DERM BLAD VAN PEEL EN MAAS
is er
Mantels en Japonnen
Wie maken de
groenten duur
Ons weekpraatje.
Krakelingen.
Binnenland.
En düs brengen wij in een uitgelezen
sortering de nieuwste snufjes
welke dit voorjaar mode zullen zijn.
Door zorgvuldige inkoop en jaren
lange ervaring hebben wij in de grote
mode-centra beslag kunnen leggen
op het mooiste dat ons getoond werd.
Breng een bezoek aan onze etalages
en confectie-afdeling, om U te over
tuigen dat wij U laten profiteren van
een grote keuze aparte modellen te
gen lage prijzen.
Beter en goedkoper
Zaterdag 30 Maart~1940
Ben en Zestigste Jaargang No 13
Voor de a.s. vergadering van
het Centraa! Bureau van Veilin
gen in Nederland heeft een aan
tal veilingbesturen een verzoek
ingediend, waarbij het bestuur
wordt uitgenoodigd, een onder
zoek in te stellen naar- de groen-
tenprijzen in den kleinhandel.
Het bestuur gaat er mee ac-
coord en de gevraagde commis
sie zal worden ingesteld.
In de toelichting bij het voor
stel werd o m. gezegd, dat
blijkens de groote verschillen
tusschen veilingprijzen en de
prijzen in den kleinhandel aan
het distributie-stelsel fouten
kleven, die voor den tuinbouw,
zoowel ais voor den handel
fataal zijn.
Daar adressanten de overtui
ging hebben, dat de kleinhandel
ook met moeite een sober bestaan
heeft in hoofdzaak door te
kleine omzetten zal eventueele
samenwerking met de Ned.
Groenten- en Fruitcentrale inzake
het verstrekken van erkenningen,
mogelijk gunstige resultaten kun
nen afwerpen.
Het zou inderdaad een uit
komst zijn voor consumenten,
telers en handelaren, als een
bruikbare oplossing kon worden
gevonden.
De prijsverschillen zijn inder
daad schromelijk, maar daaraan
hebben zeer vele consumenten
zelf schuld.
Men moet en zal sla eten, als
het nog geen slatijd is, de
kas- en bakproducten zijn nogal
schaarsch en dus duur.
Als het volop slatijd is en de
koude grond van dit product
meer oplevert, dan kan worden
afgenomen, lust „men" geen sla
meer
Voor eventueele vraag brengt
de groentehandelaar een kistje
kroppen mee van de veiling,
maar hij verkoopt slechts enkele
stuks. En die enkele stuks moe
ten natuurlijk den inkoopprijs
van het kistje goedmaken.
Als het volop slatijd is, vrage
zijn klanten veertien dagen of
weker, te vroeg naar peulen
en doperwtjes. Als het doperw-
tentijd is, verlangen ze vroege
princesseboontjes te eten.
En zoo gaat het 't heele sei
zoen door
En we blijven klagen, dat de
groenten zoo duur zijn
EEN VERBODEN BOEK.
„Gesprekken met Hitier"»
Wahrheit und Dichtung
Het lijkt een vreemd iets: de In
beslagname van het boek van Her
mann Rauschning „Gesprekken met
Hitier". Niet dat de Nederlandsche
justitie daarmee een uitzonderlijk
standpunt zou hebben ingenomen,
in Zweden en in Zwitserland zijn ge
lijke maatregelen getroffen. In Zwit
serland geldt het verbod, naar ik
meen, den verkoop in alle taleD,
waarin het boek is uitgegeven; in
Zweden echter gaat het enkel om
de Zweedsche uitgave. Zooals het ten
onzent enkel om de Nederlandsche
uitgave gaat.
En d t nu lijkt vreemd. De eerste
uitgave van Rauschning's boek be
vatte een Fransche tekst en deze
„Hitier m'a dit" is in den Neder-
landschen boekhandel nog steeds
normaal verkrijgbaar.
Het optreden van justitie en politie
ten onzent geldt dus niet het boek
als zoodanig, maar enkel tegen de
massaverspreiding er van. De auto
riteiten wenschen blijkbaar niet, dat
door de uitgave en verkoop van een
Nederlandsche vertaling het groote
publiek door Rauschning op sug
gestieve wijze wordt beïnvloed.
Nu we het een en ander van den
inhoud van „Gesprekken met Hitler"
weten, kunnen we het verbod op ob
jectieve gronden billijken en waar-
deeren, maar de rechtsgrond ervan
is ods nog duister. D.w.z. de rechts
grond van een verbod, dat enkel de
Nederlandsche uitgave geldt en ver
koop zoowel als verspreiding op
andere wijze van den Franschen of
Duitschen tekst ongemoeid laat.
Kennen we voor het verbod al geen
rechtsgrond, de utiliteitsredenen wel
ke er toe hebben geleid, zijn onge
twijfeld zeer klemmend. De massa
is op het oogenblik niet in staat om
objectief te oordeelen; ze is be van-
gen van vrees (oorlogspsychose) en j
deze vrees zou gemakkelijk in een
volkomen deprimeerenden angst
kunnen overgaan, wanneer de Inhoud
van Rauschning's werk critiekloos
werd aanvaard. Het boek is inder
daad verbijsterend.
Rauschning is een bekwaam schrg
ver, een vroeger werk van hem
„Die Revolution des Nihilismus" is
zeer veel gelezen en deed heel wat
stof opwaaien. Hij was een vurig
nationaal-socialist en een der naaste
medewerkers van Hitier, totdat hij
in 1934 Duitschland verliet, volkomen
gedésillusloneerd. overtuigd van de
corruptie van het systeem, en van
het gevaar van het Duitsche nat.-
socialisme voor de menschheid. Er
is geen eDkele reden om de oprecht
heid van Rauschning's motieven
welke hem tot het verlaten van
Duitschland brachten, te betwijfelen.
Hij oordeelt hard over zijn gewe
zen partijgenooten. Tesamen noemt
hg ze een groote bende, levende naar
het „genieszt und bereichert euch",
dat onderhen als parool zou gelden,
ilitler zou volgens Rauschning
een waardige leider van dit gezel
schap zijn. Hij laat Hitier persoon
lijk den raad uitspreken om de
„Slavische" volkeren te decimeeren
en ook het plan kenbaar maken
(biz. 50) „mit Stumpf und Stiel, mit
allen seinen Wurzeln Fasern das
Christentum in Deutschland auszu-
rotten".
„Wir sind Barbaren", zou Hitier
in bijzijn van Rauschning hebben
gezegd. „Wir wollen es sein. Es
ist ein Ehrentitel". (Blz. 78).
Wat moet men van een en ander
denken Wahrheit oder (und) Dich
tung
Ten aanzien van de beschuldigin
gen van Rauschning zal de geschie
denis nooit objectief kunnen oor
deelen, tenzij later meerdere andere
betrouwbare getuigen, die met Hit-
Ier plachten te confereeren, zijn be
weringen zouden komen bevestigen.
Iemand kan zich omwille van zeer
groote algemeene belangen gedron
gen gevoelen om het een en ander
te openbaren uit persoonlijke, in elk
geval vertrouwelijke gesprekken
maar zulke publicaties zijn moei
lijke gevallen voorden eerlijken lezer,
die zich altijd zal blijven afvragen'
le. Wa3 er voldoende reden om ge
schonken vertrouwen te beschamen en
2e. wat moeten we gelooven van
zulke eenzijdige openbaring
Nochtans, dat 't Duitsche nat.-
socialisme van geweld geen afschuw
heeft, blijkt voldoende uit haar ver
eering van het verleden heidendom
en blijkt helaas ook uit enkele feiten.
Als we ons den afschuvi elijken Juni-
nacht herinneren, wsarin met 600
meerendeels geestverwante, Duitsche'
leiders en strebers werd afgerekend
-als we ons herinneren, hoe Hit-
Ier in dien nacht tegenover zijn
vriend en medewerker Röhm stond
als we ons herinneren, dat Röhm
na dat onderhoud alleen in zün ka-
mer werd achtergelaten met... een
revolver op tafel, dan denkt men aan
enkele der vele gebeurtenissen welke
niet in tegenspraak kunnen
worden geacht met hetgeen Rausch-
hier voren uit
dit boek geciteerde woorden het zeg
gen. s
Dat alles echter zal een neutraal
volk kunnen beangstigen, als het
zulks leest, maar wie het weergeven
door Rausehntog van zulke uitlatin
gen Hitier geloofwaardig acht, zal
dezen schrijver ook in andere en voor
ons ernstiger voorstellingen als vol
komen betrouwbaar aanvaarden. En
dau geraken we van de wijs.
Want Rauschning zegt het ons in
zijn boek zwart op wit, dat het Hit-
Iers uitgesproken plan is, althans it
geweest, om Zwitserland, Zweden
Belgie, Nederland en andere
kleine staten eenvoudig tn vollen
vredestijd te overweldigen met
behulp van Duitsch-gezinde trawan,
ten in eigen land, en wel, door Duit
sche militairen ln uniformen van het
desbetreffende land te steken en ze
daarna vredig met vliegtuigen te
laten neerstrijken op de centrale
vliegvelden dezer neutrale staten
Ze zouden vervolgens opmarcheeren
naar de officieele gebouwen, deze be
zetten en de leiders van het volk
eenvoudig vermoorden.
Als men zulke dingen leest, schudt
„men eerst misschien onge-
Ioovig het hoofd, herinnert zich dan
de nog steeds onopgeloste kwestie
van uniformen-smokkel, twijfelten,.,
wordt beangst. Althans bij critiek-
looze lezing.
Ala Rauschning onvoorwaardelijk
moest worden geloofd, dan zou de
geheele wereld zich ongerust maken
over het Duitsche nat. socialisme
en - misschien zich in afweer
aaneensluiten. Immers, Rauschning
RrBTill l6r .°0lt verkondigen. dat
Brazilië een nieuw Duitschland moet
worden naar Duitsch model moeten
ook Argentinië en Bolivia worden
gereorganiseerd.
Bij de vroegere Duitsche Oceani
sche koloniën komen mettertijd ook
H°,landsclie koloniën en geheel
Nieuw-Guinea". Noord-Amerika zal
worden bevrijd van de heerschende
clique en de Duitsch-Amerikanen
zullen er de leiding nemen.
„Wir brauchen im Osten die
Herrschaft bis zum Kaukasus
Oder bis Iran. Wir brauchen im
Westen die französische Kliste
Wir brauchen Plandern und
Holland. Wir brauchen vorallem
Schweden" (116).
Aldus uit de Duitsche uitgave
welke bg de Europa Verlag in New
Vork Is verschenen. Holland, zoo
wordt met Hitler's woorden (althans
moftenV RauschnlDS> verklaard,
Sl»it.,i n al3 ""valbasis voor
vliegtuigen en van dulkbooten tegen
Engeland. Hollands kusten te belet
ten zou een karweitje van acht uur
zgn4
babbit 'eT Za' daarb® denken
aan het spionnage-geval te Schie-
broek. Een Nederlander werd tot
f«, veroordeeld, omdat hjj dage
lijks naar Duitschland berichten zond
over de weersgesteldheid en... de
gesteldheid van den bodem (gesteld
heid van de wegen). Maar wie met
onderscheid lezen, zullen zich afvra
gen Wat wil Hitier nu eigenlijk
(volgens Rauschning) wil hjj met
behulp van trawanten en een troep
in Nederlandsche uniformen gesto
ken Duitschers de regeering in Den
Haag verrassen en overweldigen, of
wil hij in een geforceerde opmarsch
van acht uur van gemechaniseerde
afdeelingen Nederland tot aan zijn
kust doen bezetten
We hebben zoo'n idee, dat Rausch
ning de neutralen persé in den put
wil brengen met zijn „gesprekken
met Hitler", want volgens hem koes
tert de Führer te onzen aanzien nog
een derde plan. Dat zou geldeDd
worden in een-oorlog met Engeland
en Frankrijk. Wanneer het Duitsch
land in zulken oorlog onmogelijk
zou zgn om tot een offensief over
te gaan, zou het Duitsche leger zich
tot het defensief beperken, maar
Denemarken, Holland, Zwitserland
en de Noords'che staten als „panden"
nemen.
Rauschning is tot nog toe als een
betrouwbare schrijver erkend en hg
is door zijn langdurigen omgang
met Hitier de man, die weten kan
wat hg thans zegt. Slechts vragen
we ons afwaarom spreekt hij eerst
nu, d.i. zes jaar nadat hg Duitsch
land en het nat.-socialisme den rug
toekeerde Vele feiten van het
oogenblik kloppen met hetgeen Hit-
Ier 6-7 8 jaar geleden zou hebben
gezegd en als zgn plannen zou heb
ben ontvouwd, maar hebben de feiten
van heden de herinnering van Rausch
ning aan het verleden niet beïn
vloed
Laten we het^hopen. Voor een deel
kan de schrijver dien invloed zeer
zeker niet zgn ontgaan. Rauschning
zegt geput te hebben uit aanteeke-
ningen en uit het geheugen. Uitspra
ken, waarvan men na jaren de juiste
strekking is vergeten, herkrijgen
soms door bepaalde gebeurtenissen
haar duidelgkheid. Zóó meent men
tenminste.
Maar in werkelijkheid is hier de
herinnering niet steeds op onbevoor
oordeelde wijze hersteld.
Van de groote hoop.
Onlangs bevatte het persverslag
van een raadsvergadering in het
stadje Hardenberg een resumé van
een zeer hartige discussie tusschen
twee wethouders.
Da eene titularis voelde zich ge
griefd, dat de andere tot loco-burge
meester was aangewezen en deed
daarom over de mate van waardig
heid van dien andere voor dat hooge
ambt een boekje opén.
De wethouder-loco-burgemeester
zou zich in zijn kwaliteit van voor
zitter van een stembureau hebben
misdragen door ten behoeve van de
leden van dat stembureau een flesch
Madeira te laten aanrukken alsmede
eenige fleachjes bier. De wethouder
loco-burgemeester zou van een en
ander „onder den invloed" zgn ge
raakt. De beschuldigde ontkende dat
met nadruk en stelde vast, dat hij
in een jaar tgds minder alcohol
nuttigde dan zijn collega-wethouder
in een week pleegt te gebruiken.
Een dergelijke discussie Is van een
typische plattelands-ongemoedelijk-
heid, maar de geuite beschuldiging
was van grootsteedsche allure. Want
het is heusch niet enkel de heel-
kleine man van bulten, die de kans
benut om," als daartoe de gelegenheid
zich voordoet, zich extra te sterken
„van de groote hoop".
Ook in de stad en in „de groote
wereld" is de publieke kas, d.w.z.
het volksvermogen, een eigendom,
waaraan men nolens volens het
zgne bijdraagt, maar waarvan men
ook tracht te halen, wat er van te
halen is.
Daarvan bleek een dezer dagen
nog in Amsterdam. B. en W. stelden
er den raad voor om aan de leden
van stembureaux voortaan geen vrije
consumptie meer te verstrekken op
gemeentekosten, doch een bedrag
van f 15 per stembureau als pre
sentiegeld uit te keeren.
Daartegen werden bezwaren geuit,
de belooning was te gering. Maar
de voorzitter betoogde, dat ersteïn-
bureaux (uit drie leden bestaande
en enkele ambtenaren voorbgstand)
waren, wier verteer ongeveer f 10
bedroeg. Daartegenover waren er
echter ook, die 50 en méér guldens
declareerden.
In 1939 werd er door één stem
bureau voor f 54 verbruikt en voor
dat geld was genoten52 koppen
koffie, 24 glazen sherry, 38 flesschen
bier, 42 broodjes enz. enz.
Na deze uiteenzetting werd het
voorstel van B. en W. aanvaard.
Voortaan wordt er dus f 15 per
stembureau in geld uitgekeerd. Ik
zou wel eens willen weten, wat dan
de werkelijke kosten van verteer
zullen zgn.
Ik denk, dat de leden van moeder-
de-vrouw brood en koffie meekrggen
naar het karwei en dat ze bg terug
komst het presentiegeld braaf moeten
afgeven
Paasch-varia.
Met de Paaschdagen is er niet
veel te mopperen geweest, want we
bleven toen zonder krant en dus
indien we ook de radio tot zwg'gen
hadden gebracht ook zonder be
richt van allerlei narigheid op de
wereld, De Paschen viel vroeg maar
De Lente
mag. de zon
het weer was als een Pinksterver
rassing.
Duizenden en duizenden zijn erop
uit getrokken om de heerlijke lucht
in de bosschen op te snuiven, of
elders het heerlgke voorjaarszonnetje
op zich te laten inwerke-..
De militaire wachten op de
stations kregen een aardige Paasch-
verrassing in den vorm van paket-
ten, welke ieder persoonlijk via O.
en O. (als makelaar) van de direc
tie der Spoorwegen (als huisbaas)
de tusschenvoegingen van Jo
Spier op een begeleidende kaart
kregen overgemaakt.
De paketten hadden een zeer ge-
varieerden inhoud, o.m. een spoor
wegmodel of zaagfiguur, blocnotes,
legpuzzles, sigaretten, scheerzeep,
prentbriefkaarten enz.
De Spoorwegen zelf hadden aan
het mooie weer en de treklust der
menschen ook een aardige verras
sing. De militaire verloven waren
zoo geregeld, dat het normale ver
voer niet zou stagneeren.
Met behulp van veel reservema
teriaal is men de groote drukte dan
ook baas kunnen bleven.
Oorlogs-misère.
Zondag en Maandag en ook weer
in den daarop volgenden nacht heb
ben we weer vreemd „hoog" bezoek
gehad, waar we in dezen tg'd aller
minst op gesteld zgn.
De „hoogte" van het bezoek vari
eerde van 6000 tot 8000 meter en
was dus vrijwel onbereikbaar voor
ons afweergeschut.
De ongevraagde visite bewoog zich
zoowel oost-west 3ls west-oost, zoo
dat het niet onmogelijk was, dat
het de buren van weerskanten zgn
geweest.
Van zekere zijde wordt bericht
dat moeder Holland steeds minder
op het verkeer met de buren gesteld
raakt en dat daarom bg de Neder
landsche autoriteiten de* vraag in
onderzoek zou zgn, of het vanwege
de tegenwoordige omstandigheden
gewenscht is, een regeling te tref
fen, waardoor Nederlanders, al zija
zij in het bezit van een paspoort,
een bijzondere vergunning noodlg
zullen hebben om een buitenland-
sche reis te kunnen maken.
Wat zullen de Nederlandsche ho
tel- en pensionhouders dit jaar dan
goede zaken maken
Ze wordt duur betaald.
Meer dan ooit is weer de zegswgze
van toepassing, dat de visch duur
wordt betaald, niet zoozeer door dej
consument als wel door de visschers.
Dezen loopen thans groote risico's.
De IJmuider treiler „Protinus" is op
de Noordzee door een nog niet opge
helderde oorzaak vergaan. Een
Britsch oorlogsschip wist een vlot
te bergen, waarop zich een aantal
opvarenden bevonden, 4 mannen
worden vermist.
Twee andere visschersschepen zijn
door een Duitsch patrouillevaartuig
naar Borkum opgebracht, maar na
onderzoek weer vr^ gelaten. De
vischvangsten zijn goed in de laatste
weken.
Tegen radio-storing.
EindelijkKrachtens een Kon. Be
sluit, Dinsdag j.l. gepubliceerd, kan
voortaan worden opgetreden tegen
de verstoorders van het radio-genot.
Storende apparaten zullen niet meer
mogen worden verkocht en nog
voorhanden zgnde stoorders kunnen
na een klacht van drie luisteraars
onschadelijk worden gemaakt.
Storende apparaten zijn veelal de
gierende stofzuigers, knarsende
electrische bellen, verwarmings
elementen, reclamebakken enz. Door
tusschenschakeling van een weinig
kostbaar instrumentje kunnen al
deze toestellen storing vrg worden
en voortaan ook moeten worden
gemaakt.
Bicrverbruik in 1939.
In de tweede aflevering 1940 van
het maandschrift van het centraal
bureau voor de statistiek komt een
overzicht voor van het binnenlandsch
verbruik van bier en den afzet der
brouwerijen over 1939, waarin tevens
de overeenkomstige gegevens over
de vier voorafgaande jaren zgn op
genomen. Hieruit blijkt o.m., dat de
afzet, welke sedert 1937 een stijgende
lijn vertoont, in 1939 wederom is
toegenomen en wel met 9 pet. Het
binnenlandsch verbruik over 1939
bedroeg rond 140 millioen liter of
ongeveer 16 liter per hoofd der be
volking tegen rond 129 liter of 14,8
liter per hoofd over 1938.
Muur viel om.
Woensdagmiddag heeft te Tilburg
een ongeval plaats gehad, dat den
7-jarigen P. v.d. W. het leven heeft
gekost.
Toen het ventje, dat voor zgn
moeder in de buurt een boodschap
moest doen, den tuin van den heer
M. passeerde, viel plotseling, ver
moedelijk tengevolge van een ruk
wind, de twee meter hooge steenen
tuinmuur om. De jongen werd onder
de steenen bedolven. Ofschoon direct
omstanders toeschoten, die er vrij
spoedig in slaagden den knaap te
bevrijden, bleek deze toch reeds
tengevolge van het opgeloopen letsel
te zijn overleden.
Noodlottig ongeluk met een
geweer.
In de smederij van den heer W.
van R. te Hoogland, heeft zich
Woensdagmiddag een tragisch onge
luk voorgedaan.
Van een der daar aanwezige mili
tairen ging plotseling het geweer af.
De smid werd door het schot getrof
fen, met het gevolg, dat hij op slag
werd gedood.
Honderdjarige in de bloemen.
In intiemen kring van familie
leden herdacht Dinsdag j.l. Mevr.
Jacoba Ernestina Boers- v. d. Bosch
in 't St. Jans Gasthuis te Weert,
haar hondersten verjaardag.
Ofschoon de huldiging der jubila-
resse, op verzoek, alleen in intiemen
kring plaats, mocht de eeuwelinge
toch zeer vele schriftelijke en tele
grafische blijken van gelukwensch in
ontvangst nemen, terwijl een schat
van fraaie bloemstukken eveneens
daarvan getuigde.
In 't kort.
De eerste vlucht op de nieuwe
K.L.M. lijn AmsterdamLissabon zal
op 2 April worden gevlogen onder
commando van Parmentier.
De Amsterdamsche koopman
V., die bijzonderheden voor 's lands
defensie van belang, aan Duitschland
had verraden, is Woensdag tot 5 jaar
gevangenisstraf veroordeeld wegens
spionnage.
Na de suiker, koffie, thee,
groene zeep en veel meer, wacht
ons thans ook een stijging van den
theeprijs. Deze laatste stijging is een
gevolg van het feit, dat Engeland
den geheelen thee-oogst van Ceylon
en Br. Indië beeft opgekocht. Java
en China produceeren tot heden niet
voldoende ter voorziening in de
overige wereldbehoeften aan thee.
Tot 16 November zijn de ver-
voersvergoedingen voor de werkver
schaffingen vastgesteld, n.L vrg ver
voer per autobus, tram of trein,
wanneer de afstand meer dan 20
K.M. bedraagt, f 1.per man bg
afstand van 15—20 K.M. en f 0 50
bij 10—15 K M. Beneden 10 K.M.
geen vergoeding. Vrij verlofsvervoer
hebben ook de arbeiders, gehuisvest
in Kampen, welke meer dan 30 K.M.
ver weg liggen,