Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken. Alleen Boter is boter „VENRAY" boter Onze cultuurdorst. Hij gaat uit naar talenkennis. Buitenland. Zaterdag 28 October 1939 Zestigste Jaargang No 43 PEEL EN MAAS is zeer fijne boter ADVERTENTIEPRIJS 1—8 regels 60 ct per regel 7 7, ct. Bij contract groote reductie Uitgave FIRMA VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY Telefoon 51 Giro 150652 Abonnementsprijs per kwartaal: voor Venray 65 ct buiten Venray 75 ct. Afz. nummers 5 ct Esperanto in de verdrukking. De jongste cijfers van de cul- tureele afdeeling van'" het Cen traal Bureau voor de Statistiek over het werk der volksuniversi teiten, geven een belangwekken- den kijk op de interessen onzer bevolking voor de onderscheide ne takken van wetenschap. De volksuniversiteiten blijken zich nog steeds in een toenemen- den bloei te mogen verheugen; men treft ze Zeeland uitge zonderd in alle provincies aan, deels als afdeelingen van den „Bond van Nederlandsche Volksuniversiteiten", anderdeels als Katholieke Volksuniversitei ten, atdeelingen van „Geloof en Wetenschap", - de Protestant- sche Volksuniversiteiten hebben zich overleefd. Ook ledental en mdividueele belangstelling zijn nog steeds toenemende; gedurende 1938 1939 bedroeg het gezamenlijke aantal leden 38.144, het aantal cursisten 32.441 en het aantal toehoorders van op zich zelf staande voordrachten 91.375. Het strekt den vrouwen en meisjes tot eer, dat zij méér dan de mannen en jongelingen blijk geven van dorst naar kennis. Van elke 100 cursisten zijn er 56 dames tegenover 44 heeren. Maar voor de heeren acht ik het een compliment, dat hun belangstel ling meer uitgaat naar geestelijke cultuur, terwijl de vrouwen groo- ter belangstelling toonen voor lichaamscultuur I ..Gymnastiek" b.v. blijkt op de volksuniversiteiten uitsluitend een vrouwelijke aangelegenheid te zijn, terwijl „Godsdienst" in hoofdzaak mannelijke interesse blijkt te trekken. Het hoofstuk „Godsdienst" vermeldt vergeleken bij het seizoen 1937—1938 voor 1938 —1939 een toename van het gemiddelde aantal deelnemers per cursus van 125 tot 150. Voorts werd een cursus „Ken uw stad" door 35 mannen bezocht, maar door geen enkele vrouw Interessant is het te weten, dat de cultuurdorst zich niet in be paald de grootste wooncentra het onweerstaanbaarst demonstreert. Integendeel. Van interesse voor wetenschap, op te doen via de volksuniversiteiten, Iaat in Am sterdam slechts 6.1 per mille (dus per duizend) menschen blijken, in Den Haag 6.8, maar in.... Poortugaal 139.7 per duizend in woners, in Den Briel 77.9, in Sliedrecht 37. Moeten we daarom aannemen, dat de Poortugaalers zooveel méér trillen van wetenschapsdriften dan de Amsterdammers ik geloof het niet. We mogen niet vergeten, dat „studie" en wat daarvoor doorgaat, voor velen slechts een middel tot ontspanning is. Zoo als in Amsterdam een bioscoopje. of een Kalverstraatje. Eveneens dienen we te bedenken, dat cul tuurdorst bij de meeste menschen moet worden gewekt. Onder de Poortugaalers schuilen klaarblij kelijk een paar productieve pro pagandisten voor de idee der cultureele ontwikkeling. Zulke menschen zijn een gemeenschap tot zegen, want ze verrijken hon derden met een bezit waartegen over het uitsluitende materieele welzijn afsteekt als armoe. o— De meeste cursisten der Volks universiteiten hebben practische oogmerken, als ze hun studie be ginnen. Zij studeeren talen. Wat heel goed is, want de ker.nisvan talen leidt vanzelf tot verhoogde belangstelling in meer idëele zaken. Merkwaardig is het om aan de hand van de cijfers van het Bureau voor de Statistiek na te gaan, voor welke talen zich de interesse in opeenvolgende mate openbaart. De Engelsche taal wordt ge leerd door 32.6 pet. van de talen cursisten; dan komt het Italiaansch (17.8 pet.) het Fransch (15.5 pet.), het Duitsch (7.7 pet.), en daarop komen het Zweedsch en... het Nederlandsch met 6 2 pet. voor elk! Onder de talen, welke in slechts geringe mate de belangstellingen der cursisten vermogen te wek ken, behoort de wereidhulptaal, het esperanto. Esperanto boekte zelfs een aanzienlijke teruggang. Volgden in het seizoen '38—'39 nog 1.7 pet. der cursisten een leergang in de wereldhulptaal, in het daarop volgende seizoen was hun aantal tot minder dan de helft geslonken. De keuze der talen, welker studie wordt begonnen, zegt ons het een en ander over het pu blieke inzicht inzake de politieke gebeurtenissen der laatste jaren. Aangenomen moet worden, dat het interesse en belangstelling voor den handel zijn, welke de keuze der cursisten hebben be paald. Aldus mogen we aannemen, dat het vertrouwen in de macht van het Britsche imperium nog ongeschokt is en dat de vooruit zichten voor de Duitschers om een wereldheerschappij te vesti gen, althans in 't bezit van kolo niën te worden hersteld, niet gunstig worden beoordeeld. Daartegenover wordt de sterke re politieke en economische po sitie van Italië in het wereldbe stel erkend in de sterk gegroeide belangstelling der Nederlanders in de Itaiiaansche taal. Op directe wijze zullen daartoe de versterking van den Italiaan- schen invloed op den Balkan en de verovering van Abessinië heb ben meegewerkt. De studie van het Zweedsch is ongetwijfeld aangemoedigd door de omstandigheid, dat Zwe den in de crisisjaren een lokkend eiland van arbeidswelvaart is geweest in een zee van werk loosheids-ellende. Maar het esperanto... Het heeft er alles van weg, dat de belang stelling in een kunstmatige we reldhulptaal over haar groeitop heen is. Zeker hebben ook de supernationalistische stroomingen van de laatste jaren afbreuk ge daan aan de poging om de vol keren via een gemeenschappe lijke hulptaal te vereenigen, al thans dichter tot elkaar te bren gen. Het esperanto is een ideologie geworden, waar men uit bepaal de oveiwegingen voor of tegen is. Daarmee werd esperanto on bruikbaar voor den handel. !n het vorige najaar had ik me ten behoeve van een groote reis, welke me door verscheidene landen zou voeren, ook'n beetje de kennis van esperanto eigen gemaakt. Onderweg had ik bo vendien nog wat leerstof bij me, teneinde me in anders verloren uren nog wat verder te kunnen bekwamen. Welnu, wat dat laatste betreft, is het bij goede voornemens ge bleven. Het zal ongetwijfeld mo gelijk zijn om in elke stad van beteekenis esperatisten te vinden, die met je willen praten en je anderszins willen helpen, maar zulk zoeken van contact kost te veel tijd en... nog meer tijd kost het misschien om zulk contact weer te verbreken, als je 't niet meer noodig hebt, of niet langer wenscht Gemakkelijk zou het zijn, als je overal menschen kon tegen komen met een groene ster, maar ik heb er niet één gezien op mijn reis, niettegenstaande ik meerma len opzettelijk naar ze heb uit gekeken. Neen, als wereldtaal staat het Fransch altijd nog bovenaan en de belangstelling, welke voor de studie van deze taai ook weer uit de boven aangehaalde cijfers spreekt, is volkomen verdiend. Voor den handel kan men niet buiten het Engelsch, voor het bereizen van vreemde landen niet buiten het Fransch. Ook dat heeft mijn reis me weer eens ten volle bevestigd. In Italië b.v. kent iedereen, die wat meer onderwijs heeft geno ten dan enkel de lagere school, behoorlijk Fransch. In Noord- Afrika komt men met Fransch overal behoorlijk terecht. Egypte is een land, dat onder Engelands politieken invloed staat. In de groote steden van dat land, Alexandrië, Cairo en Port Saïd wonen duizenden Engelschen, duizenden Grieken, nog méér dui zenden Italianen en eenige dui zenden Franschen, maar de uni- verseele voertaal in de samenleving dezer Europeanen is het Fransch. Engelsch verstaan en spreken daar enkel de Engelschen, maar wie er in het Fransch een Euro peaan aanspreekt, hetzij hij een Engelschman is, Franschman, Italiaan of Griek, krijgt prompt antwoord in het Fransch. Md. DE ALGEMEENE TOESTAND. Duitschland aldus von Ribben- trop in zijn Danziger rede heeft de Britsch-Fransche oorlogsverkla ring aanvaard (om precies te zijn: von Ribbentrop sprak van de Brit sche oorlogsverklaring) en zal dezen thans voeren tot de beslissing is gevallen. Deze beslissing ia naar de meening der Duitsche regeering na tuurlijk een Duitsche zege. Men kan aannemen, dat nu weder zijds de pogingen zgn opgegeven om deD oorlog in Europa te iocaliseeren (tot één bepaald punt te beperken) en dat een gigantische volkerenstrijd is begonnen, waarvan het einde niet is te overzien. Von Ribbentrop's rede. In zooverre dus was de rede van Von Ribbentrop belangrijk, ze hield een oorlogsverklaring in, eene, die mogelijk binnenkort nog eens plechtig door den Fuhrer en een Rijksdagzitting zal worden herhaald. Maar overigens had het woord van den Duitschen minister van Buitenl. zaken niet veel om de hakken. Von Ribbentrop is bovendien een slechte redenaar en men mist in zgn betoog sterk de rhetorische ef fecten, welke Hitier herhaaldelijk weet te wekken. Het is vermoeiend om naar hem te luisteren. Hij gaf een uitvoerige uiteenzet ting van de voorgeschiedenis van het Poolsche conflict, deed heftige verwgten aan Engeland, welke natie hij met alle schuld aan dezen oorlog belaadde en uitte zich grievend jegens Chamberlain, dien hij van valschheid betichtte en wiens gang naar München hij uitlegde als een poging om den oorlog, dien hij wenschte, naar een voor Engeland doelmatiger tijdstip te verschuiven. Von Ribbentrop bewierookte de sovjets wier vriendschap met Duitsch- land voor altijd beklonken is, „zoo lang zg wederkeerig eikaars wereld beschouwing respecteeren, waartoe zij vastbesloten zijn" aldus zei woordelijk Von Ribbentrop. Respect voor het bolsjewisme Het kan verkeeren, zei Brederode. Maar in Duitschland is de keer wel radicaal en snel geweest. Wie zoo abrupt kan draaien, zal niemand met een even abrupten terugdraai meer kunnen verassen, zelfs de Russen niet. De oorlog is dus thans wederzijds aanvaard en nu gaan we ons in teresseeren voor de oorlogstactiek. Uit veel wat gezegd en geschre ven is, maar vooral uit de oorlogs daden, welke tot nu toe zgn gesteld valt de oorlogstactiek, althans voor zoover die aan Duitsche zijde zal worden gevolgd, met een groote mate van waarschijnlijkheid vast te stellen. Klaarblijkelijk zijn aan het West front binnen afzienbaren tijd geen groote offensieve bewegingen te ver wachten. De aanvallen, die de Duit schers er den laatsten tijd onderna men, hebben de herbezetting van het eigen verloren gegaan terrein, ten doel. Von Ribbentrop ontzag zich in zijn rede van elke hatelijke toespeling op den Franschen tegenstander hij deed enkel zijn best om het den Franschen duidelijk te maken, dat ze zich voor 't Britsche belangen- wagentje had laten spannen. Vanuit de Duitsche loopgraven eveneens verkondigen machtige luid sprekers het nog dagelijks aan de tegenover gelegen Fransche soldaten dat Duitschland geen oorlog wenscht met Frankrijk. Aan de Fransch-Duitsche grens zijn dus geen groote gevechten te verwachten over en weer is men vrijwel overtuigd van de onmoge lijkheid om er de linie van den tegen stander te forceeren. Evenmin een luchtoorlog is voorloopig te verwachten, althans niet een, zooals die door de Duit schers in Polen werd gevoerd, t.w. met bombardementen van steden, fabrieken, spoorwegen enz. Zooiets kan enkel tegen een veel zwakkeren tegenstander militair- nuttig effect hebben. De Duitschers, Franschen en Engelschen scnuwen de consequenties van een dergelijke oorlogvoering in het Westen. De Duitschers hebben bewezen, dat ze met hun vliegtuigen boven Engeland kunnen komen (aanvallen op Britsche vlootbases) en de Brit ten hebben meermalen aangetoond, dat ze Duitschland vanuit de lucht in het hart zouden kunnen treffen (vluchten voor het uitstrooien van biljetten tot in de buurt van Ber lijn) maar de eerste bom op Londen, zoo goed als de eerste bom op Keu len of Berlijn, zou de scherpste re- pressailes uitlokken en een tgd van dood en verderf voor de wederzijd- sche burgerbevolking inluiden. Men schuwt dat, tot nog toe althans. Wat Duitschland op hetoogenblik klaarblijkelijk nastreeft, is een continentale blokkade van Engeland. In Berlijn wil men Albion murw zien te maken door de Britsche hemogenie ter zee te bre ken. Door zelf ontzaglijk veel te ris- keeren met het uitzenden van kleine kruisers en bewapende vrachtsche pen over de zeeën, door intensieve acties voorts met U-booten en door concentratie van alle aanvalsmacht van het luchtwapen tegen de Brit sche vloot en tegen de handelsvaart in 4het algemeen, willen de Duit schers Engeland isoleeren. In Berlijn ziet men natuurlijk zeer goed in, dat men met deze tactiek nooit zóóver zal komen, dat de Duitsche handels schepen de zeeën vrij zullen kunnen bevaren, maar men verwacht, dat ze zulks tenminste evenzeer de Brit sche (en de neutrale) handelsvaart zullen kunnen belemmeren. Dan is Engeland geheel op zich zelf aangewezen voor wat de voor ziening in de levensbehoeften van het volk betreft, terwijl Duitschland in zijn behoeften kan voorzien van uit het geheele Europeesche conti nent. Zou deze taktiek lukken, dan zal Engeland van jaar tot jaar verzwak ken en het zal niet moeilijk zijn aldus de berekening om in zulke omstandigheden vrij spoedig vrede te sluiten met Frankrijk. Indien de oorlog inderdaad op deze wgze wordt voortgezet, dan is als eerste consequentie de onbeperkte duikbootoorlog, óók tegen de neutrale staten te verwachten. De Duitschers zullen, door elk neutraal schip, dat op Engeland vaart, in den grond te boren als ze daartoe de kans krij gen, den handel der neutralen op de Britsche eilanden onmogelijk maken, Deze staten, althans voor zoover het de Scandinavische landen, Ne derland en België betreft, zullen dan voor de export van hun overproduc tie op Duitschland zijn aangewezen. Duitschland zal voor de afname waarschgolijk industrieele producten aanbieden en voor zijn industrie grondstoffen uitwisselen met de Rus sen. Deze oorlogstactiek is in haar op zet logisch doordacht, doch de vraag is, voor welke moeilijkheden de Duit schers bg de uitvoering in de prac- tijk zullen worden geplaatst. Dat ze zal worden nagestreefd, daarvan kan men verzekerd zijn. Berlijn zal trachten een groote con- tinentaal-Duitsche levensruimte te organiseeren, welke practisch alle Europeesche neutralen zal omvatten en weJke een autarkisch karakter zai dragen. De bijeenkomst van alle vooraanstaande Nazi-leiders te Ber lijn, onder Hitiers leiding gehouden, zou naar uit betrouwbare bron nen verluidt o.m. ten doel hebben gehad om de richtlijnen voor deze nieuwe activiteit vast te stellen. Maar tenslotte zal moeten blijken, tot welken afweer de Britsch-Fransche vloot en de Britsch-Fransche luchtstrijd krachten in staat zgn. Zeker zal het heel moeilijk blijken om de gecon- voieerde handelsvloot van den vijand doodelgk te treffen. Gemakkelijker zal het wezen om den neutralen schepen, welke geen verzet kunnen noch mogen bieden, de vaart op En geland te beletten. Maar welke ge volgen zal een dergelijke piraterij hebben Zal de wereld zich door een onbeperkten duikbootoorlog niet or ganiseeren tegen Duitschland zoo als in een vorigen oorlog het geval was en daardoor de plannen tot vorming van een continentale Duit sche levensruimte vergdelen Voor ons land en België zou de positie bij een onbeperkten duikboot- oorlog zeer moeilijk worden, want we kunnen ons geen oorlog permit- teeren met onze buren. Maar andere landen, die niet aan Duitschland gren zen we denken speciaal aan de Amerikaansche staten zullen zich geen onbeperkten duikbootoorlog laten welgevallen. Zg zouden' hun handel op Engeland met hun oor logsbodems weten te beschermen, als dat noodig mocht blijken. Een treffend staaltje van Duitsche tactiek in den thans tegen Engeland ten volle ontplooiden oorlog, was het opbrengen in het begin dezer week van het Amerikaansche s.s. „City of Flint", dat voor de Britsche haven Manchester was bevracht. Een van de „zwervende" Duitsche kruisers, waarvan we hier voren gewaagden, de „Emden", had het schip in den Atlantisehen Oceaan aangehouden. Natuurlijk kon de kruiser, die zich altijd schuil moet houden buiten de bevaarde routes der zeeën, waarheen hij slechts nu en dan een uitval tegen koopvaarders kan ondernemen, niet zelf het schip opbrengen. Van de „Emden" af werden 18 gewapen de manschappen, een z.g. prijsbe- manning, aan boord van de „City of Flint" gebracht en dezen voerden het schip naar neen, niet naar een Duitsche haven, maar naar de Russische haven in de IJszee, Moer- mansk, nadat tevoren in de eveneens aan de IJszee gelegen Noorsche haven Tromsö de Britsche zeelieden waren afgezet, die eerder door de „City of Flint" waren opgenomen, nadat hun schip in den grond was geboord. In Moermansk werd de Duitsche prijsbemanning geïnterneerd en de „City of Flint" werd door de Russen in beslag genomen. In de Vereenigde Staten kenmerkt men dit optreden tegen een Ameri- kaansch schip als een groote psychologische blunder welke de Amerikaansche openbare meening van Duitschland zal ver vreemden. De opbrenging naar een Russische haven zoo zeggen regeeringskringen in Washington zal Rusland dwingen om eindelijk open kaart te spelen. Want natuur lijk eischen de Amerikanen de vrij lating van dit schip, dat slechts z.g. voorwaardelgke contrabande ver voerde en voor een zeer klein deel met absolute contrabande was ge laden, terwjjl het oorlogsrecht slechts inbeslagname toelaat, wanneer de absolute contrabande meer dan 50 pet. van de lading bedraagt. De inbeslagname vond ook een krachtigen weerslag op de neutraliteits- debatten in den Amerikaanschen Senaat bg de herziening van de desbetreffende wet. Deze debatten zijn onder den verschen indruk van het gebeurde bespoedigd. Zelfs de isolationisten besloten van hun obstructie af te zien en overeengekomen werd, dat de spreekbeurten zich tot een duur van maximaal 45 minuten zouden beperken. De herziening der neutra- liteitswet, welke de levering van oorlogsartikelen over zee dus practisch enkel aan de geallieerden mogelijk maakt, mits tegen con tante betaling en met eigen scheeps gelegenheid, werd in vlot tempo aanvaard Besluiten we dit overzicht voor heden met een enkel woord over de Russisch-Finsch onderhande lingen, welke, tegen de verwachting in, deze week nog niet zullen worden beëin digd. Na aankomst immers van de Finsche delegatie te Moskou, hebben de Russen hun aanvankelijk gestelde eischen gepreciseerd, waardoor ze van een zoodanige beteekenis wer den, dat de 'eiders der Finsche delegatie, Paasikivi en Tammer, naar hun land terugkeerden om daar overleg te plegen met den minister raad. De toestand wordt als ernstig, maar niet hoopeloos beoordeeld. Een moeilijk punt in de onderhande lingen schijnt de Russische eisch te zgn tot afstand van Finsch gebied nabij de Russische oorlogshaven Kroonstadt. BERICHTEN EN GERUCHTEN. De duikbootoorlog. Op de Noordzee is het Grieksche stoomschip „Konstatinos Hadjipate- ras" getorpedeerd. Drie manschappen en een Britsche loods zijn omgeko men. Op den Atlantisehen Oceaan zijn in de laatste dagen drie kleine Britsche koopvaarders tot zinken gebracht. Een Rijksdagzitting Volgens een bericht in de Parijsche editie van de „New York Herald Tribune" zal Hitier den rijksdag tegen het midden van de volgende week bijeenroepen om voorlezing te doen van een formeele oorlogsver klaring aan de geallieerden. Memel toch bij Litauen? Uit Kaunas (Litauen) houden de geruchten aan over onderhandelin gen tusschen Litauen en Duitschland over den terugkeer van de geheele haven van Memel naar Litauen voor 55 jaar. De aankondiging van een overeenkomst zou elk oogenblik kunnen afkomen. Slowakije wordt „grooter Hitier heeft volgens het „D. N. B." aan Slowakge toegezegd, dat Duitsch land den door de Slowaaksche regeering geuiten wensch tot her- eeniging der door Polen in 1920, 1924 en 1938 in bezit genomen ge- biedsdeelen van Slowakge met den nieuwen Slowaakse hen staat zal vervullen. De teruggave zal door een staats verdrag tusschen Duitschland en Slowakge geregeld worden. Duitsch optreden tegen de katholieken in Polen. Volgens den correspondent van de „Times" te Rome heeft het Vaticaan een protest gericht tot de Duitsche regeering inzake de onderdrukking van de Kerk door de autoriteiten in het door de Duitschers in Polen bezette gebied. Dit protest is vergezeld gegaan van een gedetailleerd verslag waarin wordt verklaard dat tot 12 October, naar zou blijken, 117 onder kerkelijk toezicht staande instellingen en 211 kerken waren gesloten, de herder lijke activiteit van zeven bisschop pen beperkt, 193 leeken en religieu- sen van orden, beschuldigd van politiek optreden, waren gearresteerd en dat zich 50 ernstige incidenten hadden voorgedaan, waarbij tiental len priesters waren mishandeld en gewond. Indien Duitschland het protest negeert, zou de Heilige Stoel een gedocumenteerd verslag van dit Duitsche terrorisme kunnen publi- ceeren. Rusland en Amerika. De gezant der Ver. Staten bg de Russische regeering, Oumansky, zal, naar verwacht wordt, aan het einde dezer maand uit Moskou terugkeeren op zgn post te Washington. Zgn driemaandelijksche afwezigheid werd tot nu toe niet verklaard, maar men neemt aan, dat zgn terugkeer een nieuwe wending zal kunnen geven aan de Russisch-Amerikaansche be trekkingen. Ook veronderstelt men, dat zrjn terugkeer gedeeltelijk ten doel heeft de Russische oogmerken ten opzichte der Baltische landen op te helderen in verband met Roosevelt's stand punt inzake de Finsche kwestie. Eveneens zgn er aanwijzingen, dat de U.S.S.R. den handel met de Ver eenigde Staten wil verlevendigen. Russische hulp aan China. Volgens persberichten uit Sjanghai, door het Japansche persagentschap Domei verder verbreid, komen sedert het begin van deze maand groote hoeveelheden wapenen en munitie de Chineesche provincie Se Tsjoean binnen. Deze munitietransporten arriveeren via de nieuw aangelegde wegen uit Sin Kiang (Chineesch Turkestan). Het gebruik van aardgas in Duitschland. Men schrijft van de Oostgrens aan de Maasbode: Duitschland is rijk aan onderaard- sche gassen. Men herinnert zich de opstijgende gassen uit den bodem te Bentheim. De kracht waarmede deze gassen werden uitgestooten, waren een hinderpaal voor een eco nomische exploitatie. Osnabrück is in dit opzicht geluk kiger en dat is in dezen tgd van ge forceerde brandstofbesparing van groot belang. Voor eenige jaren reeds was het stadsbestuur, in ver band met het vier-jarenplan er mede begonnen, de uit de riool-zuiverings - installatie dagelijks in een hoeveel heid van ongeveer 800 M3 vrijko mende moerasgassen voor het ste delijk autopark nuttig te maken. De inrichting is thans zoover klaar dat ze in gebruik kan worden genomen. Het gas wordt in gaskoepels op gevangen en door een leiding van 2.2 K.M. naar de zuiveringinstal latie gevoerd. Hier wordt het op 350 atmosfeer afgegeven. De bedrijfskracht van dit moeras gas is ongeveer dubbel zoo sterk als van het lichtgas. Men berekent, dat dit aan de stad Osnabrück een jaarlgksche besparing geeft van 54.000 Mark. Dergelijke experimenten zijn ook van beteekenis voor ander vervoer in Duitschland, nu het gebruik van vloeibare brandstoffen in autobussen met vergassingsmotoren, die meer dan 16 zit- en staanplaatsen hebben, verboden is. Deze voertuigen mogen slechts met gasvormige brandstoffen gedre ven worden. Deze bepaling geldt niet autobussen, die hun regelmatige standplaats in steden beneden 20 duizend zielen hebben, in zooverre zich niet in een kring van 10 K.M. van de regelmatige standplaats der autobus een tankplaats voor vloei baar gas bevindt. De Gronau i. W. is een inwoner gearresteerd, terwgl hg luisterde naar den zender te Hilversum. Het radioapparaat werd in beslag geno men. Te Nuenham werd een boer uit de gemeente Osterwald, op last van den „Landrat" te Bentheim ia de gerechtsgevangenis gebracht, die niettegenstaande een ambtelijke vor dering weigerde, op Zondag melk af te leveren. Tusschen Rheine en Osnabrük ge raakten op de Tecklenburger Nord- bahn twee goederentreinen met turf in brand, Met schuimblusschers werd

Peel en Maas | 1939 | | pagina 1