Denk aan de Seizoen-opruiming bij
iwJëfoi
r
ZOMER - SEIZOEN - OPRUIMING
1
I
Evacuatie van agrariërs
Er zijn koopjes ie halen
begint woensdag 15 juli om 9 uur bij
Seizoen- 9,
*eizoen- Upturning
10 korting
M. DERKS-CAMPS
maarginds wachtte hen vaak
de industrie
seizoen opruiming
Zeer voordelige koopjes
00STRUM
Reistassen
Het Warenhuis
Inmaak-brandewijn
Slijterij „De Druiventros"
Grootdeels met 50 - 25 -10 verlaagde prijzen
Nu alles voor een krats De gelegenheid om extra van te profiteren!
naast Raadhuis
Hofstraat
Telef. 1473
Ziet etalages,
doch bezoekt
vooral onze zaak,
EbberinK
door C. G. A. MERTENS
Een tiental jaren geleden kwam
de emigratie van personen uit de
Nederlandse agrarische sector op
gang.
Al spoedig nam de trek naar de
overzeese landen een grote omvang
aan, welke gedurende enkele jaren
werd gehandhaafd, om daarna
weer geleidelijk te verminderen.
Ongetwijfeld zijn de ontwikkel
ingen, welke zich in- en rondom
de land- en tuinbouw van ons land
in het verloop van deze periode
voordeden, van grote invloed ge
weest op de omvang van de agra
rische emigratie.
Wellicht het meest opvallende
verschijnsel in de agrarische sector
van ons land is, dat het aandeel
van de agrarische beroepsbevolking
in deze periode en met name vanaf
1955, zeer snel achteruit gegaan is.
Terwijl in 1947 nog 1 van elke 5
personen met een beroep zijn hoofd
bestaan in de land- en tuinbouw
vond, is de verhouding momenteel
1 op 8 geworden.
Naar schatting is de agrarische
bevolking in de jaren 1947—1957
met ruim 100.000 personen vermin
derd!
Wanneer rekening wordt gehou
den met de relatief snelle natuur
lijke aanwas van de agrarische be
volking, dan moet geconcludeerd
worden, dat na 1947 veel meer dan
100.000 personen ouderen en
jongeren uit boerengezinnen een
bestaan buiten de Nederlandse
land- en tuinbouw gevonden heb
ben.
Het overgrote deel hiervan is
terecht gekomen in de industrie
en andere niet agrarische bedrijfs
takken van ons land.
Dat is mogelijk geweest, dank
zij de hoogconjunctuur van 1955
1957, toen de industrie, die steeds
meer tot op het platteland door
drong en de zogenaamde tertiaire
beroepen nagenoeg onbeperkte op
namemogelijkheden boden.
Bovendien en dit is eveneens
een zeer belangrijke factor heb
ben zich onder meer tengevolge-
van de intensievere agrarisch-so-
clale voorlichting, grondige wijzi
gingen voorgedaan in de mentali
teit en instelling van vele boeren
gezinnen.
Bestonden er nog niet zoveel
jaren geleden in het merendeel
van deze gezinnen zeer grote weer
standen tegen afvloeiing van oude
en jonge personen naar niet boeren
beroepen en millieu's, momenteel
is, althans in vele streken en ge
zinnen, de situatie geheel anders.
Geleidelijk aan is men het daar
als een min of meer normaal ver
schijnsel gaan zien, dat een of wel
meer kinderen een niet agrarisch
beroep kiezen.
Deze ontwikkeling heeft zich o.a.
geuit in een snelle afname van de
aantallen kleinere bedrijven.
Tussen 1950 en 1956 verminderde
't aantal bedrijven, waarvan de
exploitant als hoofdberoep dat van
akkerbouwer of veehouder opgaf,
met plm. 10,100. In de twee jaren
daarna, tussen 1955 en 1957, be
droeg de afname van het aantal
van deze bedrijven al zelfs 11.000.
Vanzelfsprekend heeft dit alles
ook zijn weerslag ook gehad op de
animo van gezinnen van boeren,
tuinders en landarbeiders, om het
vaderland vaarwel te zeggen en
naar vreemde landen te emigre
ren.
Kort na de oorlog was de agra
rische bevolking van ons land bij
zonder groot, omdat sedert 1930
tengevolge van crisis, bezetting
en oorlog de mogelijkheden
voor boeren om naar andere be
drijfstakken of landen af te vloei
en, uiterst gering waren geweest.
Vele agrarische jongeren waren
toen teneinde raad met een te
klein bedrijf begonnen of konden
in 't geheel geen bedrijf bemach
tigen.
Zij waren veelal boer in hart en
nieren, zij hadden ook altijd alleen
in het boerenvak gewerkt. Zo
doende was voor hen de emigratie
vaak de beste oplossing, welke zij
konden kiezen.
Heeft emigratie voor de boer
maar weinig zin meer?
Dat mag men zeker niet stellen
ondanks de ontwikkelingen van de
laatste jaren is er in ons land nog
steeds gebrek aan cultuurgrond.
De voortschrijdende techniek
vordert dat gemiddeld genomen
de grootte van de bedrijven
toeneemt.
De boerenbevolking blijft een
relatief sterk natuurlijk accres
vertonen. De opname-capaciteit
van de industrie, zoals in 1957
1958 duidelijk is gebleken— geens
zins onbeperkt.
Er zijn nog een beduidend aantal
boeren-tuinders en kinderen ervan
die zo 't maar enigszins mogelijk
is in het boerenbedrijf willen blij
ven, maar niet kunnen slagen.
In dergelijke gevallen biedt een
goed voorbereide emigratie de
enige reële oplossing.
Bij emigratie van een beduidend
aantal van deze personen treedt
het gelukkige nevenverschijnsel op,
dat daardoor in ons land het ge
drang om landbouwgrond geringer
wordt en voor andere boeren de
mogelijkheid ontstaat hun bedrijf
of bedrijfje enigszins te vergroten.
Emigratie is een definitieve stap
in het leven, waarbij men breekt
met het milieu, waarin men ge
leefd heeft en waardoor de per
soonlijkheid mede bepaald werd.
De boer en de eventuele vol
wassen leden van de boerengezin
nen zullen daarom zich een zo breed
mogelijk inzicht moeten verwerven
in de consequenties van deze ver
breking en in de omstandigheden
waaronder zijn leven en het leven
van de gezinsleden zich elders in
den vreemde zal voltrekken.
0—
Bij deze oriëntatie zal men in ge
sprekken met deskundigen op het
gebied der emigratie de diverse
landen de revue moeten laten pas
seren en de persoonlijke capaci
teiten en de omstandigheden van
het gezin moeten projecteren op de
omstandigheden in de immigratie
landen en in het bijzonder op de
maatschappelijke en economische
verhouding in de landbouw van
deze landen.
De landbouw en het maatschap
pelijk bestel in elk der immigratie
landen heeft zijn eigen aspecten
en de omstandigheden waaronder
men tot zelfstandige uitoefening
van een bedrijf komt vertonen een
grote mate van variatie.
Hierbij denk ik onder andere aan
de diverse aspecten van de weg, die
elke boer die naar Canada emi
greert moet afleggen, namelijktboer
ia Nederlandknecht in Canada;
koop van een bedrijf, indien daar
toe eigen verdiende middelen en
middelen op crediet aanwezig zijn.
Of van de weg bij emigratie naar
Australië, te weten boer in Neder
landknecht in Australië; boer op
deelpachtsysteem; een eventuele
aankoop van een eigen bedrijf.
Een andere weg is de vestiging
in kolonieverband in Brazilië, waar
bij Jmen onmiddellijk na de emigra
tie een aanvang neemt met de zelf
standige exploitatie van een bedrijf.
In alle variaties op de weg tot
de zelfstandigheid van de Neder
landse boer in de immigratielanden,
die bij een goed vakmanschap en
goede inztchten, zoals in de prak
tijk is gebleken, tot een goed suc
ces kan leiden, moet men persoon
lijke ervaringen en eventuele span
ningen in ogenschouw nemen.
Kort samengevat zou ik het zó
willen zeggen: een vestiging in
kolonieverband geef t van de eerste
aanvang af een zeker gevoel van
bescherming en vertrouwdheid aan
Nederlandse omstandigheden (taal
en maatschappelijke gedragingen
bijv.), waarbij een natuurlijk over
gang kan plaats hebben van een
zelfstandige bedrijfsuitoefening in
Nederland naar 'n bedrijfsuitoefe
ning in Brazilië.
Het hebben van een beginkapi
taal is hierbij evenwel een nood
zakelijke voorwaarde.
0—
Tegenover de voordelen van een
vestiging in kolonieverband staat
evenwel de noodzaak, dat de boer
met zijn gezin zich weet aan te
passen aan de maatschappelijke en
economische sfeer en regelingen,
die uiteraard aan een kolonie ver
bonden zijn.
Heeft men daarentegen een emi
gratie naar bijvoorbeeld Canada of
Australië of Nieuw-Zeeland, dan
zijn de aanvangsmoeilijkheden on
getwijfeld groter dan bij vestiging
in een kolonie, men wordt immers
meer direkt geconfronteerd met de
maatschappelijke verhoudingen in
een vreemd land.
Is men deze moeilijkheden even
wel eenmaal te boven gekomen,
dan zal de zelfstandigheid en de
vrijheid groter zijn, dan wanneer
men zich behalve aan de maat
schappelijke regelingen van het im
migratieland zelf, ook nog moet
aanpassen aan de regelingen, ver
bonden aan de kolonie, die evenwel
tot voordeel strekken van de boer
en zijn gezin.
Elke boer zal zelfstandig een be
slissing moeten nemen ten aanzien
van de vele mogelijkheden die op
het gebied van de emigratie voor
hem liggen. Deze beslissing moet
wel overwogen worden genomen.
Zo dit gebeurt, dan heeft de prak
tijk uitgewezen, dat erin vele delen
van de wereld goede kansen zijn
weggelegd voor de Nederlandse
boer, die alom geprezen wordt om
zijn vakkennis en grote ijver.
Pils
0p de niet speciaal geprijsde artikelen
Reuze keuze
reisnecessaires
badtassen
toilettassen
tassen v. militairen
boodschapmandjes
boodschaptassen
handtasjes
koffers
alle lederwaren
fa. Th.Pouwels Zn.
Hofstraat 10 Tel. 1566
Julianasingel 2
6.55 per liter
met recepten
driekwart fles sinaasappel 45 ct.
literfles sinaasappel SS 52 cc.
literfles citroen SS 41 ct.
Coca-Cola, 7 Up, Rivella, Hero, Yoy sinas
citroen, cassis, enz.
D1CQ Grolsch. Grolsch speciaal, Heineken,
DICK 3 Hoefijzers, Wiculer export,
Amstel stoop 5 liter.
Literfles zuiver bronwater 40 ct.
W. Leenen Henseniusstraat 1 Telefoon 1801
vanaf woensdag 15 juli
Uitgezonderd nieuwe courante merkartikelen, met vastgestelde minimumprijzen.
KINDERJURKEN
KINDER-ROKKEN
KINDER-PULLOVERS
KINDER-BLOESIES
DAMES-BLOUSES
DAMES-ROKKEN
DAMES-SWEATERS
Restanten BADCOSTUMES
NYLONS
Heren- en jongens-
SINGLETS en BROEKEN
COUPONS
BEDSPREIEN
BABY- en KLEUTERKLEDING
LUIERS
enz. enz. enz.
alles verbazingwekkende koopjes
SLOPEN
BEDLAKENS
MOLTON DEKENS
DAMES- en HEREN-PYAMA'S
DAMES-CAMISOLES EN SLIPS
HEREN- en JONGENS-
BLOUSONS EN RUITHEMDEN
OVERALLS
Gevulde en ongevulde
MATRASDEKKEN
ALLERLEI RESTANTEN
Diverse artikelen, te goed nog om
op te ruimen, worden tóch, alleen
wegens plaatsgebrek, voor HALVE
WAARDE aangeboden.
Appels
daar vele extra koopjes niet
geëtaleerd konden worden.