TWEEDE BLAD
Het grote gevaar
voor onze grens
Tegelse Passiespelen
dit jaar grootser dan ooit!
WEEKBLAD VOOR VENRAY* EN OMSTREKEN
Nieuwe spanning
tussen lonen
en prijzen
BEL BIJ BRAND
392
Een en Zeventigste Jaargang
Druk en Uitgave
Firma van den Munckhof
Drukkery
Kantoorboekhandel
Grootestraat 28
Telefoon K 4780 512
Postrekening 150652
PEEL EN MAAS
Advertentieprijzen
op aanvraag verstrekt
Abonnementsprijs
per kwartaal:
voor Venray fl 1.00
buiten Venray fl 1.20
uitaluitend vooruitbet.
Christus-vertolker heeft zware taak.
Kruisweg ook voor hem een lijdensweg.
Weinig mensen zullen er zijn in Europa, die nooit van het
Beierse dorpje Oberammergau hebben gehoor*!. Tot in alle
uithoeken van ons werelddeel heeft dit plaatsje bekendheid
verworven door zijn Passiespelen. Nog niet zo bekend is
Tegelen, het Nederlandse Oberammergau. Toch moeten er in
het buitenland velen zijn, voor wie ook de naam van deze
plaats niet meer helemaal vreemd is. Dat kan niet anders,
want in België, in Frankryk, in Scandinavië, in Duitsland,
in Engeland en in andere landen zelfs ook in Amerika -
hangen momenteel duizende afliches, waarop rond een zeer
expressieve tekening van de lijdende Christus gedrukt staat
..La Passion", „Passion Play" of^Passionspiele" 1050 Tegelen.
Millioenen zullen deze affiches ónder ogen krijgen. Millioenen
zullen dus ook voortaan, als zij iets van Passiespelen horen
niet alleen aan Oberammergau, maar tevens aan Tegelen
denken, ook al hebben zij er geen idee van waar die plaats
ergens ligt in Nederland en op welke lettergreep zij nu
eigenlijk het accent moeten leggen.
Grootser dan ooit worden dit jaar
de Tegelse Passiespelen opgezet,
terwijl er in 1946 „slechts driehon
derd personen" aan meededen, zullen
dit jaar, nu het spel voor de zesde
keer wordt opgevoerd, vijfhonderd
spelers verschijnen op het podium in
de Doolhof.
Groter dan ooit zijn ook de ver
wachtingen ten aanzien van het aan
tal bezoekers. Men denkt, dat dit er
in totaal iso.ooo zullen zijn, d.w.z.
30.000 meer dan in 1946.
Vooral de toeloop uit het buiten
land zal deze keer waarschijnlijk
ongekend groot zijn. Voor vele Rome
pelgrims betekent immers een bezoek
aan Tegelen niet zo'n enorme om
weg, met name niet bijv. voor de
Amerikanen, de Ieren en de Scandi-
naviërs.
Dat deze verwachtingen niet. onge
motiveerd zijn, blijkt wel daaruit, dat
Danropa, een der grootste Deense
reisbureaux Tegelen als pleister
plaats voor zijn Rome-route heeft
gekozen.
Honderden plaatsen zijn trouwens
thans al besproken door buitenlan
ders, zowel door een gezelschap van
driehonderd Amerikanen, als door
„de Reislustige Jonkheid" van het
Vlaamse plaatsje Somerghem.
Elke voorstelling in de Doolhof
kan worden bijgewoond door 4500
toeschouwers. Van hen zullen er
elke keer zeker honderden willen
overnachten in Tegelen.
De plaatselijke hotels beschikken
echter slechts over honderd bedden.
Daarom heeft men de bevolking
verzocht zich bereid te verklaren om
tegen een redelijke vergoeding een
of meer bezoekers logies en eventu
eel ook pension te verschaffen.
Die oproep is niet
want het secretariaat beschikt thans
over 250 adressen, waar gasten te
recht kunnen. Bovendien zullen ook
plaatsen in de omgeving, ondermeer
Venlo en Blerick en zelfs Roermond
worden ingeschakeld by de huisves
ting.
Leden van de Tegelse Jeugdorga
nisaties zullen dienst doen als gidsen
voor de vreemdelingen.
Regie met dictafoon
en film.
Bijna elke avond repeteert thans
in de Doolhof, of als het weer te
slecht is, in een zaal, regisseur An-
dré Thjjssen met een aantal spelers.
Die repetities zijn verleden jaar da
delijk na Witte Donderdag, toen de
rollen werden verdeeld, begonnen.
Sindsdien heeft de heer Thjjssen nu
eens met deze dan weer met die
spelers, scène na scène doorgenomen.
Naarmate men vorderde, werden
de groepjes, die tegelijk aan de
repetities deelnemen, steeds groter.
Massa-repetities met alle figuranten
zullen tenslotte de bekroning vormen
van de langdurige en moeizame
voorbereidingen.
Voor regisseur Thijssen bevat het
Passiespel geen enkel geheim meer,
want reeds vanaf de eerste keer, dat
dit spel in Tegelen werd. opgevoerd,
is hj) met de regie belast. Die eerste
opvoering had plaats in 1931.
Op een goede dag, enkele jaren
voor 1931, is men hier op het geluk
kige idee gekomen om de vele goede
toneelamateurs, waarop de plaats
bogen kan, te verenigen in een cen
trale groep, die in staat zou zijn om
hoog te grijpen.
Bij de regie maakt men deze keer
gebruik van zeer moderne hulpmid
delen. Om de spelers in staat te
stellen zich zelf te controleren, neemt
men hun teksten op met een dicta
foon, zodat z\j later hun eigen stem
kunnen horen.
Teneinde hen tevens in staat te
stellen zichzelf te zien, heeft het be
stuur de bekende Maastrichtse cineast
P. Pans verzocht van een der repe
tities een film te maken, die ook
voor de propaganda zal worden
benut.
Hieruit blijkt wel, dat men alles
•op alles zet, e* de Passiespelen i*5o
zo voortreffelijk mogelijk te maken.
Tegelen wil dit jaar zichzelf over
treffen. Het zi6t er naar uit, dat men
daarin slagen zal.
De hoofdrollen.
Pierre Oehlen, de Christusvertolker
van het Tegelse Passiespel, zal dit
jaar voor de derde maal de hoofdrol
spelen. De heer Oehlen is 37 jaar
oud en huisschilder van beroep. Wy
ontmoetten hem in de Doolhof, waar
hjj juist met een gezel de toeschou-
wersbanken van een frisse verflaag
voorzag. Evenals vele andere Passie
spelers heeft ook hjj zijn haar laten
groeien en zijn baard laten staan.
Het moet een vreemd gezicht zijn
als men hem met zijn klassieke kop
een huisdeur of een dakgoot ziet
schilderen. In de Doolhof viel zijn
ongewone uiterlijk echter nauwelijks
meer op.
Niet alleen geestelijk, doch even
eens lichamelijk, wordt de vertolker
van de Christusrol zéér op de proef
gesteld.
De kruisweg is ook. voor hem een
lijdensweg. Over een afstand van 150
meter moet hjj een kruis, dat 65
kilo zwaar is, op zijn schouders
torsen. Toch zou hij geen lichter
kruis willen hebben, want dan zou
zjjn spel zeer aan natuurlijkheid
verliezen.
Tijdens de optocht ter gelegenheid
van het Mariacongres te Maastricht,
waarin de heer Oehlen in 1947 met
andere passiespelers deelnam, droeg
lijj een kruis van triplex. Het heeft
hem echter by die gelegenheid de
grootste moeite gekost om dat kruis
te dragen alsof het zwaar was.
Ook de scène aan het kruis, waar
aan de hoofdvertolker zich, weer of
geen weer, twintig minuten lang
overeind moet houden aan twee
•spijkers, stelt zware eisen.
De wetenschap echter, dat hetgeen
hy zich moet getroosten, nog geen
fractie is van wat de lijdende God
mens heeft moeten doorstaan, geeft
Pierre Oehlen de kracht om niet op
te zien tegen zijn zware rol.
Meer dan 100 apostelen,
Men kan bjjna geen straat door
lopen in Tegelen of men komt een
man tegen met een prachtige apos
telkop. Toch zullen zy niet allen
voor apostel spelen, die mannen met
wapperende haren en begroeide wan
gen. Apostelen waren er immers
slechts twaalf, de Tegelenaren, die
hun haren hebben laten groeien, zyn
meer dan honderd man sterk.
Velerlei figuren gaan achter hun
baarden schuil. Enkele van hen zul
len in de Doolhof optreden als leger
aanvoerders, anderen als joodse
kooplieden. Weer anderen zullen als
figuranten de sfeer verhogen of
moeten een kleine bijrol vervullen.
Tot deze laatsten behoort bijv. Da-
than, in de Doolhof „man uit het
volk" en in zyn gewone doen tim
merman. Een prachttype van een
passiespeler, die men om zjjn uiter
lijk zo een apostelrol zou willen
geven.
Dagelijks kan menDathan kozijnen
en deuren zien timmeren in Tegelen.
Baard of geen baard, het werk moet
toch gedaan worden.
Zo denkt ook Andreas Franssen,
de Petrusvertolker erover. De heer
Franssen is poelier van beroep, uren
lang verwjjlt hy elke dag met zjjn
eerbiedwaardige kop tussen zijn
pluimvee en onverstoorbaar blijft hy
dan, ook al kraaien de hanen nog
zo vaak.
De 22 jarige Piet Niessen, die voor
Johannes speelt, kan men met haren
tot op zyn schouders aantreffen op
de gemeentesecretarie te Tegelen,
waar hy werkzaam is als ambtenaar.
Op zjjn kin is echter van een baard
niets te bespeuren, hetgeen ook de
bedoeling is.
Zonder baard zal ook de sljjter Piet
Rijs de rol van Pilatus vervullen.
Wel behaard zijn daarentegen onder
meer Levi, die glazenmaker is en de
apostel Thomas, in do wereld Hen-
Economische activiteit moet geprikkeld worden
Pshy chische uitwerking van verminderde belastingaanslag!
In September van het vorig jaar
werd de Nederlandse gulden ge
degradeerd van ruim 55 pet. op
ongeveer 39 ten honderd dei-
vooroorlogse waarde. Reeds ter
stond besefte men toen, dat deze
devaluatie zyn weerslag zou vin
den in de prijzen, vooral omdat
Nederland een grondstofarm land
is, dat voor zijn industrie voor
het grootste deel op het buiten
land is aangewezen.
De onvermijdelijke prijsstijging
oefende een zo sterke opwaartse
druk uit op de lonen, dat de
regering tot concessies werd ge
noopt en zo zagen wy met
ingang van 1 Januari 1950 op
nieuw het kwik in de loonther-
mometer met 5 pet. stijgen. Deze
verhoging gold voor de meeste
bedrijven als dwingend, gezien
de druk die de vakbeweging op
datzelfde moment uitoefende. Een
aantal kleine bedrijven bleek
echter desondanks niet in staat
aan de aanbeveling tot loonsver
hoging van oveiheidswege te
voldoen en nu, in April 1950,
moeten wy constateren, dat er
toch velen de zo vurig begeerde
5 pet. nog niet hebben gekregen,
Het heeft zin de toestand van
lonen en prijzen juist op dit moment
nog even nader onder de loupe te
nemen nu gebleken is, dat die voor
schot-verhoging van vyf procent een
mislukkig is geworden. Alleen reeds
hierom kunnen wij spreken van een
mislukking, omdat een hernieuwde
prijsstijging is ingetreden, die de
kosten van levensondeihoud voor
velen tot aan de rar.d van hun be
staansmogelijkheid heeft doen stygen,
terwyl enkele groepen van toenemen
de grootte reeds weer in een toe
stand van interen verkeren.
Daarbij kunnen we dan tevens
vaststellen, dat deze voorschot-loon
stijging voor sommige categoriën van
ons volk averechts heeft gewerkt.
Yoor hen, die geen deel hadden aan
de verhoging is de economische druk
nog groter geworden, omdat zy even
goed de uit de loonstijging voort
vloeiende prijsverhogingen hebben
moeten opvangen. Ook menen wy,
dat de verwachte stijging van de
arbeidsproductiviteit niet is tot stand
gekomen en voor zover dit wel het
geval is, mag zij niet worden toege
schreven aan de verhoging van lonen,
Het is geen wonder, dat de be
staande toestand aan onze overheid
zorgen moet baren, temeer wanneer
wy bedenken, dat zij nog steeds
plannen in portefeuille heeft tot ver
hoging der huishuur, afschaffing van
levensmiddelen-subsidies, verhoging
van omzet- en personele belasting en
vermindering van inkomsten- en
loonbelasting. By velen moet.de vraag
wel ry'zen wat gaat er gebéuren aan
het lonen en pryzenfront? Over het
algemeen zal men deze vraag stellen
met een zorgelijke blik in de ogen
en met vrees in het hart.
Want de nadenkende landgenoot
zal beseffen, dat wy zo langzamer
hand aan het einde moeten zijn van
ons lonen- en pryzenlatijn.
Wat zal Den Haag doen?
Toch menen wy dat de regering
drik Jansen, die er wel voor op mag
passen, dat zyn baard niet verschroeit,
want hy is stoker in een pannen-
fabriek.
De rol van Maria wordt dit jaar
voor het eerst vertolkt door Mia
Vermeulen. Zij is zonder beroep, in
tegenstelling met de moeder van
Judas (de 34-jarige Mia Bors) die
onderwijzeres is.
De rol van mej. Bors, die voor de
tweede keer mee speelt, zal dit jaar
aan belangrijkheid winnen, want de
schrijver van het Tegelse passiespel,
pater Jac Schreurs, heeft een dialoog
tussen Maria en de moeder van Judas
onder het kruis ingelast in zyn lekst.
Première op 21 Mei
De première van de Tegelse passie
spelen vindt plaats op Zondag 21 Mei.
Daarna zullen de spelen tot en met
17 September elke Zaterdag en Zondag
worden opgevoerd, behalve op de
eerste Pinksterdag, Zondag 28 Mei.
Bovendien worden nog voorstellingen
gegeven op Maandag 20 Mei (Tweede
Pinksterdag) en 15 Augustus (Maria
Hemelvaart). Verschillende voorstel
lingen zyn echter geheol of gedeel
telijk uitverkocht. Geheel zyn onder
meer de Zondagen 11 Juni en 6 Aug.
volgeboekt. De Zaterdagen 3, 10 en
17 Juni, zyn gereserveerd voor onder
wijsinrichtingen.
Nadere inlichtingen kan men krijgen
by het secretariaat Grotestraat 39,
Tegelen, telefoon K 4706—347 en 539.
De voorstellingen beginnen telkens
om 2 uur en duren ongeveer tot half
zeven. Zy gaan onder alle weers
omstandigheden door. Er zal worden
gezorgd voor extra treinen en bussen.
Ze zal Tegelen dit jaar in het cen
trum der internationale belangstelling
staan en een stroom kostbare deviezen
naar ons land deen vloeien.
andermaal zal gaan ingrijpen, omdat
men voor de noodzaak wordt gesteld
do economische activiteit voortdurend
te prikkelen mot het oog op het zich
steeds uitbreidende arbeidsaanbod,
terwyl men toch ook eindelijk nog
aan de rechtvaardige eis tot huur-
'orhoging van onze huizenbezitters
dient tegemoet te komer.. Wil boven
dien de economische unie met onze
zuiderburen nog eens werkelijkheid
worden, dan zullen er nog corrige
rende maatregelen moeten volgen.
Tenslotte dringen ook de industriali
satieplannen nog tot een koerswijzi
ging, want tot op heden kunnen ook
deze nog lang geen volledig succes
worden genoemd.
Wanneer wy er ons dan reken
schap van gaan geven welke gedrags
lijn van onze regering te verwachten
is, dan moeten wy er van uitgaan,
dat een verdere loonsverhoging vol
strekt ontoelaatbaar moet worden
geacht. Wy geraken daarmee van de
regen in de drop, dat bewees de
laatste aanbeveling van de regering
i.v.m. de vjjf procent. Het is te hopen,
dat de vakcentrales hier voldoende
economisch inzicht zullen tonen. Onze
concurrentiepositie in het buitenland
laat bovendien geen verdere kost-
prijsverhoging van het Nederlandse
product toe. Ook zijn er voor de
regering een tweetal gunstige om
standigheden, die haar een ruggesteun
zullen bieden bij het weerstaan van
de druk naar hoger loon.
Allereerst zien wy grote groepen
arbeidskrachten uic Indonesië terug
keren, die een neerwaartse druk op
de lonen uitoefenen door het toene
mende aanbod. Echter, teveel moet
men daarvan stellig niet verwachten,
want onze gedemobiliseerde soldaten
vergroten voor een belangrijk deel
het aanbod der ongeschoolden, dat
slechts indirect en dus verzwakt
invloed uitoefent op de markt der
geschoolde krachten.
Daarnaast zien wy een toenemende
concurrentie en stijgende bedrijfs
voorraden by de producenten. Dit
geeft een druk op de prijzen, waar
door de loondruk naar boven enigszins
wordt afgeremd.
Dreigende werkloosheid
Hoe aangenaam dit voor onze be
windslieden ook moge zyn, wy mogen
niet vergeten, dat de genoemde fac
toren op andere fronten als zorgelijk
dienen te worden gezien. Zy duiden
enerzijds op een toenemende kans op
werkloosheid, anderzijds op een afne
mende bedrijvigheid in de industrie.
Beide tendenzen dienen te worden
go elimineerd en hoewel men er
stellig niet in slaagt vóór het einde
van 1952 onze export naar de dollar-
landen zodanig op te voeren, dat ons
tekort aan harde valuta wordt opge
heven, niettemin zal onze overheid
nogmaals trachten de activiteit van
handel en industrie te stimuleren.
Zy heeft daartoe slechts één mid
del in voorraad naar onze mening.
Wanneer minister Lieftinck beseft,
dat een drastische belastingverlaging
zo'n opvoerende uitwerking zal heb
ben, dat de staatskas er uiteindelijk
slechts voordeel van kan hebben,
kunnen we verwachten, dat zowel dé
Nederlandse ondernemer als de arbei
der daar nieuwe moed uit zal kunnen
putten.
Niet omdat een verminderde belas
tingaanslag alle zorgenvoor overheid
en onderdaan zal wegnemen, maar
omdat de psychische uitwerking op
elke nyvere werker zodanig zal zijn
dat men met dubbele kracht de hand
aan de ploeg slaat. Want men zal
dan weer een mogelijkheid zien om
voor zich of zyn kinderen een toe
komst te bouwen.
Qóiê.óq&$iackto(lcis
denkt er aan
Een van de nieuwigheden in de op
24 Februari j.l. van kracht geworden
Wet op de Materiële Oorlogsschaden
is de instelling van een Scheidsge
recht (art. 90), waarbij betrokkenen
in hoger beroep kunnen gaan.
Hoewel het Scheidsgerecht nog
niet is ingesteld, is het adres van
het Secretariaat voorlopig gevestigd
Kanarielaan 4 te 's Gravenhage.
Er kan alleen in hoger beroep ge
gaan worden tegen een beslissing
van de betrokken Minister en wel
alleen in het geval, dat een door
deze vastgestelde bijdrage, „voorlopig"
bydrage, aanvullende bydrage, crediet,
rentevergoeding of uitgestelde bij
drage lager is gesteld dan waarop
men ingevolge de wettelijke bepalin
gen aanspraak meent te kunnen
maken.
De termijn, waarin in hoger beroep
kan worden gegaan is gesteld op
2 maanden na datum van de bedoelde
beslissing.
Overschrijding van deze termijn
maakt het hoger beroep niet ontvan
kelijk, tenzy 3e met de behandeling
belaste Kamer van het Scheidsgerecht
West-Duitsland met een leger
van 2 millioen werklozen.
Voorgoed voorby is de tyd, waarin
het ene land onverschillig kan staan
tegenover de grote vraagstukken van
een ander land. En zeker Kan dat
niet met betrekking tot een nabuur
volk.
Het evenwicht in Europa duldt
zelfs niet, dat Duitsland arm en
machteloos blijft. Dit land, dat onder
aanvoering van een waanzinnige
Hitier onnoemelijk leed en grote
ellende over do hele wereld bracht,
waarvan we er in tientallen jaren
nog niet bovenop komen, kan niet
straffeloos aan zyn lot worden over
gelaten, zeker niet, nu het Oosters
communisme geacht moet worden
gereed te zyn voor de sprong naar
net Westen.
Daarom moet het ons met zorg
vervullen, wanneer West-Duitslanu
een leger van twee millioen werk
lozen telt. Dit leger is voor ons geen
minder groot gevaar dan het leger,
dat in 1940 over onze grenzen trok.
Niet voor niets zegt, een oud spreek
woord, dat ledigheid des duivels oor
kussen is.
De Duitse soldaten, die ons land
lange tyd bezet hielden, wisten te
vertellen, dat één van Hitiers wel
daden was „de oplossing van het
werkloosheidsvraagstuk"Hitier gaf
de mensen werk, zij het dan ook
dat ze werkten aan hun eigen onder
gang, maar als men jaren met zyn
ziel onder zyn arm loopt, kykt men
niet meer zo nauw.
In dit verband is het vraagstuk
van de Duitse jeugd er een van
klemmende actualiteit. Op de eerste
van deze maand verlieten in het
Ruhrgebied en aangrenzende distric
ten 170000 jongen» en meisjes de
lagere scholen plus nog een 40.000
de u.l.o. of de ambachtsschool. Voor
zichtige autoriteiten schatten, dat
één op de vier van hen er zeker a
kan zyn, dat hy (zy) weikloos blijft.
Er zyn er echter, die door betrouw
bare gegevens gesteund, op een nog
veel ongunstiger verhouding rekenen,
Men begrype goed, dat deze kinde
ren tot ongeveer hun tiende jaar een
Hitleropvoeding „genoten" hebben.
Breng ze maar eens aan het ver
stand, dat Hitier de lelijkste bedoe
lingen had als men ze geen behoor
lijke toekomst kan bieden. Deze
kinderen kunnen slechts denken Als
Hitier het gewonnen had, zou het er
beter voor ons uitzienZy zullen
opgroeien tot mensen, die ry'p zyn
voor een nieuwe Hitier. Daaraan
moet iets gedaan worden. Het is
echter een zaak waartegenover men
met een machinegeweer machteloos
staat. Duitsland zal de goede zorgen
van de landen door welke het ver
slagen werd, moeten hebben, wil het
straks niet de grootste zorg van deze
landen worden.
Deze wereld heeft goede organisa
tors nodig. Er zyn grondstoffen ge
noeg, terwyl talloze mensen nog van
noodzakelyke artikelen verstoken
blyven, en zouden er dan toch nog
millioenen werklozen kunnen zijn?
De oorzaak van de werkloosheid is,
dat de maatschappij niet goed geleid
of helemaal niet geleid wordt. Het
gebrek aan goede leiding is weer een
gevolg van de grote verdeeldheid der
mensheid.
Het is nog steeds op velerlei ter
rein een stryd in grote omvang van
mens tegen mens: hoe kleiner de
een, hoe groter de ander. Een zonde,
welke zulke smartelijke gevolgen
heeft, dat toch eindelijk de mens wel
eens zal moeten begrijpen, waarom
die strijd van mens tegen mens ver
keerd is. Wy vragen ons echter met
grote bezorgdheid af, hoe groot de
van oordeel is, dat het verzuim
appellant niet kan worden toege
rekend. In dit verband zy erop ge
wezen, dat de by de openbare behan
deling in de Tweede Kamer van
Regeringszijde toegezegde populaire
toelichtingen eerst op 29 Maart j.l.
zyn verschenen.
Het hoger beroepschrift moet aan
de volgende voorwaarden voldoen
a. het beroepschrift moet met
redenen omkleed zijn en een
duidelijke conclusie bevatten
b. het moet in vijfvoud worden
ingediend
c. het moet vergezeld gaan van
een bewijs, dat 1 pet. van het
bedrag, waarmede men de by
drage enz. verhoogd wil zien,
in 's Ryks Schatkist is gestort.
Deze storting (die een minimum
van f 10.— bedraagt) krijgt men
in geen geval terug.
By de beslissing van het Scheids
gerecht, kan eventueel hbt bedrag
van de oorspronkelijke bydrage enz.
ook verlaagd worden.
Tevens bestaat de mogelijkheid, dat
het Scheidsgerecht hy afwijzing van
het beroep van oordeel is, dat het
lichtvaardig is ingediend, in welk
geval veroordeling in de kosten van
het geding kan plaats hebben.
Men dient dus wei te bedenken,
niet klakkeloos in hoger beroep te
gaan.
ellende nog moet zyn voor we een
maatschappij krygen, waarin de ene
mens voor de andere werkt, opdat
allen met elkaar het goed zullen
hebben.
Het ontstellende is immers niet
hoe verschrikkelijk op zichzelf ook
dat de Duitse jeugd geen toekomst
heeft, maar dat wy daar niets aan
schijnen te kunnen veranderen. Wy
kammen op allerlei gebied elkaar te
veel af in plaats van elkander te
leren. En toch hebben we niet te
kiezenof we gaan vrijwillig de
goede richting uit óf we zullen door
harde tegenslagen gedwongen worden.
De kunst
van
festuten
De Duitsers hebben tydens de be
zetting een schier ontelbaar aantal
verordeningen uitgevaardigd.
Naar autoritaire aard moest voor
alles en nog wat een voorschrift wor
den gegeven, op welks niet-nakoming
straf zou volgen. In de praktijk kwam
daar niet veel van terecht, omdat
vrijwel de gehele bevolking, waar
zulks maar enigszins mogelijk was,
de voorschriften van de bezetter ont
dook.
Na de bevrijding i3 het niet veel
beter geweest. De regering handhaaf
de een groot deel van de uit de
bezettingstijd stammende maatregelen
en voegde er een aantal voorschriften
aan toe op vrijwel alle gebieden des
maatschappelyken levens. Het gevolg
was, dat die voorschriften niet het
gezag hadden, dat vroeger aan wets
voorschriften van nature werd toege
kend.
Wie onzer kan met de hand op het
hart verzekeren, dat hy nimmer een
distributie-, prys- of deviezenvoor-
schrift overtreden heeft
Zeker, wanneer het tot een ver
volging kwam, werd met veel aplomp
beweerd, dat de overtreder 's lands
belang had geschaad, maar erg over
tuigend waren die beweringen niet.
liet Nederlandse volk zag en ziet al
die voorschriften als een noodzakelijk
kwaad, heeft niet al te veel vertrou
wen in de doeltreffendheid der lange
reeksen bepalingen, waaraan men
zich houden moet en ziet in ieder
geval het overtreden van die voor
schriften niet als een misdryf.
Zo langzamerhand heeft zich een
„smokkelaarsmentaliteit" van een
groot deel van het Nederlandse volk
meester gemaakt. Loopt men tegen
de lamp, dan is dat pech, maar erg
schuldig jegens de gemeenschap en
de rechtsregels gevoelen de overtre
ders zich niet.
Wy achten dit een zeer betreurens
waardige toestand en al zyn wy van
mening, dat geen staat kan worden
bestuurd zonder eerbied voor de wet,
toch moeten wij vaststellen, dat de
overheid, die te veel voorschriften
uitvaardigt en niet voldoende gezag
voor haar voorschriften by de burgerij
weet te vestigen, de voornaamste
schuldige is aan de overtredingen.
De overheid moet niet slechts
wetten maken, zy dient by voorbaat
verzekerd te zyn, dat haar wetsvoor
schriften worden ge-eerbiedigd. Een
overheid, die op dit onderdeel van
haar taak faalt, is geen overheid
naar goed Nederlands begrip.
Bovendienvele dezer verordenin
gen, al dan niet voortvloeiend uit
een door de volksvertegenwoordiging
vastgestelde wetsregel, raken danig
verouderd. Zy pasten wellicht in een
tyd, toen schaarste noopte tot het
gemeenschappelijk dragen van lasten
en do verdelende rechtvaardigheid
vorderde dat ieder zich offers ge
troostte. Die periode is voorby. Het
komt weer aan op ieders eigen ver
antwoordelijkheid voor hetgeen hem
overkomt en het gaat niet langer
aan, dat vadertje staat maar zorgt
voor wat sommige burgers wel pret
tig vinden dat voor hen wordt klaar
gemaakt.
Het wordt tyd, dat er schoon schip
gemaakt wordt met de verzameling
voorschriften, waarmede de Neder
landse burgers rekening moeten
houden, indien deze voorschriften
tenminste ernstig willen worden ge
nomen. Laat de overheid zich beper
ken en dan op serieuze wyze nako
ming van haar voorschriften vorderen,
maar laat zy de ballast zo snel
mogolyk over boord werpen. Dit
klemt temeer, omdat vele dezer
verordeningen ons niets vooruitbren
gen, en slechts gehandhaafd blyven
uit een zekere sleur en een volkomen
nutteloze neiging tot perfectie.
Wanneer gaat er de bezem door
(Alg. Dagblad).