Overpeinzingen Laatste Peelgronden verkocht Politierechter WEEKBLAD VOOR VENRAY EN OMSTREKEN Zondagsdienst huisartsen VRIJDAG .21 FEBRUARI 1964 No. 8 VIJF EN TACHTIGSTE JAARGANG PEEL EN MAAS DRUK EN UITGAVE VAN DEN MUNCKHOF N.V. VENRAY GROTESTRAAT 28 POSTBUS 1 TEL. 1512 GIRO 1.05.06.52 ADVERTENTIEPRIJS 8'/ï ct. p. mm ABONNEMENTS PRIJS PER KWARTAAL 1.50 (buiten Venray 1.75 In de jongste raadsvergadering heeft de gemeente de laatste kavel in de Vredepeel verkocht en daarmede als het ware een punt gezet achter de ontginningsgeschiedenis. Zeker de Heidse Peel, op de grens van Limburg en Brabant wordt nog ontgon nen en dienstbaar gemaakt voor Venrayse landbouwers in het kader van de ruilverkaveling Lcllebeek, maar deze gronden zijn geen gemeentelijk eigendom meer. Zo heeft men dan ongemerkt bijna een stuk geschiedenis van onze ge meente afgesloten, die toch beslist wel belangwekkend mag heten. Im mers na de vorige wereldoorlog lag hier aan de Brabantse grens een vriendelijk, zij het wat armoedig dorp, dat in het westen en zuiden praktisch van de wereld was afge sloten door een enorme peelvlakte, die alleen aan wat plaggen en heide wat opleverde en voor de i-est al leen maar als achtergrond diende van wat sagen en legenden. Het „goud van de peel", de turf, kwam op het Venrayse ternauwernood voor en leverde dus in tegenstelling bijv. met Deurne praktisch geen gewin op. TWINTIGER JAREN. Het was praktisch al in de vorige wereldoorlog dat men toch lang zaam maar zeker die peel weg drong. Aan de rand van deze vrij troosteloze vlakte kwamen mensen wonen, die feitelijk gedwongen door de armoede stukken peelgrond pro- duktief probeerden te maken. Er kwamen groot-ontginners, die b.v. op het Veulen de strijd aanbon den met de magere peelgrond. Ze moesten hun strijd opgeven, omdat de magere grond hun portemonnaies nog magerder maakten en slechts een enkeling overbleef, die inder daad succes ging oogsten. Het is de grote verdienste geweest en van oud-burgemeester van der Loo, dat hy in de twintiger jaren wegen zccht om geleerd door de ervaring van groot-ontginners als Prins, Blad, Janssen-Camps en Jaeger voor de eigen Venrayse mensen mogelijkheden schiep om cok dit ontginningswerk aan te pakken. Hij kreeg daarbij de steun van Mi nister Ysselsteyn en wat misschien nog belangrijker was, hij wist met Jan Poels z.g. en de onderwijzers Rutten,- Wijnhoven en Peters in de Stichting Eigen Boer deze pioniers goede voorlichting en financiële en materiële steun te geven. Zo is dan als een voorpost in deze Peelvlakte het dorp Ysselsteyn geboren, nadat het Veulen als buurtschap de aan val geopend had. Gauw geschreven, maar wie de enkele foto's ziet, die iets van deze strijd hebben vastgelegd, die ons wat magere hitten tonen voor een enorme ploeg, wat armoedig geklede mensen rond een bordje in een kale vlakte met de naam Ysselsteyn, van een plaggenhut, waarin nog mensen woonden, die kan maar moeilijk be grijpen, dat dit alles nog maar 40 jaren terug ligt. Een 45-urige werk week moet toen iets ongehoords zijn geweest. Wie nu beide dorpen ziet liggen, vergeet de moeilijkheden en de mislukkingen, het enorme werk en het doorzettingsvermogen van de mensen van die dagen, die met voor ons o zo primtieve middelen deze magere grond tot nieuwe bloei brachten. BURGEMEESTER v. d. LOO was een magistraat, die even taai en koppig was als die eerste pio niers. Die peel liet hem niet los, omdat hij daarin nieuwe mogelijk heden zag voor de gemeente, waar voor hij verantwoordelijk was. In dustrialisatie was in die dagen iets wat alleen voor Zuid Limburg gold en had de grote Dr. Poels niet zelf gezegd dat de boeren van Noord- Limburg het tegenwicht moesten vormen tegen dat snel opkomende zuiden. Venray moest agrarisch blij ven, want andere kansen waren er niet. De dichtstbijzijnde industrie lag in Helmond en Eindhoven en wat daar te zien was, lokte deze bui'gervader niet aan. Dus weer trok hij peel- waarts, zij het met een omweg. De normalisatie en verbetering van de Noord Limburgse beken gaf hem in 1931 de kans werkloze mensen naar Venray te krijgen. Deze waterlos sing bracht nieuwe mogelijkheden voor peelontginningen. Plannen wer den dus opgesteld om ruim 800 ha in Peelplan Zuid te gaan omvormen tot vruchtbare boerengrond. Het zou een werkobject worden voor hon derden werklozen. 600 WERKLOZEN Burgemeester Janssen was het voorbehouden om betrekkelijk kort na zijn ambts-aanvaarding in 1938 inderdaad met dit werk te gaan starten. 5600 werklozen, onderge bracht o.a. in de nog steeds bestaan de kampen in Ysselsteyn en in Horst-America bonden de strijd aan. Een strijd, die dan misschien weten schappelijker en groter opgezet, ge voerd werd, maar waarin schop en kruiwagen nog altijd de harde wa pens waren. 450 ha kwamen op die manier gereed voordat een echte oorlog een einde maakte aan deze vreedzame strijd In onze tijd van arbeidsschaarste gaan we tegauw voorbij aan de toenmalige entginner. Mensen uit alle streken van ons land moesten dikwyls de schop nog leren han teren en voor een karig loon in deze vlakte werken en wonen. Is het wonder dat by velen deze peelontginning geen aangename herinnering is? Na de oorlog was Peelplan Zuid het eerste object, waar de machine zijn intrede deed. MECHANISCHE ONTGINNING Bulldozers en graafmachines, ont wikkeld in en door de oorlog gin gen vredeswerk doen en konden in betrekkelijk korte tijd 175 ha toe voegen aan de reeds ontgonnen grond. Maar de dan alweer heersen de werkloosheid was er oorzaak van dat de rest, zo'n kleine 200 ha, weer met handkracht ontgonnen moest worden. Het was 1950 voordat de peel ten zuiden van Ysselsteyn verdwenen was en herschapen was tot vruchtbare grond. We gaan voorbij aan de moeilijk heden met boerderij bouw, de kip penhokken en noodstallen, waarin de nieuwe bewoners aanvankelijk mcesten worden ondergebracht, maar constateren alleen dat dank zij behoorlijke financiering en finan ciële hulp er bijna 60 grootse be drijven tot stand zijn gekomen. En dat in een tijd, dat onze gemeente op alle gebied, als erfenis van de oorlog, met de grootste moeilijkhe den te kampen had. VREDEPEEL. Het ene grote object was ternau wernood ten einde of men begon aan het volgende, de ontginning en bebossing van de Vredepeel. De uit zijn kluiten schietende boerenstand had grond nodig en was bereid eeuwenoude twisten aan de kant te zetten om nieuwe boerengrond te kunnen krijgen. Zo kwam de rege ling rond de Vredepeel tot stand en kon in 1951 begonnen worden met de ontginning van bijna 700 ha vredepeelgrond en bebossing van 160 ha. Weer waren het werklozen, die ingezet werden bij de ontginning van dit stuk Peel. In 1950 stonden er meer als duizend mensen in te werken. Nu 14 jaren later is aan geen arbeidskracht meer te komen. Het duurde tot 1955 en dan was ook dit project klaar, verrezen de eerste boerderijen, groeide het eerste graan. Weer was. het landbouwareaal versterkt, maar weer lagen op de tekentafels de plannen klaar voor de ontginning van de Meerselse Peel, een project van nog eens 300 hectaren. EENTONIG VERHAAL Ja, het wordt een eentonig ver haal, deze verovering van de peel, die bij stukken en brokken wordt teruggedrongen en vervangen door kostbare landbouwgrond. Financiële regelingen zorgen dat al dat nieuwe bereikbaar is voor de jonge boeren mens, die nu niet naar elders moet cm dit oude vak te kunnen beoefe nen. De ontgonnen gronden worden verkocht, de boerderij bouw gefinan cierd en al was 't niet allemaal bo tertje bij de boom en bleef het hard werken geblazen, er lagen kansen, meer dan elders in ons land. Nu gaat dan het laatste restant Peel onder de bulldozer. In de Heydse Peel zal over enkele jaren alleen in de naam nog iets bewaren van de oude vlakten, met die enkele boom, wat bessenstruiken en heide. Venray heeft zich losgebroken uit de omsingeling van dorre, on vruchtbare vlakten en er goede landbouwgrond van gemaakt. Zelfstandige boeren bewerken de ze zo dikwijls met grote moeite ontgonnen gronden en hebben nieuwe kansen gekregen in eigen plaats en eigen streek. Er is een groots werk verricht. Een oppervlakte, groter dan menig gemeente in ons land, is dienstbaar gemaakt voor hen die er nu werken en wonen, maar ook voor onze Ne derlandse gemeenschap. Het lykt ons tijd, dat men zich cok eens gaat bezinnen cp een vastleggen van dit unieke in Ven- ray's geschiedenis. Zeker de ont gonnen grond is een groots monu ment van wat ondernemingslust vermocht, maar om allen te ge denken die daar hu.; werk en ideeën hebben liggen, zou een af zonderlijk teken niet misstaan. Er staan er in ons goede vaderland cm minder redenen. Boeveelheid beschikbare koopkracht en op de landsfinanciën en dat maakt al die problemen nog wat moeilijker. Maar moeilijk heeft het nu de bejaarde, die voor een deel het noodzakelijke levensonderhoud aangewezen is op liefdadige hulp. En is men daarvoor nu oud gewor den? KAAL. MOEILIJK PROBLEEM De pensioentrekkers zijn niet be paald enthousiast over de gevolgen van de loonsverhogingen. Hun pen sioen blijft hetzelfde al stijgen de prijzen, want een welvaarts-vast- pensioen heeft alleen het rijk zijn eigen werknemers toegezegd. Hun oude baas of bazen kan ook moei lijk hun pensioen aanpassen, want hij is als rechtspersoon of als indi vidu beslist niet aansprakelijk voor de voortschrijdende geldontwaar ding. En de bedrijfspensioenfondsen kunnen ook al bezwaarlijk zorgen voor aanvulling van de veelal lage pensioenen. Toch zijn deze mensen nog altijd bevoordeeld boven de grootste groep bejaarden, die niets anders hebben dan de a.o.w., die toch nog altijd beneden het sociaal minimum ligt. 10% van onze bevol king behoort tot de bejaarden en het is dus beslist geen kleine groep die door de nieuwe regelingen nog al meer in de verdrukking raakt en nogal sociaal-zwakker wordt dan ze reeds is. Het optreken van de a.o.w. tot een sociaal minimum is een van de voornemens van deze regering, dat door de ontwaarding van vele pensioenen nog urgenter is geworden. Stijgende uitkeringen aan een zo'n grote groep bejaarden zal echter zijn invloed hebben op de B Het Desselke raakt vol. Vol met jnieuwe huizen, waarvan er iedere "\veek meer betrokken worden. De trottoirs liggen er nieuw te blinken, de eerste voortuintjes beginnen zich af te tekenen en tegen de lente zal het daar een drukte zijn van belang. En toch zal het er kaal zijn, net als in plan zuid, waar het schijnbaar verboden is een boom te planten en .waar ondanks namen als Eikenlaan e.d. geen boom te vinden is. En toch hoort dit o.i. ook bij een der gelijk plan. Als men groenstroken projecteert op een tekennig, moet men er groenstroken van maken en niet zo maar laten liggen. Bij alle mogelijke maquettes ziet men kuns tig gemaakte boompjes staan, maar is het project eenmaal uitgevoerd, dan blijven de boompjes weg. De leefbaarheid, de sfeer, de ge zelligheid van een bepaalde buurt wordt mede bepaald door het groen en de bomen. Die mist men hier te veel. OVEREENSTEMMING LONEN BIJ BOUWVAKKEN De moeilijkste positie, waarin de werkgevers en werknemers in het bouwbedrijf waren geraakt, om tot een doeltreffende loonsverhoging te komen, zijn overwonnen. De bouw vakarbeiders krijgen nu praktisch een verhouding van tenminste 16%, waarbij dan nog een extra ruimte komt van ten hoogste 5 pet. Op het eerste gezicht is dat na tuurlijk voor de loonpositie van de overige werknemers in Nederland wel een beetje ontstellend. Ook voor de regering. Het goede voornemen heeft sinds vorig jaar bestaan,, de lonen om en nabij de 10 pet. te la ten stijgen, mear niet. Maar daar is zo hier en daar, ze ker bij de bouwvakken weinig van &£echt gekomen. Ook in de mijn industrie komt er wel meer uit de bus en in de grafische bedrijven is ook de 10 pet. ruim overschreden. Overal is dat om ernstige redenen gebeurd. De regering cn het alge meen belang mogen dan wel anders eisen, tegen de elementaire wetten der economie kan men niet ingaan, zender de vrijheid te beperken en een of andere vorm van dictatuur in te voegen. De hoge lonen bij d bouwvakken waren ook daarom al nodig, wijl de zuiging naar het bui tenland niet gering is en de arbeids markt in het algemeen krap. Zaak is nu voor de regering toch naar remmende maatregelen te blij ven uitzien, om de inflatie verder tegen te houden.Want die zit an deze loonstijging wel ruim gegeven. Dit is Zr. Gervasia Reintjes met de Volkswagen, ingericht voor ziekenvervoer, die ze dank zy de vele giften van de mensen van Leunen en omstreken heeft kunnen kepen. De feto is ge nomen voor de materniteit. Reeds enkele uren nadat de auto gearriveerd was kon hierdoor het leven van een moeder ge red worden. Nogmaals hartelijk dank voor Uw aller medewerking. ZOEK UW BENZINE EN VERTROETEL UW AUTO In Groot-Brittannië heeft de Con sumers Association de Engelse Consumentenbond dus een onder zoek ingesteld naar benzine. Zij on derzocht een aantal bekende mer ken, bijna overal verkrijgbaar en kwam tot de conclusie, dat alle soorten op de Britse markt ver krijgbare benzine goed voldoen. De vraag, welk soort benzine men moet gebruiken is afhankelijk van de auto, die men gebruikt. Er is geen reden, om een duurdere soort ben zine te kopen, als uw wagen het op brandstof met minder hoog octaan- getal het goed, dat wil zeggen, zon der „pingelen" doet. In de wagens., die bij het onderzoek werden be trokken, was bij gebruik van klop vaster benzine geen verschil met de gewone soorten op te merken, bijvoorbeeld het optrekken, of in de verbruikte hoeveelheid. Wel schijnt de tijdsduur, dat de benzine is opgeslagen, enig verschil in kwaliteit te maken. Monsters van hetzelfde merk bleken waar schijnlijk als gevolg hiervan niet steeds gelijk. Dit kwam vooral tot uiting in een verschil in vluchtig heid. Veel maakte dit in liet gebruik niet uit Wel werd, als gezegd, de ervarng opgedaan dat de ene wagen op een bepaald soort benzine beter loopt dan de andere. Men moet dus zijn merk benzine „zoeken" bij de auto, die men gebruikt. Behoorlijk onderhoud van de wa gen is van veel groter belang voor een behoorlijke prestatie daarvan dan de benzine, die u gebruikt, al dus de voornaamste conclusie van het rapport. Wij vragen nog steeds PERSONEEL geschoold en ongeschoold Aanmelden dagelijks - ook na werktijd - aan de fabriek, bij de portier N.V. INALFA VENRAY Onder grote belangstelling had maandag j.l. de begrafenis plaats van het echtpaar Veenema-Claessens, dat door een tragisch verkeersongeval te Moergestel dodelijk werd verwond. De begrafenis vond plaats te Venray, met militair eerbetoon. Foto: G. Kruijsen. „En de boze geesten", zei de spre ker, „werden in de twaalf nachten rond Nieuwjaar verdreven met veel lawaai. Hetgeen niet wegnam dat men een heilloze angst koesterde voor allerlei dwaallichtjes". Dat werd gezegd tijdens de lezing die tot lernig en ontwikkeling van de dorpsgenoten werd gehouden in een der café's van de Maasdorpen. De aanwezigen knikten nadenkend. Want dat hoort tijdens een ontwik kelende lezing. Lang nadat de voorzitter de spre ker van hedenavond uit aller naam dank had gebracht en hem een har telijk tot weerziens had toegeroe pen, zaten enkelen van de leden nog bij de tapkast na te kaarten over die boze geesten. Naarmate 't middernachtelijk uur naderde wer den de spookverhalen sensationeler en een lichte huivering bekroop de mannen, telkens als zij hun borrel achterover sloegen. Want er zijn behalve de Spoetniks toch nog wel een boel dingen tussen hemel en aarde, waar een gewoon mens niets van snapt. Aldus keerden zij huiswaarts in een nerveuze stemming, angstvallig steun zoekend bij elkander, maar zonder de ander iets te laten mer ken van hetgeen het gemoed veront rustte. Op een eenzaam bospaadje laveer den tenslotte nog de twee overge blevenen, die het verste mossten orn thuis te komen. Het waren de jacht opziener en zijn buurman. De jacht opziener had een groot deel van zijn leven in de nachtelijke bossen door gebracht. Hij betoogde met klem van redenen dat er geen enkele re den tot ongerustheid was. Maar dat deed hij net zoals kleine jongens fluiten in het donker, om net te doen alsof ze niet bang zijn. De buurman gaf weinig antwoord. Spiedend stap ten zij voort, terwijl een mengsel van kille regen en natte sneeuw binnen de jaskragen trachtte te kruipen. Plotseling hoorden zij iets. Een angstig geschreeuw. De wind droeg er flarden van mee. Dan was het weer stil. Even later klonk het be klemde gekrijt opnieuw. Ergens, heel ver weg, was een schemerig lichtje zichtbaar. De mannen bleven geschrokken staan, elkander bij de elleboog vat tend. Per slot van zaken was de jachtopziener een man van de wet. Hij was de eerste die moedig het pad verliet om het bos in te gaan. Buurman volgde op enkele passen afstands. Het hysterische gegil klonk nog enkele malen op. Dan werd het stil. Maar enkele honderden meiers verder zagen de mannen een witte gedaante tussen de bomen. „Onzin", zei buurman, die nog steeds enkele passen achterbleef, „spoken bestaan niet. Dan zijn het mensen ciie als spook willen doorgaan. En dat kun nen ze wel afleren." De jachtopziener balde de vuist. En op dat ogenblik trad iemand tus sen het struikgewas te voorschijn. De mannen vielen meteen op het vermeende spook aan, en zij hielden pas op met timmeren toen hun kunstmatige woede wat was gekal meerd. Ondertussen was trouwens een tweede man uit het donker naar vo ren geschoten en het stond te bezien of de jachtopziener en de buurman het tegen die twee konden volhou den. Het waren sportieve kerels, die hun winteruitrusting op kampeerge- bied gingen beproeven. Het angstig geschreeuw kwam uit hun draag bare radio. Het was Johnny Halli- day. De rechter vond dat de jachtop ziener als onbezoldigd rijksveld wachter wijzer had moeten zijn. Hij kreeg vier tientjes wegens mishan deling. De buurman kwam er met vijfentwintig gulden van af. NIEUWS UIT VENRAY EN OMGEVING Van zaterdagmiddag 12 uur tot zondagnacht 2 uur DR. W. J. A. BLOEMEN Stationsweg 5 Telefoon 1465 Uitsluitend voor spoedgevallen! ZONDAGSDIENST GROENE KRUIS Zr. Janssen, Kard. van Rossum- straat, tel. 1504. GROENE KRUIS Dinsdag a.s. Zuigelingen-bureau voor de kerk dorpen. Voortaan op ieder zuigelingenburcau pokken zetten. ZIEKENAUTO Bel 04780-1592 b.g.g. 2116 ZONDAGSDIENST VERLOSKUNDIGEN Vroedvrouw Stevens-Heinen Merseloseweg 23 - Venray Tel. 1152 (04780) b.g.g. 1061 NIEUW PROVINCIAAL BESTUUR BIJ MARIANNIIILL Wegens het verstrijken van het tweede driejarentermijn van de te genwoordige provinciale overste van de Missionarissen van Mariannhill, p. S. v. d. Werf, werd door het Ge neraal Bestuur van de Congregatie de Z.E. Pater Josef Duykers be noemd tot Provinciaal Overste van de Nederlandse Provincie. Pater Duykers (uit Maashees) stu deerde na zijn priesterwijding enke le jaren Philosophie in Nijmegen en werd daarna Huisoverste van het Missiehuis St. Paul in Arcen. P. Duykers, die 33 jaar is, zal ongetwij feld de jongste provinciale Overste in Nederland zijn. Tot prov. raadsleden werden ge lijktijdig benoemd de Z.E. Pater Herm. Peeters uit Venlo, die als Spirituaal gevestigd is in het nieu we Missieseminarie Mariannhill in Venray en de Z.E. Pater Marcel No ten uit Tegelen, op het ogenblik le raar op het Missiehuis St. Paul in Arcen. Het Provincialaat is gevestigd in Mook. WERKCOMITÉ GESTART VOOR ZWEMBAD Onder auspiciën van de Sportraad en de zwemclub Spio is vorige week een vergadering bijeen geroepen, waarheen o.a. afgevaardigden van de verschillende standsorganisaties, kerkdorpen, sportverenigingen, de jeugdverenigngen e.a. genodigd wa ren. De heer Rippe, die de leiding van deze vergadering had, vertelde dat men vooruitlopend op het nog aan te wijzen bestuur, vast wilde komen tot de oprichting van een aktie- en werkcomité, dat o.m. zal moeten proberen de particuliere bijdragen voor het zwembad bijeen te bren gen. Zoals bekend financiert rijk, provincie en gemeente grotendeels het buiten- en binnenbad, dat er gaat komen, mits een zeker percen tage door de Venrayse gemeenschap zelf zal worden bijeengebracht. In het verleden is een bedrag van 60.000,genoemd, maar de bij drage zal beslist wel hoger moeten zijn, nu de verschillende loons- en materiaalverhogingen ook deze bei de baden duurder zullen maken. Er zullen verschillende akties op touw gezet moeten worden om dit bedrag op tafel te brengen. Gebeurt het niet dan zal van een zwembad niets komen. De aanwezigen namen allen zit ting in het aktie-comité, dat nog zal worden uitgebreid o.a. met een af gevaardigde van de onderwijzers, die niet waren uitgenodigd. Uit het aktie-comité werd een klein werkcomité samengesteld, dat binnen afzienbare tijd de eerste voorstellen zal doen aan het aktie- comité, zodat men kan beginnen.

Peel en Maas | 1964 | | pagina 1