U$at kiaaam
en qonq ien
t aide
(aat
Wat weet jij ervan?
en zalig neje jaor
Zaterdag 28 december 1957 No 52
ACHT EN ZEVENTIGSTE JAARGANG
PEEL EN MAAS
CONFECTIE VAN
lik
"EEN RIJK BEZIT
DRUK EN UITGAVE FIKIMA VAN DEN MUNCKHOF WEEKBLAD VOOR VENRAY EN OMSTREKEN per m m
GROTE STRAAT 28 TELEFOON 512 GIRO 150652
PRIJS PER KWARTAAL f 1.40 BUITEN VENRAY t 1.60
Wer is en jaor vurbeej gegaon,
vol goej en kwaoje dinge,
die weej, now ut end d'r is,
vur ow^ wer; gaon bezinge,
Went trouw notiert Peel en Maas
wat laeft ient Rods land
en watter gebeurde ien dit jaor,
laas me altied ien den krant.
We griepe hier, we griepe daor
uut 't rieke Rodse laeve,
umdat an 't end van dit jaor,
opneejd wer te belaeve.
Went de geschiedenis, 't is bekend,
is wel 't bekieke werd,
dat ziede an Hensenius,
dor op de ver-rekes-mert.
Den kreeg, al duurde 't lang,
zien standbeeld ok wer terug,
al hittie now enne lange kop
isse en ennen hoëge rug.
Ok kreeg ie enne stoel derbeej,
hoeltie nie mer te staon
en hèt now vort Henschenius.
Hoe kan 't toch bestaon?
Mer toe was 't jaor höst vurbeej
en waster veul gebeurd
en al wat duk ien ozze Raod,
over „beperking" wer gezeurd.
We begosse dan 't neje jaor,
zoë stonter ien de krant,
mit haost 20.000 minse hier
ien 't Venroadse land.
Mer de eens worre wieteweg op,
al lende we twee mieljoen,
went dor was ien den ursten tied
nog aarig wat te doen.
200 minse zochte nog
en woning in os' gement,
die dinger bouwde evvel nie
zonder ennen roje cent.
Al ging dan den menister ok
op bestejing zitte vitte,
ge kunt die minse ummers nie
urges buute laote zitte.
Ien 't begin van 't neje jaor,
ginge de vlagge ien de locht
en wier ient kerdurrep jYsselsteyn,
't gemènschapshuus bezocht.
Den neje zaal dor ien de Piël,
hebbe ze same opgebouwd
en jong en aid en erm en riek,
hitter an mit gesjouwd.
En hit ons wer de les geliërd,
wille we samewerke
dan kriede alles opgebouwd,
zellefs zaale en ok kerke.
Al hedde dat meschien ien Rooi
an den tore nie gemerkt,
toch werter an dat neej plan
al jaore lang gewerkt.
Mer wat nie is, verget dat nie,
zit ali nog ien 't vet,
den gimmenestiek-zaal zeuj toch
ok al jaore zien gezet.
Now isset zo wiet dat de Veldstraot
zo kaal is as en luus,
now isset waagte op den zaal
en op 't gemènschapshuus.
We motte mer ien Ysselsteyn
de les opneej gaon liere,
hoe we dat ien de kom,
net as zeej, kunne versiere.
Beej de huushaldschöl wier ok
't zilvere fiëst gevierd,
mennige huusmoeder uut os' Rooi,
hit dor 't koke goed gelierd.
Mej. Erebeemt wier angesteld
tot schól-arts ien deez streke,
en 't nut van dizzen dienst
is now wel dudelik gebleke.
En endelik en te lange leste,
heej kroop vort dur de straote -
hit ok de vulliswage, alt en rot,
ons goej gemènt ver laote.
We köchte enne neeje buutenaaf,
enne groëte, dik en vet,
ien midde ien de straot zo mer
p zienne kop kan wurre gezet.
Jannewarie is den opruum-maond,
ok de mertpomp ging vertrekke
en kos zien léve op den mert
ok al nie langer rekke.
De Vredepiël göt stil vuruut,
me begos en schól te bouwe,
now hoeft de jeugd dor binnekort,
nie wiet mer gaon te sjouwe.
Dor is 't ganse jaor gebouwd,
op dat neej ontgonne land
en mennigen boer hitter gezet
en prachtig boerenpand.
Zelfs Franse kwame op bezoek,
urn dat is te aanschouwe,
hoe ze hier nie alliën 't land,
mer ok huus wiëte te bouwe.
En now hit ok 't waterschap
nog planne iengediend
vur watertoevoer nao de Piël,
den dormit wurdt gediend.
Went al was 't afgeloëpe jaor
den dukste tied te nat.
toch hebbe ze ien de Vredepiël,
nie gaaw water zat.
mer vlere dun ze dat mer nie,
den hoofbouw mot urst klaor.
Dat neej plan hilt 't is waar Ok ut 150 jaor bestaon
veul goeds ien zich geburrege der orde ging vurbej,
en gift de Piélboer God zij dank, dat doen ze tegeliekertied
wer is wat mindere zurrege. mit de opening durbej.
Went dat 't afgeloëpe jaor now net En op de Smakt, waor blieft de tied
zo winstvol is gewist, zien de Carmeliete al 10 jaor
ontkent wel iedere Raodse boer en make op dat kerkdurrep
geduurig en beslist. van alles kant en klaor.
De eier brochte nie veul op,
't land wier veul te nat,
gen fruit kwaam ummers op de
beum
mer bagge worren der zat.
Mer weej zien aarig aafgedwaald,
we won an jannewarie;
beschrieve now den twedde maond,
dat is dan fibberewarie.
We verkochte toe onder protest,
den Huiteren hoek an Beere,
al han we net die neej febriek
juust daor wel wille were.
Mer wie 't neej gebouw ien 't blouw
dor now verschiene ziet,
mot iërlik zegge: jao, 't is waor,
misstaon duut 't er niet.
Vermaote kreeg van de Paus
en medaille toegestuurd,
umdat ie 40 jaor lang
de kerk mit hit bestuurd.
De begroëting kwaam ok ien dè
maond
de gemènteraod opfrisse,
en kwart mieljoen wasser tekort,
Wor die now op te visse?
We verkochte alles wat we han
um en liëning te kunne sluute
en hiele zó ien dit jaor,
de erremoei nog buute.
Van effecte jaore opgespaard -
wier ok kien geld gemakt,
wat doede as ge zó opèns
ien de grotste erremoei rakt.
Boerdereje aagter ien de Piël,
kwame weldra ok an bot,
zo krege we op die menier,
wat bojem ien de pot.
De Vastelaovond wier as alt
mit veul plezier gevierd
en drie daag lang hit ovveral,
Prins Carnaval geregierd.
De harmonie ok nie mis,
schafte en trommelcorps an.
Ge vraogt ow ieders kier wer af
waor doen die kels dat van?
mer waor is waor, ut is af
dat corps muzikante.
de opbouw van deez Harmenie
krieg lof van alle kante.
Op ut Raodhuus was en plechtigheid
met bar veul hoëge hiere,
die zame mit Rooy en Horst
de Lollebeek regiere.
De kemmissie, wier geïnstallierd
van ut Lollebeekse plan.
En as dat dör göt, lieve hier,
dan belaefde dor wat van.
Vur de ruilverkaveling van dees
streek
zien planne ingediend
waormit de toekomst van dit land
ten zeerste is gediend.
Went ieder krieg now en bedrief,
dat hej kan ovverzien.
Dat dat toch bar gemekkelik is,
kan de stomste boer wel zien.
De minse van spoor en verkier
ien de St Rafaelsbond,
vierde ien Ostrum ien den tied,
dat den 50 jaor bestond.
Ien Ostrum was nog mier te doen:
de statie zeuj daor gaon
mer mit die bestedingskloëterej
laote ze dat ding mer staon.
Ostrum wier ok kampioen
en hit dat goed gevierd.
Ok ien ut nej seizoen bliekt wel,
dat ze ut niet zien verlierd.
Al wier de post ien Ostrum
ok netjes opgedoekt
toch wier bej die gelegenheid
enne tegeslag geboekt.
Want ien plats, dat enne brief
acht cente vort zeuj koste,
motter vort 12 op,
as ge enne brief wilt poste.
Mart was ok de mond woarlen
jubilea wierre gevierd
zo wierre enkele poaters toe
mit de gouwe kroon gesierd.
Paoter Wismans hier, Paoter
Emonds daor,
wierre gefilicitierd,
mer ok ut zilveren bisschop-zien
van Mgr. Lemmens wier gevierd,
Ok de Zusters van St Jozef
stonte toe 80 jaor
vur Rooy en zien bewoners
ten alle tieje klaor.
Servatius, dat durrep an sich,
bestond ok 50 jaor
Ien Mart rouwde ok ons Rooy
um de doëd van dokter Bloeme
den ge inderdaad mit recht
echt huisarts hier kost noeme.
De Vredepiël wier toch ok
uut de locht gefottografierd,
waaruit de grond-deskundigen
wer veul hebbe gelierd.
Toe kwaam april mit zon
mit jong en vruchtbaar laeve
ien Leunen, Mersele en ien Rooy
koste toe wer wat belaeve.
Ien Rooy deuj Paoter Wienhove
zien urste Heilige Mis,
terwiel ien Leune de pastoer
40 jaore priester is.
Pastoer Vostermans, wier dor
hartelijk gefillicltierd
gans Leunen hitter toe zien fiëst
van harte mit gevierd.
En Mersele haaj vur de pastoer
de kerk gans versierd.
Dat is en vurbild vur ons land,
hoe men zien priesters iert.
En ander fiëst, ok druk bezocht
was d'opening van de bank
al duurde de receptie dor
vur sommigen te lank.
De boerenliënbank ok nie mis
kwaam latter ien de bloeme
en huurde ut werk van 60 jaor
van alle kante roeme.
De bejaardensoos ging uuterèn
umdat ut zommer wier.
En ien en KVP forum
kwame kamerleje hier.
Um daor duudelik vur elk
de probleme te bepraote,
die al die hiere uut Den Haag
hier duk toch achterlaote.
Op ut scheije van de Mei
rakte we kapelaon Keysers kwiet
den ge now as pastoer
ien Horst-America ziet.
Nao 12 jaore trouwe dienst
ien de St. Petrus-Banden
kreeg hej en ut was verdiend
de herderstaf ien hande.
Ien Juni kwaam ozze raod
vur en kwoj beslissing staon.
Wat motter toch mit de buëm
van de Langstraot werre gedaon?
Den iene zej: kap ze mer um
den andere wooj ze spare
den iene vond ze biestig rot,
enne andere riep: beware.
Ge het ut kunne zien,
de buëm zien wel gekapt
en wat niemes haaj gedaocht,
de zaak is opgeknapt.
Al is ut kaal en motte nog
an die stoep doar wat wenne
kumt ur nog is wat grunnigheld
ge zut ze nie mer kenne.
De Raod haaj toch al zurge zat
mit die beperking van ut geld
toen dur de slegters de eis
um vacantie wier gesteld.
De Raod gaaf toe, waorum ok nie
en ging toe ok nog wier
sloot dinsdagmiddags en passant
de winkels zonder mier.
Ut Mannekoer kreeg bezuuk
wiet weg, uut Munsterland
en ginge latter in ut jaor
ok nar de gunnekant
Die reis wier lën groët succes
was goed georganisiert
mit dans en zang is daor toe
de Bruderschaft gevierd.
En Ysselsteyn kreeg de primeur
en tentoonstelling schon en groët
van vuggelkes en mier zö'n grej,
al ware ze wel doëd.
Ien ut durrep brokte owwe nek
ower turners ien ut wit
die tonde, dat er ien os volk
nog pit genoeg in zit.
Dor op ut groët Servaasterrein
wier gymnastiek gemakt
ut is en wonder datter nie
de böt hebbe gekrakt.
Op ten Beekweg ging de vlag
umhoëg,
wier den Burger machinist,
den hiël sekuur de leste riool
op zien plèts te legge wist.
Toe was dan ok nao lang gezeur,
't stamriool hier klaor,
dat kostte alles beej elkaar
höst twee en een hallef jaor.
Ien dè maond waster ter mot
mitten óverkant der Maas,
die zen: geej spuit os ien Mestrigt
al jaorenlang den baas.
„We wille d'r enne van dizze kant"
De kring ging overstag.
Dat is vur Venrool misschien
wel enne groëte slag.
Went den deputé kumt nie terug
hittie bekend gemakt,
now hedde kans dat oz alt Rooi
uut de Staten wurd gekwakt.
Went enne van den overkant
en drie uut Horster land,
schuve Rooi dor ien Mestrig t,
hiël netjes an de kant.
As Rooi zoas zo duk
nie same wet te gaon,
dan zuwwe ien 't kommend Jaor,
buute de Staten staon.
Ien Juli trok de kiensheid wer
dur de Venrooise straote,
dat werk kan me rustig vort
Pater Domitius overlaote.
En de K.A.V. ok gaar nie mis,
ging ur twedde lustrum vlere.
Die dames wiëten ok zo'n fiëst
hiël aarig te versiere.
Ien Ysselsteyn enne kringsportdag,
Ien Rooi stont 't sirkus wer,
Deke Verstappe vierde zien fiëst
ien Sint Maarten, wiet en ver.
Dat Venroois jeugd al twintig jaor
verkennen hit geliërd,
wier ien en schon lustrumfiëst
dur diezelfde jeugd gevierd.
Ok 't zlekentriduum vierde toe
zien tien-jaorig bestaon
en hit alle zieke beej dat feit,
nog is ekstra goed gedaon
Umdat de vliegmechine's nie mer
ien Pruusses vliege kunne,
won de hiëre uut den Haag,
ons toew den kloemel gunne.
Irin Deele was wel plak genoeg,
mer de rust was dan gedaon,
die zen: „laot al dat gereij
mer nao dat Venrooi gaon."
Went dor lit al jaore lang
en vliegveld zonder iets,
't ennigst wagge dor op ziet,
is enne bewaker op enne fiets.
En verrek, offie 't haaj geheurd,
kwaam dor zo'n ding anvliege,
de piloot was al ier uutgestapt,
nee, ik zit hier nie te liege...
Dat ding haaj eurst en uur of wat
bovve Venrooi ligge dwale,
vurdat 't aagter ien de Spurkt
uutendelik is gaon dale.
De Russe zien nog nie zo wiet
mit urre spoetnik en zo wier,
went ien die wèèk vielen der
rond Rooi zo'n stuk of vier.
Mer kom, we gaon nao Juli terug,
toe gingen we wat belaeve,
toe gingen me de lepkeskels
ok an 't koffiebone waege.
De handboogschutters vierde fiëst,
Diana wier zèstig jaor,
en ze mieke ok nog ien den tied
ennen interland hier klaor.
De beste Belse kwame hier
hun ple'ekes afschiete
mar ut ware ok de Belse wer,
die de puntjes achterliete.
Costaud de Marche rook Belsebloed
en was nie mer te halde.
Dus ging den hingst nar Bels terug
ut wier toch al enne aide...
Dan was de kermis ien ut land
mit spulle en mit raegen
we kregen volop ien den mond
van bovve-af den zaegen.
Vacanties die verdronke gans
de zon die zaagde noëts
en ok de rest was navenant
't was allemaol aeve doëds.
Pater Ophey kwaam uut la douce
France
Oeldere ging filicitiere
umdat ie ien ut alderlik huus
zien priesterfiest kwaam viere.
Ok ien de missie van Pakistan
lokte ut alderlik huus
noa jaore doar gewist te zien
kwaam ok Truus Lemmens tuus.
Die zusters ien dat witte kliëd
was en vrimd mer moj gezicht
en Rooy hit toe ok hiel spontaan
dur zurge wat verlicht.
Dan kwaam september an de beurt
ginge we wer fleste viere
want Inalfa opende zien febriek
mit hiël veul hoëge hiere,
die sproke ower de industrie,
ien Rooy zó goed geslaagd.
Goddank meugt daoraover nie
bej ons werre geklaagd.
Want toe de fabriek geopend wier
stond Inalfa krek en joar
en de gouverneur lej toch metien
den urste stien vast kloar
vur wer en nej en schon febriek
die now dan werd gebouwd.
Ok mennig ander industrie
is dit joar uutgebouwd.
De Beeren hebben we al genoemd,
mer ge mot Custers niet vergaete
en bej de Blitta Is al lang
en nej hal uutgemaete.
Thijssen Klein Staarman, Nelipak
Muvero en ok andere
zien dur dit joar ok wer uutgebreid
of zien nog ut verandere.
Gelukkig dat dat net nog kos
op ut scheje van de mert.
De kapitaalsmarkt liekt now
onderhand
naatje pet en snert.
De tieje zien nie mer zo best
we zien besteding an ut beperke
we motte harder spare goan
en ok nog harder werke.
We laeve wiet bovve ozze stand
zo werter wel gezeed.
Daorum is zeker ien ons Rooy
veul televisie aangeleed.
We vochte ok dit joar wer mit
vur een kenaal nar Pruusse toe
met ut Zuije as gewoon
scharde dat wer nar zich toe.
De Luxor kreeg enne neje baas.
We kunnen kegelen goan
en ien de K.I. hebbe wej
bekroonde stiere stoan.
Paoter de Mulder was toe ok
Ien Leunen neomist,
zien vader is daor jaore lang
botterdirekteur gewist.
We rejde ut afgeloëpe jaor
vur veiliger verkier
en Rooy wier zoas ge wet
ien dat verkier wer hier.
In Sittard ging den Deken hin
en Rooy, dat rouwde mit,
umdat ut enne groëte priesterzoon
ien hem verlore hit.
De berak uut de paoterstraot
liep ok hiël langzaam leeg
de neje scholle ware klaor
nog: nie de neeje weeg.
Ze wlere iengezaegend,
op ut einde van dit jaor.
Now nog en neje jongesschol,
dan is de kom vort klaor.
Dankbaar wier ok herdocht,
dat Venraods dekenaat
25 jaor bestond
as geestelijke staat,
waor ien wej al verenigd zien
rond d'alde Petrus Banden,
jong en alt, en erm en riek
boer, burger, alle standen.
En de jeugd wier ok iengeënt
de polio was ient land
de mitwerking was biestig goed,
men kwaam van alle kante.
November braocht Henschenius
en ok dat frans bezuuk
de Langstraot kwaam toe in ut nej
tot ien de wiedste huuk.
Wilhelmina wier ok verkaocht
en de zaal wier opgelapt,
mit ut neje beeld van Henschenius
de merret opgeknapt.
Ien november stond ok trots
op St. Jozef neerlands vlag,
de zusters kwame me toe mit
'n nej wasserij vur den dag.
Bej de opening Ien Ottersum
wier Veraart gedecorierd
en mit St Anna en Roepaan
hit Venroy dat gevierd.
Toe Sinterklaos Ien Venroy kwaam
sprong Indië uut den band
Soekarno stuurde de Hollanders
zoë, zonder mier uut ut land.
We hebbe mer enne greep gedaon,
veul is hier nie vermeld,
toch hope weej, dat desondanks,
dit bitje ow bevelt.
We zen niks ower 't teneel.
ower kulturele zake,
of ander dinger, die ons Rooy,
duk zo gezellig make.
Wat me nog wil of neudig hit,
is kwellik angeroerd,
al mène weej dat ons alt Rooy
hiël aarig hit geboerd.
We hebbe hlerien kunne zien,
dat Rooy vol léve zit
en de veruutgang viel dan ok
dit Jaor wer aarig mit.
Veruutgang mot er zien,
wie stil stöt is verlore,
dur samenwerking van ons al,
wurdt den 't eurst gebore.
Ysselsteyn en de kom,
't Veule en de Smakt,
Kasselle en Mersele,
en Oeldere mit de Blakt,
zeej motte lën gemènte zien,
wor 't goed is um te laeve,
dat kan, as ze dan ok mer
wete te neme en te gaeve.
Zoas de kom en elk gehucht,
dat streve mot versterk»,
zoë motte al de stande hier,
vur dat doel samenwerke.
Dan zal ons Rooy, dat is gewis,
ok ien de toekomst groeie,
en zullen de vrugten van dit werk,
vur ieder van ons bloeien.
't Mot ons aller streven zien,
de plaats waorien we laeve,
op elk gebied, op elk terrein
ons aller hulp te gaeve.
Zodat de naam van ons gemènt,
de geransie zal gaon géve:
't is zo goed, 't is zo schon,
um ien Venrooy te léve.
We hope, dat 't neje jaor,
dat doel zal nader brenge
en zullen er op vurhand vast,
en borreltje op plengen.
We hope, dat wat komme gut
hiël duudelik en klaor
vur ons en hiël Rooy zal zien:
Toen een liter melk 6 cent
kostte en er nog geen
1500 auto's waren.
Het zal wel eens gebeurd zijn,
dat je je grootmoeder of grootva
der hoorde praten over de oude tijd
en dan zeiden zij meestal: Ja, die
goede oude tijd, toen....
En dan hoorde je verhalen over
de rust op straat want er waren
bijna geen auto's over heel veel
dingen, die nu erg duur zijn en toen
ongelooflijk goedkoop waren, ja
over allemaal dingen, die je je nu
eigenlijk niet meer zo kunt voor
stellen.
Maar het vreemde is, dat ze in
de dagen, dat grootvaderen groot
moeder jong waren, ook al spraken
over die goede oude tijd, want de
mensen zijn vaak niet tevreden
met wat ze hebben en denken dan
vaak, dat het vroeger beter was
en dat was 't helemaal niet.
ik wil helemaal niet beweren,
dat jullie grootouders ontevreden
mensen zijn. O, nee, hoor. Maar
iets wat lang geleden gebeurde,
lijkt altijd veel mooier, dan 't toen
in werkelijkheid was.
Misschien heb je zelf wel eens
zoiets meegemaakt, toen je eens 'n
ongeluk had gehad en je er echt
slecht aan toe was.... Maar weet je
dat je daaraan later niet meer
denkt Wel aan de mooie cadeau
tjes, die je toen kreeg en aan alle
mensen, die je kwamen opzoeken
en zo lief voor je waren.
Het is waar, dat vroeger alles
veel goedkoper was en dat het op
straten en wegen minder druk en
gevaarlijk was dan nu.
Maar eigenlijk is alles steeds
duurder geworden. Het geld blijft
nooit heel lang evenveel waard.
Neem nu maar eens de laatste tijd.
Jullie vader heeft nog een pakje
sigaretten kunnen kopen van 15
cent, voor de oorlog, en dat waren
goede sigaretten. Nu betaal je voor
het zelfde pakje negentig cent.
En weet je, dat toen, voor de
oorlog, een reep chocolade vijf cent
kostte en een dikke ijsco een dub
beltje, en dat was een hele dikke.
Maar nu vinden jullie het mis
schien wel leuk, eens te lezen, hoe
veel de mensen nog langer geleden
dan de laatste oorlog, ja wel vijftig
jaar geleden, voor sommige dingen
moesten betalen.
En vraag dan maar eens aan
oude mensen, of ze zich dat nog
kunnen herinneren. Zij zullen je
dan nog wel meer kunnen vertel
len van „die goede oude tijd" en
dat dan echt wel interessant zijn.
We zullen eens een vergelijking
maken tussen nu en vroeger en
dan moet je weten bijvoorbeeld, dat
je nu voor drie drie li.er melk een
gulden en 5 cent betaalt. Vijftig
jaar geleden was dat achttien cent.
Drie kilo aardappelen kosten nu
42 cent, toen 12. Je kon toen prach
tige verse eieren kopen voor 4 cent
per stuk, nu kosten ze bijna 20 ct.
per stuk.
Vroeger dronken de mensen spuit
water wie van jullie heeft dat
ooit gehad, het echte spuitwater,
lk denk niemand en dat kostte
per flesje vier cent. Nu drinken ze
tonic, daarvoor betaal je nu 30 cent.
Maar Je moet dan ook eens aan
oude mensen vragen, wat zij vroe
ger verdienden. En dan zul je ho
ren, dat dat ook veel en veel min
der was dan wat jullie vader nu
verdient. En als je dan gaat reke
nen, zul Je zien, dat de mensen
vroeger toch eigenlijk voor hun
geld niet veel meer en misschien
wel veel minder konden kopen dan
ze dat nu kunnen doen.
BEL OP BIJ BRAND
No. 392
