Venray's gemeentebegroting
sluit met een tekort van f 170.000
WEEKBLAD VOOR VENRAY EN OMSTREKEN
Geestelijk artikel
Zaterdag 10 december I960 No. 50
EEN EN TACHTIGSTE JAARGANG
PEEL EN MAAS
druk en uitgave van den munckhof n.v. venray
grotestraat 28 postbus 1 tel. 1512 giro 150625
ADVERTENTIEPRIJS 8 ct. per mm. ABONNEMENTS
PRIJS PER KWARTAAL 1.40 (buiten Venray 1.60)
Vroeger dan ooit zijn de bekende drie boekwerken weer verschenen.
Boekwerken, waarin de begroting 1961 voor onze gemeente is neerge
legd. Waarin dus te lezen zou moeten staan, wat we in het jaar dat
komen gaat als gemeente allemaal wel gaan doen. Maar wie zou menen
iets naders te weten te komen over de vele, vele plannen, die de ge
meente Venray heeft, komt voor de zoveelste maal bedrogen uit. Deze
plannen, die veelal in de kapitaaldienst der gemeente te vinden moesten
zijn, moeten telkens opnieuw per afzonderlijke begrotingswijziging gefi
nancierd worden en zodoende vindt men thans in de kapitaaldienst niets
als wat memorie-posten en kan men met de beste wil van de wereld
niets te weten komen over de naaste toekomst van ons aller gemeente.
Wat de gewone dienst der begroting betreft, deze geeft het dagelijks
wel-en-wee natuurlijk goed weer, alleen, het is zo oninteressant voor
de doorsnee-burger, opdanks dat het kapitalen kost.
Maar goed, de begroting 1961 is er en voor de eerste maal sinds de
bevrijding wordt ze aangeboden voordat het jaar, waarover de begroting
handelt, is aangebroken. Dat is een eerste winstpunt. Een tweede winst
punt is, dat ondanks het feit dat ook hier weer een tekort is van
f 170.000, we toch inlopen. Er zijn tijden geweest, dat we tekorten
hadden van 3 ton, die nu toch al tot de helft zijn teruggebracht. Een
schrale troost, maar het blijkt toch, dat we Den Haag gedeeltelijk heb
ben kunnen overtuigen van de noden en verlangens en dat in het kader
van de verhouding Rijk-Gemeente de kaarten iets ten onze voordele
zijn veranderd. Het derde winstpunt zal ongetwijfeld zijn dat deze be
groting waarschijnlijk voor de laatste maal de hand- en spandiensten
zal aangeven. Men mag verwachten dat de Minister ook voor de argu
menten in de Tweede Kamer zal zwichten. Een vierde winstpunt kan
wellicht zijn het debat over de subsidies, waarmede de raad kennelijk
een andere weg wil gaan bewandelen.
Alles bij elkaar niet zo heel veel, maar waar niets is, verliest zelfs de
keizer zijn recht
Voor het overige raden wij U aan de onderstaande doorsnee door de be
groting eens rustig te bestuderen. Misschien dat U er nog andere winst
punten in ziet
ALGEMEEN BEHEER
opent de rij van nadelige saldi
met een tekort van 451.464
(413.306), bijna 40.000 meer dus dan
1960. Dat komt heus niet alleen van
de post: extra vergoeding voor de
waarneming van ambt van burge
meester, die hierin nu natuurlijk
moest worden opgenomen, maar
vooral door de gestegen kosten op
het gemeentehuis zelf. De lezer oor-
dele zelf.
1961 1960
196.302 188.441
24.118 13.596
8.000
9.000
5.000
jaarwedden
schrijflonen
portikosten
schrijfbehoeften
drukwerk
onderhoud meubelen 7.402
verwarming 7.405
telefoon 4.500
5.000
5.000
5.000
3.221
6.357
4.000
Er is dus alweer belangrijk meer
nodig om onze gemeentelijke huis
houding aan het draaien te houden.
Trouwens ook andere posten zijn
naar rato gestegen. Neem de ge
meentekaart, die in 1960 is inge
voerd en waarop de kadasternum
mers enz. opnieuw en beter worden
ingevuld.
Bedroegen de kosten daarvan in
1960 3749, nu zijn ze gestegen tot
8544.
Daartegen staat als voornaamste
inkomstenpost 8000 legesgelden,
maar die is niet hoger geworden
dan het vorig jaar. Geen nieuws
van dit front, alsdat er enkele
nieuwe kantoormachines worden
aangeschaft en de huisnummering
wordt voortgezet.
openbare veiligheid
geeft een iets minder groot na
delig saldo van vorig jaar 106.314
tegen f 108.470. Een winst, die voor
namelijk gehaald is bij de B.B. de
bescherming bevolking, die wordt
gereorganiseerd in die zin, dat te
genover de 11.600 van I960 nu de
gemeente maar 5.867 kost.
Trouwens het vertrek van de po
litie naar de Wilhelminastraat
scheelt ook 57 22 voor onder
houd van het bureau en 35 voor
onderhoud van 't kötje
De brandweer gaat ieder jaar
meer geld kosten. In 1959 was het
ruim 18.000, in 1960 27.000, nu
raamt men de lieve som van f 31.000.
Of dat nu alleen komt omdat de
brandweerlui overalls krijgen en de
GMC-brandspuit nieuwe banden, is
een open vraag, die voor ons niet
op te lossen is.
Of de straatverlichting met 768
lampen inderdaad maar 38.734 zal
gaan kosten wagen we te betwij
felen.
In de laatste raadsvergadering
zijn er verschillende wensen voor
een betere verlichting naar voren
gekomen. Voor het overige schijnt
het met onze openbare veiligheid
wel mee te vallen.
Onze politie kost ons thans 711
in totaal. Een bedrag, dat alleen
maar hoger kan worden, als men
eigen gemeente-politie gaat instel
len.
volksgezondheid
geeft ook al een hoger nadelig sal
do dan in 1960, trouwens ook hoger
dan 1959. Toen was het 52.000. In
1960 f 58.000 en nu zijn het er
66.824.
Stijging van loon- en andere pos
ten is daar de oorzaak van. De kos
ten van de vleeskeuringsdienst zijn
b.v. gestegen van 24.885 tot
26.623. Daarnaast verwacht men
minder keurlonen, i.p.v. 26.000
schat men een opbrengst van
23.000.
Blijkens dit hoofdstuk zullen in
1961 3.400 inentingen worden ver
richt tegen kinderverlamming. De
kosten daarvan bedragen 4,000,
waarvan men 2.800 van de ouders
hoopt terug te krijgen.
Op dit hoofdstuk drukken ook en
kele subsidies zoals b.v. voor de kin
deruitzending. Deze is verhoogd van
2.000 tot 3.000 om meer kinderen
een goede vacantie te bezorgen.
Ook de subsidiëring van het
Groene Kruiswerk is gestegen en
wel van 27.260 tot 28.069.
Tenslotte nog enkele subsidie-
posten:
Solidariteitsdienst KAB 500
Kath. Gezinszorg 500
Moederschapzorg 150
Sanatorium Hom 15
Kankerbestrijding 219
Reumabestrijding 219
Drankbestrijding 60
Kinderbad 1.200
Ziekenauto 2.540
De bijdrage aan de schoolartsen-
dienst is met 200 verhoogd tot
4.000, maar aangezien men van
plan is de districten van de school
artsen kleiner te maken, waardoor
minder kinderen meer gecontroleerd
kunnen worden, zal deze post waar
schijnlijk in de loop van het jaar
nog wel stijgen.
Voor de schoolartsendienst vinden
we nog geen post uitgetrokken,
maar als deze inderdaad in septem
ber a.s. start, zoals de plannen zijn,
zal ongetwijfeld nog wel een post
worden ingevoegd.
Veel nieuws levert verder dit
hoofdstuk niet, behalve dat voor de
rattenbestrijding nu 1499 uitge
trokken is tegenover 400 in 1960.
Men is van plan een extra man
netje te zetten voor de rattenbestrij
ding, die volgens officiële gegevens
nog niet streng genoeg is in Venray.
VOLKSHUISVESTING
levert een tekort op van 64.085
tegenover 50.763 in I960. Een
hoofdstuk, dat uitblinkt door onbe
grijpelijkheid, omdat hierin bij vele
punten verwezen wordt naar de be
groting van het gemeentelijk wo
ningbedrijf, die echter noch te zien,
noch te krijgen is.
Bovendien wordt in dit hoofdstuk
de financiële verhouding tussen ge
meente en woningbouwvereniging
geregeld, waarbij ook het rijk een
hele dikke vinger in de pap heeft
en zodoende komt men tot een heen
en weer gezwaai van cijfers, waar
van de gewone burger duizelt en
uiteindelijk door al de bomen het
bos niet meer ziet.
Zo kan men er b.v. in vinden,
dat de gemeente voorschotten ge
geven heeft aan woningbouwvereni
ging St. Oda, voor huizen die voor
1946 zijn gebouwd tot een bedrag
van 160.000. Deze leveren een
rente op van 11.301.
Voor de woningen, die dezelfde
woningbouwvereniging in 1946 en
later heeft gebouwd, zijn ook voor
schotten verstrekt. Hoeveel dat er
zijn, is echter niet te achterhalen,
wel leveren ze rente op tot 190.737
Van de andere kant ziet men, dat
alleen al de gemeente 81.000 bij
moet betalen- in het exploitatie
tekort (het Rijk zelfs 191.000), maar
wat nu het uiteindelijk resultaat is,
is niet te achterhalen.
Een andere rentepost, en wel van
52.642, benadrukt weer eens, dat
de gemeente nog altijd 867.550
in de gemeentelijke bouwcrediet-
regeling heeft zitten, waardoor
dus tegen z.g. goedkoop geld men
sen hebben kunnen bouwen. Het
is en blijft jammer, dat deze zelf
de regeling thans op bevel van
Den Haag niet meer toegepast
mag worden.
Voor het overige zegt dit hoofd
stuk verder weinig. Men is wel op
timistisch t.a.v. de bouwactiviteit in
Venray want de leges voor de
bouwvergunningen heeft men 1000
hoger geschat op 15.000. Maar de
bouwpolitie schijnt er 1.500 meer
te kosten, daarvan zijn de kosten
nl. gestegen van 22.431 tot 23.908.
Heel veel schiet men er dus niet
mee op.
OPENBARE WERKEN
dat vorig jaar sloot met een te
kort van bijna 6 ton, gaat nu royaal
over de streep tot 639.684.
Dit ondanks het feit, dat men de
straatbelasting 7.000 wordt ver
meerderd tot 60.000 en de riool
belasting met 1.000 tot 24.000.
De andere belastingen blijven ge
lijk zoals:
marktgelden
kermisstandgeld
precariorechten
hand- en spandiensten
9.000
14.000
2.300
24.000
Uit dit laatste blijkt dus, dat on
danks het feit, dat zelfs in de
Tweede Kamer tegen de hand- en
spandiensten gepleit is, B.enW. toch
niet van zins zijn om deze 24.000
aan het rijk cadeau te doen.
Hun standpunt zal zijn, dat zij
eerst deze ouderwetste belasting
zullen laten vallen als de rijksbij
drage met eenzelfde bedrag ver
hoogd zal worden.
De reinigingsdienst wordt ook een
puzzle. In 1959 waren de kosten
30.000. In 1960 33.242 in 1961
echter zullen ze bedragen 39.976.
Aan reinigingsrechten kreeg de
gemeente binnen in 1959 14.000, in
1960 15.000 en ook voor het ko
mende jaar schat men eenzelfde
bedrag. Enerzijds dus een sterke
stijging van de kosten, anderzijds
blijven de rechten practisch hetzelf
de. Het verschil tussen inkomsten
en uitgaven loopt met het jaar ver
der uiteen.
Bij de uitgavenposten valt verder
op, dat de busdienst naar het sta
tion ook ieder jaar meer geld gaat
kosten.
In 1959 was het nadelig verschil
13.650. In 1960 18.850 en voor
het komend jaar 21.750 en ook
hier vraagt men zich af, of er wel
ooit een einde aan zal komen.
Trouwens bij die uitgaven-posten
zien we ook een belangrijke stijging
bij de post onderhoud plantsoenen,
die bijna 11.000 hoger is geworden
en nu op 47.022 is gekomen.
Ook de rioleringskosten zijn met
1.500 tot 30.370 geklommen. Maar
het onderhoud van wegen is ruim
10.000 lager dan nl. 251.551.
Bij deze post vinden we, dat de
Overloonseweg, Wilhelminastr.,
Mgr. Nolens en Ch. Ruysstraat, 'n
oppervlakte-behandeling krijgen.
Bij de post onderhoud straten en
pleinen zijn er minder-kosten van
bijna 12.000. Was de begroting
1960 groot 58.562, die van 1961 is
slechts 46.845. Men meent nl.
door de aanschaf van een zelf-
opnemende veeg-machine zelfs 2
arbeiders uit te kunnen sparen
GEMEENTE-EIGENDOMMEN
Dit hoofdstuk is een van de wei
nige, die ook eens een voordelig
saldo opleveren, dit jaar zelfs
f 112.306 (1960 69.272). In drie
jaren tiids opgevoerd van 3000 tot
112.000 hetgeen geen slechte beurt
is.
De huizen-huur stijgt van 7.453
tot 7.980, maar de pachten lopen
terug van 34.146 op 32.497.
Het jachtrecht blijft hetzelfde nl.
2.500, maar de rente der effecten
stijgt van 16.286 tot 16.986. En die
wou men enkele jaren geleden van
louter armoede gaan verkopen
En even realiseer je je weer, dat
de gemeente toch een zeer be
langrijke rol heeft gespeeld ook
na de ontginningen van onze peel-
vlakten, als men leest, dat er nog
meer dan 2 miljoen gulden aan
hypotheken zijn geplaatst in Vred-
depeel en Peelplan Zuid, die dan
nu 95.633 aan rente en aflossin
gen opbrengen (v.j. 94.455).
Maar ook de rente van het eigen
kapitaal der gemeente is niet min
124. 110, al is het wel 33.000 min
der dan vorig jaar. Alles bij elkaar
leveren onze gemeentelijke eigen
dommen dus nog een belangrijk
aandeel in de balans, al moeten we
ook dit hoofdstuk weer besluiten
met de opmerking: geen nieuws
ONDERWIJS
De rol, die de gemeente speelt bij
het onderwijs van Uw en mijn kin
deren is geen kleine. Alleen als
699.083 is het nadelig verschil
van dit ellenlange hoofdstuk. Weer
een belangrijke stijging t.a.v. 1960,
toen dit hoofdstuk sloot met een te
kort van 589.548.
Maar wie even het lijstje naloopt
van de vergoedingen, die de ge
meente moet utbetalen aan de ver
schillende inrichtingen van onder
wijs, die zal begrijpen, dat een en
ander handen vol geld kost.
De tussen haakjes geplaatste cij
fers is het leerlingen aantal van vo
rig jaar.
Lager Onderwijs:
2950 leerlingen x 43 126.850
(3050)
Voortgezet Lager Onderwijs:
40 leerlingen x 50 2.000
(50)
U.L.O.:
310 leerlingen x 60 18.600
(310)
B.L.O.:
210 leerlingen x 100 21.000
(190)
Alleen al de vervoerskosten voor
de leerlingen van deze school ko
men op 26.000 waarin natuurlijk
deelnemende gemeenten partici
peren.
Voor het eerst komt onder dit
hoofdstuk nu ook een post voor na
zorg van 7.960.
Kleuterschool:
798 kleuters (748) 32.976 (29.646)
M.M.S. Jerusalem:
48 leerlingen (34) 1.920
Lyceum:
200 leerlingen (200) 8.000
Nijverheidsonderwijs:
Hiervan draagt de gemeente 30%
van de exploitatiekosten, welke be
dragen voor de
huishoudschool 54.896 (55.714)
nijverheidschool 83.459 (80.748)
Daarnaast betaalt de gemeente
nog de huur van gymnastiekruim-
ten op het Veulen en de Heide,
keert 18.600 uit voor het onder
wijs en betaalt nog 500 voor de
gymnastiekzaal aan de Langeweg.
Bovendien zorgt zij voor spraak
onderwijs (7.050) en betaalt 3.240
in het vervoer van kinderen naai
de scholen, o.a. naar de christelijke
school in Boxmeer.
Dan is er het Mater Amabilis-
werk, waarvoor 8.770 (10.690) op
tafel wordt gelegd.
Maar nu is ook 6.441 uitgetrok
ken voor een levensschool voor
jonge arbeiders, de z.g. Pater
Fortisschool. Is dit niet te opti
mistisch?
Dan krijgen uit dit hoofdstuk de
bibliotheken op de kerkdorpen
1.954 en de leeszaal 13.424.
subsidies
Onder dit hoofdstuk vallen ook
de subsidies, waarover in de laatste
raadsvergadering zo nog al het een
en ander te doen was. Een kleine
bloemlezing hieruit moge dan vol
gen:
harmonie Euterpe 1.200
muziek kerkdorpen 3.000
mannenkoor 125
zangverenigingen kerkdorpen 700
jeugd O. en O. 350
Hioob 50
Oranje Comité 1.500
Dioc. Limb. Sportbond 75
jeugdverenigingen 13.000
kindervacantiewerk 500
Hier is allemaal weinig in ver
anderd, maar we zien toch ook en
kele nieuwe posten staan als b.v.:
garantie voor de sportvelden 3.000
de schaakclub 500
Een andei-e nieuwigheid is, dat op
dit hoofdstuk 2.160 is gereserveerd
voor een nieuwe straatversiering.
Men wil dus schijnbaar eindelijk
van die betonnen kolossen en de
beruchte paaltjes af. Hetgeen zeer
lofwaardig, maar ook zeer moeilijk
zal wezen.
Een andere post heeft ook weer
hoop in het hart gestort, nl. die
van aankoop van kunstvoorwer
pen 1.000, al hopen we van harte
dat die dan niet zullen dienen om
de een of andere trappenhal op
het gemeentehuis op te sieren
Of de buiten-Venrayse vereni
gingen, die nu met 1.700 subsidie
in totaal (uitgezonderd Limb. Sym
fonie Orkest) gaan strijken, dit be
drag zullen blijven houden, hangt af
van de nieuwe koers, die men in
het subsidiebeleid nu al voor het
tweede jaar wil gaan varen.
Onze schutterijen behoeven met
bang te zijn, die krijgen ieder nor
maal hun 200.
maatschappelijke zorg
is metterdaad een zorgen hoofd
stuk
Ook hier weer een flinke stijging
in 't nadelig saldo, nl. van 329.323
naar 373.112.
Een van de voornaamste oorzaken
zijn de steeds maar stijgende kos
ten van de verpleging van onze
geesteszieken, die van 130.000 in
1959 in 1961 aangegroeid zijn tot
231.000 en waarvan de gemeente
behoudens een kleine 4.500 van
particulieren slechts 13% van de
provincie terugkrijgt. Een nogal
sterke stijging der kostprijzen. Maar
ook ons eigen Burgerlijk Armbe
stuur weet van wanten.
Van een tekort van 87.180 in '60
is nu het nadelig saldo 104.850
geworden. Wie zei er ook alweer,
dat in onze moderne tijd geen nood
meer bestond bij de mensen?
Kijkt U dan nog maar eens ver
der naar onderstaand lijstje:
1961 1960
Soc. voorz. werklozen 21.500 36.500
Soc. werkvoorzienings
regeling o.a. beschutte
werkplaats 330.500 290.300
steun kleine zelfstandigen
10.000 15.000
steun oorlogsslachtoffers
23.000 16.000
steun gerepatrieerden 70.000 60.700
Weliswaar komt hiervan veel te
rug in de gemeentekas doordat hier
in het rijk goed subsidieert, maar
het tekent toch wel even de nood,
die er ook in ons goede Venray nog
heerst en waar we dikwijls wel eens
wat al te nuchter langs heen lopen.
Onder dit hoofdstuk valt ook de
bijdrage voor gezinszorg die van
15.294 stijgt naar f 19.185.
De bijdrage aan het Sociaal Cha
ritatief Centrum is en blijft 13.700
en ook de bejaarden krijgen weder
om hun 3.000.
Blindenzorg houdt haar subsidie
van 5.200 en voor de emigranten
te helpen het potje van 3.000 ge
reserveerd.
economische
aangelegenheden
Is een hoofdstuk, waarin men
van allerhande dingen ontmoet.
Ook hier is het nadelig saldo op
gelopen van 24.705 tot 29.476.
Voor het overige levert ook dit
hoofdstuk weinig nieuws op.
De geitenfokkerij houdt haar 25
subsidie vanwege de economische
belangen zeker, maar V.V.v. krijgt
als beloning voor haar activiteiten
in het afgelopen jaar 1.713 sub
sidie, i.p.v. 1.010 maar moet dan
ook weer zorgen voor de prijzen in
de vastelaovend optocht.
Om meer industrie aan te trekken
ken is er weer 5.000 gereserveerd,
terwijl ook het ontwikkelingsorgaan
Noord-Limburg, waarvan Venray
ook lid is, 1.278 mag innen.
Ook hier zien we weer activiteiten
van het gemeentebestuur bij de
post industrie-aantrekking. Alleen
al aan rente en aflossing van door
haar ten bate van de industrie
gefourneerde gelden hoopt men
53.107 binnen te krijgen, terwijl
daarnaast de huur van industrie
flats door haar gebouwd ook nog
een dikke 1.000 per maand op
brengt.
belastingen
We mogen dan deels afhankelijk
zijn van rijksbijdragen en zo meer,
maar ook de doodgewone burger zal
het zijne moeten bijdragen om de
zaak aan het draaien te houden.
Dat doen we dan door middel
van de gemeentelijke belastingen,
waarvan er hierboven al enkele zijn
genoemd en ook b.v. door de hon
denbelasting, die opgeschoefd wordt
van 3.500 naar 4.500.
Daarnaast dansen en spelen we
via de vermakelijkheidsbelasting
ook nog 37.000 in de gemeentekas,
ook ons borreltje en glaasje bier
zorgen via de vergunningen voor
6.165 in het potje.
Dan vindt U op Uw belastingbil
jetten voor de grondbelasting en de
personele belasting heel deftig ver
meld zoveel en zoveel opcenten,
hetgeen betekent, dat de gemeente
via de grondbelasting 57.740 extra
binnen krijgt en via de personele
belasting 91.980.
Maar dat alles is nog veel en veel
te weinig om al de genoemde na
delige saldi weer wat recht te trek
ken. Het rijk geeft enkele behoor
lijke uitkeringen:
algemene uitkering
1.749.995 (1.575.557)
belasting uitkering 310.888 (267.012)
Maar zelfs dat is te weinig om de
begroting sluitend te krijgen.
Zelfs als de gemeente haar voor
geschreven 1/30 gedeelte van de
reserve, ofwel 15.968 er nog bij-
doet, ontbreken nog altijd 154.373
om de zaak gelijk te trekken. En
met dit tekort sluit dus Venrays
begroting 1960
de wereld in verwachting,
staan wu aan de kant?
Er is niet veel fantasie voor nodig
om vast te stellen, dat deze wereld
waarin wij leven vol bitterheid en
onvei*vulde verwachtingen is.
Ik bedoel niet, dat wij in ons
kleine Holland zozeer zitten te
wachten op het moment, dat wij de
druk en de beklemming van ons
kunnen afgooien.
Integendeel, ons gaat het redelijk
naar den vleze. Maar zo is het niet
overal: zo is het in verreweg het
grootste deel van de wereld niet ge
steld.
De éénmaking van onze wereld,
onder de invloed van wetenschap en
techniek, heeft de menigte der ar
men tot een bewuste, aaneengeslo
ten collectivitit gegroepeerd en de
hoop doen ontstaan, dat de schreeu
wende economische en sociale on
gelijkheid eens zou kunnen worden
opgeheven en dat een wereld die
minder door het geld maar meer
door de eerbied voor de mens zou
worden beheerst, niet helemaal on
denkbaar meer is.
Zoals in de verleden eeuw de ar
beidersklasse ontwaakt is en gewei
gerd heeft nog langer als een twee
derangsklasse te worden behandeld,
een klasse van ondergeschikten en
bezitlozen, zo zijn thans de achter
gebleven volken uit Azië en Afrika
wakker geschoten en willen niet
langer de voogdij van het Westen
ondergaan.
Zo komt het dat de wereld van
vandaag door de stoutste verwach
tingen wordt beroerd en in een
reusachtige strijd is gewikkeld voor
meer gelijkheid en broederlijkheid,
meer waarheid en waardigheid,
meer efefctieve vrijheid en gelijkge-
rechtigheid voor allen.
Maar nu stellen wij de vraag, hoe
het Christendom, dat werkelijk een
antwoord van God op de mense
lijke verwachting wil zijn, in feite
ook de verwachting, die wij boven
bedoelden, vervult. Wat doen wij in
onze taak als christen daarvoor?
Pius XI heeft eens gezegd, dat wij
allen schuld hebben aan het feit,
dat gedurende de XlXe en XXe
eeuw zoveel arbeiders de Kerk heb
ben verlaten: hij heeft zelfs het
woord „ergernis" gebruikt.
En inderdaad ergerlijk is het dat
wij ongeveer een halve eeuw no
dig hebben gehad om te begrijpen
waarom het in de sociale strijd
precies ging: dat het nl. niet zozeer
te doen was om kapitaal en arbeid
te verzoenen als wel om kapitaal en
arbeid op een zeer humane wijze
te structureren; niet zozeer om be
tere verstandhouding tussen de be
staande klasse te brengen als om
het harde klassenverschil geleidelijk
op te heffen en een grotere gelijk
heid in de bestaanskansen aan
iedereen te geven.
En inderdaad ergerlijk is het als
wij de volkeren van het Verre en
Nabije Oosten, van Afrika en van
de Zuid-Amerikaanse landen maar
rustig laten worstelen.