Overpeinzingen
Laatste Peelgronden
verkocht
Politierechter
WEEKBLAD VOOR VENRAY EN OMSTREKEN
Zondagsdienst huisartsen
VRIJDAG .21 FEBRUARI 1964 No. 8
VIJF EN TACHTIGSTE JAARGANG
PEEL EN MAAS
DRUK EN UITGAVE VAN DEN MUNCKHOF N.V. VENRAY
GROTESTRAAT 28 POSTBUS 1 TEL. 1512 GIRO 1.05.06.52
ADVERTENTIEPRIJS 8'/ï ct. p. mm ABONNEMENTS
PRIJS PER KWARTAAL 1.50 (buiten Venray 1.75
In de jongste raadsvergadering heeft de gemeente de laatste
kavel in de Vredepeel verkocht en daarmede als het ware een
punt gezet achter de ontginningsgeschiedenis. Zeker de Heidse
Peel, op de grens van Limburg en Brabant wordt nog ontgon
nen en dienstbaar gemaakt voor Venrayse landbouwers in het
kader van de ruilverkaveling Lcllebeek, maar deze gronden zijn
geen gemeentelijk eigendom meer.
Zo heeft men dan ongemerkt bijna
een stuk geschiedenis van onze ge
meente afgesloten, die toch beslist
wel belangwekkend mag heten. Im
mers na de vorige wereldoorlog lag
hier aan de Brabantse grens een
vriendelijk, zij het wat armoedig
dorp, dat in het westen en zuiden
praktisch van de wereld was afge
sloten door een enorme peelvlakte,
die alleen aan wat plaggen en heide
wat opleverde en voor de i-est al
leen maar als achtergrond diende
van wat sagen en legenden. Het
„goud van de peel", de turf, kwam
op het Venrayse ternauwernood
voor en leverde dus in tegenstelling
bijv. met Deurne praktisch geen
gewin op.
TWINTIGER JAREN.
Het was praktisch al in de vorige
wereldoorlog dat men toch lang
zaam maar zeker die peel weg
drong. Aan de rand van deze vrij
troosteloze vlakte kwamen mensen
wonen, die feitelijk gedwongen door
de armoede stukken peelgrond pro-
duktief probeerden te maken.
Er kwamen groot-ontginners, die
b.v. op het Veulen de strijd aanbon
den met de magere peelgrond. Ze
moesten hun strijd opgeven, omdat
de magere grond hun portemonnaies
nog magerder maakten en slechts
een enkeling overbleef, die inder
daad succes ging oogsten.
Het is de grote verdienste geweest
en van oud-burgemeester van der
Loo, dat hy in de twintiger jaren
wegen zccht om geleerd door
de ervaring van groot-ontginners
als Prins, Blad, Janssen-Camps en
Jaeger voor de eigen Venrayse
mensen mogelijkheden schiep om
cok dit ontginningswerk aan te
pakken.
Hij kreeg daarbij de steun van Mi
nister Ysselsteyn en wat misschien
nog belangrijker was, hij wist met
Jan Poels z.g. en de onderwijzers
Rutten,- Wijnhoven en Peters in de
Stichting Eigen Boer deze pioniers
goede voorlichting en financiële en
materiële steun te geven. Zo is dan
als een voorpost in deze Peelvlakte
het dorp Ysselsteyn geboren, nadat
het Veulen als buurtschap de aan
val geopend had.
Gauw geschreven, maar wie de
enkele foto's ziet, die iets van deze
strijd hebben vastgelegd, die ons
wat magere hitten tonen voor een
enorme ploeg, wat armoedig geklede
mensen rond een bordje in een kale
vlakte met de naam Ysselsteyn, van
een plaggenhut, waarin nog mensen
woonden, die kan maar moeilijk be
grijpen, dat dit alles nog maar 40
jaren terug ligt. Een 45-urige werk
week moet toen iets ongehoords zijn
geweest. Wie nu beide dorpen ziet
liggen, vergeet de moeilijkheden en
de mislukkingen, het enorme werk
en het doorzettingsvermogen van de
mensen van die dagen, die met voor
ons o zo primtieve middelen deze
magere grond tot nieuwe bloei
brachten.
BURGEMEESTER v. d. LOO
was een magistraat, die even taai
en koppig was als die eerste pio
niers. Die peel liet hem niet los,
omdat hij daarin nieuwe mogelijk
heden zag voor de gemeente, waar
voor hij verantwoordelijk was. In
dustrialisatie was in die dagen iets
wat alleen voor Zuid Limburg gold
en had de grote Dr. Poels niet zelf
gezegd dat de boeren van Noord-
Limburg het tegenwicht moesten
vormen tegen dat snel opkomende
zuiden. Venray moest agrarisch blij
ven, want andere kansen waren er
niet.
De dichtstbijzijnde industrie lag in
Helmond en Eindhoven en wat daar
te zien was, lokte deze bui'gervader
niet aan. Dus weer trok hij peel-
waarts, zij het met een omweg. De
normalisatie en verbetering van de
Noord Limburgse beken gaf hem in
1931 de kans werkloze mensen naar
Venray te krijgen. Deze waterlos
sing bracht nieuwe mogelijkheden
voor peelontginningen. Plannen wer
den dus opgesteld om ruim 800 ha
in Peelplan Zuid te gaan omvormen
tot vruchtbare boerengrond. Het zou
een werkobject worden voor hon
derden werklozen.
600 WERKLOZEN
Burgemeester Janssen was het
voorbehouden om betrekkelijk kort
na zijn ambts-aanvaarding in 1938
inderdaad met dit werk te gaan
starten. 5600 werklozen, onderge
bracht o.a. in de nog steeds bestaan
de kampen in Ysselsteyn en in
Horst-America bonden de strijd aan.
Een strijd, die dan misschien weten
schappelijker en groter opgezet, ge
voerd werd, maar waarin schop en
kruiwagen nog altijd de harde wa
pens waren. 450 ha kwamen op die
manier gereed voordat een echte
oorlog een einde maakte aan deze
vreedzame strijd
In onze tijd van arbeidsschaarste
gaan we tegauw voorbij aan de
toenmalige entginner. Mensen uit
alle streken van ons land moesten
dikwyls de schop nog leren han
teren en voor een karig loon in
deze vlakte werken en wonen.
Is het wonder dat by velen deze
peelontginning geen aangename
herinnering is?
Na de oorlog was Peelplan Zuid
het eerste object, waar de machine
zijn intrede deed.
MECHANISCHE ONTGINNING
Bulldozers en graafmachines, ont
wikkeld in en door de oorlog gin
gen vredeswerk doen en konden in
betrekkelijk korte tijd 175 ha toe
voegen aan de reeds ontgonnen
grond. Maar de dan alweer heersen
de werkloosheid was er oorzaak
van dat de rest, zo'n kleine 200 ha,
weer met handkracht ontgonnen
moest worden. Het was 1950 voordat
de peel ten zuiden van Ysselsteyn
verdwenen was en herschapen was
tot vruchtbare grond.
We gaan voorbij aan de moeilijk
heden met boerderij bouw, de kip
penhokken en noodstallen, waarin
de nieuwe bewoners aanvankelijk
mcesten worden ondergebracht,
maar constateren alleen dat dank
zij behoorlijke financiering en finan
ciële hulp er bijna 60 grootse be
drijven tot stand zijn gekomen. En
dat in een tijd, dat onze gemeente
op alle gebied, als erfenis van de
oorlog, met de grootste moeilijkhe
den te kampen had.
VREDEPEEL.
Het ene grote object was ternau
wernood ten einde of men begon
aan het volgende, de ontginning en
bebossing van de Vredepeel. De uit
zijn kluiten schietende boerenstand
had grond nodig en was bereid
eeuwenoude twisten aan de kant te
zetten om nieuwe boerengrond te
kunnen krijgen. Zo kwam de rege
ling rond de Vredepeel tot stand en
kon in 1951 begonnen worden met
de ontginning van bijna 700 ha
vredepeelgrond en bebossing van
160 ha.
Weer waren het werklozen, die
ingezet werden bij de ontginning
van dit stuk Peel. In 1950 stonden
er meer als duizend mensen in te
werken. Nu 14 jaren later is aan
geen arbeidskracht meer te komen.
Het duurde tot 1955 en dan was ook
dit project klaar, verrezen de eerste
boerderijen, groeide het eerste
graan.
Weer was. het landbouwareaal
versterkt, maar weer lagen op de
tekentafels de plannen klaar voor
de ontginning van de Meerselse
Peel, een project van nog eens 300
hectaren.
EENTONIG VERHAAL
Ja, het wordt een eentonig ver
haal, deze verovering van de peel,
die bij stukken en brokken wordt
teruggedrongen en vervangen door
kostbare landbouwgrond. Financiële
regelingen zorgen dat al dat nieuwe
bereikbaar is voor de jonge boeren
mens, die nu niet naar elders moet
cm dit oude vak te kunnen beoefe
nen. De ontgonnen gronden worden
verkocht, de boerderij bouw gefinan
cierd en al was 't niet allemaal bo
tertje bij de boom en bleef het hard
werken geblazen, er lagen kansen,
meer dan elders in ons land.
Nu gaat dan het laatste restant
Peel onder de bulldozer. In de
Heydse Peel zal over enkele jaren
alleen in de naam nog iets bewaren
van de oude vlakten, met die enkele
boom, wat bessenstruiken en heide.
Venray heeft zich losgebroken
uit de omsingeling van dorre, on
vruchtbare vlakten en er goede
landbouwgrond van gemaakt.
Zelfstandige boeren bewerken de
ze zo dikwijls met grote moeite
ontgonnen gronden en hebben
nieuwe kansen gekregen in eigen
plaats en eigen streek.
Er is een groots werk verricht.
Een oppervlakte, groter dan menig
gemeente in ons land, is dienstbaar
gemaakt voor hen die er nu werken
en wonen, maar ook voor onze Ne
derlandse gemeenschap.
Het lykt ons tijd, dat men zich
cok eens gaat bezinnen cp een
vastleggen van dit unieke in Ven-
ray's geschiedenis. Zeker de ont
gonnen grond is een groots monu
ment van wat ondernemingslust
vermocht, maar om allen te ge
denken die daar hu.; werk en
ideeën hebben liggen, zou een af
zonderlijk teken niet misstaan. Er
staan er in ons goede vaderland
cm minder redenen.
Boeveelheid beschikbare koopkracht
en op de landsfinanciën en dat
maakt al die problemen nog wat
moeilijker. Maar moeilijk heeft het
nu de bejaarde, die voor een deel
het noodzakelijke levensonderhoud
aangewezen is op liefdadige hulp.
En is men daarvoor nu oud gewor
den?
KAAL.
MOEILIJK PROBLEEM
De pensioentrekkers zijn niet be
paald enthousiast over de gevolgen
van de loonsverhogingen. Hun pen
sioen blijft hetzelfde al stijgen de
prijzen, want een welvaarts-vast-
pensioen heeft alleen het rijk zijn
eigen werknemers toegezegd. Hun
oude baas of bazen kan ook moei
lijk hun pensioen aanpassen, want
hij is als rechtspersoon of als indi
vidu beslist niet aansprakelijk voor
de voortschrijdende geldontwaar
ding. En de bedrijfspensioenfondsen
kunnen ook al bezwaarlijk zorgen
voor aanvulling van de veelal lage
pensioenen. Toch zijn deze mensen
nog altijd bevoordeeld boven de
grootste groep bejaarden, die niets
anders hebben dan de a.o.w., die
toch nog altijd beneden het sociaal
minimum ligt. 10% van onze bevol
king behoort tot de bejaarden en
het is dus beslist geen kleine groep
die door de nieuwe regelingen nog
al meer in de verdrukking raakt en
nogal sociaal-zwakker wordt dan
ze reeds is. Het optreken van de
a.o.w. tot een sociaal minimum is
een van de voornemens van deze
regering, dat door de ontwaarding
van vele pensioenen nog urgenter is
geworden. Stijgende uitkeringen aan
een zo'n grote groep bejaarden zal
echter zijn invloed hebben op de
B
Het Desselke raakt vol. Vol met
jnieuwe huizen, waarvan er iedere
"\veek meer betrokken worden. De
trottoirs liggen er nieuw te blinken,
de eerste voortuintjes beginnen zich
af te tekenen en tegen de lente zal
het daar een drukte zijn van belang.
En toch zal het er kaal zijn, net als
in plan zuid, waar het schijnbaar
verboden is een boom te planten en
.waar ondanks namen als Eikenlaan
e.d. geen boom te vinden is. En
toch hoort dit o.i. ook bij een der
gelijk plan. Als men groenstroken
projecteert op een tekennig, moet
men er groenstroken van maken en
niet zo maar laten liggen. Bij alle
mogelijke maquettes ziet men kuns
tig gemaakte boompjes staan, maar
is het project eenmaal uitgevoerd,
dan blijven de boompjes weg.
De leefbaarheid, de sfeer, de ge
zelligheid van een bepaalde buurt
wordt mede bepaald door het groen
en de bomen. Die mist men hier te
veel.
OVEREENSTEMMING LONEN
BIJ BOUWVAKKEN
De moeilijkste positie, waarin de
werkgevers en werknemers in het
bouwbedrijf waren geraakt, om tot
een doeltreffende loonsverhoging te
komen, zijn overwonnen. De bouw
vakarbeiders krijgen nu praktisch
een verhouding van tenminste 16%,
waarbij dan nog een extra ruimte
komt van ten hoogste 5 pet.
Op het eerste gezicht is dat na
tuurlijk voor de loonpositie van de
overige werknemers in Nederland
wel een beetje ontstellend. Ook voor
de regering. Het goede voornemen
heeft sinds vorig jaar bestaan,, de
lonen om en nabij de 10 pet. te la
ten stijgen, mear niet.
Maar daar is zo hier en daar, ze
ker bij de bouwvakken weinig van
&£echt gekomen. Ook in de mijn
industrie komt er wel meer uit de
bus en in de grafische bedrijven is
ook de 10 pet. ruim overschreden.
Overal is dat om ernstige redenen
gebeurd. De regering cn het alge
meen belang mogen dan wel anders
eisen, tegen de elementaire wetten
der economie kan men niet ingaan,
zender de vrijheid te beperken en
een of andere vorm van dictatuur in
te voegen. De hoge lonen bij d
bouwvakken waren ook daarom al
nodig, wijl de zuiging naar het bui
tenland niet gering is en de arbeids
markt in het algemeen krap.
Zaak is nu voor de regering toch
naar remmende maatregelen te blij
ven uitzien, om de inflatie verder
tegen te houden.Want die zit an
deze loonstijging wel ruim gegeven.
Dit is Zr. Gervasia Reintjes met de Volkswagen,
ingericht voor ziekenvervoer, die ze dank zy
de vele giften van de mensen van Leunen en
omstreken heeft kunnen kepen. De feto is ge
nomen voor de materniteit.
Reeds enkele uren nadat de auto gearriveerd
was kon hierdoor het leven van een moeder ge
red worden. Nogmaals hartelijk dank voor Uw
aller medewerking.
ZOEK UW BENZINE EN
VERTROETEL UW AUTO
In Groot-Brittannië heeft de Con
sumers Association de Engelse
Consumentenbond dus een onder
zoek ingesteld naar benzine. Zij on
derzocht een aantal bekende mer
ken, bijna overal verkrijgbaar en
kwam tot de conclusie, dat alle
soorten op de Britse markt ver
krijgbare benzine goed voldoen. De
vraag, welk soort benzine men moet
gebruiken is afhankelijk van de
auto, die men gebruikt. Er is geen
reden, om een duurdere soort ben
zine te kopen, als uw wagen het op
brandstof met minder hoog octaan-
getal het goed, dat wil zeggen, zon
der „pingelen" doet. In de wagens.,
die bij het onderzoek werden be
trokken, was bij gebruik van klop
vaster benzine geen verschil met de
gewone soorten op te merken,
bijvoorbeeld het optrekken, of in
de verbruikte hoeveelheid.
Wel schijnt de tijdsduur, dat de
benzine is opgeslagen, enig verschil
in kwaliteit te maken. Monsters van
hetzelfde merk bleken waar
schijnlijk als gevolg hiervan niet
steeds gelijk. Dit kwam vooral tot
uiting in een verschil in vluchtig
heid. Veel maakte dit in liet gebruik
niet uit
Wel werd, als gezegd, de ervarng
opgedaan dat de ene wagen op een
bepaald soort benzine beter loopt
dan de andere. Men moet dus zijn
merk benzine „zoeken" bij de auto,
die men gebruikt.
Behoorlijk onderhoud van de wa
gen is van veel groter belang voor
een behoorlijke prestatie daarvan
dan de benzine, die u gebruikt, al
dus de voornaamste conclusie van
het rapport.
Wij vragen nog steeds
PERSONEEL
geschoold en
ongeschoold
Aanmelden dagelijks -
ook na werktijd - aan
de fabriek, bij de portier
N.V. INALFA VENRAY
Onder grote belangstelling had maandag j.l. de begrafenis plaats van
het echtpaar Veenema-Claessens, dat door een tragisch verkeersongeval
te Moergestel dodelijk werd verwond. De begrafenis vond plaats te
Venray, met militair eerbetoon. Foto: G. Kruijsen.
„En de boze geesten", zei de spre
ker, „werden in de twaalf nachten
rond Nieuwjaar verdreven met veel
lawaai. Hetgeen niet wegnam dat
men een heilloze angst koesterde
voor allerlei dwaallichtjes". Dat
werd gezegd tijdens de lezing die
tot lernig en ontwikkeling van de
dorpsgenoten werd gehouden in een
der café's van de Maasdorpen. De
aanwezigen knikten nadenkend.
Want dat hoort tijdens een ontwik
kelende lezing.
Lang nadat de voorzitter de spre
ker van hedenavond uit aller naam
dank had gebracht en hem een har
telijk tot weerziens had toegeroe
pen, zaten enkelen van de leden
nog bij de tapkast na te kaarten
over die boze geesten. Naarmate 't
middernachtelijk uur naderde wer
den de spookverhalen sensationeler
en een lichte huivering bekroop de
mannen, telkens als zij hun borrel
achterover sloegen. Want er zijn
behalve de Spoetniks toch nog
wel een boel dingen tussen hemel
en aarde, waar een gewoon mens
niets van snapt.
Aldus keerden zij huiswaarts in
een nerveuze stemming, angstvallig
steun zoekend bij elkander, maar
zonder de ander iets te laten mer
ken van hetgeen het gemoed veront
rustte.
Op een eenzaam bospaadje laveer
den tenslotte nog de twee overge
blevenen, die het verste mossten orn
thuis te komen. Het waren de jacht
opziener en zijn buurman. De jacht
opziener had een groot deel van zijn
leven in de nachtelijke bossen door
gebracht. Hij betoogde met klem
van redenen dat er geen enkele re
den tot ongerustheid was. Maar dat
deed hij net zoals kleine jongens
fluiten in het donker, om net te doen
alsof ze niet bang zijn. De buurman
gaf weinig antwoord. Spiedend stap
ten zij voort, terwijl een mengsel
van kille regen en natte sneeuw
binnen de jaskragen trachtte te
kruipen.
Plotseling hoorden zij iets. Een
angstig geschreeuw. De wind droeg
er flarden van mee. Dan was het
weer stil. Even later klonk het be
klemde gekrijt opnieuw. Ergens,
heel ver weg, was een schemerig
lichtje zichtbaar.
De mannen bleven geschrokken
staan, elkander bij de elleboog vat
tend. Per slot van zaken was de
jachtopziener een man van de wet.
Hij was de eerste die moedig het
pad verliet om het bos in te gaan.
Buurman volgde op enkele passen
afstands.
Het hysterische gegil klonk nog
enkele malen op. Dan werd het stil.
Maar enkele honderden meiers
verder zagen de mannen een witte
gedaante tussen de bomen. „Onzin",
zei buurman, die nog steeds enkele
passen achterbleef, „spoken bestaan
niet. Dan zijn het mensen ciie als
spook willen doorgaan. En dat kun
nen ze wel afleren."
De jachtopziener balde de vuist.
En op dat ogenblik trad iemand tus
sen het struikgewas te voorschijn.
De mannen vielen meteen op het
vermeende spook aan, en zij hielden
pas op met timmeren toen hun
kunstmatige woede wat was gekal
meerd.
Ondertussen was trouwens een
tweede man uit het donker naar vo
ren geschoten en het stond te bezien
of de jachtopziener en de buurman
het tegen die twee konden volhou
den. Het waren sportieve kerels, die
hun winteruitrusting op kampeerge-
bied gingen beproeven. Het angstig
geschreeuw kwam uit hun draag
bare radio. Het was Johnny Halli-
day.
De rechter vond dat de jachtop
ziener als onbezoldigd rijksveld
wachter wijzer had moeten zijn. Hij
kreeg vier tientjes wegens mishan
deling. De buurman kwam er met
vijfentwintig gulden van af.
NIEUWS UIT VENRAY
EN OMGEVING
Van zaterdagmiddag 12 uur tot
zondagnacht 2 uur
DR. W. J. A. BLOEMEN
Stationsweg 5 Telefoon 1465
Uitsluitend voor spoedgevallen!
ZONDAGSDIENST GROENE KRUIS
Zr. Janssen, Kard. van Rossum-
straat, tel. 1504.
GROENE KRUIS
Dinsdag a.s.
Zuigelingen-bureau voor de kerk
dorpen.
Voortaan op ieder zuigelingenburcau
pokken zetten.
ZIEKENAUTO
Bel 04780-1592 b.g.g. 2116
ZONDAGSDIENST
VERLOSKUNDIGEN
Vroedvrouw Stevens-Heinen
Merseloseweg 23 - Venray
Tel. 1152 (04780) b.g.g. 1061
NIEUW PROVINCIAAL BESTUUR
BIJ MARIANNIIILL
Wegens het verstrijken van het
tweede driejarentermijn van de te
genwoordige provinciale overste van
de Missionarissen van Mariannhill,
p. S. v. d. Werf, werd door het Ge
neraal Bestuur van de Congregatie
de Z.E. Pater Josef Duykers be
noemd tot Provinciaal Overste van
de Nederlandse Provincie.
Pater Duykers (uit Maashees) stu
deerde na zijn priesterwijding enke
le jaren Philosophie in Nijmegen en
werd daarna Huisoverste van het
Missiehuis St. Paul in Arcen. P.
Duykers, die 33 jaar is, zal ongetwij
feld de jongste provinciale Overste
in Nederland zijn.
Tot prov. raadsleden werden ge
lijktijdig benoemd de Z.E. Pater
Herm. Peeters uit Venlo, die als
Spirituaal gevestigd is in het nieu
we Missieseminarie Mariannhill in
Venray en de Z.E. Pater Marcel No
ten uit Tegelen, op het ogenblik le
raar op het Missiehuis St. Paul in
Arcen.
Het Provincialaat is gevestigd in
Mook.
WERKCOMITÉ GESTART VOOR
ZWEMBAD
Onder auspiciën van de Sportraad
en de zwemclub Spio is vorige week
een vergadering bijeen geroepen,
waarheen o.a. afgevaardigden van
de verschillende standsorganisaties,
kerkdorpen, sportverenigingen, de
jeugdverenigngen e.a. genodigd wa
ren.
De heer Rippe, die de leiding van
deze vergadering had, vertelde dat
men vooruitlopend op het nog aan
te wijzen bestuur, vast wilde komen
tot de oprichting van een aktie- en
werkcomité, dat o.m. zal moeten
proberen de particuliere bijdragen
voor het zwembad bijeen te bren
gen. Zoals bekend financiert rijk,
provincie en gemeente grotendeels
het buiten- en binnenbad, dat er
gaat komen, mits een zeker percen
tage door de Venrayse gemeenschap
zelf zal worden bijeengebracht. In
het verleden is een bedrag van
60.000,genoemd, maar de bij
drage zal beslist wel hoger moeten
zijn, nu de verschillende loons- en
materiaalverhogingen ook deze bei
de baden duurder zullen maken.
Er zullen verschillende akties op
touw gezet moeten worden om dit
bedrag op tafel te brengen. Gebeurt
het niet dan zal van een zwembad
niets komen.
De aanwezigen namen allen zit
ting in het aktie-comité, dat nog zal
worden uitgebreid o.a. met een af
gevaardigde van de onderwijzers,
die niet waren uitgenodigd.
Uit het aktie-comité werd een
klein werkcomité samengesteld, dat
binnen afzienbare tijd de eerste
voorstellen zal doen aan het aktie-
comité, zodat men kan beginnen.