oorzaak is
dat Venray van deze 4 de minste
groei kende, al is die nog beduidend.
En verder mag onderzocht worden of
in bovenstaande plaatsen de relatief
hoge geboortecijfers hebben bijge
dragen tot deze ontwikkeling, terwijl
ook de toegenomen werkgelegenheid
heeft gezorgd dat er minder inwo
ners hun werkkring elders gingen
zoeken. In tegenstelling dus tot wat
men vaak naar voren heeft ge
bracht (het platteland groeit niet)
heeft dit zgn. platteland, zeker in
Noord-Limburg zijn aandeel in de
groei kunnen behouden, dikwijls
zelfs ver boven het provinciaal ge
middelde (b.v. Ottersurti. dat met
een bevolkingsaanwas van 15% de
snelst groeiende gemeente van heel
Limburg is al is daar Maria Roepaan
voor een deel debet aan).
1961
Bergen
10.248
Meerlo
3.217
Kessel
2.881
Arcen Velden
5.595
Sevenum
4.884
Maasbree
6.632
Belfeld
3.446
Meijel
3.560
Broekhuizen
1.149
Grubbenvorst
4.046
Wanssum
1.414
Ottersum
3.535
1964
10.761
3.488
3.151
6.138
5.394
7.143
3.818
3.971
1.320
4.312
1.548
4.078
stijgng
5
5,4%
9,5%
9,7%
10,4%
7,4%
10,8%
11,5%
6,2
6,6%
9.5%
15
Uit al deze cijfers valt af te le
zen. dat Noord-Limburg procentueel
sneller groeit dan de provincie in
zijn geheel. De bijdrage van Noorde
lijk Limburg in de Limburgse be
volking is in de afgelopen jaren ge
stegen tot 21%, terwijl het gemiddel
de van de bevolkingsaanwas 8,7in
dit deel van Limburg was.
NA DE
„Door mijn schuld deze woor
den achtervolgen een „atoom"-
piloot.
Een „Victory boy" wordt krank
zinnig verklaard.
6 Augustus 1945. 's morgens vroeg
om precies te zijn, half acht. Op
een hoogte van 10.000 m. boven de
Japanse stad Hiroshima vliegt een
eenzame Amerikaanse bommenwer
per. Vijf kilometer lager vliegen en
kele Japanse jachtvliegtuigen. Maar
zij doen geen poging om het vijande
lijke toestel aan te vallen.
De piloot van de „Straght Flus"
de naam van de B-29 tuurt
scherp naar beneden. Hij zoekt een
object, dat hem, uit tevoren ge
maakte luchtfoto's bekend is: een
brug.
Snel voortdrijvende cumuluswol
ken onttrekken het doel aan zijn
oog. Plotseling is de brug een be
langrijke verbinding tussen het mi
litaire hoofdkwartier en de stad Hi
roshima zichtbaar. Snel seint de
piloot een bericht door aan de vlieg
tuigbasis Tinian in de Marianen.
Vanaf dit vlegveld stijgt onmid
dellijk daarna een andere bommen
werper, de „Enola Gay" op en vliegt
in de richting van het opgegeven
doel.
Eén vliegtuig, met één bom, een
atoombom
Het codebericht van de „Straight
Flush" is het doodvonnis voor de Ja
panse stad.
De piloot van het verkennings
vliegtuig is majoor Claude Eather-
iy.
„VICTORY BOY"
Zoals vele jonge Amerkanen rea
geert Claude Robert Eatherly op
„Pearl Harbor" met het zch melden
als oorlogsvrijwilliger. Hij kiest als
wapen de luchtmacht. Eatherly is
student. Hij is niet de enige student,
die „College" verwisselt met kazer
ne. Hij wordt piloot en onderneemt
vele patrouillevluchten in het zuide
lijke gedeelte van de Stille Oceaan.
In 1943 trouwt de vlieger inmid
dels bevorderd tot majoor met
Concetta Margetti, een toneelspeel
ster.
In de zomer van 1944 wordt ma
joor Eatherly ingedeeld bij een nog-
ASSURANTIE en FINANCIERINGSKANTOOR
KRUIJSEN - MEESTERS
julianasingel 41 „ook goed en goedkoop
VENRAY Tel. 1061 (04780) voor autoverzekering"
Ook nu nog concuierende autopremies.
Vrijwel elk bedrag beschikbaar voor HYPOTHEEK, rente 57«%
Oude Oostrumseweg
Venray Tel. 2288
al geheimzinnig squadron, het 393e
bomhardementssquadron. Hij wordt
daartoe overgeplaatst naar „Wend-
over Field" in de Amerikaanse staat
Utah.
Het 393 squadron heeft een zeer
merkwaardig oefenprogramma. De
vliegers oefenen zich dagelijks in het
solovliegen op grote hoogte en over
lange afstanden. Verder wordt inten
sief getraind in het afwerpen van
één bom op één bepaald doel.
Ook nadat de vliegers zijn overge
plaatst naar Cuba gaat het oefen
schema door. En wanneer eindelijk
de groep is gestationeerd op het
eiland Tinian gaat men met onver
moeide ijver verder met het oefenen:
één vliegtuig, één lange vlucht, een
bom afwerpen op een opgegeven
doel.
De piloten snappen er niets van.
Maar zo langzamerhand wordt hef
hun wel wat duidelijker. Er worden
films vertoond. De mannen zien
merkwaardige taferelen op het witte
doek: midden in een woestijn staat
een toren. Ver daar vandaan lopen
mensen, zij hebben hun gezichten in
gesmeerd met zalf. Op een gegeven
moment gaan de mensen plat op de
grond liggen. De camera wordt weer
op de toren gericht. Op eens een
lichtflits...., dan een rookkolom,
die kilometers hoog stijgt en lang
zaam uitwaaiert in een geweldige
paddestoel. Een nieuw soort bom is
geëxplodeerd
„Dit", zo zegt na afloop van de
filmvoorstelling een officier, „zal
het einde zijn van de oorlog met Ja
panDeze bom zal ons de over
winning brengenEn het is jullie
opdracht om de „job" te volbrengen.
En daarom noem ik jullie „Victory
Boys".
GEEN HULDIGING
Na de aanvallen op Hiroshima en
Nagasaki en de kort daarop volgen
de capitulatie van Japan, worden de
mannen van het 393e squadron als
helden geëerd. En piloot echter
wenst niet als zodanig te worden ge
huldigd. Na het volbrengen van zijn
verkenningsvlucht of eigenlijk al
tijdens die aktie is er iets met de
ze piloot gebeurd.
Op de thuisvlucht legt Claude
Eathely een gelofte af. Hij wil van
af dat moment zijn leven wijden aan
de taak om de oorzaken van de oor
log' te vernietigen en te strijden ^voor
de uitbanning van de atoombom".
Drie dingen zullen, zo neemt hij
zich voor, zijn leven voortaan be
heersen: hij behouwt het leven zelf
ook onder zeer moeilijke omstan
digheden als de kostbaarste schat
en het grootste wonder.Hij ziet
het als zijn plicht mee te werken om
een leven vol geluk, zonder vrees en
zonder armoede te waarborgen voor
alle mensen, van welk ras of huis
kleur zij ook mogen zijn
Tenslotte stelt hij, dat de ware
vrede niet door geweld, maar door
liefde, vertrouwen en broederschap
tot stand kan komen
SCHULDGEVOEL
Maar naast de wil tot het verbe
teren van de verstandhouding tussen
de mensen onderling wordt de pi
loot Eatherly beheerst door een
groot gevoel van schuld. Hij is er
vast van overtuigd, dat hij. door het
aanwijzen van het doel voor het
atoombombardement, de moorde
naar is van 80.000 mensen. Dit
schuldgevoel heeft zo zegt hijzelf
zijn geest en gemoed in verwar
ring gebracht. Zijn verdere leven
wordt dan ook niet alleen bepaald
door de wil tot het nakomen van zijn
belofte, maar ook door schuldgevoe
lens wegens atoommoord.
Thuisgekomen probeert hij eerst
weer te wennen aan het normale
leven. Hij aanvaardt een functie als
directeur yan een chocoladefabriek.
Maar hij kan maar niet loskomen
van het verleden. Meer en meer
komt hij tot de slotsom, dat hij juist
hij, veel heeft goed te maken.
Hoe kan hij dat? Door te voorko
men, dat zoiets nog eens gebeurt, te
verhinderen, dat Hiroshima en Na-
Igasaki de eerste namen zullen wor
gden van een heje reeks van wegge
vaagde" steden.
Maar hoe kan hij, als gewoon bur
ger, daar wat aan doen?
Dan weer tracht hij alles te verge
ten. Hij trekt weg uit zijn geboorte
land. Hij verandert van werkkring.
Hij gaat werken als employé van
een oliemaatschappij. Hij gaat weer
studeren, hij maakt zelfs promotie.
Het verleden lijkt een boze droom.
Maar een droom, die hem 's nachts
wakker houdt; Slaappillen moeten
de droom terugdrijven naar het on
derbewustzijn, maar steeds komt de
droom weer terug en wordt meer en
meer realiteit. Hij stuurt geld naar
Hiroshima, hij schrijft brieven naar
Japan
In 1950 kondigt president Truman
aan, dat Amerika een nóg krachtiger
wapen, de Waterstofbom zal gaan
maken. Eatherly doet daarna een po
ging tot zelfmoord
Hij wordt, met eigen toestemming,
opgenomen in een militair hospitaal.
Hij wordt weer ontslagen. Hij zoekt
lichamelijk werk op de olievelden,
dat maakt hem wat rustiger. Maar
de piloot vergeet niet.
Hij herinnert zich ook weer zijn
plan: De wereld te doen weten, dat
een nieuwe atoomoorlog kan worden
i voorkomen. Door een reeks van
„overtredingen" en „roofovervallen"
wil hij nu aantonen, dat de „Held
van Hiroshima" een ordinaire mis
dadiger is
Maar de rechters veroordelen hem
slechts tot geringe straffenHij
verandert weer van werkkring. Nu
wordt hij vertegenwoordiger in naai
machines. Hij doet een tweede po
ging tot zelfmoord. Hij snijdt zich
de polsslagaders door. Zijn vrouw
vindt hem en dreigt met echtschei
ding als hij zich niet wederom onder
geneeskundige behandeling laat stel
len.
Weer komt hij terug in het hospi
taal. Na een „kuur" schijnt hij „ge
nezen" te zijn. Maar het is slechts
van korte duur. Concetta, zijn vrouw
zet nu de echtscheiding door. zij
weet zelfs te bedingen, dat hij zijn
kinderen nimmer meer mag bezoe
ken.
KRANKZINNIG VERKLAARD
Acht jaren heeft Eatherly nu in
het hospitaal doorgebracht, kortere
perioden in de gevangenis.
„Ik had het gevoel", schrijft hij
eens, „dat ik in de gevangenis altijd
gelukkiger was, doordat ik daar,
mijn straf uitzittend, van mijn
schuld bevrijd werd
Zijn verlangen om geweldpleging
en atoombewapening onmogelijk te
maken groeit ondanks alles. En hij
weet dan eindelijk het wereldgewe
ten waKker te makenKranten
mensen. maar ook vooraanstaande
geleerden, zoals de Weense filosoof
Günther Anders gaan zich bemoeien
met de „gekke piloot van Hiroshi
ma". Vooral Günther Anders heeft
een zeer goede en, om het zo maar
eens te zeggen, genezende invloed op
de piloot, die lang niet zo gek is als
de militaire artsen beweren.
Trouwens, de militaire autoriteiten
vinden hem meer en meer een „las
tig geval" en sluiten hem daarom op
en dit keer tégen zijn wil in de
afdeling „aan razernij lijdende pa
tiënten" van de militaire kliniek in
Waco. Daar verblijft hij temidden
van ernstige geesteszieken.
In januari 1961 wordt zijn ge
dwongen internering voor een jury
rechtbank behandeld. Het valt de
verslaggevers tijdens de rechtzitting
op hoe normaal en beheerst de „pa
tiënt" zich gedraagt. De jury acht
desondanks het verblijf in de kliniek
gerechtvaardigd.
Kort daarna ontsnapt de onvrij
willige patiënt weer uit het hospi
taal. Hij gaat in een klein plaatsje
in de staat Texas wonen en begint
daar een bedrijf. Günther Anders
bezoekt hem daar. Hij noemt Claude
Eatherly een gezonde, sympathieke,
intelligente en zelfs levenslustige
man, die echter, wanneer het woord
„Hiroshima" valt, „in een enkel
ogenblik een geheel ander mens
wordtAnders schrijft deze
plotselinge verandering toe aan een
„angst voor een mogelijke herhaling
van een „missie", zoals hij boven de
dodenstad heeft ondernomen op die
fatale 6e augustus 1956
In het najaar van 1964 Eather
ly is dan 46 jaren oud wordt hij
beschuldigd van roof. Hij heeft, zo
luidt de aanklacht, een vrouw 32
dollars afhandig gemaakt. Hij wordt
niet veroordeeld, maar door twee
psychiaters krankzinnig verklaard.
Eens schreef Eatherly in een brief:
„Laat mij deze woorden aanhalen uit
de Bijbel: Zalig zijn de zacht-
moedigen, want zij zullen het aard
rijk beërven. Zalig zijn de barmhar-
tigen, want hun zal barmhartigheid
geschieden
Deze woorden zijn gesproken door
een Mens, waarvan men toen ook
zei, dat Hij van de duivel was beze
ten
Wij vragen nog sïaeds
PERSONEEL
geschoold en
vA—
ongeschoold
Aanmelden dagelijks -
ATL-
J) f j ook na werktijd - aan
11 1 de fabriek, bij de portiei
yj N.V. INALFA VENRAY
SCHOOLSTRAAT VENRAY
Men kreeg van deze verdachte de
indruk dat hij meer spieren had dan
verstand. Deze indruk werd beves
tigd door de inhoud van de dagvaar
ding: hij had de stal van zijn baas
leeggemoord.
Al eerder had de justitie zich met
hem bemoeid. Hij was toen ter be
schikking van de regering gesteld en
in een van de inrichtingen die de
staat daartoe in het leven heeft ge
roepen trachtte men hem enige le
venswijsheid bij te brengen. Nadat
men meende dat hij voldoende was
opgevoed, deed men hem in de leer
bij een boer.
Nu, die boer heeft er weet van ge
had! De knaap was nauwelijks twin
tig jaar, maar hij ging door het le
ven als dat soort grommende tijgers
wat in een autotank thuishoort. Men
moest hem niet voor de voeten ko
men, anders begon hij te bulderen.
Maar een baas heeft wel eens aan
wijzingen te geven. Zelfs de meest
zachtaardige baas zal wel eens iets
tegen zijn knecht zeggen.
Dat deed deze baas ook. Hij maak
te een aanmerking. De knecht zei
wat terug. De baas zei nog iets har
der terug. Toen liep de knecht weg
en de baas zei trots tegen rijn vrouw
dat hij het had gewonnen. Hij had
zijn wil aan de eigengereide knecht
opgelegd.
Nog was hij daar in de keuken
over aan het opscheppen, toen uit
de stal vreemde en woeste geluiden
weerklonken, zoals men die in stal
len niet hoort als alles naar de eis
verloopt. Zware bonken werden ge
volgd door angstig geloei van koeien,
gebulder van de wilde knecht, ge
kakel van kippen, geschreeuw van
varkens en sensationeel gegil van de
dienstbode, die in normae omstan
digheden haar arbeid niet gillend
pacht te verrichten.
De boer hield midden in een zin
op en rende naar de stal, alsof er
een veer onder rijn stoel had geze
ten. Wat hij te zien kreeg maakte
hem even stil. De knecht liep rond
i»*rêTr fdiiïèr én céft kfiilp-
pel. 'Daarmee ranselde hij op de le
vende have los. Toen men hem ein
delijk had overmeesterd, bleek een
aantal kalveren, een pink, een var
ken en een aantal kippen te zijp ge
dood. Dat is een strop van vele hon
derden guldens.
De woesteling werd naar een in
richting gebracht en de eerste die
zich met hem bemoeide, was een
psychiater, die kwam uitzoeken of
hij wel goed wijs was. Het resultaat
van dat onderzoek is misschien wel
het meest verbluffende in deze toch
niet alledaagse geschiedenis. Het
psychiatrisch rapport kwam tot de
conclusie, dat de tijger, volkomen
normaal moest worden geacht. Juist
omdat hij zo'n tijger was.
Zo kwam hij vandaag voor de
groene tafel als iemand, die er niet
tegenop riet nog eens weer een stal
vee uit te moorden. De rechter ge
bruikte krasse termen om de ernst
van het gebeurde bij de verdachte in
te hameren. Maar het scheen weinig
indruk te maken.
De officier hield er rekening mee,
dat men de jongeman na het ge
beurde negen maanden heeft opge
borgen. Hij wilde hem niet boven
dien nog eens in de gevangenis stop
pen. Daarom luidde de eis vier
maanden voorwaardelijk met drie
jaar proeftijd en toezicht. Als de
wildeman binnen drie jaar opnieuw
zou losbreken, zou hij voor het nieu
we feit straf krijgen en bovendien
deze voorwaardelijke gevangensstraf
moeten uitzitten. De rechter maakte
er drie maanden voorwaardelijk van
in de hoop, dat deze dreiging vol
doende zal zijn.
De boer zit met de strop. „Wie
vergoedt me de schade?" vroeg hij.
„Ik heb geen geld", zei de knaap on
verschillig.
welke
TELEFONISCH
zijn opgegeven en
waarin mogelijk een
fout voorkomt,
komen
NIET voor
HERPLAATSING
in aanmerking.