Provinciaal Nieuws
Binnenland.
Ons weekpraatje.
e
ren. Als motief voor gratie-verlee
ning was aangevoerd, dat de publieke
opinie overtuigd was van de onschuld
der veroordeelden aan den ten laste
gelegden aanslag. De veroordeelden
hebben tot en met de voltrekking
van het vonnis hun onschuldsbetui-
gingen gehandhaafd.
Mijnbrand in België.
Omtrent het voorloopige aantal
slachtoffers van de ramp in de steen
kolenmijn te Marchiennes wordt uit
Charleroi gemeld, dat 25 mijnwerkers
den dood hebben gevonden.
Men gelooft, dat het ongeluk daar
aan te wijten is, dat brand ontstaan
is door het warmloopsn van een
electrischen motor.
Er is geen mijngasontploffing ont
staan. De slachtoffers zijn omgeko
men door verstikking in de vrij
komende gassen.
De minister van arbeid, Balthazar,
heeft zich naar de plek van het on
geluk begeven.
Zeven duizend bommen in een
week.
Er is nu, volgens in Finsche krin
gen te Londen ontvangen berichten,
geen enkele stad meer in Finland,
of ze werd door de sovjets mst bom
men bestookt.
In de week van 28 Januari tot 3
Februari hebben de Russen 141
verschillende districten en zes zieken
huizen gebombardeerd en daarbij
bijna zeven duizend bemmen, gewone
en brandbommen, uitgeworpen.
Honderd-vijf-en-veertig Finsche
burgers zijn daarbij gedood en hon
derd-negen-en-zeventig gewond.
Algem. vergadering
Landbouwbond
Venray-Dorp.
Onder voorzitterschap van den
heer Hub. Janssen, hield de Land-
bouwbond Venray-Dorp op Woensdag
7 Februari JJ. de algem. vergade
ring ln het Patronaat.
Ofschoon deze Bond vele leden
telt, zijn er toch slechts weinigen,
die het landbouwbedrijf uitoefenen.
De meesten zijn leden, die via den
Bond hun kippenvoer of wat kunst
mest voor hun tuin betrekken. Het
is dan daarom ook verklaarbaar, dat
er niet velen deze vergadering be
zochten.
Nadat de vergadering door den
voorzitter met den Christelijken
groet was geopend, sp»ak hij een
woord van welkom tot de aanwezi
gen, speciaal echter tot den nieuw
benoemden Geestelijken Adviseur,
den Weleerw. Heer kapelaan Beiten.
Hierna gaf de Secretaris, de heer
B. Kruysen, voorlezing der notulen
Ier vorige vergadering, welke onver
anderd werden goedgekeurd, waarna
de Zaakvoerder, de heer Kersten,
iet jaarverslag uitbracht, dat aan-
oonde, dat er rede is tot groote
tevredenheid over den gang van
2aken, daar de omzet steeds voor
uitgaat en over het afgeloopen jaar
de som van f 59000 bereikte.
Bij monde van den heer Voermans
'oracht de Commissie van Compta-
biliteit verslag uit over het gehou
den onderzoek van boeken en be
scheiden. Het advies luidde dan ook
tot. goedkeuring der administratie
en decharge voor den Zaakvoerder,
waartoe de vergadering onder
applaus besloot.
Het volgende agenda-punt werd
onderbroken om den heer Ir. G.
Royackers van den L.L.T.B. gelegen
heid te geven tot het houden van
eeu voordracht over de verkoop van
vee in den huidigen tijd.
In zijn vlot voorgedragen betoog
wees Spreker er op, dat de beer als
producent van de grondstoffen, in
casu varkens en vee, nog veel te
veel overgeleverd was aan den han
del, die hem bij den uiteindelijk door
den consument te betalen prijzen
geen, maar dan ook absoluut geen,
medezeggenschap liet.
De handel, die op de eerste plaats
moet zorgen voor zoo goedkoop
mogelijk inkoopen, werd en wordt
thans veelal gedreven door particu
lieren, die zich meer en meer ver
eenigen in concerns en bloes. Hier
door ontstaat tegenover den boer
als producent een macht, waar
tegenover hij machteloos staat en
die hem de macht tot prijsstelling
soms zeer zwaar doet gevoelen.
Tal van kleinere bedrijven zgn
door de groote concerns opgekocht
m nog meerdere zullen volgen,
.vaardoor deze macht weer aangroeit
in de boer, die de grondstoffen moet
•everen, krijgt in sterkere mate de
wet voorgeschreven.
Tegen dit euvel trekken mannen
als Dr. Droesen c.s„ die ontegen
zeggelijk met het wel en wee der
boeren meeleven, te velde en hebben
zij hun stem verheveD om de boeren
op te wekken tot algemeene deel
name in onze Verkoopvereenigingen,
waardoor het product van den boer
samenkomt in eene hand, in eene
leiding, waardoor het mogelijk wordt
invloed te krijgen op den handel en
prijsregeling. Vooral nu de L.LT.B.
met geheel haar organisatie en
onderdeelen, in Limburg de bestaande
Verkoop vereenigingec heeft gebracht
in een centrale organisatie met een
Vieeschwarenfabriek in Weert kan
dit slechts heilzame gevolgen hebben
voor onze nijvere boeren mits zij
van hun kant dan ook alle meedoen
en hun eigen organisatie volop
steunen. Allen moeten dan ook voor
100 pet. lid zijn en niet behooren tot
ds twee soorten van boeren, die geen
lid zijn of zij, die eerst eens kijken
wie de hoogste prijs betaalt, de
organisatie of den vrijen handel.
Bedenk toch wel, dat, waar hier het
belang van den boer in het gediDg
is, een of twee cent meer uitbeta
ling geen gewicht in de schaal mag
leggen.
Is het soms niet meer dan erg,
dat er in de stad minder vleiend ge
oordeeld wordt over den boer, die
zooveel voor zijn goederen wil heb
ben, waarbij absoluut over het hoofd
wordt gezien, dat de tusschenhandel
soms 100 pet. op den prijs legt.
Denk b.v. eens aan de melk. In de
stad betaalt men per Liter vaak het
dubbele van hetgeen de boer voor
zijn grondstof ontvangt.
Hebben we op vleeschhandelgebied
de grossierderijen niet zien ontstaan,
die fungeerden als een schakel tus-
schen de veeverkoopende boeren en
de vleeschkoopende slagers
Niet dat wij boeren op 't gebied
van den middenstand willen gaan,
o neen, maar 't statuut van den
tusschenhandel is topzwaar geworden
en drukt teveel op ons boeren. Zoo
gezien begrijpt men ook de totstand
koming der Vestigingswet, die o.m.
beoogt het remmen van de wilde
totstandkoming van zeer vele onder
nemingen ten koste van producenten
en consumenten.
Hoever is de Hollandsche boer
niet achter op dit gebied bij zijn
collega in Denemarken. De vrije
handel heeft thans nog 86 pet. en
de organisatie 14 pet. van den han
del in handen. Bij de vleeschwaren-
bereiding heeft de handel 977, pet,
en de organisatie 2y2 pet. te verwer
ken. In Denemarken zijn deze cijfers
juist omgekeerd. En toch moeten
ook wij dit trachten te bereiken.
Vooral in de vleeschwarenbereiding
zit toekomst. De Hollandsche huis
vrouw gaat tengevolge der tijdsom
standigheden meer en meer over tot
het gebruik van blikwaren. Van deze
stijgenden omzet ons aandeel te be
machtigen, is een taak voor de
boeren, die slechts in de organisatie
kan geschieden.
Dan zal de boer een betere finan-
cieele uilkomst krijgen in zijn bedrijf
en dat niet alleen, hij zal zijn mede
zeggingschap herkrijgen in den eind
verkoopprijs van zijn product. Even
goed als op 't gebied van kunstmest
en voederartikelen zal de organisatie
op 't gebied van vee- en vleeschhan-
del prijsregelend werken. De bereids
tot stand gekomen fusie der Ver
koopvereenigingen in Limburg wet
tigen deze hoop.
Mogen de boeren op dit gebied
hunne belangen algemeen gaan in
zien, dan kan 't succes hunner lei
ders niet uitblijven en zal de boeren
stand, ontwroogen aan de banden
der machtige concers, zeker tot
grooteren bloei en welstand raken.
Een groot applaus klonk op, na
dat Spreker zijn mooie voordracht
geëindigd had.
Nadat de Voorzitter gelegenheid
had gegeven tot het stellen van
vragen, welke werden beantwoord
door den Spreker of den Directeur
der Verkoopvereeniging te Helden,
werd op verzoek van den heer M.
Wismans nog gezegd, dat bij de a.s.
reorganisatie der Verkoopvereeni
ging de oude leden kosteloos worden
ingeschrevenzij, die tusschen 1
Jan, en 1 April lid worden betalen
f 3.terwijl de later toetredenden
f 10.inleggeld moeten betalen.
De varkens worden tegen geslacht-
prijs berekend, terwijl deze diereD
niet meer gevoerd mogen zijn vanaf
des middags vöör de levering. Id
verband met gemelde reorganisatie
ontstaat, door het wegvallen van
alle onderlinge concurrentie, één
prijs voor de geheele provincie.
Hierna werd de agenda vervolgd.
Het opnemen van een voorschot van
f 2500.en het aangaan van een
Rekening-courant overeenkomst bij
de Boerenleenbank, werd na discus
sie aangehouden tot een binnenkort
te houden vergadering.
Wegens te weinig deelname zal
het stichten van een aardappel-
vlokkenfabriek niet doorgaan.
Bij de rondvraag voerde de Wel
eerw. Heer Kapelaan Beijten als
Geestelijk Adviseur het woord, die
beloofde zijn beste krachten aan den
Bond te zullen wijden, den leden om
medewerking verzoekende in zijD
nieuwe functie.
De Voorzitter dankt Spreker voor
deze woorden en daar niemand het
woord meer verlangt, sluit hij de
vergadering met den Chr. groet.
VENRAY, 10 Februari 1940
RIJTIJDENWET.
De Burgemeester van Ven ray
vestigt gezien de omstandigheid
dat nog slechts enkele bestuurders
van vrachtauto's, huurauto's etc. hun
werkboekje hebben laten vernieuwen
de aandacht van belanghebbenden
op de betreffende bepalingen van
het Rijtijdenbesluit, volgens welke
een werkboekje geldt voor een
kalenderjaar, en derhalve met 1
Januari j.l. had behooren te worden
vernieuwd.
In de aanstaande week zal hiertoe
speciaal gelegenheid worden geboden
op eiken werkdag van des voormid
dags 912 uur.
Venray, 7 Februari 1940.
De Burgemeester van Venray
A. H. M. JANSSEN
Plechtige inzegening en in
gebruikneming der nieuwge*
bouwde R.K. U.L.O.-School
St* Aloysius,
Naar we vernemen zal de plech
tige inzegening en in gebruikneming
der nieuwgebouwde R.K. U.L.O.-
School St. Aloysius plaats hebben
op Dinsdag 13 Februari a.s.
In overleg met he£ Kerkelijk ge
zag zal in verband met de tijdsom
standigheden en de H. Vastentijd
deze plechtigheid een sober en zuiver
kerkelijk karakter dragen.
De plechtige inzegening zal ge
schieden door Mgr. Dr. van Gils,
oud-Bisschoppelijk Inspecteur van
het Onderwijs, in tegenwoordigheid
van den Bisschoppelijken Inspecteur
den ZeerEerw. Heer P. van Nieuwen-
hoven, den Inspecteur van het Lager
Onderwijs den Weled. Gestr. Heer
G. Widdershoven, den HoogEerw.
Heer Deken, leden van het Kerk
bestuur, Geestelijke en Burgerlijke
autoriteiten, Hoofd der School, Per
soneel en Leerlingen.
In den ochtend zal een plechtige
H. Mis worden opgedragen, waarin
Gods Zegen over de nieuwe school
in het bijzonder zal worden afge
smeekt, waarbij alle leerlingen tegen
woordig zullen zijn, terwijl de Hoog
Eerw. Heer Deken het op prijs zou
stellen indien ook de ouders daaraan
zooveel mogelijk zouden willen deel
nemen.
Vóór de plechtige inzegening der
school in den namiddag, zal nog een
korte Kerkelijke plechtigheid in de
Parochiekerk worden gehouden in
bijzijn van leerlingen en genoodig-
den.
GESLAAGD.
Vorige week slaagde te Ginneken,
onze dorpsgenoote Zuster Hennl
Poels, voor examen Kraamverpleging.
AAN DE WERKLIEDEN
STAND.
In de eerstvolgende weken komen
de meisjes der K. A. J. V. bij stand
genooten om steun. De vereenigiDg
groeit langzamerhand uit en zorgen
en onkosten worden grooter.
Er zullen U donateurskaarten
worden aangeboden van verschillende
prijzen en wij hopen, dat gij de
minste ervan toch zeker niet zult
weigereD. Laat geen meisje uit uw
eigen stand tevergeefs bij U aan
kloppen, maar steun haar met een
kleine bijdrage en met 'n aanmoedi
gend woord, dan bouwt gij uw stand
uit en werkt mede aan de veredeling
ervan.
DIRECTEUR K.A.J.V.
NAAR AMSTERDAM.
Nog enkele weken en de jaarlijk-
sche omgang ter eere van het H.
Sacrament wordt in Amsterdam ge
houden. Duizenden mannen en jonge
lingen zullen dan 's nachts weer in
stil gebed door Amsterdam's straten
trekken. Het aantal vanuit Venray,
dat dezen tocht meemaakt ia telken
jare stijgende. Maar het kan Dog
veel beter. Tijdsbezwaar is er voor
de meesten niet. Denk er eens over
na, er zijn nog enkele weken om
dit te regelen.
SUIKER OP BON 13
Gedurende het tijdvak van Vrijdag
9 Februari tot en met Donderdag 29
Februari a.s. zal bon 13 der rijks-
distributiekaart recht geven op het
koopen van een kilogram suiker.
Geslaagd.
De heer H. Camps Mzn. te Oos
trum slaagde dezer dagen aan de
R. K. Universiteit te Nijmegen voor
candidaat Klassieke letteren.
De Vastenavonddagen
zijn in onze gemeente, zooals wel te
verwachten was, stil voorbijgegaan.
's Maandags bracht de markt nog
al wat leven en vertier, ondanks
het slechte weer. De overige dagen
waren stiller dan ooit.
Het tooneelgezelschap St. Servaas
had echter twee uitverkochte zalen,
wat voor dit gezelschap vereerend
en voor het Patronaat voordeelig is
Ook het Luxor-Theater maakte
goede zaken.
In Oirlo en Merselo hadden twee
drukbezochte tooneelavonden plaats.
Alles is zeer kalm verloopen.
Moeder, onze kraai is dood.
Voor den politierechter te Roer
mond stond terecht: J. R. 23 jaar,
koopman te Venray, verdacht van
het doodgooien van een tamme kraal
ten nadeele van J. Arts te Venray.
Eisch f 10 en vonnis f5 of 3 dagen
hechtenis.
GEVONDEN:
een zakmes, is bif van den Heuvel,
Leunscheweg 15.
een rijwielbelastingmerk, is bjj M.
Manders, Laagriebroek.
een rozenkrans, is bij H. Poels,
Grootestraat.
een rijwielbelastingmerk is bij W.
Gossens, Hofstraat.
een paar handschoenen, zijn bij
Albert Heijn, Groote Markt.
een ijzeren gewicht van 1 kg. is
op liet politie-bureau.
Beugelbond Venray.
Uitslagen Klasse A.
VenrayYsselsteyn 2—6
Heide—Veulen 8—0
Na de nederlaag, welke Yssel
steyn de vorige week kreeg te slik
ken, schoot deze weer eens geducht
uit de slof bij de ontmoeting in
Venray. Ook Heide liet zich weer
eens in volle kracht zien.
Klasse B.
VenrayYsselsteyn 80
HeideVeulen 71
In deze klasse toonden de thuis
clubs zich weer verre de starksten.
Volgende week Ysselsteyn-Heide
en VeulenVenray.
HORSTER VEEMARKT.
6 Februari. Totaal aanvoer 106
stuks vee, waarvan 8 stuks rund
vee, 11 paarden en 87 biggen.
Handel in biggen vlug. Onge
merkte biggen tot f 6.gemerkte
biggen van f 13.tot f 15.50 per
stuk.
Waarnemend burgemeester.
Tot waarnemend burgemeester van
Vierlingsbeek, is met ingang van
1 Maart a.s. benoemd de heer A Jans,
burgemeester van Maashees en O ver-
loon.
Gouden bruiloft.
Op 11 Februari a.s. hopen de
echtelieden J. de Hoog-Barten te
Maashees hun gouden huwelijksfeest
te vieren.
OVERLOON. De speldjesverkoop
ten bate van de Hereeniging der
Kerken bracht hier op de som van
f 17.—.
De collecte voor het Nationaal
Steuncomité en Mobilisatieslacht
offers leverde f 80.op.
OVERLOON. De Heer H. Crooy-
mans alhier had het ongeluk door
de gladheid zoodanig te vallen, dat
hij zijn rechterschouder ontwrichtte.
Hij moest zich onder doktersbe
handeling stellen.
HOLTHEES-SMAKT. Traditie
getrouw gaf de Fanfare O L. Vrouw
Gilde ook dit jaar ter gelegenheid
van de winterkermis een tooneel
avond. Het tooneelgezelschap Piet
Vink, waaraan de verzorging was
toevertrouwd, heeft ons een genot
volle avond verschaft.
Het programma viel buitengewoon
in den smaak, getuige het na ieder
bedrijf opklinkend hartelijk applaus.
We hopen het gezelschap Piet
Vink nog dikwijls voor het voet
licht te zien-
HOLTHEES. Op het te 's Her
togenbosch gehouden examen voor
de acte Leidster Burgerkeuken en
Volksvoeding, slaagde o m. Juffr. B.
M. F. Geurts, onderwijzeres aan de
R.K. Bijzondere Lagere School al
hier. De geslaagde onze hartelijkste
gelukwenschen.
Goed afgeloopen.
Dat 'n ongeluk in 'n klein hoekje
zit, ondervond dezer dagen de lSjarigi
landbouwer3knecht van J. C. te Holt-
hees. De jongen was bezig mangels
uit 'n kuil te halen. Hij moest hier
voor een eindweegs de kuil inkruipen.
De ingevallen dooi werd hem echter
noodlottig, want plotseling stortte
de kuil in en werd hij onder 't zand
bedolven.
Hij kon zichzelf niet meer redden
doch gelukkig werd 't ongeval tijdig
opgemerkt, zoodat hij vrg spoedig
uit z'n benarde positie bevrijd was.
Zijn toestand was echter van dien
aard, dat geneeskundige hulp moest
worden ingeroepen.
Doodelijke val.
De 54-jarige P. H. uit de buurt
schap Pey (Echt) is Woensdagavond
in de moutfabriek, waar hg werkte,
van een keldertrap gevallen. De maD
liep een hersenschudding op en is
naar het Sint Laurentius-Ziekenhuis
te Roermond overgebracht. Donder
dag is hij daar overleden.
Het slachtoffer laat een ziekelijke
vrouw en tien kinderen achter.
Spionnen aangehouden.
In de omgeving van Roermond zijn
volgens de „Telegr." dezer dagen
door de rijksrecherche aangehouden
twee personen, een Nederlander en
iemand van vreemde nationaliteit,
die verdacht worden van ernstige
spionnage ten gunste eener vreemde
mogendheid.
Al vroeg op stap.
Te Maastricht wordt sinds Dinsdag
vermist de 14jarige Yvonne Heun-
ders, die met een rijwiel en f 400
de ouderlijke woning verliet.
Zij' is volgens inlichtingen zonder
pas per taxi de Belgische grens
gepasseerd en naar Luik vertrokken.
Donderdagmorgen is het kind. in
een hotel te Brussel aangehouden.
In het hotel waar de 14jarige al
eens vroeger logeerde met een tante
had zij een anderen naam opgegevea
Daar zy echter zoo erg leek op
het volgens 't vespreide signalement
verdwenen meisje, waarschuwde men
de politie, welke het raadsel toen
spoedig had opgelost.
Een glij-carnaval.
We lezen in de verschillende plaat
selijke en gewestelijke bladen, dat
het carnaval, voor zoover dat ge
vierd pleegde te worden, van 't jaar
een sof is geworden, hetgeen, gelet
op de tijdsomstandigheden volkomeD
te begrijpen is. Toch zgn er nog heel
wat beentjes van den grond gegaan
en menige pas, die werd gemaakt,
muntte uit, zooal niet :n sierlijkheid
dan toch door grilligheid. We beleef
den n.l. een glij-carnaval: mist, lichte
dool en lichte vorst hebben straten
en wegen enkele dagen achtereen
tot spiegelgladde vlakten omgetoo-
verd.
We hopen, dat de winter, voor wat
zijn verschijningsvormen van sreeuw
en ijs betreft, thans voor goed af
scheid heeft genomen in dit seizoen,
ofschoon... de weervoorspellers mee-
nen, dat ons nog van alles te wachten
staat.
In ieder geval hebben we een zucht
van verlichting geslaakt, toen het
weekenoude sneeuwkleed van de
week begon te versmelten, eilanden
uit hun isolement konden worden
verlost, ingesneeuwde treinen, bussen
en auto's konden worden bevrijd en
ook den voetgang weer mogelijk werd
zonder èl te groote risico's voor de
gaafheid der beenen. De geweldige
verkeersstagnaties, waartoe vorst,
sneeuw en dooi aanleiding hebben
gegeven, zijn gelukkig weer geleden.
Maar nu wacht ons een nieuwe
bezoeking: het hooge water. HetTos-
geraakte gs in de rivieren is „op
drift" geraakt, bleef hier en daar
vast zitten en vormde geweldige
dammen, welke het aanstroomende
sneeuwwater van de bergen en beken
achter zich doet rijzen. Bruggen en
andere kunstwerken worden met
vernietiging bedreigd en ook het
gevaar van overstroomingen neemt
met het uur ernstiger vormen aan.
De zware mist van het begin der
week heeft verscheidene doodelijke
ongelukken veroorzaakt. Van de
meest opvallende noemen we: de
botsing van een auto op een onbe-
waakten overweg tegen een trein te
Ambt-Hardenberg, (nadat de chauf
feur was uitgestapt om zich van de
veiligheid te overtuigen!) en een
treinbotsing bij Bloemendaal (ma-
terleele schade en enkele licht-ge-
wonden).
Helaas vielen er ook weer meer
dere slachtoffers van kolendampver
giftiging.
Besluiten we deze koude-rubriek
met de mededeeling, dat de ministers
van Sociale Zaken en van Economi
sche Zaken goedkeurden, dat aan alle
ondersteunde gezinnen gedurende drie
achtereenvolgende weken boven de
vastgestelde kwanta tegen den gel
denden prijs één blik vleesch per
week extra mag worden verstrekt.
Wisseling opperbevel.
Tot de meest opmerkelijke feiten
van de week hoort ongetwijfeld het
eervol ontslag, verleend aan generaal
Reynders als opperbevelhebber onzer
weermacht.
In zgn plaats is generaal Winkel
man benoemd, als wiens naaste mede
werker gen. majoor Van Voorst tot
Voorst zal fungeeren, die ontheven
is van zijn functie van commandant
der lichte brigade en overgeplaatst
is naar den generalen staf.
Aan het heengaan van generaal
Reynders zitten eenlge kwesties vast,
van welke de voornaamste een mee-
ningsverschil van hem met de regee
ring is, over de bevoegdheden van
het militaire gezag in dezen tijd.
Generaal Reynders wenschte de af
kondiging van den staat van beleg
voor het geheele iand, militaire cen
suur op de pers en bepaalde maat
regelen tegen vreemdelineen. De
regeering wenscht de persvrijheid
gehandhaafd te zien en meent ge
vaarlijke excessieve uitingen te kun
nen beteugelen aan de hand van
eenige eenvoudige bevoegdheden,
welke zij aan de volksvertegenwoor
diging denkt te vragen.
Generaal Reynders heeft bij een
specialen dagorder afscheid genomen
van de weermacht.
Het Kamerlid Van Poll heeft aan
de regeering gevraagd om de Kamer
volledig ln te lichten omtrent de
aanleiding, welke tot het ontslag van
Generaal Reynders heeft geleid.
Tweede Kamer.
De Tweede Kamer is van de week
een oogenblik bijeen geweest ter re
geling van haar werkzaamheden,
maar het zal nog ruim esn week
duren, vóór ze haar openbare werk
zaamheden hervat. De Kamer wees
een interpellatieverzoekDe Visser
(Comm.) af over de zeer zorgvolle
toestand in de land- en tuinbouw,
tengevolge van de buitengewone
omstandigheden en wel over de ver
grooting van uitvoermogelijkheden,
verhooging van de richtprijzen, ver
hooging van den steun aan de kleine
boeren en loonsverhooging voor de
landarbeiders.
Tweede staatsleening.
Ter beurze rekent men op de uit
gifte van een tweede staatsleening in
mobilisatietijd. Het bedrag zou niet
minder dan 300 millioen gulden be-
loopen, de rente op 4 pet. zgn
gesteld en de koers van uitgifte op
100 zijn bepaald.
Rechtspersoonlijkheid bezittende
ondernemingen zouden verplicht wor
den tot een maximum van 50 pet.
van de door hen over 1938 uitge
keerde dividenden en tantièmes op
de nieuwe leening in te schrijven
met dien verstande, dat het bedrag
hunner eventueele inschrijving op de
eerste staatsleening in mindering
hiervan zou worden gebracht.
Men taxeert, dat het bedrijfsleven
zoodoende bijna een vijfde van het
gevraagde bedrag zal leveren en dat
het overige door de institutioneele
beleggers (fondsen e.d.) zal wordeD
opgebracht.
Inspecteur Gemmeke.
De Amsterdamsche inspecteur van
politie M. J. M. Gemmeke, wiens
Woning ter beschikking van de
uniformensmokkelaars heeft gestaan,
is door den hoofdcommissaris na
een ingesteld Onderzoek ontslagen,
Het ontslag is verleend met de
opmerkingeervol, niet op verzoek.
Zeer waarschijnlijk zal de heer
Gemmeke ook ontslag bekomen uit
den militairen dienst. Hij is gemobi
liseerd als reserve-kapitein. Nog
zeer onlangs is ook aan den anderen
reserve-kapitein wegens diens be
trekkingen tot de N S B., ontslag
uit den militairen dienst verleend.
Gemengde Berichten
Vrees voor ijs en hoog
water.
Donderdagavond om 9 uur was de
toestand van de Waal te Nijmegen
nog steeds onveranderd. Het water
steeg heel langzaam en had een
hoogte bereikt van 1140 M.
Nu doet zich voor Nijmegen de
ongewone omstandigheid voor, dat
er zich tusschen de Waalbrug en
het fort Sprokkelenburg een wak
gevormd heeft van ongeveer een
K.M. lengte. Daarachter ligt de
Waal muurvast en beviDdt zich zeer
waarschijnlijk een ernstige ijsver-
dikking, waarachter de rivier 1.50 M.
hooger staat dan in Nijmegen.
Bovendien is al het ijs dat Nijme
gen Is gepasseerd, vastgeloopen op
de reeds bestaande ysverdikking te
Beuningen, met het gevolg, dat
Nijmegen nu eigenlijk tusschen twee
rjsdammen in zit. De verantwoorde
lijke autoriteiten houden zich thans
bezig met de vraag of de Waal
beneden of boven Nijmegen los zal
komen.
Komt zij op drift in Beuningen,
dan ontstaat er voor Nijmegen geen
groot gevaar.
Komt de rivier boven los, dan
krijgt Nijmegen de volle laag van
het ijs en bovendien een bijzonder
groote massa water, dat weer kan
vastloopen op de verdikking ln
Beuningen. Met dit voor oogen
worden in Nijmegen zooveel mogelijk
voorzorgsmaatregelen getroffen.
DE NIEUWE
STAATSLEENING.
Thans is het aangekondigde ont
werp voor de tweede oorlogsleening
ingediend.
De minister stelt zich voor, zeer
binnenkort een leening aan te gaan
van f 300 millioen, tegen een koers
van uitgifte van 100 pet. en een
jaarlijksche rente van 4 pet.
Op het eerste plan zal staan een
formeel-vrijwillige leening, welke
een rente zal dragen die l pet.
hooger is dan de rente van de ge
dwongen leening, welke volgen zal
indien de vrijwillige leening de be
oogde som niet opbrengt.
Uitbreiding van Helmond.
Gedeputeerde Staten van Noord-
Brabant hebben thans de plannen
tot herziening der gemeentelijke in
deeling rond Helmond in een voor
ontwerp van wet neergelegd.
Voorgesteld wordt de gemeente
Helmond uit te breiden met de ge
heele gemeente Stiphout, de gemeente
Mierlo met uitzondering van enkele
gedeelten heidegronden, welke bij
Geldrop en Someren zullen worden
gevoegd, een gedeelte der gemeente
Bakel en verder het thans tot de
gemeente Deurne behoorende ge
deelte van het kerkdorp Brouwhuis.
De bedoeling is de herziening te doen
ingaan met iogang van 1 Januari
1941.
In de gemeenten Helmond, Deurne
en Bakel zullen dan nieuwe raads
verkiezingen moeten plaatsvinden;
voor Geldrop en Someren daaren
tegen wordt dit niet noodzakelijk
geacht, omdat het slechts onbewoon
de stukken heidegrond zijn, welke
aan deze gemeenten zullen worden
toegevoegd.
De burgemeesters en vaste amb
tenaren der gemeenten Mierlo en
Stiphout, die tengevolge der ophef
fing van die gemeenten worden ont
slagen en niet in de termen voor
pensioen vallen, zullen ten laste der
gemeente Helmond op wachtgeld
worden gesteld.
„IK" EN DE KRANT.
EN DE LEZER.
Tientallen jaren achtereen bezigde
ik in mijn persartikelen het pluralis
majestatis, d.w.z. den meervoudsvorm
„wg", welke een koning of koningin
in staatsstukken pleegt te gebrui
ken. Wij, pers, koningin der aarde...
Ik was het niet alleen, die zich
zoo aanstelde, het was en is in
ruime mate nog een algemeen jour
nalistiek gebruik om den „ik" in
persartikelen schuil te doen gaan
achter het onwezenlijke „wg" en „we'
Men noemt dezen meervoudsvorm
ook wel het pluralis modestiae, d.i.
het bescheidenheidsmeervoud.
Nu is bescheidenheid een deugd,
welke in het journalistendom niet
erg uitbundig straalt. Een journalist
kan evenmin bescheiden zgn als een
generaal zachtaardig kan wezen.
Het pluralis majestatis ofwel
-modestiae wordt Diet weinig mis
bruikt ten behoeve van een om
goede of minder goede redenen
gewenschte anonymiteit. Voor deze
anonymlteit bestaan inderdaad ook
goede redenen. Een dezer is de kort
zichtigheid van vele lezers.
Wanneer ze weten uit de onder-
teekening, wie een artikel geschre
ven heeft, dan verliest dat voor hen
vaak een groot deel van zijn waarde,
omdat men geneigd schijnt om een
stuk in de krant niet enkel naar
zgn innerlijke waarde, dus naar den
inhoud te beoordeelen, maar mede
en soms voornamelijk naar wat men
van den persoon des schrg vers denkt.
Een artikel in den ,,we"-stg' maakt
indruk; het bevat hoogere wijsheid,
uit een bovennatuurlijk collectiviteits
brein ontsproten en deshalve veel
meer waar en klaar dan welke ik-
eigenwgsheid het zou kunnen zgn.
Zóó stellen we het ons misschien
voor, maar zoo is het toch niet.
De Franschman is gewoon om
meerdere kranten tegen elkaar in
te lezen; hij toetst en vergelijkt de
meeningen tegenover elkaar en tegen
over de zijne, maar hjj laat zich niet
van de wgs brengen door redactio-
neele gewichtigheid. De meening van
de krant Dat is de meeaing van
den een of anderen mijnheer! Aldus
luidt vertaald een typische Fran-
sche zegswijze.
En zoo is het toch ook eigenlijk.
Eenige jaren geleden hebben meer
dere Nederlandsche schrg vers dan
ook een actie ingezet tegen het ge
bruik van het pluralis majestatis of
-modestiae in het voor druk geschre
ven woord en ze zijn zelf den „ik"-
vorm gaan gebruiken. Dr. Henri
Polak b.v. doet dat zeer consequent
en hij heeft er meermalen zeer klem
mende redenen voor aangevoerd.
Ieder behoort toch persoonlijk ver
antwoordelijk te wezen voor wat hg
schrijft. Daarnaast is een hoofd
redacteur weer verantwoordelijk voor
de keuze van de te plaatsen bijdra
gen. welke dienen te passen in het
kader van de algemeene of (en) bij
zondere beginselen, welke „de re
dactie" bezielt en bezield houdt, en
aan de krant een eigen karakter
geven.
Het kan van belang zgn, vooral
voor de lokale pers geldt zulks.dat
de anonymiteit van medewerkers
wordt gehandhaafd, maar ook dan
moet het tegenover de lezers ver
schuldigd worden geacht, dat die
medewerkers zich onderscheiden door
het gebruik van 'n nomme deplume
('n schuilnaam) of door initialen,
dan wel een bepaald teeken. Het is
niet noodig, dat de lezer den per
soon van den schrijver kent, maar
hij dient in de gelegenheid te worden
gesteld om den schrijver te leeren
kennen, d.i. hem in de ontwikkeling
van zijn gedachtengang te volgen.
Als we afzien van den opzet, dat
een persartikel als de uiting van
een onwezenlijke collectiviteit moet
worden gelanceerd, dan hoort de
„we"-stgl te vé en aan
de schrijver datwoorde
van zijn werF ZËQ
wrochtte, oaapa te sc
Het is op dezg^en, dat
enkele jaren v
lega's hetzelfdén, hetm
telg'ke heb en in
denheid tot „i&overgej
Niet iederee*jut dezt
ling van mij zoovele
schrg vers op d?gze te
verstaan. Een mijn
heeft zich eenanoeite
om de „ik's" o tellen,
een artikel van hand i
men en daaruimate
zelfingenomenheffast tt
Och, als vriendader elfc
je zooiets doen!
Maar wat is jescheic
duidelijk te kei te g
het slechts eeirsoonlr
wijze is, welken debit
wei om op on-« manie
gereeren, dat j zich i
namens de onvdijke
die de wgsheid i»cht h<
Het gebeurt iidaadr
dat schrijvers ziöóf ove
maar veel vakerltèiirt 1
lezers de bedoellivan de
overschatten.
Een dezer dai ontv:
een uiterst ^j^ken
een lezer, die hat>odi&
te stellen: „Nu li ik wt
artikel met meepteres
ander en ik ergeaij dei
wel eens aan Ujaar e
dag roem ik U ti ook
melhoch jauchzef.
Nou, daar ben dikte
Slechts zou ik en s<
dezen brief en il mi
lezers willen vrap om
ergeren, als ze h niet
zgn. Dat is heeleaal ni
ook niet goed voi de g
Ik heb me roit vo
aangenomen dai Ik he
dat het mogêk is
te schrijven, waanee mi
lezers het allen ilkom
Ik-schuw juistien
dat deze me er jo opt
om den lezer iet op te
te willen suggenren
je het aannenie en 8
een kerel zonderiersei
Ik geloof inderaad,
nalist, die jaren -.chtei
heeft geplengd oer a<
schappelijke v- vstukl
van training h. ;f: verl
objectief beooi Dien
heden en het zc/ken
Maar zijn mee^ag ii
persoonlijke en zal i:
wijls niet kunmn c
het oordeel van ihen,
ciaal terrein vak vi
bijzonder probleeci is
De lezers zegge ji w<
schrij ver vankrt ptei
verbeeldt alles tel wet
nen, maar dei-e ischr
zich zulks, ir vetjalg
ken, geenszin. Hifi be
zijn zienswr t^ls
laten gelden - |biJ
mand kwalijk^ die| me
ning verschiltT) rt J^j
heugt hg zi*', wafy'nei
meeDing op goeijie
hem niet ais zoj^da
gronden steunt-
De schrijver
artikel is tevrei
daan, als de lezer
toetsen aan
bijgedragen a»i
het oordeel; F>f
over het zgnt* al|B
staat, is geheel en-z,
Ik heb me altjr^gt
over crltiek CP 1
werd gemotiveerd-1"
motiveerde instejmïl ai
geval moet ik tett| i
de ja-broers, die
omdat ze het zot>
om de argument
ontleden, welke
ac
.ai
oil V i
it'ii,r
INGEZIG»
MIDDEMS
Op de laatste PBA
wegens 't uitg-eHeiy,
geen tijd over J-bu'j
manier U de retra b r
maar ik heb U t^fc1er^j
sporing te geveri vöj
courant en U he eff»1'
aanbeveling met at9j
lezen. h zj
Van Zaterdag 1 Tc m
Dinsdag 20 Febr r av
resa te Venio vo 't,n:
voor degenen, die- "aj-ai
dag niet van hui 3 "e
Maandag 11 Ma^rliah"
derdag 14 Maar .t J-0
legenneld.
Deze retraiteih 3W'
raden vooreerst dó
dis de gesloten 1
zieleschool noer^t h 'V
degelijke Chris^eo5a
telen voor elk'en
schrijft: Uit le
evenals de Apc'Ste'fjl
kei, te voorschij n *5az
geloof, gestaahd r-
tigheid, die vc '°r
zal zwichten. NuT M
strijders vanChri*
heid te behoeden -i-"36
kelijke ondergang
Deze retraite:^ 1
len in de pa.'3
brief van onz-.a b-!9®1
die ze de geesU^Öjjf^
ea die om zijn fc iooll
de noodzaak deir
zoo dikwijls pe'"30; z
gaat sluiten. a.a
Deze retraite:1 \'Va
telkens weerkeei.'50
U aanbevolen de "ljee.e
malen en met*
keerden en hiei -' J
plaatse om hen s t
gandi8tlsch woo f"
Deze retraite
minst aanbevo' i 1 j,
geestelijken,
wgze willen stv an-|i
ging, dat 't ret-rai)t c'
mede 'n parochi,'9^'
en -
inrg.
vs*-"
iiJ vcVD
