TOILETZEEP
RECLAME
deGruyter
Communiepr entj es
Het mysterie van de
nestbouw
GRATIS
L. J. Ill HIRE!, firotestraat 2
Drukkerij van den Munckhof
het derde stuk zeep
Uit Peel en Maas
100 Miljoen gulden
en betere waar en tien procent
alleen
GOUMANS
STENCILWERK
bedrukt of onbedrukt
Mooie sortering bij
De natuur stelt ons voor raadsels, waarop wij
geen antwoord weten
Het voorjaar is weer in het land
e,i onze gevederde vrienden keren
bij duizenden r.aar ons terug. Van
heinde en ver komen zij opdagen,
zoeken hier hun oude nesten, of
bouwen een nieuw. Er zijn veel
jonge vogels bij die voor de eerste
maal nestelen en zich aan dit ge
weldige werk gaan wyden.
Nu is dat „geweldige werk" zeer
betrekkelijk, omdat niet alle vogels
veel werk van hun nest maken. De
pluvieren, grieten en tal van andere
duin- en strandvogels maken een
kuiltje, waarin ze zonder meer
hun eieren leggen. En dan zijn er
ook nog die helemaal geen nest
maken, omdat zij op andere vogels
parasiteren. Zij leggen hun ei of
eieren in het nest bij een andei
broedsel en leven zelf als vrolijke
vagebonden verder, zonder zich om
hun nakomelingschap te bekomme
ren. De stiefouders moeten dan
maar zien dat zij het vreemde jong,
dikwijls ten koste van hun eigen
jongen, groot krijgen. Men behoeft
hierbij maar te denken aan een
bekend voorbeeld in ons eigen
land, de koekoek, en zo zijn er nog
enkele.
Maar de meeste vogels bouwen
toch een redelijk goede woning en
er zijn er zelfs die stukjes van
bouwkunst te zien geven, waarover
wij mensen ons slechts kunnen
verwonderen.
Metselaars en timmerlieden
Er zijn vogels die schitterende
nesten bouwen, speciaal de zang
vogels. Zij gebruiken voor hun nest-
bouw allerlei stoffen en metselen,
bakken, vlechten en timmeren dat
het een lieve lust is. Bij deze
categorie vinden we knappe staal
tjes van architectuur.
Als voorbeeld noemen we het
nest van de rietzanger, die een
soort paalwoning bouwt.
"Rietstengels dienen in dit geval
als steunpilaren en worden in het
vlechtsel opgenomen. Het diertje
zoekt een plaats, waar de stengels
voldoende dicht bij elkaar staan
en bindt dan een groep ervan met
grasstengels samen.
Met andere vezels bouwt het een
korfvormig, solied nestje, waarvan
de bovenranden iets naar binnen
gebogen zijn, om te voorkomen,
dat de eieren uit het nest vallen,
wanneer de wind nest en rietsten
gels heen en weer doet bewegen.
Po* wordt altijd zo hoog
lat het water het niet
n, terwijl deze typisch
boven het water vogel
aschermt tegen vreem-
Holenbouw
Er bestaan ook verschillende
vogels, die hun nest op een geheel
andere wijze bouwen. Zij zfjn hol
bewoners, die zich veilig weten in
hun solide nesten in bergwanden
of bomen.
Oeverzwaluwen graven met hun
snavel en pootjes in ^leemwanden
een lange gang. Aan het einde
wordt deze een weinig verwijd en
gestoffeerd met fijne sprietjes,
worteltjes veertjes- en" haardjes.
Hier legt het wijfje haar eieren en
broedt ze uit.
Dikwijls vinden we in één wand
hele Kolonies bij elkaar en elk dier
weet precies welk van de vele gaten
de ingang van zijn eigen nest is.
In de broedtijd en de periode, dat
jongen pas - uit zijn, is het daar een
drukte van belang. De vogels vlie
gen af en aan en wippen tunneltje
in en uit.
De papegaaien en spechten zijn
ook van die holbewoners, doch zij
zoeken het in de boomstammen.
Een typisch voorbeeld hoe diep
dit instinct tot het nestelen in
boomstammen geworteld is bij pa
pegaaien* geeft wel.'een papegaaien
soort, die deze gewoonte niet meer
volgt. Dit dier sleept een grote
hoeveelheid rijshout aan om zich
een nest te bouwen, doch stapelt
dit op en graaft er een verticale
gang door, waarmede de boomholte
van verre voorgeslachten wordt ge
ïmiteerd.
Onverklaarbaar wonder
In het nestbouw-instinct van
onze gevederde vrienden zien we
weer een der wonderen van de
natuur.
Op de keper beschouwd is deze
gehele nestbouw der vogels een
wonderlijk ding.
Ongetwijfeld zal men zich bij het
beschouwen van een fraai gebouwd
nest wel eens hebben afgevraagd,
hoe de vogel eigenlijk aan zijn ar
chitectonische wetenschap komt,
want hij levert de eerste de beste
keer reeds een volmaakt product
af, zonder voorafgaande oefening,
terwijl dit nest tevens typisch voor
zijn soort is.
Proeven wezen uit, dat wanneer
men een vogel in een vreemd nest
liet uitbroeien en grootbrengen, hij
toch de eerste de beste keer dat
hij een nest bouwt, dadelijk een
goed afgewerkt en eigen soort nest
produceert, dat sprekend lijkt op
dat van zijn ouders en voorouders,
doch niets weg heeft van het
vreemde nest, waarin hij het le
venslicht aanschouwde.
Die capaciteiten zijn blijkbaar
aangeboren en de bouwtrant is
erfelijk vastgelegd.
Hiervoor zorgt de natuur voor
het voortbestaan van de soort.
Wanneer de jongen voor zichzelf
zorgen en zelf een huwelijk aan
gaan, kunnen zij zonder onderricht
het voor hun soort specifieke nest
bouwen, waardoor zij het meest
veilig zijn voor hun natuurlijke
vijanden.
De wetenschap heeft nog geen
antwoord kunnen geven op de
vraag, hoe dit alles mogelijk is,
we staan voor een raadsel!
Verpakking van 454 gram i I 1,20
ALABASTINE HOLLAND N.V. LEIDSEGRACHT
van 25 april 1908
- Er was een comité „de bevaar-
baarmaking van de Maas" opgericht
te Eijsden, dat een circulaire ver
zond aan de leden van de Eerste
en Tweede Kamer, de Provinciale
Staten, Burgemeesters en leden
van de Gemeenteraden in Limburg,
om steun tot verwezenlijking van
hun doel.
- De onderwijzers uit de Kom
zonden een schrijven aan de ge
meenteraad van Venray, om ver
hoging van salaris en meerdere
tegemoetkoming in de huishuur.
Voor f 100 verhoging stemden de
heren Jac. Aerts, P. Camps en Th.
Slits. Tegen de heren J.M. Michels,
A. Loonen, L. Janssen, P.J. Derks,
M. Poels en de voorzitter. De heer
Fonck was afwezig.
- Vanwege de gemeente werd
een concept regeling opgemaakt
voor het gebruik van de muziek
zaal, meubels en toneel. Voor hen,
die van de zaal met meubels ge
bruik maken, 15 ct, met toned 20
ct per uur, voor de verlichting per
lamp 3 ct en voor verwarming 10
ct per uur. Tweemaal per week
was de fanfare hiervan vrijgesteld.
van 2 mei 1908
- In onze parochiekerk vierden
72 jongens en 48 meisjes het feest
der Eerste H. Communie.
De heer P. Schols opende in
de Schoolstraat een winkel in tabak,
sigaren snuif en pruimtabak.
De heer J.M. Claassen opende
aan het Henseniusplein een kleer
makerszaak (pand thans van Th.
Claessens).
Op de lijst van hoogstaange-
slagen in de provincie Limburg
kwam uit de gemeente Venray voor
de heer Th. van den Boogaart.
Te Hontinisse(Z overleed in
de ouderdom van 35 jaren onze
oud-dorpsgenoot de heer Dr Frans
Ellerbeck.
De gemeente gaf gelegenheid
tot het steken van turf in de Peel
nabij de Hazenhut, tot Hertendijk-
hut en tot de Kraaienhut. (Van
Hertendijkhut is ons nooit iets
bekend geweest).
Door de provincie Noord-
Brabant werd een heffing van weg
geld ingesteld op de wegen in die
provincie. De belasting bedroeg
jaarlijks: voor ezel, rund, of hond
als trekdier f 3; voor elk paard
f 12; voor motorrijtuig 23 wielen
f 12; 4 wielen f 40; voor elk rij
wiel f 2. Voor de inwoners van
grensgemeenten waren gratis be
wijzen te krijgen voor 30 keer de
N.-Br.grens te passeren.
Door de kiezers van Oirlo zijn
drie rekwesten verzonden, nj. aan
de minister, aan Ged. Staten en
aan de gemeenteraad van Venray,
voor het verkrijgen van een af
zonderlijk stembureau.
In verband met het verzoek
om aanleg van een losplaats te
Oirlo, werd door de Inspectie der
Staatsspoorwegen een onderzoek
ter plaatse ingesteld. Het aantal
wagonladingen voor Oirlo bedroeg
300 stuks per jaar.
Er werden puike eetaard-
apppelen te koop aangeboden voor
f 1,60 per mud.
van 3 mei 1913
In de gemeenteraadsvergade
ring van 28 april werd een rekwest
van Volksbelang ingediend, die
f 125 subsidie vroeg voor onder
houd van fietspaden. Venray en
Deurne hadden ieder f500 gegeven
voor de fietspad naar Deurne, onder
voorwaarde nooit een halve cent te
moeten uitgeven voor onderhoud.
Het onderhoud wordt betaald door
de A.N.W.B. Er wordt echter ge
klaagd, dat dit pad te scherp is.
De heren Aerts en Fonck vinden,
dat het een best pad is.
Weth. Janssen tot Fonck: Ja, ja,
toe maar, hoe eer de banden ver
sleten zijn, hoe liever jij het hebt!
Binnenkort zouden in de Peel
schietoefeningen worden gehouden
door de Veldartillerie.
Een bewijs van de zeer hoge
veeprijzen bleek uit het feit, dat
H.B. te Merselo een koa verkocht
voor de respectabele prijs van f 350.
Een dochter van deze koe zal deel
nemen aan de tentoonstelling in
Den Haag. x
De heren Gerard Friezen te
Oirlo en Martinus Kusters te Leu
nen, vroegen vergunning aan voor
de verkoop van sterken drank en
alcoholhoudende dranken.
De Oostrumsevveg werd op
nieuw ingewalst en de b ^rijders van
voertuigen verzocht zo min moge
lijk gebruik te maken van hel pas
ingewalste gedeelte.
van 19 april 1913
Op 1 mei werd een nieuw kerk
orgel in gebruik genomen.
Het salaris van de keurmees
ter Th. van Brecht werd verhoogd
van f 400 op f 500.
van 26 april 1913
In de maand maart werden
door de vee- en vleeskeuring goed
gekeurd: 22 run leren, 33 kalveren,
6 schapen, 4 geiten. 182 varkens
voor export en 80 kilo vlers, nood
slachting 3 runderen waarvan 2 af
gekeurd, 1 kalf en 2 paarden.
Tot afgevaardigde naar de
katholiekendag te Heerlen, werd
door de werkliedenvereniging alhier
gekozen de heer Henri Odenhoven.
In de muziekzaal vertoonde
een bioscoop „Het vergaan van de
Titanic".
„Van het allergrootste belang is,
dat er belangstelling wordt gewekt
voor een betere economische, huis
houdelijke bestiering, waarbij door
de mensen zelf moet worden ge
zocht naar een oplossing. De in
schakeling van de uiterste impor
tantie. De voedingsvoorlichting zal
daarby kunnen aansluiten op soor
telijke wijze". Dit staat te lezen in
een rapport, dat het resultaat is
van een enquête naar de voeding
en voedingsgewoonten in enkele
woonoorden voor Ambonezen in
ons land. Het rapport werd ver
vaardigd door het Voorlichtings
bureau voor de voeding.
Triest beeld
Het geeft een triest beeld van de
situatie in ongeveer 150 gezinnen
5 pet. van het totaal, dat in ons
land verblijftdie werden bezocht.
Bovenstaand citaat laat al door
schemeren, wat eraan mankeert:
de Ambonezen beschouwen hun
verblijf hier als tijdelijk, zij wensen
zich zo min mogeJijk aan te passen
en hun voedingsgewoonten blijven
zij zoveel mogelijk handhaven. Dit
is op den duur echter veel te kost
baar voor het gemiddelde inkoms
ten niveau.
Zelfs de politieke overtuiging
blijkt invloed te oefenen op het
handhaven van eigen voedingsge
woonten. Sinds 1954, toen de Am
bonezen in het arbeidsproces kon
den worden opgenomen, zetten zij
het verdiende geld grotendeels om
in levensmiddelen die de oude ver
trouwde voeding zoveel mogelijk
nabij kwamen, zoals rijst, aardap
pelmeel. vis, en groentegerechten.
Naast kleding slokte de aanschaf
fing van de voor iedere oosterling
verblindende westerse produkten
als bromfietsen en dergelijke het
overige van het loon op.
De aanpassing op voedingsgebied
werd tevens tegengewerkt, doordat
een deel van de kosten voor voed
sel, als ook behuizing, licht, warmte,
water, onderwijs en medische zorg
door de Nederlandse regering wor
den betaald. Zo kon 3/4 van het in
komen worden besteed voor de voe
ding naar eigen idee. Op den duur
is dit echter niet vol te houden.
Waar vrouwen en kinderen nogal
<eens Nederlandse kost eten, is het
meestal de man, die er niets van
wil weten. Rijst is in de meeste
gevallen hoofdbestanddeel van de
maaltijd, soms zelfs 2 x per dag.
Hierbij hoort dan vlees of vis, ter
wijl door de behoefte aan gebakken
spijzen het olie- en vet-verbruik
aanzienlijk is. Volksbrood wordt
niet graag gegeten.
Hygiënische toestanden
Een deel van het rapport is ge
wijd aan de hygiënische toestanden
in de kampen die zeer veel te wen
sen overlaten: uitgebreide ratten-
plagen, te hoge temperaturen in
keukentjes en woonvertrekken zo
dat geen spijzen kunnen worden
bewaard, onzindelijke afvoer en
slechte ventilatie en watervoorzie
ning.
Bij het inrichten van het kamp
te Capelle aan de IJssel is echter
een begin gemaakt met een sterk
verbeterde outilage: afzonderlijke
woongelegenheden, keukens met
Butagas en dergelijke.
De komende jaren hoopt men
alle kampen in een betere staat te
brengen. Volgend jaar zal men
waarschijnlijk in Leerdam een kamp,
dat volgens de nieuwe methode is
gebouwd, kunnen openen. Men stelt
zich van overheidswege thans in op
een permanent verblijf van de Am
bonezen in ons land, zodat de zorg
voor leven, wonen en werken voor
deze geïsoleerde groep voorlopig
niet van de baan zal zijn. Een en
ander heeft ons land de laatste 7
jaar reeds f 100 miljoen gekost....
BEL OP BIJ BRAND
No. 392
Bij elke aankoop van twee stukken toiletzeep
Romeo-, Bloemenzeep of Goudstreep
(van dezelfde soort)
geldig tot en met 6 mei 1958
Romeo-toiletzeep stuk 75 ct
Bloemenzeep, Rozen, Seringen, Fougère stuk 38 ct
Goudstreep-toiletzeep t stu|< 32 ct
180430
MSMMTraiM
olie twneRcnnjin
JAKM ^VP°tf»fe*n
financieringen
JULIANA5IN6EL 41 7«fe>)
NA KANTOORTIJD. 462
Algehele regeling en
verzorging van
Begrafenisonderneming
Telefoon 592
Uchtdruk-Slencilinrichting
G. M. H. PETERS
Prins Bernhardstraat 11 Tel. 916
Zó'n service
en het laagst in onderhoud!
Komt U eens rustig met ons praten.
Wij zenden U ook gaarne
de uitgebreide SOLEX folder.
SOLEX, de laagst
geprijsde bromfiets^—"\X
fl. 349.50
Al jaren lang gemaakt,,rT met succes!
RONDO Reinette f635.-
met electr. wringer
zonder wringer f475..
meerprijs pomp f 45.-
Al jaren lang gebruikt, r.T7 met plezier!
RONDO Klara
met electr. wringer
en teakhouten kuip
v. 100 liter f558.-
zonder wringer f398.-
Levering via de erkende handel- Imp. voor Ned. 3=
GEBR. TIMMERMANS KESSEL (bij VENLO)