Etten-V enray v v
Telstar brengt Olympische Spelen in huis
Politierechter
Handelsavondschool
VRIJDAG 21 AUGUSTUS 1964 No. 34
VIJF EN TACHTIGSTE JAARGANG
PEEL EN MAAS
DRUK EN UITGAVE VAN DEN MUNCKHOF N.V. VENRAY WPFIfRl A Tl VflflR VP IMF? A V PAT flMSTRPP RN ADVERTENTIEPRIJS »'/i cfc p. mm ABONNEMENTS-
GROTESTRAAT 28 POSTBUS 1 TEL. 1512 GIRO 1.05.06.52 V UVJI\ V EflllvH I ErXN v>AYAO X A UlVCill PRIJS PER KWARTAAL f 1.50 (botten Venray 1.75
Onze gemeente heeft een ander
klimaat, een andere structuur gekre
gen. De tegenbevolking, heeft ge
heel nadere behoeften. Tegenover
die behoeften is de huidige indus
triële basis nog te smal. Daarom is
het erg, dat onze gemeente in de
nieuwe industrialisatie-nota niet
meer als kerngemeente genoemd
wordt en dat tussen nu en 1968 de
faciliteiten zullen vervallen, waar
op we de industrie, tot dusver goed
kope vestiging konden aanbieden.
„Moet die kraan nu absoluut ineens
dicht?" zo vraagt men zich af. „Men
kan toch niet van vandaag op mor
gen een streep halen door de ver
antwoordelijkheid, die Rijk, provin
cie en gemeente samen hebben aan
vaard? Kan men de steun aan de
industrialisatie niet beter geleidelijk
doen verminderen? Wij zijn ver ge
noeg om niet alleen meer van de
geef te hoeven leven, maar we kun
nen de zaak nog niet helemaal al
leen drijven. Dit is nog geen ge
meente, waar de verdere groei van
nature gegarandeerd is.
Met grote toekomstverwachtingen
voor ogen zijn hier bedrijven neer
gestreken, heeft zich hier kaderper
soneel gevestigd. Het is toch een
fatsoenskwestie deze mensen niet
voor de gek te houden. Gemeen
ten als de onze hebben nog een
tijdje hulp nodig van de hogere
overheid, al is het dan maar gelei
delijk aflopend", aldus het commen
taar dat de burgemeester van Et-
ten, de heer Oderkerk, weggaf op
de nieuwe industrialisatienota. Hij
gaf overigens hetzelfde commentaar
weg als onze burgevader en als zo
vele gemeentebesturen, die door het
nieuwe industrialisatiebeleid van de
overheid door de positie van hun ge
meenten zien als die van een arme
jongen, die dank zij de hulp van
beurzen de HBS heeft kunnen af
maken en aan de Technische Hoge
school kon studeren, maar vlak voor
zijn ingenieursexamen de mede
deling krijgt dat zijn beurzen zijn
ingetrokken. In dit verband wijzen
we graag op een artikel van drs.
Grosveld, elders in dit blad. Er zijn
meer overeenkomsten tussen dit
Westbrabantse dorp en zijn zeven
tienduizend inwoners ,met Venray.
Grote structurele werkloosheid is
opgeheven door industrialisatie, gro
te veranderingen in de infrastruc
tuur doen de fabelachtige vlucht
R.K. 3-JARIGE MIDDELBARE
TE VENRAY
Blijkens de in deze krant voorko
mende advertentie beginnen de les
sen aan bovengenoemde school weer
begin september.
Vele Venrayers schijnen nog niet
op de hoogte te zijn van deze onder-
wijsgelegenheid, onder zovelee an-
dre, in onze gemeente. Het aantal
van zulke scholen is zeer beperkt in
den lande. Zo heeft Limburg er
slechts 'n tiental.
Het einddoel van deze school is:
het diploma 3-jarige middelbare
Handelsavondschool. Welk is 't nut
van dit diploma?
Op de allereerste plaats stelt het
de bezitters ervan vrij van het z.g.
Middenstandsexamen. Verder is het
van grote waarde voor degenen die
op kantoor hun toekomst zoeken.
En niet het toenemen van de indus-
trei in Venray e.o. komt er steeds
meer behoefte aan geschoold kan
toorpersoneel. Op vele kantoren
vormt dit einddiploma al een goede
introductie. Verder vormt de op de
ze school opgedane kennis een goe
de ondergrond voor de jongelui die
zich verden willen bekwamen op
boekhoudkundig of administratief
gebied.
De lessen in boekhouden, econo
misch rekenen, Nederlandse taal,
Duitse taal, rechts- en wetskennis,
worden gegeven tijdens de avond
uren op vier werkdagen. Men ont
vangt dus per week 12 uur les van
ervaren leerkrachten. Een zeer nut
tige vrijetijdsbesteding dus
De duur van de cursus is drie ja
ren .Daarna maakt men eindexamen
op de school zélf voor eigen leraren
onder toezicht van Rijksgecommit
teerden.
Welke eisen worden gesteld om
toegelaten te worden?
Normaal is 't afmaken der 6e klas
ener school voor gewoon lager on
derwijs voldoende. Doch ook oudere
leerlingen, die enkele jaren Mulo,
nijverheidsonderwijs enz. achter de
rug hebben, kunnen tot de 2e of 3e
klas worden toegelaten. Elk geval
wordt afzonderlijk beoordeeld.
Bovendien zijn de onkosten be
trekkelijk laag te noemen. De in de
advertentie genoemde heren zullen
gaarne alle verdere inlichtingen ver
strekken.
Ten overvloede zij nog vermeld,
dat de school zowel voor jongens ais
meisjes toegankelijk is.
van boerendorp naar industriecen
trum nog duidelijker uitkomen.
Ook het Ettens gemeentebestuur
heeft het niet gemakkelijk gehad,
heeft de nodige moeilijkheden weten
te overwinnen. Moeilijkheden op het
gebied van wegen, op het terrein
van de woningbouw, op vele andere
terreinen. Een vergelijking tussen
beide plaatsen (wie zich aan een
ander spiegeltlaat enkele din
gen zien, waarvan we alleen maar
profijt kunnen hebben.
GROEN....
Men heeft daar de oude markt
met het lommer van de lindebomen
weten te handhaven in het nieuwe
en moderne dorp. Een kleinigheid
misschien, maar die met de aankle
ding van nieuwe woonwijken, waar
bomen en groen overvloedig hun
kans krijgen, zelfs enkele beeldgroe
pen en fonteinen zijn geplaatst, kin
derspeelplaatsen zijn ingericht, een
heel wat florisanter beeld geeft aan
dit centrum dan wij hier kennen.
Een plaats verder, die als eerste
in Nederland een geheel overdekte
winkelwijk durft te bouwen met
liefst 30 zaken en een warenhuis.
Waarom? „We moeten zorgen", al
dus Ettens burgemeester, „dat in
het hart van het dorp de winkelwij
ken zich harmonisch ontwikkelen
kunnen, zeker voor de eerste 100
jaren. Maar als we een streekver-
zorgingscentrum willen zijn, dan
moeten ook andere mogelijkheden
aangegrepen worden en daarom nog
een extra winkelcentrum."
WEGEN
Men heeft overal elders de snel-
verkeerswegen zoveel mogelijk bui
ten de bebouwde kom geleid. Niet
in Etten. Men hoeft niet meer door
dat wat kronkelige straten van het
oude dorp in de richting Roosendaal
of Tilburg, maar men heeft de snel
weg ook weer niet helemaal buiten
de kom gebracht. Integendeel. „Juist
de snelverkeerwegen zijn onze le
vensaders .Voor de economie van
een plaats is het heel belangrijk', al
dus burgemeester Oderkerk, „dat de
grote wegen niet langs een dorp
heen schieten. Hoeveel dorpen,
waarbij dat is gebeurd, verdorden
niet? Nu hebben we directe in- en
uitvalwegen, belangrijk voor indus
trie, belangrijk voor de handel,
Waar nodig voor de veiligheid heb
ben we er tunnels onder door ge
maakt ,maar voor het overige moet
ook het snelverkeer door onze plaats
i.p.v. langs onze plaats.... Wie af
steken wil, die doet dat rustig. We
hebben gezorgd voor een centrale
parakeerruimte voor meer dan 500
wagens
Wie zich aan een ander spiegelt,
zegt het spreekwooi'd. Welnu, we
hebben eens in de spiegel van Etten
gekeken, een plaats, die onder nog
moeilijker omstandigheden dan Ven
ray gegroeid is van boerendorp tot
industriecentrum. Er ziin dingen,
die we van hen nog leren kunnen,
zoals zij ook van ons nog leren kun
nen.
Hierboven hebben we enkele pun
ten aangehaald, die o.i. ook voor
Venray met zijn nieuw structuur
plan van grote betekenis kunnen
zijn.
Met de regelmaat van de klok
ploften de schoten uit de windbuks
door het café. De schutters en schut-
sters als men de vrouwelijke
deelnemers aan de schietwedstrijd
zo mag nomeen losten elkaar af
in het scherp turen naar de schijf.
Luid werd er gejoeld als na het
schot het papiertje een gat bleek te
vertonen. De roos werd overigens
niet geraakt, door geen van de zes
tien deelnemers. Maar dat kan na
tuurlijk ook aan de buks hebben ge
legen, want die was niet al te zui
ver.
Tenslotte telde de commissie met
veel gefrons en potloodgekrabbel de
cijfers op. Voorlopig bracht dat
echter geen oplossing, want Willem
de groenteman en Gerrit, de bedien
de vna de kapper, hadden allebei
drie en twintig punten, zodat er
moest worden gekampt om de prijs.
Gerrit de kapper, nam de buks ter
hand, kneep een oog dicht, schoot en
haalde een zeven. Teleurgesteld ging
hij opzij vna de schietschijf staan,
toen Willem, de groenteman, aan
legde. „Als je door m'n sigaar schiet
heb je dertien punten!" riep hij
spottend. Willem legde aan, kneep
een oog dicht, haalde de haan over
en schoot dwars door de sigaar, die
de kapper even op het asbakje had
gelegd.
Verwonderende kreten klonken
van alle kanten. Men juichte, klopte
de bedremmelde groenteman op zijn
schouders, droeg hem in triomf dooi
de gelagkamer en plaatste hem
daarna op de veriserde stoel, die
voor de winnaar bestemd was. In
een gekke bui werd hij tot koning
benoemd, die een schutterskoningin
De uitzending van de wereldkam
pioenschappen voetbal in Zweden,
enkele jaren geleden, betekende
een mylpaal in de geschiedenis
van de televisie. Miljoenen sport
liefhebbers zagen in een gemak
kelijke stoel en met een kopje thee
voor zich honderden kilometers
van hun woonplaats de mannen
van Pele kampioen worden. Ook
waren er weer wereldkampioen
schappen in Brazilië. Noodzakelij
kerwijs moest de televisie verstek
laten gaan. De afstanden waren te
groot. Europa's supporters moesten
het doen met gefilmde verslagjes
een of twee dagen na de wed
strijden. Straks zijn de Olympische
Spelen in Tokio. Dan zullen we
zelf kunnen zien hoe onze zwem-
stertjes het doen en hoe Kamer
beek zijn tienkampmannetje staat.
In augustus 1950 was het een eeuw
geleden, dat de telefoonkabel die
Frankrijk en Engeland verbindt, ge
legd werd tussen Dover en Sangat
te. De BBC maakte plannen om dat
feit te herdenken met een televisie
uitzending. Het werd een gezamen
lijke Frans-Engelse produktie. Voor
het eerst was er sprake van een in
ternationale samenwerking op tele
visiegebied. Het zou nog drie jaar
duren, voordab, de Eurovisie tot
stand kwam. In juni 1953 zag heel
Europa naar de plechtige kroning
van koningni Elizabeth van Groot
Brittannië. Daarmee was de Euro
visie een feit. Niemand verbaast zich
er nu nog over, dat we Sjoukje
Dijkstra zagen schaatsen in Davos,
dat we het Nieuwjaarsconcert van
de Wiener Philharmoniker zien en
dat we uit de laars van Italië een
kerkdienst kunnen meemaken. Het
is allemaal zo gewoon geworden. En
toch zijn er nog grenzen.
Televisie betekent letterlijk ver
zien.. Zien om een hoekje ,over ber
gen ,over grenzen. De geluidsradio
heeft de wereld steeds kleiner doen
worden. We kunnen spreken met de
oom in Brazilië en met de tante in
Australië. Zo ver zal het ook met de
beeldradio komen. Per slot van re
kening is de televisie in jaren ge-'
rekend nog maar een piepjong
broertje in de wereld van de tech
niek.
Het grote probleem is, dat de te
levisie het draadloos zenden van
beelden gebruik moet maken van
veel kortere golflengten dan de ra
dio. En het vervelende van die kor
te golven is, dat ze niet weerkaatsen
Op regelmatige afstanden over de gehele werld zullen dergelijke stations gebouwd moeten worden,
paraboliche antenne dient voor het uitzenden en ontvangen van de programma's.
moest kiezen. „Wie stelt zich be
schikbaar?" vroeg hij wat verlegen,
want Greetje van de slager was er
ook en daar heeft hij al jaren een
oogje op. Maar de kapper, die flin
ker is in die dingen, had er losse
verkering mee, zoals dat heet.
Geen van de dames stelde zich
disponibel en de schutterskoning
kreeg een kleur. Het bestuur stak de
koppen bij elkaar en besloot, dat
diegene van de dames, die het hoog
ste aantal punten had behaald, ko
ningin zou worden. De kaarten wer
den nagekeken en Greetje bleek de
beste te zijn, want zij had in drie
keer schieten elf punten behaald,
waar de meeste dames de kaart niet
eens de kaart hadden kunnen raken.
Zo belandde zij op de andere ver
sierde stoel, naast Willem de groen
teman.
Nu trad de voorzitter naar voren.
Hij sprak van de vaste hand en de
stevige blik, die de goede schutter
sieren en hij hing Willem, schutters-
koning en groenteman, het embleem
van zijn waardigheid om de hals;
een soort ambtsketen, gemaakt van
lege schoensmeerdoosjes aan een
touwtje. De koningin kreeg een zak
je borstplaat. Vervolgens zongen de
aanwezigen „Lang zullen ze leven"
en iedereen riep hard „Hoera!", en
daarna begon men aan de tweede
wedstrijd, die aan het sjoelbakken
was gewijd.
Willem zat wat onwennig met zijn
schoensmeerdoosj es-keten om de nek
naast Greeetje. De dennetakken,
waarmee de stoelen waren versierd,
prikten hem pijnlijk in de nek.
Maar naast hem zat Greetje, die
hij de kapper had afgesnoept en dat
vergeodde alles. Bij de sjoelbak zag
hij zijn rivaal Gerrit staan. Die stak
het puntje van zijn tong iets uit als
hij sjoelde. Willem vond zichzelf
toch een heel andere kerel.
„Hoe kon je dat toch zo, dwars
door die sigaahr schieten?" femelde
Greetje. ,,'t Ging vanzelf", bekende
de groenteman openhartig. „Zie je",
en hij boog zich geheimzinnig oor-
over, waarbij hen haar haren kon
voelen kriebelen, „ik mikte eigenlijk
op de roos."
„Ba, wat ben jij een kerel", riep
Greetje tegen de koning, en zij snel
de naar de kapper om het nieuws te
vertellen. Die eiste onmiddellijk de
doosjesketen op. Het werd een tu
mult van jewelste, en tenslotte sloeg
de groenteman de kapper met een
biljartkeu op zijn hoofd.
Hij kreeg vijf gulden boete we
gens mishandeling. Maar bij Greet
je heeft hij geen kans meer. Die
heeft nu vaste verkering met de
kapper.
tegen hogere luchtlagen en dat ze
de kromming van de aarde niet vol
gen. Ze planten zich alleen in rech
te lijn voort en reiken dan ook niet
verder dan de zichtbare horizon.
Vandaar, dat men zulke immens ho
ge zendmasten bouwt. Hoe hoger die
mast, des te verder immers de hori
zon en daarmee het zendbereik.
Maar een zo hoge toren bouwen,
dat we met een draai aan de knop
Sao Paulo of Moskou op het scherm
kunnen krijgen is natuurlijk onmo
gelijk. Vandaar, dat naar andere
mogelijkheden wordt omgezien.
Een van de theoretische kansen
voor de verbreding van de horizon
is, dat men de mogelijkheid ontwik
kelt, de korte golven toch te laten
weerkaatsen. Dat is niet zo dwaas
als het lijkt, omdat het toeval de
mens helpt. Als er bijzondere atmos
ferische omstandigheden zijn, kan
het' gebeuren, dat iemand die per
ongeluk aan de knop van zijn toestel
draait, plotseling Moskou aan de lijn
krijgt. En in Zuid Afrika heeft men
meer dan eens programma's van de
BBC uit Engeland opgevangen. Het
moet mogelijk zijn, die toevallige
omstandigheden na te bootsen.
Knappe ingenieurs laten hun ge-
dochten erover gaan.
Kans nummer twee is gelegen in
het bouwen van gigantische netten
van zenders. Per slot van rekening
hebben we onze Eurovisie, is geheel
Amerika bedekt met een netwerk
van elkaar bereikende zenders, or
ganiseert Moskou thans een Ooste
lijke Eurovisie en zitten ook Azië en
Afrika niet stil. Het koppelen van
die netten levert evenwel grote pro
blemen op en is vooral ook finan
cieel moeilijk te verwezenlijken. Een
keten van Noord-Amerika naar
Europa via Alaska en IJsland
is slechts met zeer hoge kosten aan
te leggen. Kosten zowel van aanleg
als onderhoud.
De grootste kans ligt dan ook in
de ruimtevaart, die op deze manier
haar eerste praktische toepassing en
betekenis krijgt. We herinneren ons
allemaal hoe de Telstar op 10 juli
1962 met een Thor Delta raket in
een baan om de aarde werd ge
bracht. De 77 kg wegende kunstma
tige satelliet was het eerste ruim
tevaartuig in particulier eigendom,
nl. van de American Telephone and
Telegraph Company. Dat garandeert,
dat men mogelijkheden ziet in dit
systeem. Winstgevende mogelijkhe
den. De verwachtingen werden niet
beschaamd, want op 23 juli 1962
zorgde Telstar voor de eerste goed
geslaagde transatlantische televisie
uitwisseling. De op een afstand
van 954 tot 5636 km rond de aar
de cirkelende Telstar heeft ons
sindsdien herhaaldelijk beelden uit
Amerika doen zien. Zij het, dat de
Zo zag de syncon er van binnen uit, een ingewikkeld en kostbaar appa
raat. Na de lancering heeft men geen contact meer kuimen krijgen en
men weet niet of het nog in de ruimt© zweeft. Om de gehele wereld te
kunnen afdekken heeft men 40 tot 50 van deze stations nodig.
satelliet slechts enkele ogenblikken
per dag in gebruik kon worden ge
steld, omdat ze slechts gedurende
vrij korte tijd in de goede positie
was om beelden uit Amerika op te
vangen en door te zenden naar Eu
ropa. Hij werkte daarbij als een
onmogelijk zo hoog te bouwen to
ren.
Telstar werkt niet meer; er wordt
in Amerika hard gewerkt aan nieu
we satellieten. Relay ontwikkeld
door RCA met regeringsgeld kan
behalve televisiebeelden ook gelijk
tijdig 200 telefoongesprekken door
geven.
De betekenis van de Telstar en de
Relay is, dat ze de praktische toe
passingsmogelijkheid van een theo
retisch reeds uitgewerkt systeem
van Unovisie hebben bewezen. Uno-
visie is dan ook het nieuwe beeld
van ons televisietoestel. Politieke
scheidsmuren mogen dan al moeilijk
te nemen zijn (zelfs door kunstma
nen) geografische gren2en bestaan
niet meer. De directeur van de Ame
rikaanse NASA National Aero
nautic and Space Agency de re
geringsinstantie, die alle ruimte
vaartprojecten overkoepelt heeft
verklaard, dat de wereld nog voor
de Olympische Spelen over een sa
tellietenstelsel zal beschikken, dat
het mogelijk maakt rechtstreeks
beelden te ontvangen van praktisch
elke plaats in de wereld. Dr. L.
Jaffa, zoals de NASA-directeur heet,
maakte bij die gelegenheid melding
van twee mogelijkheden: één sys
teem op vrij geringe hoogte (27 sa
tellieten op 800 km) en één op zeer
grote hoogte (3000 km, waardoor met
drie satellieten zou kunnen worden
volstaan). Het „hoge" systeem is
nogal moeilijk te realiseren.
Overigens speelt nog een ander
probleem een rol bij deze Tokio-
televisie-vraagstukken. Dat is name
lijk dat van de tijd. Wie de wereld
kampioenschappen schaatsenrijden
in Japan heeft gevolgd weet dat. Op
die zondag in februari hoorde men
in de vroege ochtenduren, dat John
ny Nilson de titel had veroverd. Als
er rechtstreekse televisie mogelijk
was geweest, dan zou Nilson op de
zeer vroege zondagmorgen kampioen
zijn geworden op ons beeldscherm.
Inderdaad heeft de techniek de
laatste jaren een grote sprong ge
nomen, die ons op velerlei gebied
te pas zal komen. Want er is meer
waarvoor de televisie en de kij
kers zich interesseren dan alleen
maar de sport. We hebben de moord
op Kennedy bijvoorbeeld al recht
streeks gezien alsook zijn begrafe
nis. Zoiets zal straks heel gewoon
zijn. Denk maar eens na, welke mo
gelijkheden dat schept.