Venray's gemeentebegroting sluit met een tekort van f 170.000 WEEKBLAD VOOR VENRAY EN OMSTREKEN Geestelijk artikel Zaterdag 10 december I960 No. 50 EEN EN TACHTIGSTE JAARGANG PEEL EN MAAS druk en uitgave van den munckhof n.v. venray grotestraat 28 postbus 1 tel. 1512 giro 150625 ADVERTENTIEPRIJS 8 ct. per mm. ABONNEMENTS PRIJS PER KWARTAAL 1.40 (buiten Venray 1.60) Vroeger dan ooit zijn de bekende drie boekwerken weer verschenen. Boekwerken, waarin de begroting 1961 voor onze gemeente is neerge legd. Waarin dus te lezen zou moeten staan, wat we in het jaar dat komen gaat als gemeente allemaal wel gaan doen. Maar wie zou menen iets naders te weten te komen over de vele, vele plannen, die de ge meente Venray heeft, komt voor de zoveelste maal bedrogen uit. Deze plannen, die veelal in de kapitaaldienst der gemeente te vinden moesten zijn, moeten telkens opnieuw per afzonderlijke begrotingswijziging gefi nancierd worden en zodoende vindt men thans in de kapitaaldienst niets als wat memorie-posten en kan men met de beste wil van de wereld niets te weten komen over de naaste toekomst van ons aller gemeente. Wat de gewone dienst der begroting betreft, deze geeft het dagelijks wel-en-wee natuurlijk goed weer, alleen, het is zo oninteressant voor de doorsnee-burger, opdanks dat het kapitalen kost. Maar goed, de begroting 1961 is er en voor de eerste maal sinds de bevrijding wordt ze aangeboden voordat het jaar, waarover de begroting handelt, is aangebroken. Dat is een eerste winstpunt. Een tweede winst punt is, dat ondanks het feit dat ook hier weer een tekort is van f 170.000, we toch inlopen. Er zijn tijden geweest, dat we tekorten hadden van 3 ton, die nu toch al tot de helft zijn teruggebracht. Een schrale troost, maar het blijkt toch, dat we Den Haag gedeeltelijk heb ben kunnen overtuigen van de noden en verlangens en dat in het kader van de verhouding Rijk-Gemeente de kaarten iets ten onze voordele zijn veranderd. Het derde winstpunt zal ongetwijfeld zijn dat deze be groting waarschijnlijk voor de laatste maal de hand- en spandiensten zal aangeven. Men mag verwachten dat de Minister ook voor de argu menten in de Tweede Kamer zal zwichten. Een vierde winstpunt kan wellicht zijn het debat over de subsidies, waarmede de raad kennelijk een andere weg wil gaan bewandelen. Alles bij elkaar niet zo heel veel, maar waar niets is, verliest zelfs de keizer zijn recht Voor het overige raden wij U aan de onderstaande doorsnee door de be groting eens rustig te bestuderen. Misschien dat U er nog andere winst punten in ziet ALGEMEEN BEHEER opent de rij van nadelige saldi met een tekort van 451.464 (413.306), bijna 40.000 meer dus dan 1960. Dat komt heus niet alleen van de post: extra vergoeding voor de waarneming van ambt van burge meester, die hierin nu natuurlijk moest worden opgenomen, maar vooral door de gestegen kosten op het gemeentehuis zelf. De lezer oor- dele zelf. 1961 1960 196.302 188.441 24.118 13.596 8.000 9.000 5.000 jaarwedden schrijflonen portikosten schrijfbehoeften drukwerk onderhoud meubelen 7.402 verwarming 7.405 telefoon 4.500 5.000 5.000 5.000 3.221 6.357 4.000 Er is dus alweer belangrijk meer nodig om onze gemeentelijke huis houding aan het draaien te houden. Trouwens ook andere posten zijn naar rato gestegen. Neem de ge meentekaart, die in 1960 is inge voerd en waarop de kadasternum mers enz. opnieuw en beter worden ingevuld. Bedroegen de kosten daarvan in 1960 3749, nu zijn ze gestegen tot 8544. Daartegen staat als voornaamste inkomstenpost 8000 legesgelden, maar die is niet hoger geworden dan het vorig jaar. Geen nieuws van dit front, alsdat er enkele nieuwe kantoormachines worden aangeschaft en de huisnummering wordt voortgezet. openbare veiligheid geeft een iets minder groot na delig saldo van vorig jaar 106.314 tegen f 108.470. Een winst, die voor namelijk gehaald is bij de B.B. de bescherming bevolking, die wordt gereorganiseerd in die zin, dat te genover de 11.600 van I960 nu de gemeente maar 5.867 kost. Trouwens het vertrek van de po litie naar de Wilhelminastraat scheelt ook 57 22 voor onder houd van het bureau en 35 voor onderhoud van 't kötje De brandweer gaat ieder jaar meer geld kosten. In 1959 was het ruim 18.000, in 1960 27.000, nu raamt men de lieve som van f 31.000. Of dat nu alleen komt omdat de brandweerlui overalls krijgen en de GMC-brandspuit nieuwe banden, is een open vraag, die voor ons niet op te lossen is. Of de straatverlichting met 768 lampen inderdaad maar 38.734 zal gaan kosten wagen we te betwij felen. In de laatste raadsvergadering zijn er verschillende wensen voor een betere verlichting naar voren gekomen. Voor het overige schijnt het met onze openbare veiligheid wel mee te vallen. Onze politie kost ons thans 711 in totaal. Een bedrag, dat alleen maar hoger kan worden, als men eigen gemeente-politie gaat instel len. volksgezondheid geeft ook al een hoger nadelig sal do dan in 1960, trouwens ook hoger dan 1959. Toen was het 52.000. In 1960 f 58.000 en nu zijn het er 66.824. Stijging van loon- en andere pos ten is daar de oorzaak van. De kos ten van de vleeskeuringsdienst zijn b.v. gestegen van 24.885 tot 26.623. Daarnaast verwacht men minder keurlonen, i.p.v. 26.000 schat men een opbrengst van 23.000. Blijkens dit hoofdstuk zullen in 1961 3.400 inentingen worden ver richt tegen kinderverlamming. De kosten daarvan bedragen 4,000, waarvan men 2.800 van de ouders hoopt terug te krijgen. Op dit hoofdstuk drukken ook en kele subsidies zoals b.v. voor de kin deruitzending. Deze is verhoogd van 2.000 tot 3.000 om meer kinderen een goede vacantie te bezorgen. Ook de subsidiëring van het Groene Kruiswerk is gestegen en wel van 27.260 tot 28.069. Tenslotte nog enkele subsidie- posten: Solidariteitsdienst KAB 500 Kath. Gezinszorg 500 Moederschapzorg 150 Sanatorium Hom 15 Kankerbestrijding 219 Reumabestrijding 219 Drankbestrijding 60 Kinderbad 1.200 Ziekenauto 2.540 De bijdrage aan de schoolartsen- dienst is met 200 verhoogd tot 4.000, maar aangezien men van plan is de districten van de school artsen kleiner te maken, waardoor minder kinderen meer gecontroleerd kunnen worden, zal deze post waar schijnlijk in de loop van het jaar nog wel stijgen. Voor de schoolartsendienst vinden we nog geen post uitgetrokken, maar als deze inderdaad in septem ber a.s. start, zoals de plannen zijn, zal ongetwijfeld nog wel een post worden ingevoegd. Veel nieuws levert verder dit hoofdstuk niet, behalve dat voor de rattenbestrijding nu 1499 uitge trokken is tegenover 400 in 1960. Men is van plan een extra man netje te zetten voor de rattenbestrij ding, die volgens officiële gegevens nog niet streng genoeg is in Venray. VOLKSHUISVESTING levert een tekort op van 64.085 tegenover 50.763 in I960. Een hoofdstuk, dat uitblinkt door onbe grijpelijkheid, omdat hierin bij vele punten verwezen wordt naar de be groting van het gemeentelijk wo ningbedrijf, die echter noch te zien, noch te krijgen is. Bovendien wordt in dit hoofdstuk de financiële verhouding tussen ge meente en woningbouwvereniging geregeld, waarbij ook het rijk een hele dikke vinger in de pap heeft en zodoende komt men tot een heen en weer gezwaai van cijfers, waar van de gewone burger duizelt en uiteindelijk door al de bomen het bos niet meer ziet. Zo kan men er b.v. in vinden, dat de gemeente voorschotten ge geven heeft aan woningbouwvereni ging St. Oda, voor huizen die voor 1946 zijn gebouwd tot een bedrag van 160.000. Deze leveren een rente op van 11.301. Voor de woningen, die dezelfde woningbouwvereniging in 1946 en later heeft gebouwd, zijn ook voor schotten verstrekt. Hoeveel dat er zijn, is echter niet te achterhalen, wel leveren ze rente op tot 190.737 Van de andere kant ziet men, dat alleen al de gemeente 81.000 bij moet betalen- in het exploitatie tekort (het Rijk zelfs 191.000), maar wat nu het uiteindelijk resultaat is, is niet te achterhalen. Een andere rentepost, en wel van 52.642, benadrukt weer eens, dat de gemeente nog altijd 867.550 in de gemeentelijke bouwcrediet- regeling heeft zitten, waardoor dus tegen z.g. goedkoop geld men sen hebben kunnen bouwen. Het is en blijft jammer, dat deze zelf de regeling thans op bevel van Den Haag niet meer toegepast mag worden. Voor het overige zegt dit hoofd stuk verder weinig. Men is wel op timistisch t.a.v. de bouwactiviteit in Venray want de leges voor de bouwvergunningen heeft men 1000 hoger geschat op 15.000. Maar de bouwpolitie schijnt er 1.500 meer te kosten, daarvan zijn de kosten nl. gestegen van 22.431 tot 23.908. Heel veel schiet men er dus niet mee op. OPENBARE WERKEN dat vorig jaar sloot met een te kort van bijna 6 ton, gaat nu royaal over de streep tot 639.684. Dit ondanks het feit, dat men de straatbelasting 7.000 wordt ver meerderd tot 60.000 en de riool belasting met 1.000 tot 24.000. De andere belastingen blijven ge lijk zoals: marktgelden kermisstandgeld precariorechten hand- en spandiensten 9.000 14.000 2.300 24.000 Uit dit laatste blijkt dus, dat on danks het feit, dat zelfs in de Tweede Kamer tegen de hand- en spandiensten gepleit is, B.enW. toch niet van zins zijn om deze 24.000 aan het rijk cadeau te doen. Hun standpunt zal zijn, dat zij eerst deze ouderwetste belasting zullen laten vallen als de rijksbij drage met eenzelfde bedrag ver hoogd zal worden. De reinigingsdienst wordt ook een puzzle. In 1959 waren de kosten 30.000. In 1960 33.242 in 1961 echter zullen ze bedragen 39.976. Aan reinigingsrechten kreeg de gemeente binnen in 1959 14.000, in 1960 15.000 en ook voor het ko mende jaar schat men eenzelfde bedrag. Enerzijds dus een sterke stijging van de kosten, anderzijds blijven de rechten practisch hetzelf de. Het verschil tussen inkomsten en uitgaven loopt met het jaar ver der uiteen. Bij de uitgavenposten valt verder op, dat de busdienst naar het sta tion ook ieder jaar meer geld gaat kosten. In 1959 was het nadelig verschil 13.650. In 1960 18.850 en voor het komend jaar 21.750 en ook hier vraagt men zich af, of er wel ooit een einde aan zal komen. Trouwens bij die uitgaven-posten zien we ook een belangrijke stijging bij de post onderhoud plantsoenen, die bijna 11.000 hoger is geworden en nu op 47.022 is gekomen. Ook de rioleringskosten zijn met 1.500 tot 30.370 geklommen. Maar het onderhoud van wegen is ruim 10.000 lager dan nl. 251.551. Bij deze post vinden we, dat de Overloonseweg, Wilhelminastr., Mgr. Nolens en Ch. Ruysstraat, 'n oppervlakte-behandeling krijgen. Bij de post onderhoud straten en pleinen zijn er minder-kosten van bijna 12.000. Was de begroting 1960 groot 58.562, die van 1961 is slechts 46.845. Men meent nl. door de aanschaf van een zelf- opnemende veeg-machine zelfs 2 arbeiders uit te kunnen sparen GEMEENTE-EIGENDOMMEN Dit hoofdstuk is een van de wei nige, die ook eens een voordelig saldo opleveren, dit jaar zelfs f 112.306 (1960 69.272). In drie jaren tiids opgevoerd van 3000 tot 112.000 hetgeen geen slechte beurt is. De huizen-huur stijgt van 7.453 tot 7.980, maar de pachten lopen terug van 34.146 op 32.497. Het jachtrecht blijft hetzelfde nl. 2.500, maar de rente der effecten stijgt van 16.286 tot 16.986. En die wou men enkele jaren geleden van louter armoede gaan verkopen En even realiseer je je weer, dat de gemeente toch een zeer be langrijke rol heeft gespeeld ook na de ontginningen van onze peel- vlakten, als men leest, dat er nog meer dan 2 miljoen gulden aan hypotheken zijn geplaatst in Vred- depeel en Peelplan Zuid, die dan nu 95.633 aan rente en aflossin gen opbrengen (v.j. 94.455). Maar ook de rente van het eigen kapitaal der gemeente is niet min 124. 110, al is het wel 33.000 min der dan vorig jaar. Alles bij elkaar leveren onze gemeentelijke eigen dommen dus nog een belangrijk aandeel in de balans, al moeten we ook dit hoofdstuk weer besluiten met de opmerking: geen nieuws ONDERWIJS De rol, die de gemeente speelt bij het onderwijs van Uw en mijn kin deren is geen kleine. Alleen als 699.083 is het nadelig verschil van dit ellenlange hoofdstuk. Weer een belangrijke stijging t.a.v. 1960, toen dit hoofdstuk sloot met een te kort van 589.548. Maar wie even het lijstje naloopt van de vergoedingen, die de ge meente moet utbetalen aan de ver schillende inrichtingen van onder wijs, die zal begrijpen, dat een en ander handen vol geld kost. De tussen haakjes geplaatste cij fers is het leerlingen aantal van vo rig jaar. Lager Onderwijs: 2950 leerlingen x 43 126.850 (3050) Voortgezet Lager Onderwijs: 40 leerlingen x 50 2.000 (50) U.L.O.: 310 leerlingen x 60 18.600 (310) B.L.O.: 210 leerlingen x 100 21.000 (190) Alleen al de vervoerskosten voor de leerlingen van deze school ko men op 26.000 waarin natuurlijk deelnemende gemeenten partici peren. Voor het eerst komt onder dit hoofdstuk nu ook een post voor na zorg van 7.960. Kleuterschool: 798 kleuters (748) 32.976 (29.646) M.M.S. Jerusalem: 48 leerlingen (34) 1.920 Lyceum: 200 leerlingen (200) 8.000 Nijverheidsonderwijs: Hiervan draagt de gemeente 30% van de exploitatiekosten, welke be dragen voor de huishoudschool 54.896 (55.714) nijverheidschool 83.459 (80.748) Daarnaast betaalt de gemeente nog de huur van gymnastiekruim- ten op het Veulen en de Heide, keert 18.600 uit voor het onder wijs en betaalt nog 500 voor de gymnastiekzaal aan de Langeweg. Bovendien zorgt zij voor spraak onderwijs (7.050) en betaalt 3.240 in het vervoer van kinderen naai de scholen, o.a. naar de christelijke school in Boxmeer. Dan is er het Mater Amabilis- werk, waarvoor 8.770 (10.690) op tafel wordt gelegd. Maar nu is ook 6.441 uitgetrok ken voor een levensschool voor jonge arbeiders, de z.g. Pater Fortisschool. Is dit niet te opti mistisch? Dan krijgen uit dit hoofdstuk de bibliotheken op de kerkdorpen 1.954 en de leeszaal 13.424. subsidies Onder dit hoofdstuk vallen ook de subsidies, waarover in de laatste raadsvergadering zo nog al het een en ander te doen was. Een kleine bloemlezing hieruit moge dan vol gen: harmonie Euterpe 1.200 muziek kerkdorpen 3.000 mannenkoor 125 zangverenigingen kerkdorpen 700 jeugd O. en O. 350 Hioob 50 Oranje Comité 1.500 Dioc. Limb. Sportbond 75 jeugdverenigingen 13.000 kindervacantiewerk 500 Hier is allemaal weinig in ver anderd, maar we zien toch ook en kele nieuwe posten staan als b.v.: garantie voor de sportvelden 3.000 de schaakclub 500 Een andei-e nieuwigheid is, dat op dit hoofdstuk 2.160 is gereserveerd voor een nieuwe straatversiering. Men wil dus schijnbaar eindelijk van die betonnen kolossen en de beruchte paaltjes af. Hetgeen zeer lofwaardig, maar ook zeer moeilijk zal wezen. Een andere post heeft ook weer hoop in het hart gestort, nl. die van aankoop van kunstvoorwer pen 1.000, al hopen we van harte dat die dan niet zullen dienen om de een of andere trappenhal op het gemeentehuis op te sieren Of de buiten-Venrayse vereni gingen, die nu met 1.700 subsidie in totaal (uitgezonderd Limb. Sym fonie Orkest) gaan strijken, dit be drag zullen blijven houden, hangt af van de nieuwe koers, die men in het subsidiebeleid nu al voor het tweede jaar wil gaan varen. Onze schutterijen behoeven met bang te zijn, die krijgen ieder nor maal hun 200. maatschappelijke zorg is metterdaad een zorgen hoofd stuk Ook hier weer een flinke stijging in 't nadelig saldo, nl. van 329.323 naar 373.112. Een van de voornaamste oorzaken zijn de steeds maar stijgende kos ten van de verpleging van onze geesteszieken, die van 130.000 in 1959 in 1961 aangegroeid zijn tot 231.000 en waarvan de gemeente behoudens een kleine 4.500 van particulieren slechts 13% van de provincie terugkrijgt. Een nogal sterke stijging der kostprijzen. Maar ook ons eigen Burgerlijk Armbe stuur weet van wanten. Van een tekort van 87.180 in '60 is nu het nadelig saldo 104.850 geworden. Wie zei er ook alweer, dat in onze moderne tijd geen nood meer bestond bij de mensen? Kijkt U dan nog maar eens ver der naar onderstaand lijstje: 1961 1960 Soc. voorz. werklozen 21.500 36.500 Soc. werkvoorzienings regeling o.a. beschutte werkplaats 330.500 290.300 steun kleine zelfstandigen 10.000 15.000 steun oorlogsslachtoffers 23.000 16.000 steun gerepatrieerden 70.000 60.700 Weliswaar komt hiervan veel te rug in de gemeentekas doordat hier in het rijk goed subsidieert, maar het tekent toch wel even de nood, die er ook in ons goede Venray nog heerst en waar we dikwijls wel eens wat al te nuchter langs heen lopen. Onder dit hoofdstuk valt ook de bijdrage voor gezinszorg die van 15.294 stijgt naar f 19.185. De bijdrage aan het Sociaal Cha ritatief Centrum is en blijft 13.700 en ook de bejaarden krijgen weder om hun 3.000. Blindenzorg houdt haar subsidie van 5.200 en voor de emigranten te helpen het potje van 3.000 ge reserveerd. economische aangelegenheden Is een hoofdstuk, waarin men van allerhande dingen ontmoet. Ook hier is het nadelig saldo op gelopen van 24.705 tot 29.476. Voor het overige levert ook dit hoofdstuk weinig nieuws op. De geitenfokkerij houdt haar 25 subsidie vanwege de economische belangen zeker, maar V.V.v. krijgt als beloning voor haar activiteiten in het afgelopen jaar 1.713 sub sidie, i.p.v. 1.010 maar moet dan ook weer zorgen voor de prijzen in de vastelaovend optocht. Om meer industrie aan te trekken ken is er weer 5.000 gereserveerd, terwijl ook het ontwikkelingsorgaan Noord-Limburg, waarvan Venray ook lid is, 1.278 mag innen. Ook hier zien we weer activiteiten van het gemeentebestuur bij de post industrie-aantrekking. Alleen al aan rente en aflossing van door haar ten bate van de industrie gefourneerde gelden hoopt men 53.107 binnen te krijgen, terwijl daarnaast de huur van industrie flats door haar gebouwd ook nog een dikke 1.000 per maand op brengt. belastingen We mogen dan deels afhankelijk zijn van rijksbijdragen en zo meer, maar ook de doodgewone burger zal het zijne moeten bijdragen om de zaak aan het draaien te houden. Dat doen we dan door middel van de gemeentelijke belastingen, waarvan er hierboven al enkele zijn genoemd en ook b.v. door de hon denbelasting, die opgeschoefd wordt van 3.500 naar 4.500. Daarnaast dansen en spelen we via de vermakelijkheidsbelasting ook nog 37.000 in de gemeentekas, ook ons borreltje en glaasje bier zorgen via de vergunningen voor 6.165 in het potje. Dan vindt U op Uw belastingbil jetten voor de grondbelasting en de personele belasting heel deftig ver meld zoveel en zoveel opcenten, hetgeen betekent, dat de gemeente via de grondbelasting 57.740 extra binnen krijgt en via de personele belasting 91.980. Maar dat alles is nog veel en veel te weinig om al de genoemde na delige saldi weer wat recht te trek ken. Het rijk geeft enkele behoor lijke uitkeringen: algemene uitkering 1.749.995 (1.575.557) belasting uitkering 310.888 (267.012) Maar zelfs dat is te weinig om de begroting sluitend te krijgen. Zelfs als de gemeente haar voor geschreven 1/30 gedeelte van de reserve, ofwel 15.968 er nog bij- doet, ontbreken nog altijd 154.373 om de zaak gelijk te trekken. En met dit tekort sluit dus Venrays begroting 1960 de wereld in verwachting, staan wu aan de kant? Er is niet veel fantasie voor nodig om vast te stellen, dat deze wereld waarin wij leven vol bitterheid en onvei*vulde verwachtingen is. Ik bedoel niet, dat wij in ons kleine Holland zozeer zitten te wachten op het moment, dat wij de druk en de beklemming van ons kunnen afgooien. Integendeel, ons gaat het redelijk naar den vleze. Maar zo is het niet overal: zo is het in verreweg het grootste deel van de wereld niet ge steld. De éénmaking van onze wereld, onder de invloed van wetenschap en techniek, heeft de menigte der ar men tot een bewuste, aaneengeslo ten collectivitit gegroepeerd en de hoop doen ontstaan, dat de schreeu wende economische en sociale on gelijkheid eens zou kunnen worden opgeheven en dat een wereld die minder door het geld maar meer door de eerbied voor de mens zou worden beheerst, niet helemaal on denkbaar meer is. Zoals in de verleden eeuw de ar beidersklasse ontwaakt is en gewei gerd heeft nog langer als een twee derangsklasse te worden behandeld, een klasse van ondergeschikten en bezitlozen, zo zijn thans de achter gebleven volken uit Azië en Afrika wakker geschoten en willen niet langer de voogdij van het Westen ondergaan. Zo komt het dat de wereld van vandaag door de stoutste verwach tingen wordt beroerd en in een reusachtige strijd is gewikkeld voor meer gelijkheid en broederlijkheid, meer waarheid en waardigheid, meer efefctieve vrijheid en gelijkge- rechtigheid voor allen. Maar nu stellen wij de vraag, hoe het Christendom, dat werkelijk een antwoord van God op de mense lijke verwachting wil zijn, in feite ook de verwachting, die wij boven bedoelden, vervult. Wat doen wij in onze taak als christen daarvoor? Pius XI heeft eens gezegd, dat wij allen schuld hebben aan het feit, dat gedurende de XlXe en XXe eeuw zoveel arbeiders de Kerk heb ben verlaten: hij heeft zelfs het woord „ergernis" gebruikt. En inderdaad ergerlijk is het dat wij ongeveer een halve eeuw no dig hebben gehad om te begrijpen waarom het in de sociale strijd precies ging: dat het nl. niet zozeer te doen was om kapitaal en arbeid te verzoenen als wel om kapitaal en arbeid op een zeer humane wijze te structureren; niet zozeer om be tere verstandhouding tussen de be staande klasse te brengen als om het harde klassenverschil geleidelijk op te heffen en een grotere gelijk heid in de bestaanskansen aan iedereen te geven. En inderdaad ergerlijk is het als wij de volkeren van het Verre en Nabije Oosten, van Afrika en van de Zuid-Amerikaanse landen maar rustig laten worstelen.

Peel en Maas | 1960 | | pagina 1