WEEKBLAD VOOR VENRAY EN OMSTREKEN
Wie werken er in
Yenrays fabrieken
SPORT
Derde Orde
Ingezonden
Zaterdag 16 januari 1960 No 3
EEN TEN'TACHTIGSTE JAARGANG!
PEEL EN
ffjDRUK EN UITGAVE FIRMA VAN DEN MUNCRHOF
GROTESRAAT 28 VENRAY TELEF. 1512 GIRO 150652
ADVERTENTIEPRIJS 8 ct. per m.m ABONNEMENTS-
PRIJS PER KWARTAAL 1.40 BUITEN VENRAY 1.60
Van iedere 100 Venrayers moeten
er 35 werken om de rest in het le
ven te houden. Daarom draagt dat
deel dan ook de deftige titel: be
roepsbevolking.
Doordat we hier een behoorlijk
groot percentage gestichtsbevolking
hebben, steekt het Venrays gemid
delde iets af tegen het gemiddelde
Nederlandse, dat ongeveer op 40%
ligt.
WAAR WERKT MEN?
Hoe is deze beroepsbevolking nu
in grote lijnen in te delen?
Daartoe zijn pogingen gedaan bij
volkstellingen in 1909, 1930 en 1947.
Van de beroepsbevolking (dus
van die 35 op de 100) werkten er in
1909 17,7%, in 1930 19,8% en in 1947
22,5in de nijverheid. Voor de
landbouw kon men de volgende cij
fers noteren: 46, 53 en 45,3terwijl
in de overige beroepen resp. 36,3,
27,2 en 32,2% werkzaam waren.
We zien dus dat het gedeeltee van
de Venrayse beroepsbevolking, dat
in die jaren in de nijverheid werk-
zaam was, practisch zeer weinig
stijgt en dat de landbouw iets af
neemt.
Maar we weten ook, dat de indus
triële ontwikkeling van onze ge
meente eerst na 1947 een invloed
van betekenis is uit gaan oefenen
Ongetwijfeld zullen dus de cijfers
vandaag aan de dag heel andere per
centages laten,zien. Maar die cij
fers heeft men niet.
In 1947 werkte al 7,5% van de be
roepsbevolking buiten Venray, een
percentage dat, zoals het rapport van
de commissie voor agrarische belan
gen laconiek opmerkt, zeker in de
laatste jaren AANZIENLIJK is ge
stegen.
Zoals elders blijkt, komt men in
1955 tot een percentage van 30% bij
de industriewerkers. Dus nogal een
aanzienlijke stijging!
Tegenover deze uitgaande pendel
is in Venray altijd een zeer grote in
komende pendel geweest en ook nu
schijnt het aantal mensen, dat van
elders hier komt werken het aantal
dat van hier elders gaat werken
verre te overtreffen. Maar ook dit
wordt niet met cijfers aangetoond.
TE HOGE LEEFTIJD
Het is jammer, dat men met deze
onvolledige cijfers moet werken,
want het is een open vraag of nu bv.
in de landbouw nog hetzelfde gecon
stateerd kan worden als in 1947.
Toen bleek n.l. het aantal jonge
ren tot 17 jaren, werkzaam in de
landbouw, veel en veel hoger te lig
gen dan het aantal van - dezelfde
leeftijd werkzaam in nijverheid of
in andere beroepen.
Ook het aantal ouderen, dus boven
de 65 jaren, was in die bedrijfstak
beduidend groter dan in de andere.
We geloven n.l. niet, dat men op dit
moment nog dezelfde cijfers onder
ogen zou krijgen, temeer waar het
onze indruk is, dat b.v. het aantal
ouderen in de landbouw ook zijn
oorzaak vindt in een verkeerde tel-
ling.
Een boer, die bij zijn kinderen zijn
oude dag geniet en ook nog wel eens
wat doet al is het maar uit. liefheb
berij, is met dezelfde moeite als
boer of als gepensioneerde geno
teerd en we hebben de indruk, dat
men deze in feite gepensioneerde als
boer is blijven noteren.
Hetzelfde geldt bij de cijfers over
de vrouwen-arbeid.
We vinden n.l. in dit rapport cij
fers uit de beroepstelling van 1947,
waarin te lezen staat, dat van de
Venrayse dames-beroepsbevolking
6,8% bij de nijverheid werkte, 35,6
in de landbouw en 48,6% in de
overige beroepen.
We geloven beslist, dat deze cij
fers na o.m. de oprichting van de
N.V. Beeren en Nelipak heel anders
liggen en geloven verder, dat bij de
landbouw veel dames geteld zijn, die
slechts een deel van hun tijd aan de
eigenlijke landbouwwerkzaamheden
geven, waarbij nog de tijd van op
name ook bekeken moet worden,
want in de aspergestijd zijn er ten
ene male meer dames in de land
bouw werkzaam dan b.v. 's winters.
Maar nogmaals, het zijn cijfers
van 1947 en deze zijn, gezien de ont
wikkeling van Venray na die tijd,
toch moeilijk meer bruikbaar.
Ditzelfde geldt ook voor de positie
van de beroepsbevolking in het be
drijf. Diezelfde volkstelling toont aan
dat het aantal kleine zelfstandigen
in Venray in de nijverheidssector in
1947 2x zo groot was dan in Limburg
en het aantal medewerkende kinde
ren zelfs 3x zo groot.
Wat hebben deze cijfers thans nog
voor waarden?
Gelukkig heeft een telling van 1955
tenminste enige belangrijke cijfers.
PENDEL
Van de 16.195 inwoners, die Ven
ray einde 1955 telde, zonder de ge-
stchten, waren er 700 werkzaam in
de industrie (geen bouwvakken).
Hiervan waren er 147 vrouwen of
wel 21% (het Limburgs gemiddelde
figt *p 12,3%).
Van de totale bevolking was dus
4,3% werkzaam in de fabrieken. Hoe
lagen nu de cijfers onderling.
Kom 6,4
Oostrum 2,0
Oirlo 1,0
Castenray 1,5
Leunen 2,4
Heide 0,2
Ysselsteyn 0,9
Merselo 0,4
Smakt 3,6
Gemiddelde 4,3
Voor Horst is dat cijfer 3,2 en
voor Sevenum 2,1.
Dat we nog verder achter zijn op
het Limburgs gemiddelde van 13,7
behoeft geen verder betoog.
Van deze 700 mensen werkt onge
veer 70% in eigen gemeente en 30%
elders. En het is eigenaardig, dat
juist de jongeren tussen 20 en 30
jaren naar elders trekken.
Het rapport noemt ook enkele oor
zaken: hogere lonen door een betere
gemeente-classificatie en arbeid, b.v.
in de kleiwar.en, die noodzakelijk
aan de een of andere plaats gebon
den is.
Het rapport blijkt niet enthousiast
over deze pendel, die in tijden van
laag-conjunctuur natuurlijk funest
is. Ze adviseert derhalve afschaffing
van gemeente-classificatie en meer
en afwisselender industrie in eigen
plaats.
(zie over dit onderwerp ons speciaal
artikel in dit blad)
Van die 700 industrie-arbeiders
waren er 553 mannen.
WELKE POSITIES
bekleden zij in de verschillende fa
brieken?
79% is ongeschoold, 12% is ge
schoold arbeider, 6% hoort bij het
kader, 2% bij het kantoorpersoneel
en 1% geeft leiding.
Die 79% ongeschoolden is nu niet
bepaald een bar gezond cijfer, te
meer waar die 553 mannen voor 78%
jonger zijn dan 40 jaren. Is het dus
zo, dat de jongeren veel meer deel
nemen aan het productieproces, dan
zij, die boven 40 jaren zijn, van de
andere kant is 't aantal ongeschool-
dèn bij hen te groot.
WAAR KOMT MEN VANDAAN?
Het is natuurlijk dat men weten
wil, waar nu feitelijk de mensen
vandaan komen, die in de industrie
(moeten) gaan werken. En met name
of er van de kinderen van landbou
wers veel naar de industrie over
schakelen.
Bij de vrouwen komt slechts 8%
uit het agrarisch milieu, bij de man
nen (jonger dan 30 jaar) maar liefst
30%.
Plaatst men nu het groot aantal
ongeschoolden naast dit hoog per
centage uit het agrarisch milieu
stammende jonge fabrieks-arbeiders,
dan mag de vraag gesteld worden of
hier enig verband tussen bestaat.
Men is dit nagegaan en inderdaad
blijkt, dat een groot deel van deze
jongeren eerst thuis op de boerderij
mee heeft gewerkt, of wel land-
bouw-onderwijs heeft gevolgd, maar
dan uiteindelijk zijn omgezwaaid
naar de industrie. De meesten heb
ben wel. landbouwdiploma's maar
hier heeft men achter een draaibank
e.d. weinig baat mee.
Het rapport meent op grond hier
van te kunnen concluderen, dat de
indruk wordt gewekt, dat speciaal
onder de landbouwende bevolking
de zonen aanvankelijk het beroep
kiezen van hun vader, doch op la
tere leeftijd omzwaaien naar indus
trie.
Dat is dan op een tijdstip waaróp
gebleken is, dat de mogelijkheden,
waarmede men - aanvankelijk re
kende, als ontginningen e.d. niet
verwezenlijkt zijn. Dit heeft tot ge
volg, dat zij enigermate achterblij
ven in het bezetten van de betere
functies in de industrie en in het be
halen van technische diploma's.
Goede voorlichting over beroepen
en beroepskeuze en het. stimuleren
van het volgen van technische op
leidingen en daarnaast voldoende
begrip bij de landbouwers, dat men
rekening moet houden met de be
scheiden mogelijkheden, die er voor
de landbouwers zijn, zal dit tekort
doen verminderen.
S.V.V.-NIEUWS
De voor j.l. zondag vastgestelde
wedstrijden hebben geen doorgang
gevonden, doordat voor le en 2e
elftal de terreinen werden afge
keurd en voor de afdeling Limburg
alle wedstrijden werden afgelast.
Op het ogenblik, dat wij dit schrij
ven is nog niet bekend wat met het
programma van a.s. zondag zal ge
beuren. Indien door de KNVB niet
tot een algehele verschuiving van 't
programma zal worden besloten, zal
al of niet doorgaan van de wedstrij
den afhankelijk zijn van de terrein
keuringen. Volledigheidshalve geven
wij het programma zoals dat voor
a.s. zondag is vastgesteld:
De Ster IVenray I
Venray 2Wilhelmina 3
Venray 3Ysselsteyn
Melderslo 2Venray 4
SCHAAKNIEUWS
De definitieve uitslag van de wed
strijd CuykVenray is 4,55,5 ge
worden. 2 van de 3 afgebroken par
tijen werden door ons gewonnen, nl.
bord 2 en bord 5. Bord 6 werd door
ons verloren. S.C. Venray haalde tot
nu de volle winst uit de gespeelde
wedstrijden. Met Reuver, dat ook
nog ongeslagen is, deelt zij nu de
eerste plaats in de eerste klas van de
L.S.B.
A.s. zondag speelt Venray om 3 u.
een thuiswedstrijd in hotel de Key-
zer, tegen Maasniel. Maasniel is een
sterke tegenstander. Het beloofd
dus een spannende wedstrijd te
worden.
KUNST EN KITSCH
Dinsdagavond 19 januari a.s. is er
om 7.30 uur maandvergadering voor
de leden van de Derde Orde in San
Damiano.
Er wordt een causerie met licht
beelden gehouden over KUNST EN
KITSCH door pater Urbanus.
Reeds verschillende malen
door de leden de wens naar voren
gebracht om de maandvergaderin
gen op een door de weekse dag te
houden.
We hopen dat deze eerste poging-
slaagt.
Het onderwerp van deze avond is;
kunst en kitsch.
Dit is een belangrijk en actueel
onderwerp, omdat de kitsch (de na
maakkunst), sinds de 19e eeuw op
ontstellende wijze onze kerken en
nuizen is binnengedrongen. We ont
moeten de kitsch bijna op alle ter
reinen van de samenleving: in de
Douwkunst en beeldende kunsten,
in woninginrichting en gebruiksarti
kelen; in de muziek en in verzen;
maar vooral op religieus gebied in
beelden, prentjes en gebeden.
Het „kitschding" heeft zich zo
vanzelfsprekend verspreid en een
plaats gevonden in ons leven, dal
we het bijna niet meer beseffen.
De voorstellingen van dit soort
„kunst" zijn in wezen een leugen. Zij
zijn niet alleen een vergrijp tegen de
goede smaak, maar bevatten waar
net religieuze kitsch betreft een ge
vaar voor het geloof, omdat zij aan
de waarheid het goddelijke en sa
crale ontnemen, omdat zij dikwijls
op ketterse wijze de werkelijkheid
vervalsen.
Vooral op het gebied van 't Eerste
Communieprentje viert de religieuze
-kitsch haar hoogste triomfen. De af
beeldingen hierop zijn meestal leer
stellig totaal onjuist en katechetisch-
pedagogisch onverantwoord.
De meeste van dergelijke prentjes
met hun weke, sentimentele en zoe
telijke voorstellingen doen je op zijn
hoogst denken aan toiletzeep of
reukplaatjes.
Ik denk hier ook aan de z.g. gip-
senbeelden in alle maten leverbaar
zolang de gipsvoorraad strekt.
Nu we ons in de hedendaagse., we
reld steeds meer bewust gaan wor
den van de macht van het beeld
getuige de vele geïllustreerde bladen,
de stripverhalen, die door oud en
jong gelezen worden, de film en te
levisie, het projectieonderwijs - moe
ten we de gevaren van de religieuze
kitsch niet onderschatten.
Als kritisch gevormde jonge men
sen deze kitsch voorstellingen afwij
zen, wijzen zij ook dikwijls het ge
loof geheel of gedeeltelijk af, want
een godsdienst die dergelijke cul
tuurloze afbeeldingen blijft handha
ven kan toch de volle waarheid niet
bezitten, redeneren zij.
Het filmpje dat we daarna draaien
bevat 'n aantal contrasterende voor
beelden van echte kunst en echte
kitsch.
De slechtste voorbeelden zijn uit
gekozen om het wezen van de kitsch
vast te stellen. Ook enkele mooie
voorbeelden van moderne christelij
ke kunst zullen aantonen, dat we na
een jammerlijke periode van onecht
heid, op weg zijn naar een nieuwe
iconographie, die alle beloften voor
de toekomst insluit.
Religieuse kunst is een akte van
aanbidding en moet dus aan zo hoog
mogelijke eisen voldoen.
We hopen dat deze maandverga
dering, die voor iedereen toeganke
lijk is, druk bezocht zal worden.
En wie het nu wel zijn: het doet er
niet toe. Bij duizenden immers vindt
li die hartelijke Nederlandse gezinnen,
waar het „welkom" geen ijdel woord
b. In die gezinnen viert de bchagelijk-
heid hoogtij. Daar geurt ook veelal
de Pickwick Thee.... zo verkwikkend
van smaakzo rijk aan geur en gou
den afschenkde unieks Engels®
thee yan Douwe Egberts!
Deze speciale
PICKWICK theepot
Is verkrijgbaar tegen 750 Douwe
EgberU waardepunten (of 650
roor de kleinere pot)*
1, Tuit kan niet lekken
2, Ruime opening, dus gemakke
lijk schoonmaken
Hoog kraagdeksel blijft stevig
op zijn plaats.
de fijne Engelse Melange!
Aannemersvergadering
De jaarvergadering van de Ned.
Kath. Aannemers Patroonsbond is
een jaarlijks terugkerend evene
ment, waarop behalve gezellig ge
borreld en smakelijk gegeten, ook
ernstig vergaderd wordt.
Zo ook maandag toen voorzitter
Raedts, in zijn openingswoord voor
de jaarvergadering practisch alle
leden kon begroeten.
Ze waren aanwezig geweest in een
plechtige H. Mis, welke de geeste
lijk adviseur Pastoor Geerits, had
opgedragen in 'de Petrus Banden en
waren na een rijkelijke koffietafel
er. eens voor gaan zitten om de jaar
overzichten te aanhoren.
Voorzitter Raedts memoreerde in
zijn rede de up en downs van het af
gelopen jaar, dat over het algemeen
voor de bouwvakkers een goed jaar
is geweest.
Ook het verenigingswerk is goed
gelopen en met trots memoreerde
hij, dat het lid J. Janssen thans
hoofdbestuurslid is geworden.
Hij bracht dank aan de afgetre
den bestuursleden de heren W. Vol-
leberg en G. Janssen, van welke de
eerste 14 jaren het secretarisschap
heeft vervuld.
Hij stelde de nieuwe bestuurs
leden de heren Jac. Koenen en L.
Oudenhoven voor, welke laatste
thans de secretaris-werkzaamheden
op zich heeft genomen.
De jaarverslagen van secretaris en
penningmeester straalden ook de te
vredenheid af, waarvan de ope
ningsrede blijk had gegeven en wer
den goedgekeurd.
De rondvraag leverde een aardig
en leerzaam debat op tussen de
bondsfunctionaris Janssen uit Den
Bosch en het nieuwe hoofdbestuurs
lid J. Janssen uit Venray over de
nieuwe CAO, de loonsverhoging en
de prijsvorming.
De geeestelijk adviseur wees' op de
christelijke beginselen in het zaken
leven en op de plichten die men vol
gens deze o.m. heeft t.o.v. het per
soneel. Dat hij daarnaast de bouw
vakkers om extra steun vroeg voor
zijn nieuw te bouwen kerk, was in
dit gezelschap geen wonder en wat
meer is, die kreeg hij ook spontaan
toegezegd.
Dan begon de erwtensoep al te
ruiken en werd het de hoogste tijd,
dat het aangename gedeelte van de
dag aan de orde kwam, waarop dan
het tradionele etentje en het gezellig
samen-zijn ook dit jaar niet ont
braken.
Baby-sii centrale
Het zal wel in de meeste jonge ge
zinnen eens voorgekomen zijn, dat
men op een bepaald ogenblik ergens
naar toe moest of wou, maar dat
men niet kon, omdat men niet graag
de kleintjes alleen thuis liet.
„Was er maar aan een baby-sit te
komen", is een klacht, die meer ge
uit wordt dan men wel denken zou.
Om aan dit gebrek aan oppassers
tegemoet te komen heeft het Sociaal
Charitatief Centrum in samenwer
king met de Mater Amabilisschool
een soort baby-sit-centrale opge
richt.
De meisjes van het derde leerjaar
van deze cursus moeten zo'n soort
gemeenschapsdienst vervullen en
men meent in dit „oppassen" hier
voor een oplossing gevonden te heb
ben. Wil men dus op een bepaalde
avond eens uit, dan kan men 1666
opbellen, 's morgens tussen 10 en 12
uur en zijn wensen kenbaar maken.
Dan komen er dus een of meer
dere meisjes oppassen en de ouders
weten dan dat hun kind of kinderen
in goede handen zijn. Men kan dan
tevens afspreken tot hoe laat die
baby-sit dienst heeft, waarbij reke
ning gehouden moet worden, dat
men deze meisjes niet om midder
nacht naar huis kan sturen.
Maar wellicht dat dit met slaap
gelegenheid en zo te regelen is.
Hebben andere meisjes, die niet
de Mater Amabillis-cursus volgen,
ook zin om te helpen met baby
sitten, dat zij zich dan rustig bij deze
centrale melden, die zeker graag
van hun diensten gebruik zal ma
ken, omdat zoals de praktijk aan
toont dikwijls nog tekorten zijn.
Wat de kosten betreft, moet men
rekenen op ongeveer 1,50 per
avond. Maar. daarover hoort U ook
meer als U 1666 draait. Daar is men
volledig op de hoogte.
EEN GOEDE DAAD VAN
GEMEENTE WERKEN
Niemand weet beter hoe treurig 't
in Venray met 't zeer uitgebreide
wegennet gesteld was, dan diegene
welke hiervan bij nacht en ontij ge
bruik moest maken.
Van diezelfde zijde bereikten ons
berichten van waardering, voor het
vele werk, dat de dienst Gemeente
werken op dit terrein na de oorlog
heeft verzet.
De vele 10-tallenkm verharde weg
en 10-tallen km's verbeteringen van
zandwegen, wordt van die zijde een
zegen voor Venray genoemd.
Er blijven natuurlijk op dit gebied
nog altijd wensen, doch na boven
gestelde geluiden, hebben wij alle
hoop, dat deze zo spoedig als dit kan
zullen worden ingelast.
Vorig jaar bij de plotselinge sneeuw
val bleek, dat 's nachts onverwacht
de hulp met de wegschaaf moest
worden ingeroepen, om een paar in
gesneeuwde auto's eruit te trekken.
Alles kwam onvoorbereid, doch
met nog wat hulp van derde wei-den
deze karweitjes goed gedaan.
Voordat de sneeuwplaag in 1960
begonnen is, heeft de dir. van Ge
beente-werken met de zijnen echter
maatregelen genomen.
Onder hun leiding is een hulp
dienst bij sneeuw, gladde wegen enz.
in 't leven geroepen.
In de loop van deze week hebben
alle H.H. Artsen, de Vroedvrouwen,
de Wijkverpleegsters en de Dieren
artsen, van Gemeente-werken een
schrijven ontvangen waarin hun 't
bestaan van deze nieuwe dienst werd
bekend gemaakt.
Naast de wegschaaf, zijn voor de
gehuchten een 7-tal landbouwers
met tractoren ingeschakeld.
Een zeer belangrijke daad, waar
door de goede daden van de dienst
Gemeente-werken weer met een is
vermeerderd.