„Breit all en mee Weekblad voor VENKAY, HORST en Omstreken. Alleen Boter is boter „VENRAY" boter Als twee hetzelfde doen.. Buitenland. VERGADERING op Maandag 16 Od. Zaterdag 14 October 1939 Zestigste Jaargang No 41 FEEL EN MAAS ADVERTENTIEPRIJS1—8 regels 60 ct I Uitgave FIRMA VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY I Abonnementsprijs per kwartaalvoor Venray 65 ct per regel 71/, ct. Bg contract groote reductie Telefoon 51 Giro 150652 buiten Venray 75 ct. Afz. nummers 5 ct is zeer fijne boter Dan is dat nog lang niet hetzelfde. Engeland—Rusland en DuitschlandRusland. De Transvaalsche oorlog. Een van mijn lezers, van wien ik weel, dat hij altijd met be langstelling mijn artikelen leest, maar die op de ideeën-wereld het land van mijn tegenvoeters bewoont, herinnert mij er in een schrijven aan, dat ik in een mij ner bijdragen blijk gaf, het heel erg te vinden, dat Hitier het communistische Rusland als bond genoot aceepteerde. Ook hij zegt zulks verschrikkelijk te vinden. Maar zoo vervolgt hij (en ik wil zijn argumenten woordelijk aanhalen, omdat men ze méér hoort uiten): „Maar bij de beoordeeling moeten we niet vergeten, dat de Engelsche staatsman Chur- chil, die thans in het ministerie zit (zooals Hitier voorspeld had) van 't voorjaar de 80 millioen Duitschers plus de 40 millioen Italianen, waar Hitier op snoef de. Dat werd niets erg gevon den. Men telde toen Stalin, wiens handen druipen van bloed, zonder gemoedsbezwaar bij de democratie. Heeft men nu wel recht om zoo luid te protesteeren als Hitier de Rus sische troef tracht uit te spelen tegen Engeland Of mag En geland datgene doen, wat an dere naties moeten nalaten Denk ook nog even aan Trans vaal. Twintigduizend vrouwen en kinderen stierven in de concentratiekampen. Dat zijn geen praatjes, doch dat is de vreeselijke waarheid. En vergeet ook niet, wat Chamberlain in een eerlijke bui zeide: „Enge land gaat niet den oorlog in voor eenig klein volk, doch wél als het Engelsche imperi um bedreigd wordt." Arm Polen dat viel als eerste pion in het vreeselijke schaakspel; arme Fransche soldaten, die den dood ingejaagd worden voor Engelands bedreigde wereld heerschappij. Laat de historie spreken en niet onze politieke sympathieën". Het lijkt zoo logisch gerede- neerrd; Engeland zocht een ac- coord met Rusland, waarom mocht Hitier niet hetzeltde na streven 1 In dat verband herinner ik aan de strekking van een Latijnsch spreekwoord, hetwelk zegtals twee hetzelfde doen, is 't daarom nog niet hetzelfde. Zeker, de Sovjets zijn de verklaarde en er kende vijanden van de demo cratie en zij zijn het in niet min dere mate van het nationaal- socialisme, maar het doel, dat Engeland en Duitschland na streefden via een verbond met Rusland, was geheel tegengesteld. Of ik met mijn vijand een over komst sluit om een bedreigden buur te helpen, dan wel of ik met mijn grootsten vijand accoord kom om een kleinen buui samen uit te plunderen, maakt toch wel eenig verschil. Behalve de communisten zelve heeft nooit iemand de 180 mil lioen Russen bij de democratie geteld, wél hebben velen ge hoopt, dat ze deze Russen zou den mogen rekenen tot degenen, die bereid waren om zich tegen verdere Duitsche agressiepogin gen gezamenlijk te verzetten. Laafde historie spreken, raadt mijn geachte opponent, en niet onze politieke sympathieën. Ik maak er hem opmerkzaam op, dat hij in zijn contra-betoog zijn eigen antipathiën niet heeft weten uit te schakelen. Men moge zoo an- ti-Britsch zijn afgestemd als men wil, men ontsiert een betoog, wanneer men daarin gewaagt van „wat Chamberlain in een eerlijke bui zeide". Geen eerlijk mensch betwijfelt de oprechtheid van een Cham berlain, een man, die voor den vtede gestreden en geleden heeft, en voor het behoud van den vrede groote naar veler mee ning te groote offers heeft gebracht. Ik weet niet, of Chamberlain ooit gezegd heeft„Engeland gaat niet den oorlog in voor eenig klein volk, doch wèl als het Engelsche imperium wordt bedreigd". Waarschijnlijk zou hij van het Britsche imperium heb ben gesproken. Maar als Cham berlain zoo met heeft gesproken, zal hij toch wel zoo hebben ge dacht. Er is geen enkele regeering welke zijn eigen volk in de ellende van een oorlog stort uit sluitend omwille van een vreemd volk. Echter, wanneer vreemde volkeren systematisch en achter eenvolgens worden aangevallèn en vernietigd door een groote mogendheid, dan kan het een gezamenlijk belang voor kleine en groote volkeren worden om zich tegen verdere agressie te organiseeren en te verzetten. In dat verband is er ook geen enkele reden om de „arme Fran sche soldaten" te beklagen als wordende „den dood ingejaagd voor Engelands bedreigde wereld heerschappij". In dezen oorlog zijn de Britsche en Fransche belangen gelijk aan elkaar. Gesteld, dat de Franschen niet met de Britten tesamen streden en dat Engeland zou worden verslagen. Wat zou Frankrijk dan nog kunnen doen tegen italiaan- sche pogingen om de Romein- sche desiderata te verwezenlijken? Als de Engelschen door de Duit schers werden geslagen, zouden de hongerige wolven dan niet huilen in het bosch: Nice Cor sica Tunis 1 DzjiboetiSuez!... Wat zouden de Franschen dan nog tegen het gevaar kunnen ondernemen En nu gewagen we nog niet eens van de desiderata, welke ook in Duitschland zouden her boren worden ten aanzien van Elzas-Lotharingen, Marokko enz., wanneer Frankrijks vrienden en bondgenooten achtereenvolgens zouden zijn neergeslagen. „Laat de historie spreken zoo raadt me mijn opponent en niet onze politieke sympa thies" Maar wie de historie laat spreken, brengt sympathiën tot uiting. Transvaal! zoo herinnert mijn briefschrijver. Zeker, de ge schiedenis van Transvaal is een Angel(saks) in het Hollandsche vleesch, ook in het mijne. Maar moet een onrecht van veertig jaar geleden een motief zijn om thans te berusten in een nieuw onrecht door ar.deren Een feit, zegt mijn briefschrij ver 20.000- vrouwen en kinderen stierven in de concentratiekampen van Transvaal. Kan Engeland daarom later nooit geen recht meer doen Ik zal aan een ander feit herin neren 32.000 Belgische burgers werden in 1914 door de Duitsche invallers gedood. Zouden de Duitschers daarom op heden on mogelijk meer iets goeds kunnen uitrichten Ik beweer dat niet. Als we de historie, het ver leden laten spreken om de daden van heden te kenmerken, wie kan er dan nog iets goeds en rechtvaardigs uitrichten Hebben wij in onze eigen geschiedenis niet eveneens onze zwarte blad zijden Het onrecht uit de geschiede nis zal blijven, als we ons niet bereid betoonen het heden en de toekomst te helpen inrichten naar de beginselen van het objectieve recht. Slechts aldus kunnen we den vrede vestigen. En daartoe kan slechts de democratie ten dienste wezen. De democratie, zooals die zich ontwikkelt en vervolmaakt. Wan neer een volk, in zijn geheel, zich kan laten gelden bij het nemen van beslissingen over oor log of vrede, dan zal er vrede zijn. Ook het Duitsche volk zou de wereld den oorlog van thans niet hebben aangedaan, als het zich had kunnen laten gelden. Ja, als men teruggaat tot den Transvaalschen oorlog.,.. Toen was het volk zich nog niet be wust, niet politiek ontvoogd. „Het volk", dat waren in die dagen de grootkapitalisten, de industrie, de generaals. Op het oogenblik zou het Engelsche volk zeer beslist niet dulden, dat de Engelsche oorlogsmachine tegen een ander cultuurvolk in bewe ging werd gesteld om het te overweldigen. Maar de dictatoren van Europa vernietigen zonder dat hun volkeren zulks wenschen het eene volk na het andere in de vrijheid en vreugde van het eigen zelfstandig bestaan: Tsjecho- slowakijë. Polen, Litauen, Letland, Estland, Finland. Wie volgt? Laat deze historie, de geschie denis van den dag van heden, sprekenMd-. DE ALGEMEENE TOESTAND. Daladier en Chamberlain hebben op Hitiers rede geantwoord. Ze heb ben duidelijk te kennen gegeven, dat hun volkeren slechts strijden voor den vrede, dus dat ze niets liever zouden willen dan dezen te kunnen aanvaarden al ware het uit Hit- Iers handen. Maar ze wenschen een vrede van recht en van durende rust. Ze «vij zen af: den Duitschen vrede, welke de erkenning eischt van de resul taten van nieuw geweld. Och, dat alles dat men voor- loopig zóó tegenover elkaar zou blijven staan was te voorzien. We komen aan het slot van dit over zicht nog' op deze aangelegenheid terug. De vredeszaak is, helaas, een zaak van een nog verre toekomst en daarom vragen we thans éérst aandacht voor de gruwzame realiteit van heden. Het bolsjewisme strekt zijn lange grijparmen over Europa uit. Na zich met vooruitgestoken borst tot de Oostzee te hebben gedrongen, 3laat het thans den rechterarm dreigend om Finland en de Scandi navische rijken heen, Europa in het Noorden omvattend en de linkerarm strekt het naar den Balkan om Eu ropa in het Zuiden aan te lasten.... Het is Duitschland, dat den Bols jewisten dit geweld heeft mogelijk gemaakt en het zijn Duitschers, die er de eerste slachtoffers van zijn. Om haar zin tegen Polen te kun nen doordrijven, heeft Duitschland de helft van Polen aan de Russen uitgeleverd, maar ook het eeuwenoude Deutschtum verraden in de Baltische Staten en in Finland. Vier kleine volkeren, die zich in 1918 aan het Russische bolsjewisme dank zij Duitschlands hulp, hebben kunnen ontworstelen, zijn door Duitschland aan het duivelsch geweld van het bolsjewisme prijsgegeven, In het gedeelte van Polen, dat de Russen hebben bezet, worden de landeigenaren nagejaagd in de bos- schen en ze worden mèt heel hun gezin afgemaakt, als ze zgn opge spoord. Honderden priesters verdwij nen spoorloos, nadat de roode leger scharen hun parochie's binnenvielen; oude prelaten worden weggevoerd, niemand weet, wat er van de bevol king der kloosters is geworden. De Duitschers wisten heel goed, dat het alles zoo gaan zou en daar om haast de regeering te Berlijn zich om de Duitschers weg te halen uit de randstaten, welke zij aan den „invloed" van Moskou prijs gaf. Wat de Duitschers in de Baltische Staten, de z.g. „Baltische baronnen" zijn de grootgrondbezitters in het Oostzeegebied. Zij zijn het, die eeuwen lang de Duitsche cultuur, het Deuts- tum in die landen hebben bevorderd. In Litauen en Estland wonen er 110 000 van dezulken. Ze worden nu in de groote ruimten van de schepen van „Kraft durch Freude" wegge voerd. Er moet groote verontwaardiging heerschen onder allen, die zoo over haast den grond moeten verlaten, die van geslacht op geslacht door hun families werd bewoond. De verloochening eener eeuwen oude historische traditie, de Ger- maansche taak in Oost-Europa voe len ze als een verraad aan. Ze moeten hun grond ontruimen voor bolsjewistische opvolgers. De roode Russische legers trekken op het oogenblik bij troepen van tienduizenden tegelijk de Baltische Staten binnen. Regeeringen treden reeds af, het oude regiem wordt door de onderste lagen der bevolking, die zich gesteund weten door de roode krijgsschareü, bedreigd, in Estland is een zoon van den afgetreden miDister-president neergeschoten.... Op het oogenblik zijn de Baltische Staten weer precies, wat ze tot 1917 warenRussische provincies met eenige bestuurlijke zelfstandigheid. Voor juist begrip van zaken geven we een kort stukje geschiedenis van de Oostzeestaten, tot welke wor den gerekend: Estland, Letland en Litauen. Tot 1917 vormden zij de Russische grensprovincies van het Oosteo, gelegen aan de Oostzee, vanaf de Finsche Golf (St. Peters burg, thans Leningrad) tot de Duit sche grens van Oost-Pruisen. Zoowel de Eesten (Estland) als de Letten en Litauers zijn aparte vol keren, de eersten van Finschen, de Letten van Russischen en de Li tauers van Poolschen, allen echter, nóg verder teruggaande, van Aziati- schen (Slavischen) oorsprong. Estland telt nog geen iya milli oen inwoners, waarvan 88 pet. Ees ten (West-Finnen) zijn. De bevolking is voor 78 pet. Luthersch. Letland telt 2 millioen inwoners, waarvan ruim 73 pet Letten; de be volking is voor 56 pet. Lutersch, voor 24 pet. R.K. Beide volkeren kwamen in de 13e eeuw onder het gezag van de Duit sche Orde. Later hadden de Denen en vooral de Zweden grooten invloed in hun landen, totdat ze steeds een groote mate van zelfstandigheid behouden hebbende 1721 in de Russische invloedssfeer werden be trokken. Ze werden toen zelfstandi ge, dus zich zelf besturende, Russi sche provincies. Dat ging goed, tot dat op het laatste der vorige eeuw als gevolg van de panslavische be weging in Rusland het proces der russificeering dezer provincies sterk werd doorgevoerd evenals de actie om de bevolking te winnen voor de Grieksche Orthodoxe kerk. Maar al die eeuwen is het Deutsch tum behouden gebleven in de Balti sche staten; zelfs de Russen hebben de Duitsche cultuur en de Duitsche taal er ontzien; het grondbezit en de industrie waren in Duitsche handen. In 1917 en 1918, toen in Rusland het bolsjewisme aan het bewind kwam, hebben de Duitschers de Ees ten en Letten geholpen om de roode Russen uit hun landen te verdrijven. In Letland gelukte dat pas na deD wereldoorlog, n.l. in 1919, toen de adellgke w it-gardisten en de Duit sche vrijscharen (Baltikumtruppen) de roode troepen overwonnen.' Voor nemens om in beide landen een Duit schen prins tot koning te doen uit roepen, moesten worden opgegeven als gevolg van de overwinning der geallieerden ln den wereldoorlog. Estland en Letland werden republie ken. Litauen telt 4 millioen inwoners, waarvan 84 pet. Litauers; 86 pet. der bevolking is R.K. Hier zgn niet de Duitschers, maar de Polen de groot grondbezitters. Ook Litauen kwam in de 13e eeuw onder het gezag der Duitsche orde, maar spoedig er na werd het door een personeele unie verbonden met Polen en in 1569 bg Polen ingelgfd. Door de Poolsche deelingen werd Litauen een zelfstan dige Russische grensprovincie. Litauen werd reeds in 1915 door de Duitsche troepen bezetin 1917 verkreeg het zelfstandigheid, maar werd door een militair verbond en een tolunie tot een Duitsch protec toraat. Na de Duitsche ineenstorting in 1918 veroverden de Russische bolsjewisten Litauen weer, tot dezen met behulp van Polen werden ver dreven. De Polen annexeerden later 9» Het damescomité „Breit allen mee", zich ten doel stellende het breien van wollen goederen o.a. sokken, polsmoffen, handschoenen etc. voor onze GEMOBILISEERDE militairen, roept bij deze allernet dit doel sympathiseerende dames uit de HEELE GEMEENTE VENRAY op tot bij- woning van eene om 8 uur n.m. in het Patronaat te Venray, ter bespreking en nadere regeling van het een en ander. Dames, toont door Uwe aanwezigheid Uw meeleven met het lot van onze militairen. Het Bestuur v. h. Comité MEVR. JANSSEN—WESTEN MEVR. VERCAUTEREN—POELS MEJ. RAEDTS MEJ. ARTS MEJ. SALA het Wilna-gebied, waarop de Litauers zich schadeloos stelden met de annexatie van Memel land. Het zijn nu deze landen, deze volkeren met een eigen eeuwenoude historie, welke steeds was samen- geveven met de Duitsche cultuur, die door Berlijn opnieuw aan de Russische bolsjewisten zijn uitge leverd. De Baltische Staten en vooral Estland en Letland vertoonden steeds een groote en begrijpelijke, neiging om hun geestelijke saam- hoorigheid met Duitschland niet alleen niet te verloochenen, maar zelfs sterk te accentueeren. Men nam bij hen een zeer opmerkelijke tendenz waar om elk Duitsch regiem op grooteren of kleineren afstand te volgen. Het Baltikum was Duitsch-beïnvloed en Duitsche georiënteerd; een feit, dat ook door Engeland erkend en steeds ten volle aanvaard werd. Dit laatste heeft men in den afge- loopen zomer tijdens de Britsch- Russische onderhandelingen voort durend kunnen constateeren. De penibele besprekingen over een toe treden van sovjet-Rusland tot het non-agressiefront liepen voortdurend o.m. op twee onoverkoomlijke moei lijkheden vastop volkomen te be- grgpen weigering der Poolsche regeering om bolsjewistische troepen toe te laten op Poolsch grondgebied, hetwelk zij nooit weer zouden ont ruimen en op de weigerirfg der Britsche regeeriüg om de Oostzee staten eenvoudig aan sovjet-Rusland uit te leveren. En als dan soms even de schijn gewekt werd, dat het Britsch-Russische gesprek vlotte, dan barstte' de Duitsche pers in ver wijten aan de Engelsche pers los, dat Londen de Baltische staten aan het bolsjewisme verkocht. Engeland is over het bezwaar om de kleine vrije Baltische staten aan Moskou uit tc leveren nooit heengestapt. Het heeft die daad aan Berlijn overgelaten. De prijs, welken Londen om sovjet- Rusland in het anti-gressiefront te krijgen nooit heeft willen betalen, heeft Berlgn neergeteld: het heeft de Duitsch-gezinde, van Duitsche cultuur doortrokken landen in han den van het bolsjewisme gespeeld en daarmee niet alleen zijn eigen invloedsfeer in de Baltische staten vernietigd, maar bovendien, wat een permanent politiek en strategisch gevaar voor Duitschland zal vormen, de Sovjet-Russische hegemonie inde Oostzee stevig gegrondvest. En dat alleen, om in staat te zijn Polen te overweldigen. Het streven der Russen om zich weer militair stevig te nestelen in de Oostzee, spruit voort uit hun verlangen om midden-Europa dus Duitschland te bedreigen èn Denemarken als toegangs- en uitvals- poort in het Westen..Met hun rech terflank zijn de Russen thans ook begonnen druk op Finland uit te oefenen, teneinde aldus Europa ook van het Noorden uit te kunnen aanpakken. Finland heeft een geschiedenis, welke eenigszins met die der Bal tische Staten parallel loopt, maar politiek heeft het in de middeleeuwen veel onder den Zweedschen invloed gestaan. Het voerde toen oorlogen met Rusland en Polen, werd tenslot te ook sen zelfstandige Russische provincie, verklaarde zich in 1917 tijdens de bolsjewistische revolutie in Rusland weer onafhankelijk, maar ontketende daarbij den burgeroorlog op eigen gebied. De roode legers streden tegen de Duitschgezinde witgardisten om de macht. Deze laatsten aangevoerd door Freiherr von Mannerheim, wonnen op een barbaarsche wijze en met behulp van Duitsche troepen onder generaal Rüdiger von der Goltz. Prins Frederik van Hessen werd tot koning van Finland uitgeroepen maar door door de overwinning der geallieerden op Duitschland werd Finland van Duitsche overheersching bevrijd. Waarop de republiek werd gesticht, welks leger thans nog steeds onder leiding van Freiherr von Macnerheim staat. Finland telt 4 millioen inwoners, van wie 90 pet. Finnen en Luter- schen zijn. Het land is' ontzaglijk uitgestrekt en bestaat uit mereQ, bosschen en moerassen, waardoor 't goed verdedigbaar is. Het grenst westelijk aan Zweden en wordt niet zoozeer tot Oost Europa gerekend, dan wel tot Noord Europa, een cultureel samenstel vormende met de Scandinavische rijken. Ook Finland is blijkbaar aan Mos kou uitgeleverd door Duitschland, want de Russische regeering heeft een Finsche vertegenwoordiger ontboden, om in Moskou de wenschen der sovjets te komen vernemen. Blijk baar willen de Russen de Finnen op gelijke wijze aan zich onderwerpen als de Baltische volkeren, maar de Finnen zetten zich schrap. Zij hebben een vertegenwoordiger gezonden, maar hebben tege'lijkheid blijk gegeven, dat ze zich tegen po gingen tot overweldiging zullen ver zetten. Het leger is gemobiliseerd en de regeering nam ten aanzien van de bescherming der burgerbevolking geen halve maatregelen. De vier grootste steden des lands werden deze week met spoed ontruimd. De Britsche inwoners van Finland ont ruimen het bedreigde gebied en ver trekken naar Engeland. De Russen versterken hun garnizoenen aan de Finsche grens. Niet enkel in Finland zelf, maar eveneens in de Scandinavische rgken en in Zweden is er groote zorg om het lot van Finland. Als men nu eens rekent, dat al deze ellende over landen en volken door Duitschland over deze wereld is afgeroepen (omdat Rusland slechts door de afzgdigheid van Duitschland, bedongen in het accoord met Berlgn, zijn aspiraties heeft kunnen verwe- zenlgken en zgn verdere doeleinden kan nastreven), dan wordt het be grijpelijk, dat Daladier en Chamber lain in klare taal den Duitschen vrede afgewezen hebben, welke ervan uitgaat, dat de Westersche mogendheden zullen be ginnen met de aanvaarding van alle ongerechtigheid, welke den laatsten tijd jegens de Polen, de Esten, de LetteD, de Litauen, de Finnen e.a. werd begaan. Hoe^in Oost-Europa de zaken worden geregeld, heeft Hitier gezegd, is een zaak, welke enkel Duitschland en Rusland aangaat. Maar terecht herinnerde Daladier eraan, dat de Polen en andere be dwongen volkeren er toch ook nog wel iets mee te maken hebben, wat men ze aandoet! Big kens de woorden van Daladier en Chamberlain weigeren de Wester sche oorlogvoerenden een vrede te aanvaarden, welke een bezegeling van het onrecht is en daarom elke waarborg mist» dat hij een grondslag zou kunnen zgn van een vreedzame toekomst, waarin geen nieuw geweld meer zai dreigen. De oorlog zal dus worden voortgezet. Beteekent zulks, dat de hel thans zal losbarsten aan het front in Frankrijk? Waarschijnlijk niet. Te verwachten valt, dat de gealli eerden den gematigden oorlog van heden zullen trachten te laten voort duren, tot in Duitschiand onder den toenemenden druk der omstandighe den, de begeerte wakker wordt naar

Peel en Maas | 1939 | | pagina 1