TWEEDE BLAD VAN PEEL EN MAAS
1651 - 1951
Venray's Gymnasium
bestaat 300 jaar
BEL BIJ BRAND
3 9 2
De Poêitietechtec
vonnist....
De betekenis van de
Noord-Limburgse Landbouw.
ZATERDAG 23 JUNI 1951
No.'25
TWEE EN ZEVENTIGSTE JAARGAN6
Onder Nederlands Bewind
Zoals wy in ons vorig artikel
beloofden, laten wy bier woordelijk
het schrijven volgen van de Inspec
teur, gedateerd 19 Juli 1824:
Ten vervolge der door my, in ant
woord op Uwes Excellenties aan
schryving van 7 December 1822, aan
Hoogdenzelven gerigte missive van
12 Maart daar aanvolgénde, nopens
de in my'n District aanwezige scholen
op welke onderwijs in de Latijnse
taal gegeven wordt, heb ik de eer
nader te berigten, dat er zulk een
school in de gemeente Venray zoude
bestaan, daaromtrent officieele narigt
van de plaatselijke Regering verlangd
en dan ook dadelijk bekomen heb.
Ik geef my de eer deze narigt kopye
lyk aan Uwe Excellentie mede te
deelen, dezelve luidt als volgt:
(Hier volgt dus dan het schrijven
van het Gemeentebestuur van Venray
aan de Schoolopziener)
„Ter voldoening My'n Heer, aan U
"WeJEd. Gestr. missive van den 27
Aug. 11., heb ik de eer U WelEd.
Gestr. aangaande het geven van
onderwijs in de Latijnse taal alhier
te berigten, dat in het jaar 1661
(bedoeld is i65i) op voorstelling van
Burgemeester en Schepenen van Ven
ray, alhier door Zijne Koninklijke
Hoogheid, den toenmaligen Souverein
vorst der Nederlanden, by Resolutie
van den 21 Maart deszelven jaars
(deze d turn klopt niet met de ons
ter beschikking staande gegevens
een school is opgerigt, tot onderwijs
der jeugd in de Lat-ynse taal en in
de R.Katholyke religie, welke school
in den jaro 1793, door Zy'ne Majesteit
den Koning van Pruissen aan het
alhier bestaan hebbende Convent der
Minderbroeders is overgegeven ge
worden, tot 1804 met groten bloei
heeft bestaan en vele treffelijke stu
denten opgeleverd heeft.
Dit convent door het fransche
Gouvernement opgeheven zy'nde, is
aldaar een secondaire school ingesteld
geworden en hetzelve daartoe, door
den toenmaligen Keizer der franschen
aan de gemeente vereerd geworden,
welke laatstgemelde school echter,
wegens de booge aan de gemeente
opgelegde bezoldigingen voor drie
Professoren en wegens derzelver on
geregelde levenswijze, van geen bij
zonder nut meer zijnde, op verzoek
der ingezetenen in 1811 (is 1810) is
afgeschaft geworden, zoo dat deze
gemeente sedert dien tijd tot
1817 van hare oude gewoonlijke
school ontheven was, als wanneer de
toenmalige Kapellaan, de Heer van
de Kerkhof, op aanzoek der inwoneren
en des Eerw. Heer Pastoors, met de
voorkennis van het gemeentebestuur
wederom heeft begonnen aan eenige
jongelingen dezer gemeente, in ge
meld convent de latynsche taal en
wel gratis, te onderwyzen, waarby
zich dan straks ook verscheidene uit
andere plaatsen hebben gevo6gd.
Dit alles is geschied in de hoop,
dat met er tyd alhier wederom, met
autorisatie van Zy'ne Majesteit, Onzen
geëerbiedigde Koning, eene school
voor de Latynsche taal mogt daarge-
steld worden; weshalve dan ook het
gemeentebestuur in 1819 Zijne Ko
ninklijke Majesteit, om behoud van
meergemelde Convent, tot herstelling
der scholen heeft gesuppliceerd, maar
dit gebouw door de Administratie
der Domeinen verkocht geworden
zy'nde, alvorens er eene Resolutie ten
deze was gevolgd, is dezelve zonder
effect gebleven, edoch heeft welge
melde van den Kerknof, op verzoek
der ingezetenen, die niets vuriger
wenschen, als de volkomene herstel
ling der scholen, voortdurend onder
wezen.
Deze Heer van den Kerkhof is
thans Vikaris der Kapelle van het
gehucht Meerselo, binnen den gemeen
te, aldaar woonachtig, zyn voornaam
is "Willibrordus, geboren te Deurne,
Provincie Noordbraband, den 23 Febry
1781, dus oud 42 jaren, heeft geene
speciale aanstelling van de hooge
Overheid, het getal zyner studenten
beloopt thans 17, waarvan 7 inwoners
en 10 uit andere plaatsen, een dezer
is 12 jaren en alle andere zyn boven
de 14 jaren.
Zy' zyn in verscheiden Klassen
verdeeld als:
1. Logica, waarvoor maar een
student.
2. Rhetorica, waarvoor 5 studenten
3. Poësis, waarvoor 2 studenten.
4. Syntaxis, waarvoor 1 student.
3. Gramatica, waarvoor 5 studen
ten.
6. Figuur, waarvoor 3 studenten.
De boeken welke er gebezigd wor
den zyn:
Voor Logica Adam Conzen, prae-
lectiones logicae.
Voor Rhetorica Le Say, Bibliotheca
rhetorum en Pomey, Candidatus
rhetorici8.
Voor Poësis, Alvari, Ovidius en
Virgilius.
Voor Gramatica, Alvari en de brie
ven van Cicero.
Voor Rudimenta, Alvari en Vir-
glllU8.
Buiten de Latijnse taal wordt er
geen onderwijs gegeven, als in de
Logica en in de Bybelsche geschie
denis naar L'Hommond.
Gemelde Heer van den Kerkhof
heeft mij overigens verklaard, dat hij
geen openbaar onderwijs geeft, dat
hij alles gratis deed en tot geene
aanstelling van Gouvernementswege
genegen is, edoch is het de wens van
het gemeentebestuur en van de inge
zetenen allen, dat deze school moge
bijbehouden blyven of wel een' soort
gelijke alhier by" autorisatie van Zijne
Majesteit moge daargesteld worden,
waartoe de ligging dezer plaats in
den allergezondsten luchtstreek, in
een aangename vlakte, bestaande
meestal uit landbouw met bekwame
huizen voor logementen, bijzonderlijk
geëigend is.
De Schout van Venray,
get. VERBLACKT.
(De Schoolopziener laat nu verder
volgen):
En daar nu myns inziens, dit in
stituut van den Heer Kapellaan Kerk-
hofs evidentljjk in de termen valt
van die inrigtingen, welke bij voors.
U HoogEd. Gest. aanschrijving en de
daartoe aanleiding gegeven hebbende
Ministerieele Dispositie worden be
doeld, zoo wilde ik Uwe Excellentie
in overweging geven of het niet
doelmatig zyn zoude, dat ook deze
school, die naar mijn bedunken nim
mer onder de aanmerkende lagere
scholen kan gerangschikt worden,
door den Heer Inspecteur Wijnbeek,
wiens komst in deze Provincie eer
lang wordt tegemoet gezien, bezocht
wierde en op deszelfs rapport, ten
aanzien der suppressie of van het
voortdurend bestaan daarvan, zoo
danig beslist, als bevonden zal worden
te behoren.
Als ondertekening volgde:
De Referendaris Schoolopziener
in het 3e District.
Tot zover zijn schrijven.
De school van Kapelaan van den
Kerkhof werd dus met ondergang
bedreigd.
Maar voordat dit werkelijkheid
werd, zouden er zich nog enige to
nelen afspelen.
Wy kunnen die tonelen lezen in
het schrijven vanuit Den Haag, van
waaruit het doodvonnis werd uitge
sproken over de school te Venray
en andere.
Dat doodvonnis werd uitgesproken
door de Minister van Binnenlandse
Zaken. Onderwijs en Waterstaat op
13 September 1824.
Zyn decreet werd met begeleidend
schrijven gericht aan de Staatsraad
Gouverneur van Limburg.
Het decreet zelf, door ons enigs
zins ingekort, luidde aldus:
De Minister, enz.
Gezien het verslag van den In
specteur der latynse scholen van
7 dezer, ten aanzien van derzelver
inrigting, de onmogelijkheid om er
bestendige verbetering in te brengen,
zoolang dezelve, gelyk tot nu toe,
van allen onderstand ontbloot blyven
mitsgaders het nadeel, dat zy aan
de erkende latynse schoolinrigtingen
toebrengen.
Heeft goedgevonden en verstaan
het navolgende vast te stellen:
ie. Met het laatst der loopende
maand zullen gesloten worden een
negental onwettige Latynsche Scholen
gevestigd in de Provincie Limburg
met namen te (volgen de 9 scholen,
waaronder te Meerselo (gemeente
Venray), bediend door W. van den
Kerkhof.
2e. Aan elk der Besturen van
voormelde gemeenten de gelegenheid
aan te bieden om in de plaats der
alzo gesloten scholen een Kollegie
op te rigten, op den voet der alge
mene Reglementen, moetende dezelve
Besturen, ten einde tot die oprigting
te worden gematigd, hun verzoek
deswege door tussenkomst van den
Heer Gouverneur inzenden met be
paalde opgaven der jaarlyksche toe
lagen, welke zy in staat en bereid
en bereidwillig zouden zyn ten be
hoeve van zoodanig gesticht te ver-
leenen, alsmede met aanwijzing van
een geschikt gebouw voor hetzelve,
zullende het verzoek niet in aan
merking kunnen komen, tenzy het
van die opgave en aanwijzing ver-
zeld zy.
3e. Afschrift dezer resolutie te
doen toekomen by nevengaande mis
sive: Aan den Staatsraad Gouverneur
der provincie Limburg.
Volgens dit besluit zat Venray dus
einde September 1824 zonder Latynse
School, hoe primitief die dan ook op
dat ogenblik was.
Of de gemeente van de verleende
faciliteit gebruik heeft gemaakt en
alsnog pogingen heeft aangewend
om tot heroprichting te komen, is
ons niet bekend.
Maar het lykt ons toe, dat Ka
pelaan van de Kerkhof voorlopig
althans met zyn onderwijs is verder
gegaan.
Want deze kranige Priester is ï.u
geen katje geweest, dat men zonder
handschoenen kon aanpakken.
Luisteren wy maar eens, wat de
Minister zoal meer over hem te ver
tellen had in zyn schrijven aan de
Gouverneur.
Ik heb de eer U, H.Ed. Gestr.
hiernevens te doen toekomen myne
resolutie van heden ter sluiting van
een negental der onwettige latynsche
scholen, welke my met U.H.Gestr.
missives van 22 Maart 1823 no. 6,
22 September 1823 no. 9 en 21 Juny
11. no. 21 zyn opgegeven, als ook
wegens het oprigten van kollegen in
derzelver plaats, waar zulks mogt
kunnen geschieden.
U.H.Ed. Gestr. gelieve aan dezelve
resolutie de noodige uitvoering te
geven en te zorgen, dat de gemelde
schoolsluiting, gelyk overal, zoo in
het byzonder te Merselo, gemeente
Venray, worden en blyven gehand
haafd; want het is te voorzien, dat
de onderwijzer aldaar, de Kapellaan
van den Kerkhof zich die sluiting
niet gewillig zal getroosten.
Reeds heeft hy zich niet aan het
schoolbezoek willen onderwerpen,
tot welk einde zich de Inspecteur
op mijnen last derwaarts had bege
ven en heeft hij bovendien aan den
schout der gemeente verklaard, dat
hy, gratis onderwijzende, zich be
schouwde a!s geen onderwys te geven
en niet verlangd van Gouvernements
wege erkend te worden.
Officieel in elk geval was Venray
voor de zoveelste keer zijn College
kwijt. Maar met een taai „luctor et
emergo" heeft het voorde herrijzenis
ervan gevochten. C.S
De prijs van het
grondonderzoek.
De pry's van het grondonderzoek
wordt bepaald door de kosten voor
chemicaliën, instrumenten en diverse
materialen, terwijl de loonfactor ook
een belangrijke rol speelt, aangezien
ons laboratorium arbeidsintensief is.
Sinds 1947 zyn de kosten voor
materialen, instrumenten en chemi
caliën met circa 30 pet. gestegen,
terwijl, zoals bekend, per 1 Januari
1950, 1 September 1950 en 19 Maart
1951 de lonen telkens met 5 pet.
omhoog zyn gegaan.
Doordat het aantal te onderzoeken
monsters toenam, hebben wy' tot nu
toe geen prijsverhoging behoeven in
te voeren. Thans zienwy ons genood
zaakt, teneinde onze kosten te dekken,
de pry's van het onderzoek met
ingang van 23 Juli a.s. met circa 10
a 12 pet. te verhogen.
Wellicht ten overvloede wy'zen wij
er op, dat het Bedryfslaboratorium
voor grond en gewassenonderzoek
(met laboratoria te Oosterbeek, Gro
ningen, Geldrop en Goes) eigendom
is van de georganiseerde landbouw,
te weten de Stichting voor de Land
bouw en tegen kostpiys het onder
zoek verricht. Het maxen van winst
wordt hierby' niet beoogd.
Tussen het Bedryfslaboratorium
voor grond en gewassenonderzoek en
de Rykslandbouw en Rykstuinbouw-
voorlichtingsdienst en de Onderzoe
kingsinstituten voor de landbouw
(Landbouwproefstation en Bodemkun-
dig Instituut T.N.O., Centraal Insti
tuut voor Landbouwkundig Onderzoek
enz.) bestaat een zeer nauwe samen
werking.
In dit verband zy' er nog eens op
gewezen, teneinde teleurstellingen te
voorkomen, dat alleen op de analyse
cijfers van het bedryfslaboratorium
voor grond en gewasonderzoek door
de ryksland- en tuinbouwvoorlich-
tingsdienst een advies inzake de
bemesting wordt gegeven en kan
gegeven worden, omdat een 25jarige
ervaring, gebaseerd op honderden
proefvelden en honderdduizenden
monsters uit de practyk hen in staat
stelt een goed gefundeerd bemesting
advies op te stellen.
Voor de monstername kunt U zich
wenden tot de Ryksland- of wel
Rijkstuinbouwconsulent van Uw
streek of diens assistenten.
De Directeur van het
Bedryfslaboratorium voor
Grond en Gewasonderzoek
F. DECHERING.
Omzetdaling inde kleinhandel
in de maand April.
Na de belangrijke stijging van de
omzetten in vele branches van de
kleinhandel is blijkens de door het
Economisch Instituut voor de mid
denstand gepubliceerde gegevens in
April j.l. een terugslag gevolgd.
Voor de omzetdaling, welke van
Maart op April werd geboekt zyn
voor het kruideniersbedryf 17 pet,
slagersbedryf 14 pet., groenten en
fruit 9 pet., zuivelproducten 12 pet.,
bakkersbedrijf 13 pet., banKetbakkers
20 pet., chocolaterie 23 pet., tabaks
fabrikaten 12 pet., alcoholhoudende
en alcoholvrije dranken 14 pet., par-
fumeriën en toiletartixelen 14 pet.
Bu de detailhandel in textiel, in
schoeisel, in glas, aardewerk, porce-
lein en huishoudelijke artikelen, in
meubelen en aanverwante artikelen
en in het rywielbedryf waren de
geldomzetten in April jl. resp. 22, 30
31, 18, 19 en 25 pet. lager dan die
in de voorafgaande maand.
De geldomzetten in groep duurzame
consumptiegoederen waren vrijwel
alle in April hoger dan in diezelfde
maand in 1950.
Uiteraard brengt deze daling van
de omzet by vele winkeliers moei
lykheden met zich, welke zich vooral
manifesteren in een gebrek aan
liquide middelen en zou verscheidene
winkeliers wel eens tot geforceerde
verkoop kunnen dwingen.
Vrydag j.l. was de Raadzaal van
ons gemeentehuis weer omgetoverd
in een kleine rechtzaal, waarin de
zonden van het dagelijkse leven ver
giffenis bekwamen tegen zoveel of
zoveel gulden boete.
De Officier van Justitie wees de be
klaagden in deze zonnige namiddag
op de gevangenisdeuren, die langzaam
maar zeker verder openzwaaien, als
geen verbetering intreed en de griffier
boekte keer op keer de guldentjes, die
als zoenoffer moesten worden betaald.
Opmerkelijk was ditmaal het aantal
fietsers, die in kennelijke' staat hun
stalen ros bestegen hadden en al
laverende over de wegen in deze
streken een gevaar vormden voor het
andere verkeer, dat niet zoveel aan
Bacchus geofferd had.
Zy allen kregen naast een extra
uitbrander, nog een schoon gedruKt
papier mede, om, zoals de Officier zei,
als afschrikwekkend voorbeeld boven
hun bed te hangen. Er staat iets op
van „Als de drank is in de man etc.
en is bovendien geïllustreerd met
jeneverkruiken en verkeersborden.
Het begon al direct met B. uit
0tter8um, die in buitengewoon beste
stemming over de weg gezwaaid had
met zyn fiets en by zyn aanhouding
„kennelijk rook naar sterke drank".
Daarom kon hy nu f 30 betalen of
15 dagen gaan brommen.
Het zelfde recept kreeg W.L. uit
Horst, die wat met Boerderybouw
te doen heeft, wat hem echter niet
verhinderd had ook Schiedam met
zyn belangstelling te vereren.
H. uit Horst (wat ze in Horst toch
drinken hèhad het zelfs bestaan
na een achttal borrels in zijn jeep te
kruipen, weg te rijden en prompt aan
de overzijde in de greppel verdwaald
te raken. Al beweerde beklaagde, dat
dit de eerste keer was, dat hy in een
café kwam, het mocht niet baten. 14
dagen brommen en zyn rijbewijs kwijt
voor een half jaar.
L. uit Bergen sloot de ry met
dronkelappery per fiets en kreeg het
gewone men f 30 of 15 dagen.
Dan kwam R. uit Bergen aan de
b6urt, die een onderstel van een
kapotte wagen maar mee naar huis
genomen had, omdat hij bang w
dat de jeugd zich zou bezeren. Voor
deze jeugdbescherming kreeg hy echter
f 10 of 5 dagen, omdat oude onder
stellen per slot van rekening ook nog
wat waard zyn.
Mej. D. uit Tegelen had haar zwager
uitgescholden, voor iets heel lelijks
en, dat had die zwager niet genomen.
Het resultaat was, dat ze nu f 10
moest betalen, die de uitgescholden
zwager weer als getuigegeld incas
seerde.
Een andere dame uit Griendtsveen
had pluimveevoederbonnen vervalst
en was tegen de lamp gelopen. De
officier eiste f so en in plaats van een
meewarig gezicht te trekken om er
nog een tientje af te krygen werd
prompt de schuld voldaan.
W.L. uit Bergen was in Indië ge
weest en had daar jicht opgelopen.
Toen hy dan ook in het D.U.W.-
kamp in Venray kwam en daar al
die dekens zag, kon hy de verleiding
niet weerstaan, toen hy" met verlof
ging, om er enkele mee naar huis te
nemen. Hy vergat ze echter na het
verlof mee terug te brengen en daar
stond hy nu voor terecht f 13 of
10 dagen.
Een oud en gebrekkig mannetje, op
wie nooit iets aan te merken was
geweest, kwam in Gennep op zekere
dag in een café en toen de kastelein
even naar achter ging kon hy' de
verleiding niet weerstaan om een
greep in de geldladete doen. Hij werd
gesnapt en ondanks het, feit, dat hy'
het geld direct terug gaf en nu ver
legen stamelde, dat hy" zelf niet wist
hoe hy' daartoe gekomen was, werd hy'
veroordeeld tot f 13. Men kan nu een
maal niet ongestraft in een ander
mans geldlade zitten.
De koperziekte woedt ook nog steeds
en als mer, zo op deze zitting hoorde
hoe het daar op de papierfabriek in
Gennep toegaat, dan blykt het wel,
dat daar het koper en andere waarde
volle materialen voor het oprapen
liggen, terwyl er bovendien nog geen
controle is. Toen men er eindelijk
achter kwam waren een dikke 800
kg. koper verdwenen en zy, die daar
meer van wisten, stonden nu voorde
beklaagdenbank. Deze hielden echter
vol, dat zij van de chef toestemming
hadden gekregen om dit oude ma
teriaal te verkopen. Maar de chef
zwoer dure eden, dat hy' daarvoor
nooit toestemming gegeven had.
Het einde van het droeve lied was,
dat A.R. en H.I. uit Gennep f 50 boete
kregen, 1 maand voorwaardelijk met
een proeftyd van 2 jaren. Idem voor
G.J. en J.v.G., eveneens uit Gennep
en deze laatste kreeg er nog eens
extra f 60 by, omdat hy electrische
dozen en nog meer van zulk spul
meegenomen had.
Dan was er tenslotte nog een ad
vocaat uit Bloemendaal, die in Arcen
met zyn auto, een kind tegen de
grond had gesmakt. Toen hy" had ge
constateerd, dat de kleine geen ver
wondingen had en verder goed was
verzorgd, reed hy door, maar werd
door de lange arm van de Rijkspolitie
weer by de kraag gepakt. Zyn schit
terende verdediging en zijn juriiische
spitsvondigheden verhinderde de po
litierechter echter niet om f 23 of
5 dagen te vragen voor deze onbe
leefdheid.
By het jongste bezoek van de leden
der Provinciale Staten werd aan
deze heren o.a. een uiteenzetting
gegeven van de betekenis van de
Noord-Limburgse landbouw, die, zoals
werd gezegd, door zyn intensiviteit
de grootste opbrengst geeft per 100
ha. van heel ons land.
Als verder bekend is, dat in prac
tisch de gehele wereld geen land is,
dat een dergelijke opbrengst per 100
ha. kent als Nederland, dan zal men
dus feitelijk kunnen zeggen, dat de
Noord Limburgse boeren het meeste
uit de grond halen.
En inderdaad is dat een pluim, die
ze met recht verdienen. Het lijkt ons
interessant enkele gegevens over de
Noord Limburgse landbouw eens te
publiceren
Onder Noord Limburg verstaan we
hieronder dan het gebied begrensd
door Maasbree—Ke8sel—Helden
Meyel en Mook.
1. Oppervlakte volgens Mei-inven
taris 1950.
Bouwland 30 duizend ha.
Weiland 16 duizend ha.
Tuingrond 4200 ha., waarvan 2700
ha. groenten en 1500 ha. fruit.
Tuinbouwzaden 2400 ha.
Oppervlakten beteeld met rogge
11 duizend ha., haver 6 duizend ha.,
tarwe 1000 ha., gerst 500 ha., maïs
1200 ha., aardappelen 4 duizend ha.,
bieten 3 duizend ha., asperges 650 ha
Het overgrote deel der akker vruch
ten wordt in de gemengde bedrijven
veredeld tot veeteeltproducten.
Deze cy'fers zyn dit jaar ongeveer
hetzelfde al is de aspergeteelt wel
toegenomen alsmede haver en gerst.
Paarden en Rnnderen.
Aantal paarden per 1 Mei 1950:
5921 8tuks.
Overwegend zwaar Ned. trekpaard.
De fokdag te Horst brengt binnen-
en buitenlandse kopers te samen om
jong paarden materiaal aan te kopen
uit dit land van Nico van Melo.
De hengst van deze naam is wel
licht het beste vaderpaard uit de
historie der Nederlandse fokkerij.
In geldswaarde is de betekenis van
de paardenstapel moeilijk uit te
drukken, doch menig fokker dankt
zyn opkomst aan één goed paard.
Dit afgezien vanhet feit, dat de
„paardenarbeid" ook nog in letterlijke
zin grote betekenis heeft.
Het lichtere landbouwtuigpaard is
behalve voor landarbeid zeer aan
trekkelijk voor de ruitersport.
Het totaal aantal stuks rundvee
bedroeg op 1 Mei 1950 32 duizend.
Zuivel en vlees.
De fabriekmatige zuivelbereiding
dateert van de laatste 45 jaar.
Als voorbeeld ter oriëntering zij
hier genoemd de fabriek te Venray,
die in 1904 werd opgericht.
Aantal aangesloten leden 1025 (in
Noord Limburg totaal ruim 3000)
Aantal stuks melkvee 4200, per
boer 4 a 5 (in Noord Limburg even
eens 4 a 5)
Geïnvesteerde bedrijfsmiddelen 1
millioen.
Per melkkoe is dit f 250 (in Noord
Limburg iets hoger wegens kleinere
fabrieken)
Melkaanvoer 1950 ruim 13 millioen
kg. (in Noord Limburg totaal 35 mil
lioen kg)
Landelijk gemiddelde per fabriek
7.5 millioen kg.
In Friesland, bekend als zuivelpro-
vincie, zyn 5 van de 48 fabrieken
boven 13 millioen kg. aanvoer.
Gemiddeld vetgehalte voornaam
ste waarde indicator steeg van
3,1 tot 3,6 pet. Hiermede is het lan
delijk gemiddelde bereikt.
Dit is een opmerkelijk resultaat
van jarenlange veeverbeteringsactivi
teit. De modernste methoden van
veeverbeteringen worden in deze
streken toegepast en wel coöperatief
mot ruggesteun van eigen econo
mische instellingen (melkerscursussen
stalwedstryden, t.b.c.bestryding, run-
derhorzelbestryding, melkcontrole,
kunstmatige inseminatie)
Door strenge controle op aange
voerde melk is het landsgemiddelde
betreffende andere kwaliteitseisen
overschreden Noord Limburg volgt
Venray hierin op de voet.
De te Venray aangevoerde melk
wordt verwerkt tot de navolgende
producten:
1. Boter 56 pet f 1,800,000
2. Melkproducten x) 17 p f 600,000
3. Melkpoeder 4 pet f 110,000
Cons melk verkocht ter
verw. elders 13 pet. f 400.000
5. Veehouders terug 10 pet f 200.000
totaal f 3.100,000
Vleesproductie 70 pet. der zuivel
productie is f 7,000 000
Totale jaaropbrengst in Noord
Limburg f 17000.000
Voor Noord.-Limburg zyn deze pro
centen gelyk. De totaal opbrengst
van de zuivel is f 10.000.000,—
x) Onder melkproducten te ver
staan: losse melk, gepasteuriseerde,
gesteriliseerde flessenmelk, papsoorten
karnemelk, Yoghuit, roomys en cho
colademelk.
Varkens.
Aantal in Noord Limburg per 1 Mei
1950 rond 64,000 stuks.
Deze veestapel biedt de landbouwers
gelegenheid af te leveren voor onze
vleesproductie minstens 70,000 stuks
a f 175 is voor rond 12 millioen
gulden per jaar.
Coöperatief werden in 1950 afgezet
via de Limco te Weert 42,560 stuks
voor een bedrag van f 7.231.984.
PlnimTee.
Aantal per 1 Mei 1950rond 1.300,000
stuks; legkippen 1 millioen stuks.
Alleen aan de C.V.V. te Venlo
werden uit Noord Limburg in 1950
geleverd 74,887,743 eieren of ruim
4,5 millioen kg. ter waarde van
f 9.845,000.
De productie van eieren is, blijkens
gegevens verstrekt door de eierveilin-
gen, te stellen op ruim 110 min.
stuks, waarde f 12,500,000
Verkoop pluimvee ruim
10 pet. hiervan f 1,500.000
Totaal f 14,000,000
Door kunstverlichting 's morgens
en 's avonds gedurende de winter is
de productie circa 17 pet. opgevoerd
en verlegd naar het winterseizoen,
waardoor mede wordt bereikt, dat
over het gehele jaar deze productie
ongeveer gelyk blykt en ook steeds
verse eieren beschikbaar komen.
Voor de goede legstammen zorgen
o.m. het Fokstation te
Horst en de fok- en vermeerderings-
bedryven. Eieren worden vrijwel uit
sluitend uitgebroed in moderne broe
deryen met grote capaciteit, tot
150.000 eieren per jaar.
Naast veeteeltproducten worden de
laatste jaren ook suikerbieten geteeld
In 1950 ingeladen te Wanssum
15000 ton afkomstig van georgani
seerde bietentelers, geleverd aan de
centrale vereniging, waarde circa
f 540.000.
Tuinbouw.
De tuinbouw, waaronder verstaan
wordt groenteteelt, fruit
teelt, zaadteelt, boomkwekerij, bloo-
mistery' en bollenteelt is in Noord
Limburg een belangrijke bron van
inkomsten.
Op vele kleinere bedryven in de
gemeenten Venlo, Horst, Helden,
Baarlo, Grubbenvorst is de tuinbouw
de hoofdbron vau inkomsten, terwyl
op het gemengde land- en tuinbouw
als nevenbedryf een steeds grotere
plaats gaat innemen.
Er is geen enkele tuinbouwstreek
in Nederland waar de tuinbouw in
zo grote verscheidenheid voorkomt
als in Noord-Limburg.
In Venlo, Helden, Horst, Baarlo en
verder verspreid over vrywel alle
N.-Limburgse dorpen wordt de groen
teteelt beoefend onder glas en in da
volle grond.
De fruitteelt vindt men vooral langs
de Maas en in de gemeente Venray.
Ook deze heeft zich de laatste jaren
uitgebreid over vrywel alle N.-Limb.
gemeenten.
De kwekerij van vruchtbomen in
Lottum, Baarlo, Tegelen enz. is
wereldbekend. Dit is het grootste
centrum van vruchtbomenteelt in
Nederland. Veel wordt van dit product
dan ook geexporteerd.
In Horst e.o. worden beduidende
oppervlakten stokbonen voor zaad
geteeld, die afzet vinden in Engeland,
Duitsland en België. Het is dan ook
het grootste centrum van stokbonen-
teelt in Nederland, voor zaad en ook
voor de groene pluk. Oppervlakte
zaadteelt 400 ha. De opbrengst be
draagt pl.m. f 800.000.
De groenteteelt is echter de voor
naamste tak van tuinbouw in Noord-
Limburg en is reeds voor 1900 in
Venlo uitgeoefend.
Venlo is tot heden dan ook de
voornaamste groenteteeltgemeente in
deze streek en levert ieder jaar voor
pl.m. f 5000.000 aan groenten af.
Hierna volgt de gemeente Horst met
een omzet van f 1350000 en de ge
meente Helden met f 750.000.
Een grote schakel by de afzet van
de Noord-Limburgse groenten od fruit
is de Coöperatieve Venloso Veiling
te Venlo. Deze organisatie, waarvan
practisch alle Noord-Limburgse boeren
en tuinders lid zyn en naast groen
ten en fruit ook eieren veilt, heeft
een totaal omzet van f 25.000.000 en
is dan ook de grootste veiling van
het land.
De voornaamste producten die aan
gevoerd worden op de veiling ts
Venlo zyn
Product omzet kg omzet f. oppervl.
Augurken 13301000 2443000 710 ha
Asperge 1500000 2190000 630 ha
Bonen 8000000 1336000 300 ha
Sla 6000000 1700000 gl. en na.
Tomaten 4200000 iioöooo eo ha
De gehele omzet aan groenten be
draagt pl.m. f 12.000.000 en aan fruit
f 1 200.000.
Van de totale omzet van de Coöp.
Venloso Veiling werd 43.8 pet. ge
exporteerd voor een bedrag van
f 5.500.000. Duitsland deelt hierin
voor 31.81 pet, Engeland 1.60 pet.,
Frankryk 3 30 pet., België 0.26 pet.
Bekende exportproducten zyn: sla,
fyne augurken, asperge en bonen.
Benodigde hulpstoffen
Ten behoeve der voorziening van
veevoeder en kunstmest en de ver
koop van veldvruchten heeft de ge
organiseerde landbouw aan de mede
voor dit doel aangelegde haven te
Wanssum een moderne graansilo en
opslagruimte gebouwd. Zeer belang
rijk, ook voor de voedselvoorziening,
is deze gelegenheid tot opslag, drogen,
reinigen en bewaren van consumptie-
granen. veevoeder en peulvruchten.
Omzet veevoeder afgeleverd aan
leden in 1950 17000 ton voor pl.m.
f 5.950000 Rechtstreeks afgeleverd
voor pl.m. f 3 050 000, samen f 9.000 000.
Kunstmest afgeleverd te Wanssum
28.000 ton f 3.600.000. Rechtstieeks
per spoor rond f 2.400 000. samen
f 6.000.000. Totaal f 15 000 000.
