TWEEDI BLAD VAN PEEL EN MAAS Dagboek van een krijgsgevangene Kringvergadering de L.LT.B. van De waarde van het Sinterklaasfeest NIEUWE KEEKEti Boomkwekerij-artikelen P. SLITS-BROUNS, VENRAY Van de weide naar de stal Uit „Peel en Maas" ZATERDAG 8 NOVEMBER 1952 UNo 45 DRIE BN ZEVENTIGSTE JAARGANG in het dagelijks leven van ons, moderne mensen Velen doen er niet meer aan. Het dwangbevel van de belastingen maakt het paard van Sinterklaas schichtig en wat bemoeien wy ons nog met bisechopspaarden, nu we allemaal op een bromfiets zitten, waarmee wy de wereld in kunnen trekken en vreugde beleven aan nieuwe omgevingen de slachtoffers, die in de ziekenhuizen liggen niet te na gesproken. En nu er nylon-kousen gekomen zijn, nu zijn er geen oude kousen meer, waarin moeder de kwartjes liet glijden, die door haar zuinig overleg werden gewonnen. Trouwens de spaarpotten hebben tegenwoordig een kwijnend bestaan. Er moet voortdurend uit worden teruggenomen om de tekorten te dekk6n op het huishoudboekje. De ouderen trekken de schouders op. Wat zal men geld uitgeven aan zulke zinloze geneugten als een Sint Nioolaasfeest? Wilt ge wat afwisse ling in uw leven? Twee straten verder staat er een bioscoop klaar, waar ge voor een paar kwartjes vergetelheid kunt vinden. Niets is hardnekkiger in het leven als onverschilligheid. Als men de Sinterklaasviering een jaar heeft overgeslagen, dan blyft zy ook een volgend jaar uit en gaat men geleide lijk aan een lege Sinterklaasavond gewennen. En zo leven wij dan door buiten de Nederlandse traditie en wy ontnemen aan ons bestaan een hoogt y dag. o— Maar daar verschijnt opeens tussen al die afschaffers van huiselijke gezelligheid een wezen met verlan gende ogen het Kind. Het vraagt niet naar al het vertier dat de ver maaksfabrieken ons alle dag leveren aan de lopende band, het vraagt naar het wonder, en dat wonder moet thuis gebeuren. De regelmaat van het dagelijks leven, het strompelen van huiswerk tot huiswerk moet worden verbioker. door die ene, spannende avond, van die ene, be paalde dag. Er zyn veel kinderen in Nederland. Heel veel kinderen. Uit alle huizen komen ze te voorschijn, van alle trappen, uit alle stoepen hollen ze naar ons toe. Het lijkt wel of ze, zoals de kinderen uit het oude sprookje van de rattenvanger van Hameln, op de vijfde December allemaal worden aangetrokken door de vreemdsoortige man, die een zoete wijs uit zyn speeltuig tovert. In één opzicht lijkt Sinterklaas op die ratten vanger dat ook hy 6en kindervanger is. Maar hij voert zo niet weg naar een donkere schacht, hy' leidt ze heen naar een lichte vreugde, wan neer hy zyn: „Zie de maan schyot door de bomen" door de schoorsteen geblazen heeft. Wanneer het Sinterklaas is, schynt de maan altijd, ook als het regent, want het is het feest der liefelijk heid. En dat feest willen nu velen afschaffen. Zy nemen het sap uit het leven wog, omdat ze het by zon dere laten versterven. Hebben wy er wel eens over nagedacht, dat de kleurloosheid en eentonigheid van ons leven niet alleen ontstaat door hetgeen wy missen, maar ook door hetgeen wy krijgen Als wy elke dag voor luttele penniögen ontspan ning kunnen kopen en verstrooiing, dan blyft hetgeen ontspanning, maar het wordt een gewoonte. Het heerlijke van een feest, van een geluk is, dat het een uitzondering is. Het ontleent zyn kracht aan zijn tegenstelling. Na de dagen van kommer en ont bering vlamt het opeens op in al zyn uitbundigheid. Laten wij dus een beet ja minder bioscoopjes pakken en de kwartjes die wy bezuinigen in het spaarvarken duwen voor Sint Nicolaas. We kunnen ondanks de schaarste der tijden, misschien nog een aardig feestje vieren. Er staat een y'selyk geleerde titel boven dit opstel. Maar terwijl wy het schrijven worden wy opeens gewaar, dat ons onderwerp zo een voudig is als het ei van Columbus. De waarde van het Sinterklaasfeest in ons dagelijks leven, dat is de waarde die de Jeugd in dat leven beduidt. Als moderniteit moet gelijk gesteld worden met automatisch genot en egoïstische verstrooiing, dan is zy schrikkelijk conservatief. De ware moderniteit heeft een hekel aan de lijdelijkheid en lamlendigheid van een voze genieting, zy zoekt naar de daad, naar de beweging en zy heeft geen afkeer van het kleurig spel der legend6. Zo leren de kinderen ons, met hun bewegelijk verlangen naar de Sinterklaasavond een les. Zoekt niet alleen de zielloze genoegens van het celluloid of het eboniet, maar weest eens actief en begeeft u in de vreugde van her spei met uw nage slacht. Hoe vele vaders en moeders kennen het waarlijk geluk van het ouder schap Gy zyt het niet waard de zegen van kinderen te ervaren, als ge hen maar laat huppelen en lanter fanten op de straat, terwijl gij naar uw bridge concours snelt, of misschien een vergadering bijwoont over de nieuwste paedagogisshe theorieën omtrent de kinderen die gy ver waarloost. Wy juichen het toe, dat er gewerkt wordt' aan de wetenschap der opvoe ding, maar één ouderpaar dat zich op een verstandige wijze met zyn kinderen bemoeit is meer waard dan een hele paedagogische bibliotheek. Al krygen de jongens dan wel eens een pak voor hun broek. En daar hebben wy die heerlijke, die prachtige Sint Nicolaas. Als er een dag in het jaar is, waarop gij uw kinderen gelukkig kunt maken door uw persoonlijke, blijmoedige deelneming aan uw gezin dan is het zyn verjaardag. De waarde van het Gezin. Laten wij daarover minder courantenartikelen schrijven en minder congressen houden. Maar laat er een blyde lach klinken in alle huizenDat is dan een vreugdige werkelijkheid te midden van de somberheid des levens, waar wij ons te veel aan vei gapen. De waarde van het Sinterklaasfeest in het dagelyks leven van ons, moderne mensen. Dat is de waarde van het kind in ons bestaan. En die waarde is eeuwig. Voor alle voorkomende Langeweg 26 Telefoon 771 Yrede: Uw naam is oorlog Twee jaren zijn verstreken, sedert de grote gevangenispoort zich achter my sloot. Ik wil myn verhaal niet beëindigen, zonder nog even het meest pijnlijke deel van myn oorlogservaringen de revue te laten passeren. Hot begon al direct na de oorlog. Wachtend op gezinshereniging zwalk ten de 3000 Indische soldaten door de straten van Singapore, zonder geld, zonder gezin, zonder toekomst. Want het laatste, wat iemand had kunnen verwachten, geschiedde: Wy werden niet toegelaten op Indisch gebied 1 Het Engelse oppercommando be sliste over het lot van Indië Wij zijn geen onnozelen,4ie niet weten zouden, wat er omgaat in de Aziatische ge moederen; dat behoeven we heus niet van de Engelsen te horen. Wy verdenken er Engeland heel sterk van, dat eerst de enorme voor raad rubber en tin van Malakka, tegen fantastische prijzen op de wereldmarkt en verkocht moest zyn, vóór Indië mocht uitvoeren. Er is in die maanden geld verdiend in Singapore, waar men van duizelt En dat heel die revolutie, die na tionalistische beweging een schepping van de Engelsen is geweest, dat was onze opinie. En wy vroegen en vroegen „Stuur ons terug, terug naar het land, dat ons nodig heeft als dokter, ingenieur, planter, schoolmeester of rechter. Stuur ons terug zonder wapens asjeblieft, maar gewoon als burger". We zonden telegrammen naar Lord Louis Mountbatten; geen antwoord, hy zal ze wel nimmer onder ogen hebben gehad. Dan verscheen bij ons de markante kop van Admiraal Hellfrich en onomwonden vertelde hy ons, hoe we er voor stonden. „Mannen, ik weet niet, wie nu naar mij luistert. Maar ik verklaar, en zal dit blyven doen, altyd en overalDe Geallieerden hebben ons bedrogen". Hij vertrok en wy zaten met de gebakken peren. Dus geen terugkeer, geen gezinshereniging. De mannen in Tailand, 10.000 man, wy in Singapore, de achtergebleven mannen op Java, moesten dadenloos toezien, hoe ons mooie Indië meegesleurd werd in een zee van ellende en moordlust. Het begon pas in October, hoewel Soekarno en Hatta met een stel Jappen als lijfwacht, de Republiek reeds op 17 Augustus hadden uitgeroepen. Maar deze proclamatie van de revo lutie vond geen weerklank by de massa, die alleen verlangde naar de rust en de zekerheid van voor de oorlog. Doch toen na enkele maanden ner gens de vroegere blanken verschenen en alleen de propaganda haar werk kon verrichten; toen overal jonge knapen opdoken, die in Japanse dienst als soekarella of heiho hadden gewerkt en nu bang waren voor de wraak van de blanken, toen... ja toen kon de jonge generatie de verleiding niet weerstaan en ging meedoen, voor een deel althans. October 1945 is een zwarte bladzijde Een kringvergadering van de LL. T.B. trekt altyd belangstelling genoeg. Alle afdelingsbesturen zyu dan aan wezig om de stand van zaken te onderzoeken en voorlichting te krygen over de nieuwe plannen, die in voor bereiding zyn of nog besproken moeten worden. Zo was het ook Donderdag jl. In hotel De Zwaan was het vol toen de Kringvoorzitter aan Drs. Hutse maker het woord verleende om het winterprogramma wat nader toe te lichten. Drs. Hutsemaker wees er op dat het winterprogramma in het teken staat van de vorming en ont wikkeling van de aangèsloten leden. Hoewel dikwijls de nadruk valt op de economische omstandigheden, moet men niet vergeten dat de stands organisatie er op de eerste plaats is voor de mens zelf. De landbouwer dient dan ook een persoonlijk den kend mens te zyn. Daarvoor zijn sociaal economische cursussen in het leven geroepen, die o.a. voor de Kring Venray in het begin van 1053 zal worden gehouden. Hier worden naast pachtzaken, bv. emigratieperikelen besproken, wordt een inzicht gegeven in maat schappijleer, coöperatie etc. Dan zyn er weekends voor de beetuursleden en ook de Kring Venray zal daar gebruik van maken. Hier kan men zich rustig bezinnen op de taak van de standsorganisatie. Op de afdeling moet men verder zorgen voor vergaderingen waarin naast technische ook sociale en culturele problemeu worden besproken. Begroting De heer Dings gaf een kort over zicht over de nieuwe begroting der L.L.T.B. Wel opvallend is, dat deze spreker telkens en telkens praat van „hier in Horst" en by ons weten sprak hy toch in Yenray voor de kring Venray, maar dit is waarschijn lijk nog een erfenis van vroeger Over de begroting valt weinig nieuws te melden. Er bleek uit, dat men van 15400 leden f 151.300 contri butie verwacht. De kosten voor het Hoofdbestuur zyn gestegen van f 20 000 tot f 24 ooo, niet in het minst door de vele besprekingen, die afgevaardigden van de bond in alle mogelijke landelijke commissies moeten houden. Voor de Boerinnendienst is f 2000 extra uitgetrokken i.v.m. de hulp die wordt geboden aan gepaste sport voor jonge boerinnen en jonge tuin dersmeisje8. Voor de emigratiedienst is vanwege de grote uitbreiding der cursussen f 1000 meer op de begroting gezet. Er wordt door het hoofdbestuur een voorstel ingediend tot vereen voudiging van de contributiebereke ning. Per 5 ha zal de contributie nu f 6 bedragen, per 6 ha f 7.—, etc per 10 ha f 11.50, 11 ha f .12.50, 12 ha f 14.—, 13 ha f 15 50. By dezecontri butie komt dan nog afzonderlijk f 5 voor Boer en Tuinder. 1 ha boomgaard is vrij, de rest wordt belast met f 3.— per ha. Bedrijven met meer dan 25 are tuinbouw en fruittuin (laagstam boomgaard) betalen gemiddeld f4.— extra per ha. De economische problemen werden vervolgen» door de heer Dings diepgaand besproken. Over het algemeen mag de boer niet klagen. Er zijn wel moeilijk heden met de afzet van bepaalde producten, maar van een crisis mag men niet spreken. En dat dit voor lopig ook wel niet het geval zal zyn kan men afleiden uit het feit dat de bevolking van West Europa zich nog maar steeds uit blyft breiden on dat er een grotere welvaart gezocht wordt. Zo zal men in 1957 bv. al 25 pet. meer vlees moeten produceren en 14 pet. meer suiker en meel. Frnit Maar moeilijkheden zullen er altyd blijven. We hebben dat dit jaar ge zien met het fruit. Er is een opbrengst van 700.000 ton waarvan de helft is bestemd voor binnenlands gebruik. 100.000 ton wordt gebruikt voor con servering, dus 250.000 ton moet worden ge-exporteerd. De Belgen konden met het Benelux- contract in de hand eisen dat hun kostprys werd aangehouden en daar België zelf fruit genoeg had, was het een schamel beetje wat daarheen kon. In Duitsland was de machtige Bauernverein, van wie Adenauer zyn stemmen moet hebben, er direct by om de invoerrechten schandalig hoog op te voeren, zodat het Nederlandse fruit te duur werd. We hebben dus met het fruit zitten sukkelen, maar op het ogenblik trekken de prijzen weer omhoog en schynt het leed geworden voor de pas losgelaten blanken, maar meer nog voor het jonge Indonesië In elke revolutie ge beuren verschrikkelijke dingen, wordt gemoord en ontaarden de zwakke broeders in moordlustige monsters. Vier jaar oorlog, ontwrichting onder het wanbestuur van Japan en haar knechten had van vele jeugdige In donesiërs losgeslagen elementen ge maakt. Ieder ,die de revolutie preekt, moet gebruik maken van kwade elementen en roept daardoor krachten op welke hy later niet meer in de hand heeft. De geschiedenis geeft ons er de voor beelden van en objectief beschouwd* had deze revolutie, als zy de Indone sische massa op drift had kunnen brengen, tot een algemene slachtpartij kunnen leiden. Einde October kwamen de levende getuigen van de revolutie op Singapore aan: wy zien schepen vol vrouwen, kinderen en oude mannen als opge jaagd vee lossen op de kade. Zy heb ben met achterlating van alles, onder dwang, de vlucht moeten nemen naar de haven, waar Engelse oorlogsschepen hen opnamen. Soerabaja stond onder „gezag" van de beruchte Boeng Tomo, die een volksgericht had ingesteld. De blanken, pas uit kampen, werden door wilde horden kwajongens, maar met Japanse wapens, in de gevangenis gedreven en juist, toen een massa slachting zou beginnen, toen de ben zine al over de gevangenis was uit gegoten, drongen de dappere Ghurka'e de stad binnen en vele „vrijheids helden" vonden door de dolken dezer geboren soldaten de dood. Onder geleide werden de gevangenen toen naar de haven gebracht, maar onderweg nog kwamen Bperen en pijlen tussen de vrouwen en kinderen Akkerbouw De akkerbouw werd beheerst door de vraag naar bon- en vrij voer. Dit laatste heeft dikwijls dermate hoge pry'zen gehaald, dat de veehouders klaagden en dat men er ernstig over dacht een graanregeling in te voeren. Doordat de vrye pry'zen zijn gezakt is dit achterwege gebleven, maar de Minister heeft beloofd maatregelen te treffen, indien de pry'zen weer oplopen. Het dalen van de vrije prijs is enerzijds te danken aan de wereld markt, die dalend is, anderzijds door de voorraad die overal in den lande zyn opgeslagen. De vry'e graanprijs zal echter wel hoog blyven, omdat we dit nu een maal moeten betrekken uit de landen, die geen dollars hiervoor eisen Dé pry's is echter dalende en we moeten het beste er maar van hopen. Op het bon voer moet de Regering f2,— tot f 2 50 bijleggen. Men heeft gepraat om de hele voedortoewyzing maar af te schaffen, maar wie heeft dan zekerheid dat hy een groot deel van zyn voer tegen behoorlijke pry'zen kan krygen? Daarom is het maar goed, dat deze toewijzing is blyven bestaan. Voor 1953 zou men graag een richtprijs vastgesteld zien van f 0.26 voor de granen en f 0.28 voor de tarwe. Aan dit laatste schynt de Minister echter niet aan te willen, maar dan moet hy niet verwonderd zijn, als hy daardoor ook niet voldoende tarwe krygt. Hoe hoog de suikerbieten zullen gaan, is nog niet bekend. Yeeteeltprodnctie De kippen leveren de laatste maan den een goed product. Het is eigen aardig dat West Europa zo weinig doet voor de uitbreiding van de kippenstapel, maar Nederland profi teert daarvan. Er is een grote be hoefte aan eieren in West Europa en Duitsland heeft er zelfs zijn invoerrechten oplaten vervallen. Gaat dit zo door, dan zal 1952 betor zyn als 1950, wat over het algemeen toch eon behoorlijk jaar was. De kuikentoewyzing is afgeschaft, maar men kry'gt slechts kuikenvoer op dezelfde basis als verleden jaar plus 15 pet. Voor de kippenhoudery is het van belang ook in Engeland afzet gebied te krygen, daar kosten de eieren 26 ct. per stuk. Van de varkens zyn 35.000 ton bacon aan Engeland afgeleverd, waar mede het contract is vol geleverd. In 1952 waren er 2,5 millioen var kens, waarvan er 600.000 naar Enge land gingen. Ia 1953 zullen or 300000 varkens meer zyn en we zullen er dus voor moeten zorgen, dat Engeland een groter contract afsluit, liever nog op langere basis. Ook Duitsland geeft een beter voor uitzicht, omdat men daar 5 pet minder varkens zal hebben in het volgend jaar. De garantieprijs voor varkens is f 2 57, een pry's die Engeland zeker niet betalen zal. De pry's, die aan Denemarken wordt betaald loopt van f 2,25 tot f2,30. Er zal dus 20 millioen by" moeten, bij dit Engelse contract, maar dat moet de Regering voor haar rekening nemen, daar nu andere producten ook tegen heel wat lagere prys weggaan, dan nodig is. De regering overweegt de garantie prijzen van het varkensvlees te regelen naar de varkensproductie, die van Jan. tm. Mei een grotere aanvoer toont, in Juni tm. Sept. daarentegen een grote daling vertoont. Dit helpt misschien ter nivellering van deze curve. De positie van het rundvlees is goed, dit levert behoorlijke pi ijzen op. Het contract met Frankrijk kan zelfs niet helemaal afgeleverd worden. Melk Voor de melk is als richtprijs 20 cent bepaald. Bovendien liggen op de industriemelk zware heffingen en wordt de consumptiemelk beneden kostprys verkocht. Dit heeft tot gevolg, dat per jaar 160 millioen gulden door Regering, Zuivelfonds en boeren moet worden toegegeven op deze pry'zen. Alleen de boeren betalen al 70 millioen gulden aan heffingen. Wil deze prijs veranderd worden en men hoopt het komende zomerseizoen dan ook een straatprys te halen van 22 cent) dan zullen zeker de heffingen van het Zuivelfonds moeten vermin deren. Volgens de LEI-rapporten zal men zeker tot de prys van 22 ct moeten komen, waarbij dan nog voor de ondernemer zeer weinig overblijft. De Regering schijnt inderdaad van zins te zyn de boeren hierin iets tegemoet te willen komen, maar ook hier is het afwachten. Hoewel de heer Dings nog gaarne gesproken zou hebben over de Pacht wet, de wet op de vervreemding van landbouwgronden en de kindertoeslag voor kleine zelfstandigen, wees de klok onherroepeliik het einde van zyn interessanto spreekbeurt aan. Pastoor Berden uit BlitterBwijck, de nieuwe geestelijk adviseur, hield dan een korte,maar krachtige speech, waarin hy de aanwezigen wees op de plichten, die zy hadden als katholiek huisvader. Onder het motto „Adeldom schept verplichtingen", wees hy op verschillende punten, die nog kunnen verbeterd worden. De Kringvoorzitter dankte de spre kers en sloot dan deze zeer leerzame vergadering. op de wagen terecht. In Midden Java, in het kamp Banjoo Biroe teAmbarawa, waar de vrouwen en kinderen nog steeds opgesloten zaten sedert de oorlog, ging het nog erger toe. De opstandelingen dreven hen met kogels en granaten de barakken in, overgoten deze met benzine en toen... vochten de Japanners, die nog steeds de bewaking vormden, als leeuwen, als helden voor deze mensen. De vrouwen, die ons hun ervaringen vertelden, kregen do tranen in do open, als zij vertelden, hoe Japanners met de blote vuist deze laaghartige benden aanvielen, die de kinderen levend wilden verbranden. De vrouwen en kinderen, vlak in de buurt van de grote kuststeden, waar de Engelse, troepen, meest Voor Indiërs landden,'werden op deze wyze nog gered, zy het op het uiterste nip pertje en ten koste van doden. In Batavia en Buitenzorg werden vele mannen en ook enkele complete gezinnen, uitgemoord. Het aantal is nimmer bekend geworden. Het was, direct na de oorlog zulk een chaos, dat registratie nimmer heeft plaats gehad. De blanken waren door de Jappen over geheel Oost-Azië verspreid, door elkaar gesmeten en weer gescheiden, zodat niemand meer wist waar iemand zat. In het binnenland werden alle blanken, Indo en Nederlander, weer geïnterneerd en slechter dan onder de Japanner, hebben zy een nieuwe in- ternerings-tyd doorgemaakt, som migen meer dan een jaar. Op Batavia werd in de buitenwijken behoorlijk huiegehouden, maar tot de kampen zyn de oproerkraaiers nimmer door kunnen dringen, dank zy onze bruine vrienden de Ambonnezen 1 Nu wy weer mot rasse schreden het tydstip naderen, waarop het vee in de stal wordt geplaatst, willen wy even stil staan by een nieuwe moge lijkheid om deze dieren én de stal zindelyker te houden. Verschillende veehouders maken reeds gebruik van de zogenaamde staartbinder in de vorm van een touw, dat aan een looptouw is be vestigd. Dit lykt een goede manier, maar er zyn enkele opvallende nade len aan te wijzen. Zij hadden in de oorlog meer ge leden dan de blanken. Ia een havenstad als Batavia, ver zamelplaats van alle rassen en ongure elementen, leef je in zulke dagen op een vulkaan, die elk moment kan uitbarsten. Overal weerklonken schoten; de Ambonnozen waren in hun sas; zonder controle konden zy hun vechtlust en wraaklust botvieren. Want de Am tjennees, eenmaal op het oorlogspad met de gilette scherpe klewang in de hand, kent geen vrees maar ook geen Een touw, op zich zelf al moeilijk te bevestigen, knelt spoedig en door het schuren en trekken van de diereu is het zeerwel mogelijk, dat wondjes ontstaan. Ook een combinatie van touw en leer is niet ideaal. Beide materialen hebben namelijk zeer te lyden van de dampen van urine zuur. Toch wil men in ieder geval voor komen, dat het vuil door de zwiepende staart overal heen wordt geslagen, tot op de uiers toe. Het is ons verschillende malen gebleken, dat de rubber staartbinder in dit geval een eenvoudige oplossing De grote elasticiteit van rubber geeft al direct een voorsprong op touw, dat rekbaarheid volkomen mist. Deze staartbinder heefteen speciaal gecon strueerde lus, waardoor afknellen van de staart niet voor kan komen. By het liggen zal de koe geen last hebben van de staartbinder, omdat deze steeds voldoende meegeeft. De staartbinder wordt met één handgreep aan de loopring vastgehaakt en de band zelf kan op iedere lengte wor den afgesteld. Er zyn altyd nog veehouders, die het opbinden van staarten overbodig vinden. Maar laat men zich de moeite eens getroosten tegelijk met het opstallen de staarten op te binden; dan zal men zien wat een profyt men daar van heeft. Hij sluipt, geruisloos als een slang en geduldiger als een kat, op zyn prooi af en zonder kans op een kik, verhuist een ziel naar 't hier namaals. Ja, de Ambonnees is moeilijk in toom te houden als hy' bloed heeft geroken. Maar bovenal wordt hy ge dreven door zyn grote verering voor Njonja Maharadje, Ratoe Wilhelmina en met de roep „Wilhelmina', op de lippen durven zy alles en trotseren zy alles. Dan kwam het bevel van de En gelsen: „Alle Ambonnezen uit Ba tavia weg". Maar duizenden vrouwen uit Tjideng stonden op en eisten, dat deze mis kende leeuwen zouden blyven, omdat zy alleen op hen konden rekenen, nu hun mannen en vaders niet mochten wederkeren. Tientallen Ambonnezen zyn voor onze vrouwen en kleuters gevallen, maar met honderden hebben zy levens van de Pembrontak knapen geëist. Die Ambonnezen op Batavia; de Jappen op Am'oarawa, keihard en toch gesierd meteen wonderlijk soort rid derlijkheid en kinderliefde; de Ghur- ka'8 op Soerabaja; zy allen verdienen een eresaluut. Wat er in die maand buiten de 8 November 1902 Op s November overleed zeer onverwacht pastoor W.H. Hlllen. Hy was ei jaar oud. Do Gemeentraad hield s Nor. een openbare vergadering. Besproken werd 0 a. de aanbesteding van een grindweg naar Merselo. Op Maandag 3 November werd de Allerzielenmarkt gehouden. De aanvoer van groenten was buiten gewoon groot. De hoofdonderwijzer H.H J. Maas te Oostrum opende een cursus ter be koming van de hoofdacte. 12 November zou in de muziek zaal Professor Chambly een grote mysterieuze seance geven. De leden van de Handboog- schutterij „Sint Hubertus" te Merselo, hadden het plan een toneelavond te te geven op 16 November in de zaal Marines Arts. 8 November 1890 Tot vroedvrouw te Meerlo, werd benoemd mej. M.C.W. Timmermans, wed. J. Al'ofa, uit Zeddam. 10 November 1888 De heer F. Es3er werd herbenoemd tot burgemeester van Ottersum. 10io to Al is de bouwpastoor ook herder, Hy' heeft de schaapjes niet op't droge Toch werkt hy onverdroten verder Vertrouwend dat hij slagen moge. centra gebeurd is, zal wel nimmer vastgelegd kunnen worden. In Magelang werden 5 missionaris sen, waaronder 2 Javanen, het slacht offer; in Buitenzorg vonden we in een put de aeerlyk verminkte lijken van 8 Nederlanders, waaronder dat van myn vriend Frans Verbeek. Als Rode Krui8-man, met de band nog om zyn arm, is hy' gevallen; nee, niet gevallen, maar afschuwelijk afgeslacht, toen bij, dappere kerel, direct na de strijd op weg was naar het vrouwenkamp, om daar eten en medicijnen te brengen. En weer vroegen wy, dringender dan eerst, om opzending naar Java, om een einde te maken aan deze chaos en slachtpartij. E11 dan maakte ik kennis met het restant der Romusha's, de honderd duizenden, door de Japanner arbeids dienst opgeëiste en willig afgestane dwangarbeiders. Met duizenden werkten zy langs de wegen en spoorlijnen van Z.O.-Azié; met tientallen vonden wy ze terug, ziek, schurftig, kapot. In Singapore werden kampen op gericht voor hen; we hebben ze ver pleegd en gevoed als onze broedors. Zes lange maanden na de vrede bracht onverwacht een Canadees vlieg tuig my naar Java terug, voor 10 dagen. Ik zocht het opgegeven adres en zag op de galerij een lang meisje zitten, bleek en magertjes. Ik herkende haar, zy my niet. Ik riep haar naam en dwars door de haag vloog mijn dochter me om de hals en klonk voor het eerst na 4lJt jaar het zoete woord in myn oren: „Pappie". En dan had ik het heie stel om me heen, vreemd starend naar de vreemde, die hun vader is. Ik kon het niet verwerken. Vier jaren vallen weg... ik ben weer thuis EINDE

Peel en Maas | 1952 | | pagina 5