TWEEDE BLAD VAN PEEL EN MAAS
Eerste II. Mis te Leunen.
Dagboek tan een krijgsgevangene
10
De emigratie
dreigt te stokken!
Hebt U Spiegels
F. W. HENDRIKS
K
V
Zilveren bestaansfecst
llandboogschutterij „Ons
te Yssclsteyn.
Uit de geschiedenis
van Venray.
Er zijn meer bijen nodig
ZATERDAG 23 AUGUSTUS 1952 No 34
DRIE EN ZEVENTIGSTE JAARGANG
Zondag was hot feest in Leunen,
feest, omdat weer een zoon van deze
parochie zyn eerste plechtige H. Mis
zou opdragen.
Pater Albertus Beckers van de Orde
der Dominicanen, was ditmaal de
gelukkige priester en geheel Leunen
had medegewerkt om dit feest zo
schoon en goed mogelijk te doen
slagen. Er was dan ook een versiering
aangebracht, zoals wy zelden of nooit
bij een priesterfeest hebben gezien.
Niet alléén het ouderlijk huis, maar
ook het grote terrein voor het bonds-
gebouw en langs de kerk was één
bloemenzee en duizenden bloemen en
verschillende wagens mos zyn nodig
geweest om deze inderdaad schitteren
de versiering tot stand te brengen.
En zo trok dan Zondag de Neomist
in een feestelijke stoet naar de intieme
kerk van Leunen, waar hy, geassis
teerd door Pastoor Vorstermans, Drs
van Kempen en J. Tongeren, resp.
als presbyter assistens, diakon en sub
diaken zyn eerste plechtige H. Mis
opdroeg, volgens de Dominicaanse
ritus.
Het Kerkelijk Zangkoor zong op
zeer verdienstelijke wijze een meer
stemmige Mis en een confrater van
do Neomist belichtte in de feestpre
dikatie de hoge waarde van het H.
Priesterschap.
Na de H. Mis voerde het Zangkoor
nog een feestcantate uit, waarna
buiten do kerk de Leunense jeugd
de nieuwe feestvierende priester de
eerste gelukwensen aanbood. Het was
do Jonge Garde van de jongens, die
dit deden in de vorm van een decla
matie en do meisjes in een zanghulde.
Daarna trok de stoet waarin
o.a. de Fanfare en de vele bruidjes
langs al die prachtige versieringen
naar het ouderlijk huis van de
Neomist, waar de Voorzitter van
Leunens Fanfare, de heer P J. Weijs,
de nieuwe priester zijn gelukwensen
aanbood namens geheel Leunen.
Hij deed dit in een korte rede,
waarin hy op voortreffelijke wijze
de levensloop van deze priester
schilderde en hem toewenste, een
aanwinst te worden voor de Kerk van
Christus.
Namens de buurt sprak de heer
Jan Janssen, welke hem een vrucht
baar priesterleven toewenste.
De daaropvolgende receptie werd
zeer druk bezocht en er kwamen
veel felicitaties binnen.
In het plechtig Lof, dat de neomist
diêzelfde middag opdroeg, bracht bij
op welsprekende wijze dank aan allen
die hem zijn opgang naar het altaar
hebben mogelyk gemaakt.
De feestelijke verlichting van de
versiering trok tot laat in de avond
honderden bezoekers.
Pater Albertus Beckers is eerst
laat aan zijn studie voor het priester
schap begonnen. Na beëindiging van
de lagere school,- heeft hij eerst ver
schillende jaren vader Beckers in de
kleermakerij geholpen en is van
hieruit later gaan werken in den
Haag en Wassenaar. In het begin
van de oorlog zag hij echter kans
zyn lang gewenst ideaal te vervullen
en is toen begonnen met de lagere
studies, die hij door zijn priester
wijding en zyn plechtige H\ Mis van
Zondag j.l. op zulk een schitterende
wijze heeft bekroond gozien.
Uittocht van Nederlanders een economische
noodzaak.
De beslissing van de Australische regering om minder emigranten
toe te laten, kan voor Nederland ernstiger gevolgen hebben dan
men op het eerste gezicht vermoedt. Wy leven in een tijd van
plannen en berekeningen en in Nederland is er nu eenmaal op
gerekend dat er eon bepaald percentage van onze bevolking zou
afvloeien in de komende jaren.
Een gedeelte van dit percentage zal nu thuis blijven. Dit moet ons
met zorg vervullen, temeer daar er ook in Canada krachten werken,
die de komst van de Nederlandse immigrant bemoeilijken. Men
vreest daar in vakbondskringen voor ernstiger winterwerkloosheid
in verband met do seizoenbedrijvigheid in de landbouw.
De komst van 700.000 emigranten
in een tijdbestek van enkele jaren
heeft zyn gevolgen gehad voor de
economie in Australië. Daar kwamen
duizenden merendeels ongeschoolde
krachten, die allen een plaats moesten
vinden in het bestaande productie
apparaat., dat niet in staat bleek de
grote stroom op te vangen. De in
vesteringen pasten zich onvoldoende
aan by dit beeld. De consumptie in
hot land steeg geweldig, de import
nam zo fantastisch toe, dat de mone
taire positie van het land geheel
ontwricht dreigde te geraxen.
De prijsstijging heeft in Australië
dezelfde schaduwzijden als in Europa;
nood van gepensionneerden, reële
inkomensdaling voor kleine kapita
listen, loonspanningen etc. Dit riep
een aantal vraagstukkon voor de
regering in Canberra op, die men
onmogelijk tegelijk kan verwerken.
Het meest dringende van die vraag
stukken t.a.v. de emigranten is wel
dat van de huisvesting, die een grote
rem vormt voor de mogelijkheden
van de emigranten om zich te ont
plooien. E011 tweede rem voor die
emigratie is het gebrek aan geld om
de aanlooptijd te financieren, dat is
de periode waarin men zich moet
vestigen en aanpassen. De deviezen
restricties vormen daarbij een vertra
gende factor. Al met al zijn de
noemde moeilijkheden voldoende om
in te zien dat de immigratie in
Australië vast moest lopen en het is
nog een wonder, dat zy tot op heden
vrywel ongehinderd voortgang heeft
kunnen vinden.
Bedragen beter te besteden
In Nederland steekt het spook der
werkloosheid weer de kop op. Wan
neer deze zomer voorbij is zal het
werklozenleger weor groter zijn dan
menigeen verwacht. Zou ook de
emigratie sterk verminderen, dan zal
dit het werkloosheidsvraagstuk nog
verzwaren. Er is dus alles aan ge
legen om de emigratie op peil te
houden. Dit kan alleen wanneer er op
het hoogste niveau overleg plaats
vindt tussen Australië en Nederland.
Het uitkeren van geweldige bedra
gen teneinde aan de nood van werk
lozen tegemoet te komen zal de
Wat ik vandaag gezien ongehoord
heb, is hemeltergend en weerzin
wekkend.
Een groep Australiërs en een andere
groep Nederlanders zyn teruggekomen
uit Tailand en Burma. Wy waren
goed en wel klaar mot onze wekelijkse
was en het luizenvrij maken van ons
matje, toen een colonne vrachtwagens
binnen kwam rijden.
Wy kijken natuurlijk; op de wagens
hingen, lagen en zaten een onkenbaar
stol scharminkels. Meteen drongen de
Australiërs naar voren; het waren
jongens van hun leger. Maar hoe ze
ook schreeuwden, vroegen en hun
eigen namen riepen, in goen van de
nieuwkomers kwam enig leven. Suf
en wezenloos hingen de koppen te
bengelen in de cadans van de wagens.
Vreselijk gewoon, om aan te zien.
De kleren hingen aan flarden om
hun lendenen on lange stoppelbaarden
gaven aan die toch reeds lugubere
gezichten een nog boefachtig uiterlijk.
Op zulke momenten voelen wy ons
hier „heer".
De Nederlandse jongens zagen er
stukken beter uit on zjj konden ook
wat vertellen over de 5 maanden, dat
zo ..up country" waren geweest.
In het kort komt het, wat het essen
tiële betreft, hierop neer
In Maart en April zyn elke dag
600 man per trein dwars door Malakka
vervoerd naar Bangkok. De reis duurde
6 dagen en was een lange marteling.
Beestenwagen, geen of slecht eten,
geen slaapgelegenheid dan de wagen
zelf.
Van Bangkok nog een eindje per
tiein, tot Bampong. Daar eindigde
de bestaande lyn on begon de route
voor de nieuwe lyn.
Dwars door het oerwoud had de
Jap een tracé uitgezet naar het Noor
den, om by de tempelgroep „Three
pagodes" in Burma af te zwenken
naar het Zuiden, over een bergrug
heen.
Om de 5 kilometer werd een groep
krijgsgevangenen achtergelaten, langs
de gehele route van 400 km. De weg
moest te voet worden afgelegd; zodat
de eerst vertrokken groepen het niet
zó beroerd hadden. Maar dit waren
zowat de laatsten, wat dagen en
weken trekken betekende door on-
doorwaadbaar oerbos.
Tailand heeft een regenval van s
meter per jaar, 11 maal zoveel als
Nederland en deze watermassa valt
in 4 maanden. Dan verandert het land
in een wereld van Noë, plensregens,
dagen en nachten, zoals alleen de
tropen die kennen.
De meegenomen kleren en bullen
lagen de eerste dag al langs de kant,
want de doorgezwete schouder schrijn
den van de ranselriemen.
's Avonds ergens zomaar in het bos
rusten in de regen en in de modder.
Dan weer verder opgejaagd en met
een zekere dood voor ogen, als je
achterbleef.
En toch bereikten niet allen de be
stemde plaats hoog in het Noorden.
Deze groepen hadden 200 km af te
leggen. Onderweg zagen ze reeds vele
eerder aangekomen vrienden, die nog
economische positie van ons land
schaden. Kan men niet beter meer
financiële steun bieden aan emigran
ten teneinde het overschot aan be
volking te verlichteD Zou de econo
mische structuur van ons land
ernstiger worden ondermijnd, wanneer
men onze emigranten toestond wat
kapitaalkrachtiger het land te ver
laten
Australië tobt met een huisves
tingsprobleem. Er zijn Nederlanders
geweest, die dit probleem hebben
willen ondervangen door een pre
fabricated huis mee te nemen.
De hieruit voortgesproten ellende
is groter geweest dan de voordelen
Vele modellen worden in de nieuwe
werold niet toegelaten om welke
reden dan ook. Zou men met de
Australische regering niet tot over
eenstemming kunnen komen betref
fende de invoer van goedgekeurde
pre fabricated woningen De finan
ciering van dergelijke projecten zou
in overleg tussen beide regeringen
kunnen worden geregeld.
Te weinig geschoolden
De animo voor emigratie is in
Nederland zeer groot. Ondanks de
starre redenering in bepaalde kringen
dat wij de besten het land doen
verlaten moet toch iedereen, die de
practische gang van zaken wil zien.
wel toegeven dat de emigratie ons
land geon economische schade berok
kent. Zelfs kan men in verschillende
bedrijfstakken nog spreken van een
overschot aan geschoolde krachten.
Van Australische zyde wordt nog
wel de klacht vernomen dat de
emigratie te eenzijdig is, te wemig
geschoolden omvat. Welnu door over-
ieg zou men kunnen overeenkomen
bepaalde groepen by de emigratie
voorrang te verlenen, waarbij dus
vraag en aanbod var. bepaalde krach
ten aan elkaar worden aangepast.
Men kan de Australiërs niet ver
wijten, dat zy de emigratie stopzet
ten, wanneer zy de nieuwe inwoners
van hun land geen werk kunnen
bieden. Aan Nederlandse zyde zal
men er naar moeten streven ook
zoveel mogelyk waarborgen te schep
pen dat de vertrekkenden elders een
toekomst hebben. Tot elke prys moet
worden voorkomen dat aan Neder
landers overkomt wat er gebeurde
met 2000 Italianen, die al vier maan
den zonder werk in Australië ver
toefden en tenslotte, de wanhoop
naby, in opstand kwamen. Dergelijke
incidenten wijzen er op dar de emi
gratie- en immigratieplannen van het
zendende en ontvangende land onvol
doende zyn gecoördineerd.
Economische noodzaak
Wy moeten hopen, dat de heer
Haveman on zyn emigratiestaf er in
slagen mag de emigratie op gang te
houden. De uittocht van Nederlanders
naar vreemde landen is voor ons een
economische noodzaak geworden.
Waar de komst van onze landge
noten elders geweldige problemen
opwerpt daar dient van Nederlandse
zyde alle hulp te worden geboden,
die mogelyk is om de verplaatsing
van onze landgenoten tot een succes
te maken.
De gunstige gevolgen der emigratie
beginnen zich reeds af te tekenen in
de vorm van steeds nauwere "vriend
schapsbanden die bijv. tussen Canada
en Australië enerzijds en Nederland
anderzijds ontstaan. Zoals het nu
gaaczou de emigratie kunnen stokken.
Men neme alle mogelijke maatregelen
om haar voortgang te doen vinden.
om opnieuw ie verzilveren?
Het beste adres
Schildersbedrijf
Langstraat 46
Telef. 713
bezig waren met barakken bouwen
of reeds aan een spoordijk werkten.
Als eindelijk de Jap definitief „halt"
gt, is er niets, niets, wat op een
legerplaats lykt. „Bouw hier maar
een kamp; er is overal hout genoeg".
Zo begon het leven daar; eerst pro
beren van bamboe en takken een
afdak te bouwen voor de ergste
zieken, die in do regen lagen te rillen
van de koorts of longontsteking. Dan
waren die tenminste tegen de ergste
regen beschermd. Toen de eigen
barakken.
Na een week stond er al zoiets; als
het moét, kun je veel. Maar heel die
week lagen ze na het werk in de
zelfde regen en modder, als waarin ze
gewerkt hadden.
Die tocht en de eerste week kostte
vele doden.
Nu begon het eigenlijke werk pas
een weg kappen door het oerwoud,
een dicht tropisch oerwoud, waar de
natuur machtiger is dan de hakkers;
waar de natuur zich met oerkracht
verzet tegen elke aantasting van haar
domein.
Een tropisch oerwoud is als een
muur; machtige woudreuzen strekken
hun armen uit over een wirwar van
ondergroei en slingerplanten. Dode
reuzen liggen kris kras te wachten op
'gehele verrotting.
Daar moet de weg dwars doorheen;
tot men op een ravyn stuit, waar bul
derend een rivier haar weg zoekt. Nu,
in de regenmaanden zyn het machtige
stromen, die alles meesleuren.
Van gevelde bomen moet een brug
worden gebouwd en de Jap jaagt,
jakkert de jongens af. Ze vertellen
ons, dat de Jap in dolle overmoed
vrienden van boven af het ravijn in
stiet.
De zieken zyn niet te tellen.
Maar de Jap heeft geen tijd te ver
DE GRUYTER'S
Snoepje van de week
een zakje heerlijke
versnaperingen en
een kinderverrassing
BIJ AAMKOCJP VAN I 4.QÖ AAN OE GRUYTER - ARTIKELEN
Op 10, 13 en 17 Aug. herdacht
genoemde vereniging haar 25jarig
bestaan. Dit feit werd gevierd met
een nationaal concours, dat op die
dagen onder zeer grote belangstelling
vooral van Brabantse zyde, werd
verschoten. De prijzen werden als
volgt behaald:
Ere-afdeling
ie St "Willibrordus, Milheeze 170 p
2e Neerlandia, Bakel 159 p
3e Voltreffers, Stiphout 15» p
4e Batavieren, Tegelen 135 p
3e Strijd in vrede, Maarheze 155 p
6e St Lambertus, Helmond 148 p
Rozenprijs
St Oda, Venray 11 rozen
ie kampioen: St Willibrordus, Mil-
ieze, 47 p
2e kampioen Batavierenf Tegelen,
46 p
Ereteken: Jac. Derks, Aalst 30 p
A-klasse
ie St Joris, Leunen 143 p
2e Volharding, Lierop 142 p
3e St Hubertus, Merselo 142 p
48 Eendracht, Aarle Rixtel 140 p
se St Anna, Venray 138 p
60 St Antonius, Venray 135 p
7e Batavieren, Castenray 135 p
Rozenprijs: St Antonius 2, Venray
10 rozen
10 kampioen Volharding, Lierop,
44 p
2e kampioen: St Joris, Leunen 44 p
Ereteken: Jan Vogels, Helmond 28 p
Klasse B
ie Eendracht, Veulen 151 p
20 Willem Teil, Nederweert 146 p
39 Stryd en vrede 2 Maarheze 142 p
40 Diana, Venray 140 p
30 Vredelust, Deurne 131 p
69 Rozenjacht, Vlierden 131 p
70 Treffers, Neer 12s p
se Stryd in vrede, Maarheze 127 p
Rozenprijs: Eendracht maakt macht
Asten, 8 rozen
ie kampioen Willem Teil, Oirlo
47 p
2e kampioen: Diana, Venray 45 p
Ereteken: J. v. Geldrop, Maarheze
33 p
Klasse C
ie St Bernardus, Bergeyk 141 p
2e St Joris 5, Leunen 133 p
3e Willem Teil, Nedorweert 133 p
40 Rare Schutters, Overloon 132 p
5e Volharding 2, Lierop 131 p
6e Batavieren, Rips 124 p
7e Willibrordus, Milheeze 122 p
8e St Sebastianus, Heide 120 p
liezen, deze spoorlijn moet klaar om
snel te kunnen toeslaan in de richting
India! Hier zal het leger langs moeten
vanuit China, nu Amerika steeds meer
de Pacific gaat beheersen.
Desnoods ranselt hy de zieken naar
buiten en staaltjes van heldenmoed
zyn betoond door de dokters en ook
de geestelijken.
Met eerbied noemen de jongens
namen als Dominé Hamel, de paters
Neyens en Jenniskens en de dokters
Mreyen en zovele anderen. Helden in
de positieve zin van het woord.
Hoe dokter Mreyen, pas afgestu
deerd als jongeman van 24 jaar mee
moest naar Burma. Vlak voor de kust
een torpedo in het schip; in een
oorlog tellen geen mensenlevens; dit
Japanse schip moest de grond in, dus
gaan er honderden krijgsgevangenen
mee, ook al zijn het landgenoten.
Dokter Mreyen redt zich, maar is
zyn medicynenkist kwijt. Zonder iets
begint hy zyn werk in de jungle. De
Jap zweept de mannen op en steeds
voller komt de ziekenbarak.
Dan eist de Jap meer mensen; dus
moeten de zieken aantreden. Mreyen
is zelf doodziek, maar toch staat hy
in de deur en weigert toegang. Pang,
een klap met de kolf, maar hy wijkt
niet. Weer slagen, maar geen toe
gang. Tot de dokter neervalt. Doch
als de Jap wil binnengaan, om de
zieken van hun ligplaats te slaan
jry pt hy de benen van de Jap en
ïoudt vast, hoe de Jap ook slaat,
Dan geeft de Jap toe. Als later de
dokter zelf ligt te klappertanden van
de koorts, laat hy zich langs de zieken
dragen.
Ja, de jongens vertellen soms met
tranon in de ogen, over deze helden.
Er is geen verschil tussen geloof en
stand, tussen rangen wapen beroeps
soldaat of landstormen Deze helden
98 Vredelust, Deurne 11s p
RozenprijsConcordia, Mierlo 7 r
1 e kampioen: St Bernardus, Bergeyk
43 p
2e kampioen: Rare Schutters, Over
loon 43 p
Ereteken Th. Franssen, Overloon
32 p
KoningskruisM. Verhoeven, Mil-
heze 3i p
Personele baan
ie H. van de Laar, Bakel 26 p
2e W. van Geldrop, Maarheze 25 p
3e H. Gieben,St Anthonis 25 p
49 J. Kujjten, Mierlo 25 p
5e J. Schepers, Maarheze 25 p
Rozenprijs: M. Verhoeven, Milheeze
4 rozen
Vierenprys: M. Snellen, Bergeyk
Drieënprys: M. Janssen, Liessel
Tweeënprys: J. Hendriks, Merselo
Eenenprys: J. Vonk, Posterholt.
Rieter
Maria Rieter werd geboren in Blit-
terswyk. Als Franciscanes van Heit-
huizen, vertrok zij op 1 Juli 1893 naar
de missie van Flores.
Willem Andries J. Rieter was
geboren te Blitterswyck in 1868.
Priester gewijd te Roermond 10 Maart
1894, werd hy in dat jaar kapelaan
te Blerick.
Jan Rieter werd geboren in i860
te Blittorswyck, studeerde te Rolduc
en vertrok naar Engeland, waar hy
de lagere wijdingen te Leeds en te
West-Minster ontving. Priester gewyd
te Roermond op 21 Maart, keerde hy
als zielzorger naar Engeland terug,
was van 1888—1889 rector van de
Franciscanessen te Mook en
vertrok toen als missionaris naar
Nieuw-Orleans.
Roeffs
Edmond Lodewijk Roeffs, die ge
huwd was met Theodora Francisca
van Berchem (Wyenberch) was vanaf
1705 t.a.z dood secretaris te Blit-
terswyck, waar by overleed. Van 1711
tot 1728 was hij ook Schout van
Well. Zijn vrouw stierf op 26 Sep
tember 1756 te Blitterswyck.
Van de Voort
Martinus van de Voort was echt
genoot van Johanna Camps. Hy was
staan voor iedereen open.
Dan komt de grootste ramp over
de spoorlijn: of de onmenselijke be
handeling door de Jap, de maanden
lange regen en de honger nog niet
genoeg slachtoffers hadden geëist,
brak de cholera uit. Eerst in de
kampen der romusha's, dwangarbei
ders van Java, die door Soekarno maar
al te gewillig aan de Jap zijn uitge
leverd en hier langs de dodenlyn
sterven als ratten.
Ook de Tamils, die aan deze meest
gevree8te ziekte sterven, vormen hele
hopen voor de brandstapel. Maar dat
ziet de Jap nog niet; deze Tamils, de
meest verachte wezens onder de In
diase paria's, en Romusha's sterven
in stilte, sterven by hopen, maar geen
haan zal er naar kraaien. Het is niet
eens de moeite waard ze terug te
brengen naar Java ot India.
Met de krijgsgevangenen staat het
iets anders. Als er van het groepje
Nederlanders reeds 3000 aan de spoor
baan verbrand zijn en van de Austra
liërs meer dan 7000, vindt de Jap het
tyd de cholerakampen te ontruimen.
Wie besmet wordt, kan zyn oigen-
dommen wel afgeven aan vrienden
en een brief krabbelen aan zyn
familie; een paar dagen en weg ben je.
Er heerst een dodelijke angst onder
de jongens. Sommigen smeren hem
het kamp uit, de jungle in.
Waai ze gebleven zyn, weet nie
mand. Via een andere weg de eeuwig
heid in
Wy vragen, hoe ze aan eten kwamen.
Langs de rivier voert de Jap rijst
aan; de zakken moeten vandaar door
hot bos naar de kampen worden ver
voerd. In hoofdzaak volgt de spoorlijn
het dal van de rivier, waardoor aan
voer mogelijk is.
En dan Iaat de Jap vanuit het begin
punt af en toe 50 koeien optrekken
geboren te Venray, 2 Februari 1834
en overleed io Juni 1892. Hy was
secretaris van de gemeente en lid
van het parochiaal kerkbestuur.
Verdellen
Gertrudis Verdellen werd geboren
te Venray op 4 December isu, leefde
ruim 50 jaren in een gelukkige echt
vereniging met Martinus Poels en
overleed 7 Juni 1888.
Verbercht
Petrus Verbercht heette ook Hubers
en was in 1636 pastoor te Venray;
hy overleed plotseling22 Januari I600.
Zyn zuster Jenneken Hubers huwde
met Laurentius van Holsaet, alias
Berchum. Uit dit huwelyk werden 5
kinderen geboren, Catharina, die ge
boren was te Maashees 2 October
1628 en 17 April 1699 overleed, was
gedurende 33 jaren Syndica van de
Minderbroeders.
Bjjen zyn niet zozeer onmisbaar
wegens hun honingproductie als wol
vanwege hun beslissende invloed op
de oogst van zaden en vruchten. De
natuur heeft ze in haar dienst gesteld,
zonder dat de nijvere dieren het be
seffen. Want hun nijverheid is naast
liefhebberij, de voorwaarde voor oigen
bestaan.
Zy zuigen voor hun plezier de
nectar uit de bloemen, tegelijk zorg
dragende voor de bevruchtingd.w.z.
beladen met stuifmeel van de meel
draden van andere bloemen, dragen
zy dit by hun bewegingen ongemerkt
op de stampers over.
In de Verenigde Staten zyn deskun
digen aan het werk geweest, om te
onderzoeken hoe groot de invloed der
byen bijvoorbeeld op de zaadopbrengst
van alfalfa is. De alfalfa is namelijk
een belangrijke soort klavor, die in
enorme hoeveelheden voor voer on
ook voor zaad winning wordt gekweekt
Dat by dit onderzoek is gebleken
dat de bijen liefst niet ver van hui#
gaan, wekt natuurlyk geen verwon
dering. Waarom zouden zy verder
vliegen, indien zy dicht by de korf
kunnen vinden wat zy wensen De
opbrengst van alfalfa-zaad bleek n.l.
binnen een straal van honderd meter
van de korf belangrijk hoger to zyn
dan op een km afstand.
Hoe meer byen aan het werk zyn»
des te hoger wordt de zaadopbrengst.*
Bjj een gering aantal bijen bleek
slechts 4 procent van de alfalfa te
zijn bevrucht. Toen men de korven
dichter plaatste verkreeg men 'n
rendemont van 12 tot 40 pet.
Mear zaad, minder honing
Het is geen wonder, dat ook de
eigenaars van de grote boomgaarden
in Californië graag zien, dat de
bijenhouders hun korven gedurende
de bloeitijd in de boomgaarden zetten.
De vruchtenkwekers betalen daarvoor
een grote som.
In een bepaald district met 6000
bijenkorven bedroeg de opbrengst
aan alfalfa-zaad 69 kg per ha. Toen
men de korven tot bijna het dubbele
aantal had uitgebreid, steeg de op
brengst tot 190 kg per ha.
De honing productie daalde evenwol
tegelijkertijd. Dit is een onvermijdelijk
gevolg van de grotere concurentie van
de byen onderling, die de beschikbare
nectar voorraad nu met een groter
aantal inzamelaars moeten delen.
De belangen der bijenhouders en die
der zaad- en vruchtenkwekers staan
dus recht tegenover elkaar.
Economisch is het echter voordeli
ger meer zaden en vruchten te oogsten
dan honing. De kwekers zouden dus
de bijenhouders in sterker mate
tegemoet dienen te komen, om het
verlies aan honingopbrengst te com
penseren, wanneer zy meer korven
op dezelfde oppervlakte verlangen.
onder enkele Tailanders. Voor elk
kamp een; ook vanuit Burma vor-
trekken zulke kudden.
De eerste kampen komen wel aan
hun trek, maar verder dan halfweg
komen ze niet. De dryvers geloven
het wel, verkopen er hier een, daar
rooft een tijger 's nachts e#n beestje
en soms ook roven krijgsgevangenen
een extra beest, zonder aan de hoger
gelegen kampen te denken. En juist
in deze kampen, in het diepe binnen
land, vallen de meeste slachtoffers.
De Australiërs leden de zwaarste
verliezen; zij zaten precies in het
epidemie centrum, doch ook hun aan
geboren gebrek aan zindelijkheid,
welke de tropische Nederlander eigen
is geworden, is zeker ten dele debet
aan deze grote verliezen.
Er waren groepen by, waar 96 pet
slachtoffer werd. De Tamil- en Ro-
mushakampen stierven byna geheel
uit.
Nauwelijks zyn de jongens binnen,
of een andere groep komt ons ver
sterken, om het vliegveld te maken.
Van Sumatra arriveren enkele hon
derden Nederlanders, die daar reeds
een landingsterrein voor vliegtuigen
hebben aangelegd in het oerwoud.
Apatisch en geheel gedemoraliseerd.
Dan komt een scheepslading van
Java, onlangs teruggekeerd van Flores
en Timor.
Op Flores stierf de helft, voordat
aan het werk begonnen kon worden
en later tengevolge van bombarde
menten door de Amerikanen, nog eens
een beduidend aantal.
Het is een droeve litanie van ver
nederingen, honger, corruptie, zielo-
leed en demoralisatie, welke al deze
groepen ons opdreunen. Zy overdrijven
niet; de werkelijkheid is zó erg, dat
overdrijven niet mogelyk is.
Vele van mijn beste vrienden en
