ALBERT HEIJN 1651 - 1951 Venray's Gymnasium bestaat 300 jaar Masting an is uitgesproken De Uit de geschiedenis van Venray en omgeving. Uit „Peel en Maas" Een kermis op de kermis. BEL BIJ BRAND 392 MAAKT U HET LEVEN GOEDKOPER! Zy praten de mensen hier voor, dat de fazenda over de kop gaat, dat ze moeten zien, dat ze ander werk krijgen enz. Jammer genoeg zijn er al verschil lenden hier in gelopen, maar ieder heeft zijn goed recht en kan hier gaan als hij wil. Nu zijn er al verschillenden, die ondervonden hebben, wat het is om alléén in Brazilië te staan. In deze enkele maanden hebben ze al ver schillende plaatsen gehad. Er zijn er by, die al een ander vak hebben moeten kiezen om werk te kunnen houden. Ze verdienon nog niet de helft van wat zij eertyds op de fazenda ver dienden, toch zeggen ze, dat het hen nog goed gaat en proberen zo nog meer mensen mee in het ongeluk te trekken. Alles gaat hun goed, zoals wy het hier horen en toch weten wij zeker, dat er zelfs verschillenden by zyn, die hun kost niet behoorlijk hebben. Hoe het zal aflopen, weten we natuurlijk nog niet, dit is echter wel zeker, dat als de Nederlandse regering ons de toezegging geeft, die ze heeft gedaan en het duurt niet te lang, dan zal er hier zeker een got toekomst zijn voor velen. Laat de kankeraars en dwarskijkers hier maar vertrekken, daar wordt het niet slechter van. In „Peel en Maas" van 2 Juli 1051 staat een artikel over „de stichting van Yssel- steyn". Hieruit zou ik een klein stukje willen aanhalen, nl. „Het antwoord zal slechts zyn, dat een groot vertrouwen op God en eon paar harde werkknuisten dit hebben mogelijk gemaakt en het nog mo gelijk maken, dat ook nu nog jonge kerels de wyde Peel(Wereld) intrekken om voor zichzelf en hun gezin de taaie grond te gaan ontginnen, te werken onder omstandigheden, waar voor velen hun neus optrekken." Dit geldt ook voor de mensen die hier op de fazenda zijD. Wat het crediet aangaat zou ik nog een stukje uit Peel en Maas van 3-3-'5i in herinnering willen brengen n.l. van links en rechts. Deurne gaat 346 ha ontginnen. De kosten van dit ontginningsobject zyn begroot op f 1.386.238,25 voor arbeidslonen en f 391.100,— voor andere kosten. In dezelfde kolom staat een ar tikeltje over „Nederlands boeren- kolonie in Brazilië in zorgen". Aan dit artikeltje zou ik willen toevoegen, dat het gevraagde crediet hiervoor is, in de eerste instantie f 2.500.000,— Het betreft hier 700 Nederlanders op 2000 ha land. Hier zit al eenzelfde bedrag in, maar dan is ook het gehele bedrijf klaar. Deurne heeft voor 346 hectare f 1.777.438,25 nodig, en dit zijn dan nog maar alleen de ontginnings- kosten. Hiermede hoop ik de ge moederen van de diverse familieleden weer tot rust te hebben gebracht en ik ga eindigen met vele groeten aan vrienden en bekenden. Tot een vol gende keer. Een OUD-DORPSGENOOT Noot van de Redactie. De lezers van dit blad weten, dat intussen de garantie door het Ryk voor een lening van 2V, millioen gulden met algemene stemmen door de Tweede Kamer is goedgekeurd. GELD VERDIENEN EN ERVEN VORMEN GEEN GENOT MEER De bolastingban, waarin ons volk gevangen zal zitten in de komende jaren, is na uitvoerige debatten in de Tweede Ka mer uitgesproken. Op velerlei terrein zyn er wijzigingen aan gebracht en het zyn helaas evenzovele verzwaringen met hier en daar een oase van drukvermindering, waar de loden last eon bepaalde volksgroep ten onder dreigt te doen gaan. Men is kris-kas door de fiscale wetgeving gewandeld om de vereiste 245 millioen voor de bewapening byeen te schrapen en do kamerverslagen moesten daardoor wel enigszins ver ward worden. Wy willen nu na afloop van de stryd de slag nog eens overzien en de meest getroffen punten opsporen. Eerst het inkomen In het algemeen heeft men er naar gestreefd zoveel mogelijk inkomens bronnen aan te tasten om te vermij den dat de eigendommen van 't volk nog verder zullen worden verteerd, waardoor het faillisement van Neder land volledig een feit zou zijn ge worden. Toch kon de eigendom niet geheel onaangetast blijven en men heeft de vermogensbelasting en het successierecht aangegrepen 0111 hier het mes in te zetten. Het tarief van do vermogensbelasting wordt voor de jaren 1951-4 met 1 pro mille ver hoogd. Heeft men een vermogen van f loo.oon dan bedraagt de verhoging 2 pro mille, dit is zo te verstaan dat de stijging langzamerhand tot het ge noemde percentage wordt opgevoerd. Tot nu toe betaalde men een half procent per duizend gulden en dit wordt dus 0.6 procent. Het bedrag der verhoging mag voortaan van het inkomen worden afgetrokken. Renteniers e.d. Een verlichtende bepaling is hier voorts nog dat ouden van dagen en zij die voor levensonderhoud op 'n klein vermogen zyn aangewezen in 't ver volg een groter bedrag van het zui ver vermogen mogen aftrekken. Tot op heden was dit f 7500 indien men minder dan f 75000 bezat, en een in komen genoot van minder dan f2500 In do toekomst mogen de genoem de categorieën tot f 20.000 aftrekken indien men niet meer dan een ton bezit en het inkomen minder is dan f 3500 Verder zal het bedrag van de inkomsten- en de vermogensbelasting nooit de 90 procent van het inkomen mogen overschrijden, terwijl ook het aantal vrijstellingen voor lijfrenten voor hen die geen pensioen genieten is verruimd. Hieruit bemerkt ieder duidelijk, dat men inziet dat de las ten welhaast te zwaar worden, doch alleen bereid is wat opluchting te brengen, indien een belastingplichtige met totale ondergang wordt bedreigd. Meer ergernis <lan erfenis Om het successierecht is een felle stryd gevoerd. De minister wilde ook het tarief voor de overgang van ou ders op kinderen verzwaren, doch is daarin niet geslaagd. Nu moeten de andere groepen het ontgelden. Voor afstammelingen in de tweede en ver dere graad wordt het tarief nu 6 tot 30 procent. Bloedverwanten in de rechte opgaande lyn betalen 12 tot 3s procent* en wie broers of zusters wat heeft toebedacht zal daarvan 21 tot 40 procent in de staatskas zien verdwijnen. Kinderen van broers of zusters gaan voortaan een derde tot ruim de helft aan vadertje staat of feren by een erfenis. Wie geen fami lie is van een overledene kan eigen lijk evengoed niet meer erven, want de ergernis over 't afstaan van min stens 40 tot 60 procent zal in de meeste gevallen groter zijn dan het genot en de vreugde van hetgeen werd verkregen. Dit betrof dus hoofdzakelijk de ver mogenssfeer. Op het gebied van het inkomen zyn de veranderingen veel meer ingrijpend. Vooral het bedrijfs leven heeft het moeten ontgelden en ieder, die zich op dit terrein nog welvarend noemde zal weldra alle reden hebben dat te ontkennen. Er komt een extra belasting voor alle winsten, die meer dan f 8500 bedragen voor een gehuwde of meer dan f 7500 voor 'n ongehuw de of meer dan f 8500 plus f 500 per kind voor hen die kinderaftrek genieten. Dit geldt dus niet voor doktoren, advocaten, middenstan ders en andere burgers die een vry beroep uitoefenen. Deze extra-belasting zal voor de eerste f 12000 boven de genoemde sommen 5 procent bedragen. Komt men daar nog boven, dan loopt het tarief op tot zeven en 'n half procent. Y en nootscha psbelasti ng Voor de vennootschapsbelasting is thans een tarief vastgesteld, dat be gint met 45 procent van de winst en eindigt met het cyfer 52. Men kan dus met een gerust gewe ten zeggen, dat voortaan de helft van alle vennootschapswinst naar de kas van minister Lieftinck verhuist, om nog maar te zwygen over de bedra gen die van de andere helft langs andere weg nog in de schatkist zullen vallen. Moet men dit nog belasting noemen De gestelde regel ly kt er meer op alsof men op deze wyze 'n gedeelte van het bedrijfsleven wil nationaliseren, waarbij men dus juri disch de eigendom in handen laat van de opbouwers van de bedrijven, doch hen de vruchten gaat ontnemen. Duurdere kinderen Buiten het bedrijfsleven heeft men de inkomens zoveel mogelijk ontzien. Minister Lieftinck heeft zich hier be perkt tot een aanval op de kinderaf trek. Tot nu toe had men recht op kinderaftrek voor minderjarigen, dus voor allen die nog geen 21 jaar waren. Die leeftijdsgrens wordt nu verlaagd tot 17 jaar. Alleen voor gebrekkige kinderen blijft de oude regeling ge handhaafd. Voor kinderen van 17 tot 25 jaar, die voor een beroep worden opgeleid of onderwijs genieten mag men ook aanspraak doen gelden op kinderaftrek. Heeft men 3 kinderen die in de termen vallen voor kinder aftrek dan komt nog één kind meer tussen 17 en 21 jaar voor aftrek in aanmerking. Duurder autorijden Tenslotte zal de motor-rytuigen-be- lasting drastisch worden gewijzigd. Voor vrachtwagens, ambulancewa- gens en autobussen betaald men in deze vier jaren 30 procent meer. Ry wielen met hulpmotor, motoren en driewielers worden 40 procent in de belasting duurder. Voor de personen auto's heeft men een progressieve re geling samengesteld, die wel ten ge volge zal hebben, dat er vooral veel zware wagens van de weg zullen ver dwijnen. De verhoging daarvoor be draagt immers 90 procent. Voor de middenklasse en lichte auto's zyn de percentages respectievelijk 75 en 62, Het minimumtarief vangt voortaan aan by 60C kg. zodat lichte personen auto's ongeveer 25 procent in de be. lastingkosten zullen stijgen. In het algemeen moet hierover op gemerkt worden, dat nu ook deze belasting wel sterk gaat meewerken aan het sluitend maken van het staatsbudget, terwijl de oorspronke lijke bedoeling van deze heffing was om het onderhoud en de aanleg der wegen te bekostigen. Alleen in het licht van onze bewapeningsplicht is dit aanvaardbaar, terwijl ook de con sumptiebeperking 'n hartig woordje meespreekt. IntussenSterkte TUCHT EN ORDE. Op 9 October 1700 hadden de leraren een vergadering gehad, waar in men gezamenlijk beraadslaagd had over „middelen tot onderhouding der goede discipline". Het was dus koek en ei Maar op diezelfde noodlottige o October kondigde de Principaal P. Driessens, zonder voorkennis van de medeleraren, aan de studenten af: „dat die savons niet tuys soud bevonden worden, soude gehouden worden in de herberg geweest te zyn, vermits 't zune pligt niet was (zoo hy zeyde:) hun in herbergen op te zoeken: en alzoo voor de eerste keer soude betaele eenen schilling, voor de tweede keer een roede en voor de derde een arbitaire straff." Zo iets op eigen houtje vast te stellen, was blijkbaar aan de Princi paal niet geoorloofd. Wat wil het geval Op 25 November de studenten vierden zeker Sinte Cathrien attra peerde de Principaal enige studenten in een herberg. Hy vroeg zyn mede- leraren, wat voor straf hij zou geven. Maar deze Heren waren de eigen machtige bepalingen van 9 October nog niet vergeten. En zy antwoordden hem dat hijzelf de straf allang had vastgesteld, dat bet blijkbaar dus hun zaak niet was, daar hy reeds privé zich rechten had aangematigd en dat hy dus alleen wel kon straffen. De Principaal Driessens is toen boos geworden en heeft zyne medeleraars „met indignatie, in plaats van collegi ale vriendschap bejegend". En P. A. Houba en W. van de Ven vonden deze burenruzie gewichtig ge noeg, om die aan „de achtbare re geerders der heerelykheid Venray" by schrijven van 4 December 1790 mede te delen, „met versoecke, dat hierinne by resolutie mag worden voorsien". Op 13 December besluiten de Heren Regeerders om een copy van het schrijven te zenden aan den Heer Rec tor Driessens met verzoek om over de „beswaernisse omstandig binnen acht dagen te berichten". Aan die acht dagen heeft Driessens zich wel niet gehouden, maar op 22 December richt hy zich in een uit voerig schrijven „Aan de Eersaeme Regeerders der Heerlijkheid Venray". Over niet minder dan 17 punten, allen min ot meer de gezagsverhoudingen betreffend, vraagt hy uitsluitsel. Daar na zal hij over de kwestie in casu nader treden, „by welcke gelegentheid den Remonstrant zal genootsaekt zyn de gebreecken der heren Profess, stydig aen de behouding der studie, aen de Reglementen en naedere ordinantiën te kennen te geven, opdat hier inne door medewerken van de heren Re geerders. aen wie des aengaende ook een waeksaem ooge is aanbevolen, zal worden voorsien." Het schijnt ons toe, dat de Re geerders de zaak maar blauw blauw gelaten hebben. In elk geval had Driessens op 4 Januari en de Leraren op 10 Januari 1791 nog geen ant woord. In 1793 bemoeit zich Coninx weder met de Venrayse school. Hy wil by schrijven van 28 Augustus 1703 de oorzaken weten van de achteruitgang in het aantal leerlingen. En het „jurisdictie Gericht tot Venraey" antwoordt op 6 September 1793: „door 't misnoegen van veele ingezeetene en uytlanders over den Professor Heer Driessens ende de tweedracht, welke noch sehynt te heerschen onder de professoren, is het niet te ver wonderen, dat 't getal der leer lingen vermindert, de plichten niet worden achtervolgt ende de discipline verslapt en vervolgens af te meeten, dat den bloei der schooien door de aanweeser.de professoren nouyt zal worden herstelt." „Aangezien verder geen andere geestelijken meer te vinden zyn, die de taak kunnen overnemen, is de enige oplossing, dat de school worde overgegeven aan de Paters Minderbroeders, welke door haar kennisse in alle landen den meesten invloed kunnen hebben." Reeds 9 September kwam het ant woord. Men werd in Venray vrij gelaten de school over te doen aan de Minderbroeders. Verschillende pogingen zyn toen nog gedaan om deze overdracht te verhinderen. Tevergeefs echter. En in Venray zelf en in Gelder met Coninx aan het hoofd zag men geen andere uit weg tot herstel van tucht en bloei. En zo werd aan de afgezette leraren op 30 September 1793 door Coninx bericht: „En de meesters zig ook verwy- ten moeten, dat zy door hunne geduurende oneenigheeden en kwaede verstandhouding met den principaal tot 't notoir verval der schoole oorzaak gegeven hebben." Uit het reeds door ons behandelde, weten wy al, dat de Minderbroeders slechts enkele jaren hebben kunnen arbeiden voor een verhogende opbloei. Na een aantal jaren zullen de seculiere geestelijken weder de school leiden en heroprichten, totdat in 1844 de Minderbroeders voor goed de lei ding krygen. Over bijzondere voorvallen, die goede orde en tucht betreffen, horen wy weinig meer. Er komen in de loop van de jaren nieuwe reglementen, waardoor men zich aanpast aan de toestanden, zoals zy zich ontwikkelden. Deze reglementen ieder kent ze zyn over het algemeen zeer mak te noemen: straffen worden bynaniet meer genoemd. Men laat die blijk baar meer over aan de welwillendheid en het juiste inzicht van de actuele leraren. C. S. Familie van Aerssen Te Ayen onder Bergen was een familie van Aerssen (ook genoemd ab Arcen, van Arseen), die met Venray en omgeving in betrekking hoeft Zo is een Jacobus van Aerssen uit deze familie van 1734—1759 kapelaan te Geysteren geweest. Franciscus Dooremans, wiens moeder Anna Dorothea van Aerssen heette, overleed 20 Juli 1850 als pastoor te Wanssum. Een andere Franciscus Dooremans ontmoette wij als rector by de Ur- sulinen te Venray. Henrica Elisabeth van Aerssen, geboren 24 October 1777 huwde met Hendrik Trynes uit Leunen. Jacobus Gabriël van Aerssen, ge boren 15 April 1796 huwde met Ar- noldina Elisabeth Hoeken, geboren te Well 10 Januari 1816. Bernard Joseph Lodewijk van Aerssen, geboren 12 Januari 1827 trouwde met Johanna Huberta Verhof- stadt, geboren te Well 13 Juli 1834. De kapel van Merselo De oude kapel van Merselo bestond uit een klein, laag voorgebouw met een klein torentje en kleine raampjes en uit een hoger achtergebouw met priesterkoor. Dat achtergebouw was omstreeks 1500 opgetrokken in eenvoudige spits bogenstijl. Het vóórgedeelte werd, blijkens een ankeropschrift, in 1665 bijgebouwd. In die tyd werden ook de ramen van gekleurde midden- iuitje3 met opschriften voorzien. Rovers en plunderaars Venray heeft in zyn geschiedenis genoeg last gehad van stelend, rovend en plunderend gespuis. Jan van Heuium, die in 1579 toren wachter was, heeft dikwijls van af zyn hoge zetel de naderende komst van verdachte ruiterbenden moeten berichten. In 158-1 lagen in Januari te Venray twee regimenten, die veel schade aanbrachten. Appio Conti lag te Veltum. Tydens het beleg van Venlo en Gravo was het in 1586 een voort durend doortrekken van troepen. Graaf van Mansfeld gelastte Venray brood, bier, vlees en spek enz. enz. te leveren. Van 1575 tot 1590 moest daarbij nog contributie betaald worden op het kasteel van Well. Op 19 September 1588 en plunderde en brandde het lekker heerschap Maarten Schenk; de schade was f 10.000, wat toen een enorme som was. Van 10 September tot 9 October 1589 lag er weer een regiment in Venray. Zelfs in 1649 moest hot dorp nog zyn deel betalen in een som van f 75.000,— en later nog f 925,— dok ken. Men zette toen het mes op de keol: binnen 14 dagen betalen of jullie krygen inkwartiering van soldaten. Men koos toen maar het geld in plaats van de manschappen. De portalen van de parochiekerk De twee houten portalen werden indertijd door ingezetenen van Venray geschonken. Het bleek uit de op schriften. Het portaal aan de zijde van de markt had als opschrift: De deugentryke Allegonde en Cor nelia van Rosmaellen, gezusters en geestykke dochters hebbdit portael geseven Ao 1686". Op het ander stond: „Peerke Groenen de weduwe van Henri Claes saliger heft dit portael gegeven uit den naam van Anneken Claes nichte Ao 1692"» Juist iets om nu in huis te nemen hp mannen in huis kunnen U op dorstige dagen soms verrassen met de vraag of er niets te drin ken is. Dan is hel een hele voldoening voor een huis vrouw om dadelijk met een paar flesjes koel hier voor de dag te kunnen komen. Ook aan tafel kan juist nu een glas bier zo hijzonder welkom zijn. Denk er dus om straks een paar flesjes van De Gruyter mee te nemen. De Gruyter heeft heerlijk licht en donker hier in han dige pullen. Een pul kost maar 40 cent met cassahon. Er gaan twee reuze glazen uit! Niet vergeten dus, bier in huis te nemen. voor 50 jaren terug No. van 10 Aug. 1901 Behouden-s enige kleine scher mutselingen, was de kermis vrolijk, bedaard en kalm afgelopen; iedereen vermaakte zich, zonder in buiten sporigheden te vervallen en erge dronkenschap kwam in het geheel niet voor. Aan de heer Jan Vermeulen werd het polychromeren van twee nieuwe altaren aan de rechterzijde in de parochiekerk toevertrouwd. De heer A. Derksen te Oostrum, slaagde s Augustus op 22 jarige leef tijd voor het hoofdacte examen. Pater Cassianus Pompe O.F.M., vroeger te Venray wonende, overleed als missionaris in Zuid Chansi. Hy trad als wereldlijk priester m de Orde van de Minderbroeders. Do gemeenteraad van Wanssum besloot tot het bouwen van een nieuwe school te Geyateren. De jongelui van Maashees, „eerste liefhebbers van een pretje, waartoe gewoonlijk de ware eendracht en onderlinge vriendschap een aan leiding geven", maakten op 4 Aug. een uitstapje naar de z.g. „Kamp", ten einde de bonen te bezichtigen, die over een kolossale uitgestrektheid gepoot waren door de Gebr. Janssen. WAAR SPROOKJES HERLEVEN. Hoewel het niet onze gewoonte is, om de kermisspullen nog eens extra te beschrijven de meeste zyn al lang oude bekenden maken wij nu graag een uitzondering voor 'n aparte attractie, die dit jaar op de Venrayse kermis wordt vertoond. Als we nog even in onze herinne ring terug gaan, en vooral de ouderen zullen dit beamen, dan is er heden weinig meer over van de kermisro mantiek van jaren her. De romantiek is verdwenen, de orgels sterven uit, de droompaleizen van vroeger met hun barokke schoonheid verdwijnen om plaats te maken voor nieuwe gebouwen zonder fantasie, koud en kil, met schreeuwende luidsprekers en neonverlichting. Maar gelukkig heeft men nog iets van dit oude en romantische bewaard en dat komt nu op onze kermis. Men vindt er een tent, waarvan de voorzijde bestaat uit een oude gevel van 'n lunapark van Janvier, met 'n schitterend orgel, welk de oude wal sen uit Weenen laat horen. In de tent zelf herleeft alles in minia tuur doch in volle werking de kermis van vroeger, met spelende orgels, draaiende carrousels, cakewalk en schommels, perdjesspullen, poffer tjes kramen en alles wat in vroeger jaren de kermis maakte. Sinds 1916 heeft de oude heer van de Velde uit Arnhem deze collectie samengesteld en sinds 1946 ishy met zijn jeugdiger compagnon van Wasse naar op toer gegaan om deze unieke collectie onder de ogen van het pu bliek te brengen. Men moet respect hebben voor de twee ondernemers, die met eindeloos geduld en heel precies byna alle oude kermisvermakelijkheden hebben op gebouwd. Daarom is 't geen wonder dat men overal in ons land grote suc cessen had met deze tentoonstelling die voor jong en oud de kermis van vroeger in zyn originele vorm te voorschijn tovert. Wy twijfelen er niet aan of ook in Venray zal de „kermis op de kermis" de nodige belangstelling ondervinden. GOEDKOPER LEVEN IN DEZE DURE TIJDI ALBERT HEIJN UW KRUIDENSER Dan betaalt U de allerlaagste prijzen voor Uw levensmiddelen met volledige garantie voor de allerbeste kwaliteit en het juiste gewicht. Neemt een maand de proef. Koopt één maand AL Uw kruidenierswaren bij Albert Heijn. Niet alleen dat U de beste kwaliteit ontvangt, U zult versteld staan van de vele voordelen welke AlbertHeijn U biedt. Voordelen, welke „directen sprekend" in Uw huishoudgeld tot uiting komen. MACARONI Elleboog 250 gram JL JL ct PUDDING Groot pak van 100 gram I O ct KRENTEN 7 Extra voordelig 100 gram I ct SINAASAPPELSAP Uit zonnig Florida per blik ct HEERLIJKE JAMS Nieuwe oogstp. pot70-54- T*3ct APPELSTROOP -0 Zeer goedkoop p. bekerv.a. 3 r ct APPELMOES 7R Van Goudreinetten per blik 3 ct LEVERPASTEI ,7 Extra voordelig per blikje 3 ct ZALM 1Rn Per '/.blik 280 ct per '/2bl. lOUct CINOERELLA AQ Zware Choc. Repen O voor t w ct FRISSE DRUPS Diverse soorten 1 50 gram JL 3 ct FRUITDRUPS 9- Om mee te nemen O rol /3 ct LIMONADE-SIROOP QO Per (les 1 30-110 - OT ct BISCUITS 7Q Vers en croquant 200 gram *7 ct SPECULAAS AQ Heerlijk gekruid 250 gram Ir ct ZAANSE KOEKEN M.Cinderellaplaatjeperbus 3 3 ct ZOUTE BOLLETJES R1- Een Specialité per bus O 3 ct ONTBIJTKOEK Grote, fijne koek per stuk HT 3 ct Nu geldi meer dart ooil voor Uw dure geld: Spaart do fraaie plaatjes voor Albert Heijn's Cinderella album

Peel en Maas | 1951 | | pagina 4