TWEEDI BLAD VAN PEEL EN MAAS Staat vast in Uw geloof Bevolkingscijfers over 1946-1949 Wat te doen tegen griep? De haat teqea BEL BIJ BRAND 392 Wetenschap tegen Wetenschap Uit het verleden van Venray en omgeving. oeipeinzinqen Oorlogsmolest... UDaaeschuuiUtq ZATERDAG 11 NOVEMBER 1950 No. 45 EEN EN ZEVENTIGSTE JAARGANG Nog maar kort geleden hebben wij in Venray de zo uitstekend geslaagde Wilma gehad en we hebben allen iets medegenomen van het heilig vuur, waarmede de missionarissen ons hart hebben willen ontsteken. Ve hebben begrepen, dat het Mis siewerk ook ons werk is. We hebben beseft, dat wij door onze persoon, door ons gebed en door onze stoffelijke gaven moeten mede worken aan de uitbreiding van het Godsrijk, dat ook ons Ryk is. En met een gerechtvaardigde trots vernamen wy, dat ons klein deke naat zulk een belangrijke som wist byeen te brengen Moge onzó ijver niet verslappen En het kleine missiebusje niet het enige bewys zyn van onze volhar dende ijver voor het heil van de zielen Er staat ons allen echter nog een andere taak te wachten. En in zekere zin is dio nog gewichtiger, omdat liet betreft onszelf, onze kinderen, onze medeburgers. Wy willen dadelijk duidelijk zyn door een voorbeeld. Een kapelaan van de St. Thoresia- parochie in Rotterdam Zuid, wist na een ruim zesjarige krachtige arbeid de volgende droeve cyfers te geven. In zyn zesjarige praktijk had by '150 jongens voorbereid op de her nieuwing van de doopbeloften Al die jongens dus hadden plechtig be loofd als katholiek te leven en te sterven. Slechts 50 (vijftig) komen nu nog in de kerk. De vacantie schijnt voor de jeugd tevens te betekenen het vrij zijn van elke godsdienstige verplichting. Luis tert 75 pet. van de schoolgaande meisjes wonen tijdens de vacanties geen Heilige Mis by. Deze indroevige feiten worden nog sprekender en scheuren het hart, als men weet, dat van de 2900 huwelij ken in genoemde parochie er circa tweeduizend (2000) gemengd zyn. Op een totaal van sooo parochianen zyn er 2700, die „nergens" meer aan doen. Wy weten, dat de toestand in ons innig godsdienstig Venray natuurlijk hemelsbreed afsteekt bij de hier ge schetste. Wy weten, dat onder Gods zegen en door de voorspraak van Maria ons klein deel van het dierbare Limburg een bevoorrecht stukje op deze aarde kan blijven. Toch is het de vraag, of ons apos tolisch hart ook hier geen hulp kan brengen. Natuurlijk speelt geld hier geen rol. Maar als wy bidden en dagelijks bidden voor de uitbreiding van ons geloof in vreemde landen en God vragen, dat Hy Zyn Licht, Kracht en Genade wil schenken aan die stoere mannen en vrouwen, die alles offerden voor het heil van de zielen, dan is het de vraag, of wy ook niet eens de rozenkrans in de handen moeten nemen en de H. Communie eens moeten ontvangen voor die duizenden in Nederland ook in Limburg, dio het geloof van hun vaderen verlieten. Of wy ook niet eens extra gedenken moeten onze priesters, in de grote steden en wyder bevolkingscentra vooral, die wel op heel bijzondere wijze de hitte en de last van de dag dragen. Ons gebed kan Gods genade verkrijgen voor leiders en gevallenen. Er kan natuurlijk veel gedisputeerd wordeD, welke de oorzaken zyn van die betreurenswaardige toestanden. En dan kan het resultaat van ons onderzoek mogelijk ook onze Venrayse mensen tot nut en voordeel zyn. En dan bly'kt dat een van de voornamere oorzaken is de materialistische op vatting, die meer en meer ook in de beste gezinnen doorsijpelt. Het besef, dat de aarde een voorbijgaande woon plaats is, en dat de eeuwigheid ons wacht, wordt weggedrongen door de honger naar geld en goed en naar de meest comfortabele levenswijze. Aan onze kinderen een sobere, ern stige opvoeding geven is voorzeker een krachtig middel, om hen diep te laten doordringen van het verganke- lyke van deze maatschappij. Dan, het is moeilijk om te zeggen, echter zyn we niet ver van de waar heid afzijn er niet menige ouders, die hun grootste en verhevenste taak om christenen te vormen van hun kinderen grotendeels van zich afge worpen zien, omdat onze katholieke scholen volgens hen die taak hebben overgenomen. Wat een fatale vergis sing. Of ooit een inrichting, die aan vullend en plaatsvervangend werkt de taak van het gezin kan overne men. We zouden daarom met de Apostel alleen willen toeroepenState in fide Staat vast in Uw geloof en laat het huisgezin het middelpunt zijn en blijven van de ware goedsdienstige opvoeding. En wanneer daar alles Christus' heerlijke geest ademt, ouders door woord en daad een voorbeeld zijn, dan kunnen wij vertrouwen op onze jongens en meisjes. Zy zullen hun plechtig hernieuwde doopbeloften niet tot schande maken. Zy zullen het erfdeel van onze vaderen handhaven, waar ter wereld zy zich ook zullen bevinden. Zy zullen in de woelende wereldzee met zyn woeste baren, ondanks gevaren van schipbreuk en ondergang blijven staan in hun ge loof rotsvast. De Duitse geleerde, Hugo Fischer, heeft ergens de volgende rake woor den geschreven „M011 geeft voor God te haten, omdat de liefde tot de medemens ten goede doen komen, om zyn toestand te verbeteren. In waarheid keert men zich echter dt wereld toe, daar men de haat tegen God in daden wil omzetten; men' zoekt naar een uitvlucht, een schijn grond van rechtvaardiging, om God te haten. De humanitaire stromingen zyn in wezen haat, ressentiment tegen God; óm God naar omlaag te halen prijst men het werelds idealis me, dat alle mensen gelukkig wil maken. Omdat men niet meer ge lovig zyn kan, omdat men godsdien stig leeg en vlak geworden is, stelt men zich schadeloos door het geloof zelf naar omlaag te halen". Legt dit woord niet de diepste ondergrond van de meeste stromingen bloot? Zijn al hun ondernemingen niet in diepste wezen en uiteindelijk een wrange vrucht van hun gods- haat. Is al hun zorg voor het licha melijke welzijn van de mens geen verkapte aanval op de dingen, die voor zyn ziel van waarde zyn Is al het gezwam en gedaas over mensen liefde enz. wel echt en oprecht? Als ik God wegcijfer, houd ik geen enkele reden over, waarom ik mijn broeder moet liefhebben. Als dit licht uit dooft, branden alle straatlantaarns zonder doel. Laten we niet do kluts verliezen, als in andere kampen de grote trom van de naastenliefde geroffeld wordt. Bij ons kan hier nog veel verbeterd worden, maar bij een algemene parade-van-liefdadigheid slaan we vast geen mal figuur. Laten we ons spiegelen aan de les van de geschie denis. De Franse revolutie schetterde de kreet de wereld invrijheid, gelijkheid en broederschap. De eeuw van de naastenliefde was aangebro ken. De klokken, die deze eeuw miesten inluiden, zwegen echter. Een vloedgolf van bloed en haat stortte zich uit over de rillende wtreld. En het waren niet alleen priesters en edelen, die op het bloe dige altaar van de vrijheid en de verbroedering geofferd werden Iedere leuze is goed, als ze een wapen tegen God kan worden. In deze stryd is alles welkom. Wie niet in Gods kamp staat, is zyn tegen stander, of hy wil of niet. Dan is ook alles wat hy doet, hoe schoon en edel het ook van buiten lykt, van binnen rot en voos, omdat het geen daad van liefde, maar een grimas van haat is. Alle naastenliefde moet in dienst staan van God; wie God hierbij uitsluit, verminkt haar tot een caricatuur, tot een afgod. P. H. RONGEN O.C.R. De strookjes van het bedrijfspensioenfonds voor de landbouw geen „vodjes papier". Zoals bekend is moet de werkgever aan het einde van elk kwartaal het strookje van het zegelblad afscheuren en aan de arbeider ter hand stellen, die het op zijn premiekaart moet plakken. By het verlaten van de dienst tussentijds krijgt de arbeider het strookje mee. Dat is tenminste de theorie. In de practyk gaat het wel eens een beetje anders toe. Dan blijkt de arbeider zich vaak om zyn strookjes heel niet druk te maken. Of het kan gebeuren, dat by het ophalen van de zegelbla den by de werkgever deze een gehele verzameling strookjes onder zich blykt te hebben. Het is in dit geval natuurlyk onbegonnen werk achteraf te gaan uitzoeken voor wie die strookjes eigenlijk bestemd waren, want dikwijls betreffen het ook strookjes van losse arbeiders, die al lang weer weg zyn. Of het er dan veel toe doet of zo'n strookje op de premiekaart terecht komt of niet Dat is zeker het geval. Vergist de werkgever zich b.v. by het overnemen van het registratie nummer op het zegelblad (en ver gissen is menselijk, niet waar, vooral als het gaat om een nummer van acht cyfersdan kan het gevolg zyn, dat de beplakte zegels op reke ning van een andere verzekerde worden tegoedgeschreven. Dat kan nooit gebeuren als het van het zegel blad afgescheurde strookje op de premiekaart van de arbeider is ge plakt. Want die twee dingen, zegel blad en strookje, horen by elkaar als een deksel by een doosje. Blykt dan ook by de vergelijking, die het hoofd kantoor maakt, dat er iets niet klopt, dan kan de zaak worden uitgezocht. Maar als de arbeiders de strookjes niet vragen aan hun werkgever of ze achteloos laten slingeren, valt er niets te vergelijken en blijven de zegels op naam van de verkeerde Over het algemeen houdt men griep voor een onschuldige ziekte, maar dat hangt geheel van het meer of minder kwaadaardige karakter van de betreffende epidemie af. De Italiaan se griep zo genoemd omdat het begin ergens in de buurt van Sardiniö moet hebben gelegen - die omstreeks Kerstmis i048 ook ons land bereikte, had inderdaad een duidelijk goed aardig karakter. Slechts enkele ge vallen met complicaties van de zijde van het centraal zenuwstelsel zijn in de vaklitteratuur beschreven. Geheel anders was het by de be wuste Spaanse griep uit 1918, die als een vloedgolf over Europa ging. Doze epidemie kostte 20 millioen mensen het leven. Ook was het aantal hersen afwijkingen by diegenen die de ziekte doormaakten ontstellend groot. Influenza wordt niet veroorzaakt door 'n bacterie, maar door een virus. Üezo smetstof heeft men voor het eerst in 1933 in het keelslym van patiënten kunnen aantonen. Sindsdien heeft men ook ontdekt dat er tal van viru8stammen zyn die influenza kunnen veroorzaken. Vaccinatie mogelijk Na de ontdekking van de verwek kers heeft men getracht een vaccin te bereiden, waarmee het mogelijk zou zyn iemand tegen influenza in te enten, evenals dat al gebruikelijk was voor pokken, typhus, diptherie enz. Deze pogingen zyn met succes be kroond en in Amerika is men reeds bezig met de massa-productie van zulk een voorbehoedende entstof. Ondanks de enorme kosten die aan dit procédé zyn verbonden, hebben ooit de laboratoria van Philips Roxana te Weesp, in overleg met prof. Mulder, hoofd van 't viruslabo ratorium van het Academisch Zieken huis te LeideD, de bereiding van het icfluenza-viccin ter hand genomen. Een eerste proefneming met dit z.g. polyvalente vaccin een entstof die tegenover meer dan één virusstam beschutting kan geven - vond begin 1949 plaats by bet personeel van Philip8fabrieken te Eindhoven. Helaas had de Italiaanse griepepidemie zyn intrede toen al in ons land gedaan, Een middel ertegen is reeds gevonden zodat de resultaten van deze proef- vaccinatie niet geheel en al te beoordelen zyn. Tal van personen konden immers kort voor de vaccina tie reeds zyn besmet; de uitkomsten geven dus zeker geen geflatteerd beeld. Het aantal grieppatiënten onder de 624 ingeënte personen was aanzienlijk kleiner dan onder de controle groep van 493 niet-gevaccineerden. Daaren boven was Je ziekteduur by de inge ente personen die toch ziek werden belangrijk korter dan by de mensen uit de vergelijkingsgroep die griep kregen. Bronchitispatiënten Na deze alleszins bevredigende resultaten vraagt men zich af, of het niet doenlijk zou zyn de gehele be volking tegen influenza in te enten. Dit is niet mogelyk, daarvoor is de hoeveelheid entstof die gemaakt kan worden te gering. Voor bepaalde groepen van perso nen heeft zulk een vaccinatie zeker zin. In kazerne's, kloosters, kostscho len en gestichten, waar veel mensen tezamen en by voortduring in één gebouw verblijven en waar een contact-infectie dus gemakkelijk op treedt, zou een dergelijke vaccinatie zeker aan te bevelen zyn. Ook by enkelingen, die aan chro nisch bronchitis lijden is deze vacci natie op zijn plaats. De bestaande afwijkingen plegen door influenza nog te verergeren, ernstige longontste kingen worden in zulke gevallen niet zelden waargenomen, Voor alle andere mensen gelden voorlopig nog de oude regelsin een grieptyd contact met andere personen zoveel mogelyk vermijden, d.w.z. niet meer reizen dan nodig is, niet naar bijeenkomsten of grote vergaderingen Zorgen voor een voldoende weerstand d.w.z. sinaasappel eten of vitamine C tabletten slikken, omdat vitamine C beschutting geeft tegen infectie's; ook voldoende nachtrust genieten Ten slotte de neus-keelholte, de plaats waar het influenza-virus het lichaam binnendringt, ontsmetten met midde len die U zich aanschaft na raad plegen van de huisarts. Myngebieden groeien snel. VENRAY ging even hard vooruit als Maastricht en Weert en meer dan Heerlen. Bevolking Bevolking einde 1946 einde 1949 Maastricht 73.831 77.710 Heerlen 56.191 60.261 Venlo 40.986 44.340 Weert 20.241 22034 Venray 16.070 17.221 Provincie 677.623 722.137 Bovenstaande bevolkingscijfers van de gemeenten in Limburg boven de 15.000 inwoners en van de gehele provincie geven ons aanleiding tot erlige opmerkingen. Het geboortecijfer van Venray was op één na het hoogste: het liefelijk stedeke Weert behield de primeur, Voor het zedelijk en godsdienstig leven lijken deze cyfers boekdelen te spreken. Goddank Het sterftecijfer van Venray lag op vallend boven het gemiddelde van heel de Provincie(7.7). Hoe is dat te te ry'men met de bekende en goede naam van ons dorp, dat zo gezond heet. De oplossing is een heel een voudige, maar wordt niet uitgedrukt in deze gegevens. Het is bekend, dat in bepaalde ge stichten van Venray, het aantal over ledenen vry hoog is en dat kan niet anders. Dat groter aantal wordt over heel Venray berekend. Telden wy die er eens af, dat is er een lief ding om te verwedden, dat Venray een van de gezondste oorden van Limburg zou blijken te zyn. Niettegenstaande dit betrekkelijk hoog sterftecijfer bleef het geboorte overschot toch een mooi resultaat geven. De uiteindelijke bevolkingstoename lag hoger in het mjjngebied door geboekt. Dat is niet prettig voor de arbeider, die in zyn eigen belang wordt ge schaad en ook niet voor de werk gever, die toch niet vcor een ander mans knecht bedoelde te plakken. Alleen hierom is het dus al van be lang secuur op de strookjes te zyn. Maar er zijn ook nog andere redenen voor. Wat toch houdt het strookje feite lijk in? Dit, dat de werkgever door afgifte daarvan aan de arbeider mede deelt, dat hij over een bepaalde periode zoveel dag- of zoveel week- zegels voor hem heeft geplakt. Ook met die periode of met het aantal zegels kan de werkgever zich dus vergissen. In de practyk komt dit heus nogal eens voor. Ook in zo'n geval loopt de arbeider, die zich om zijn strookjes niet druk maakt, gevaar hier zelf de dupe te worden, terwijl dit nochtans niet de bedoeling van de werkgever kan of mag zyn geweest. De werkgever en de arbeider heb ben beiden er dus belang bij de strookjes te behandelen voor wat ze zynals weliswaar kleine, maar waardevolle stukjes papier. extra-woningbouw. Venlo en Weert konden boven de 20 0/00 komen. Maar Venray maakt met 18.50/00 toch nog lang niet het slechtste figuur. Weert maakt een kans om Roermond voorbij te streveneen aandachtige beschouwingvan de cyfers wettigen deze veronderstelling. Tenslotte Venray zal voorlopig wel het rangcyfer van 10 houden onder de Limburgse gemeenten. Laten wy daarover niet ontevreden zyn. We hebben altijd geleerd, dat 10 op het rapport een schitterend cyfer is Hoensbroek zit ons echter lel ij k op de hielen. Caveant Consules! Wy, katholieken, zyn altijd een tikje bang - deze bangigheid gaat ergens diep verborgen in ons onder bewustzijn schuil voor mogelyke wetenschappelijke ontdekkingen, die wel niet do fundamenten van ons oude, soliede geloof aan het wankelen zouden kunnen brengen, maar waar we toch eerlijk mee zouden zitten te kijken. Je weet nooit, wat er op een goede morgen by de opgravingen in Syrië en Egypte aan het licht kan komen of wat een geraamte, ergbns in China opgegraven, ons kan ver halen over de oudste aardbewoners. Deze vrees is echter niet gemotiveerd. Een voorbeeld slechts ter illustratie. Steunend op de leer van Darwin, die in de dierenwereld een ontwikke ling van de hogere diersoorten uit de lagere aannam, meende verschil lende geleerden, o.a. Bachofen, Lewis H. Morgan. Marx, Engels en Bebel, dat in het maatschappelijke leven een zelfde ontwikkeling aangenomen moest worden. Hiermee wilden zy zeggen, dat er in de oudste tijden geen huwelijk bestond, daar mannen en vrouwen met elkaar samenleefden in absolute keusloze ongebondenheid; toen de mensen door de akkerbouw vaste woonsteden betrokken, zyn ze lang zamerhand langs de omweg van veelwijverij en veelmannery in een duizendjarige ontwikkeling opgeklom men tot een vaste regeling van het sexuele, dat ten slotte zyn basis ge kregen heeft in het éne en onont bindbare huwelyk. De ethnologen, o.a. Ankerman, Foy, Grabner, P. Koppers en vooral P. W. Schmidt S.V.D. hebben de omgekeerde volgorde onomstotelijk vastgesteld door hun studie van het leven der primitieve volkeren in Afrika en Australië. In de oudste cultuurkrin gen bestond haast zonder uitzonde ring het huwelyk van één man en één vrouw, onverbreekbaar met elkaar verbonden; jongens en meisjes geno ten een ruime mate van vrijheid bii de huwelijkskeuze; het kind zelf werd met vreugde ontvangen en met zorg Een Yenrayer, wijbisschop van Munster Met grote lof wordt in oude boeken gewag gemaakt van Joannes Nicolai of Claossens, die te Venray werd ge boren. Hij veroverde zich de graad van doctor in de godgeleerdheid. Enige tyd was hij pastoor van de kerk van Sint Severinus te Keulen. Dan werd hy door de bisschop van Munster tot zijn coadjutor verkozen. In een document 22 April 1613 te Keulen opgemaakt, ontmoet men de volgende familieleden Meester Hendrik Claes of Claessens; Heer Jan Claes, pastor St. Severini, Peter Claes en Metjen Vermeulen; die een nicht was van de voorgaande en een dochter van Theus aen de Meulen en Anna Claes. In 1641 was de wijbisschop nog in leven en omstreeks die tyd was een Hendrik Claes pastoor van de ge noemde kerk. Familie Claessen te Yenray Nog in 1880 warer. op het kerkhof van Venray twee grafkruizen aan wezig, die aan de familie Claessen te Venray herinnerden. Het opschrift van het eerste was Hier ligt begraven Hendrik Claessen starf ao 1658 den is Apr. en de Peterken Groenen syne huysvrouwe starf ao 16 den ende Adolf Claessen starf den 21 Mert 1376. Het opschrift van het tweede luidde: Hier liggen begraven Peter Claessen gestorven den 14 Maij 1633 ende Heilken van Nunnen syn huysvrouwe starf den 25 April 1665 en Jan Claes sen den 18 Aug. 1602 ene Anna van de Pas syne huysvrouwe den 18 Febr. ao 1632. Bidt Godt voer de sielen. Ten slotteOp een portaal naar de kant. van „Jerusalem" stond het vol gendePeerke Groenen, de weduwe va H9ndrick Claes saliger heft dit portael gegeven in den naeme van Janneken Claes haere nichte 1692. Zyn dat familieleden geweest van de wijbisschop Claessens? In het winterseizoen heeft Uw verslaggever uit de aard van zyn beroep geen enkele dag, laat staan een Zondag vry. Op de Zondagen puilt zyn agenda uit van de vele uitvoeringen, die er op de kerkdorpen en het dorp zelve worden gegeven. Alle te bezoeken is ten enemale onmogelijk. Het verheugde hem daarom een verzoek te ontvangen van een ver eniging op een van de kerkdorpen die met een toneeluitvoering een groot succes had weten te boeken. Maar deze vereniging stuurde deze uitno diging een dag te laat. Uw verslaggever ging per bus der waarts en aangekomen op de plaats van bestemming ziet zijn oog een wel verzorgde dis. Er werd ijverig gepraat over het succes wat was behaald en men meende nog hem duidelijk te maken wat er in want zy hoopten toch, dat er een goed verslag zou komen de krant zou komen te staan. Nu is dit geen stijl, dat zulks ons van tevoren wordt gedicteerd, want wy leven in een democratisch land, waar wij nog steeds dat kunnen schrij ven, eerlyk en waarheidsgetiouw. Op een gegeven mornet namen allen hun plaats in achter de welverzorgde dis waar de inwendige mens werd gesterkt, maar Uw verslaggever werd niet ten dis genodigd... Wy laten aan het oordeel der lezers over in hoeverre hier fouten zyn be- Oorlogsgetroffen is dubbel getroffen! Het is een gevleugeld woord in onze contreien. De uitbetaling van de aan vullende bijdrage op het schadeboekje gaat zo vlot, dat de gulden net niets rreer waard is als het laatste slacht offer in 1953—'54 of zo aan debeurt is. I)e heer IJsselmuiden heeft een motie voorgesteld om op spoed aan te dringen. De spoed is in meer sec toren gewenst. Zo inzake de uitbetalingen der uit keringen door de Oorlogs-Molest* maatschappijen. Sommigen kregen iets, anderen wachten sedert jaren. Geld ligt er wel. Zo leende de Onderlinge Oorlogs schade Verzekeringsmij. dezer dagen nog honderdduizend gulden aan een gemeente, die behoefte aan kasgeld had. Rente 2l/t pet. Die f 100.000 is geld var. oorlogs getroffenen, maar die kunnen wachten. N.O. L.F. vooral tot jongelui. De concrete onlangs gepubli ceerde waarschuwing van eéh deskundige patholoog-canceroloog te Amsterdam, dat zware rokers meer dan anderen gevaar lopen longkanker op te doen, was waarlijk niet bedoeld om iemand het rookgenot te ver gallen. jfc Als men tegenover de waarschu wing als „tegenwicht" de naam Churchill uitspreekt, het nog steeds zeer gezonde symbool van zware rokers, dan interpreteei t men deze waarschuwing verkeerd. Want het is gelukkig niet zo, dat alle zware rokers longkanker oplopen. Het is zelfs verre van daar. Maar de onderzoekingen in ver- opgevoed; de meeste sexuele afdwa lingen van thans waren toen volledig onbekend. Eerst in lateren tyd is de zedelijke verwildering begonnen met veelwijverij, minachting voor de vrouw, gedwongen keuze voor het meisje, koop- en roofhuwelyk, ont bindbaarheid van het huwelyk voor de man, verbranding van de vrouw, die weduwe geworden was. Valse Wetenschap tegen ware Wetenschapdeze laatste heeft het bijbelverhaal over de instelling van het één-huwelijk in het aardse Para dijs ten volle bevestigd. schillende landen ondervraging van de patiënten b.v. hebben uitgemaakt, dat veel roken de longen bijzonder gevoelig maakt voor kanker. Waarschijnlijk doet het er niet toe of meh geregeld een pijpje „smoort", zyn genot zoekt in vele sigaretten of aan sigaren de voorkeur geeft. Dat blijft allemaal om het even. Het gaat hier om personen mannen en ook vrouwen die reeds, twintig of meer jaren inten sief roken, aldus deelde een des kundige ons mede. Longkanker komt doorgaans op wat latere leeftijd en is dan het resultaat van vele jaren rook,,genot" De waarschuwing is dan ook op de eerste plaats bedoeld voor de jonge lui: Rook niet te veel, want over twintig of meer jaren ben je veel vatbaarder voor langkanker dan anderen. Degenen, die het roken al vele jaren intensief beoefenen doen goed met zich te matigen, maar het gaat hier op de eerste plaats om de rijpende jeugd Een paar cyfers kunnen het steeds toenemende gevaar illustreren. In 1925 overleden honderd personen aan longkanker, in 1949: 1325 1 Zelfs als men rekening houdt mot de groei en het ouder worden van de bevolking en de verbetering van de medische diagnose, dan is het aantal gevallen nog acht a negen maal zo groot. Voor vrouwen is dit aantal vyf maal zo groot geworden. De oorlog heeft het aantal gevallen van longkanker door nog precies vastgestelde oorzaken doen dalen, maar na de oorlog is de stijging met ongeveer honderd doodsgevallen per jaar. In Engeland is deze stijging al 7.0 groot als vyf jaar geleden by ons. En de curve van de statistiek loopt ook by ons sterker naar omhoog. In 1931 was bijna de helft van alle kankergevallen by mannen aan maag kanker toe te schrijven. In 1049 nog slechts een derde. Maar longkanker nam in 1031 vier procent van alle gevallen voor zyn rekening en in 1049: zestien procent! Bestryding hiervan is dan ook niet op de eerste plaats een kwestie van geld bijv. voor het kankeifonds - maar van het opgeven of de sterke vermindering van een rookgewoonte. De oorzaak van longkanker is zeer dikwijls in ons land terug te brengen tot te veel roken Het leven en werken in een be paalde omgeving, die met veel stof is geladen, behoeft geon longkanker tengevolge te hebben. Mijnwerkers byv. hebben minder last van deze ziekte dan andero mensen. Men kan dus zeker niet zeggen, dat het werken in een met. stof bezwangerde omgeving wel eens de oorzaak van de ziekte kan zijn. De oorzaak is moeten we er nog weer over kankeren de sigaar, de sigaret of het pijpje, wat ai te veel aangestoken resp. gestopt. De tijd der Gemeente-begrotiDgen Talrijk zyn de symptomen, die er op wyzen, dat we met rasse schreden 't nieuwe jaar 1951 tegemoet gaan. Niet alleen wyzen daarop de korten de dagen, maar ook de verslagen der gemeenteraden wyzen in die richting, daar ze juist in deze weken de gemeente-begroting vermelden. Het raadsverslag behoort wel tot. één van de meest gelezen rubrieken in de krant en het in dó Raad be handelde heeft gewoonlijk de belang stelling van alle ingezetenen. Speciaal de gemeentebegroting, die de financiële zijde der gemeente huishouding behandelt, wordt vaak nauwkeurig gelezen. De gemeente-begroting wordt opge- maakt door B. en W. Gewoonlijk zal de secretaris er wel het meeste werk aan hebben, vermoeden we. Vervolgens wordt ze de Raad aan geboden en ter inzage gelegd voor elke gemeentenaar, doch slechts zel den of nooit maken de inwoners van dit recht gebruik. Nu benoemt men uit de Raad een commissie (meestal wijst de voorzitter de leden aan), welke de begroting gaat napluizen, waarna zy er een rapport over moet uitbrengen.

Peel en Maas | 1950 | | pagina 5