WAT KWAAM EN GONK IEN 'T ALDE JAOR
Vrijdag 29 december 1961 No. 52
Twee en tachtigste jaargang
PEEL EN MAAS
DRUK EN UITGAVE VAN DEN MUNCKHOF N.V. VENRAY WPPïfUT AT% VHOR VPWPAV PM HM^TPPlfKN ADVERTENTIEPRIJS 8 ot. per mm. ABONNEMENT»
GROTESTRAAT 28 POSTBUS 1 TEL. 1512 GIRO 1050652 ULtHULAU V vUi\ V Uill\/1 1 V-JIYIO 1 l\L<l\Uil PRIJS PER KWARTAAL 1.58 (bulten Venray 1.75)
't Is an 't énde van en jaor,
en traditie van dit blad,
dat ien rijm wer werd opgehald,
wat ien Rooi hit plats gehad.
En jaor liekt lang, den urste dag,
mer now we an 't endje staon
begriepte nie, hoe raozend snel,
de dage zien vergaon.
En jaor, dat opte kop kos staon,
mit goej en kwaoje dinge,
die wej in dizze leste krant
gauw efkes nog bezinge.
Went trouw notierde Peel en Maas,
wat léft ien 't Rodse land;
watter gebeurde ien dat jaor
stond ien den Rodse krant.
Den - toe de waek 5 dage kreeg -
vort vreijdagssmerges kumt;
verslag gift, neejs brengt en op tied
op „aarige" dinger tumpt.
Hier viende dan, watter ien dit jaor
ons is vurbej gegaon,
en wat ien Rooy of niet of wel,
of mer hallef is gedaon.
't Was en jaor mit nie veul zon
mer raegen des te mier;
of wej ok kankerde altegaar,
dat hielp ons ok gen zier.
Wej knaojde nie allien um 't waer
mer ok um ander zake;
um en schouwburg, zwembad en zo
die mer nie verrig rake. (mier,
Wej knaojde ovver woningnoëd,
den mer nie mindere wil
al bouwde wej hiel Zuid ok vol,
dat blieft en bittere pil.
Mier dan 300 minse ston
al 10 jaore iengeschreve;
de woningnoëd is al dien tied
nog aeve groët gebleve.
Das en schandaal ien ons goej Rooi,
dat werd geremd ien zien groei,
en ok de Rodse industrie
rakt daormit ien de knoei.
Went personiel kriegde nie,
asge gen huus kunt bieje;
zo rake wej al wier van huus,
schiens noit mer uut 't lieje.
Koste dan as partikulier
nog mer en woning bouwe;
mer ge kriegt nul op ow rekest,
al zudde nog zo sjouwe.
De minister ien dat ver Den Haag
verzuupt ien de papiere;
ien plats van neje woninge
brengt hej neje formuliere.
Den Haag zit datter gen minse zien
um die huus hier op te bouwe,
mer iedere dag ziedde ze toch mer
op en neer nor Pruuse sjouwe.
Um datter hier gen werrek is,
jao, dat is toch wel schand.
Daoraover knoajde men ien de raod
en ok in dizze krant.
Toch ister biestig veul gebouwd
ient afgeloëpe jaor;
Allien achter de paotersmuur
kwame 100 huus al klaor.
Mer de wachtliest vur en huus
blieft alt mer aeve lang;
En dat mikt de Rodse mins,
toch stiekum wel is bang.
't Desselke is now getuust,
plan Veltum is höst klaor;
en mit de ankoëp van West I
begos me ien dit jaor
Gelukkig kumt er bouwgrond vrej,
dat was vroeger ok en rem
en mit al die plannen van de gement
rake wej vururst nie klem.
Mer d'ankoëp van al den grond
zal nie eenvoudig zien;
went menigiën geft zienne groond
alliën mer mit veul pien.
De taxatie-pries, die me dor geft
schiene toch wel mitte valle,
mer aeven goed zal links en rechts
toch wel en vluukske vallen.
Pien duut 't den en woning zukt;
pien, den de groond kwiet rakt
mer al die pien zurgt er ok vur,
dat de woningnoëd wat zakt.
En zwembad is en ander wens,
die me al jaore huurt
ok now nog werd wie zwemme wil,
de vrimde opgestuurd.
Nar Ude, Horst of Durse toe,
nar 't strandbad aan de Maas;
ok dat probleem zien wej ien Rooi
nog wietteweg niet baas.
We kriege en instructiebad,
zo werter now verteld,
mer zuutjes zegge ze dan daorbej:
„d'r ontbrikt nog wel 't geld
An kemmissies ontbrekt 't nie,
die alles motte keure;
die laote Rooi en ziene raod
nog wel en tietje zeure.
Ok ovver 't culturele centrum,
dat Venraoy nog moet misse;
mer die here hebbe tied genoeg,
vurdat ze wat beslisse.
Dat zagde ok ien de Vredepiël
mit dat smerrig, stinkend water.
Den Haag beloofde duzend kier,
mer 't wier mer als mer later
Now, nao 6 jaor van gezeur,
gekanker en geoozel,
kumter dan eindelijk goed gerei;
is de Vreej dan uut den oozel.
Mer beginne wej mit 't begin,
dus an 't begin van 't jaor;
went anders kumter dit gedicht
van zelaeve daag nie klaor.
Toe zaat wethouder A. v. Dijck
as loco te regiere
en wist ons „burger-loze" plats
hiël aardig te bestiere
Went Rooi wier 't vurrig jaor
ziene burgemaester kwiet,
den evvel ien 't neje jaor
de schup nog efkes viet.
Um achter bej 't 't Kwezelpad
mit 't sportpark an te vange,
waordur me tot vervulling kwaam
van en algemaen verlange
Gaaf me dor de jeugd mit volle hand
ze wier toch ok gekort;
de subsidieregeling vur de jeugd
deuj ze ummers veul te kort.
Ze kreeg ok en laevensschol,
die ze veul mit te gaeve hit,
al is 't ien enne aide stal,
waorien die schol nog zit.
Rooi zej toe ok: Pak-Mee,
toen de nej riksdaalders kwame.
De winkels uut de Groëte straot,
die dun die actie same.
Mer dor wier op enne kier
en einde an gemakt.
Me was toe ummers mit de wet
ien en dikke knoëp gerakt.
Toch meugt de middenstand er zien,
hit biestig wer gebouwd
en ok ient afgeloëpe jaor
mit alle macht gesjouwd.
Um Rooy nog mier dan vroeger was
dur schon en groëte zake
vur dizze hiele groëte streek
HET centrum te make.
't Getuugt van activiteit
die allien mer is te prieze
en dat ze now nie-slaope gön
dat zun ze nog bewieze.
Al kost 't um ok bar veul geld,
toch hittie „jao" gezeed,
toen ien die tent ien Cassele
de stemming wier beleed.
Nao jaore van veul gepraot
nao herrie in de Piël,
is dan 't woord vort an de daod
tot heil van 't gehiël.
We gaon wer terug nar februaar,
de mond van Carnaval,
waorien drie daag ovver Rooi
Martien 2 regiere zal
Uut Nieuwenhagen krege wej
dat was den twedde kier
enne burgemaester vur ons Rooi,
den kwaam toe ok nar hier.
Zien installatie was en fiest
waor Rooy zich is liet zien
mer de neje burger ging ok direct
nar de kerkdurreppe, alle 10.
Ternauwernood was 't fiëst gedaon,
toe de droeve tijding kwaam,
dat de Heer van laeve en van doëd,
Deken Berden tot Zich naam.
Dor verlore wej ien enne kier
enne priester, groët en goed,
den haaj ien oorlog en gevaor
enne ongekende moed.
Den bouwer was en architect
van 't godsdienstig laeve.
Meuge de Gaever van alle goeds
um now de rust toch gaeve,
die hej ien zien laeve nimmer zocht,
alt klaor stond vur en ander
en den zien léste woord ok was:
„helpt en bemint elkander".
Hej rust now bej de Groëte kerk,
die hej twie kier hit gebouwd.
Um ziene doëd hitter gans Rooy
vier dage lang gerouwd.
Mer 't laeve göt wer ziene gang,
we schrieve dan al maart
en in die neje torenbouw
kumt stiekum al wat vaart.
Den urste stiën wier geleed
van den toren, groët en zwaor,
den högger groeide iedere mond
van 't afgeloëpe jaor.
42 woningen was 't rantsoen,
dat Maastricht ons toen aanbooj.
Enne druppel op en gloeiende plaat
vur de woningnoëd ien Rooi.
De transportarbeiders in hun bond Mer latter kwame dur 100 bej,
han dertig jaor bestaon; die we urstdaags bouwe gaon,
de gète-fokkers ware en kwart eeuw dan zal daor op dat Desselke
nar de bokke-stal gegaon. en neje buurt ontstaon.
De Hedse Piël kwaam toe ok
vur 't urst ien de krant;
den groond was, zo wier gezeed,
van belang vur hiël 't land.
Wej han den groond gerisservierd
vur 't herverkavelingsplan
opdat me mit de tuusserej
onder de vuut uut komme kan.
Toe alles hier dan verrig was,
we de zaak won gon ontginne,
kwame ministers in 't gewaer,
die dochte um te winne
Defensie wooj um als oefenterrein
vur tanks gebruuke gaon
al kostte van de nattigheid
dor kwellik op gon staon.
Onderwies zej, dat hej um mos,
vur vuggelkes en zo mier.
Dat gaaf me toe ien Rooi
en hard geprotestier
Went ien den aide Hedse Piël,
den wej won gon ontginne,
zun 20 boere van dizze kant
opnejd toch gon beginne.
De planne roond de Lollebeek
waore daormit nauw verwant;
ging me de Hedse Piël nie dur,
was de rest ok an de kant.
Ministers kwame op bezuuk,
die ge anders hter noeït ziet;
mer 't end van 't liedje was:
we rakte um nie kwiet
Vur reservaat was 't te klein
vur de tanks wassie te nat
en vuggelkes, keniend en haas,
zate ien de Vreej nog zat
Zo is dan op 't leste moment
d'ontginning dur gegaon
en zun daor ovver en jaor of wat
nej boerderij e stoan.
't Lollebeekplan is dan ok klaor,
dat machtig, groët project,
dat dizze hiële landbouwstreek
veul rationeler mekt
Miljoene werre geïnvesteerd
tot verbaetering van de streek,
dat dat toch wel wat zegge wil,
begriept jao zelfs de leek.
De waterlossing werd perfect,
neje wege angeleed
en Oeldere werd en tuindersdurrep,
zo ister ok gezeed.
Nej kanse kriegt de Rodse boer
dur dit verkavelingsplan
waordur ie baeter uut de vuut
en bej 't water kan.
De Zuid Ooster verhuusde ok
nar de Julianasingel hin
haaj 't dor ien dat nej station
veul baeter nar durre zin.
Dat is en Europese noviteit,
mit groët en zwaore deure;
en Rooy kost toe tegeliekertied
de neje busse keure.
Op ten Buus was ok fiëst
van Marie die 60 jaore
de pelgrim zien natje braocht,
hetzij bier, hetzij aide klaore.
April duut wat hej wil,
zo wird dur alt gezeed,
mer ien den mond hit me de Raod
ok wat an kant geleed.
Hand- en span, ge wetter van,
dat was en bar aid ziër,
De Rodse Raod zei toe pardoes:
Dat willen wej nie hier
En aid vak ging daormit teloor,
't vak van pikkeniere,
dat eeuwenlang de Rodse mins
vur de belastinge mos liere
De schakers uut hiel Nederland
hielde hier en schon tournooi,
en neej bestuur kreeg me toe ok
de ambachtsschol van Rooi.
Mit mos waster ien den tied
ok bar veul geld te make,
mer de raod deuj mit dit gruun gerej
mer liever gar gen zake.
Ons bosse zien ons nog te lief,
die motte blieve staon,
mer zonder mos, zo zej me toe,
zal dat evvel moeilijk gaon.
En ton ging an os neus vurbej,
dat deuj wel efkes pien,
want van de schatkist der gement
kunde alt den bojem zien
't Kuniginne fiëst wier me wat
ok dur de lientjesraegen
want Venroy kreeg dik zien diël
van dizze hoëge zaegen.
Vur zien werk vur de boeremins
wier Loonen Officier;
medailles krege andere wer,
dat was me wel en iër.
Trouwes dat hiele fiest
wier uutgebreid gevierd;
en paar daag latter wier me ok
de sportraad ge-ienstalliert.
Het medisch centrum van Servaas
was nej ok ien dit jaor
en 't station van Ostrum
kwaam ien mei al klaor.
De spultuin ging ien den mond
vur de urste kier wer ope;
en de jeugd hit 't belang daorvan
ok bliksems goed gesnope....
Er was druk bezuuk van alle kant,
an roetsbaan en an bad
en de Rodse jeugd hitter veul
en echt plezier gehad.
En toe de giro langer wier,
nor Arnhem ging verhuuze,
len ze rond de schouwburg van St An
de léste moj plavuuze
Went dor was fiëst, wette nog,
van 't 50 jaor bestaon.
Dor is ien den lange tied
hiel wat en goeds gedaon
Enne minister kwaam uut
St. An felicitiere (Den Haag
en Moeder Alfrida en nog mier
um alles decoriere
Ok de staf kreeg mit dit fiëst
en compliment te huure,
umdat ze zeuveul minse wer
gezond nar huus toe sture.
As erkenning vur de kundigheid
van personiel en staf
gaaf me an dr. Kortman toe
en Pauselijk lientje af
Maester Vermeule göt mit pensioen
wier ien Ysselsteyn gehuurd;
ok um hit toe de Paus
en onderscheiding tuus gestuurd.
De akedemie van Breda
kwaam ien Rooi ok op bezuuk
en keke dor ien korte tied
ien alle gaat' en huuk.
Ze schreve en ze taekende,
mieke foto's bej de vleet;
mer al hun werk hit me schiens
ien en kestje weg geleed
De hiër van Haaren verlore wej,
hej is ien juni hingegaon;
hej hit vur os Rods gement
veul goeds altied gedaon.
De raod miek zich wer is kwaod:
plan West was höst te laat;
mer al die gift en ok die host
hitter jao toch nie mer gebaat.
Went de minister stelde 't uut
nog wel tot 't volgend jaor
mer zonder te onteigene
make wej 't toch wel klaor.
Vur de kerk op de Hey
wier enne cross georganisierd
en DIS hitter ien Oeldere
zien kampioenschap goed gevierd.
De KAB vocht lang
vur en högger gementeklas;
en SW bleef mit veul pech
wer ien de twedde klas.
Ennen vlieger kwaam ien Cassele
ien en vette wei teraecht;
de stukke hebbe ze vier dage lang
dor toen bej-en gevaegd.
De zieke mins wier ok bedocht
kos nar 't triduum gaon;
wier dur de Zusters van St. An
nog is extra goed gedaon.
Vur de derde kier wier dr. Pop
den doktersbul gegaeve;
de nozems mieke ien de kom
mitter brommers te veul laeve.
De jeugdvierdaagse waster ok
mit raegen en wiend;
terwiel ien Ysselsteyn bej de MOB
men autoraces viend.
't Urste diël van de neje weg
de Midden Pielweg zo gezeed
was ien juni vanaf de Vreej
tot Ysselsteyn gereed.
't Twedde diel wier latter urst
opnejd wer anbesteejd
en werter now dur Ysselsteyn
nar Horst toe angeleed.
Mer an de Beekweg zaagde niks
al was dat wel 't plan;
we hope now mer datter gauw
mit begonne werre kan.
Vur de verbiending mit Den Bosch
is den van groët gewicht
mer de verwezenlijking schienter
toch eindelijk ien 't zicht. (now
Gasflesse zien bej enne brand
nog gevorlikker dan bomme
daorachter is de brandwaer toe
ien Leune wel gekome.
Dan was de kermis ien 't land,
mit en nej corps van tamboers;
dat alles was bej-en gespaard
op mennig rik-concours.
We begosse toe de Hedse Piël
ok zuutjes te ontginne,
um zoë vur 't Lollebeekplan
neje landbouwgrond te winne.
Ien de Raod wier veul gepraot
ovver 'n Amerikaanse industrie;
mer wat of ge ok huurt of ziet,
die Amerikanen ziedde nie.
Dat wil nie zegge, datter niks
vur d'industrialisatie is gedaon;
men is dor zelfs vur nar Oostrum
en de Boshuuze toe gegaon.
Ien Oostrum kumter industrie
mit ansluuting op 't spoor;
op de Boshuuze göter vur dat doel
en lap landbouwgrond teloor.
Mer ok werter an de Mezesseweg
't industrieterrein uutgebreid,
zódat me, watte grond betreft,
vuuruut kan mitte geit
Mer ok de bestonde industrie
wier groter wer dit jaor.
Zo kwam bej Lavverensse wer
en neje hal dor kaor.
Jansson opende zien nej febriek
dor an de Neej-huusweg;
dromt now al van en grotter hal
dat is me ok wat, zeg!
Nelipak breidde ok al uut
hit al dat werrek höst klaor
en Schüler bouwde d'r en stuk bej
ien 't afgeloëpe jaor.
De Werkplats is an de geng
um en fatsoenlik ding te bouwe;
die zudde 't kommend jaor
van de Kruusse weg zien sjouwe.
Zo zitter an de Mezesseweg
de industrie vol laeve
die host an 1000 man
ien Venraoy werk gaeve.
Mer ok elders werter gebouwd,
zie Nelissen zien plannen
den brengt en nej betonfabriek
kommend jaor onder de panne.
Probleme hebbe ze nog zat,
denk mer an woningbouw.
Ok, de personiels-werverej
gift alt nog veul gesjouw.
Men is tevrej, ower 't algemaen
wat hier werd geprestierd,
went duudelik bliekt dat men hier
't industrie-werk aardig liert.
Mer terug nar de augustus-mond,
toen en circus ien Rooi kwaam;
mer ien de 2e vurstelling al
zakte 't zaakje moj tesaam.
Ien Ysselsteyn was enne neomist,
den schon wier iengehald;
en latter hit me zö'n fiëst
ien Mersele nog herhald.
Ien Mersele haaj de handboog fiëst,
ien Ysselsteyn de fanfaar
en op de Smakt was Nellen Sjef
dor kuster 40 jaor.
En kleuterschol, die er meugt zien,
gaaf Leune an zien jeugd.
Comedia braochter 40 jaor
de toniëlliefhebbers vreugd
Trouwes Leune was nie mis
ient afgeloëpe jaor;
ze mieke dor en stamriool
en andere dinge klaor.
De Lönse weg wier autobaan,
kriegt oweral en trottoir
en de Gussestraot werd mittertied
de Lönse boulevaar
Ien de Piël kwaam das Militair
de bunkers laote springe,
terwiel wej van de B.B.
en buukske thuus ontvinge,
waorien stond wagge het te doen
as ze atome laote gaon;
dan bliefter net as ien de Piël
gen mieter hier mer staon.
De jeugd keek mit en schael oëg
nor de Horster tandartswage,
den ok 't gebit ien orde hilt
van de Venraodse blage
Horst hitter nog noëit
mit Venraoy zich verstaon;
han ze dat ding, zo zit de jeugd,
ok dor mar laote staon.
Kapelaon van Leipzig wier pastoër
ging Venraoy toe verlaote;
hitter veul werk van 14 jaor
ien Venraoy nao gelaote.
Bej de herdenking ien d'october-
van Venroys duustere daag (mond
kos me mit recht en reej
ower d'organisatie klage.
De beroepe wiere tentoëngesteld
opdat ge keus kost make;
en Oostrum kos vrijwillig niet
tot ruilverkaveling rake.
B. en W. ware 't danig muuj,
die hökskes bouwerej
„Vraog urst verlof, al duurt 't lang
of anders sloëpe wej
zo schreve zej de Rodse minse
persoonlik nog is an,
waorvan de meste op dit terrein
en slecht gewiëte han.
De stemming ower de Lollebeek
was en biestig groët sukses;
dat samewerking veul vermag
was hier de groëte les,
die echter nie begrepe wier
toen 't ging um de K.I.;
den iëne zeej: ik gaoj nar Horst,
den andere: ikke nie
De koeie wierre nie gevraogd:
„wat wilde geej now wel,
„enne Horster dreumel an ow lief,
„of enne Roadse kei
Ze strekelde mer zonder end;
't wooj urst nerges hin,
tot ze endelik dan op 't laest
toch wer verstandig din
Ze gaon now same optemeejd
ien Venrooy wer beginne
en zulle dan bekieke gaon:
„waor is 't mèst te winne?"
Ien Rooy of Horst de K.I.
wert now wer bestudierd
en dan pas werd de hiële zaak
opneejd reorganisierd.
Andere strekelde onderhand
ovver 't zwembad en zoë mier;
dat hebbe weej al jaore lank,
mer dan alliën mer op papier.
An Hazepaeper werkte alle klubs
van de Rooy se Carnaval;
Weej hoëpe dat dit samespel
traditie werre zal.
De voetbalklubs, buute-af,
krege hulp van de Raod;
dur velde-anleg en zoë mier
hielp den ze mitterdaod.
De gymnastiek hit 40 jaor
ien november ok bestaon
en hit toch ien den lange tied
wel bar veul goeds gedaon.
An de Hoebertweg werd ok gebouwd
'n kloaster van Mill-Hill,
dat men end volgend jaor
al verrig hebbe wil.
De parochie van os Mersele
hit 'n kwart eeuw bestaon
en kan, dank zeej 't fiëstgeschenk,
enn urgel bouwe gaon.
De A.N.W.B. is nog nie klaor
mit de borde vur 't verkier,
al klaogde de gementeraod
daorovver honderd kier.
Mer we krege wel zebra-peej
mit vurrang, ien de kom,
dat was ien al dat druk verkier,
nog hielemaol nie dom.
Pastoër Geerits hees de vlag:
zien kerk is goedgekeurd,
al snapt gen mins ien 't diocees
hoe of dat is gebeurd
Mer kommend jaor, da's vast,
wert die kerk toch gebouwd;
den mins hit er ok lang genoeg
én biestig vur gesjouwd.
Ok de Vreej kriegt dan zien kerk,
naeve 't gemeenschapshuus.
En Leune mikt dan metiën en end
an 't Lönse „zale-kruus".
Zoë sukkele weej naor 't end,
't blad is ok höst vol,
mit al os zörg en os liëd,
mer ok 'n bitje lol.
We hebbe enne greep gedaon,
veul is hier nie vermeld,
toch hope wej dat desondanks
dit bitje ow bevelt.
We zen niks ovver 't toniël
ovver culturele zaken,
ower muziek en zang
en wat ze verder verrig make.
Wat Rooi nog wil en neudig hit
is mer efkes angeruurd
mer toch hebbe we wel gezien
dat 't aardig hit geboerd.
We hebbe toch kunne zien,
dat Rooi vol laeve zit
en de vurutgang van ons gement
viel ok dit jaor wel mit.
Vuruutgang motter zien
wie stil stöt is verlore,
dur samewerking van ons al
wurdt den alliën gebore.
Ysselsteyn, Leune, Hei Ostrum
't Veulen en de Smakt,
Cassele, Mersele en de Kom
en Oeldere mit de Blakt,
dat mot saam iën gemente zien,
worret goed is um te laeve,
dat kan as ieder op zien beurt,
wet te neme en te gaeve,
zoas de kom en elk gehucht,
dat streve mot versterke,
zoë motte ok de stande hier
vur dat doel samewerke.
Dan zal Rooi, letter mer op,
ok ien de toekomst groeje,
en zun de vruchte van dat werk
vur ieder van ons bloeje.
't Mot ons aller streve zien
de plats, waorien we laeve,
op elk gebied, op ieder terrein,
ons aller hulp te gaeve.
Zodat de naam van ons gement
de garantie steeds blieft gaeve,
't ister goed, 't ister schon
um ien Venraoy te laeve.
We hope, dat 't neje jaor,
dat alles ow zal brenge
en zulle dur op vurhand vast
en borreltje op plenge.
We hope dat wat kome göt
hiël duudelik en klaor
vur ons en vur hiël Rooi zal zien
EN ZALIG NEJE JAOR....