Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken. Alleen Boter is boter „VENRAY" boter We verhuizen! Buitenland. Binnenland. guldens sparen! Gaal" van zèlF, meï gróól" gemak! Trouw de zegeltjes bewaren Koop T persïl-product en plak Provinciaal Nieuws Zaterdag 18 Maart 1939 Zestigste Jaargang No 11 PEEL EN MAAS is zeer fijne boter ADVERTENTIEPRIJS 1—8 regels 60 ct per regel 71/, ct. Bij contract groote reductie Uitgave FIRMA VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY Telefoon 51 Giro 150652 Abonnementsprijs per kwartaal; voor Venray 65 ct buiten Venray 75 ct. Afz. nummers 5 ct In Amsterdam eens per drie jaar. Nomadentrek van "den mensch. Nu het voorjaar er is, of nadert, worden velen weer door de typische ziekte aangetast, welke als „verhuiskoorts" wordt geken merkt. In de hoofdstad des lands woedt deze ziekte epidemisch en niet slechts enkel in 't voorjaar, maar in alle maanden des jaars. Statistische cijfers geven aan, dat in 1937 niet minder dan 47.048 gezinnen binnen de stad verhuis den, dus trekkende van de eene woning naar de andere zonder Amsterdam zelve te verlaten. Stellen we de gemiddelde ge zinsgrootte op 5 en bedenken we daarbij nog, dat in hetzelfde jaar ook 63.447 hoofdstedelijke „zelf standigen" binnen de stad van adres veranderden, dan komt men tot de conclusie, dat in 1937 een derde gedeelte der Amsterdam- sche bevolking van tehuis verwis selde. En zulks was niets abnor maals, want de statistiek wijst 't uit, dat het aantal verhuizingen in de hoofdstad jaarlijks om de voor 1937 genoemde cijfers heen zweeft. Het feit leent zich tot velerlei zwaarwichtige beschouwingen. B.v. over de „ondegelijkheid" van de groote-stads-menschen, die blijkbaar geen waarde hech ten aan traditie en familiehistorie, binnen muren van 't „eigen home" omsloten, noch aan de intimiteit van „eigen haard en hof". Men kan voorts aan het feit bespiege lingen ontleenen over het ver-, kwistende karakter der verhuizers, die blijkbaar niet opzien tegen de herhaalde uitgaven de nieuwe gordijnen, zeil, loopers enz. Maar men kan door de gegeven cijfers ook worden bewogen tot een ernstig overdenken van de oorzaken der massale volksver huizingen in steden als Amsterdam en van den minder-massalen, maar toch altijd importanten nomadentrek, welke zich overal elders openbaart. Het is toch een feit, dat geen mensch enkel voor z'n plezier verhuist, verhuizen is altijd en voor iedereen een zaak om er zwaar tegen op te zien. Uitge zonderd natuurlijk de mannen, die er slag van hebben om ter juister tijd er tusschen uit te knijpen en op het (voor hen) geschikte moment terug te keeren. Eigen haard en hof ze lee- nen zich goed voor lyrische ont boezemingen, maar 't is tenslotte slechts een zeer klein deel van het volk, dat het voorrecht heeft om er over te beschikken. Een voorrecht inderdaad, want er kan ter wereld niets stoffelijks zijn, dat van méér waarde is; eigen haard en hof vormen een bezit, dat men bij wijze van spreken vooi geen ander zou willen ruilen. Het „eigen" huis is een deel van ons zelf en dat deel van ons zelf, hetwelk blijft, als wij er niet meer zijn. Dan leven onze kinde ren er in voort en onze geest blijft tusschen hen. „Daar zat vader altijd", heet het nog jaren later. „Dat kleedje haakte moe der nog". Elke plank in 't eigen huis is een bladzijde in de fa miliegeschiedenis. In zulk een huis „tocht" het niet gauw. Daar is een „lek' maar 'n kleinigheid, welke gauw is te verhelpen. In zoo'n huis vindt men het ouderwetsche altijd „goed genoeg". Maar in een huurhuis, hoe zou men het daar vinden? Zoo'n huurhuis, 't moge nieuw en modern zijn, zegt ons niets; het heeft niets eigens. Waarom zouden we daar genoegen nemen met fouten, gebreken, ongemak ken We verlaten het graag voor een betere woning. Niet omdat we ons nomaden voelen, maar omdat het leven zoovelen tot nomaden maakte. De strijd om het bestaan slingert tienduizenden telkens her en derwaarts; ze moeten vele malen een huis zoeken en vinden daardoor nimmer een tehuis. De onrust drijft de meesten voort; ze missen iets, dat ze waarschijnlijk nooit zullen ver werven: een woning, welke hun persoon verbindt met het huis; een eigendommetje, waarin het leven zijn eigen geschiedenis schrijft en zooveel hoofdstukken bevat, als geslachten het zullen 'bewonen. Elk huis heeft z'n kruis, maar het kruis in het eigen huis is gezalfd door een samenstel van herinneringen, prettig en droevig, herinneringen met een klare ver bondenheid door het bloed. Het kruis in het huurhuis is altijd nieuw en zijn aanblik schrijnt. Waarom zouden we ons geestelijk nagelen aan het kruis, als zoo weinig of niets er ons bindt Zóó moet men vaak de oorzaak van de verhuiskoorts be zien: de zucht om de scherpte te ontvlieden, welke een geslagen wonde open houdt. De verhuizenden hebben gelijk! We zoeken altijd den vrede in het leven, in ons zelf en in den kring der onzen. Het is weinig waarschijnlijk, dat we hem ooit zullen aantreffen, maar: waar de pnvrede zich openbaarde, zal de rust zeker niet, nóóit worden geboren. Wie de verhuiskoorts in zich voelen opkomen, zij weten, dat ze het Beloofde Land nog niet hebben betreden.; J: Md. SLOWAKIJE VERKLAART ZICH ONAFHANKELIJK. Op gezag van Duitschland. Dinsdag scheen de September- stemming weer te zijn teruggekeerd. Het eene sensationeele bericht volgde het andere op. Nauwelijks was be kend, dat Slowakije zich onafhanke lijk had verklaard, of onmiddellijk werd gepubliceerd dat de Duitsche troepen op verzoek van dr. Tisso Slowakije waren binnengerukt, al werd dit later weer tegengesproken. Spoedig daarop volgde de tijding, dat ook dc Sub-Karpatische Oekraine zich onafhankelijk had verklaard, dat de president van dit gebied, Wolosjin, de hulp van Duitschland en Italië had ingeroepen en dat de Hongaren Roethenië waren binnen getrokken. Het leek wel een Wild-West-film, maar in werkelijkheid kon gecon stateerd worden, dat de Tsjecho- Slowaaksche staat ineens uit elkaar was gevallen. Tot een goed begrip van de situatie lijkt het ons gewenscht, even terug te gaan tot het punt, waarin we in ons vorig overzicht gebleven zijn en in het kort te vermelden, wat er daarna is gebeurd. De door de regeering te Praag tot minister-president van Slowakije be noemde invloedrijke Slowaak Sidor, wist door kalmeerende woorden en daden oogenschijnlijk de rust te her stellen, zoodat Bratislava zijn gewone aanzien herkreeg en het er naar uit zag, dat de bevolking zich weer in het Tsjechisch verband onder nieuwe bestuurders schikte. Al spoedig bleek echter, dat dit alles maar schijn was. Alras laaide de onder de oppervlakte nog fel brandende vuurhaard weer hoog op begonnen door de indirecte inmenging van Duitschland de woelingen op nieuw. Naar verluidt moet de Duit sche onder-minister Keppler, die zoo nu en dan vertrouwelijke missies voor Hitier uitvoert en Zaterdag middag te Bratislava vertoefd heeft, den bal van de Duitsche interventie aan het rollen hebben gebracht. Kepp ler moet aan de radicale Slowaak- sche kopstukken hebben te verstaan gegeven, dat Hitier een onafhankelijk Slowakije verlangde. Dit was natuur lijk olie in het vuur. Daar kwam bij, dat de Duitsche bladen plotseling weer vol stonden met gruweldaden der Tsjechen. Uit voerig werd beschreven het lijden van Duitsche volks-en landgenooten. Het regime-Hacha was, naar het heette, nog erger dan dat van Benesj enz. Maar zoo schreven de Duit sche bladen verder als Praag ongevoelig is en blijft voorgerecht- vaardigde eischen, dan dient men daar te weten, dat de Duitsche wapens niet stomp geworden zijn en dat dit land snel en hard treft, als het moet. Inmiddels was Göring van zijn vacantiereis in Italië teruggekeerd, hetgeen ook al wees op een buiten gewoon spannende toestand. Dc Slowaaksche Landdag heeft Dinsdag gedaan, wat van hem verlangd werd, n.1. Slowakije tot een zelfstandigen staat uitgeroepen. Dr. Tisso heeft naar het in Berlijn opgemaakte programma een nieuwe regeering gevormd. Zelf heeft hij zich zoo wel tot staatshoofd of president benoemd als tot eerste minister. De separistische voorman Tuka fungeert als vice-voorzitter, Zatlo is minister van defensie, Sivak blijft minister van onderwijs, de fel anti-Tsjechische Durcansky is minis ter van buitenlands che zaken, terwijl Sidor de portefeuille van binnenland- sche zaken heeft aanvaard. De eerste daad van de nieuwe Slowaaksche regeering is geweest, hetgeen te verwachten was Hitier telegrafisch om hulp verzoeken tegen de Tsjechen. De regie was weer prachtig voor elkaar. De onrust stokers, die eerst de autonomische, of beter gezegd de separistische strooming in Slowakije hadden aan. gemoedigd, fungeerden, toen hun op zet gelukt was, weer voor rust- brengers Niet voor niets hadden de laatste dagen in Zuid-Duitschland en Oos tenrijk groote troepenverplaatsingen plaats gehad. Dit gebeurde, naar het heette, voor een groote troepenparade te Weenen, waarmede de terugkeer van Oostenrijic naar Duitschland (thans een jaar geleden) zou worden gevierd. De Duitsche autoriteiten hadden in stilte hun voorbereidingen goed voor elkaar gemaakt. Dinsdagmiddag konden reeds be langrijke af deelingen de Slowaaksche grens passeeren. De „bevrijders" werden met vreugde ontvangen. Thans is Tsjecho Slowakije, de staat van wijlen president Masarjjk, wiens sterfdag onlangs door vele Tsjechen met weemoed is herdacht, in drie stukken gevallen, n.l. Bohemen metMoravië, Slowakije en de Subkarpathen- Oekraïne of Roethenië. Wat er van die drie brokstukken op dep duur overblijft, moet de toe. komst leeren. Reeds nu zijn het vazal-staten van Duitschland en dat zal gaandeweg wel erger worden. Niet onmogelijk is, dat het de Slo- waken nog eens bitter berouwen zal, dat zij de samenwerking met de Tsjechen habben verbroken. Ondanks groote verschillen waren deze beide volken toch op elkaar aangewezen. Maar wat baat het, deze dingen te memoreeren: gedane zaken nemen geen keer! DE TOESTAND Thans zijn we weer genaderd tot het tijdstip, waarover we het in het begin van dit overzicht hadden. Vanuit Bratislava is gemeld, dat zelfs de radicale Slowaken door den snellen gang der gebeurtenissen totaal overrompeld zijn geworden. Een ander deel heeft die met vol slagen onverschilligheid gadegeslagen Het Duitsche gedeelte was daaren tegen geestdriftig en enthousiast. Dat wilde niets liever, dan ineens en direct terugkeeren tot het Rijk, waartoe ze meenen te moeten be- hooren. De gematigde Slowaken waren ten slotte van oordeel, dat een ingrijpen van Duitschland, in welken vorm ook, niet verwacht kon worden. Zij achten het onaannemelijk, dat Tiso, na zijn afzetting aan Berlijn om hulp had verzocht. Doch hoe dit alles ook zij, de feiten hebben alle beschouwingen achterhaald: Duitschland heeft zijn spel gespeeld op de bekende vlugge en doortas tende wijze en de constellatie in het Karpathen-gebied ten eigen voor- deele gewijzigd. Maar naar men weet was Duitsch land niet de eenige belanghebbende. Ook Hongarije's honger naar land was het vorige jaar nog niet gestild. Boedapast streeft met Warschau (Polen) naar een gemeen schappelijke grens en heeft al lang aanspraken gemaakt op Roethenië. Vandaar, dat op de veelbewogen gepasseerden Dinsdag, toen de Duit- schers Slowakije binnenrukten, de Hongaren de Roetheensche grenzen overtrokken. De Hongaarsche troe pen zouden er dien dag meer dan dertig dorpen hebben bezet. HITLER DOET ZIJN INTREDE IN PRAAG. Hitler is Woensdagmiddag om vijf uur uit Boheemsch Leipa langs den kortsten weg naar Praag vertrok, ken, waar hij met zijn gevolg per auto om kwart over zeven aankwam. Om kwart voor acht trok Hitier den ouden Praagschen keizersburcht, het Hradschin, binnen, waar hij met zijn staf zijn intrek nam. Om acht uur werd door de burcht- wacht van een Duitsch regiment op het Hradschin de standaard van Hitier geheschen. De rit van Hitier door de straten van Praag ging onder een bijna onophoudelijken sneeuwjacht langs de opmarcheerende troepen en was voor de bevolking een volkomen ver rassing. DE STRIJD IN SPANJE. Dc rust in Madrid teruggekeerd De definitieve onderdrukking van den communistischen opstand te Madrid is precies een week, nadat hij begon, voltooid. Lang heeft het geduurd, voordat op de berichten, dat de bolsjewistische rebellen gaan deweg terrein verloren, de mededee- ling volgde, dat het verzet geheel gebroken was. Gedurende twee da gen hebben de opstandelingen zelfs geruimen tijd een der republikeinsche radiozenders in hun bezit gehad, waardoor zij per radio om verster kingen konden vragen. Maar nadat de rebellen urenlang door vliegtui gen en tanks waren bestookt, gaven zij zich bij groote groepen over en werd de positie van generaal Miaja en zijn mede-bestuurders voortdurend gunstiger. De afdeelingen, die nog door bleven vechten, werden hier door geïsoleerd en moesten tenslotte zich wel overgeven. Een der laatste bolwerken der rebellen welke veroverd moesten worden, was het communistisch partij-gebouw te Madrid. De opstandelingen hadden zich daar zoodanig in verschanst, dat er geschut aan te pas moest komen. Nadat met kleine kanonnen de deu ren kapot geschoten waren, konden de soldaten van Miaja naar binnen dringen. Zij vonden er, behalve een groot aantal documenten een mil- lioen pesetas, alsmede groote voor raden levensmiddelen en andere ar tikelen. Alles werd op vrachtauto's geladen en naar de regeeringsdepots overgebracht. Onder de in beslag ge nomen goederen bevonden zich een gioote hoeveelheid meel, vleesch in blik, sardines, gecondenseerde melk en zeep. Er waren heel wat vracht auto's noodig om al die voorraden over te brengen. Het spreekt van zelf, dat de hongerige bevolking die op straat stond te kijken, scherpe critiek op dat hamsteren uitoefende. Onmiddellijk werd begonnen met het distribueeren der voedingsartikelen. Door de ongeregeldheden der laatste dagen was toch de voedseltoevoer in erge mate belemmerd. Hoewel de opstand van veel groo- ter omvang is geweest, dan men eerst geloofde, beschikte de nationale defensieraad van het begin af over alle propaganda-organen, behalve over de communistische couranten en eenigen tijd ook niet over de radiostations. Inmiddels heeft zich het dagelijksch leven in Madrid zoo goed en zoo kwaad als dat gaat hersteld. De 3000 gevangenen en gijzelaars, die de communisten hadden gemaakt, zijn weer vrij. Madrid, dat reeds sedert een paar jaren aan allerlei gebeurtenissen is blootgesteld geweest, wacht nu weer af, wat de tijd brengen zal. Minister Steenberghe over zijn reis. Teruggekeerd te 's-Gravenhage van zijn bezoek aan Leipzig en Berlijn heeft de Minister van Economische Zaken, mr. M. P. L. Steenberghe, eenige mededeelingen over zijn reis gedaan. Het bezoek aan Berlijn bespreken de, zeide minister Steenberghe, dat de Duitsche ministers von Ribben- trop en Funk hem buitengewoon vriendelijk hebben ontvangen. Met beide heeren heeft de heer Steen berghe de financieele en economische vraagstukken, die tusschen beide landen bestaat?besproken. Zonder mij over de details van dit onderhoud uit te laten, durf ik toch verklaren, dat ik gelegenheid heb gehad op verschillende punten een toelichting te geven, o.m. op de kwestie van de nieuwe tarieven van invoerrechten, waardoor verschillen de misstanden zijn weggenomen, aldus de minister. Door uitlatingen van mjjn Duitsche ambtgenooten ben ik overtuigd, dat deze besprekingen geleid hebben tot verheldering van wederzfldsche standpunten en deze verheldering kan niet anders dan ten goede komen aan de thans te Berlijn hervatte be sprekingen over het Duitsch-Neder- landsche handelsverdrag. Vrije toegang op alle perrons. De kans bestaat, volgens de Telegr., dat met ingang van 15 Mei a.s., datum van ingang der nieuwe dienst regeling, de kaartjescontrole voor ingaande reizigers op alle Neder- landsche stations vervalt. De directie der Nederlandsche Spoorwegen zal deze mogelijkheid onderzoeken onmiddellijk na afloop van de proefneming te Utrecht. Deze r CI.D. duurt nog tot na de jaarbeurs (14— 23 Maart), zoodat de directie op de hoogte is hoe het systeem function- neert bij groote drukte. IN 't KORT. - De Holland-Amerika Lijn heeft plannen voor vernieuwing van haar vloot. Verwacht kan worden, dat de maatschappij een opdracht zal geven tot het bouwen van twee motor schepen van bijna 11.000 ton met een snelheid van 17 mijlen. - Het mond- en klauwzeer is sterk aan het afnemen. In de week van 26 Februari tot 4 Maart zijn slechts 15 dieren aan de ziekte ge storven. In totaal zijn tot op laatst genoemden datum bezweken; 6054 runderen, 6816 kalveren, 4876 varkens en biggen, 388 schapen en geiten. Amerika gaat voort met ten aanzien van Nederland blijkt te geven van zijn „sympathie" voor de kleine democratische volken. Nadat onlaDgs reeds extra invoerrechten op onze zuivelproducten (boter, kaas en andere melkproducten) werden ge legd, zal met ingang van 9 April a.s. ook worst extra worden belast. De heffing loopt voor de verschillende worstsoorten van f 2 tot f 23 per 100 kg. Deze maatregelen worden gemoiiveerd met de bewering, dat Nederland door de exporttoeslagen de Amerikaansche markt „dumpt", hoewel deze toeslagen in wezen een restitutie vormen van de binnen- landsche prijsverhooging als gevolg van de steunmaatregelen voor den landbouw. Bijna elk uur wordt te Am sterdam een fiets gestolenDit blijkt uit het cijfer der rijwieldiefstallen over 1938, dat n.l. 8162 bedroeg tegen 8880 in 1937. VENRAY, 18 Maart 1939 Burgemeester en Wethouders van Venray brengen ter openbare kennis dat de „Verordening op de heffing van opcenten op de gemeentefonds belasting in de gemeente Venray", vastgesteld door den Ra^d der Ge meente op 30 December 1938 no. 187/45 en goedgekeurd bij Koninklijk Besluit van 23 Februari 1939, no. 31 ter gemeentesecretarie gedurende drie maanden voor een ieder ter lezing is nedergelegd. Venray, 14 Maart 1939 Burgemeester en Wethouders van Venray A. H. M. JANSSEN, De Secretaris, VAN HAAREN Operatrein naar Keulen. Op 10 April (2e Paaschdag) zal wederem een operatrein naar Keulen loopen, alwaar ditmaal wordt opge voerd de groote opera „Aida" van Verdi, met groot ballet. Een opvoering van deze zoo po pulaire opera te kunnen bewonen in den grooten schouwburg te Keulen, is een evenement, dat aan dit Paasch-uitstapje een bijzondere be koring verleent. De aanmelding sluit Vrijdag 31 Maart bij de bekende verkoopplaat- De Merselosche weg. Na jaren lang in een onhcudbaren toestand te hebben verkeerd, heeft men er eindelijk toe kunnen besluiten om de weg naar Merselo te gaan verbeteren. De stoomwals is daar met haar werk begonnen, wat reeds jaren vroeger had moeten gebeuren. Aan alles komt een einde Werkkampen in de Venraysche Peel. Op 17 April a.s. zullen de werk kampen voor een overgroot gedeelte in gebruik worden genomen. Tewerk- gestelden komen uit Maastricht, Heerlen, Sittard, Kerkrade en Vaals. Gy mnastieknieu ws Tot bestuurslid van den Kring Noord-Limburg voor de gymnastiek verenigingen werd in een gehouden vergadering te Venlo gekozen, de voorzitter der af deeling Venray St. Christoffel de heer L. Verbeek. Onder een kar geraakt. Te Well geraakte de 18-jarige knecht van den landbouwer M. Valckx alhier onder een met 1500 kg. kunst mest geladen kar. Met een gebroken bovenbeen werd de jongen, na voor- loopig te zijn verbonden, overgebracht naar het ziekenhuis te Venray. „Zijn tweede jeugd." In het seizoen, wat zoo zoetjes aan ten einde loopt, hebben we in Venray kunnen genieten van enkele uitnemend geslaagde tooneelavonden. Men klaagt over het algemeen, dat het tooneel de belangstelling niet meer heeft, die het verdient. Wij meenen, dat dat voor Venray niet geldt. De diverse uitvoeringen waren zoo goed als uitverkocht, bij een enkele moesten zelfs belang stellenden worden teleurgesteld. Als de voorteekenen niet bedriegen, zal dit zeker ook het geval zijn met „Zijn tweede jeugd." Als Br. Barachus met zrjn spelers iets op de planken brengt, is men op voorhand ver zekerd, dat het af is. En wat hij Zondag 19 Maart brengt is een schlager in zijn soort. Graag zouden wij een tikje van de sluier oplichten. Maar neen, komt zelf zien. U zult een avond alle beslommeringen ver geten en ongetwijfeld nog dagen na genieten van de man, die.... (Zie advertentie). CANDIDAATSTELLING PROV. STATEN. Zeven lijsten in den Kies kring Horst. Dinsdag had de officieele candi- daatstelling plaats voor de Prov. Statenverkiezing op 19 ApriL In den kieskring Horst zijn zeven lijsten ingediend door de volgende partijen; R.K. Staatspartij: Th. P. H. Rutten, Horst. N.S.B.M. Graaf de Marchant et d'Ansembourg, Amstenrade. S.D.A.P.: N. Kramer, Heerlen. AntRev.F. Kraayeveld, Heerlen. Partij Bouwman: H. Hendrix, Well. Liberalen: Mr. Diephuis, Roermond. Chr. HistorischH. J. van Lonk- huijzen, Venlo. Dissidentenlijsten in Limburg. In Limburg zijn in alle acht kies kringen voor de a.s. verkiezing van Prov. Staten candidatenlijsten inge diend door de R. K. Staatspartij, de Anti-revolutionairen. S. D. A. P. en N.S.B. De Chr. Historischen ontbre ken ten gevolge van een misverstand in Roermond, doch zijn overigens ook in alle kringen op het appel. De Vrijheidsbond en Vrijz. Demo craten dienden een gecombineerde lijst in in de kringen Heerlen, Maas tricht, Sittard, Roermond en Venlo. De „Actie Bouman" stelde candi- daten in de kringen Roermond, Weert en Horst Naast dit alles zijn er dan nog twee lijsten van enkelingen (Kath. diss.), ni. in de kringen Heerlen, Sittard, Maastricht en Roermond met als eenigen candidaat den heer F. A. Cleevers te Sittard en in den kieskring Sittard een voor den heer J, Lejeune.

Peel en Maas | 1939 | | pagina 1