Tafe Boeren en tuinders staan in een nieuwe crisis periode ALBERT HEIJN Meisjes, nieuwe keekee WEEKBLAD VOOR VENRAY EN OMSTREKEN PRIjiRpERlKWA^TAALCf ^""BuUen'venray f 1.45 FEUILLETON 'n Actrice zonder schoenen. Schoolonderwijzer- Koster Joannes Deenen Uit „Peel en Maas" Zware Choc. Repen 3 voor 49 Zachte Zeep 33 Holl. Bruine Bonen SpHterwten 500 gram45- 39 Groene Erwten 36 Gelderse Rookworst Zoetzure Augurken 67 Zure Augurken Zuurkoolspek. 34 Pudding 7 smaken Zaansche Ontbijtkoek géper s'u'( 49 en 35 Borstplaat 250 gram 49 Fondant Borstplaat 100 gram 25 Kaneelkussentjes. 150 gram 25 ZATERDAG 24 OCTOBER 1953 Noi 43 VIER BR ZEVENTIGSTE JAARGANG KLEDING WINT 'T f CONFECTIE VAN EEN RIJK BEZIT PEEL EN MAAS DRUK EN UITGAVE FIRMA VAN DEN MUNCKHOF GROOTESTRAAT 28 TELEF. 512 GIRO 150652 Staande boeren en tuinders voor het begin van een nieuwe crisisis, of staan zij daar al in Deze belangrijke vraag werd ge steld en beantwoord door de alge meen voorzitter van de NCB, de heer Jos. Zeegers uit Schaijk op de Kringvergadering van de NCB. Eigenlijk zijn we de crisisperiode al ingegaan, maar of we die wel aanvoelen, is een andere zaak. Ik meen te moeten zeggen „neen" aldus de voorzitter. De prijzen lopen naar beneden in alle landen. In vele landen ziet men thans het gevaar van over productie. In een paar jaren heb ben we een grote omwenteling beleefd. Blijkbaar wilde men twee jaren geleden de toen reeds gevormde voorraden niet kwijt. Toen waren de wachtwoorden: intensivering en productieverhoging. Er heerst ongerustheid over deze gang van zaken, maar als we el kaar vinden, sterk samen werken, en een beeld van activiteit voeren, zullen we een crisis als de dertiger jaren niet meemaken. De varkenshouderij Het liep deze zomer vast met de varkenshouderij Men verwachtte een enorme in zinking op de markt. Deze is, dank zij tijdig getroffen maatregelen niet gekomen. Er zijn echter geen beperkende maatregelen genomen. We zien de gang van zaken in de varkenshouderij nog een jaar aan, nu de varkens op dit ogen blik weer een behoorlijke prijs opbrengen. Aldus de heer Zegers. Met nadruk verklaarde hij, dat de varkenshouderij in 't gemengde bedrijf steeds lonend is geweest. Ten aanzien van het sterke ver langen naar beperking van het aantal gelegenheidsmesters, deelde hij mede, dat een onderzoek heeft uitgewezen, dat dit aantal beneden de twee percent van het totale aan tal varkensmesters ligt. De vraag naar granen is niet vergroot, nu de levensstandaard in de verschillende landen niet is verhoogd. De crisis doet het eerst zijn in trede in de akkerbouwproducten. Uitgezonderd voor tarwe, ligt de wereldprijs voor alle Nederlandse landbouwproducten beneden de kostprijs. Zo lang de wereldmarkt 't houdt zullen wij de kostprijs houden. Komt de kostprijs lager, dan zullen we op een of andere manier gezamenlijk een offer moeten dra gen. In dit verband deelde de NCB- voorzitter mede, dat er een erkend ondernemingsloon op komst is, waarin de kale kostprijs »en het loon is begrepen. Spreker waarschuwde er ener zijds voor, de toekomst niet te som ber in te zien; anderzijds noemde hij het moeilijk de toekomstige situatie te voorspellen. De P.B.O. De mogelijkheid bestaat, dat in Een vlucht voor de Russen J. Vaszary. 24 Bovendien verscheen daar de politieke politie uit Kuskünhalas vrijwel iedere week. Zij zochten naar schatten die wij daar begraven zouden hebben. De wijnboer was al enige keren meegenomen naar aanleiding van deze affaire en wekenlang onder vraagd, opdat hij de plaats van de schat zou aanduiden. Hij had echter steevast volgehouden, nergens af te weten. Dat gaf mij te denken. Er was weliswaar geen sprake van schatten, maar wy hadden inderdaad zeven flinke kisten be graven in het bos, dat bij ons landhuiS hoorde. Er zaten kostbare tapijten, zilver, porselein en kleding stukken in. Deze dingen hadden wij vanwege het bommengevaar naar ons buiten gebracht en toen de Russische troepen naderden had onze bediende met behulp van de wijnboer alles begraven. De wijnboer wist dus dat er kostbare dingen begraven waren en eveneens waar zij lagen, Als hij niet genegen was de plaats te verraden, was het mogelijk dat hij ons trouw gebleven was. Maar het was eveneens mogelijk, dat hij de kisten voor zichzelf wilde be waren. Mijn vrouw accepteerde uit louter optimisme de gunstige hypothese en drong aan op een onderhoud met de wijnboer. Volgens haar was '\et onmogelijk dat hij ons zou het nu volgend jaar, in 1954 dus, de PBO voor boeren en tuinders het Landbouwschap er komt, zo formuleerde de heer Zeegers voor zichtig de verwachting, die hij uit- teraard niet op los zand gebaseerd heeft. De kippenhouderij Ten aanzien van maatregelen op het gebied van de kippenhouderij, verklaarde de voorzitter, dat de NCB deze scherper had voorgesteld namelijk geen 600 maar 400 kippen voor een gemengd bedrijf van 20 hectaren. De kringsecretaris uit Deurne wees reeds eerder op het grote gevaar, verbonden aan 't eieren leveren aan de vrijhandel. Deze handel betaalt voor tweede soort eieren eenzelfde prijs als voor eerste soort. Afgezien van het feit, dat men de kracht van de Coöperatieve Eierveiling ondermijnt, is het zo gesteld, dat tweede soort eieren als eerste soort over de grenzen gaan. En dat wordt op de duur fataal voor onze kippenhouders. Gebrek aan inzicht Door gebrek aan inzicht voor al bij de jongeren zijn wij op 't gebied van de coöperaties terrein aan het verliezen, aldus de secre taris ir van Haaren. Daarom zal na verloop van enige tijd propaganda worden gevoerd over het cooperatie-wezen. Bij bespreking van de afdelings- voorstellen bleek o.m., dat er zo veel vraag naar paardenvlees is, dat de binnenlandse productie daar niet tegen opweegt. Een andere afdeling vroeg er bij de regering op aan te dringen, de aanvoer van Duitse slachtpaarden op de markt te beperken. Zij had ook een klacht ten aan zien van afgekeurde paarden, die opgekalefaterd weer op de markt komen. Zeer eenvoudig, zei de voorzitter dan alle afgekeurde paarden naar Boxtel. Bij moeilijk heden ofwel voor raad en inlichtingen is de R.K. Vereniging tot Bescherming van Meisjes: Mevr. W. v.d. Munckhof-S angers Grote Straat 28, Tel. 581; Mevr. M. v.d. Hombergh-Bot, Oostsingel 6, Tel. 393; Mevr. A. Pijls-Drenth, Grote Straat 14; Mej. T. Coenen, Patersstraat 30, Tel. 588; Mej. T. Paping, Paters straat 30; Mej. M. Pijls, Grote str. 14a, Tel. 673; Mevr. Baronesse de Weichs de Wenne, Geijsteren, Tel. 250; Mevr. vd. Haar, Blitterswijck, D 67, Tel. 263. willen verraden, we waren immers altijd erg goed voor hem en zijn gezin geweest. Laten we proberen die dingen te redden. Voor mij echter was het de dringendste zaak zo snel mogelijk, in ons eigen belang, hier vandaan te komen. Maar waarheen? Wij bespraken iedere mogelijk heid met onze vrienden. Op het laatst gaven zij allen ons de raad naar een boerenhoeve te gaan die aan de rand van een bos lag, nog achter het naastgelegen dorp. Daar woonde een jonge man op zijn eentje. Zijn familie was voor de Russen gevlucht. De hoeve lag op een heuvel en dat maakte het mogelijk iedereen te zien aankomen. Zo had de jonge man zich steeds tijdig in het bos kunnen verstoppen als de Russen waren komen op dagen. Hij kende daar sinds zijn kinderjaren iedere boom en iedere struik. Ook op nachtelijke bezoeken was hij voorbereid. Hij sliep op de zol der van de in elkaar gevallen stal die nog al ver van het huis stond en vanwaar hij in alle richtingen kon vluchten als dat nodig mocht zijn. Het huis werd in het begin ge regeld geplunderd. Alles was al leeggehaald. De jonge man liet het zo, met gebroken ruiten en inge slagen deuren. Niets verraadde de aanwezigheid van een levend wezen in het huis. Zijn voorraad levens middelen en drinken had hij in het bos verstopt. Des middags maakte hij in de keuken zijn middag- en avondmaal klaar, waarna hij alle sporen zorgvuldig verwijderde, en trok zich dan in het bos of op de hooizolder terug. Iedereen verkeer de in de mening dat het huis onbe woond en verlaten was. Langzamerhand was het tot de Russen doorgedrongen dat daar XVI Zoals wij in het vorige hoofdstuk hebben beschreven, hadden Ged. Staren gunstig beschikt op de actie van de Venrayse schoolonderwijzers tot verkrijging van 60 francs grati ficatie uit de provinciale fondsen. Gunstig beschikt, althans in zo verre, dat aan 3 belanghebbenden nl. Joannes Deenen, Antoon Arts en Hendrik Heidens de gevraagde gratificatie van 60 francs werd toe gekend over 1837, omdat zij exa men hadden afgelegd. De stukken waren in die tijd in de Franse taal opgesteld. De be treffende missive was aan de Bur gemeester van Venray gezonden, met het verzoek de beschikking ter kennis te brengen van de drie bel anghebbenden. Maar Gedep. Staten hadden dat niet zo maar gedaan; „zeker, mijn jongens, jullie mogen ook wel eens wat hebben, hier, 60 francs en nou maar zoet zijn Niet zo gemakke lijk kon dat gaay Plet stuk behoort tot de nagela ten documenten van Joannes Dee nen en draagt de ondertekening: De commissaris van het arrondis sement (Ruremonde) de Longrie. Dus ligt het voor de hand, dat Joannes Deenen zijn collega's op de hoogte heeft moeten brengen. Wij mogen ons verdiepen in de vragen, waarover de hoge Heren zich bezorgd maken. Ofwel over de vraag, of die ge schiedenis misschien ook te veel frankskes zou kunnen gaan kosten ofwel over de vraag, of die school onderwijzers van al dat geld, be halve meer eten en drinken, ook wel iets deden aan hun geestelijke ontwikkeling Je moet er niet tegen stoten, want dan wordt het roerend We geven nu de inhoud dan maar weer in de Nederlandse taal. Mijnheer de Commissaris de Lon grie schrijft 10 Juli 1837: Ingevolge beschikking van Ged. Staten dd. 28 Juni, heb ik de eer U te berichten, dat zij uit de provinciale f jnr s n subsidies heb ben toegekend aan de schoolon derwijzers van Uw gemeente, hieronder genoemd, die voor de examen-commissie verschenen zijn. Om het voor de schoolonderwij zers gemakkelijker te maken zich te bekwamen, heeft de Hoge Overheid jawel, dat klinkt vijf schoolonderwijzers-vergader ingen ingesteld onder de directie van een bekwaam man om hun studiën te leiden. Voor de schoolonderwijzers,van het Kanton Horst zullen die ver gaderingen gehouden worden in Meerlo, onder directie van den heer Kellenaers, burgemeester aldaar, die zelf schoolonderwijzer geweest is. De eerste vergadering is ge steld op 1 Aug. a.s. Enz. Ja, dat begrijpen we Kellenaers was zelf schoolonderwijzer geweest, dus een geleerd man! Schrijver dezes herinnert zich nog heel goed, dat inwoners van Deurne doodernstig rond 1900 vertelden, dat hun burgemeester zo geleerd niets meer te stelen viel en hadden zij de hoeve laten liggen. Voor ons was deze plaats ideaal. Het was de vraag of de jonge man, die als een nomade leefde, ons zou willen accepteren. Met je drieën was het nu eenmaal moei lijker je te verstoppen dan op :e eentje. Voor mijn vrienden rees de vraag of mijn vrouw deze levenswijze zou kunnen volhouden. Zij echter was daarop juist ge brand. Deze romantische en op windende levenswijze trok haar aan. Het bos is eeuwig de schuilplaats geweest voor de achtervolgden en uitgestotenen. Het begint nu al zoetjes aan te ruiken naar de lente. Iedere dag wordt het gemakkelijker in het bos te leven. Binnenkort is het zomer. Hoe prettig zal het dan zijn, om in de koele schaduw van het loof onder te duiken, buiten de hete zonnestralen de stilte van het bos te ondergaan. Zij dacht niet aan de herfst, noch aan de winter. Een van onze vrienden, nogal doortastend van natuur, ging dade lijk op stap naar de boskluizenaar om hem te vragen alles te komen bespreken. „Mijn God als dat zou lukken", zuchtte mijn vrouw. Maar toen ging haar interesse weer naar onze begraven schatten. Wij moesten ze in elk geval op graven en op een plaats verbergen waar zelfs de wijnboer niets van af wist. Weer werden tal van plannen gemaakt, maar geen een leek uit voerbaar. Tenslotte werd besloten van een boer een ossespan te gaan lenen. Daarmee deze nacht er heen te rijden, de kisten op te graven en te brengen naar het land van een van de vrienden. Daar alles opnieuw was, ja, toch zo geleerd! Want hij was bekant schoolmeester geweest, maar daar was hij voor gezakt. Men -kan er dit uit leren, dat die mensen wel hoog tegen onderwij zers van die tijd opkeken. Nil was daar toen monsieur van Baars, die erbij een kostschool hield voor jongens uit deftige fa milies; en H. N. Ouwerling, die met zijn scherpe pen 't gemeente bestuur danig achter de veren zat, ijverig geholpen door Jan van Hou- tum, die voor een beetje ook al niet bang was! Maar ziezo, de meesters konden beginnen, om hun hersens de kost te geven. Voorzitter Kellenaers zou hen wel leiden. Hij was een man van het vak. Hij kon zijn hart nog eens ophalen! Maar natuurlijk begreep hij best, dat hij met volwassen mannen te doen had. Het diende een beetje grappig gemaakt te worden. Droge, saaie kost zouden zij wel heel gauw moe zijn. Wat kon hij hun nu het best voorzetten? Wel, sommetjes natuurlijk! Wat deden schoolmeesters liever dan sommetjes maken? En hoe gekker hoe liever. Van klokkewijzers, die elkaar nalopen om elkaar te be dekken en zo meer. Kellenaers kende nog fijnere, hoor maar eens: 1. Den Eerw. heer Prior in het Zand tot Straelen hebbende in sijn clooster 12 monniken en 4 broeders aan sijn tafel spijsende, heeft sich gestelt op den vasten voor 40 da gen, gekocht heeft 540 pond stok- visch. Nu komen in den eersten 8 gasten, sijnde soo willekom als een verken in een Jodenhuys, in mey- ninge van dien vermelden tijd bij hem te blijven. Nu is de vrage, hoe lange sij alle van densclven stok- visch eeten en hoeveel yder daar van dagelijks geniet of krijgt. Dat is de eerste som! Liefhebbers pak aan! Denk ook aan genieten of krijgen. En aan 't varken in een jodenhuis en aan het welkom. Maar er staat niet, hoe groot het rantsoen moet zijn, dat moet uitgerekend worden. Niet voor 40 dagen, want er moet pre cies uitgerekend worden voor hoe veel dagen 540 pond stokvisch toe reikend zal zijn, als je niet weet, hoe groot de portie voor ieder is. Misschien wil de een wel 2 pond en een ander nog een hapje erbij. Er er volgen nog veel fijner sommen. Niet meer over eten daar hadden de vergaderden nu al den buik van vol! maar over de voortplanting van het mensenge slacht en over het verdelen van erfenissen. Wat zullen de school onderwijzers daarvan gesmuld hebben Wordt vervolgd, van 24 October 1903 Op 18 October werd in de Muziekschool de nieuw opgerichte cursus voor Land- en Tuinbouw begraven. Met een paar dagen werd het land toch omgeploegd en ingezaaid. Onder het zaad zouden onze kisten wel in veiligheid zijn. Dan konden we de tijd afwachten, wanneer we opnieuw over ons eigendom wilden beschikken. Aldus tot een besluit gekomen, volgde de daad. Voorzien van schoppen en spaden begonnen wij, in gezelschap van een paar vrienden op de ossekar, aan de nachtelijke onderneming. Maar reeds bij onze eerste stap ter plaatse werd een streep door de rekening gehaald. Wij moesten een zandweg, die voor langs het huis liep op, om bij het bosje te geraken. Het knarsen van de wielen, wekte de licht- slapende wijnboer. Hij kwam ons achterna en begon ons uit te vragen, wat wij van plan waren. Toen hij ons herkende was hij danig verrast. Het leek wel dat hij zich oprecht over deze geslaagde vlucht verheugde. Ziende de schop pen en spaden wist hij onmiddellijk hoe de zaken stonden en bood ons zijn hulp aan. Wij durfden het niet aan, hem dit te weigeren. Onderweg vertelde hij, hoezeer hij ons geheim bewaard had. Hoe de roden hem ook hadden geslagen of gepijnigd, hij had niets verraden. Hij wist wel hoeveel hij ons ver schuldigd was. Hij zou liever sterven dan ons verraden. Zijn woorden klonken niet echt. Hij was te onderdanig en te vleie rig. Dat wekte mijn wantrouwen. Het opgraven duurde veel langer dan wij dachten. Toen alle zeven kisten op de kar waren, begon het langzaam aan morgen te worden. De wijnboer vroeg herhaaldelijk waarheen wij de kisten gingen brengen. Vanzelfsprekend ant woordde ik daar niet op. Hij wilde ons begeleiden om bij het afladen te kunnen helpen. 500 gram 500 gram 58 500 gram per stuk 75 literpot literpot 75 100 gram per pak 17 Volgens oud Zaans recept MAAKT U HET LEVEN GOEDKOPER! onder leiding van de heren Kruijtzer te Roermond en Rutten te Wans- sum op enigszins officiële wijze ge opend. De cursus ving aan met 33 leerlingen. De landbouwers van de Heide, besloten een windgraanmolen te bouwen. De ziekenfonds „St Ludovicus" vierde 19 October het jaarfeest. De verening telde 54 leden en bestond 24 jaren. 18 October hield de Lieve Vrouwe Schutterij te Oostrum, een concours. Te Well werd door Minder broeders, van 24 October tot 2 No vember een missie gepreekt. 28 October 1893 Bekend wordt gemaakt de uitslag van de loting voor de nationale Maar dit sloeg ik van de hand. Ik vroeg hem naar huis te gaan en met niemand over deze nachtelijke tocht te praten. Wij waren van plan nog dezelfde dag verder te gaan en namen dan de kisten mee. Eindelijk nam hij afscheid en ging het huis in. Een van onze vrienden bleef ter plaatse om te controleren, dat hij niet achter ons aan zou sluipen. Ondertussen wisten we niet meer wat wij met de kisten moesten be ginnen. Ze nu te begraven, was niet te doen. Het werd dl helemaal licht. Maar wat wel met ze te doen Overdag waren ze nergens veilig. In ieder huis kon men de Russen ieder ogenblik verwachten. En dan was het met de kisten gedaan. Tijd om lang te denken hadden we niet. Wij moesten snel handelen en zo waren wij genoodzaakt de dichtsbijzijnde boerenhoeve in te draaien, waar een van onze vrien den met zijn gezin een onderdak had. Wij hadden geluk. Bij het binnen dragen van de lading had niemand ons gezien. Mijn vrouw wilde met alle geweld de kisten geopend hebben. Zij werd bezeten door de gedachte, wat er wel niet in kon zitten. In de ver warring van de laatste tijd was zij helemaal vergeten, wat wij naar Pirtó overgebracht hadden. Wij trachtten te vergeefs haar op andere gedachten te brengen. Zij hield maar vol dat er dingen in de kisten konden zijn, die wij op het ogenblik hard nodig konden hebben. Wij moesten ook nazien of er door deze zes mdanden verblijf onder de grond niets bedorven was. De twee andere vrouwen in ons gezelschap, aangezet door de eeuwige vrouwelijke nieuwsgierig heid, namen de partij van mijn vrouw op. militie van Venray. Er waren 71 lotelingen. De heer W. van Puijenbroek, Rijksveldwachter (brigadier) te Ven ray, werd verplaatst naarVenlo. In zijn plaats werd hier aangesteld de heer A. Schilleman. «o ia 10.60 De genoegens van het leven Soms een wrange nasmaak geven. Doch een gift voor kerkenbouwen Zal ons zeker nooit berouwen. De kisten werden geopend. Het was navrant te zien, hoe kostbare bontjassen, waardevol zilverwerk en elegante kleren in het kleine boeren vertrek je ten toon werden gesteld. Wat een buit voor de Russen, mochten zij nu eens binnen komen. De vrouwen waren niet tevreden er mee in de dingen te graaien, zij trokken hun vuile lompen uit en pasten de kleren aan. Binnen enkele minuten draaiden drie elegante dames om ons heen. Ze verdrongen zich voor de kleine spiegel, bewonderden zich, pasten hoeden en shawls er bij. Mijn vrouw gaf hun onmiddellijk wat kleren cadeau. De vrouwen praatten vrolijk en lachten van uitbundige vreugde. Gelukkig ontdekten wij in een van de kisten wat Franse cognac en sigaretten. Zo kregen ook de mannen hun deel in het plezier. Kijkend naar deze zaken uit het verleden, vergaten we voor een kort ogenblik het heden. Het was een uitzonderlijk groot geluk dat wij de hele dag geen Russen op bezoek kregen. De kisten werden weliswaar ge sloten en in de houtschuur opge borgen, al had dat als voorzorgs maatregel niet veel te betekenen. Toen de avond viel laadden wij de kisten opnieuw op de ossewagen en gingen wij op weg om ze te begraven. Het geluk was met ons. Niemand kwamen wij tegen en uitgezonderd mijn drie vrienden, die bij het graven hielpen, wist niemand iets van de nieuwe bergplaats af.

Peel en Maas | 1953 | | pagina 1