CU STAR D
RECLAME
diGruyter
Rond Pasen...
Tweërlei Paasfeest in 20 jaar.
O O
P"is
kalveren
een pak Custard
óf Chöc. vlapoeder
voor
f
Op de grens van oud en nieuw.
Venrayse Blinden naar Lourdes
en'betere waar en tien procent
alleen
Het is een onloochenbaar feit, dat
onze christelijke feestvieringen nog
altijd een dubbel karakter dragen.
Enerzijds is bijv. het paasfeest
de herdenking van Christus' opstan
ding, anderzijds komt in verschil
lende paasgebruiken, die dit feest
omranken, nog het heidens karakter
dezer gewoonten naar voren.
Wat heeft bijv. het ei met het
paasfeest te maken?
Zeker, we kunnen het waarderen,
dat ornithologen eieren verzamelen,
ze nummeren of catalogiseren,
maar tussen paasfeest en ei be
staat toch in werkelijkheid geen
onderlinge afhankelijkheid.
Nu heeft het ei inderdaad iets
mysterieus!
Uit het ei „ontstaat" toch het
leven: het ei is symbool van zijn
èn van toekomst. Vandaar, dat de
oude volken het ei tot object van
verering maakten.
De Chinezen vierden bl meer dan
2500 jaar geleden het lentefeest
met harde eieren. Geen vuur werd
ontstoken, want men wilde alleen
de warmte der natuur, de zon alle
eer bewijzen. Haar, de draagster
van het licht van de dag, was het
ei gewijd, zoals ook de haan, die
de ochtendstond aankondigt, ait
was.
Het ei werd beschouwd als de
drager van het leven, waarom de
Perzen het als een nieuwjaarsge
schenk gebruikten.
Ten onzent heeft men 't paasei
behouden als de herinnering aan
het „Ostaria-ei" der Germanen.
Oudtijds sloeg men de eieren
stuk, om heksen te verhinderen er
een schuilplaats in te zoeken. De
boer legde een brood met een ei
in een korenschoof, hopend zo in
een komend jaar een grotere oogst
te krijgen.
De Fransen in Normandië bakken
in de paastijd een reuzen-ommelet,
terwijl in Engeland men de paas
eieren liet zegenen.
In de vroegere Russische hoofd
stad Petersburg, verkocht men op
de Paasdagen talloze beschilderde
eieren. Op deze was het opschrift:
„Christus is opgestaan" aange
bracht.
Te Berlijn had men in een mu
seum een hele collectie fraaie be
schilderde eieren bijeengebracht,
en de meest uiteenlopende motie
ven waren op de eieren aange
bracht, zowel heidense als chris
telijke.
De Viaamse jeugd maakt rond
gangen door het dorp voor het in
zamelen van eieren, waarna zij de
milde gevers belonen met een koe
hoorn-serenade of ratelgeklap.
In ons land trof men vroeger
op vele plaatsen kraampjes aan,
waar men op de paasdagen eieren
verkocht.
Als curiositeit zij hier vermeld,
dat in 1845 paaseieren op het ijs
werden gegeten en verkocht. Elk
ei droeg het opschrift: Gekookt op
het ijs, 23 maart 1845, waaruit we
de conclusie kunnen trekken, dat
deze winter tot de rij der streng-
sten moet worden gerekend.
Verliefde jonge mannen bezigde
het paasei wel als „postillon d'a-
mour", door het legproduct der
hoenders met een liefdes-distichon
te versieren. Het zal wel spanning
hebben gewekt in het hart van de
gever of het el zou geaccepteerd
worden.
Vooral in midden-duitschland was
de ei-schilderkunst beroemd en uit
dit gebied werden tal van museum-
eieren verzameld, die prijkten met
met spreuken en tekeningen.
U ziet, het paas-ei heeft een
wereldvermaardheid gekregen.
Te Tiel, Arnhem en Wageningen
kwam men vroeger op paasmaan
dag samen op de zg. paasweide.
Hier waren eieren genoeg te koop
gekookt en hard gekookt, eieren
met stevige schaal.
Dan werd er getikt „spits ofwel
bol". Wiens ei gekneusd werd bij
deze wedstrijd verloor!
De Friezen moesten geblinddoekt
naar eieren slaan, die op enkele
passen afstand waren gelegd. Wie
er een vertrapte, was verliezer.
In 1956 heeft men in Pey (L.)
weer een lang verdwenen gebruik
in ere hersteld. Het is nl. op vele
plaatsen in Limburg gewoonten,
dat misdienaars met Pasen een ei-
inzameling houden. Met zangertjes
trekken ze dan, een mand langs
de huizen.
Vroeger was het „eier-garen"
een geliefkoosd vermaak, dat ook
bij schutterijenen gilden nog steeds
in ere wordt gehouden.
Eier-dansen werden vaak in de
herbergen uitgevoerd. Men tekende
een cirkel op de grond, waarbinnen
men eieren legde op enige afstand
van elkaar. De danseur voerde
daarna zijn dansen uit tussen de
eieren door en mocht deze niet
raken of kneuzen.
Soms ook moesten ze door kou
sevoeten buiten de cirkelstreep
worden gestoten, zonder beschadi
ging der schalen.
Op prentbriefkaarten komt veel
vuldig de combinatie haas-ei voor.
Eerst toch was, volgens het volks
geloof, de haas een vogel. Later,
toen hij werd getransformeerd in
een viervoetig dier. met hazenge-
daante, bleef hü toch zijn legcapa-
citeit behouden en deponeert hij
met pasen zijn eieren in de strui
ken.
In Duisland trok de jeugd er
steeds op uit om deze hazeneieren
te zoeken.
Vroeger leverde in Duitsland elke
boerderij op de beurt een schapen-
ram, die men met Pasen braadde.
Daarna werd het dier in zijn oor
spronkelijke gedaante gereconstru
eerd en met versierde kop en ver
gulde horens in de kerk gebracht,
aldaar door de priester gezegend
en tenslotte, onder grote vrolijk
heid in de herberg onder herders
en arbeiders verdeeld.
Het is een vrolijke stoet, die daar trekt over de stoffige,
zonbeschenen wegen van het posterse land. Over bergen
en door dalen legt oud en jong het ene uur na het andere
af en dat alles zonder zuchten, zonder morren. Integen
deel, er wordt druk gekout en van tijd tot tijd klinken
opgewekte liederen over de wijde velden van der vaderen
land. En geen wonder, want het is feest, het wordt feest.
Reeds doemen in de verte de sterke muren en witte
huizen van Jeruzalem op. En wanneer de langzamerhand
toch wel wat vermoeide schaar sommigen hebben er
reeds verscheidene dagreizen op zitten dan ziet, dan
schallen de blijde optochtsliederen met vernieuwd élan de
davidsstad tegemoet.
KNAAP ONDER
KNAPEN.
DE
Zie daar een knaap van amper
twaalf jaar oud, zich in niets on
derscheidend van andere joden
jongens van zijn leeftijd, of het
moest hierin zijn, dat hij zijn ouders
altijd in alles onderdanig was.
Voor hem, Jezus, is het een extra
feestdag, want voor het eerst mag
hij mee, om het paasfeest te gaan
vieren in Jeruzalem.
Vader Jozef, die timmerman is in
Nazareth, en moeder Maria hebben
al vele malen, jaar op jaar, de verre
reis van Galilea in het noorden,
naar Judea in het zuiden gemaakt,
om het paasfeest of het pinkster
feest of het loofhuttenfeest te
vieren. Maar nu mag hun jongen
Jezus dan voor het eerst mee.
Jeruzalem is in feeststemming.
Van alle kanten zijn de Israëlieten
opgetrokken naar de stad van David.
Het is er een drukte van belang.
Daar zijn de Romeinen, die het land
bezet houden, wel een beetje bang
vóór. Hoe gemakkelijk kan 't licht
ontvlambare nationalistische joodse
gemoed vuur vatten. Er kan
maar een oproerige beweging, een
opstand ontstaan onder de talrijke
feestgangers.
Daarom wil de Romeinse stad
houder een terechtstelling nog wel
eens verschuiven naar het eerst op
handen zijnde grote feest, om de
schrik bij de bevolking er vooral
maar in te houden. En anderzijds
is het gewoonte, op het feest een
bepaalde veroordeelde nationalist
vrij te laten, met het oogmerk de
Palestijnse bewoners daardoor goed
gunstig te stemmen.
HOE DRUK HET IS
In de voorhof van de tempel
heerst de grootste druk. De pries
ters hebben met het slachten van
de paaslammeren dagwerk.
Jozephus vertelt, dat in een be
paald jaar niet minder dan 256 500
dieren werden geslacht. Dit bete
kent, daar men minstens tien men
sen op één lam moet rekenen, dat
er een kleine drie miljoen man hun
feestoffer brengen.
En al zou de oude Jozephus wat
overdrijven, dan nog is het duidelijk,
dat de talrijke schare niet door
Jeruzalem alleen geherbergd kan
worden, maar dat zij in de dorpen
in de omgeving'onderdak moeten
zoeken, of ergens hun tent moeten
opslaan. Als dank voor de genoten
gastvrijheid pleegt men zijn gast
heer het vel van het paaslam te
schenken.
Tijdig heeft men tevoren alle
vaten in huis gereinigd. En als dan
de 14de Nisan aanbreekt (de eerste
maand van het joodse jaar, onge
veer samenvallend met maart-april
bij ons), zorgt men dat alle zuur
deeg uit huis is verwijderd. Dat is
voorschrift en slechts op straffe
van geseling kan men zich hieraan
onttrekken.
Wel worden er ongezuurde koeken
gebakken, om die straks tezamen
met het vlees van het paaslam en
de kruiden gezamenlijk te nuttigen.
HET OFFER.
Maar eerst moet men met zijn
lam naar de tempel, 's Middags om
half twee of half drie al, zodat elk
een voldoende gelegenheid heeft
Tot voor een zestig jaren terug
bestond in Venray de mooie ge
woonte, dat in de Goede Week door
een of meer der toen nog talrijke
schapenboeren in deze gemeente,
een schapenlara naar het Paters-
klooster werd gebracht. Door het
uitsterven der schapenhouderij, is
ook dat gebruik verdwenen.
Ook het rapen van eieren daags
voor Pasen, „als de klokken van
Rome deze hadden meegebracht"
wordt steeds minder, waaraan ook
de oorlog veel schuld zal hebben!
In het volksgeloof bekleden ook
de duiven een belangrijke plaats
als ziekten werende dieren. (In
Venray hield men tortelduiven z.g.
als een afwerend middel tegen
rheumatlek).
In Bohemen heeft op Palmzon
dag een eigenaardige ceremonie
plaats. Daar neemt de huisvader
een pas uit het ei gekropen duifje
en strijkt er alle hulsgenoten mede
in het gezicht. Zo blijven ze rein
en gevrijwaard voor ontsierende
wratten en sproeten.
De palmpaas is een stok, ver
sierd met groene takjes, vruchten
en gebak, waarmee vroeger op
Palmzondag de jeugd door de stra
ten trok onder het zingen van:
„Pallem, pallem pasen,
hel, koerie
nog maar een zondag
dan krijgen wij een el,
een ei is geen ei
twee ei is een half ei,
drie el is een paasei!
De palmpaas zou een herinnering
zijn aan de aloude voorjaarsfees
ten, die onze Germaanse voorva
deren vierden, wanneer de natuur
alom tot nieuw leven ontwaakte
thuis het vlees te braden. De pries
ters staan in rijen opgesteld, voor
zien van gouden en zilveren schalen
om het bloed op te vangen, dat bij
het altaar wordt uitgegoten.
De geslachte dieren worden van
huid en ingewanden ontdaan, de
te offeren stukken naar het altaar
gebracht en ondertussen zingen de
priesters het Hallel (psalm 113—
118).
Minstens tien en hoogstens twin
tig mensen moeten samen doen
met één lam. Ieder moet een stuk
paasvlees kunnen krijgen ter grootte
van tenminste een olijf. Of de
vrouwen wel altijd aan de maaltijd
deelnemen, staat niet vast.
Het lam wordt aan een granaat
houten spit gebraden. Geen been
ervan mag worden gebroken, weer
op straffe van geseling.
Nadat de eerste beker is gedron
ken, vraagt de oudste zoon naar
de betekenis van het feest. En hier
vindt de huisvader dan aanleiding
in, het verhaal te vertellen van de
uittocht van het volk Israël uit
Egypte.
Bij die gelegenheid immers was
op Gods bevel het Paasfeest inge
steld. Na het verhaal zingt men
een gedeelte van het Hallel, ver
volgens wordt de tweede beker ge
dronken en houdt men de eigenlijke
maaltijd. Nadat ook de derde en
vierde beker zijn rondgegaan, zingt
men tenslotte het tweede en laatste
gedeelte van het Hallel.
Daarmee is de plechtigheid voor
die dag geëindigd, maar het hele
feest zal nog een volle week duren.
Eerst dan zoekt ieder de plaats
zijner inwoning weer op en keert
de rust in Jeruzalem terug.
Twintig jaar later
Twintig jaar later. De 12-jarige
jongen, die met zyn ouders voor
het eerst mee mocht naar Jerusa-
.em, is thans een man geworden
van in de dertig. En weer wordt
het paasfeest. En weer gaat Jezus
op naar Jeruzalem.
In de stad is het thans drukker
dan ooit en de naam Jezus van
Nazareth is op ieders lippen. Eerst
was de vraag geweest: „Zou hij
het wagen ook naar Jeruzalem te
komen voor het feest?" Thans is
het nieuwtje: „Heb je 't al ge
hoord Jezus van Nazareth is ge
vangen genomen in de hof van
Gethsémané
Terwijl heel Jeruzalem al in
feeststemming is, stroomt het op
gezweepte volk samen voor het
paleis van de Romeinse stadhouder.
Pilatus doet een laatste poging,
zijn gevangene, die hij onschuldig
weet, vrij te krijgen. Hij herinnert
zich plotseling, dat het de gewoonte
is, ter gelegenheid van het feest
één vrij te laten.
„Wie zal ik nu loslaten: de moor
denaar Barabbas of Jezus?"
Maar het door de overpriesters
opgehitste, opgezweepte volk joelt
als uit één mond: „Barabbas!
Barabbas!"
En Jezus wordt geleid naar Gol
gotha. Tussen twee misdadigers
wordt hij gehangen aan het kruis
hout. Het grote Paaslam is geslacht.
Geslacht voor onze zonden. En wij
vieren het nieuwe paasfeest zonder,
lam, zonder offer. Want Jezus blijft
niet in het graf.
Hij is opgestaan uit de doden.
Het graf kon Hem niet houden.
Hij heeft de dood overwonnen, op
dat wij zouden leven door het
geloof in Hem.
Eind komende week zullen huis
aan huis zakjes worden bezorgd
met het doel hierin een bijdrage te
deponeren om de Venrayse blinden
dit jaar in de gelegenheid te stellen
een bedevaart te ondernemen naar
Lourdes.
Wij zijn ër van overtuigd, dat
deze actie door de Venrayse bevol
king ten zeerste zal worden ge
waardeerd en dat ook de opbrengst
behoorlijk zal zijn.
Aan deze opbrengst is het ge
legen of 9 Venrayse blinden de
komende zomer de reis naar Lour
des zullen ondernemen.
JULIANASINGEL41 7<>5(K 4780)
HA KANTOORT'JD 462
BEL OP BIJ BRAND
No. 392
Als 10 weken voldoende zijn, moet
het geen 11 duren. Elke week is winstl
HENDRIX MESTKALVERENMEEL
HeMeKo"
is samengesteld op basis van
korte mesttijd
lagere mestkosten
mooi blank vlees
r
Hendrix Voorlichtingsdienst staat U
met raad en daad gaarne terzijde!
ONDER WETENSCHAPPELIJKE LEIDING IN EIGEN
LABORATORIA EN OP DE PROEFBEDRIJVEN TE BOXMEER
HOFLEVERANCIER VAN Z.K.H.-
DE PRINS DER NEDERLANDEN
Luistert IEDERE MORGEN voortaan om 3 minuten voor 12 uur
naar Radio Luxemburg op golflengte 208 meter voor de landbouw-
rubriek „RONDOM DE HOEVE"!
A "--i-j-" ..-••• - l.
Bij aankoop van f 5.~ De Gruyter artikelen
krijgt U het Snoepje van de Week voor slechts
>10 cent en bovendien
u
-as ,s,i ,i Aan. -
geldig tot en rriet 8-april 1958
Choc, vlapoeder pak 45 ct
Custard rrt pak 28 ct
mmmf*
