liyat kuitaamm qcnk ien 't al ÏERHOGING U\ DE ABONNEMENTSPRIJS Nieuwjaerswensch van de nieuwsbladtman. „Een heilig einde, een goed begin Dat geve u God, jaar uit jaar in" Zaterdag 29 December 1956 No 52 ZEVEN EN ZEVENTIGSTE JAARGAN3 "EEN RIJK BEZIT MAAS PM OlWIQTRPTf Ï?M ADVERTENTIE-PRIJS: 8 ct. per m.m. ABONNEMENTS- C#IY U1Y1J 1 PRIJS PER KWARTAAL f 1.25 BUITEN VENRAY f 1.45 SB PEEL EN DRUK EN UITGAVE FIRMA VAN DEN MUNCKHOF \ZVrJ£EKBLAD VOOR VENRAY GROTESTRAAT 28 TELEFOON 512 GIRO 150652 Wer is 'n jaor hös op zien end ze lieke wel te vliege slaon wej 't kranteboek wer oop um 'n oaverzicht te kriege, van wat gebeurde ien oons Rooi an goei en kwaoje dinge, um die, zöas 't altied was, dan wer is te bezinge. Want trouw notierde Peel en Maas wat laeft ien 't Roadse land. En de geschiedenis van 03 Rooy, lit vast ien dizze krant. We griepe hier, we griepe daor, uut 't rieke Roadse laeve, um dat an 't end van dit jaor, opnej is te belaeve. We begosse dan 't neje jaor, zoë stoond ien de krant, mit 19.000 minse hier ien 't Venroadse land. Enne anjer-avond, zoë as toe, ging er dit jaor nie dur. Radio Zuid haaj genne tied, wej genne zaal daorvur. We krege ok ien januwaar enne gloed-neje notaris, den andere gong mit pensjoen, umdat ie',70 jaor is. Vifils du Chateau kwaam de hingstestal versterke, de resultate van den knaap, zun de boere wel gaon merke. 't Feit van 60 jaor geleej wier stillekes herdocht, Toe viel enne ballon uut Paries ien Mersele uut de locht. Dor is enne zuil vur ner gezet, hiël wiet dor ien de Piël, mer de tied en Venraods jeugd, lieten daor nie veul van hiël. En 40 jaor bestoond ien Rooy Herwonnen Levenskracht, dat 40 jaore lang bewees: iëndracht makt zoë macht. 'n Concert ien de Groëte Kerk gaaf de 2e moand van 't jaor. Maastrichter Staar en Mannenkoër mieke dat is efkes klaor. We begosse ok mit goeje moed vur enne kruusweg hier te spare, want mit wat d'r nouw nog hingt is 't alt mar plare, plare Ok de kwartesactie liep ten end, zoëas die vroeger was. Now blieft d'r vort 'n hiël pertij ien aege kerke-kas. Dur verandert veul ien Rooy, ge glüft 't nie verdorie, mar Mère Theodora hiet now vort Mère Maria Montessori. Fibberewarie sloot as alt piit enne goeje Vastelaovond. Prins Sraar en mennige andere kwame nie thuus vur t'aovend. Mart, derde maond van 't jaor, wees êfkes duudelik an, dat nog ellefhonderd minse hier en woning neudig han. Ok nouw, al ister veul gebouwd, is dat getal nog biëstig groët. Dat is en blieft ons grótste kwaol: den mieserabele huuzenoëd. Ut aide roemriek Venraods Gym haaj toe ok aafgedaon en zal nouw vort as Lieseum, mit de lesse verder gaon. Zoë han we ien de kortste kiëre, en neej H.B.S. gekrege en kunne we op dat gebied, dor wer hiël efkes tege. Ut Waterschap ok nie mis hit de planne iengediend vur ruilverkaveling van dit land, wor den boer mit is gediend. Went ieder kriegt now en bedrief, dat heej kan ovverzien, al duurt 't vur 't verrig is, nog wel en jaor of tien. Dan pompe ze, hiël doodgewoon Maaswater nao de Peël. Dorrum wurd now al vast gebouwd en sluus doibeej Panheël. Dat plan, groëts opgezet, resultaat van hiël veul zurrege, hit vur ons Venraods land, veul goeds ien zich geburrege. Dan kwaam April wer ien 't land dor viel de Paosse ien. Ge hat ien Leune en Oosterum de versiering is motte zien. Ien Leune deuj Paoter Weijs zien eurste heilige Mis, terwiel ien Oosterum de pastoor fertig jaore priester is. Pastoor Asselbergs wier dor hartelik gefilicitierd. Hiël Oosterum hit zien fiëst, van harte mit gevierd. Ien Oeldere wönt den Depeté, den Limburrig jaore dient, now Officier geworre is, dat haaj ie wel verdiend. De Veldstraot ging ovver de tong, dat was ok ien April, umdat de Raod dor doodgewoon mer winkels bouwe wli. Mer de Veldstraot is nog kaal, gèn winkels en gèn huus, wèl nog d'alde soekereej, mit ratte en mit muus. Dan kwaam Meij, mit en bitje zon en nog miër règenwater. De boere krege van die nattigheid, ennen hele dikke flater. Mer mit de erm ovver elkaar bleve ze nie rouwe; zien toen mer in Ysselsteyn enne silo gaon bouwe. Daor ien die groëte, groëte Piël is ten dor nergezet den de Burgemaester toe deftig geopend het... En Rooy bestelde in den maond enne neje vuilniswage dan is ut uut mit ut rammele, mit ut knaoje en ut klage. Toe was junie ien ut land mieke we mot mit die van Beek umdet de Vredepaoi aldaor op-ens verdwene bleek De schuttereej en Raod van 11 die hiele den toe terug, mer krege beej dat fiks gevecht toch wel enne natte rug. Er zien ien Rooy, dat bleek wel beej de verkiezing van de Kamer, volgelinge van Vader Drees en van de sikkel en de hamer. Op de groëte keuke, splinterneej, was Servatius biëstig vriëd; daormit was toe wer an de kant en diël van ut oërlogsliëd. 't Durrep lej an enne kant hardstikke ovverhoëp ut stamriool wier angeleed dat was me en gekloët Want an dizze en ut gunne end kosse ze lang niet wier ze moge dor nie ien de grond dat gaaf me en gemier Toe schreef ok efkes oze krant hoe kan ut toch bestaon dat 150 bouwvakkers hier mit werke han gedaon. Dat gaaf herrie ien de kiët dat kunde wel begriepe, mar daordur kosse weej toe toch wat extra-woninge griepe. Ut kiendervacantiewerk, zowaor, bestond in juli al vief jaor en miek toe beej dit lustrum en aarig fiësje klaor. Ok dit jaor hielpe ze wer veul alders uut den brand; ovver ut werk was men tevree in hiël ut Rodse.land. Mer ut Turnfiëst goed opgezet was metiën van de baan toen ien dees hiële streek kinderverlamming, kwaam. En verder was ut nattigheid raege en bar wennig zon, zodat hös niemes ut ons Rooi toe op vacantie kon. Ien augustus wiere vur 't urst ien Venroads Groëte Kerk, jong fraters van de Smakt gewijd, vur 't prachtig priester-werk. Dees weiding ien os Kathedraal was zinvol en vol sfeer en vur de paoters van de Smakt enne dag mit groëte eer. De kermis was ok wer present en d'r kwame hiel veul vrimde die wat wej nie mer wille zien juust 't allermoiste vinde. D'r was bedriefsvoetbal en zoë mit an 't end enne beker vur 't volgende jaor zien die al van 15 clubs wer zeker. De aide name uut os Rooy zien netjes genotierd en neeje straote werre now mit die name opgesierd. Den Deke vierde ien dees mond, dat hej vur 25 jaor as pas gewijde priester stond vur 't urst an den altaor. Zien parochiane boje hum de neje staties an 1 die zej mit eens en dubbelkes bejen gepot toen han. Petran Vermeule schildert ze vur de Petrus Banden-kerk wej wensen um hiël veul succes mit dit fantastisch werk. En Ysselsteyn bouwde mer raak now 'n gemenschapshuus dat werd vur iedere vereniging 'n goed en veilig tuus. Vur de megjes op de fabriek kwaam de Amabilisschöl now is 't waachtte enk 1 nog op de Paoter Fortisschöl. Went vur de toekomst van os Rooy motte we industrialisiere En mit al geleuve wej dat we dat al aarig liëre Ien petober, dè kalde maond, kwaam de herinnering wer opdage an bevrijding, evacuatie-tied an doëd en oërlogsdage. Achter ut oërlogsmonument dor hinge weej de name van hen, die ien den kwaoje tied vur Venroy um-kwame. Ien euwig brons halde zeej de herinnering in laeve an hem of haar, die 't högste gaaf wat enne mins kan gaeve. De groëte kerk deej, as ut spoor, gaaf andere regelinge; de misse op enne andere tied en ge motter ok miër zinge. De B.B. hiel de aktie-waek um dur minse beej te kriege, mer as we zién: 't haaj sukses dan zun we biëstig liege. Mer dat ut is van groët belang hedde ien Oostrum kunne merke dor hoefde beej brand of wat de brandwër nie te werke. Daor blust de blokploeg der B.B. alles watter mer brand zo mot ut werre overal ien hiël ut Rodse land. Dan lèj 't durrep ovverhoëp: dur kwame neje straote, de groëte merret most daorbeej zien aide buum toe laote. An die aide groëte mert herinnert alliën de pomp die liekt now op die vlakte dor, wat ienzaam en wat lomp. Neej klinkers en en neej trottoir gave de Scholstraot en goej beurt now is me ovver die gatter dor teminste uutgezeurd... Now motte nog die dinger weg die daor zien ner gezet want die lieke ien die straot now hielemöl naatje-pet. De verkesmert is nie mer, daor is alles al verdwene en stöt ow an de huup stiën högstes wat blauw schene. Ze wachte op Hensenius, den daorop terug mot komme den make ze now van beton, kan ie baeter tegge bomme. En as ut dan november is, stöt de waereld hös ien brand en weej, weej hamstere dan mer, koëpe grei van alle kant. Ien de Vredepiel kumt dan ok en bus de jeugd ophale mer de alders weigere pertinent daoran mit te betale. Gezinszurrig jubileerde ok went 't bestond tien jaor, vur ieder gezin ien noëd, stönt die vereniging klaor. Ze krége toe en fiëstgeschenk, um uut de schuld te rake. En Luxor miek ien dartig jaor, ien Venrooj goej zake. Op 't end van dizze maond, hielepe we d'erm Hongare, die zonder huus en zonder goed, hierhin gekomme ware. Ien Venrooj-Zuid en Oosterum, wier bouwgrond klaor gemakt, I opdat me nie ien 't neeje jaor, !mit 't bouwe aagter rakt. En de Raod kocht ok pardoes en heël sportparrik an, ge zut is zien, wat weej nog dun, as weej de eens mer han. 10 Jaor Ka jotters wier gevierd mit receptie en en bal, me was dorbeej vol goeje moed, wat de toekomst brenge zal. We len hiël stil den urste stiën, van en neej schöl vur de blage; merret 't iën is nog nie gedaon, of me is aw wer an 't klage, dat de jónges ien de Hensenschöl ien de verdrukking rake, zódat me ien de aide brak, wat klasse beej gong make. We hebbe mer enne greep gedaon, veul is hier nie vermeld, tog hope weej, dat desondanks, dit bitje ow bevélt. We zen niks ovver 't teneël, ovver kulturele zake, of ander dinger, die ons Rooj duk zo gezellig make. Wat me nog wil of neudig hit, is mer kwellik angeroerd, al mèene weej, dat ons alt Rooj, hiël aarig hit geboerd. Toch hedde hierin kunne zien, dat Rooi vol laeve zit en de vuruutgang velt dan ok dit jaor wer biëstig mit. Vuruutgang mot d'r zien wie stil stöt is verlore uut samenwerking van ons al wurd den 't urst gebore. Ysselsteyn en Rooy 't Veulen de Smakt Kassele en Mersele en Oeldere mit de Blakt, zej motte iën gemente zien wor 't goed is um te leave dat kan, asse dan ok mer wiëte te neme en te gaeve. Zoas de kom en elk gehucht dat streve mot versterke zoë motte ok de stande hier vur dat doel samewerke. Dan zal os Rooy, 't is gewis, ok ien de toekomst groeie en zulle de vruchte van dit werk vur ieder van os bloeje. 't mot os aller streve zien de plats worien we laeve op elk gebied, op elk terrein ons aller hulp te gaeve. Zoë, dat de naam van os gemènt de garantie zal gon gaeve 't is zo goed, 't is zo schon um ien Venroy te laeve. Wej hope dat 't neej jaor dat doel zal naoder brenge en zulle ur op de vurhand vest 'n borreltje op plenge. We hope, dat, wat komme göt hiël duudelijk en klaor vur os en vur hiël Rooy zal zien 'N ZALIG NEEJ JAOR In oktober jl. hebben de dag en nieuwsbladen wegens de sterk gestegen papierprijs het abonnementsgeld verhoogd. Wij zijn daartoe op dat tijd stip nog niet overgegaan, nu echter dwingt ons 'n nieuwe belangrijke stijging van de papierprijs, alsmede die der portokosten, ons tot 'n ver hoging van het abonnement. Met ingang van 1 januari 1957 wordt de abonne mentsprijs per kwartaal: voor Venray f 1.40 buiten Venray f 1.60 buiten Nederland f 2.00 Met deze verhoging wordt slechts een gedeelte van de hogere kosten van het pa pier opgevangen en wij ver trouwen dan ook, dat onze lezers deze maatregel zullen billijken. De uitgevers Terwijl ik deze dichtregels van Gezelle neerschrijf, zie ik naar de kalender aan de muur, waar een maal een dik bloc was met kalen derblaadjes voor elke dag van het jaar. Die kalenders zie je tegenwoor dig maar zelden. Het zijn bijna al lemaal maand- of hoogstens week kalenders, waar men ineens een hele week, of zelfs een hele maand afscheurt. De tijd gaat schijnbaar tegen woordig nog veel sneller, nu we allen zo gehaast leven. Het is een triestig en schamel iets: die paar laatste kalender blaadjes, die ik nog zie. Ze zijn wat verkreukeld, ze zien er bedui meld en verfomfaaid uit en eron der zit niks meer dan een dood en doelloos stukje carton, dat nu zijn dienst tot het einde toe heeft ge daan. Ik weet nog hoe nieuw en on aangeraakt die kleurige kalender was, toen ik hem een plaatsje gaf. Hoe ik een tikje spijtig en toch graag het schutblad wegscheurde en toen die vaste verse laag blaad jes te zien kreeg. Het beloofde héél wat, het gaf je zo'n rijk gevoel: een vol jaar lag er voor je, een jaar van ver wachtingen, van allerlei mogelijk heden, van bont en „boeiend leven, dag na dag. Het jaar is zo goedals voorbij. Hoe rijk en rein het eerst leek, het is nu bijna weg, voorgoed weg. Ieder blaadje is afgescheurd en bekeken, het is achteloos wegge worpen, tot een propje samenge drukt en wie weet waar het ge bleven is. Er was immers altijd weer een nieuwe dag, er was altijd weer ver wachting, hoop en vertrouwen op de komende dingen. Een jaar is weer voorbijgegaan. En natuurlijk geven de kranten ons, zoals gewoonlijk, een terug blik. De voornaamste gebeurtenis sen binnen onze grenzen. De op zienbarendste feiten daarbuiten. Nog ééns zien wij de foto's, die al tot een herinnering zijn geworden. Maar meer dan naar de foto's in de kranten, kijken we naar de beelden binnen ons. Meer dan de terugblik op binnen- en buiten landse gebeurtenissen, is nu voor ons nodig de persoonlijke terugblik in het eigen leven. Wat hebben wij gedaan met het jaar, dat ons als Gods onverdiende gave zo mild werd gegeven? Als een nooit tot rustkomende, nooit stilstaande siroom, gingen de uren langs ons heen. Maar het be zinksel van die stroom is in ons achtergebleven: onze daden, onze goede daden, maar ook onze tekort komingen, al wat we konden doen en nalieten, al wat we lieten mis- groeien, wat,we lieten verslijten in onverschilligheid, wat we lieten ver harden door tekort aan liefde. Maar nu gaan we weer beginnen aan een fonkelnieuw jaar. Misschien stort dit jaar het Russisch regime ineen en is het gevaar van een nieuwe oorlog voor lange tijd van de baan. We willen optimist zijn. Optimist voor wat betreft de wereld om ons heen. Optimist ook voor wat betreft ons eigen nieuwe jaar. En al zou het eerste dan ook tegenvallen wat heel goed mo gelijk is het tweede hebben we ieder geval voor een groot deel in eigen hand. Een „Zalig Nieuwjaar" wens ik alle lezers van dit blad toe. En dit niet als een zinloze wens zoals ze in veler mond is. Moge het komende jaar voor U een „zalig" jaar zijn Niet zozeer een verrukkelijk, heerlijk jaar van niets dan voor spoed, maar een jaar, dat,véél bij draagt tot Uw zaligheid, tot Uw eeuwig geluk Bedenkt dan, hoe kort en vluch tig ons aards bestaan is en hoe onze jaren wegvliegen. Maar hoe zwaar toch ook dit broos bestaan is van eeuwigheids waarde door de goddelijke kansen der genade, die God ons geeft. Kansen, niet zozeer om grote dingen totstand te brengen, maar om veel lief te hebben. Als wij die kansen met beide handen aangrijpen, kunnen wij met onze ernstige pogingen om goed te zijn voor iedere mens, die wij op onze weg ontmoeten, ook al lukt het ons niet altijd, een eeuwig heid van volmaakt geluk te ver dienen. Want Christus zal bij 't Oordeel zeggen: Wat ge uit ware oprechte liefde voor anderen hebt gedaan, hebt gij voor Mij gedaan". Natuurlijk is dit alleen het geval als wij onze evenmens, iedere mens, respecteren omdat wij iets van God in hem ontdekken en wel Gods beeld en gelijkenis, en wij erkennen dat hij een lidmaat van Christus is door zijn geloof, zoals wij dat ook zijn. Bedenkt evenzeer hoe onzeker ons aardse bestaan is en hoe de tijd onherroepelijk voorbij snelt. En dat God ons die tijd als een kost bare gave gegeven heeft om ermee te woekeren voor Zijn glorie en Zijn Rijk hier op aarde. Ons past in dit korte leven de houding van een waakzame knecht, die in de tijd dat zijn heer weg is en hij op diens terugkomst moet wachten, steeds bezig is en voort durend werkt voor de belangen van zijn heer. Zo moeten wij waakzaam zijn, want elk ogenblik kan de Heer komen. Een waakzaamheid, die zich niet laat inpalmen door de schijn baar redelijke vormen van ons egoïsme. Een waakzaamheid, die geen ogenblik van die kost bare tijd onbenut wil laten. Een waakzaamheid, die ons bewaart in een gesteltenis van gereed staan voor de komst des Heren. Moge zo voor ons allen het nieuwe jaar ook werkelijk een Zalig nieuw jaar zijn. v. d. B. Ons lieflyck Nederland, zo wijt en sijt vermaert, is door des Hoogsten Hand al weer een jaer ghespaert. Mogt oorlochsdreygingh eensclaps ons ghemoedt verwarren, wy hoeven noch nyet in afgrijsen te verstarren; gheen claeghelyck gehuyl doet ons in kelders vlugten, gheen onderdruckershand doet alle burghers suchten; het is nog Vreede in ons lieve Vaderlandt, wat hier werdt opghebouwt, dat houdt noch immer standt. Uw crantenman bragt U van allerley berigten, hij sag soms blyde en soms droevighe gesichten. Vaeck was het maer cleyngoedt, maar 't hoeft hem neyt vertelt, dat juyst het cleyne nieuws door U vaeck wordt gespelt. Uw nieuwsbladtman heeft nyet, gy moogt het vrylyck weeten, in 't roerige Boeda Pest in 'n loogement gheseeten, hij sag de grouwelycke stalen monsters nyet en hoorde nyet 't musket, dat duysent koogels schiet, hij was niet aan de Nyl en mogt daer niet aenschouwen, de crygsluy uyt de lugt, die daelden in landouwen, hij was nyet aen de oversijde van de Oceaan en sag het kiezen van een Preesident niet aen. Maer hy sat in de Raedt, waer Eedelagtbare Heeren over weghen en straeten lang discussiëeren, hij was by 't Bruydtspaer, dat nu vijfiich jaeren langh tesaem verenigt was. Hy hoorde het ghesang van 't jonghe volck, als Sint naer binnen cwam ghetreeden, hij soogh vaeck op syn duym, of dolf in 't grys verleeden. Hij hoorde nieuws uyt de hennenfokkery; een nieuwe winckel cwam en hij was oock daerby. Hij schreef over gehuchten, des aavonts slegt verligt, en vondt dat allemael tog heus wel van ghewigt. Hij sette in de crant het leedt dat werd gheleeden, als yemandt met syn brommert weer was aenghereden; vermaende syn publieck, telckens en telckens weer: ghedraegt U tog geleyck een Heer in het Verkeer De cleyne weereldt, die wy alle dagh bewoonen, sou die de moeyte van de Nieuwsbladtman nyet loonen Daer draayt tog alles om? Wat men daer in siet streeven dat is voor menigheen het eygenlycke leeven! So stae ick dus ghetroost, oock voor het volghent Jaer, tot dienst der Burghery en haer Bestuuren claer. Ick sal er syn, wanneer ghy strackx weer gaet vergaadren, hetsy Uw voetbalclub, het sy Uw Vroede Vaadren. Schopt ghy het bruyne Leer stracks netjes in de touwen, ick sal er in de Crant naukeurigh boeck van houwen. En valt er onheyl voor, ick ben steedts by de handt en set het droef Verhael strackx netjes in de Crant! En jubileert ghy soms in silver of in goudt, ick set het in de Crant, dat is my toevertrout. Wat er oock wordt gheveylt, ghy suit het weldra leesen; stelt ghy Uw Vee ten toon, het Nieuwsbladt sal er weesen. Ick b?n een feylbaer Mensch, ick doe het wel eens mis, maer houdt U overtuygt, dat 't geen boos opset is. Ick wensch in 't Nieuwe Jaer U op Uw aller weeghen: Ghesontheyt, welvaert, Heyl en boovenal Godts Zeegen We krege hier 'n Meuleplein 'n Arkstraat, mar gen Fribbel dat vond de Road wel wat te bar, dat fribbel liekt op bibbel. De jagers, 't struupe muuj mieke enne bond en kochte tigge de struupereC enne echte speurdershoond. Toe kwaam september mit veul zon mit veiliger verkiër en Rooy wier as 't daoran docht ien dat verkiër wer hiër. Rooj gaaf mit gulle hand, zien liefde en zien cènte en twëe huus krege ze kedoo van de Venraods gemènte. Mit de poppen-aksie slote weej de bewoge maond Nevember en mit den aide Sintereklaos, begosse weej an December. Toe begös van hoggerhand, de aksie vur goëd danse en kreeg de jeugd van Rooj hiervur de schónste kanse. Now we 't hebben ovver de fabriek meuge wej toch gaar nie klage d'r wurd gewerkt, d'r wurd gebouwd d'industrie zal slagen. Mer den lèszaal, moj en fris, dè was wel priema klaor, zö dat jong en aid mer léze kan ien 't kömmende neej jaor.

Peel en Maas | 1956 | | pagina 1