Weekblad voor VENKAY, HOEST en Omstreken.
Radio-T elevisie-Revue
„HANDEN INEEN"
AlleenBoter
is boter
„VENRAY"
boter
Man hat geschossen!
S(. Nicolaas-'
Geschenken als
n
n
Binnenland.
izer
Denk aan Zondag 4 Dec.!
PROGRAMMA van de
i.h. Patronaat Zondag 20 Nov. half 8
Provinciaal Nieuws
P. J. Jacobs Zn.
Zaterdag 19 November 1938
Negen en vijftigste Jaargang No 47
PEEL EN MAAS
is zeer fijne bo ter
ADVERTENTIEPRIJS 1—8 regels 60 ct
per regel 71/, ct. Bij contract groote reductie
Uitgave FIRMA VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY
Telefoon 51 Giro 150652
Abonnementsprijs per kwartaalvoor Venray 65 ct
buiten Venray 75 ct. Afz. nummers 5 ct
De geschiedenis herhaalde zich
Ontzettende wraak op
onschuldigen is een t
DUITSCHE METHODE.
Terwijl heel de wereld huivert
van afschuw over de vreeselijke
tragedie, welke in Duitschland
aan de Joden wordt voltrokken
op klachte, dat een Poolsche
Jodenknaap in een vreemd land
zich in misdaad vergat tegen
een Duitsch ambtenaar, geeft
deze zelfde wereld blijk van
zelfbeheeisching en bezinning
door zich te herinneren, dat men
het Duitsche volk in z'n geheel
niet verantwoordelijk mag stellen
voor wat het door verwaten
nieuwbakken gezagsdragers aan
gehitste gepeupel bedreef.
Deze hetinnering is juist. Het
is niet denkbaar, dat 80 millioen
Duitschers, meerendeels eenvou
dige zwoegers en voor een groot
deel nog diep-geloovige lieden,
behagen zouden scheppen in
sadistische uitspatting tegen den
medemensch. In alle verslagen
der gebeurtenissen leest men dan
ook van de zwijgende ontzetting
van vele Arische toeschouwers,
Zwijgende ontzetting.... Deze
getuigt, helaas, van een te mis-
pt ijzen Duitsche karaktertrek. In
vele andere landen zou een mon
sterachtige misdaad als thans aan
de Duitsche Joden werd misdre
ven, een bruischende protestactie
tengevolge hebben gehad. De
Duitsche volksgeest is een slaaf-
sche de Duitscher voelt zich
slechts krachtig in zijn onder
werping aan den wil en de wijs
heid van wie zich boven de
massa uitworstelden. Hij kan zich
verbijsterd gevoelen door wat hij
van zijn leiders ziet zijn zin
tot onderwerping lijdt daar niet
onder, - integendeel.
De Duitscher, die het tot leider
heeft gebracht, kent de algemeen
menschelijke zwakte: de vrees
voor geweld. Een vrees, welke
vooral onder de Duitschers sterk
is. En daarom leidt de Duit
sche gezagsdrager door te laten
1 ij d e n. Hij leidt door geweld
te oefenen.
In de perioden van de geschie
denis, dat zulks niet gebeurde,
verviel het gezag en groeide de
chaos. Zooals in de jaren 1918-
1933.
Onder het Nazi-bewind heeft
Duitschland zich zelf weer her
vonden, zooals het was in 1914
en daarvoor.
Hoe is het mogelijk, zoo vra
gen velen zich op het oogenblik
af, dat men de gemeenschap van
de Duitsche Joden straft met een
milliard boete, met de verwoes
tingen van hun woningen, met
den dood van velen, voor hetgeen
een Poolsche Jodenknaap in Parijs
misdreef....?
Zoo iets is mogelijk, doordat
de geschiedenis zich herhaalt.
Dergelijke vervolgings- en wraak-
methoden zijn Duitsche methoden.
Denken we eens terug aan 1914
en hoe het toen toeging in Bel
gië. In tal van plaatsen van dat
ongelukkige land klonk toen
evenals thans de Duitsche roep
„man hat geschossen."
En dan werden dorpen en
steden beboet met millioenen en
milliarden boeten, nadat eerst de
boei grootendeels was platgebrand
nadat er was geroofd en geplun
derd, nadat er honderden men-
schen waren gefusilleerd.
De slachtoffers wisten van niets
absoluut van niets. Nooit is het
bewezen geworden, dat ergens in
België franctireurs zijn opgetre
den; op het oogenblik, bijna een
kwaiteeuw na dato en nadat er
verscheidene onderzoekingscom
missies nauwgezet hebben ge
speurd, is nog niet één Belg als
franc-tireur gebrandmerkt kunnen
worden.
Over de franc-tireurkwestie
schreef ik in de oorlogsjaren een
brochure, waarin ik met citaten
uit de Duitsche militaire tactiek-
boeken, gebruikt op de officiers-
en kaderscholen, aantoonde, hoe
de Duitsche militairen werden
opgevoed in de leer, dat een
oorlog noodzakelijk gepaard gaat
met hel geweld van vrijschutters,
dat deze vrijschutters het grootste
gevaar voor de troep vormen en
dat hun optreden slechts kan
worden voorkomen door mee-
doogenloos optreden tegen de
burgerij.
Aanbevolen word om in vijan
delijk land kleinere steden platte
branden, teneinde de rust in de
grootere steden te verzekeren.
Dat is in België dan ook stel
selmatig geschied Visé brandde
ten behoeve van den schrik in
Luik; Leuven voor Brussel; Dinant
voor Namen en Charleroi voor
de Borinage.
Als de Duitschers een plaats
veroverden en er werd dan des
anderen daags door een afdeeling
van het aftrekkende Belgische
leger, dan klonk het óp in zoo'n
plaats „Man hat geschossen 1"
En dan werd volgens 't „recept"
te werk gegaan: massa-fusillades
van onschuldigen, brandstichting
en plundering, het opleggen van
millioenen francs aan boeten.
Nu, 24 jaar later, viel een schot
in Parijs. En in heel het Derde
Rijk tierden de Nazi-benden:
„Man hat geschossen". Brand
stichting en plundering, mishan
deling en moord, een milliard
boete, ze volgden prompt op
den ouden roep.
o
Als ik in de oorlogsjaren, als
correspondent van een groot blad
werkzaam in België, van het
vreeselijk lijden der Belgische
burgerbevolking verslag gaf, dan
heette het hier vaak: gruwelver
halen. En in Duitschland reageer
de men op al zulke verslagen
met een: „Es ist nicht wahr."
Maar thans heeft de historie
de feiten onlochenbaar geboek
staafd.
Ik was in 1914 in Dinant, toen
daar de furie der overwinnaars
nog woedde. En ik schreef in mijn
correspondenties van het maraty-
rium der ongelukkige bewoners:
Dinant was grootendeels verwoest
en verbrand; honderden onschul
digen waren op een hoop ge
dreven en neergeknald. Mannen,
vrouwen en kinderen.... „Er zal
wel wat gebeurd zijn", zoo was
de reactie van vele lezers, maar
zoo erg, neen
Dezen zomer was ik wéér in
Dinant. Sedert een paar jaar staat
daar op de Plaats der Martelaren
en naast den muur, tegen welke
de tragedie zich voltrok, een groot
monument, gewijd aan de 32.000
(twee en dertig duizend) burgers,
welke in luttele weken tijds bij
den inval der Duitschers in Bel
gië werden vermoord. En gewijd
tevens aan de 674 burgers van
het kleine Dinant (in 1914 een
stadje van 8000 inwoners), welke
werden neergeschoten.
De meeste bewoners waren
vooraf gevlucht, slechts 3000
waren er ir. het plaatsje achter
gebleven, toen de Duitschers, uit
wraak, omdat ze tot tweemaal toe
weer door de Belgische achter
hoede uit Dinant waren terugge
dreven, alle burgers, die ze te
pakken konden krijgen, samen
dreven om ze daarna lafhartig te
vermoorden, 674 in getal.
Ge gelooft het niet
Gaat het zien in Dinant. Het
monument, waarvan ik sprak,
bestaat uit een groot aantal mar
meren platen, gerijd in een be
tonnen boog en op die platen
zijn de namen der 674 martelaren
met naam en voornaam gebeiteld.
Stofzuigers,
Strijkijzers,
SaloDlampen,
Kronen,
Ik schrijf hier den inhoud van
één zoo'n blad over
Leeftijd Leeftijd
Watrisse E. 28 Zwollen E. 38
Wilmotte C. 23 Zwollen G. 15
Winand A. 36 Zwollen J. 42
Winand V. 30
MEISJES
Altenhoven M.
14
jaar
Baujot M.
13
Baujot M.
T
5
Bourdon J.
13
Charlier G.
9
Tivet M.
3 weken
Genon G.
19
md
Goard M. L.
5
jaar
Herman J.
13
Marchot G.
2
ii
Meurat E.
6
li
Michat A.
3
Morelle M.
11
Polett N.
1
n
Roulin H.
12
n
Tal van bijzonderheden over
de moordpartij zijn historisch
vastgesteld. Het kindje van drie
weken, dat onder de gevallenen
hoort, lag in de armen van de
moeder. De moeder viel na het
salvo-vuur met de anderen ge
troffen neer, maar het kind bleek
niet geraakt; het werd toen met
een bajonetsteek afgemaakt.
Onder degenen, wier namen in
de tafelen der martelaren gegrift
werden, zijn mannen en vrouwen,
van boven de 80 jaar, van 83
n.l. en van 84, één vrouw is er
bij van 87 jaar
Ja, ja, man hat geschossen
Boven op het monument der
marmeren tafelen met de 674
namen staat een groote machtige
hand, de voorste twee vingers
zwerend omhoog gestoken, de
pols omstrengelt met doornen
een indrukwekkende schepping
van den kunstenaar P. de Soete.
En er onder leest men gebeiteld:
N' OUBLIERON JAMAIS
NOOIT ZULLEN WE
VERGETEN 1
Ook de gemartelde Joden van
thans zullen nooit vergeten
De Duitsche furie zal voort
woeden, maar tegen de grenzen
van het Derde Rijk stapelt zich
hoog de wee der verdrukten, de
haat der vervolgden, de toorn
der menschheid.
En ééns zal daarbinnen don
deren de wrake Gods Md.
De ramp op Schiphol.
Twee gebeurtenissen hebben van
de week zóó sterk op ons aller ge
dachten ingewerkt, dat al het andere
daardoor op den achtergrond werd
geschoven. Een dezer gebeurtenissen
i3 de ramp met de „Ijsvogel" van
de K.L.M. Deze machine is bij een
manoevre in den mist vlak bij de
veilige Schiphol-haven vergaan. Onze
dappere Duymelaar liet daarbij het
leven en mét hem sneefden drie
andere leden van de bemanning en
twee Duitsche dames-passagiers. Een
dezer was een ongelukkige heen en
weer gedrevene; reeds daags tevoren
was ze met man en kind veilig op
Schiphol geland, maar ze werd met
een keerend vliegtuig weer naar
Duitschland teruggestuurd; ze pro
beerde het nóg eens en eindelijk is
nu het leven, dat ze zocht te bergen,
voor goed geborgen.Ontzettend
tragisch.
Er wordt een onderzoek naar de
oorzaken van het ongeluk gedaan.
Moge dat vlot gebeuren en het resul
taat spoedig openbaar worden ge
maakt. Er wordt gemompeld, dat de
vliegtuigen met het oog op de drukke
passage, welke in Duitschland
om bekende redenen wordt ge
boekt, te zwaar worden beladen. Er
wordt ook gewezen op den als 2den
bestuurder aanwezigen kapitein-vlie
ger, die bij de K LM. getacheerd
was om besturing van zware vlieg
tuigen te leeren... Heeft hg de ma
noeuvre in de mist geleid Zoo ja,
zgn verkeersvliegtuigen metl9men-
schen erin, instrumenten van mili
taire proefneming
De Koning van België
De komende week zal Nederland
een vorst officieel te gast hebben.
Kinder-Rijwielen, Rgwiel-Autopeds,
Rijwiellampen,
Handwarmers,
Stuurtasschen,
De koning der Belgen komt Maan
dag ten onzent op bezoek en zal tot
en met Donderdag onder ons ver
toeven. Daarmee op indrukwekkende
wQze getuigenis afleggende van den
wil onzer zuiderburen om met de
Nederlanders niet alleen in vrede,
maar took in vriendschap te leven.
Oprechte en toegewijde vriendschap
is van niet te overschatten betee-
kenis, vooral ia een tijd, dat geweld
en verraad de zwakken bedreigen.
Laten dezen elkaar steunen en aldus
een geconcentreerde defensieve
kracht vormen.
De plechtige ontvangst door de
Koningin heeft in de hoofdstad plaats,
welke zich door versieringen op
hoofsche wijze de eervolle onder
scheiding heeft waardig betoond.
Dinsdag a.s. bezoeken gast en gast
vrouw het Belgische monument te
Amersfoort, dat den dank der Bel
gische vluchtelingen vertolkt.
Vluchtelingen.
De andere belangrijke misère is de
stroom van Joodsche vluchtelingen
uit Duitschland aan onze grens. Ons
volk Koestert groot medelijden met
deze lieden en zou ze thans allen
met liefde willen ontvangen. Maar
de regeering moet ook aan de toe
komst denken, als n.l. de golf van
deernis zich zal hebben gelegd en
de vluchtelingen zich bun bestaan
onder ons zullen hebben verzekerd.
Het probleem kwam van de week
in de Kamer in bespreking. Verschil
lende sprekers drongen aan op ruimer
toelating van vluchtelingen.
In zijn antwoord verklaarde minis
ter Colgn, dat volgens de inlichtin
gen der regeering de grenzen in
andere landen gesloten zijn endaar-
om kan Nederland niet onbeperkt
alle vluchtelingen toelaten. Sinds
verleden Donderdag zgn allen, die
de noodige papieren hadden, toege
laten. Ook zijn groepen Joodsche
kinderen, die zich aan de grens be
vonden, opgenomen. Nederland kan
niet als eenig land zijn grenzen
openstellen, daar er dan een te groot
aantal vluchtelingen hierheen zou
komen. Daarom heeft de regeering
via haar gezanten in Kopenhagen,
Brussel, Londen, Parijs en Bern laten
vragen of de mogelijkheid van een
gemeenschappelijk optreden aanwe
zig was. Tot op heden was er nog
geen antwoord ontvangen en daar
om heeft de regeering telegrafisch
op spoed aangedrongen.
Er zijn reeds maatregelen ge
nomen om hier te lande twee
barakkenkampen voor enkele
duizenden in te richten, waarin
de Joodsche vluchtelingen voor
een deel zullen worden onderge
bracht.
Daaruit mag worden geconcludeerd
dat onze regeering niet geaarzeld
heeft om in de verzachting van het
leed der vervolgden voor Nederland
een ruim aandeel te reserveeren.
De regeeringspersdienst meldt
Ten onrechte blijkt hier en daar
in het buitenland de meening te
hebben post gevat dat Nederland
zijn grenzen voor joodsche vluchte
lingen zou hebben opengesteld. Van
zelfsprekend is dit niet het geval.
Zooals reeds werd bekend gemaakt,
zal slechts een zeer beperkt aantal
vluchtelingen in Nederland kunnen
worden toegelaten, Voor elke persoon
en voor elk geval afzonderlijk is een
speciale beslissing van den minister
van justitie noodig. Elke binnenkomst
zonder voorafgegane vergunniDg
moet dan ook worden geweigerd.
Mogelijk mede als gevolg van de
verspreiding van geruchten in het
buitenland als zouden Joodsche
vluchtelingen op groote schaal hier
worden toegelaten, wordt thans zoo
danige druk op onze grens uitge
oefend, dat het noodig is gebleken
de grensbewaking opnieuw te ver
sterken.
Afgekeurd moet worden het ge
drag van Nederlanders, die per auto
of trein joodsche kinderen naar
Nederland pogen over te brengen.
Een dergelijke ongeordende aanvoer
van vluchtelingen kan uiteraard niet
worden geduld.
Alleen een geordende toevoer is
toelaatbaar en dan nog in zeer be
perkte mate.
De nieuwe spoorbrug
bij Ravenstein.
Naar de Msb. verneemt, zal de
nieuwe spoorbrug over de Maas bij
Ravenstein, die thans geheel gereed
is. in den nacht van Zondag 20 op
Maandag 21 dezer aan het spoor
wegverkeer worden aangesloten en
bij aanvang van den dienst op Maan
dag, Jn gebruik worden genomen.
Eenigerlei moeilijkheid levert deze
aansluiting in dit geval niet op,
aangezien het spoor, dat thans be
reden wordt, onmiddellijk naast het
nieuwe spoor ligt en de aansluiting
zoover mogelijk reeds tevoren gereed
gemaakt wordt. In de eerste dagen
Perkamentkappen,
Ganglampen.
Schemerlampen,
zal nog wat langzaam moeten wor
den gereden, zonder dat dit evenwel
noemenswaardige vertraging zal
veroorzaken.
Wéér een ex-kampioen.
Wie het er wél leelflk heeft bg
laten zitten, dat is onze Europeesche
bokskampioen Van Klaveren, die zich
via een paar dichtgeslagen en van
bloed beloopen oogen, zijn titel heeft
laten ontfutselen door een Griek.
Velen zullen de zaak erger vinden
voor de oogen van Van Klaveren dan
voor onze nationale trots.
Intusschen komen we slecht in
onze kampioenen te zitten. De zwem-
tPels gaan naar Denemarken, ons
bokskampioenschap verhuist naar
Griekenland en Euwe... Hadden we
Revue van het Parochieleven in 3 akten
of 32 tafereelen, te geven door „Duigurege",
Ie AKTE.
1 Hoe maken we een
revue
2 Radioitis.
3 Kankerpitten.
4 De blije Belletable-
club.
5 Toenadering.
6 Slimme Dorus.
7 Alweer over Dorus.
8 Hoog bezoek.
9 Ontaarde jeugd.
10 Kom morgen maar
terug.
11 Radio-televisie.
12 Vereend om 't Kruis.
He AKTE.
1 Daar zijn we weer.
2 Plechtige opening.
3 Gezin en Parochie.
4 Nakaarten.
5 De goeie raad.
6 Maarten trekt zich
er niks van aan.
7 Gedeelde vreugd.
8 Ze moeten gaan
IHe AKTE.
1 Recht door zee
2 Uit Bruigoms leven.
3 Intermezzo,
4 Vrede.
5 De catastrophe.
6 De Revue.
7 Redding.
8 Gezocht en..,.
gevonden.
9 Huwelgksdeugd.
10 Parochieleven.
11 Ons voorbeeld,
12 Handen ineen
Prijzen der plaatsen le Rang 60 ct. 2e Rang 40 ct.
Reserveeren in het Patronaat van 1112'/..
in ons vorig overzicht maar niet zoo
geprezen, want sindsdien vergaarde
hij verscheidene nullen in het groote
Avro-tournooi,
In 't kort.
Er is verlies aan vele kanten.
Het portret van Maarten Looten, een
befaamd Rembrandt-doek, werd van
de week uit de collectie van wijlen
A. W. M. Mensing te Amsterdam,
voor den prijs van f 102.000 naar
Amerika verkocht. Den vorïgen keer
had het doek 2 ton opgebracht.
Ook autobussen hebben ver
lies. Dat blijft anders een rare ge
schiedenis. Rechters geven in de ge
schillen tusschen de Spoorwegen en
de exploitanten van „wilde" bussen
geheel tegengestelde uitspraken, maar
intusschen worden de busdiensten
met politie geweld bedwongeD, De
president der Amsterdamsche recht
bank verbood van de week weer eeD
aantal diensten.
Volksontwikkeling
Venray
BeschermheerHoogEerw. Heer
Deken W. BERDEN.
Maandag 21 Nov. 8 uur
spreekt de Z.E. Pater
Dr. Callewaert O.P.
over
De Vlaamsche Ziel.
Entrée 10 ct. Plaatshouders worden
beleefd verzocht hun kaarten mede
te brengen. Abonnementen en ge
reserveerde plaatsen te bespreken
bij G. W. Muskens, Schoolstraat 14,
Telefoon 144.
VENRAY, 19 Nov. 1938
NIEUWE TELEFOON
AANSLUITINGEN.
VENRAY No. 199 Schaeffers J.
Th. W-, Horlogerie en Optiek, Groote
Straat 32;
No. 200 J. E. H. Rutten, Arts,
St. Annalaan 1;
No. 201: Smits C. W., Verpleegster
gezinsverpleging, Draal-
straat 3.
en nog vele andere
nuttige
artikelen
Goedkoop naar Amsterdam.
Ter gelegenheid van het bezoek
van Koning Leopold van België aan
Amsterdam worden door de Neder-
landsche Spoorwegen, goedkoope
retours de zoogenaamde avond-
retoure afgegeven.
Deze retours zgn één dag geldig,
en wel op Maandag 21 November
resp. op Dinsdag 22 November en
zgn verkrijgbaar aan alle stations.
Vanaf Venray bedraagt de retour-
prijs naar Amsterdam Centraal sta
tion f 3.50 voor de derde, en f 5.05
voor de tweede klasse.
Gedurende de beide feestdagen is
er te Amsterdam van een buiten
gewoon fraaie verlichting van ge
bouwen en grachten te genieten.
Een uitzo aderlijke gelegenheid om
tegen billijken prijs eens iets buiten
gewoons te zien.
Venraysch Mannenkoor.
Steeds meer nadert 4 December,
de dag vaa het Venraysch Mannen
koor. Ditmaal is er maar één
avond en zal men er dus tijdig bij
moeten zijn om plaats te krijgen,
dat spreekt vanzelf. Maar dat men
nu al om plaatsen komt, is wel
voorbarig, maar is toch een bewijs
dat de uitvoeringen van het Man
nenkoor in trek zijn. Wat er wordt
opgevoerd, wordt volgende week
bekend gemaakt, nu echter wordt
er reeds verzekerd, dat het een
avond wordt van echte Venraysche
gezelligheid, een avond zooals men
er zich geregeld een paar per week
zou toewenschen.
„HANDEN INEEN!"
't Patronaat, dat opent Zondag
Wijd de deuren van zijn zaal....
Iedereen is hartelijk welkom,
En ze komen allemaal....
De officier en 't winkelmeisje,
Leeraar, dokter, smid, bloemist,
Timmerman en fietsenmaker,
Advocaat en organist....,
Fabrikant met zijn familie,
Schoonzoon met zijn schoonmama.
Kostheer, hospita en „hitje",
Dochters, samen met papa,....
Schucht're jong'ling met zijn meisje,
En het paar, allang getrouwd,
Mensen, ja uit alle standen,
Arm en rijk en jong en oud,....
Allen, allen stromen samen,
Want, men weet het algemeen:
Zondag gaat in 't Patronaat hier
De revue: „Handen ineen
Iedereen is nu nieuwsgierig,
Want, je weet het zeker wel
Die revue is 't allernieuwste:
't Radio-televisiespelj
Dat wil ieder eens bekgken,
Dat moet iedereen gaan zien
Dan besteed je goed je centen,
Amuseert je bovendien
Koop dus kaarten, kóóp nu kaarten!
Breng héél je familie mee!
Zondag, dan kunt U genieten,
Want dan speelt „Duigurege".
Een laatste woord van aanbeveling!
is het adres
Telf. 78 Maasheescheweg 19
30 medewerkenden: muziek zang
declamatie tooneel reidansen
levende beeldengroepen ernstjen
humor een voortdurende boeiende
afwisseling voor oog en oor, voor
geest en hart bijna twee en een
half uur aan een stuk het eene
is nog met uitgespeeld of het andere
is er al weer wat zal er nu weer
komen een spannende intrigue
nu ja, de Familiekerk is er zeker
om huwelijken in tezegeüen enfin,
ge begrijpt het wel, dat wordt be
slist een zeer mooie avond, voor
weinig geld en voor een goed doel:
voor de Kerk van de H, Familie en
daarom ook met zegen voor uw eigen
familie.
Het zal er weer vol worden in het
Patronaat, gelijk vorig jaar met de
Bcuw-revue. WelkomWelkom
DE JONGE WERKMAN.
De jaar lij ksche St. Nicolaas-actie
zal ook dit jaar weer door bovenge
noemde vereeniging ter hand geno
men worden.
Een dezer dagen zal door de leden
een rondgang door het dorp gehou
den worden voor het ophalen van
oud of overtollig speelgoed.
Het doel is dit speelgj»! te repi-
