Land van contrasten inet arme dorpen en rijke steden ALBERT HEIJN Valse toon Naar Spanje Uit„Peel en Maas" HERIJK van maten, gewichten en meetwerktuigen Zaterdag 8 Mei 1954 No. 18 VIJF EN ZEVENTIGSTE JAARGANG f ONDERVINDT 'T KLEDING WINT 'T PEEL EN MAAS CONFECTIE VAN vk EEN RIJK BEZIT DRUK EN UITGAVE FIRMA VAN DEN MUNCKHOF WFFiTRI AH VOOR VFNR&Y FIV OM^TRFICFN ADVERTENTIEPRIJS 8 ct. p. mm. ABONNEMENTS- GROOTESTRAAT 28 TELEF. 512 GIRO 150652 VUUI\ V E*lYJlVr\ I EflY UiVlü 1 IvLIVCiil PRIJS PER KWARTAAL f 1.25 Buiten Venray f 1.45 (In de komende weken volgen enkele reisbeschrijvingen uit Spanje, waar een onzer een reis onderneemt). Wie de besneeuwde toppen der Pyreneeën gepasseerd is en de vruchtbare Zuid-franse vlakten verwisselde voor de dorre woestenijen in Noord-Spanje, staat weldra versteld van de opvallende contrasten. Spanje is het land van de tegen stellingen. Als ge honderden kilometers gereden hebt door een troos teloos berglandschap, waar ge slechts hier en daar menselijke wezens tegenkomt, die nog huizen in holwoningen, rijst plot seling en zonder enige overgang een stralende stad voor u op met grote gebouwen als paleizen en bont vertier van rijk uitgedoste bewoners. Ziet ge in de wildernis op een bergwand slechts de schaap herder in een armelijke deken gehuld, in de schitterend aan gelegde steden ontwaart ge de bezittende klasse met dure kle deren en nijlonkousen, daar lichten de neonbuizen en stralen de overdadigste étalages een gloed van licht uit. De tegenstelling vindt men heel Spanje door. Men vindt de hol bewoners niet alleen achter de Pyreneeën in Navarra en Aragon, maar tot diep in het zuiden, bij Purullena en Guadix. En de mensen, die daar huizen, hebben het nog niet zo slecht. Zij graven zoveel kamers als zij nodig hebben, be talen geen huur en wonen heerlijk koel en in de vrije natuur... Maar de rijkdom vindt ge ook door heel het Iberisch schiereiland. Het zijn de grootgrondbezitters, de groothandelaars en een aantal pro fiteurs, die zich meester maakten van de Spaanse schatten. Een middenstand bestaat er niet, men is arm of rijk en elkeen accep teert dat. De zuidelijke (of is het oosterse) mentaliteit doet de pauper niet naar meer bezit verlangen. Sterker nog: hij wil niet meer verdienen in de week, dan dat wat hij nodig heeft. Is zijn behoefte aan geld voor brood en wijn be vredigd, dan werkt hij de week niet uit en gaat op zijn lauweren rusten tot de nieuwe week aanbreekt. De Amerikanen, die nu hun bases laten aanleggen in het land van Franco, hebben daar pas nog leer geld mee betaald. Zij oordeelden de lonen van de arbeiders te laag en verdubbelden die. De Spanjaarden zetten grote ogen op, ze lieten de Amerikanen de verdubbeling be houden en kwamen voortaan nog maar de halve week. Stel je voor, de helft van de tijd werken en tóch nog het zelfde verdienen! Asfalt en muilezelpad Contrasten vindt ge op elk ge bied. Zie de hoofdwegen, die volgens een plan tot modernisatie van het ministerie voor Openbare werken als geasfalteerde linealen door het landschap snijden. En let dan op bij kruisingen. Afslaan kunt ge niet, want buiten de nationale routes bestaan er slechts zanderige of stenige muilezelpaden steil de berg wand langs. Let ook op het contrast in ver voer: grote, zwaarbeladen vracht auto's passeren de primitieve huif karren of de eenzame ezeldrijver. Het Is, dat de muilezel er zijn weg wel weet, want de voerman zit meestentijds rustig te dommelen. Tegenstellingen ontwaren we vooral tussen dorp en stad. Neemt men ten plattelande genoegen met de meest eenvoudige behuizing van ruwe natuursteen (die de bouwsels wel een kleurig aspect geeft door de rijke verscheidenheid aan soor ten), In de steden vieren pracht en praal hoogtij, rijzen torenhoge woonpaleizen op met weelderige gevels en vergaapt ge u aan de mozaïeken in plavuizen, palmenen fonteinen en historische monu menten. Een vreemd contrast ontdekken we zelfs in de streken, die destijds in de burgeroorlog zwaar getroffen zijn. De ruines zijn er nog, doch daarnaast bouwde de Spanjaard een nieuwe woning. Geen steen van het oude werd gebruikt. Zelfs een vol ledig verwoest dorp ligt nog langs uw weg. Tien meter verder staan de eerste huizen van het nieuwe... Naar de restanten kijkt niemand om. Een fle» wyn voor SO cent Armoede en rijkdom, die twee uitersten vindt ge in Spanje overal weerspiegeld. Het leven op zichzelf is er niet duur meer, sinds de distributie kon worden opgeheven. Wat het land zelf oplevert is er goedkoop te krij gen, vooral wijn, lederwaren, kle ding, voedsel en amusement zijn er beslist voordeliger dan hier. Een maaltijd, die in Frankrijk nu al gauw f 10 kost, wil men iets op tafel zien verschijnen, komt in le klas spaans restaurant op een 40 pesetas, dat is ongeveer f 3,50. Een fles spaanse wijn kost u 30 cent. Dat is nog goedkoper dan het taf el water, dat een Hollander in het buitenland bestelt om de prijs te drukken, want het bronwater komt u op... 32 cent te staan. De tram In Barcelona kost 50 centimes, dat is nog geen 5 cent. Een bloscoopje komt op een gulden, of minder naar gelang de rang. Schoeisel variëert tussen de f 10 en f 20; een aardig bontmanteltje lag voor 500 pesetas (pl.m. f45) te geef en de kleermaker levert u er een maatcostuum voor een be drag, waarmee hier het confectie pak geprijsd staat. Er zijn veel schapen in Spanje, dus de wol komt er voordelig aan de markt. Nylon en andere importartiken daaren tegen zijn even duur als hier en horloges, fototoestellen enz. kan men er beter niet aanschaffen. Nu kan men zeggen, dat het wer kende volk veel minder verdient dan de arbeider hier, maar daar staat tegenover, dat de mensen daar weinig behoeften hebben. Hun maal tijden, bereid met ongeraffineerde olijfolie, zijn in onze ogen armoedig. Hun kleding is uiterst sober. Maar deze mensen tanen niet naar luxe of genot. Zij werken (of ze ver tikken het om te werken), ze hou den hun siësta, ze eten laat niet voor 9 uur 's avonds en daarna gaan ze een straatje om en naar bed. Toch zelfbewust Hoe arm of de Spanjaard echter ook is, toch voelt hij zich mens. Hij acht zichzelf te hoog om zijn eigen schoenen te poetsen, daarvoor die nen de schoenpoetsers op straat of zijn vrouw. Wie iets meer verdient dan een arbeider, stapt niet op de tram maar neemt een taxi. Men struikelt er over de gele huur auto's, die er in groter getale rond rossen dan de privé wagens. Medelijden met de armen behoeft ge heus niet te hebben. Deze lieden zouden niet arm zijn, als ze wat meer wilden aanpakken. Ze kunnen wel meer verdienen dan 40 pesetas per dag, maar velen nemen met 25 al genoegen en gaan dan de overige uren heerlijk in de zon liggen... Voor die rijksdaalder per dag heb ben ze eten èn drinken èn vertier en wat wilde Spanjaard nog meer? Het Is een wonderlijke mentali teit daar over de Pyreneeën. Een interessant land met een vriendelijk volk. Maar een land vol vreemde tegenstellingen. Er gaat geen week voorbij of er wordt gewaarschuwd tegen het huurkoopsysteem. Maar er gaat ook geen week voorbij of er vallen slacht offers. Ditmaal was het de man, die zijn leven lang had verlangd naar een goede accordeon. Nog nooit had hfj dat Ideaal kunnen verwezen lijken. Toen ging hij met zijn vrouw een dagje naar de stad en daar lagen ze te kust en te keur, glan zend en vol muziek. En de betaling kon op elegante, moderne, discrete en amerikaanse wijze worden ge regeld. De man liet zich verlokken door het zoet gefluit van de muziekhan delaar. Hij betaalde vijf en twintig gulden als eerste termijn en onder tekende een contract, waarbij hij zich verplichtte wekelijks zes gulden te storten. Aangezien er nog wat formaliteiten vervuld moesten wor den, kon hij zijn nieuwe trekpiano niet meteen mee naar huis nemen. Die werd een week of drie later gestuurd. Tegelijk met een rekening van f 27 wegens verzekeringskosten en vracht. Dat was de eerste tegenvaller, die uit het wekelijks zes gulden magerder geworden gezinsinkomen moest worden bestreden. De tweede tegenvaller kwam niet zo heel lang daarna. De man werd onver wacht werkloos. Goede raad was duur. De vrolijke tonen die eerst aan het instrument waren ontlokt, bleven nu uit. Ten slotte besloot de man zijn accor deon maar te verkopen. Dan kreeg hij wat geld in handen en voorlopig kon hij de zes gulden per week blijven doorbetalen. Dat was het einde van de trek- piano-illusie. Maar tevens het begin van een gerechtelijke vervolging. Want de verkoper blijft eigenaar tot de laatste termijn is betaald. Door do accordeon te verkopen, had de verdachte er als heer en meester over beschikt. En zo verscheen hij nu voor de balie wegens verduis tering. Hij bekende vlot. Er zat ook niet veel anders op. In totaal had hij on geveer honderd veertig of honderd vijftig gulden betaald. Hij moest nog drie honderd en vijf en veertig gulden betalen, want er was onder tussen een gulden of tachtig rente opgekomen. Maakt men nu de begroting op, dan is het resultaat, dat de man voor een paar maanden accordeon- spelen heeft betaald ongeveer hon derdvijftig gulden plus zeven en twintig gulden verzekering en vracht. Daar komt bij drie honderd vijf en veertig gulden (met inbegrip van de rente), die hij nu nog schuld heeft en dertig gulden voor de boete. Samen is dat om en nabij de vijf honderd en vijftig gulden, waar men dan de habbekrats moet aftrekken, die't instrument tweede hands bij verkoop opleverde. Het resultaat van alles is, met inbegrip van de boete, een schuld van f 375 en een aantekening op het strafblad. „Ik begin er nóóit weer aan!", zei de verdachte terneergeslagen. Wie zich daaraan spiegelt, spie gelt zich zacht. van 11 Mei 1895 Op 6 Mei brandde de woning van de arbeider J. Rongen in de Vier Uitersten af. van 12 Mei 1900 Reeds 19 muziekgezelschappen gaven zich op voor het Festival op de 2e Pinksterdag. Ter gelegenheid van de opening der Mariafeesten op 6 Mei heerste te Oostrum, 'n buitengewone drukte. Mgr. Frans Geurts, droeg de heilige Mis op. P. J. v.d. Heuvel uit Merselo, slaagde 10 Mei te Maastricht voor onderwijzer. De Sint Crispinusgilde besloot op 7 Mei deel te nemen aan de ten toonstelling van oude vaandels te te Luik. Op de lijst van de hoogstaan geslagenen in Limburg kwamen voor: Theodor Hubertus van den Bogaart en Egidius Coenrardus Hubertus Esser. Wed. P. A. Boers opende te Oostrum een bakkerij. van 13 Mei 1899 Wanssum kwam voor 't eerst met een processie te Oostrum. 8 Mei had de begrafenis plaats van Jacobus Nabben, die sedert de oprichting bestuurslid was van het Ziekenfonds. Tot opperbrandmeester van de vrijwillige brandweer werd benoemd H. Trynes. Tot brandmeester van Venray-dorp werden benoemd Jan Janssen en Math. Smits, Merselo J. M. Mlchels. van 14 Mei 1898 8 Mei werd de nieuwe bijbouw van Jerusalem ingewijddoor Pastoor W. H. Hillen, in bijzijn van archi tect Dr. Cuypers, aannemer Groe- nendaal en opzichter Meester. Jacob deHaen te Venray, Henri Vermeulen te Venray en J. Henckens te Overloon, slaagden voor onder wijzer te Maastricht. De prijs van het brood werd gebracht van 39 op 34 cents de 9 pond. De prachtige kruisweg in de parochiekerk werd voltooid. De heer Hubert Janssen, hotel De Gouden Leeuw, ontving een brief uit Madrid, van de bekende Spaanse sehatgraver. van 14 Mei 1904 12 Mei vergaderde de Boeren bond. Als voorzitter werd gekozen Henri Wismans inplaats van Jean Poels, die ontslag had genomen. Talrijke gelovigen gingen mede met de processie op de Kruisdagen. Bij de op 9 Mei gehouden aan besteding van de stoomzulvelfabriek met directeurs-woning en stalling schreven in: L. Wijnhoven f 15.910 Mich. Jacobs 15.700 G. Ambroslus 15.570 W. Wijnhoven 15.510 De echtelieden Willem Wijn hovenPeters en Frans Roelofs Peters, vierden de zilveren bruiloft. Land- en Tuinbouw HET VERBRUIK VAN VER GIFTEN OP DE BOERDERIJ Men moet niet alleen voorzichtig te werk gaan bij opslag en bij de bewaring van giftige middelen op de boerderij, het gebruik der mid delen op zichzelf brengt altijd ge varen mede. Het vergif kan in het lichaam dringen via de mond, de ademha lingsorganen en de huid. Door de mond kan een flinke dosis worden binnengekregen en dan acute vergiftiging veroorzaken Dit zal uiteraard meest een gevolg £n dat is geen wonder Voor onze bekwame inkopers is het geen geheim, waar de beste thee-oogsten verwacht kunnen worden. Onze theeproevers, met ervaring Vader op zoon, stellen de melanges samen tot de geurige soorten, die de ervaren huisvrouw onmiddellijk herkent als de allerfijnste. En wat voor Albert Heijn's thee geldt, is ook van toepassing op alle andere artikelen Bij A H is het voordeliger kopen, omdat U er altijd de beste kwaliteiten vindt voor de laagste prijs ALBERT HEIJN THEE (de thee voor lijnproétêrt) per pak 100 grem GEELMERK 68 ROODMERK 74 GROENMERK 82 BLAUWMERK 88 ZILVERMERK 92 GOUDMERK 96 Alleen van goede koffie zet U lékkere koffie en Boffie-Koffie is goede koffie Koffie, die reeds direct het hele huls vervult met zijn opwekkende geur. als een voorproefje van het genot dal U te wachten staat Maar dan moet het wel Boffie Koffie zijn De zorg aan Boffie Koffie besteed maakt haar geurig en opwekkend als geen ander BOFFIE hst woord voor da lekkerste KOFFIE Spaart Albert Heijn's Boffie-Strips en Panorama-plaatjes Strip-album BOFFIE EN BUiKIE IN DE KNOOP©! PANORAMA-ALBUM 1.25; *huta4ct (t ftet üteH. JJbopeA. zijn van vergissingen of onacht zaamheid. Mogelijk is bijvoorbeeld, dat vla de handen het vergif in de mond komt bij het eten van een boterham op het veld. Iemand, die met vergif regelmatig omgaat, kan niet genoeg zijn handen wassen. Ook kan het gemakkelijk voor komen, dat door regelmatig ermee te werken, het vergif herhaaldelijk ln kleine hoeveelheden het lichaam binnendringt 'en daar chemische verschijnselen oproept. Het kan zelfs gebeuren, dat het vergif mens of dier ogenschijnlijk geen kwaad doet, maar pas na een lange tijd gevaarlijk wordt. Zo wordt DDT geabsorbeerd in het lichaamsvet en zal een gezond individu dan niet hinderen totdat, door welke oorzaak dan ook, dat reserve-vet eens gebruikt wordt, bijv. bij ziekte of andere vermage ring. Dan kan na jaren de invloed van DDT zich nog doen gelden. Gemakkelijker komen de giftige stoffen binnen via de ademhalings wegen en de huid. Inademen doet men vooral vergiftige dampen, echter ook fijn stuifpoeder en ne vel. Werkt men dus met dergelijke middelen, dan is vooral in kas sen een gasmasker absoluut nodig en dus een doek voor de mond niet voldoende. Het landbouw-veiligheids-beslult schrijft voor, dat arbeiders, die zijn blootgesteld aan voor de gezond heid schadelijke invloeden van gas, nevel of stof een doelmatig adem- toestel dus een gas- of stofmasker ter beschikking moeten hebben. In dergelijk geval dient men dus goed te weten, waar het masker wel voor is en waar het niet voor deugt, want niet alle maskers zijn goed tegen alle vergiften. Men moet zo'n masker op een koele donkere plaats bewaren en zo, dat het voor het grijpen ligt. Werkt men in de open lucht met verdampende of stuivende midde len, dan lette men vooral op de windrichting, zodat men altijd bulten de sproei- of stuifwolk blijft. Erg gevoelig zijn de ogen, een stofbril is dan ook een zeer aan te bevelen beveiligingsmiddel. Burgemeester en Wethouders van Venray maken bij deze bekend, dat dit jaar voor de herijk der maten, gewichten en meetwerktuigen zal zitting gehouden worden te Venray in het achterzaaltje van café- restaurant Schaeffers, Schoolstr. 3. Op Maandag 10 Mei a.s. v. 1012 en van 13.3016.30 uur voor hen, wier geslachtsnaam (firmanaam) begint met één der letters A, B, C (w.o. de Coöp.) D, E, F en G. Op Dinsdag 11 Mei a.s. v. 912 en van 13.3016.30 uur voor hen wier geslachts- (firma) naam be gint met een der letters H, I, J, K, L, M, N en O. Op Woensdag 12 Mei a.s. v. 9—12 en van 13.3016.30 uur voor hen wier geslachts- (firma) naam be gint met een der letters P, Q, R, S, T, U, V, W, X, Y en Z. Aan belanghebbenden wordt in herinnering gebracht: le. dat de maten en gewichten schoon, droog en roestvrij moeten worden aangeboden om onderzocht te kunnen worden; dat ijzeren maten van binnen en van buiten geverfd dienen te zijn, koperen gewichten afgewassen en ook de gaten gereinigd; dat ijzeren gewichten niet gepot lood mogen zijn, doch roestvrij moeten zijn gemaakt en daarna ingewreven met gekookte lijnolie; 2e. dat de maten en gewichten vóór 1 October 1954 gestempeld moeten zijn met de letter V en dat er, bij verzuim of verhindering om van de zitting gebruik te maken, nog gelegenheid bestaat maten en gewichten te laten herijken, aan het ijkkantoor te Maastricht, des Vrijdags van 912.30 en van 14.30 17 uur. 3e. dat de maten en gewichten, welke zijn gestempeld met het afdeuringsmerk A niet in winkels enz. mogen worden teruggebracht; 4e. dat ten bate van 's Rijks schatkist betaald moeten worden voor het onderzoek der maten en gewichten (keurloon) en voor het justeren der gewichten (justeer- loon) en 5e. dat de milligramgewichten niet op de herïjkzitting. maar alleen aan het ijkkantoor herijkt kunnen worden (de gezegelde enveloppe, afgegeven bij de vorige verificatie, moet met de gewichten franco per post worden opgezonden, daar de gewichten anders aan de eisen, gesteld voor de nieuwe, moeten voldoen, terwijl een postbewijs tot een bedrag, overeenkomende met de som van 20 cent, voor elk gewicht moet zijn ingesloten. Dit bedrag kan ook op postrekening, no. S07661 van Ijkkantoor Maas tricht worden gestort). Venray, 28 April 1954. Burgemeester en Wethouders vnd. A.H.M. Janssen, Burgemeester H. Vorst, Secretaris ZOMER-ZEGEL-ACTIE 1954 GESTART. Evenals in de voorafgaande jaren zal ook in de komende maanden weer de gelegenheid worden gebo den de post te frankeren met zo- merzegels. Deze zegels zien er ook dit jaar weer bijzonder mooi uit. Ze vormen een serie beeltenissen van Neder landse cultuurdragers en zullen bij alle postzegelliefhebbers ongetwij feld in de smaak valleu. De zomerzegels zijn in Mei en Juni verkrijgbaar aan de kantoren van de posterijen. Ook zal dit jaar weer door heel het land een huis aan huis-collecte gevoerd worden, teneinde iedereen in de gelegenheid te stellen door de aankoop van zomerzegels en prentbriefkaarten een steentje bij te dragen tot leniging van vele noden op maatschappelijk terrein zoals tuberculose- en asthmabe- strijding. De 320ste Brigidaboom in Noorbeek geplant Voor de 320ste maal is Zaterdag in Noorbeek in Zuid-Limburg de Brigidaboom geplant, nadat deze in de loop van de dag in België was gekapt en naar het Zuid- Limburgse plaatsje was vervoerd. Deze jaarlijkse traditie is ontstaan, toen ongeveer 320 jaar geleden onder het rundvee ter plaatse een besmettelijke ziekte uitbrak, die de omvang van een ramp aannam. De burgerij beloofde toen de patrones van de parochie, de H. Brigida, elk jaar te harer ere een boom bij de aan haar toegewijde kapel te plaatsen, indien de ziekte een einde zou nemen. Ingezonden Mededeling de natuurzuivere Hef besté dagelijkse middel ter opwekking en verkwikking

Peel en Maas | 1954 | | pagina 1