DERDE BLAD VAN PEEL EN MAAS Aan het einde van Europa Ons weekpraatje. Provinciaal Nieuws Markfbericlifen. Zaterdag 23 September 1939 Zestigste Jaargang No I NOG IS POLEN NIET VERLOREN WIE ZICH VERDEDIGEN, HEBBEN RECHT OP LEVEN POLENS ROEMRIJKE, MAAR TRAGISCHE GESCHIEDENIS „Polen zal niet sterven", schreef Dalla Torre dezer dagen in da „Osservatore Romano". >»Wij zul len het einde van Polen niet bijwo nen. De rechtvaardige goedheid van de menschelijkheid en niet minder de logica eischen'dit. Men heeft ge zegd, dat een volk, dat zich niet verdedigt, niet verdient te bestaan. Méér waar is nog, dat volken, die zich verdedigen, het recht hebben op leven. Dit is 't geval met Polen, dat dit dubbel verdient door den heldhaftigen tegenstand aan twee fronten tegelijk." De „Osservatore Romano" is het Vaticaansche orgaan. Men proeft uit de bovenstaande woorden van zijn hoofdredacteur, hoezeer men in Vaticaansche kringen met het lot van Polen is begaan. De Polen, zoo besluit het artikel, zijn eer diep- geloovig christenvolk. Met het lot van Polen wordt het lot van het christendom in het algemeen en van het katholicisme in het bijzonder bedreigd. Dat wil zeggen aldus de „Osservatore Romano" „de vlam der beschaving van Europa en de geheele wereld." De schok, dien de stoot in den rug door het goddelooze bolsjewisme op het door het heidensche Nazidom aangevallen Polen in Vaticaansche kringen heeft gewekt, zal mede één der oorzaken worden van Polens herstek Het Vaticaan ziet in, dat het bestaan van het christendom in Europa op het spel staat en het bestaan ook van de latgnsche cul tuur. Dat inzicht zal er toe leiden, dat de Roomsche kerk al den invloed, waarover ze beschikt en deze is grooter dan menigeen denkt zal aanwenden om het christelijk karak ter van Europa, zijn cultuur en zgn tradities te doen verdedigen door allen, die deze waarden weten te stellen boven de consequenties van heidendom en goddeloosheid, te' wetende „rechten" van geweld, verraad en listigheid. Er zgn slechts twee mogelijkheden: Polen zal als vrge natie leven naast andere vrge naties in Europa, óf mèt Polen zullen alle vrije naties in Europa vergaan. En dan reken ik onder de vrije naties óók nog Italië, dat hoe verwerpelijk er ook de politieke methoden van het fascisme mogen zgn tenminste nog de trots kent van een eigen cultuur en bereid schijnt om deze te beschermen tegen de brutale aanmatiging van cultuurlooze machtsstrevingen. Wanneer Europa berust in den ondergang van Polen, berust het in de komende vernietiging van zich zelf. Het zal dan uiteindelijk worden beheerscht door het Groot-Germaan- sche- en het Groot Slavische (Rus sische) rijk, door wie de Angelsak sische en Latgnsche cultuurstreken zullen worden gekoloniseerd. Maar Europa zal tot het besef komen van het gevaar, waardoor het wordt bedreigd en zgn christen- volkeren zullen hun eenheid hervin den in den afweer ervan. Rome zoekt reeds toenadering tot Londen, de diplomatieke betrek kingen zijn weer volledig hersteld. Het is een eerste aanwijzing voor de vervulling van wat we voorzien. Het historische woord „Nóg is Polen niet verloren", zal opnieuw worden bewaarheid. Maar voorloopig verdwgnt Polen weer van de kaart van Europa. Wéér Voor de intellectueelen onder mijn lezers behoef ik het niet te zeggen, maar tegenover een massa ongeschoolde lezers moet ik het herhalen. Polen is geen „uitvinding" van 1918Het is me gebleken, dat zeer velen met de geschiedenis van h^t ongelukkige land slecht bekend zijn. De geschiedenis is vaak roem rijk geweest en meermalen tragisch. Ze grijpt terug tot pl.m. 960, toen reeds een Poolsch staatje in Posen bestond, geregeerd door het geslacht der piasten. In 966 nam dit staatje het christendom aan, het breidde zich sterk uit en omvatte omstreeks het jaar 1000 reeds het thans Rus sische Kiew. In 1300 begon een bloeitijdperk; het gebied van den staat werd ver dubbeld door de aanhechting van Witrusland en een deel der Oekraïne. De legers der Duitsche Orderidders werden in den slag van Tannenberg geslagen. Bij den vrede van Thorn verwierven de Polen de latere pro vincie West-Pruisen. Met Litauen kwam een personeele unie tot stand, gevolgd door een aaneensluiting van beide landen. Het verval begon in de 16e eeuw, toen de Landdag de rechten der ko ningen beknotte ten behoeve van zijn eigen macht. Opdat de koningen zoo min mogelijk te zeggen zouden hebben, werd het koningschap aan prinsen uit den vreemde opgedragen. Het land werd in tal van oorlogen gestort; successieoorlogen, gods dienstoorlogen en oorlogen, die ten doel hadden om Poolsch gebied te veroveren. Tegenstanders der Polen waren nu eens de Duitschers, dan weer de Russen, de Zweden en de Noren. De eerste deeling van Polen, waar bij uitgebreide gebieden aan Duitsch- land en Rusland moesten worden af gestaan, werd in 1773 afgedwongen door Frederik de Groote. De tweede deeling had plaats in 1792/1793, in welk laatste jaar Polen ook Danzig moest afstaan. De derde deeling geschiedde in 1795 tusschen Duitschland en Oos tenrijk. In den Napoliontischen tijd werden de Duitsche deelen van Polen ineen Groothertogdom Warschau tot nieuw zelfstandig Poolsch gebied, in 1809 vergroot met Nieuw-Galicië. Na Napoleons val werd de Poolsche staat herdoopt in Congres-Polen, ia perso neele unie vereenigd met Rusland; Krakau werd een Poolsch republiekje. Na den Poolsch-Russischen oorlog in 1831 werd Polen een Russische pro vincie, waar voortdurend bloedige opstanden hebben gewoed. De overwinning der geallieerde mo gendheden bracht aan de Polen in 1918 het herstel van hun onafhan kelijk nationaal bestaan door de her- eeniging der verscheurde gebieds- deelen. De Russen spreken thans van „de Russische minderheden in Polen", t.w. Oekrainiërs en Witrussen. Deze voorstelling van zaken is misleidend. De Polen zijn zelf een Slavisch volk als de Russen. De grenzen van de gebieden door onderscheidene Slavi sche volkeren bewoond, hebben nooit samengevallen met staatkundige grenzen, in Rusland niet, in Polen niet, in Zuid-Slavië niet, nérgens. Al deze landen zijn in hun geografische afteekening staalkaarten van Slavi sche volkeren. Witrussen en Oekrai niërs zijn in meerderheid in de geschiedenis meer verbonden ge weest met de Polen in Poolsch staats verband dau met de Russen. Ik wgs er voorts op, dat ook de z.g. Poolse ie Corridor eigenlijk niets kunstmatigs over zich had, Pom- merellen, Kulmerland, Mariënberg, Elbing ea Ermland zgn sedert de Unie van Lublin in 1569 met de ge schiedenis van Polen vereenigd ge weest. Toen Hitier op het einde van Augustus j.l. zijn 16 eischen jegens Polen formuleerde, eischte hij een volksstemming in het Corridorgebied, waaraan ook alle Duitschers en hun nakomelingen zouden moeten mogen deelnemen, die het gebied tot 1918 bewoonden, maar later naar Duitsch land emigreerden. Nochtans vreesde Hitier zelf, dat ook dan nog het Corridorgebied een Poolsche meerderheid zou aanwijzen en bij bedong voor dat geval een exterritorialen Duitachen spoor- en autoweg door den Corridor ter ver binding van het Rijk met Oost- Pruisen. En ten besluite herinner ik er nog eens aan, dat Danzig wel altijd een Duitsche stad is geweest, maar haar historische positie was door de eeuwen heen die van een Vrgstad, dus een zelfstandige Duitsche staat, economisch altijd- en staatkundig veelal, verbonden met Polen. VENRAY, 23 Sept. 1939 LUXOR THEATER. A s. Zaterdag en Zondag vertoont Luxor U het prachtprogramma SUEZ. U wordt eerlijk gezegd verrast op iets heel aparts, een zeldzaamheid op filmgebied. De Fox-Film-fabrieken hebben het aangedurfd, door al haar kunnen en krachten te geven de vervaardiging op zich te nemen van een emotio neel schouwspel, een glorie in de cinematografie. SUEZ. Het is de verfilming^ van Ferdinand de Lesseps, de geniale schepper, de bekwame Fransche ingenieur, die in 1850 begon met de aanleg van 't zeëen-verbln- dende Suezkanaal en dit met zeer veel moeilijkheden tot stand wist te brengen. Al deze moeilijkheden zijn in deze prima film natuurgetrouw weergegeven. Dit Suez-kanaal stond tusschen twee vrouwenfiguren, een van haar werd Frankrijks keizerin de andere zonk weg in nameloosheid, doch haar naam leeft voort. Laten wij kort zijn en besluiten metzie den heldhaftige strgd van Ferdinand de Lesseps om zgn grootsche plan nen te zien aangenomen. Zie zgn hopelooze liefde voor de vrouw, die voorbestemd was keizerin te worden. Zie de wilde bloem der woestijn, die haar leven wegschonk om 't zijne te redden. Zie de verschrikkelijke natuur ramp die het grootste en grootsche werk dreigde te vernielen. Het is een film der wonderen. VALK-REVUE. Zondag a s. zal het competitie-rad beginnen te draaien. De Valk I ont vangt Astrantia uit Mook op haar terrein. Wij kennen het spel van Astrantia niet en zullen ons niet aan een voorspelling wagen. De Valk zal in zoo sterk mogelijke opstelling verschijnen en zal natuurlijk haar eersten thuiswedstrijd niet willen verliezen. We wachten af. De indee ling is als volgt: Jan van Cuyk, Astrantia, De Valk, H.R.C., Oeffeit, Montagnards, Volharding, Gennep II, Constatia, Juliana. Het 2de elftal speelde tegen Ser- vatius 2 een prettige faire wedstrijd welke in 't voordeel van De Valk 2 eindigde 73. Voor dit elftal is nog geen wedstrijd vastgesteld. Hier zal de competitie op 1 October a.s. be ginnen. A.s. Zaterdagavond om 8 uur be langrijke supportersvergaderiDg in 't Patronaat. Trouwe opkomst is zeer gewenscht met 't oog op de aanvang der competitie. SERVATIUS-OMROEP Vóór de rust met den sterken wind in den rug domineerde Stejjl, en daar de Serv.-keeper in een slechten dag verkeerde, kon Steijl vrg ge makkelijk een 41 voorsprong be komen. Na de rust toen S. van den sterken wind kon profiteeren, en van Heel een speciale bewaking genoot, werden de bordjes verhangen en nu deelde Serv. de lakens uit. Toch wist Stegl uiteindelijk met 5—4 in de meerderheid te big ven. Hazenconcours. Zondag 8 October zal de Hand boogschutterij „St. Oda" een hazen- concours houden. HORSTER VEEMARKT. HORST, 19 September. Totaal aan voer 159 dieren. Hiervan 12 stuks rundvee en 137 biggen. Handel in rundvee redelijk. Handel in biggen heel goed. Prijzen biggen: onge merkte f 4.— tot f 7.—. Gemerkte biggen f 14.— tot f 17.—. GENNEP. Alhier overleed de Heer H. J. Fenseling, sinds 1917 notaris alhier. - 21 September was het 100 jaar geleden, dat de Kon. Marechaussees in Gennep gelegerd werden. Bevordering toerisme in Limburg. Onder voorzitterschap van dr. Edm. Jaspar te Maastricht, is ten stadhuize te Roermond de stichting Limburgsch federatie van V.V.V.'s opgericht. Stichters daarvan zijn de streek-V.V.V.'s uit Zuid-Limburg (Z.L.V.V.) Midden-Limburg, (M.L.V. V.V.) en Noord-Limburg (N.L.V.V.V) De nieuwe stichting heeft tot doel het vreemdelingenverkeer in Limburg te bevorderen voor zoover dit van algemeen provinciaal belang is. Haar oprichting vormt het sluitstuk van de organisatie van het toerisme in Limburg. Het bestuur der stichting is als volgt samengesteld: namens de Z.L. V.V.mr. Edm. Jaspar, Maastricht, voorzitter; Haenen, Maastricht, P. Hens en J. Crolla, Valkenburg. Namens de M.L.V.V.V.mr. P. Regmer, Roermond en mr. Stan Smeets, Weert. Namens de N.L.V.V.V.J. baron Weichs de Wenne, Wanssum, en G. Trugen, Venlo. Als secretaris- penningm. treedt op mr. Stan Smeets, Wilhelminasingel 47, tel. 55 te Weert. Aan Gedeputeerde Staten van Limburg zal verzocht worden een vertegenwoordiger in het stichtings bestuur aan te wijzen, terwijl aan den commissaris der Koningin het eere-voorzltterschap zal worden aan geboden. Nederlandsche arbeiders in Duitschland, Volgens de jongste gegevens van de districts-arbeidsbeurs te Sittard, welke belast is met de zorg voor de Nederlandsche arbeiders in Duitsch land zgn er momenteel nog totaal 775 Nederlanders uit het Limburg- sche grensgebied in Duitschland werkzaam, waarvan 615 in de mijnen en 160 in andere bedreven. Deze menschen ondervinden sterk den weerslag van de teruggeloopen markenkoers. Het derde van hun loon dat in Duitsche bankbiljetten wordt uitge keerd, heeft door de depreciatie een aanzienlijke vermindering ondergaan. Dat is voor velen aanleiding ge worden om niet meer in Duitschland te gaan werken. Honderdjarige. Zondag 24 dezer, hoopt de Wed. J. Coppes geboren Wilberdina Ebben te Broekhuizenvorst haar hondersten verjaardag te herdenken. De qeuwelinge werd geboren te Sambeek op 24 September 1839, ge huwd in 1876 met Joannes Coppes. Haar huwelijk werd gezegend met drie kinderen. VENLO. Op de Coöp. Veilingver eeniging van Maandag was de aan voer 2.411.000 eieren Kippeneieren van f 4.20 tot f 4.50 Kleine eieren van f 2.75 tot f 3.25 Eendeneieren van f 2.40 tot f 2.8u ROERMOND. Op de Coöp. Veiling- vereeniging van Maandag was de aanvoer 4.800.000 eieren. Kippeneieren van f 2.75 tot f 4.50 Eendeneieren van f 2.40 tot f 2 80 Langs de straten ziet men ijsbeer en ren- dieren. Zij het niet levend, dan toch opgezet. - „veste van de hamer". Misschien heeft hel ook wel iets te maken met den Germaan schen god van den Donder: Donar, ook wel Thor genoemd. Want deze god wordt in de voorstelling der oude Germanen immers altijd af ge beeld, een hamer zwaaiende! Maar dat al- les zijn beschouwingen, die het wezen van Hammerfest niet raken. Wie Hammerfest wil kennen, moet het gezien hebben. Het blijft voor ons de haven tusschen de steile rotsen, want dat is wel het voornaamste kenmerk van deze stad, die eigenlijk in weinig opzichten verschilt van de vis schersdorpen, die men in zoo groote ge tale aantreft langs de Westkust van Noor wegen. Een gedeelte van de opslagplaat sen en huizen is op palen in het water ge bouwd. Bijna alle woningen zijn van hout gemaakt; ze zien er meestal onooglijk uit en hebben in slechts enkele gevallen ken nis gemaakt met de verfkwast. Alsof ze voortdurend in gebukte houding staan, zoo ziet men ze, aar. den voet van de hooge ber gen en aan de boorden van de eindelooze zee, vanwaar soms ijzige stormen op de huizen beuken. Vroeger was de onuitputtelijke rijkdom van den Noordelijken Atlantischen Oceaan en de vangst van pelsdieren uit het Pool gebied de voornaamste bron van inkomen voor de bewoners van het stadje Hammer fest. Maar tegenwoordig hebben zij hel heel wat lichter. Het zijn namelijk de nieuwsgierige toeristen, die op hun reizen naar het hooge Noorden een voor deze menschen althans aanzienlijken goud stroom veroorzaken, zoodat ook hier de vreemdelingenindustrie die eenigszins doet denken aan Marken en Volendam in Nederland tot bloei kwam. Bij duizen den en nog eens duizenden verlaten zij de Oceaanstoomers, die hun naar het hooge Noorden hebben gebracht. Dikwijls zgn er dagen in het hoogseizoen dat hier twee of drie groote stoomers aanleggen. Gestadig komen zij aan, dag na dag uit alle mo gelijke landen der wereld. Hammerfest is in weinige jaren een waar toeristenpen- trum geworden. Niemand gaat weer aan boord alvorens hij hier een of meer an sichtkaarten geschreven heeft en zich sou venirs heeft aangeschaft, want Hammer fest behoort uit den aard der zaak tot de gebieden, die men slechts eenmaal in zijn leven bezoekt. Ja men kan dan altijd bewijzen dat men op het Noordelijkste bewoonde puntje van de wereld is ge weest en dat is toch waarlijk al sensatie genoeg, zelfs in dezen tijd, nu men niet meer geneigd is iets sensationeel of abnor maal te vinden Hammerfest, de stad, waar de ijsberen en de rendieren zoo maar in de straten staan. Dat de Hammer- festers, die uitstekende toeristenlokkers bleken, enkele dieren voor het goede doel opgezet langs den kant van den weg zoo hier en daar hebben opgesteld, vermag aan het scnsationeele niets af te doen. Hammerfest is wellicht nog ietwat troos- teloozer dan de andere visschersdorpen van Noorwegen. Er rondom is zelfs geen groen plekje te bekennen. Alles is grauw en ernstig als de harde rots zelf. Het is alsof de stad ononderbroken staat onder den druk van deze dreigend overhangende rot sen. Maar daar is de zon, de Noordelijke zon, die in den zomer een dag van vier entwintig uur ononderbroken schijnt en niet alleen; weken achtereen staat zij aan den hemel. En zonder die periode zou het lever in de streken ook eigenlijk volko men ondenkbaar zijn. De Hammerfester houdt sinds eeuwen van de natuur. Gene raties op generatie; hebben zich veel moei te getroost om een klein berkenboschje te planten en op te kweeken, een zeldzaam heid in dpze streken, waar vegetatie een ongewoon verschijnsel is. Vol trots vertoo- nen zij den gasten de paar vierkante me ters bosch, die zij bezitten. Volgens onze oegrippen is het een kreupelboschje. Maar het blijft met dat al de Noordelijkste voor post van de uitgestrekte wouden meer in het Zuiden van Noorwegen. Het maakt wer kelijk een vreemden indruk op ons, deze kleine groene vlek, temidden van de kale, tioostelooze omgeving, die ons voorkomt als den menschen vijandig. Er is hier oolc nog een monument te zien, zelfs een zeer bijzonder, namelijk het meridiaanmonu ment. Men heeft et opgericht ter gedach tenis aan den arbeid, welke eens door Scan- dinaviërs en Russen eendrachtig is verricht ten behoeve van de lengtegraadmeting. Hierbij had men de door Hammerfest loo- pende graad als basis van de indeeling aan genomen. Heel laag aan den hemel staat nog steeds de gloeiend roode zonnebal. Haar stralen werpen lange schaduwen, wanneer wij on zen tocht voortzetten. Nog gaat het enkele uren verder tusschen de gordels van sche ren naer net Noorden. Spoedig hebben wij dan het Noordelijkste puntje van het Con tinent van Europa bereikt en keeren dan tc-rug naar de warmere streken in het Zui den. Voor ons. menschen uit de gematigde zone met z'n mild klimaat mag een reis naar Hammerfest dan tot de bijzondere tochten gerekend worden: het blijft min of meer een kijkspel, men zou er zich moeilijk thuis kunnen gevoelen. HET was voor mij werkelijk een ge weldige belevenis voor het eerst op de uiterste voorpost van den Noord pool te staan en de Noordelijkste stad van de wereld te leeren kennen. In Tromsö ben ik aan boord gegaan. Eerst voeren we nog tusschen de bescher mende scheren door. Scheren zijn kleine eilanden of rotsen, die vroeger waarschijn lijk een geheel hebben gevormd, maar nu door breede en min of meer diepe vaar geulen worden gescheiden, zoodat het va ren in een dergelgken archipel heel wat stuurmanskunst vereischt. Want hier loe ren de blinde klippen en de toerist, die door deze oorden vaart, en er alleen de schoone zijde van ziet, heeft geen flauw vermoeden van de stille gevaren, die hem hier drei gen. v Langzaam maar zeker gaat de tocht naar het Noorden. Rechts ligt het land met de motsen., bjer en d.*nr mo.t «Sxzrpi in Aan den Noordkaap zal men natuurlijk niet tevergeefs zoeken naar het tentje, VTVT.Ï Geen. teor'>t zal. hier voorbij gaan. zaken, die het drieste ras der Noor mannen de wijde wereld indreef, on bekende en gevaarvolle avonturen te gemoet. Hier in deze raadselachtige ge bieden hebben zij gezworven, hebben zij hun triomfen gevierd, waarvan nie mand iets weet, hebben zij geleden en zijn ondergegaan zonder dat ooit een mensch daarvan geweten heeft. Hammerfest de Noordelijkste stad van de wereld. I Steil verrijzen de rotsen uit de Pool- zee in het Noorden, die zoovele gehei men voor ons verborgen houdt, een zee, die ons voor onoplosbaar schijnen de raadsels stelt, een zee, die ons daarom juist steeds meer boeit. Hier vindt men den laatsten uitlooper van Europa. En verder naar het Noorden is er het eindelooze water, zijn er de on afzienbare ijsvelden, die ten slotte culmineeren in den Noordpool. Deze steil uit zee oprijzende rots is de Noordkaap. Enkele maanden achtereen staat de zon van het Noorden zelfs om streeks middernacht nog stralend in gouden tinten hoog boven den horizon. En het is juist deze heerlijke scheme ring vol van mysterie, die ons er toe verleidt een boottocht te maken om te kunnen genieten van dit licht- en kleu renspel. En wie eenmaaj een helderen nacht aan de Noordpool beleefd heeft, begint iets te vermoeden van de oor hammen; bergwanden, die een blauwe baai, het fjord, omlijsten. Slechts af en toe ontwaart men op de kale, gespleten rots wanden een plekje groen; de flora wil hier niet best gedijen. Verreweg het grootste gedeelte is kaal. Er groeit amper nog een struik, van een boom behoeft men heele- maal niet te spreken, die groeien hier een voudig niet. Menschen ziet men er ook nauwelijks of niet. Slechts onder aan het strand, waar überhaupt nog eenige ruimte is tusschen het bruisende water en de steil oprijzende rotswanden, liggen omzoomd door fluweelachtig groene weidetapijten, de roodbruine huisjes van de Noren met de vriendelijke witte venstertjes en deuren. Met hoeveel moeite hebben deze men schen niet hun stukje aarde op de natuur veroverd; hebben zij ten koste van alles zich in dit stiefmoederlijke land zich een bestaan weten te scheppen, dat dan al niet luxe mag worden genoemd, maar toch ze ker voor een aanzienlijker gedeelte echt, natuurlijker en oorspronkelijker is dan het leven van den gemiddelden stadsmensch. De Noren zijn vergroeid met de natuur, men ziet het aan hun gezicht, aan hun hou. dmg, aan hun wijze van optreden. Hoe moeilijk deze menschen het overigens heb ben om er het leven bij te houden, mag blijken uit het feit, dat de bodem zelfs nog te schraal is om er aardappels te verbou wen. Dit land is ongelooflijk, ja grenzeloos arm. Het gaat onze begrippen eenvoudig te boven. De zee en het hooggebergte schijnen als tandraderen in elkaar te grijpen. Hoe zeer ook van elkaar verschillend, maken zij steeds den indruk een onverbrekelijk ge heel te vormen. Zooals reeds gezegd, lig gen voor de kust de tallooze eilanden, die men in de Scandinavische landen meestal pleegt aan te duiden met den naam sche ren, elders ook wel holm en genoemd. Op deze voorposten breekt de zee haar kracht en het is er eeuwigdurend een ko kende branding van uiteenspattende gol ven. Wanneer de wind meewerkt en de zee rumoerig is, spoelen vele van deze eilan den onder en dan is het voor den zeeman een ware puzzle den goeden weg te vinden. Het behoeft niet gezegd te worden dat ve len hier het leven lieten. Dergelijke gebie den zijn trouwens in het Noorden altijd ware zeemanskerkhoven, men denke in dit verband slechts even aan de Alandsar chipel in de Oostzee. Soms zijn deze sche ren zoo verraderlijk klein en zoo door de eeuwige erosie van het water rond afge slepen, dat men geneigd zou kunnen zijn te meenen dat hier en daar walvisschen in het water zwommen. Naar Hammerfest, de Noorde lijkste stad. WIJ stoomen verder, steeds verder naar het Noorden. En midden in den nacht, die in het Noorden im mers geen nacht" in'den Westerschen zin is, komen wij plotseling aan in Hammer fest. Ieder kind heeft het op zijn aardrijks kundeles geleerd dat het de Noordelijkste stad van Europa is. Het behoort zelfs tot de dingen die een kind even gemakkelijk onthoudt als het jaartal, waarin de slag bij Nieuwpoort werd geleverd. Maar weinigen weten dat het tevens de Noordelijkste stad is van de geheele wereld. Men zou zich werkelijk, wanneer men vasten voet aan wal zet in Hammerfest, wat gaan verbeel den een zoo lange reis achter den rug te hebben, maar de Pool is nog op een be hoorlijken afstand. Dan moet men nog tweeduizend kilometer afleggen en welk een tweeduizend'kiiometer. „Hammerfest" bij het noemen van den naam kan men zich toch iets voorstellen van de werkelijkheid. Heel eenvoudig de

Peel en Maas | 1939 | | pagina 9