TWEEDI BLAD VAN PEEL EN MAAS
Staat vast in
Uw geloof
Bevolkingscijfers
over 1946-1949
Wat te doen tegen griep?
De haat teqea
BEL BIJ BRAND
392
Wetenschap
tegen Wetenschap
Uit het verleden van Venray
en omgeving.
oeipeinzinqen
Oorlogsmolest...
UDaaeschuuiUtq
ZATERDAG 11 NOVEMBER 1950 No. 45
EEN EN ZEVENTIGSTE JAARGANG
Nog maar kort geleden hebben wij
in Venray de zo uitstekend geslaagde
Wilma gehad en we hebben allen
iets medegenomen van het heilig
vuur, waarmede de missionarissen
ons hart hebben willen ontsteken.
Ve hebben begrepen, dat het Mis
siewerk ook ons werk is.
We hebben beseft, dat wij door
onze persoon, door ons gebed en door
onze stoffelijke gaven moeten mede
worken aan de uitbreiding van het
Godsrijk, dat ook ons Ryk is.
En met een gerechtvaardigde trots
vernamen wy, dat ons klein deke
naat zulk een belangrijke som wist
byeen te brengen
Moge onzó ijver niet verslappen
En het kleine missiebusje niet het
enige bewys zyn van onze volhar
dende ijver voor het heil van de
zielen
Er staat ons allen echter nog een
andere taak te wachten. En in zekere
zin is dio nog gewichtiger, omdat
liet betreft onszelf, onze kinderen,
onze medeburgers.
Wy willen dadelijk duidelijk zyn
door een voorbeeld.
Een kapelaan van de St. Thoresia-
parochie in Rotterdam Zuid, wist
na een ruim zesjarige krachtige
arbeid de volgende droeve cyfers te
geven.
In zyn zesjarige praktijk had by
'150 jongens voorbereid op de her
nieuwing van de doopbeloften Al
die jongens dus hadden plechtig be
loofd als katholiek te leven en te
sterven. Slechts 50 (vijftig) komen nu
nog in de kerk.
De vacantie schijnt voor de jeugd
tevens te betekenen het vrij zijn van
elke godsdienstige verplichting. Luis
tert 75 pet. van de schoolgaande
meisjes wonen tijdens de vacanties
geen Heilige Mis by.
Deze indroevige feiten worden nog
sprekender en scheuren het hart, als
men weet, dat van de 2900 huwelij
ken in genoemde parochie er circa
tweeduizend (2000) gemengd zyn. Op
een totaal van sooo parochianen zyn
er 2700, die „nergens" meer aan
doen.
Wy weten, dat de toestand in ons
innig godsdienstig Venray natuurlijk
hemelsbreed afsteekt bij de hier ge
schetste. Wy weten, dat onder Gods
zegen en door de voorspraak van
Maria ons klein deel van het dierbare
Limburg een bevoorrecht stukje op
deze aarde kan blijven.
Toch is het de vraag, of ons apos
tolisch hart ook hier geen hulp kan
brengen. Natuurlijk speelt geld hier
geen rol. Maar als wy bidden en
dagelijks bidden voor de uitbreiding
van ons geloof in vreemde landen en
God vragen, dat Hy Zyn Licht,
Kracht en Genade wil schenken aan
die stoere mannen en vrouwen, die
alles offerden voor het heil van de
zielen, dan is het de vraag, of wy
ook niet eens de rozenkrans in de
handen moeten nemen en de H.
Communie eens moeten ontvangen
voor die duizenden in Nederland ook
in Limburg, dio het geloof van hun
vaderen verlieten. Of wy ook niet
eens extra gedenken moeten onze
priesters, in de grote steden en
wyder bevolkingscentra vooral, die
wel op heel bijzondere wijze de hitte
en de last van de dag dragen. Ons
gebed kan Gods genade verkrijgen
voor leiders en gevallenen.
Er kan natuurlijk veel gedisputeerd
wordeD, welke de oorzaken zyn van
die betreurenswaardige toestanden.
En dan kan het resultaat van ons
onderzoek mogelijk ook onze Venrayse
mensen tot nut en voordeel zyn. En
dan bly'kt dat een van de voornamere
oorzaken is de materialistische op
vatting, die meer en meer ook in de
beste gezinnen doorsijpelt. Het besef,
dat de aarde een voorbijgaande woon
plaats is, en dat de eeuwigheid ons
wacht, wordt weggedrongen door de
honger naar geld en goed en naar
de meest comfortabele levenswijze.
Aan onze kinderen een sobere, ern
stige opvoeding geven is voorzeker
een krachtig middel, om hen diep te
laten doordringen van het verganke-
lyke van deze maatschappij.
Dan, het is moeilijk om te zeggen,
echter zyn we niet ver van de waar
heid afzijn er niet menige ouders,
die hun grootste en verhevenste taak
om christenen te vormen van hun
kinderen grotendeels van zich afge
worpen zien, omdat onze katholieke
scholen volgens hen die taak hebben
overgenomen. Wat een fatale vergis
sing. Of ooit een inrichting, die aan
vullend en plaatsvervangend werkt
de taak van het gezin kan overne
men.
We zouden daarom met de Apostel
alleen willen toeroepenState in fide
Staat vast in Uw geloof en laat het
huisgezin het middelpunt zijn en
blijven van de ware goedsdienstige
opvoeding.
En wanneer daar alles Christus'
heerlijke geest ademt, ouders door
woord en daad een voorbeeld zijn,
dan kunnen wij vertrouwen op onze
jongens en meisjes. Zy zullen hun
plechtig hernieuwde doopbeloften niet
tot schande maken. Zy zullen het
erfdeel van onze vaderen handhaven,
waar ter wereld zy zich ook zullen
bevinden. Zy zullen in de woelende
wereldzee met zyn woeste baren,
ondanks gevaren van schipbreuk en
ondergang blijven staan in hun ge
loof rotsvast.
De Duitse geleerde, Hugo Fischer,
heeft ergens de volgende rake woor
den geschreven „M011 geeft voor God
te haten, omdat de liefde tot de
medemens ten goede doen komen,
om zyn toestand te verbeteren. In
waarheid keert men zich echter dt
wereld toe, daar men de haat tegen
God in daden wil omzetten; men'
zoekt naar een uitvlucht, een schijn
grond van rechtvaardiging, om God
te haten. De humanitaire stromingen
zyn in wezen haat, ressentiment
tegen God; óm God naar omlaag te
halen prijst men het werelds idealis
me, dat alle mensen gelukkig wil
maken. Omdat men niet meer ge
lovig zyn kan, omdat men godsdien
stig leeg en vlak geworden is, stelt
men zich schadeloos door het geloof
zelf naar omlaag te halen".
Legt dit woord niet de diepste
ondergrond van de meeste stromingen
bloot? Zijn al hun ondernemingen
niet in diepste wezen en uiteindelijk
een wrange vrucht van hun gods-
haat. Is al hun zorg voor het licha
melijke welzijn van de mens geen
verkapte aanval op de dingen, die
voor zyn ziel van waarde zyn Is al
het gezwam en gedaas over mensen
liefde enz. wel echt en oprecht? Als
ik God wegcijfer, houd ik geen enkele
reden over, waarom ik mijn broeder
moet liefhebben. Als dit licht uit
dooft, branden alle straatlantaarns
zonder doel.
Laten we niet do kluts verliezen,
als in andere kampen de grote trom
van de naastenliefde geroffeld wordt.
Bij ons kan hier nog veel verbeterd
worden, maar bij een algemene
parade-van-liefdadigheid slaan we vast
geen mal figuur. Laten we ons
spiegelen aan de les van de geschie
denis. De Franse revolutie schetterde
de kreet de wereld invrijheid,
gelijkheid en broederschap. De eeuw
van de naastenliefde was aangebro
ken. De klokken, die deze eeuw
miesten inluiden, zwegen echter.
Een vloedgolf van bloed en haat
stortte zich uit over de rillende
wtreld. En het waren niet alleen
priesters en edelen, die op het bloe
dige altaar van de vrijheid en de
verbroedering geofferd werden
Iedere leuze is goed, als ze een
wapen tegen God kan worden. In
deze stryd is alles welkom. Wie niet
in Gods kamp staat, is zyn tegen
stander, of hy wil of niet. Dan is
ook alles wat hy doet, hoe schoon
en edel het ook van buiten lykt, van
binnen rot en voos, omdat het geen
daad van liefde, maar een grimas
van haat is. Alle naastenliefde moet
in dienst staan van God; wie God
hierbij uitsluit, verminkt haar tot
een caricatuur, tot een afgod.
P. H. RONGEN O.C.R.
De strookjes van het
bedrijfspensioenfonds
voor de landbouw geen
„vodjes papier".
Zoals bekend is moet de werkgever
aan het einde van elk kwartaal het
strookje van het zegelblad afscheuren
en aan de arbeider ter hand stellen,
die het op zijn premiekaart moet
plakken. By het verlaten van de
dienst tussentijds krijgt de arbeider
het strookje mee.
Dat is tenminste de theorie. In de
practyk gaat het wel eens een beetje
anders toe. Dan blijkt de arbeider
zich vaak om zyn strookjes heel niet
druk te maken. Of het kan gebeuren,
dat by het ophalen van de zegelbla
den by de werkgever deze een gehele
verzameling strookjes onder zich
blykt te hebben. Het is in dit geval
natuurlyk onbegonnen werk achteraf
te gaan uitzoeken voor wie die
strookjes eigenlijk bestemd waren,
want dikwijls betreffen het ook
strookjes van losse arbeiders, die al
lang weer weg zyn.
Of het er dan veel toe doet of zo'n
strookje op de premiekaart terecht
komt of niet Dat is zeker het geval.
Vergist de werkgever zich b.v. by
het overnemen van het registratie
nummer op het zegelblad (en ver
gissen is menselijk, niet waar, vooral
als het gaat om een nummer van
acht cyfersdan kan het gevolg
zyn, dat de beplakte zegels op reke
ning van een andere verzekerde
worden tegoedgeschreven. Dat kan
nooit gebeuren als het van het zegel
blad afgescheurde strookje op de
premiekaart van de arbeider is ge
plakt. Want die twee dingen, zegel
blad en strookje, horen by elkaar als
een deksel by een doosje. Blykt dan
ook by de vergelijking, die het hoofd
kantoor maakt, dat er iets niet klopt,
dan kan de zaak worden uitgezocht.
Maar als de arbeiders de strookjes
niet vragen aan hun werkgever of
ze achteloos laten slingeren, valt er
niets te vergelijken en blijven de
zegels op naam van de verkeerde
Over het algemeen houdt men griep
voor een onschuldige ziekte, maar
dat hangt geheel van het meer of
minder kwaadaardige karakter van
de betreffende epidemie af. De Italiaan
se griep zo genoemd omdat het
begin ergens in de buurt van Sardiniö
moet hebben gelegen - die omstreeks
Kerstmis i048 ook ons land bereikte,
had inderdaad een duidelijk goed
aardig karakter. Slechts enkele ge
vallen met complicaties van de zijde
van het centraal zenuwstelsel zijn in
de vaklitteratuur beschreven.
Geheel anders was het by de be
wuste Spaanse griep uit 1918, die als
een vloedgolf over Europa ging. Doze
epidemie kostte 20 millioen mensen
het leven. Ook was het aantal hersen
afwijkingen by diegenen die de ziekte
doormaakten ontstellend groot.
Influenza wordt niet veroorzaakt
door 'n bacterie, maar door een virus.
Üezo smetstof heeft men voor het
eerst in 1933 in het keelslym van
patiënten kunnen aantonen. Sindsdien
heeft men ook ontdekt dat er tal
van viru8stammen zyn die influenza
kunnen veroorzaken.
Vaccinatie mogelijk
Na de ontdekking van de verwek
kers heeft men getracht een vaccin
te bereiden, waarmee het mogelijk
zou zyn iemand tegen influenza in te
enten, evenals dat al gebruikelijk
was voor pokken, typhus, diptherie
enz.
Deze pogingen zyn met succes be
kroond en in Amerika is men reeds
bezig met de massa-productie van
zulk een voorbehoedende entstof.
Ondanks de enorme kosten die aan
dit procédé zyn verbonden, hebben
ooit de laboratoria van Philips
Roxana te Weesp, in overleg met
prof. Mulder, hoofd van 't viruslabo
ratorium van het Academisch Zieken
huis te LeideD, de bereiding van het
icfluenza-viccin ter hand genomen.
Een eerste proefneming met dit
z.g. polyvalente vaccin een entstof
die tegenover meer dan één virusstam
beschutting kan geven - vond begin
1949 plaats by bet personeel van
Philip8fabrieken te Eindhoven. Helaas
had de Italiaanse griepepidemie zyn
intrede toen al in ons land gedaan,
Een middel ertegen is reeds gevonden
zodat de resultaten van deze proef-
vaccinatie niet geheel en al te
beoordelen zyn. Tal van personen
konden immers kort voor de vaccina
tie reeds zyn besmet; de uitkomsten
geven dus zeker geen geflatteerd
beeld.
Het aantal grieppatiënten onder de
624 ingeënte personen was aanzienlijk
kleiner dan onder de controle groep
van 493 niet-gevaccineerden. Daaren
boven was Je ziekteduur by de inge
ente personen die toch ziek werden
belangrijk korter dan by de mensen
uit de vergelijkingsgroep die griep
kregen.
Bronchitispatiënten
Na deze alleszins bevredigende
resultaten vraagt men zich af, of het
niet doenlijk zou zyn de gehele be
volking tegen influenza in te enten.
Dit is niet mogelyk, daarvoor is de
hoeveelheid entstof die gemaakt kan
worden te gering.
Voor bepaalde groepen van perso
nen heeft zulk een vaccinatie zeker
zin. In kazerne's, kloosters, kostscho
len en gestichten, waar veel mensen
tezamen en by voortduring in één
gebouw verblijven en waar een
contact-infectie dus gemakkelijk op
treedt, zou een dergelijke vaccinatie
zeker aan te bevelen zyn.
Ook by enkelingen, die aan chro
nisch bronchitis lijden is deze vacci
natie op zijn plaats. De bestaande
afwijkingen plegen door influenza nog
te verergeren, ernstige longontste
kingen worden in zulke gevallen niet
zelden waargenomen,
Voor alle andere mensen gelden
voorlopig nog de oude regelsin een
grieptyd contact met andere personen
zoveel mogelyk vermijden, d.w.z. niet
meer reizen dan nodig is, niet naar
bijeenkomsten of grote vergaderingen
Zorgen voor een voldoende weerstand
d.w.z. sinaasappel eten of vitamine C
tabletten slikken, omdat vitamine C
beschutting geeft tegen infectie's; ook
voldoende nachtrust genieten Ten
slotte de neus-keelholte, de plaats
waar het influenza-virus het lichaam
binnendringt, ontsmetten met midde
len die U zich aanschaft na raad
plegen van de huisarts.
Myngebieden groeien snel.
VENRAY ging even hard vooruit
als Maastricht en Weert en meer
dan Heerlen.
Bevolking Bevolking
einde 1946 einde 1949
Maastricht 73.831 77.710
Heerlen 56.191 60.261
Venlo 40.986 44.340
Weert 20.241 22034
Venray 16.070 17.221
Provincie 677.623 722.137
Bovenstaande bevolkingscijfers van
de gemeenten in Limburg boven de
15.000 inwoners en van de gehele
provincie geven ons aanleiding tot
erlige opmerkingen.
Het geboortecijfer van Venray was
op één na het hoogste: het liefelijk
stedeke Weert behield de primeur,
Voor het zedelijk en godsdienstig leven
lijken deze cyfers boekdelen te spreken.
Goddank
Het sterftecijfer van Venray lag op
vallend boven het gemiddelde van
heel de Provincie(7.7). Hoe is dat te
te ry'men met de bekende en goede
naam van ons dorp, dat zo gezond
heet. De oplossing is een heel een
voudige, maar wordt niet uitgedrukt
in deze gegevens.
Het is bekend, dat in bepaalde ge
stichten van Venray, het aantal over
ledenen vry hoog is en dat kan niet
anders. Dat groter aantal wordt over
heel Venray berekend. Telden wy die
er eens af, dat is er een lief ding om
te verwedden, dat Venray een van de
gezondste oorden van Limburg zou
blijken te zyn.
Niettegenstaande dit betrekkelijk
hoog sterftecijfer bleef het geboorte
overschot toch een mooi resultaat
geven.
De uiteindelijke bevolkingstoename
lag hoger in het mjjngebied door
geboekt.
Dat is niet prettig voor de arbeider,
die in zyn eigen belang wordt ge
schaad en ook niet voor de werk
gever, die toch niet vcor een ander
mans knecht bedoelde te plakken.
Alleen hierom is het dus al van be
lang secuur op de strookjes te zyn.
Maar er zijn ook nog andere redenen
voor.
Wat toch houdt het strookje feite
lijk in? Dit, dat de werkgever door
afgifte daarvan aan de arbeider mede
deelt, dat hij over een bepaalde
periode zoveel dag- of zoveel week-
zegels voor hem heeft geplakt.
Ook met die periode of met het
aantal zegels kan de werkgever zich
dus vergissen. In de practyk komt
dit heus nogal eens voor. Ook in
zo'n geval loopt de arbeider, die zich
om zijn strookjes niet druk maakt,
gevaar hier zelf de dupe te worden,
terwijl dit nochtans niet de bedoeling
van de werkgever kan of mag zyn
geweest.
De werkgever en de arbeider heb
ben beiden er dus belang bij de
strookjes te behandelen voor wat ze
zynals weliswaar kleine, maar
waardevolle stukjes papier.
extra-woningbouw. Venlo en Weert
konden boven de 20 0/00 komen. Maar
Venray maakt met 18.50/00 toch nog
lang niet het slechtste figuur.
Weert maakt een kans om
Roermond voorbij te streveneen
aandachtige beschouwingvan de cyfers
wettigen deze veronderstelling.
Tenslotte Venray zal voorlopig wel
het rangcyfer van 10 houden onder
de Limburgse gemeenten. Laten wy
daarover niet ontevreden zyn. We
hebben altijd geleerd, dat 10 op het
rapport een schitterend cyfer is
Hoensbroek zit ons echter lel ij k op
de hielen. Caveant Consules!
Wy, katholieken, zyn altijd een
tikje bang - deze bangigheid gaat
ergens diep verborgen in ons onder
bewustzijn schuil voor mogelyke
wetenschappelijke ontdekkingen, die
wel niet do fundamenten van ons
oude, soliede geloof aan het wankelen
zouden kunnen brengen, maar waar
we toch eerlijk mee zouden zitten te
kijken. Je weet nooit, wat er op een
goede morgen by de opgravingen in
Syrië en Egypte aan het licht kan
komen of wat een geraamte, ergbns
in China opgegraven, ons kan ver
halen over de oudste aardbewoners.
Deze vrees is echter niet gemotiveerd.
Een voorbeeld slechts ter illustratie.
Steunend op de leer van Darwin,
die in de dierenwereld een ontwikke
ling van de hogere diersoorten uit
de lagere aannam, meende verschil
lende geleerden, o.a. Bachofen, Lewis
H. Morgan. Marx, Engels en Bebel,
dat in het maatschappelijke leven
een zelfde ontwikkeling aangenomen
moest worden.
Hiermee wilden zy zeggen, dat er
in de oudste tijden geen huwelijk
bestond, daar mannen en vrouwen
met elkaar samenleefden in absolute
keusloze ongebondenheid; toen de
mensen door de akkerbouw vaste
woonsteden betrokken, zyn ze lang
zamerhand langs de omweg van
veelwijverij en veelmannery in een
duizendjarige ontwikkeling opgeklom
men tot een vaste regeling van het
sexuele, dat ten slotte zyn basis ge
kregen heeft in het éne en onont
bindbare huwelyk.
De ethnologen, o.a. Ankerman, Foy,
Grabner, P. Koppers en vooral P. W.
Schmidt S.V.D. hebben de omgekeerde
volgorde onomstotelijk vastgesteld
door hun studie van het leven der
primitieve volkeren in Afrika en
Australië. In de oudste cultuurkrin
gen bestond haast zonder uitzonde
ring het huwelyk van één man en
één vrouw, onverbreekbaar met elkaar
verbonden; jongens en meisjes geno
ten een ruime mate van vrijheid bii
de huwelijkskeuze; het kind zelf werd
met vreugde ontvangen en met zorg
Een Yenrayer,
wijbisschop van Munster
Met grote lof wordt in oude boeken
gewag gemaakt van Joannes Nicolai
of Claossens, die te Venray werd ge
boren. Hij veroverde zich de graad
van doctor in de godgeleerdheid. Enige
tyd was hij pastoor van de kerk van
Sint Severinus te Keulen. Dan werd
hy door de bisschop van Munster tot
zijn coadjutor verkozen.
In een document 22 April 1613 te
Keulen opgemaakt, ontmoet men de
volgende familieleden
Meester Hendrik Claes of Claessens;
Heer Jan Claes, pastor St. Severini,
Peter Claes en Metjen Vermeulen;
die een nicht was van de voorgaande
en een dochter van Theus aen de
Meulen en Anna Claes.
In 1641 was de wijbisschop nog in
leven en omstreeks die tyd was een
Hendrik Claes pastoor van de ge
noemde kerk.
Familie Claessen te Yenray
Nog in 1880 warer. op het kerkhof
van Venray twee grafkruizen aan
wezig, die aan de familie Claessen te
Venray herinnerden. Het opschrift
van het eerste was
Hier ligt begraven Hendrik Claessen
starf ao 1658 den is Apr. en de
Peterken Groenen syne huysvrouwe
starf ao 16 den ende Adolf Claessen
starf den 21 Mert 1376.
Het opschrift van het tweede luidde:
Hier liggen begraven Peter Claessen
gestorven den 14 Maij 1633 ende
Heilken van Nunnen syn huysvrouwe
starf den 25 April 1665 en Jan Claes
sen den 18 Aug. 1602 ene Anna van
de Pas syne huysvrouwe den 18 Febr.
ao 1632. Bidt Godt voer de sielen.
Ten slotteOp een portaal naar de
kant. van „Jerusalem" stond het vol
gendePeerke Groenen, de weduwe
va H9ndrick Claes saliger heft dit
portael gegeven in den naeme van
Janneken Claes haere nichte 1692.
Zyn dat familieleden geweest van
de wijbisschop Claessens?
In het winterseizoen heeft Uw
verslaggever uit de aard van zyn
beroep geen enkele dag, laat staan een
Zondag vry.
Op de Zondagen puilt zyn agenda
uit van de vele uitvoeringen, die er
op de kerkdorpen en het dorp zelve
worden gegeven. Alle te bezoeken is
ten enemale onmogelijk.
Het verheugde hem daarom een
verzoek te ontvangen van een ver
eniging op een van de kerkdorpen die
met een toneeluitvoering een groot
succes had weten te boeken. Maar
deze vereniging stuurde deze uitno
diging een dag te laat.
Uw verslaggever ging per bus der
waarts en aangekomen op de plaats
van bestemming ziet zijn oog een wel
verzorgde dis.
Er werd ijverig gepraat over het
succes wat was behaald en men
meende nog hem duidelijk te maken
wat er in want zy hoopten toch,
dat er een goed verslag zou komen
de krant zou komen te staan.
Nu is dit geen stijl, dat zulks ons
van tevoren wordt gedicteerd, want
wy leven in een democratisch land,
waar wij nog steeds dat kunnen
schrij ven, eerlyk en waarheidsgetiouw.
Op een gegeven mornet namen allen
hun plaats in achter de welverzorgde
dis waar de inwendige mens werd
gesterkt, maar Uw verslaggever werd
niet ten dis genodigd...
Wy laten aan het oordeel der lezers
over in hoeverre hier fouten zyn be-
Oorlogsgetroffen is dubbel getroffen!
Het is een gevleugeld woord in onze
contreien. De uitbetaling van de aan
vullende bijdrage op het schadeboekje
gaat zo vlot, dat de gulden net niets
rreer waard is als het laatste slacht
offer in 1953—'54 of zo aan debeurt is.
I)e heer IJsselmuiden heeft een
motie voorgesteld om op spoed aan
te dringen. De spoed is in meer sec
toren gewenst.
Zo inzake de uitbetalingen der uit
keringen door de Oorlogs-Molest*
maatschappijen. Sommigen kregen
iets, anderen wachten sedert jaren.
Geld ligt er wel.
Zo leende de Onderlinge Oorlogs
schade Verzekeringsmij. dezer dagen
nog honderdduizend gulden aan een
gemeente, die behoefte aan kasgeld
had. Rente 2l/t pet.
Die f 100.000 is geld var. oorlogs
getroffenen, maar die kunnen wachten.
N.O. L.F.
vooral tot jongelui.
De concrete onlangs gepubli
ceerde waarschuwing van eéh
deskundige patholoog-canceroloog te
Amsterdam, dat zware rokers meer
dan anderen gevaar lopen longkanker
op te doen, was waarlijk niet bedoeld
om iemand het rookgenot te ver
gallen.
jfc Als men tegenover de waarschu
wing als „tegenwicht" de naam
Churchill uitspreekt, het nog steeds
zeer gezonde symbool van zware
rokers, dan interpreteei t men deze
waarschuwing verkeerd.
Want het is gelukkig niet zo, dat
alle zware rokers longkanker oplopen.
Het is zelfs verre van daar.
Maar de onderzoekingen in ver-
opgevoed; de meeste sexuele afdwa
lingen van thans waren toen volledig
onbekend. Eerst in lateren tyd is de
zedelijke verwildering begonnen met
veelwijverij, minachting voor de
vrouw, gedwongen keuze voor het
meisje, koop- en roofhuwelyk, ont
bindbaarheid van het huwelyk voor
de man, verbranding van de vrouw,
die weduwe geworden was.
Valse Wetenschap tegen ware
Wetenschapdeze laatste heeft het
bijbelverhaal over de instelling van
het één-huwelijk in het aardse Para
dijs ten volle bevestigd.
schillende landen ondervraging
van de patiënten b.v. hebben
uitgemaakt, dat veel roken de
longen bijzonder gevoelig maakt
voor kanker. Waarschijnlijk doet
het er niet toe of meh geregeld een
pijpje „smoort", zyn genot zoekt in
vele sigaretten of aan sigaren de
voorkeur geeft. Dat blijft allemaal
om het even.
Het gaat hier om personen
mannen en ook vrouwen die
reeds, twintig of meer jaren inten
sief roken, aldus deelde een des
kundige ons mede.
Longkanker komt doorgaans op
wat latere leeftijd en is dan het
resultaat van vele jaren rook,,genot"
De waarschuwing is dan ook op de
eerste plaats bedoeld voor de jonge
lui: Rook niet te veel, want over
twintig of meer jaren ben je veel
vatbaarder voor langkanker dan
anderen. Degenen, die het roken al
vele jaren intensief beoefenen doen
goed met zich te matigen, maar
het gaat hier op de eerste plaats
om de rijpende jeugd
Een paar cyfers kunnen het steeds
toenemende gevaar illustreren. In
1925 overleden honderd personen aan
longkanker, in 1949: 1325 1
Zelfs als men rekening houdt mot
de groei en het ouder worden van
de bevolking en de verbetering van
de medische diagnose, dan is het
aantal gevallen nog acht a negen
maal zo groot.
Voor vrouwen is dit aantal vyf
maal zo groot geworden.
De oorlog heeft het aantal gevallen
van longkanker door nog precies
vastgestelde oorzaken doen dalen,
maar na de oorlog is de stijging met
ongeveer honderd doodsgevallen per
jaar.
In Engeland is deze stijging al 7.0
groot als vyf jaar geleden by ons. En
de curve van de statistiek loopt ook
by ons sterker naar omhoog.
In 1931 was bijna de helft van alle
kankergevallen by mannen aan maag
kanker toe te schrijven. In 1049 nog
slechts een derde.
Maar longkanker nam in 1031 vier
procent van alle gevallen voor zyn
rekening en in 1049: zestien procent!
Bestryding hiervan is dan ook niet
op de eerste plaats een kwestie van
geld bijv. voor het kankeifonds -
maar van het opgeven of de sterke
vermindering van een rookgewoonte.
De oorzaak van longkanker is zeer
dikwijls in ons land terug te brengen
tot te veel roken
Het leven en werken in een be
paalde omgeving, die met veel stof
is geladen, behoeft geon longkanker
tengevolge te hebben.
Mijnwerkers byv. hebben minder
last van deze ziekte dan andero
mensen. Men kan dus zeker niet
zeggen, dat het werken in een met.
stof bezwangerde omgeving wel eens
de oorzaak van de ziekte kan zijn.
De oorzaak is moeten we er nog
weer over kankeren de sigaar,
de sigaret of het pijpje, wat ai te
veel aangestoken resp. gestopt.
De tijd der
Gemeente-begrotiDgen
Talrijk zyn de symptomen, die er
op wyzen, dat we met rasse schreden
't nieuwe jaar 1951 tegemoet gaan.
Niet alleen wyzen daarop de korten
de dagen, maar ook de verslagen der
gemeenteraden wyzen in die richting,
daar ze juist in deze weken de
gemeente-begroting vermelden.
Het raadsverslag behoort wel tot.
één van de meest gelezen rubrieken
in de krant en het in dó Raad be
handelde heeft gewoonlijk de belang
stelling van alle ingezetenen.
Speciaal de gemeentebegroting, die
de financiële zijde der gemeente
huishouding behandelt, wordt vaak
nauwkeurig gelezen.
De gemeente-begroting wordt opge-
maakt door B. en W. Gewoonlijk zal
de secretaris er wel het meeste werk
aan hebben, vermoeden we.
Vervolgens wordt ze de Raad aan
geboden en ter inzage gelegd voor
elke gemeentenaar, doch slechts zel
den of nooit maken de inwoners van
dit recht gebruik. Nu benoemt men
uit de Raad een commissie (meestal
wijst de voorzitter de leden aan),
welke de begroting gaat napluizen,
waarna zy er een rapport over moet
uitbrengen.