Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken. I Alleen Boter is boter „VENRAY" boter Na den oorlog. Buitenland. Provinciaal Nieuws Zaterdag 30 Maart 1940] Een en Zestigste*Jaargang No 13 PEEL EN MAAS ADVERTENTIEPRIJS1-8 regels 60 cent, 7V« ct. per regel, bij contract groote reductie. I UITGAVE Fa. van den MUNCKHOF VENRAY I ABONNEMENTSPRIJS: voor Venray 65 ct. Tel. 512 Grootestraat 28 Giro 150652 I buiten Venray 75 ct. per kwartaal. Afz. no. 5 ct. is zeer fijne boter De verschrikkingen van den vrede. van den De verschrikkingen vrede Ja Ook 25 jaar geleden hebben we ons zóó eenzijdig- bezig ge houden met de verschrikkingen van den oorlog en om deze te boven te komen, dat we echte verschrikkingen van den vrede over ons hebben afgeroepen. De economische crisis, welke de wereld sinds jaren teistert, is ir. feite een gevolg van de on volkomen wijze, waarop we een kwart eeuw geleden den vrede hebben voorbereid. We denken hier in het bijzonder aan één noodlot van dien vredede werkloosheid. Inderdaad had die werkloos heid vele oorzaken. ma3r deze sproten toch alle uit den oorlog voort en bleven gelden door de slechte organisatie van den vrede We noemen sterk doorgevoerde mechanisatie in den oorlog be vorderd door tekort aan arbei ders en in de eerste jaren van den vrede nog hooger opge voerd ter bespoediging van de herstelwerkzaamheden. Voorts de steeds hooger opgetrokken tarief muien, - gevolg van het met het einde van den strijd niet herstelde onderlinge vertrouwen, Dus autarkische strevingen. Ten slotte noemen we de handhaving van duizenden vrouwelijke ar beidskrachten in betrekkingen welke voor den oorlog door mannen en jongens werden ver vuld. Ais men over ..het probleem van den toekomstigen vrede" nadenkt, dan houdt men op het- oogenblik al het hart vast bij de gedachte, hoe het er na den oorlog op de arbeidsmarkt zal uitzien. Meer dan 300.000 jonge mannen ten onzent zijn gemobi iiseerd en toch is de werkloos heid slechts met een uiterst ge ring percentage verminderd. Wan neer die ruim 300.000 man straks bij den vrede weer op het eco nomische leven worden looge laten, hoe zal men dezen dan „bezig" sfellen Velen zullen misschien hun vroegeren werk kring kunnen hervatten, maar dan moeten de plaatsvervangers er uit. Op een internationale econo mische opleving behoeven we niet te rekenen. De groote vol keren zullen totaal verarmd zijn door de oorlogsinspanning; het streven naar autarkie zal worden bevorderd door de noodzaak, voor bijna alle volkeren geldende, om weer arbeid en een bestaan te scheppen voor de gedemobi- liseerden. Is - wat we verhopen - ontwapening een der gevol gen van den vrede, dan zal bovendien een sedert jaren helaas „normaal" bestaan hebbende arbeidsgelegenheid voor honderd duizenden (in Duitschland voor millioenen), de bewapeningsin-1 dustrie, zijn vervallen. We denker, met afschuw aan den oorlog van thans, maar ook met bezorgdheid aan den vrede, welke eens ons deel weer wordt. En daarom zouden we willen waarschuwen: laten we op heden toch niets doen, wat de arbeids gelegenheid in den komenden vredestijd schadelijk zal blijven beïnvloeden. Daarbij denken we b.v. aan de vervanging van mannelijke ar beidskrachten door vrouwelijke, Vóór den vorigen oorlog was vrouwelijk personeel in winkels, lunchrooms, op kantoor, in de bureaux der overheid, uitzon dering. Het is daarna in ontel bare gevallen regel geworden en gebleven. Wie de oude verhoudingen hersteld wilden zien, werden van anti-feminisme beschuldigd. Waren de vrouwen en meisjes dan enkel maar goed genoeg om in tijd van nood uitkomst te brengen Had een meisje of vrouw niet even goed het recht om zich on afhankelijk te maken en haar eigen bestaan te verzorgen als een man of een jongen Principieele vragen, welke men wij althans gaarne beves tigend wil beantwoorden. Maar een zich verbreidend streven van vrouwen en meisjes om een onafhankelijk bestaan te verwerven is de ruïne van het algemeen maatschappelijk en eco nomisch leven. Wanneer betrekkingen, waaruit een gezin placht te worden on derhouden, meer en meer gaan worden vervuld door menschen, die slechts op de voorziening in eigen behoeften uit zijn, dan wordt de schare van onverzorgd den met den dag grooter. Tot moreele schade van het individu, tot financieele schade van de ge meenschap, tot ontwrichting der halve van het gezonde volksbe staan. Een dezer dagen lazen we, dat een groote winkelmaatschappij in Amsterdam er systematisch toe overgaat om al het mannelijk personeel (kruideniers-branche) voor zoover er vacatures ontstaan door vrouwelijke bedienden te vervangen. Dit vervangingsproces is reeds bijna volledig doorgevoerd, want vele der filiaalchefs zijn gemobi liseerd, het jongere personeel schijnt geen voldoende overwicht te kunnen laten gelden om voor vervanging in aanmerking te ko men en nieuw jeugdig mannelijk personeel schijnt bovendien moei lijk te winnen te zijn, omdat dergelijke jonge mannelijke ar beidskrachten, door het aanpas singsvermogen der jeugd, in vol doende mate gevraagd schijnen te worden voor vervanging van gemobiliseerden in beter betaalde werkkringen. Wij gelooven best, dat de zaak „moeilijk" is voor de leiders van zoo'n winkelmaatschappij, maar we vreezen, dat ze al te vlot de meest voor de hand lig gende oplossing nastreven. Ons dunkt, dat met méér moeite de tot heden bestaan hebbende wijze van personeel- bezetting te handhaven ware geweest. Wanneer straks het geheele personeel in da» kruideniersbedrijf door vrouwelijke chefs en -be dienden zal zijn vervangen, dan zal na den oorlog de vroegere verhouding niet worden hersteld De leiding van dit bedrijf zal hebben meegewerkt tot ontwrich ting van den a.s. vrede, tot ont wrichting van ons economisch bestel en daarmee tot schade aan haar eigen bedrijf. We gaven dit feit slechts als voorbeeld. Laten we op heden wèl weten wat we doen en alles nalaten, wat de komende vrede tot een nieuwe verschrikking van de menschheid kan maken. Md. of in de buurt daarvan. De Deen- sche autoriteiten verzekeren met grooten en plechtigen nadruk: niet één dezer schepen voer in convooi. Eo de Britten bevestigen deze mede- deeling. Trouwens, zelden of weinig wordt een schip, in Britsch convooi varen de, door de Duitschers tot zinken gebracht. Deze schepen onder ge wapend geleide kunnen of durven de Duitschers niet aan. In de week, waarin zes Deensche schepen werden getorpedeerd, ging geen enkel Britsch schip verloren. Eenzaam varende neutrale schepen slechts zijn het, welke een gemakkelijk prooi worden van onder het water schuil gaande Duitsche oorlogsgeweld. In ontroerende woorden heeft de Deensche minister-president Stauning in een zitting van het Folketlng (parlement) de slachtoffers herdacht van de verschrikkelijke wandaden. Hjj zelde o.m.„Wij komen bijeen in een sfeer van groote zorgen. Een aantal Deensche schepen is gezonken of tot zinken gebracht, een groot aantal Deensche zeelieden heeft het leven verloren, terwijl zij hun beroep uitoefenden op wettige wijze en zonder zich op eenige wijze in den oorlog te mengen. Wij geven uiting aan onze bewon dering voor en onze dankbaarheid jegen3 deze zeelleden." Het schijnt, dat men aan oorlog voerende partijen andere maatstaven van menschelijkheid, recht en ridder lijkheid moet aanleggen dan die, welke in het onderlinge verkeer van menschen gelden Op dat onderscheid althans maken de Duitschers aan spraak. In het „gewone" leven zal men een geweldenaar veroordeelen en men zal hem bovendien doen. Ze zeggende Britten schenden de Noorsche, Deensche en Zweed- sche neutraliteit, dus zijn wij niet langer gehouden om.... Ja, wat ze precies zullen doen, is nog niet bekend, maar ze hebben tegenmaatregelen aangekondigd. Gevreesd moet worden, dat de maatregelen en tegenmaatregelen der oorlogvoerenden tegen de neu trale staten spoedig zullen uitloopen op een algeheele miskenning van rechten der neutralen en dat dezer watoren en grondgebied zullen wor den gemaakt tot slagvelden waarop de oorlogvoerende partijen hun strijd pogen uit te vechten. In Duitschland zelf beschouwt men bljjkens woord en daad alle neutralen reels lang als vijanden, Krachtens de daar geldende ideo logie kan men slechts vöör of tegen iets zijn. In de jongste rede van Hitier voelde men deze geestesge steldheid heel duidelijk, waar hij her haaldelijk verklaarde, dat de „gehee le wereld" zich tegen Duitschland gekeerd had. Terwijl in volle werke lijkheid zich toch slechts twee sta ten in oorlog met Duitschland be vinden. Verschillende anderen zijn door en door neutraal, anderen zelfs Duitsch welwillend non-belligerent; maar allen worden over een kam geschorenzij zijn tegen Duitschland zoolang zij zich niet ook militair bij Duitschland aangesloten hebbeD, om gemeenschappelijk voor één doel te strijden. laaghartig noemen, als hij voor zijn persoonlijk gewin en veiligheid achter- en zich laat verdedigen doorde menschen, die hg vervolgt. Deze immoraliteit schijnt in den oorlog een respecta bele methode geacht te worden. Want terwijl Duitsche duikbooten en -vliegtuigen, schepen en levens van neutralen, van Zweden, Noren en Denen, onbarmhartig aanvallen en vernietigen, sluipen dag aan dag de Duitsche met erts uit de genoem de neutrale landen geladen vracht booten, door de Noorsche en Deen sche territoriale wateren naar Duitsche havens, zich aldus veilig stellende voor de zeemacht der tegenpartijen en beschermd door de zeemacht van de geteisterd wordende volkeren. Noren, ZwedeD en Denen zijn niet sterk genoeg om zich tegen het onrecht te weer te stellen en kunnen zelfs het risico niet trotseeren van het onthouden van gunsten (erts- leveringen en doorvaart door terri toriale wateren) als repressaille. Maar dat de Britten het niet dulden willen, dat de t>uitschers zich nog langer blijven bevoordeelen langs neutralen weg, is volkomen te be grijpen. Helaas doen ze dat met middelen, welke ofschoon ze niet op vernietiging van neutraal goed en leven is gericht met de souve- reine rechten der neutralen in bot sing komen. De Britten zijn vastbesloten om de Duitsche erts verschepingen uit de Scandinavische landen tegen te gaan. Langs de Noorsche kust patrouilleeren daartoe een zestal Britsche torpedojagers en verschei dene duikbooten. Deze zeestrgdkrach- ten probeeren de Duitsche vracht vaarders te verrassen op een moment, dat deze de 3-mijls territoriale grens overschrijden. Op zulke momenten zijn twee Duitsche schepen getorpedeerd, w.o. de „Edmund Hugo Stinnes' Maar ook kwam het in de laatste dagen voor, dat Britsche oorlogs- Roemenië bevindt zich in eenzelf de benarde positie als de Scandina vische landen. Als Roemenië maar een arm land ware, dan zou het vre dig, rustig en daardoor rijk en ge lukkig kunnen zijn. Maar zooals Scandinavië rgk is aan erts, zoo is Roemenië rijk aan olie (en graan) en om die reden wekt het de be geerte von machtigen, vooral van Duitechland, dat olie (benzine) voor zijn oorlogvoering behoeft. De eenige kracht vaa Roemenië is de omstac- nigheid, dat behalve Duitschland ook Rusland en Italië de Roemeensche olie begeeren, maar van den dag af, waarop deze drie het onderling [eens worden over de verdeling van hun invloed op den Balkan en de verdee ling der daar aanwezige grondstof fen, zijn in het bizonder de Roe menen maatregel was om de eigen voedsel voorziening te verzekeren. Men krijgt den indruk, dat de Roemeensche regeering zich naar Berlijn noodgedwongen schikt, maar een schijn van onafhankelijk heid te bewaren. Rome steunt de Duitsche politiek ten aanzieu van Roemenië, maar ziet daarnevens met zorg toe, dat uit de moeilijkheden geen oorlogsverwik keling op den Balkan voortvloeit, omdat hat dan gedwongen zou zijn om partij te kiezen, öf zijn aspira ties op te offeren ten behoeve van de partij (LondenParijs dan wel BerlijnMoskou), welke, overwin nend, een durenden invloed in dat deel van Europa zou vestigen. Italië heeft dus belang bij het behoud van den vrede op den Bal kan en om dezen verzekerd te hou den is in Rome gebruik gemaakt van het bezoek van graaf Teleki den Hongaarschen mic.-president aan de Eeuwige stad. Teleki heeft herhaaldelijk met graaf Ciano en Mussolini geconfereerd; hij heeft be grepen, dat Hongarije het Roemenië voorloopig niet lastig mag maken en zijn eischen tot teruggave van een groot deel der in 1918 aan Roe menië verloren gegane provincie Zevenburgen moet opschorten. Het zal voor Hongarije trouwens niet makkelijk z(jn om op 't oogen blik in troebel water te visschen, want het moge ten aanzien van Roemenië veel te eischen hebben, 'I heeft nog meer te vreezen van Rus land, dat het Roetheensche gebied, hetwelk Hongarije uit de liquidatie van Tsjechoslowakije voor zich „won" voor zich opeischt, omdat de Roe- thenen Russische Oekraniërs zijn. In een persgesprek met een ver tegenwoordiger van het Italiaansche blad „La Tribuna" heeft graaf Te leki verklaard, dat Hongarije zijn revisionistische eischen teruggave van Zevenburgen voorloopig op schort omwille van de hoogere noo- den in Europa. „Hongarije heeft een duizendjarige geschiedenis en daarom kan het wachten en wacht het". Maar de Engelschen en Franschen alsmede de Turken zijn maar weinig gesticht over de „vreedzame" sa menwerking van BerlijnRome Moskou op den Balkan, welke op een vreedzame verovering begint te gelijken. Er is dan ook DE ALGEMEENE TOESTAND. De neutralen in de knel» Vele neutrale staten komen meer en meer in de verdrukking van den oorlog, door anderen gevoerd, maar in het bijzonder de Scandinavische volkeren, Noren, Zweden en Denen voelen zich op het oogenblik hope loos in de knel. Hun economische leven wordt geruïneerd, het bestaan en het leven van tal van zeevaren den wordt op ordinair-moorddadige wijze vernietigd. De Noren telden eenigen tijd geleden hun omgekomen zeelieden reeds bij honderdtallen. Even voor Paschen werden in enkele dagen tijds niet minder dan 6 Deensche schepen getorpedeerd. Gewoon in den grond geboord, zonder eenige voorafgegane waar schuwing, zonder vraag naar lading of bestemming. Ongeveer 50 op varenden werden of vaneen gescheurd bij de ontploffing, of ze verdronken in zee. Omdat deze schepen in Britsch convooi voeren, zeggen de Duitschers, bodems de Noorsche territoriale wateren binnenvoeren en er Duit sche schepen aanhielden. Dat ge beurde o.a. met het 50.000 ton groote schip „Ostpreusen", dat... ter be scherming door een Noorsche torpedoboot werd begeleidNa een protest trok de Brit terug, maar het bleef in de buurt en de kapitein van de Duitsche boot zette zijn schip toen aan den grond. De Britten noemen dit, hun op treden, zuivere formeele of technische neutraliteits- schendingen en ze zeggen het niet te kunnen begrijpen, dat de neutrale staten daèrtegen zoo krachtig protestee ren, terwijl ze toch slechts een ant woord zijn op de moorddadige aan slagen der Duitschers, dag aan dag, op de rechten der neutralen, de neutralen, die daarbij tal van sche pen en honderden levens van hun zeelieden verliezen. De Britten wijzen voorts op het humane karakter van hun tegen maatregelen. Zelfs zal geen Duitsch schip worden getorpedeerd zonder dat aan de opvarenden volledig ge legenheid is gegeven om zich veilig te stellen. Dat is allemaal waar, maar de Duitschers beoordeelen niet, vér oordeelen althans niet, wat ze zelf aan de heidenen overgeleverd. Het wordt meer en meer waar schijnlijk, dat het jongste consult van Hitler met Mussolini over Bal kan aangelegenheden heeft geloopen en een vertrouwelijke samenwerking BerlijnRomeMoskou tot doel had. Kort daarop even vóór Paschen verluidden er berichten volgens wel ke de Duitsche regeering door be middeling van haar handelsvertegen woordiger Dr. Clodius, een ultimatum aan Roemenië zou hebben gesteld, neerkomende op den eisch tot aflevering der petro leum voorraden, economische Duit. sche controle, een voordeelige kop peling van het Roemeensche betaal middel aan de Duitsche markt, enz. De Roemeensche regeering haastte zich te ontkennen, dat de Duitsche eischen die waren er dus onweer sprekelijk een ultimatief karakter droegen. Wat slechts een kwestie van formeelen uitleg is. Boven alles uit staat het vast, dat de Roemeensche regeering zich tus- schen vele vuren (van Londen— Parjjs, Berlijn, Moskou, Rome, er ook van Hongaren en Bulgaren) in gesloten, weinig behagelijk gevoelt en er op uit is om vooral het meest acute gevaar, het Duitsche vuur, met.... olie te blusschen Reeds maanden lang voeren de beide oorlogvoerende partgen opRoe- meensch gebied vinnige economische gevechten met elkaar, waarbij nu eens de een, dan weer de ander in het voordeel is. Duitschland is er in geslaagd om op de Donau voor zich een Ncdcrlandschc tankvloot van 50.000 ton capaciteit te laten varen, maar de Fransche en Engel sche maatschappijen, die de meeste Roemeensche petroleumbronnen ex- ploiteeren, kochten daartegenover bjjna alle Roemeensche vaartuigen voor petroleumvervoer op. Toch lijkt Duitschland zijn invloed in Roemenië ten koste dergeallieer den te versterken. Koning Carol heeft een petroleum-dictator be noemd. Hij zal de beschikking over alle petroleum die in Roemenië wordt geproduceerd, aan zich kunnen trek ken. De Britsch-Fransche onderne mingen weigeren, hun product te verkoopen aan Duitschland. De die tator kan hen dwingen, het te ver koopen aan hem, en het daarna overdoen aan de Duitschers. Als dit niet is wijken voor Duit sche druk, wat is het dan Er is ook een bericht geweest, dat de in militairen dienst geroepen boeren en landarbeiders bg tienduizende tege lijk naar huis zijn gezonden om daar het land te bewerken. Er beweerd dat dit geschiedde op Duit sche aandrang; de regeering heeft geantwoord, dat het een voorzorgs ccn hevige spanning De toestand in Finland» In Finland zijn de partijen het eens geworden over de samenstel ling eener nieuwe regeering. B^ de handelsbesprekingen te Moskou bedingen de Russen voor zich de levering van Finsche indus trieproducten. De Finsche verliezen in den oorlog worden thans officieel opge geven als: 15.000 dooden en rond 20.000 erns tig gewonden, 9000 vrouwen zgn weduwen geworden, 25 000 kinderen verloren hun vader, 52.000 personen zgn dakloos, 400.000 personen moes ten verhuizen, 1600 huizen werden verwoest, 3000 beschadigd. De onder steuningsfondsen voor Finland brach ten 200 millioen Finsche marken te- samen. De Russen, die Hangö als marine basis hebben bezet, eischen voorzie ning in hun behoeften vanuit het Finsche achterland de Finnen willen de grens als een barrière beschouwd zien. dien hoek van Europa, waar de oorlogsvlam op een nabij en toch nog onverwacht moment dreigt uil te slaan. Mocht het er tot een conflict komen, dan zal Turkije met geheel zgn macht aan de zgde der gealli eerden staan. In een persgesprek heeft Sarad- jogloe, de Turksche minister van buit. zaken, zgn groote tevredenheid betuigd over de hulp in wapen leveranties en legering van troepen in het nabije Oosten van Frank rijk en Engeland. Hg zeide den kende aan Roemenië het weinig waarschijnlijk te achten, dat een Balkanstaat voor Duitschland, Rus land, Italië of voor die drie staten gezamelgk zou wijken, indien zg tot een verdealing van den Balkan zou den besluiten. Dat zou oorlog beteekenen en een oorlog, die niet gelocaliseerd zou kunnen worden. Turkge is vastbesloten zoo he loot hij zgn veiligheid te verdedi gen. Het zal zijn verplichtingen jegens Eogeland, Frankrijk en de verbonden Balkanstaten getrouw nakomen. Paaschrede van den Paus» In een toespraak ter gelegenheid van het Paaschfeest heeft Paus Pius XII de schending van het recht de verbreking van verdragen gebrandmerkt, evenals de onmatige begeerte naar veroveringen. „Alles wat gebruikt zou kunnen worden voor de welvaart en den vooruitgang der volken wordt thans uit zgn baan geleid om slachtingen en vernietiging onder de naties aan te richten." Hevige sneeuwstorm in New-York. Drie steden zgn ingesneeuwd, ver. scheidene stadjes en dorpen zgn geheel geïsoleerd. Er staat gebrek aan voedsel en meel te wachten. Zeven personen zgn gedood en een honderdtal is gewond, honderden auto's zgn bedolven tengevolge van een sneeuwjacht, welke twee dagen geduurd heeft en welke vergezeld ging van een storm die een snelheid van vgf en veertig mijl had. Een dergelijke windsnelheid, werd in den staat New York de laatste twee en vijftig jaar niet meer ge constateerd. Alle verkeer op de wegen is ge stremd. De treinen loopen zeer on regelmatig en dan nog achter sneeuwploegen. Syracuse, Utica en Rochester met een gezamenlijk inwonertal van 640 duizend zielen, zgn geïsoleerd en gebruiken thans sleden voor het aanvoeren van levensbenoodigdheden. VENRAY, 30 Maart 1940 Landbouwschool ,,St» Martinus' te Venray» Dinsdag werd in deze school de eindles gehouden. Aanwezig waren de Rijkslandbouw-consulent Ir. De- wez, de Secretaris van de Ver. Ldb. Onderwijs, den Heer Dinghs, Oud- Burgemeester van de Loo, eere voorzitter van het Schoolbestuur met Commissie van Toezicht en de vaders van de jongens, die aan de eindles deelnamen. Bij ontstentenis van den Voorzitter, die in militairen dienst zijnde, ver hinderd was, opende het Hoofd der School deze bijeenkomst en hield een overzicht van de behandelde stof. Aan 26 leerlingen kon het diplo ma worden uitgereikt, n.l. aan; 1. H. van Meg el, Veulen 2. J. Peters, Oirlo 3. P. Janssen, Maashees 4. P. Croymans, Leunen 5. J. Wegers, Wanssum 6. G. Mooren, Meerlo 7. P. Peeters, Wanssum 8. J. van Os, Venray 9. D. van der Hulst, Venray 10. J. Engels, Merselo 11. L. Kessels, Meerlo 12. K. Nabuurs, Veulen 13. J. Wellis, Maashees 14. J. Jeurissen, Ysselsteyn 15. H. Maas, Wanssum 16. M. Martens, Venray 17. B. Broeren, Oostrum 18. A. Aben, Venray 19. G. van Dgck, Leunen 20. H. de Mulder, Merselo 21. H, Bouten, Venray 22. H. van Mil, Venray 23. Jac. Reintjes, Meerlo 24. G. Geerets, Gegsteren 25. P. Fleurkens, Oostrum 26. H. Vermazeren, Wanssum. Nadat wat gepauseerd was, richtte Ir. Dewez zich tot de leerlingen en ouders, feliciteerde hen met het behaalde succes en wees op de nood zakelijkheid van technische ontwik keling, maar daarnaast ook op hun verdere ontwikkeling, godsdienstige en sociale. Onze jonge boeren moeien worden correcte menschen. Ook dankte hg den Heer Wijn hoven, de commissie van toezicht en de groote belangstelling van de ouders. Nu kreeg de Heer Dinghs't woord. Spr. verheugde zich over het groote getal leerlingen aan wlen 't diploma kon worden toegekend. Ook hij dankte allen, die aan de vorming van deze klas hadden mee gewerkt, speciaal 't hoofd der school en de godsdienstleeraar en wenschte hun nog vele jaren zoo'n vruchtbaar werk. Bijzonder onderstreepte Spr

Peel en Maas | 1940 | | pagina 1