ral#
ALBERT HEIJN
VOOR VENRAY
Dit jaar herhalingsoefeningen voor
70.000 militairen.
FEUILLETON
'n Actrice zonder
schoenen.
Uit „Peel en Maas"
Zaterdag 16 Januari 1954 No. 2
VIJF EN ZEVENTIGSTE JAARGANG
f CONFECTIE VAN
EEN RIJK BEZIT
DRUK EN UITGAVE FIRMA VAN DEN MUNCKHOF WFFTCRT A H
GROOTESTRAAT 28 TELEF. 512 GIRO 150652 LiLiftUDrtU
MAAS
I7M PlMQTRPITPN ADVERTENTIEPRIJS 8 ct. p. mm. ABONNEMENTS-
L.TM UIVlO 1 I\E,IVE,1"I PRIJS PER KWARTAAL f 1.25 Bullen Venrnjr f 1.45
Er zullen in de loop van 1954
ongeveer 70.000 militairen, die de
eerste oefening achter de rug
hebben, worden opgeroepen voor
herhalingsoefeningen.
70.000 Nederlanders ongeveer
evenveel als in het vorige jaar
zullen voor kortere of langere tijd
hun burgerkleding moeten verwis
selen voor de soldatenuniform en
de werkplaats of de fabriek of het
kantoor voor het militaire kampe
ment.
Er zullen er onder zijn, die het
wel plezierig vinden een paar we
ken soldaat te zijn en oude kame
raden te ontmoeten.
Anderen zullen zich slechts met
moeite kunnen losmaken van hun
werk in de burgermaatschappij.
Maar zonder herhalingsoefeningen
kan een leger, dat niet uit beroeps
militairen bestaat, niet paraat zijn.
Het is nodig de militairen van
tijd tot tijd weer in dienst te
werpen om de onderdelen op de
z.g. oorlogssterkte te oefenen, om
de leden van de staven te trainen
in hun verantwoordelijk en moei
lijk werk en om bepaalde onder
delen vertrouwd te maken met
nieuw materiaal.
Ongeveer drie maanden tevoren
krijgt iedere militair bericht van
de dag, waarop hij bij zijn onder
deel verwacht wordt.
Het personeel van de 44e Regi
ments Gevechtsgroep en van de
andere onderdelen, die op 8 Maart
zullen opkomen, heeft de oproep
reeds ontvangen.
En vóór 1 Mei zal ieder van de
militairen weten, in welke periode
hij zijn oproep verwachten kan.
Welke onderdelen wor
den opgeroepen
Het is wel duidelijk, dat de-Ge-,
nerale Staf, die ons deze gegevens
over de herhalingsoefeningen ver
strekte, niet tot in details kan be
kend maken, welke onderdelen
precies zullen worden opgeroepen
en in welke periode.
Vast staat wel, dat de reserve
officieren van de 5e en 6e divisie
de gehele derde divisie, een aantal
regimenten infanterie, compagniën
commandotroepen, compagniën na
tionale reserve, afdelingen lichte
en zware luchtdoelartillerie, eska
drons pantserwagens en tankeen
heden en voorts een aantal genie-,
verbindings-, technische dienst-, in
tendance-, transport- en geneeskun
dige eenheden dit jaar hun beurt
zullen krijgen.
Welke onderdelen aan de najaar-
manoeuvres zullen deelnemen, is
nog niet bekend.
Voor de derde divisie zal in ieder
geval een oefenterrein buiten Ne
derland gezocht moeten worden.
Voor verschillende onderdelen zal
de wijze van opkomen anders zijn,
dan in de laatste jaren gebruike
lijk was.
Tot nu toe werden de officieren
en de andere leden van het kader
altijd een of meer weken eerder
opgeroepen voor extra scholing.
Dit jaar voor het eerst zullen ver
schillende onderdelen in hun ge
heel opkomen, dus op dezelfde
wijze als in het geval van mobili
satie.
Een vlucht voor de Russen
J. Vaszary.
34
De jongen werd door de Russen
weggesleept. Sindsdien hadden zij
niets meer van hem vernomen.
Zijn vrouw en zijn dochter wer
den door de Russen verkracht. Nog
wel voor elkanders ogen.
De vrouw werd zielsziek na dit
ontzettend avontuur en verviel in
melancholie. Op het laatst werd
haar toestand dermate ernstig, dat
zij in een inrichting moest worden
opgenomen. Het meisje leefde nog
:steeds in Budapest, bij familieleden,
daar zij een zware infectie opgelopen
had en beter in de hoofdstad be
handeld kon worden.
Ziedaar, de geschiedenis van een
familie, een uit duizenden.
Ik mocht de oude ingenieur bij
zonder graag. In die lange winter
avonden zat hij vaak in onze kamer
en wij praatten de nachten door.
Deze gesprekken uitgezonderd,
hadden wij niet veel afleiding. Ja,
daar waren de Hongaarse klassie
ken, die zij uit de schoolbibliotheek
gered hadden.
Mijn vrouw verveelde zich in het
bos-huis.
Een boerenmeisje verschafte haar
boerenkleren en nadien ging zij zelf
naar het kasteel om de maaltijden
te halen.
In haar gerimpelde wijde rok, een
geborduurde doek om het hoofd,
was zij een echt onvervalst boeren
meisje. Niemand zou in haar de
eens gevierde toneelspeelster her
kend hebben.
Legering in tenten
en barakken.
Ook voor de legering van de on
derdelen moesten voor 1954 andere
maatregelen worden genomen.
Dit jaar zal men gebruik maken
van tentenkampen in de mobilisa
tie-centra.
In de volgende jaren hoopt men
te kunnen beschikken over nieuwe
verplaatsbare houten barakken met
daarbij meer permanente gebouwen
voor keukens e.d.
Er zal in ieder geval geen ge
bruik gemaakt worden van parti
culiere gebouwen, zoals scholen
en dergelijke.
13 Januari 1900
De totale bevolking van Venray
bedroeg op 31 December 1899. 3052
mannen en 3193 vrouwen of 6245
zielen tegen 6221 in 1898.
Tot burgemeester van Maashees
en Overloon werd herbenoemd M.
Barten.
De Limburgse Archivaris Fla-
ment had geconstateerd, dat over
een paar jaar door een lid van de
familie Vermeulen gedurende 300
jaar het Kosterschap in de parochie
kerk was waargenomen.
Er was sprake van een spoor
weg verbinding VenrayMeyer ij.
De Venrayer P.M. Cleophas,
pastoor te Borgharen, was in 1900
50 jaar priester.
X- Door een melkleverancier werd
aan de boterfabriek te Lull in 1899
6894 liter melk, afkomstig van één
koe geleverd.
Op de veemarkten in 1899
werden aangevoerd totaal 3180
koeien, ossen, vaarzen, pinken en
4162 biggen.
Edouard Cavallhon wijdt een
Frans gedicht: èla soeur Supérieure
de l'Hospice de Venray.
Henri Michielsen adverteert:
„Heren Studenten. Thans heb ik
ontvangen zeer geurige, oude echte
Tilburgse snuif enz."
14 Januari 1899
Op de veemarkten te Venray
werden in 1898 8021 stuks vee
aangevoerd.
In de nacht van 12 op 13 Jan.
woedde een vreselijke storm.
15 Januari 1898
9 Jannari vergaderde de R.K.
Onderwijzersbond. Dr. A. H. Geurts
uit Rolduc sprak over „Het lezen",
G. de Ponti, hoofd van de school
te Oirlo over „Schoolverzuim".
Het zangerskoor van Merselo
bracht op 9 Januari een bezoek aan
haar zustervereniging te Venray
De landbouwers van Oirlo gingen
evenals die van Merselo een paar
denverzekering oprichten.
Maar zij begon misbruik te maken
van haar vermomming, ging met
de andere boerenmeisjes naar de
amateur-voorstellingen en amuse
menten.
Op het laatst regisseerde zij zelf
de toneelstukken en leidde de op
voeringen. Ik keek met een droevige
bevreemding naar haar, als zij op
gewonden met Julis of Maris bezig
was, de première voor te bereiden,
die Zondag zou plaats vinden.
Zij was zo zenuwachtig, alsof zij
zelf een première moest doorstaan.
Haar gezicht gloeide, haar ogen
glinsterden, terwijl zij de costumes
aan de dorps-primadonna's paste.
Zij hielp mee de kleren te maken
en te strijken. Zij begeleidde de
boerenmeisjes naar iedere repetitie.
Wikkelde hun halzen met zorg in,
opdat zij geen kou zouden vatten.
Zij lette erop, dat zij voor de pre
mière geen al te vermoeiend werk
verrichtten. En op de dag van de
opvoering was zij zo opgewonden,
dat er geen huis met haar te houden
was.
Na de opvoering had zij het er de
hele nacht over, hoe het geweest
was, wat een succes zij gehad had
den en hoezeer er geapplaudisseerd
was.
Ik glimlachte erom. Toch was ik
geroerd door haar overgave, waar
mede zij zich in dienst gesteld had
van deze amateur-opvoeringen, die
in de grote gelagkamer van de her
berg plaats vonden.
Haar onrustige en actieve geest
trachtte op deze wijze het toneel,
het publiek, het spel en het leven
terug te toveren, dat de domme en
afgunstige, met haat vervulde men
sen haar ontnomen hadden.
En hoewel ik om dit kinderlijk
bedrog glimlachte, deed ik hetzelfde.
Ik hield 's avonds in het huis in
het bos, bij het licht van een oude
petroleumlamp, lezingen uit de Hon
gaarse klassieken.
Bij de aanbesteding op 12 Jan.
voor een nieuw te bouwen huis
voor Jac. Schaeffers was de uit
slag:
Metselwerk: M. Jacobs en Gerard
Poels f 2.75 jper 1000 stenen.
Timmerwerk: P. Spee f 76.50 en
voor kapwerken, vloeren en zolders
zonder bijlevering van materialen
f 31.—.
Hendrik van Gehuchtenisse
klaagt per ingezonden stuk dat
„het ruiten ingooien te Venray aan
de orde van de dag (of liever van
de avond) is."
H. van Aarssen deelt mede, dat
hij zijn wind-graanmolen "genaamd
St. Antonius-molen te Lull in wer
king heeft gesteld.
16 Januari 1904
10 Januari hield de Boerenbond
de jaarvergadering. „Het was er zo
vol, dat minstens 100 belangstellen
den, bij gebrek aan zitplaatsen, als
haring opeengepakt circa 2 k 3 uren
moesten blijven staan." Jan Poels
trad af als voorzitter. Het aantal
leden bedroeg 362. De heer J. van
Weydom Claterbos hield een lezing
over zuivelbereiding in verband
met de oprichting van een zuivel
fabriek te Venray.
14 Januari ontstond brand in
de woning van de kinderen Potten
aan de Langstraat. Het huis met
de gehele inboedel werd een prooi
van de vlammen. Het was vrij laag
verzekerd voor f 2300. De Paters
en de heren studenten hadden
krachtdadig medegeholpen tot be
teugeling van het onheil.
Jan Poels, die al vroeger naar
Spanje, Rusland en Zuid-Amerika
was geweest, vertrok naar Canada
om als lid van de handelsfirma
Raedts en Co. nieuwe handels
betrekkingen aan te knopen.
De heer Ant. M. H. Thielen
slaagde te Utrecht voor surnumerair
bij de Staatsspoorwegen.
Pastoor M. Verhoeven te Over
loon werd benoemd tot pastoor te
Mortel (Gemert). Zijn opvolger
was P. N. van Coll.
19 Januari 1895
Het echtpaar A. Smits en J
Fleuren te Merselo hoopte 22 Jan.
hun gouden huwelijksfeest ie vieren.
Op 31 December 1894 bedroeg
de totale bevolking van Venray
2929 mannelijke en 2997 vrouwelijke
of te samen 5926 zielen tegen 5883
op 31 December 1893.
20 Januari 1900
Niettegenstaande de strenge
koude was de veemarkt op 15 Jan.
zeer druk bezocht.
In het café „Limburgia" te
Rotterdam, dat geëxploiteerd werd
door Piet Arts uit Venray en de
heer Janssen uit Overloon. werd
een vereniging „Limburgia" ge
constitueerd. Er traden 30 leden
toe. L. W. Biermans uit Meerlo
werd voorzitter. 7
21 Januari 1899
Het „hoog huis" te Venray,
waarvan een korte geschiedenis
wordt gegeven, werd bij publieke
verkoping eigendom van een der
kinderen van Jan Thijssen.
Wegens de stromende regen
De aanleiding daartoe was, dat
de oude ingenieur, wien de Russen
de bril afgenomen hadden, niet lezen
kon. Zodoende las ik hem voor.
Later kwam de vrouw van de veld
wachter er met haar beide kinderen
ook bij. Daarop werd de familie
van de boer eveneens nieuwsgierig
en ook zij kwamen luisteren.
De vrouw van de veldwachter
vroeg mij of haar zwager, die in
de buurt woonde, ook mocht komen.
Die bracht dan op een avond een
oude schaapherder mee. Later kwam
diens dochter. Op deze wijze groeide
ons gezelschap van dag tot dag.
Zij luisterden allen met eerbiedige
aandacht naar de meesterwerken
van de Hongaarse litteratuur.
Na de lezing hielden wij vraag
gesprekken over het gelezene. Ik
was nieuwsgierig naar de indruk,
die het op deze mensen gemaakt
had. Ik vroeg naar hun mening.
Deze gesprekken voerden meestal
naar de problemen van het heden.
Zij vroegen met een beangst hart,
wat de toekomst van het land, van
het volk zou zijn. „Is het mogelijk,
dat het zo zal blijven, misschien wel
voorgoed
Ik kon er geen antwoord op geven.
Ik trachtte de mensen te troosten,
door ze op de historische, goddelijke
rechtvaardigheid te wijzen. „Wij
zijn zelf te zwak om aan het geweld
en de rechtsverkrachting tegen
stand te kunnen bieden. Maar mis
schien is de tijd niet al te ver meer,
dat het de hele wereld bekend wordt,
wat hier gebeurt. Dan zullen zij wel
wakker worden en trachten te hel
pen".
Niemand vertrouwde echter op
deze vreemde hulp.
„Waarom zouden zij ons helpen?"
„Anderen hebben ook hun eigen
zorgen".
„Er is geen rechtvaardigheid en
fatsoen meer in de wereld".
„Zij laten ons ten onder gaan,
De huishuur kost méér, ;x
maar mijn huishouden kost
minder, dank zij
ALBERT HEIJN
Vraagt t haar, die al haar bood
schappen doet bij Albert Heijn: de
kwaliteit is er boven alle lol verheven.
Alleen door vergroting van de omzet,
waardoor nog hogere en voordeliger pro
ductie mogelijk is, kon Albert Heijn de
prijzen opnieuw aanzienlijk verlagen.
Profiteer - haal ook al Uw boodschappen bij
Albert Heijn dan bezuinigt U aanmerkelijk op
Uw huishoudelijke uitgaven.
albert HEUNs ZAANSE KOEKEN
qracer van stuk! r r
30.
van
Een bus met 30 °/0 meer inhoud
maar de prijs blijft slechts
Hier nog enige voorbeelden van
kwaliteitsproducten tegen extra lage prijzen
Beschuitgrote rol 14 stuks 25
Cacao 250 gram 79
Maizena per pak 19
Bruine Bonen 500 gram 61
Spliterwten 500 gram 39
Gelderse Rookworst p. stuk 69
Spaart Albert Heijn's Boffie'Strips en Panorama-plaatjes
Tuootzt ti ke£ fa/en geee/fcopeA,
Een van 4e goede
dingen in het leven
Verkeersagent
WAGE MASS
segt
,,'tlsweef'n birre
djg geweest. Mei
5 graden vorst
steeds opéén piek i
te moeten blijven
staan is geen pretje. Maat en
fin, 'c zit et weet op. en ni*
laat ik mij eens lekker ver
wennen, met een heerlijke kop
BOFFIE-koflie."
viel de veemarkt op 16 Januari in
het water. Slechts 50 koeien ston
den in „bedrukte" houding.
Jan Coenders van Meerlo slaag
de te Amsterdam voor het tweede
natuurkundig examen.
22 Januari 1898
13 Januari vergaderden de
onderwijzers. De heer de Haen
sprak over: „alle onderwijs zij
practisch".
11 zusters Ursulinen zouden op
3 Februari naar Oost-Indië ver
trekken.
17 Januari werd de nieuwe
coöperatieve boterfabriek te Lull
geopend.
Tot schatter voor de paarden-
verzekering van Dorp, Hiept en
Brukske werd benoemd Jacobus
van den Munckhof.
Te Oirlo werd een onderlinge
veeverzekering opgericht. W. Hesen
zoals zij dat altijd gedaan hebben.
Wij zijn een arm en verlaten volk.
Wij hebben geen vrienden, geen
verwanten, nergens op deze wereld.
Niemand kan Hongarije iets schelen.
De oude schaapherder draaide
aan zijn grijze snor en eindigde het
gesprek met de wijsheid van de
ouderdom en de nuchtere schran
derheid van het Hongaarse volk.
„Wij kunnen niet verwachten, dat
de volkeren ons zullen lief hebben.
Zij kennen ons niet eens. Maar ver
stand zullen zij ook wel hebben. Als
er in een dorp een huis brandt,
rent iedereen er heen, om te helpen
blussen. Niet, omdat iedereen zo
van zijn naaste houdt, maar omdat
hij bang is voor het vuur, dat zijn
eigen bedreigt".
Hij had gelijk.
Maar wanneer zal dat geweldige
vuur eindelijk eens onderkend wor
den.
XXII
Langzaam aan werd 't weer lente.
De natuur begon opnieuw te ont
waken. De bomen bloeiden.
Nieuwe hoop leefde op in de
harten. Iedereen keek met aandacht
en vertrouwen naar het westen,
juist de besprekingen, die de vredes
verdragen inleidden, begonnen wa
ren.
De onderwijzer in het dorp was
het gelukt zijn radio voor vernieling
te bewaren. Het was al een goed
koop en verouderd ding geweest,
toen hij het voor de Russen in het
bos had begraven. De maanden onder
de grond deden het ook geen goed.
De onderwijzer was al maanden met
de reparatie bezig. Het hele dorp
had belangstelling voor dit werk.
Dat wil zeggen, alleen degenen,
aan wie men het grote kon toe
vertrouwen.
Weken lang troostten zich de
mannen:
werd voorzitter, J. Heijligers werd
penningmees ter.
16 en 17 Januari vierde het
aloude St. Antoniusgilde te Oirlo
het jaarfeest. De stichtingsbrief
van deze gilde dateert van 1662.
Land- en Tuinbouw
Suikerbietenteelt
Voorzeker niemand had na de
watersnood van 1 Februari, waar
door een zeer belangrijk deel van
de met suikerbieten beteelde opper
vlakte voorlopig verloren ging,
durven hopen op een zo'n best
bietenjaar als we nu hebben mee
gemaakt alle mogelijke gunstige
factoren hebben hiertoe medege-
gewerkt.
In streken, waar tot nu toe geen
of weinig bieten werden verbouwd,
is het bieten-areaal aanmerkelijk
uitgebreid. De resultaten van
deze kennismaking waren zo be
vredigend, dat men daar zeker en
„Wacht maar, totdat de radio van
de meester klaar komt... dan weten
wij wel meer..."
De grote dag kwam. Wij ook
waren bij de inwijding aanwezig.
Tijdens de eerste experimentele
uren hoorden wij enkel het geraas
van de rode zender van Budapest.
Deze stem was de Hongaren vreemd.
Zijn accent was irriterend. Een om
wraak schreeuwende haat stortte
onder de bescherming van de
Russische bajonetten zijn ver
wensingen uit over het onschuldige
lijden van een overwonnen en ver
nederd volk.
Op het laatst kwam een andere
stem door, als van heel ver. Wij
vermoedden slechts, dat het Hon
gaars was, soms konden wij de
woorden niet eens opvangen. De
mensen herhaalden ze haast in be
tovering:
Met dien verstande... het zelf
beschikkingsrecht van de volkeren...
het terug trekken van de bezetten
de troepen... in het belang van de
vrede... over de mensenrechten... de
Verenigde Staten... de overeenkomst
van Yalta... Engeland...
Uit deze woorden haalde ieder
een zo veel troost voor zichzelf als
hij maar wilde.
„Kijk eens aan, de Engelsen en
Amerikanen vinden het niet goed.
Eens zal de Rus toch vertrekken.
Er komt ook nog eens vrede".
De stem verstomde daarna. In
zijn plaats begon Moskou te schreeu
wen. Een onaangename, kwaad
aardige vrouwenstem. Zij herhaalde
steeds maar dezelfde woorden: „Vrij
heid... Democratie... Mensenrechten..
Bevrijding...
Wij kenden reeds de zin en de in
houd van deze woorden.
Die avond was er compleet een
processie naar de onderwijzerswo
ning om de Londense radio te horen.
Heel het huis geraakte vol met
belangstellenden, niet alleen het
vast met de verbouw van suiker
bieten zal doorgaan; zulks temeer,
omdat vele andere tot nu toe ver
bouwde producten niet meer zo
winstgevend zijn als voorheen.
Aan goede voorlichting heeft 't
daarbij niet ontbroken en men kan
als vaststaand aannemen, dat deze
voorlichting veel heeft bijgedragen
tot deze uitbreiding. De juiste
methoden voor het klaarmaken van
het zaaibed, de bemesting en ver
pleging, naast het oogsten van de
bieten werden gepropageerd en aan
geleerd.
De rassenkeuze voor Iedere grond
soort en de meest geschikte zaal-
tijd werden besproken.
De nieuwe verbouwers gingen te
rade bij de oudere en zij leerden
al gauw, dat men een oogstzeker
ras moet nemen, dat jaar in jaar
uit en onder alle weersomstandig
heden de beste resultaten geeft en
de hoogste geldelijke opbrengst.
Wij denken hierbij allereerst aan
de Kleinwanzleben-E-biet, waarvan
de verbouw dan ook steeds toe
neemt.
Intussen heeft de verdere ver
edeling van de suikerbiet ons de
polyploïde rassen gebracht; ook
op het gebied der arbeidsbesparing
is men, naast het gebruik van ge
polijst zaad, overgegaan tot het
gebruik van zgn. eenkiemig zaad.
kamertje, ook de keuken, het por
taal en de hof. Degenen, die zo ge
lukkig waren geweest vlak bij de
radio te geraken, gaven de berich
ten fluisterend verder voor de rest
van de belangstellenden.
Het was geen wonder, dat de be
richten iets veranderden, via de hof,
de straat, naar het andere eind van
het dorp, zelfs bulten het dorp.
De mensen werden vervuld van
de een of andere redeloze hoop en
van vertrouwen.
Ik hoorde met mijn eigen oren,
wat de boer, die op zijn veld aan
het ploegen was, aan de varkens
hoeder van het volgende dorp ver
telde, over de berichten van de
radio van de onderwijzer.
Alle Russen moeten voor de
oogst naar huis. Iedereen moet
teruggeven, wat hij gestolen heeft.
De oude veldwachters en mare
chaussees komen terug met de
oude dorpshoofden. De schurken
gaan weer naar de gevangenissen
terug.
„Het wordt tijd", zei de varkens
hoeder.
De teleurstelling werd des te
groter, toen de radio van de on
derwijzer zodanig hersteld was met
onderdelen uit Budapest, dat wij
ieder woord van de Londense radio
konden horen.
Wij bemerkien hoe deze radio
woord voor woord hetzelfde zei,
wat de Moskouse gezegd had.
Misschien geloofden de Engelsen
nog wat zij zeiden. Zij hadden er
dus geen idee van wat er zich hier
afspeelt.
Wordt vervolgd
