wis
In de Peel lokt het zwarte goud
vêGê
De uitbreiding van de
varkenspest.
LUXE BUS
1.8 milliard ton steenkool wacht in de schoot
der aarde op ontginning.
In snelle vaart rijden wij over de autoweg MillSint
Tunnis—Milheeze—Deurne en dan met een scherpe draai
naar Venray. Op vele kilometers van elkaar liggen er
dorpskernen, maar elke boer zit toch ver van zijn naaste
buurman. Een tocht door dit wijde Peelland is als een
woestijnreis van oase tot oase met als enige metgezellen
de machtige hoogspanningskabels van de P.N.E.M., die
levensstroom brengen tot in het hart van het territorium.
Geloof niet, dat de ontgonnen, verkavelde Peel schoon is,
zoals voor een dertigtal jaren, toen dit gebied één woeste
brok natuur was met zandverstuivingen, zwart-spiegelen-
de moerassen en legenden, die tot leven kwamen bij de
gloed van turf- en houtvuur.
Saai en eentonig rijgen zich er akker aan akker met
plotseling nog wat donkere struiken van een overgebleven
heideveld.
De mensen van de Peel zijn niet
meer de armelijke wroeters naar
turf en geluk.
Ze zijn boer geworden in een
land, waar men uren kan rijden,
zonder ergens op de raaklijn van
lucht en land de skyline van een
grote stad te zien opdoemen. Hier
is geen boeren-traditie.
De muren der boerderijen zijn
nog nat van nieuwigheid. Niette
min kunnen de duizenden ontgon
nen hectaren op geen stukken na
voorzien in de landhonger.
Over de Peel hangt een stilte,
die in deze dagen wacht op vervul
ling van iets, waarvan geen der
mensen zich hier een voorstelling
kan vormen.
Want diep onder liet goudgele
koren liggen zwarte schatten be
graven. De Peel bergt 1.8 milliard
ton steenkool....
„Zeven jaar geleden zijn wij hier
begonnen. Wij hebben het zwaar
gehad", zegt de boer.
Ergens in het wijde land staan
wij bij een kleine boerderij, waar
van de stalraampjes vuile tranen
huilen onder de regenvlagen, die
striemen over de kale vlakten.
„Ik kan het goed hebben op mijn
16 ha., maar mijn jongens willen
hier weg. We moeten weer delen.
En wat zit er onder de grond?"
In den beginne.
De geschiedenis van dit gebied,
dat in een dertigtal jaren een weer
galoos snelle ontwikkeling door
maakte, begint in prae-historische
tijden binnen de fluistering der
eeuwen, ver vóór de mens zijn in
trede deed.
Over een uitgestrektheid stolden
er poelen en zompen in modder,
slib en vergane plantendelen.
Vreemdsoortige planten met de
lange vezels gingen wortelen in de
steeds vochtiger wordende bodem.
Vanuit de moerassen beten gif
tige slangen met dodelijk venijn
naar moerasherten en oerossen, die
leefden temidden van inktzwarte
poelen, waar omheen mesotrofe
houtgewassen, de wortels breed en
plat gulzig rekkend naar de schaar
se zuurstof in de kalkrijke darg-
lagen.
Op het vergane hout gingen
nieuwe lagen woekeren in een
eeuwenlang proces van rotting en
nieuwe vruchtbaarheid.
Maar binnen de rust der eeuwen
vertrok zich een prae-historische
natuurramp. Een gierende Zuidwes
ter orkaan velde de uitgestrekte
bossen en machtige bliksemuit-
barstingen staken een gigantische
brand in de chaos.
Toen het geweld was uitgewoed,
bleven diep in de schoot der aarde
een zegen achter en een vloek: de
steenkol, het „zwarte goud" van
Brabant en Limburg-
Er wordt gefluisterd.
Er worden namen gefluisterd.
Vele eeuwen na de geboorte van
de steenkool buigen zich thans ge
leerden, mijnbouw-ingenieurs, tech
nici en bodemdeskundigen over
getallen, statistieken, curven en
berekeningen.
Binnen de moderne laboratoria
spreken zij over proefboringen en
productie, boortorens en exploita-
tatie.
1.8 Milliard ton steenkolen: het
zwarte goud, waarmee Nederland
zich binnen 25 jaar zal moeten
handhaven in de verscherpte strijd
binnen de Europese gemeenschap
van kolen en staal!
De auto's moeten rijden, schepen
moeten varen, de fabrieksschoor
stenen roken, de export moet zeker
worden gesteld.
In het hart der donkere Peel-
aarde begint de wondkoorts te
kloppen van het zwarte goud.
Het land dreigt van grondstoffen
verstoken te worden.
En de boer leest zijn krant en
spelt de grote vette koppen:
„Grootste ruilverkaveling
in Nederland 660 H.A.
van de Ospelse Peel wordt
vruchtbaar gemaakt 500
H.A. woeste grond in de
Noordelijke Peel ontgon
nen Landaanwinst van
2300 H.A. in de Vredepeel
Krepeer-gevallen in
Peelplan Zuid opgeruimd"
Maar 's middags ontmoet hij op
zijn land vreemde mensen en hij
begrijpt.
Voor het eerst sinds lange jaren
staan mijndeskundigen weer in het
Wijde Peelland.
Ver aan de horizon, waar't licht
wijkt voor nieuwe schemering,
maken millioenen-projecten van
Heidemij. en Grontmij. met man
kracht en bulldozers een eind aan
dorre heide en taaie moerasgrond,
altijd nieuwe horizonten tegemoet.
Duidelijk antwoord.
De rapporten van de Peelcom-
missie Zijlstra geven een duidelijk
antwoord op een prangende vraag.
Over een oppervlakte van 19500
H.A. bevindt zich in het Peelgebied
I.8 milliard ton steenkool op een
diepte van 1200 .meter en beneden
deze grens nog 800 millioen ton,
moeilijker te exploiteren.
Door de dienst der Rijksopsporing
van Delfstoffen worden uitgebreide
exploraties verricht. De kolenlagen
zijn van zeer goede kwaliteit.
Exploitatie van de nieuwe kolen-
lagen verzekert Nederland een in
ternationale markt en een behoef
tevoorziening in eigen gebruik voor
circa 200 jaar.
De voorbereidingen tot exploita
tie vergen 10 jaar. Spoed wordt
geadviseerd, daar de kolenlagen
van het Zuid-Limburgse mijnenge-
bied binnen 25 jaar zullen zijn uit
geput.
Nieuwe toekomst.
Maar de boer hij ploegde voort....
Doch zo nu en dan verschijnt voor
zijn ogen het Peelland van de toe
komst, het Peelland een halve eeuw
verder.
Bij het invallen van de schemering
gloeit de nachtelijke hemel boven
het Brabants-Limburgse land spook
achtig aan, als door een wonder
bare hand beroerd in een bevende
roodoranje vuurgloed boven holle
schaduwen van mijnschachten en
boortorens, ijzer, grijs glimmend in
de regen.
De donkere schaduwen rijzen ho
ger dan het kwieke kerkdorpje van
het vertrouwde Peeldorp onder roet
en smook uitbrakende schoor
stenen.
Dof klinkt het gerommel en
stuurs is het rumoer van ijzer op
ijzer, is het felle, ratelende trillen
der boren in de zwarte lagen...
De vuren werpen een rode blos
op de besmeurde huid van man
nen, die met de gespierde armen
Ingezonden Mededeling
j iedere 1
i boodschappen
100 gram
FLORA-DRAGEE's
VOOR 10 CENT
(geldig tot 15 April)
Ingezonden Mededeling
de natuurzuivere
peper'
Het beste dagelijkse middel
ter opwekking en verkwikking
het vette kolengruis van hun ge
zicht vegen.
Modern met neon
En de Brabantse en Limburgse
Peelkernen van weleer, zij groeien
uit tot moderne steden met neon,
theaters, ruime winkels brede stra
ten en nieuwe welvaart groeit onder
een berookte hemel, binnen de tred
molen van elkaar aflossende schich
ten.
Verder weg in het Zuid-Limburgse
liggen verlaten mijngangen ver
borgen, diep in de doorwroete aarde
als holle grotten, leeg en spelonk
achtig als bloedarme aders van een
gestorven mens.
En met het wegroesten van het
ijzer aan de verlaten schachten en
torens, met het wegregenen van de
vuile afvalhopen, het verbrokkelen
der afgeknotte schoorsteenkegels,
zal de boer er zijn ploeg weer op
nemen, mét het schuchter opbloeien
van de gentiaan tussen de brok
stukken der verlaten emplacemen
ten.
Nieuwe welvaart voor duizenden,
maar niet voor de oude boer van
het Peelland, die het niet kan ver
duwen en te oud is geworden voor
een trek naar verre landen.
Hij zal terugkeren naar het plekje
grond, waar eens zijn akkerslagen
onder een hemel waarin lichte,^fijne
wolkjes voorbijdreven als riffen in
een blauwe oceaan, waar wolken'als
reusachtige schuimklodders buitel
den boven het goud van zijn koren.
Zal dit eens werkelijkheid worden?
A.C.
H.H.
Welke maatregelen men
moet nemen.
De uitbreiding van de varkens
pest gedurende de laatste weken
noopt de Directeur van de Veeart-
senijkundige Dienst belanghebben
den op het navolgende te wijzen.
De smetstof is in uiterst kleine
hoeveelheden reeds in staat deze
ziekte op uw bedrijf te doen uit
breken. Er zijn vele mogelijkheden
smetstof op uw bedrijf binnen te
halen.
Poogt besmetting van uw
bedrijf te voorkomen.
Dit kunt u o.a. door:
1. Aankoop op markten te ver
mijden, maar uw aankopen zelf of
door tussenkomst van een betrouw
baar handelaar te doen uit gezon
de bedrijven.
2. De aangekochte dieren op te
halen in uw eigen vervoermiddel
of rechtstreeks te doen ophalen
door een handelaar of expediteur,
van wie u bekend is, dat hij zijn
vervoermiddel na ieder transport
reinigt, i ontsmet en van vers stro
voorziet;
3. Na ontvangst de dieren gedu
rende 3 weken zoveel mogelijk af-
Een fraai gedecoreerde
met de echte
ZAANSE KOEKEN
voor slechts
Een blijvend Sieraad
Profiteert van onze voordelige
Paas-aanhiedingen
Hawaiian Ananas, stukjes per blik 79
Hawaiian Ananas, schijven per blik 79
Calif. Perziken, „Sunpearl" per na. 120 Sardines,
Calif. Perziken, „Sunpearl" héél blik 180
Kersen op Sap, zonder pit. per blik 67
tot en met Zaterdag 1 7 April
Zalm,
Zalm,
„Fancy Pink"-moot hall blik 89 i
„Fancy Pink"-moot héél blik 169
olijfolie per blik v.a 36
Fijne Gelderse Ham 100 gram 45
Fijne Snijworst 100 gram 39
Grote sortering A
Wijnen-Limonade
Advocaat, prima grote lies 250
Advocaat, goudmerk grote (les 425
Vinolia Vruchtenwijn per lies 100
Fiësta, apéritiel per (les 190
Limonadesiroop grote Hes vanal 69
tttaew» w»
Paaseitjes100 gram
Nougateitjes 100 39
Paasfondant100 gram 25
Appelmoes
Appelmoes
Sperciebonen
Doperwten lijn
Doperwten lijn.
Tuinbouw-Doperwten
pei pot 32
blik 72
pet blik 89-79
r '/2 bl.lc 73
blik 1 30
blik 85
Zelfrijzend Bakmeel pak 500 gram 42-34
Sultana Rozijnen ioo g-am 12
Krentenioo gram 12
19
o Choc, Repen, melk en puur 2 «oor 25
Choc. Croquantjes ioo gram 49
Toffeeplakken per blikje 25
Rollen Drups3 voor 25
SITRO-SPRITS koekje 250gram 59 A"a"aS blaki" 100 29
TOAST, ovaal en vierkant per pak 34-26
gezonderd ',van uw andere varkens
te houden, bij voorkeur in een
aparte schuur.
4. Zonder dringende noodzaak
geen handelaren, castreurs enz. op
uw bedrijf toe te laten, tenzij zij
zich aan uw eis van ontsmetten
van schoeisel enz, hebben onder
worpen.
5. Van uw beerhouder te eisen,
dat hij zijn dieren tegen varkens
pest heeft doen enten, dat hij zijn
berenstallingen rein houdt en ook
regelmatig ontsmet en er boven
dien bij hem op aan te dringen te
bevorderen, dat alle te dekken zeu
gen ge-ent zijn.
6. Uw gedekte zeugen gedurende
enige weken af te zonderen.
7. Het varkensvoer te betrekken
in nieuwe papieren zakken.
Verhoogt de weerstand van uw
varkensstapel door:
1. Deze door uw dierenarts te
laten vaccineren.
2. Slechts varkens aan te kopen
welke minstens 3 weken en ten
hoogste 6 maanden geleden tegen
varkenspest zijn ge-ent. Bij zeer
jonge dieren is een tweede enting
na ontvangst zeer aan te bevelen.
3. Na aankoop of enting de
eerste dagen matig te voeren en
steeds plotselinge overgangen in de
Voeding te vermijden.
Helpt mede èan de bestrijding
door bij twijfel omtrent de aard
van ziekteverschijnselen, welke on
verhoopt op uw bedrijf door u
worden waargenomen, terstond uw
dierenarts te raadplegen, opdat er
tijdig maatregelen kunnen worden
genomen, die door de wet vereist
worden ter beteugeling van smet
stofverspreiding.
Bij twijfel dient u reeds zelf te
beginnen met bedoelde maatregelen
toe te passen en vooral te zorgen,
dat geen enkel varken van u zgn.
de handel in gaat.
UITSLUITEND TE NIJMEGEN
T MQLENST8AAT.HQËIC.ZIEK
