Konnen wij straks maar liefst
10 jaar oud worden
fcfiBSSK5£
V P MOOREH
Kringvergadering L.L.T.B.
mm
^STkES™™T°2Ye ïï- WEEKBLAD VOOR VENRAY EN OMSTREKEN PRUSK IpEBTIlf\^aTAA8LC( lP10r BCITEN VENBAY I 1.80
„Gij zijt de Kerk"
Priester en leek
Uit Peel en Maas
Huidgenezing
UROL
Het paard aan de
verliezende hand.
Hertogstad
Karelstad
vice-versa I
b'j
Zaterdag 28 februari 1959 No 9
TACHTIGSTE JAARGANG
I! PEEL EN MAAS W
VOOR EEN MODERN
TELEVISIETOESTEL
VEyJ) EN VAKKUNDIGE
PLBAT5ING ZORGT:
At TEL 1683 VENRAX
Als meneer Pukkelmans niet weet
wat een „penalty" is, dan noemen
we hem een „leek" op voetbal-
gebied. En als hij lid is van de
bridgeclub, maar zich voor het
bridgen weinig interesseert, zal hij
op dat gebied ook zeker een „leek"
zijn en zich spoedig buiten spel
plaatsen.
„Leek" heeft in ons spraakge-
gebruik de betekenis gekregen van
„iemand, die er niet bij hoort en
die er weinig van weet".
Maar op kerkelijk terrein bedoe
len we met leken hen, die niet tot
de geestelijke stand behoren.
In de Kerk horen de leken er
wel degelijk bij. Samen met de
geesieiijkheid vormen de leken de
Kerk en het is helemaal niet juist
te zeggen: het zijn maar leken,
want zij zijn even goed de Kerk,
als de geestelijken dat zijn.
Sint Petrus noemt de leken zelfs
een „koninklijk priesterdom".
Ons woord „leek" komt van het
latijnse woord „laicus" en dit be
tekende: iemand, die tot het volk
Gods behoort.
In latere eeuwen is men aan dat
woord leek een andere betekenis
gaan geven. Er kwam in de Kerk
een te grote tegenstelling tussen
geestelijken en leken, toen nl. de
leken zich minder voor kerkelijke
aangelegenheden gingen interes
seren en zich gingen tevreden stel
len met alleen te doen waartoe ze
onder zonde verplicht waren.
Ook in de kerk deden ze steeds
minder mee met de eredienst.
En zo zal het tenslotte gekomen
zijn, dat er in de vorige eeuw bij
de geestelijkheid de opvatting in
geburgerd was: het zijn maar
leken. Zij weten van geloofszaken
maar weinig af en zij hebben zich
dan ook met kerkelijke aangelegen
heden niet in te laten.
Maar dat is in het begin heel
anders geweest.
Toen hadden de leken heel wat
in de melk te brokken op kerkelijk
gebied. In onze tijd worden de
leken zich gelukkig weer bewust,
dat zij niet maar leken zijn, maar
er even goed bij horen als de
geestelijken.
En de vorige Paus heeft dat
gerechtvaardigde zelfbewustzijn van
de leken nog extra aangewakkerd
door zijn verklaring tegenover de
leken: Gij zijt de Kerk!
Neen, de leken zijn niet alleen
maar gelovigen, die van de gees
telijken slechts leiding hebben te
ontvangen en verder niets in te
brengen hebben.
Dat men helaas jarenlang er zo
over gedacht heeft, had tot gevolg
dat de gelovigen te weinig werden
opgeleid tot zelf denker, zelf on
derzoeken, wat men als christen in
zijn dagelijks leven te doen of te
laten heeft, zelf beslissen en zelf
de verantwoordelijkheid voor zijn
daden willen nemen.
En zo werden de gelovigen teveel
gebracht tot een passief alles over
laten aan de kerkelijke overheid.
Het bezwaar, dat prof. Rogier in
zijn berucht geworden rede over
de traagheid der Nederlandse ka
tholieken, had tegen de volgzaam
heid van de meeste katholieken,
was bedoeld tegen dit soort schaap
achtige volgzaamheid, waarmee hij
die verantwoordingschuwe en on
mondige houding jegens het gezag
op het oog had.
De leken gaan er tegenwoordig
vanzelf wel anders over denken.
Ze willen niet langer onmondig
zijn. Er wordt b.v. kritiek genoeg
door hen geleverd op kerkelijke
gezagsdragers, op het preken van
de priesters enz.
Maar mondigheid is nog wel iets
anders dan alleen kritiek uitoefe
nen. Zij veronderstelt ook, dat men
bekwaam is om kritiek uit te oefe
nen en ook bekwaam om zelf te
oordelen en te beslissen over gods
dienstige aangelegenheden.
Er zijn genoeg katholieken, die
over ade mogelijke kerkelijke en
godsdienstige zaken een oordeel
willen vellen, zonder dat zij daarin
thuis zijn.
Soms zijn het mensen, die wat
meer gestudeerd hebben, maar heel
zelden of nooit een godsdienstig
boek lezen, of zelfs niet het Evan
gelie.
En toch durven ze rustig een
oordeel vellen over de meest inge
wikkelde kwesties op godsdienstig
gebied en zullen je bijv. precies
zeggen wat goed en kwaad is,
waar een doctor in de moraal of
godgeleerdheid voorzichtig het voor
en tegen afweegt, studeert en zoekt
en eindelijk met het nodige voor
behoud zijn oordeel uitspreekt.
En bij die mondigheid moet dan
met kennis van ^aken ook samen
gaan, dat men niet passief alles
maar overlaat aan de geestelijk
heid en alleen maar doet waartoe
men strikt verplicht is, maar dat
men zich ook zijn eigen verant
woordelijkheid als leek terdege is
bewust.
Want als de leek er werkelijk bij
hoort, moet hij ook niet buiten
spel staan, maar met de priesters
aktief meewerken om het Rijk
Gods uit te breiden of te vestigen
op zijn kantoor, op zijn bedrijf, in
zijn werkplaats en ook thuis in
zijn gezin.
In onze tijd voelende kerkelijke
gezagsdragers, dat zij de mede
werking en steun nodig hebben
van heel veel mondige, moedige,
toegewijde en tot zelfstandig oor
delen en beslissen bevoegde ka
tholieken.
Die zijn er helaas nog veel te
weinig.
We hebben zes jaar geleden het
eeuwfeest gevierd van het herstel
van de hiërachie in ons land. Het
was tevens het eeuwfeest van de
emancipatie van de Nederlandse
katholieken.
Uitwendig, voor zover het betreft
de erkenning, dat de katholieken
in alle opzichten volwaardige en
met alle anderen* gelijkgerechtigde
Nederlanders zijn, is de emancipa
tie een voldoneen feit.
De innerlijke emancipatie is
echter nog in volle gang.
De katholieken zullen onmoge
lijk een evenredig aandeel kunnen
hebben in het geestelijke, culturele
sociale en politieke leven van ons
volk, indien zij niet op alle ter
reinen een even grote mondigheid,
zelfstandigheid, bekwaamheid en
Interesse aan de dag leggen als
andere Nederlanders.
De katholieken moeten hiertoe
worden opgevoed.
Deze opvoeding betekent de op
voeding van de leek tot geestelijke
mondigheid, tot zelfstandigheid van
oordeel, tot persoonlijke verant
woordelijkheid.
Maar wij staan nog pas aan het
begin van het stadium, waarin met
alle macht gewerkt moet worden
aan de innerlijke emancipatie van
de leek.
Die emancipatie van de leek is
niet alleen een kwestie van op
voeding, welke het werk is van de
ouders, priesters en leraren en an
dere opvoeders.
Maar ook van de kant van de
volwassen leek zelf moet zij de
rijpe en gave vrucht zijn van toe
nemende geloofsbezinning, van een
verdieping van geloofskennis en
geloofsbeleving. v.d.B.
van 22 febr. 1914
Op 1 juni a,s. zal de 15de Lim
burgse katholiekendag gehouden
worden te Venray.
Te Oostrum had een botsing
plaats tussen een trein komende
van Nijmegen en een rangerend
gedeelte van een goederentrein.
Beide locomotieven werden zwaar
beschadigd. Een wagon paarden lo
pende achter de bagagewagen werd
daar gedeeltelijk in en op gescho
ven. Wonder boven wonder kwa
men de paarden met de geleider
er met enkele kneuzingen af. De
materiële schade is aanzienlijk.
van 27 febr. 1909
Er bestaan plannen om in
Venray een slachthuis op te rich
ten.
Te Leunen en Oostrum wer
den tijdens de vastenavonddagen
zeer goed geslaagde optochten ge
houden, die zeer veel publiek op de
straten brachten.
van 3 maart 1934
In de algemene jaarvergade
ring van de afd. Limburg van het
stamboek Nederl. Trekpaard, werd
de heer Ant. Poels tot bestuurslid
gekozen.
Maandag overleed alhier in de
ouderdom van bijna 94 jaren, de
oudste inwoner onzer gemeente, de
heer Peter van Gerven. Thans is
oudste inwoner van Venray, de
heer Willem Marcellis, die dit jaar
zijn 90sten verjaardag hoopt te
vieren.
Te Oostrum werd aanbesteed
het bouwen van twee dubbele wo
ningen ter plaatse van de afge
brande lederfabriek, voor rekening
van de heer A. Poels. Er waren 12
inschrijvers. Hoogste P. Vollenberg
Venray met f 10.700. Laagste Hou
wen Oirlo met f 7.634.
Men adverteerde rijwielen,
compleet, met kast, drager, 3 veer
of imitatie Terryzadel, le klas
banden voor f 25.
De volgende advertentie lezen
wij: kippenhouders opfok voer voor
kuikens 114 dagen f 11.50 per
100 kg, 29 weken f 10.50, kuiken
zaad f 8.50.
Voor onze huisvrouwen: 3
pond bruine bonen 25 ct, 5 pond
witte bonen 25 ct, sinaasappelen
12, 9 en 6 stuks voor 25 ct. Hol
landse roomboter 74 ct p. pond,
vovette Goudse kaas 36 ct p. pond,
slaolie 25 ct p. fles, lucifers 4 pak
25 ct, pinda's 8 ct per pond.
De Gerontologie, een nieuwe tak
der wetenschap, houdt zich bezig
met de vraag hoe oud de mens in
de toekomst zal kunnen worden.
De algemene opinie is, dat het mo
gelijk moet zijn 200 jaar te worden.
In de loop der geschiedenis is de
gemiddelde leeftijdsgrens van de
mens al aanzienlijk gestegen. In
het oude Rome bijvoorbeeld wer
den de meeste mensen niet ouder
dan 23 jaar, in de Middeleeuwen
lag deze grens bij 33 jaar. Tegen
woordig leven de mensen normaal
ongeveer al tweemaal zolang, de
vrouwen worden 71 jaar en de
mannen 66 jaar oud. In doorsnee
gezien worden de mensen in Ame
rika het oudste. Een baby in de
U.S.A. kan er op rekenen om 73
jaar en 6 maanden te worden, dat
wil zeggen als het een meisje is.
De mannen worden gemiddeld 67
jaar en 4 maanden.
Direct na Amerika volgen Enge
land, Nederland, Noorwegen, Nieuw
Zeeland, Israël, Zweden, Canada,
Denemarken en Duitsland.
Wanneer men kijkt over de hele
wereld, dan blijkt wel, dat de vrou
wen meestal een jaar of zes langer
leven dan de mannen. Alleen in
Indië en in enkele delen van Af
rika is dit omgekeerd.
Geen makkelijk recept
Tot zover dus de statistiek over
de tegenwoordige leeftijdsgrens.
Ogenschijnlijk wordt de mens dus
elke eeuw een beetje ouder. Wan
neer dit dus in ditzelfde tempo door
zou gaan, dan zou het in 2059 hele
maal niets bijzonders meer zijn,
wanneer iemand honderd jaar
werd.
Op het ogenblik zijn er bijvoor
beeld al landstreken waar hoge
leeftijden heel gewoon zijn.
In de Oekraïne zijn zeker duizend
mannen tussen de 107 en de 135
jaar oud. En dit zijn geen sidderen
de grijsaards, maar goede werkers
met een voortreffelijke gezondheid.
De Gerontologen zeggen, dat iedere
mens deze'leeftijd kan halen.
De meeste van zijn organen, zo
als maag, longen, lever en nieren,
zijn in staat om 100 jaar en langer
te werken, mits zij natuurlijk niet
door de een of andere ziekte wordt
aangetast.
Wanneer het gelukt om een van
de ernstigste kwalen van het oud
worden, de aderverkalking te voor
komen of te genezen, dan zou de
mens volgens de Canadese geron-
toloog, dr. Winfield zelfs 200 jaar
kunnen worden.
Verder onderzoekt men met
steeds toenemende belangstelling
de werking der klieren, zoals de
schildklier en de bijnieren. Men
vraagt zich af of men deze klieren
tot een grotere activiteit zal kun
nen prikkelen en of extracten, ge
maakt uit hun bestanddelen een
verjongende invloed zouden kunnen
hebben. Voorlopig tast de weten
schap hieromtrent nog in het duister.
Ook van de veranderingen, die
de zenuwen en de hersenen onder
gaan weten wij nog te weinig.
Wat wij wel met zekerheid kun
nen zeggen, kan men in elk biologie-
boek vinden, namelijk, dat het men
selijk lichaam is opgebouwd uit
cellen, die steeds afsterven en ver
nieuwd worden.
Bij jonge mensen ontstaan de
nieuwe cellen sneller dan dat de
oude afsterven en daarom groeit
hij. Bij volwassenen ligt er een
evenwicht tussen afsterven en op
bouw der cellen; dus verandert het
lichaam niet.
Bij oude mensen sterven de cellen
sneller, dan dat zij vernieuwd wor
den, het lichaam wordt dus kleiner
en wonden helen langzamer. Dat is
wat men weet.
De Gerontologie heeft dus nog
een groot arbeidsterrein. Behalve
erfelijke factoren ziet men ook het
tegenwoordige voedsel als een oor
zaak van het sneller oud worden.
Men ziet tussen de voeding en de
aderverkalking zeer veel samen.
Om een hoge ouderdom te be
reiken, lichaamsoefeningen veel
slaap, omgang, een goed humeur,
geen zorgen, regelmatige medische
controle en ontspanning.
Het lijkt een eenvoudig recept,
maar het valt in de praktijk niet
mee. In vergelijking met delevens
duur van het dier hebben onder
zoekingen aangetoond, dat bijna elk
dier zes keer zolang lang leeft als
de tijd tussen de geboorte en vol
wassenheid.
Bij de mens zou dit dus bete
kenen: 125 tot 150 jaar (een mens
is eigenlijk pas op zijn 25ste jaar
volledig volgroeid). Deze onder
zoekingen zijn van de hand van dr.
Bortz, de expresident van het Ame
rikaanse Genootschap voor Genees
kunde. De vraag is alleen: Willen
de mensen werkelijk ouder wor
den?
Volgens een opinie-onderzoek van
de meeste jonge mensen niet zo
heel oud worden, waarschijnlijk
omdat zij de gebrekkigheid van het
ouder worden voor ogen hebben.
85 van de 100 meisjes en 80 van
de 100 jongens, willen niet ouder
worden dan 60, of .hoogstens 70
jaar.
Wanneer men dezelfde vraag stelt
aan de mensen van middelbarè
leeftijd, dan wil 95 pet. van de
mannen en 85 pet. van de vrouwen
graag blijven leven tot hun honderd
ste jaar.
De laatste kringvergadering van
de L.L.T.B. stond onder leiding van
de heer van der Sterren, daar de
voorzitter ziek was.
Hij heette de gasten welkom en
speciaal de sprekers van die middag.
Hij deed mededeling, dat op 4
maart a.s. in zaal Wilhelmina de
kringstudiedag gehouden zal wor
den, waarop o.a. Mr. Brouwers eer.
inleiding zal houden.
De ondervoorzitter van de LLTB
de heer Jocheras hield een korte
spreekbeurt, waarin hij o.a. de mest-
contracten besprak, die thans vele
boeren met de handel aangaan.
Hij wees er op, dat ook Land
bouwbelang en Limco, in samen
werking met de Boerenleenbanken
een contract aan het opstellen zijn,
waarover men eerstdaags wel meer
zal horen.
Hij waarschuwde tegen een al te
lichtvaardig aangaan van genoemde
contracten, want er zitten dikwijls
onverwachte haken en ogen, aan
een en ander en gewoonlijk is de
boer het kind van de rekening.
Of bv. de kinderbijslag-regel'ng
van kracht zal zijn voor die boeren,
die een mest-contract hebben aan
gegaan (zoals thans wordt beweerd)
waagde spreker ernstig te be
twijfelen. Een onderzoek daarna is
gaande, maar men moet zich geen
illusies maken.
EUROMARKT
Om te spreken, aldus de heer
Jochems over de land- en tuinbouw-
problemen, is het de tijd niet.
Het thans zittende ministerie gaat
vertrekken en we zullen afwachten
hoe de nieuwe regering de vele pro-
Huidzuiverheid - Huidgezondheid
Voeten en oksels Iris door Purol-poeder
blemen op land- en tuinbouwgebied
zal aanpakken.
Al heeft Minister Vondeling on
tegenzeggelijk zijn kwaliteiten ge
had, hij staat nu eenmaal het
groot- of staatsbedrijf het naast en
ongetwijfeld zouden de kleinere
bedrijven weinig sympathie van
hem ondervonden hebben. Van die
kant is het misschien wel goed, dat
hij is gegaan.
Een ding is zeker, de Euromarkt
gaat langzaam maar zeker terrein
winnen en ook wij zullen er de
lasten en de lusten van moeten
dragen. De Nederlandse landbouw
staat er goed voor. Hard werken,
goed ingerichte bedrijven en een
prima organisntie zijn factoren, die
o.a. bij het toekomstige prijsbeleid
in de Euromarkt hun gewicht in
de schaal gooien en waardoor spre
ker de kansen voor de Nederlandse
land- en tuinbouw nog zo slecht
niet kon zien. Integendeel...
Dit houdt echter niet in, dat er
geen slachtoffers zullen vallen.
Daarom moeten de boeren en met
hen de organisaties alles in het ver
mogen stellen om zo efficiënt mo
gelijk te produceren.
De geestelijk-adviseur Kapel, v
Leipzig, sprak een kort woord
waarin hij er op aandrong naast
alle materiële belangen ook het
geestelijk belang niet te vergeten,
ook te zorgen voor ontspanning,
voor culturele ontwikkeling. Hij
wees op de retraite voor de boerin
nen van 10—12 maart en hoopte,
dat vele moeders van die gelegen
heid gebruik zullen maken.
FINANCIERING
De heer Tegels van de Voor
lichtingsdienst hield een interes
sante spreekbeurt over de finan
ciering der bedrijven. Het was hem
dikwijls opgevallen, dat hieraan
feitelijk veel te weinig aandacht
wordt geschonken, ondanks het feit,
dat een goed en gezond onderhoud
van het gezin hiervan afhankelijk
is. Een goede exploitatie moet een
goede financiering hebben en alle
problemen van mechanisatie, van
personeel, van bedrijfsindeling vin
den hun oorsprong in het aanwezig
of te krijgen geld.
Zo moet men wel terdege uit
kijken of men zal gaan mechani
seren, zal gaan mesten e.d. meer.
Dit vraagt dikwijls grote inves
teringen, die een te zware last vor
men voor het bedrijf. Men doet
deze dingen soms, omdat de buur
man het ook doet, maar dat moet
geen norm zijn.
En bij alles moet gezorgd wor
den, dat ook de ontspanning van
het gezin niet in het gedrang komt.
En tenslotte is nodig, dat de ouders
hun kinderen inlichten over de fi
nanciën. De wantoestanden, die men
op dit terrein soms aantreft zijn
groot, en dat moet veranderen, wil
men ook de jeugd het nodige ver
antwoordelijkheidsbesef meegeven.
Hij waarschuwde ernstig tegen
borgen en tegen het aangaan van
leningen bij grote levensverzeke
ringsmaatschappijen.
Laat men eerst demogelijkheden
eens onderzoeken bij 't Landbouw-
borgstellingsfonds en bij andere
instanties, die juist tot hulp van de
boer in het leven zijn geroepen.
Ook de waarnemend Landbouw-
consulent, sprak een kort woord,
waarin hij de voornaamste punten
van de voorgaande spreker nog
eens reveleerde.
Dan sloot voorzitter vd. Sterren,
deze zeer geanimeerde vergadering,
waarin vooral ook bij de vragen
stellers de mestcontracten alle aan
dacht kregen.
DE BÉSTE en niet duur.Tube 8S-70-46 ct
De wereldgeschiedenis is voort-
gedragen op de rug van het paard.
Eeuwenlang was het paard vrijwel
het enige vervoermiddel, dat ten
dienste van de volken en legers
stond.
De Hunnen veroverden de wereld
dank zij hun kleine paardjes, een
handvol Spanjaarden kon een heel
werelddeel veroveren, omdat de In
dianen van Zuid-Amerika geen
paarden kenden en er een dodelij
ke angst voor bezaten.
Het was ook niet voor niets dat
Karei de Vijfde de uitvoer van
merries uit zijn rijk verbood, want
paarden betekende toen de basis
voor een militaire macht.
Eeuwenlang is het paard met de
mens meegetrokken en zo groot is
de invloed van het edele dier ge
weest, dat elke Europese taal uit
drukkingen kent, die herinneren
aan de belangrijke positie van het
paard in het maatschappelijk leven
van vroeger tijden.
Met de komst van de machine
kreeg de mensheid de beschikking
over een werkkracht, die nooit moe
werd en die dag en nacht gereed
stond en ook onafgebroken kon
blijven werken.
Geleidelijk aan begon 't paard
dan ook uit de samenleving te
verdwijnen en de aantallen paarden
dat een land bezat, werden steeds
kleiner.
Telde Europa voor de oorlog nog
circa 20 miljoen paarden, thans is
dit aantal gedaald tot circa 15
miljoen.
Trouwens niet alleen in Europa
zien wij het paard verdwijnen, ook
in Noord-Amerika en Australië is
de viervoeter een uitstervend ras.
Voor de paardenliefhebbers is 't
een troost te vernemen, dat het
aantal paarden in Afrika, Azië en
Zuid-Amerika voorlopig nagenoeg
gelijk aan dat voor de oorlog blijft
zelfs kan men een geringe stijging
constateren.
Met de vooruitgang van de me
chanisatie in deze gebieden is het
echter te verwachten, dat in de
toekomst het aantal paarden daar
ook zal gaan dalen.
Ondanks de situatie in Afrik?,
Azië en Zuid-Amerika is de grote
teruggang van het aantal paarden,
die de wereld voor de oorlog bezat
er thans nog maar 76 miljoen over
zijn.
In ons land is het paard ook aan
de verliezende hand, want rond
1850 bezat Nederland nog 233.000
paarden en thans circa 200.000
stuks. Weliswaar een geringe daling
maar vergeten wij niet, dat het
aantal inwoners in die periode
vervierdubbeld is.
Dat betekent, dat wij op dit mo
ment op elke 46 inwoners 1 paard
bezitten, terwijl wij rond 1850 op
elke 13 inwoners 1 paard bezaten.
20 STUKS 75 CT
f Wij gaan naar Den
Bosch I De nieuwe
mode is bij Gebrs.
Voss!
Ja, méér dan 100 jaar
mode-ervaring.
Je slaagt er altijd!
cn veel voordeliger!
Inkoop voor 2 mode
huizen betekent de
laagste prijs
Je kunt er altijd reke-
nenop 100°/Q kwaliteit,
prima pasvorm en de
grootste keus!
Gcbrs. Voss een begrip
voor elke modieuze
vrouw in en om Nij
megen en Den Bosch!
Ja, Gebrs. Voss nu ook
helemaal vernieuwd - in
Den Bosch. Twee steden,
één modehuis! Wat een
voordeel voor elke modieuze
vrouw in de wijde omtrek.
Altijd dc nieuwste mode -
fris, jong cn jeugdig, altijd de
laagste prijs, - door de geza
menlijke inkoop-en altijd
dc hoogste kwaliteit. Meer
dan 100 jaar mode-ervaring
is daar uw garantie voor
let op onze volgende publicatie!
de nieuwste mode
fris, jong, jeugdig
't trefpunt voor de
modieuze vrouw
uitsluitend gevestigd te
Nijmegen en
's Hertogenbosch
Voor hel tere
Baby-hutdje-
"babyderm-poedsb
