PORTRET
DEZE WEEK
IN NEDERLAND
VAN DE WEEK
DE WERELD
IN KAART
DUITSCHLANDS „JA".
Hitler hoeft de door hem
wenschte sanctie ran de Det
achers op de door hem gevoerde
politiek gekregen. Het Duitsche
volk heeft hem de met een
enorme propaganda voorbereide
blanco volmacht gegeven voor
de Jaren, welke achter ons liggen.
Hitier zei er zich nu ten allen tijde
op kunnen beroepen den wil van het Duit
sche volk te representeeren. En de om
standigheid, die velen zal hebben verrast,
n.L dat in het voormalige Oostenrijk het
aantal ja-stemmen nog grooter was dan in
Duitschland, zal voor hem een argument
leveren, dat tegen ieder zal moeten be
wijzen, dat de aansluiting inderdaad door
het Oostenrijksche volk gewild was.
Het is hier niet de plaats, om uitvoerig
op de beteekenis van deze stemming in
t* gaan. Genoeg zij te zeggen, dat men
thans ook in het buitenland alom den
„Anschluss" als een definitieve beschouwt.
Zoo schrijft b.v. zelfs de Parijsche „Jour":
„In Oostenrijk hebben 99.75 voor
Hitier gestemd. Practisch gesproken
staat Groot-Duitschland, Oostenrijk
inbegrepen, achter zijn Führer".
Men kan daarover denken, zooals
men wil, maar beter is het voor ons,
de uit dit succes voortvloeiende con
clusies te trekken, dan de methoden
te critiseeren, waarmede het behaald
werd".
Een dergelijke opvatting huldigt men
cok in de Engelsche pers, zoodat men kan
aannemen, dat de „Anschluss" voor Lon
den nog geen reden zal zijn, om alle pogin
gen tot toenadering tot Berlijn te staken.
De Engelsch-Italiaansche
besprekingen.
Overigens werkt Londen op het oogen-
blik hard aan de toenadering tot Italië. De
Engelsch-Italiaansche onderhandelingen
schijnen reeds zeer ver gevorderd te zijn
en in diplomatieke kringen te Londen
verklaart men,
dat, tenzij er nog onverhoopt ver
tragingen intreden, de Britech-Ita-
liaansche overeenkomst nog voor de
Paaschdagen zal worden ondertee
kend.
Ten aanzien van den aard dezer over
eenkomst neemt men zoowel te Londen
als te Rome de grootste stilzwijgendheid
in acht. Klaarblijkelijk is men van oordeel,
dat voorbarige publicaties een ongunstigen
invloed zouden kunnen uitoefenen. Wij
willen hier dan ook niet nader ingaan op
verschillende geruchten, maar liever de
officieele publicatie van het accoord af
wachten. Wellicht, dat de inhoud reeds be
kend gemaakt is op het oogenblik, dat dit
overzicht in druk verschijnt.
RIJKSKANSELIER ADOLF HITLER IN HET STEMLOKAAL.
Een nieuw Fransch ministerie.
Het is een eigenaardig toeval, dat Frank
rijk zoowel op het oogenblik van den
„Anschluss" alsook op den dag van de
Duitsche volksstemming zonder regeering
was. En hoewel men aan een toeval meest
al niet al te veel waarde behoeft te hech
ten, gaat dit in het onderhavige geval toch
niet geheel op, wijl deze gebeurtenissen
op het buitenland, voor zoover dit gaarne
een krachtig Frankrijk ziet, uit den aard
van de zaak een ongunstigen indruk heb
ben gemaakt. Een land kan zich nu een
maal niet straffeloos de luxe veroorloven,
eenige malen per jaar van regeering te
veranderen. Op de innerlijke kracht van
een volk kan zulks niet zonder invloed
blijven. En naar alle waarschijnlijkheid is
men in Frankrijk nog niet aan het eind
van het leed. Want wel is de politieke
combinatie, waarop de laatste Fransche
regeeringen gesteund hebben, doorbroken,
maar toch is ook dit kabinet-Daladier nog
niet de oplossing, waarom allerwegen in
Frankrijk gevraagd wordt, n.L een regee
ring van nationale eenheid. De partijstrijd
behoort nog geenszins tot het verleden en
de houding der socialisten waaraan de ra
dicalen nu eenmaal sterk gebonden zijn,
voorspelt weinig goeds.
Toch bezit het kabinet-Daladier een
aantal goede eigenschappen. In de eerste
plaats wel de vervanging aan de Quai
d'Orsay van Boncour door Bonnet. Bonnet
is een voorzichtig en zakelijk man, die uit
stekend® relaties in Amerika en Engeland
bezit.
Een nauwe samenwerking op de
door Chamberlain aanvaarde basis
is daarvan te verwachten, zoowel
met betrekking tot Italië als Spanje.
Hij zal zeker niet bereid zijn Frank
rijk in een of ander avontuur te
storten.
Ook is een einde gemaakt aan de onge
zonde financieele voorstellen van de
vorige regeering. Slaagt Daladier er dan
ook in, zijn regeering in stand te houden,
dan zal Marchandeau er zeker in slagen
het vertrouwen van spaarders en kapitaal
bezitters te herwinnen.
Na een overweldigenden triomftocht door de Duitsche landstreken, arriveerde de
Führer en Rijkskanselier, Adolf Hitler, Zondagmiddag in de Duitsche hoofdstad om
in het stemlokaal van het station zijn stem uit te brengen.
De Spaanschc burgeroorlog.
Na de groote successen van Franco aan
het Catalaansch-Aragoneesche front is er
thans weer meer evenwicht in den krijgs-
toestand gekomen. Aan den Ebro-mond
geven de republikeinen nog geen terrein
prijs. In het bergland, dat Tortosa omringt
en waarin talrijke mitrailleursnesten der
regeeringstroepen verspreid liggen, komen
de aanvallers nauwelijks meer vooruit. En
al is de kuststrook, die Barcelona met
Valencia verbindt, ook smal, zij maakt
toch een druk vervoer van wapens, leef
tocht en manschappen tusschen de beide
plaatsen mogelijk. Voorloopig wordt de
burgeroorlog dus nog gerekt.
De strijd in China.
In China woedt de strijd op het oogen
blik weer aan alle fronten met afwisselend
succes aan beide zijden. Zoo zouden de
Japanners in Sjansi eenige successen be
haald hebben, aan verschillende andere
fronten echter de Chineezen. Het opval
lendst bij dit alles blijft de verrassende
Chineesche weerstandskracht, die Japan
in groote moeilijkheden dreigt te brengen.
LUCHTBESCHERMING IN HET
NOORDEN.
Dezer dagen zijn er in het Noorden des
lands luchtverdedigingsoefeningen gehou
den. die, naar men heeft kunnen lezen, een
uitstekend resultaat hebben opgeleverd.
De bevolking van de provincies Friesland,
Groningen en Drente heeft op voorbeeldige
wijze haar medewerking verleend, terwijl
de officieele en semi-officieele diensten
alles in het werk hebben gesteld, om de
oefening een zoo gunstig mogelijk verloop
te geven. Het is bekend, dat zelfs groote
plaatsen, als Leeuwarden en Assen, onder
zekere omstandigheden moeilijk uit de
lucht waren te zien en het plaatsje Dok-
kum b.v. was in het geheel niet te vinden.
Intusschen wordt er van verschillende
zijden, o.a. door de N.R.Crt., tegen een al
te groot, uit dit gunstig resultaat voort
vloeiend optimisme gewaarschuwd. Terecht
wordt er op gewezen, dat verduistering der
steden alleen in een helderen nacht nog
geen redding biedt. Ook bij de laatste oefe
ningen wierp het slechts smalle maan
sikkeltje nog zooveel licht op de aarde, dat
zelfs de rookpluimen van sommige treinen
zichtbaar waren. En zelfs in een nacht
zonder maanlicht, beschikken de vliegers
nog over vele middelen om zich te oriën-
teeren.
Inderdaad heeft de verduistering eenige
waarde, maar dit middel dat bovendien
overdag niet toe te passen is alleen
biedt nog geen voldoende beveiliging. Het
is noodzakelijk, dat ook de bevolking van
dit feit doordrongen is.
Men vraagt zich thans af, welke maat
regelen naast de verduistering zullen moe
ten worden toegepast om de bevolking van
groote, buiten de luchtverdedigingskringen
en het operatiegebied van het veldleger
gelegen gebiedsdeelen tenminste eeniger-
mate te beveiligen. Men wijst er op, dat
de zeer hooge aanschaffingskosten van
moderne luchtdoel-artillerie, zoeklichten
ken jachtvliegtuigen of luchtkruisers een
^onbeperkte toepassing van deze middelen
uitsluiten. Derhalve oordee.i men het wen
schelijk, in dergelijke landsgedeelten een
verdedigingssysteem op te bouwen, dat
niet zoo zeer op groote kracht alswel
op het verrassende element is gebaseerd.
Men stelt thans voor, om en dit lijkt
ons zeer juist aan dergelijke gebieden
eenige, zeer beweeglijk te gebruiken af
weermiddelen ter beschikking te stellen,
zooals luchtkruisers en luchtafweerbatte-
rijen. De tegenstander zal dan overal op
dergelijke afweermiddelen kunnen stuiten,
zonder van tevoren te vermoeden, waar
deze zich bevinden.
Natuurlijk moeten bovendien de belang
rijkste centra met luchtdoel-mitrailleurs
worden bezet, iets dat weinig kostbaar is
en daarbij het voordeel heeft, den vijand
te kunnen dwingen hoog in de lucht te
blijven.
Tenslotte zijn ook kunstmatige nevels en
aan luchtballonnen opgehangen versper
ringen betrekkelijk goedkoope en goede
afweermiddelen.
Het is wel zeker, dat het gebruik van
dergelijke en andere afweermiddelen aan
den tegenstander onaangename verrassin
gen kan bereiden en er dus toe kan bij
dragen remmend te werken op zijn onder
nemingsgeest. En daarmede is al veel ge
wonnen.
Beperkte Paasch- en Pinksterverlovcn.
De regeering blijkt ernst te maken met
de versterking van de militaire situatie
van ons land. Nadat eerst de diensttijd van
de onder de wapenen zijnde lichting werd
verlengd, is thans een nieuwe maatregel
genomen, die moet voorkomen, dat de gar
nizoenen te veel worden verzwakt. De
minister van Defensie heeft namelijk be
paald, dat het verleenen van verlof en van
bewegingsvrijheid tot nader order moet
worden beperkt, en wel in dier mate, dat
van de 9terkte volgens het dagelijksch rap
port steeds de helft van het aantal offi
cieren, onderofficieren, korporaals en sol
daten van een compagnie of onderdeel
daarvan aanwezig is. Daar deze regeling
reeds voor het a.s. Paaschfeest van kracht
ik verklaard, beteekent dit, dat dit jaar
SCHAPEN ZIJN SCHAARSCH
IN EUROPA.
H. Schapen zijn in het oude
Eufopa in den loop van de laatste
honderd jaren schaarsch geworden,
hoofdzakelijk wel tengevolge van
het feit, dat de nieuwere wereld,
vooral Australië, kans heeft gezien
de nuttige beesten goedkooper te
exploiteeren en Europa bovendien
steeds meer ruimte aan zijn in
dustrie moest inruimen.
Een aardig beeld van deze ont
wikkeling geeft Duitschland. Daar
telde men in 1865 nog 28 millioer.
schapen tegenover 19.1 millioen
stuks in 1900, 5.5 millioen stuks in
1913, 3.39 millioen in 1933 en 4.68
millioen stuks in December 1937
Zooals men ziet is de vermindering
enorm, ook al heeft men in de
laatste jaren met succes getracht
den stapel weer uit te breiden. Dat
geschiedt door het verstrekken var
overheidscredieten tegen een rente
voet van 2.7 met inbegrip van
alle kosten. Per schaap wordt eer.
bedrag van 20 a 25 gulden voor
geschoten, waarbij voorop gestelc
wordt, dat minstens 10 stuks wor
den aangeschaft. Zoo hoopt mer
den schapenstapel op 8 millioei
stuks te kunnen brengen, lek
waarover nog wel ettelijke Jarei
zullen heengaan. Maar zelis dai
nog zal Duitschland, dat toch zij»
wolbehoefte door het gebruik vai
cel wol steeds meer inkrimpt, gc
dwongen zijn een aanzienlijke hoe
veelheid wol in te voeren, want or
de wolbehoefte geheel op de in
heemsche markt te kunnen dek
ken, zouden50 milllioen scha
pen noodig zijn.
een beperkter aantal dienstplichtigen dan
anders met de feestdagen naar huis zal
gaan. Voor de Pinksterverloven geldt deze
beperking eveneens.
Minister Slotemaker over de spelling.
De geruchten over de houding, die de
regeering ten aanzien van de spelling
kwestie heeft aangenomen, blijken juist te
zijn. In de zoo juist verschenen Memorie
van Antwoord aan de Eerste Kamer inzake
de begrooting van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen vindt men het standpunt
der regeering te dezer zake uiteengezet.
Het komt in het kort hierop neer, dat de
„nieuwe spelling" van 1934 dat zijn dus
de regels van één e en één o in open let
tergrepen, de uitgang s in plaats van sch,
(uitgezonderd in woorden, die op isch uit
gaan) en de afschaffing van de buigings-n
door de regeering wordt overgenomen,
op laatstgenoemden regel na. Op dit punt
keert zij tot De Vries en Te Winkel terug.
Er zal dus weer evenals voor den spelling
strijd onderscheid gemaakt moeten wor
den tusschen het geslacht der zelfstandige
naamwoorden en achter de lidwoorden en
bijvoegelijke naamwoorden zullen de en-
netjes hun intrede weer doen. In de prac-
tijk beteekent dit, dat nu aan alle fron
ten verandering zal komen, zoowel aan
die van de „vereenvoudigers" als van de
„oude-spellingmenschen". Want wie oude
spelling schreef, zal thans de ee, de oo en
de sch overboord moeten gooien, terwijl zij,
die reeds gewend waren, nieuwe spelling
te schrijven, de naamvals-n en de naam
woordelijke aanduiding weer in eere zullen
moeten herstellen. De regeering zelf zal
echter in haar officieele stukken deze ver
nieuwde of nieuwste spelling eerst volgen,
nadat een commissie het geheele vraag
stuk nog eens grondig zal hebben bestu
deerd. Daarbij moet rapport worden uit
gebracht over enkele technische moeilijk
heden, we 11ce ontstaan ten gevolge van de
regels van de enkele e, o en s, en verder
over de spelling van bastaardwoorden,
samengestelde woorden en aardrijkskun
dige namen. Eerst als op deze wijze de
spelling ter dege bestudeerd, gereglemen
teerd en van hoogerhand gesanctioneerd is.
zal zij metterdaad „officieel" worden.
De spoorwegen en de Duitsche
reislust.
De Nederlandsche spoorwegen hebben
dezer dagen een voor den tijd van het jaar
zeer ongewone drukte te verwerken ge
had. Ter gelegenheid van de groote volks
stemming in Duitschland moesten duizen
den Dultschers en voormalige Oostenrij
kers in ons iand op een en denzelfden dag
de grens over, om in Kleef of Aken hün
stem uit te brengen. In verband met deze
plotselinge reislust moesten de spoorwegen
niet minder dan 17 extra-treinen inleggen
Vier hiervan vertrokken uit Amsterdam,
drie uit Den Haag. twee uit Rotterdam en
één uit Haarlem, Arnhem en Enschedé.
Deze twaalf extra-treinen gingen alle naai
Kleef, terwijl er bovendien nog vijf naar
Aken hepen, namelijk twee uit Eindhoven,
twee uit Heerlen en één uit Sittard. In
totaal werden met deze extra-treinen on
geveer 17.000 kiezers naar de stembus ge
bracht.
Zweefvliegers in actie.
Ook in de lucht was het dien dag zeer
bedrijvig zonder eenig verband met de
Duitsche reislust overigens. Hier moest de
verklaring gezocht worden in het buiten
gewoon gunstige zweefweer. De zweefvlie
gers maakten hiervan dan ook een dank
baar gebruik en hun prestaties zijn van
dien aard geweest, dat zij wel verdienen
hier vermeld te worden. De zweefvlieger
Van Zanten, die nog pas verleden jaar zijn
C.-brevet heeft gehaald, vertrok van
Ypenburg en vloog via Woensdrecht naar
Vlissingen, een afstand van 85 km, dien
hij in 2 uur en 10 minuten aflegde. Dit
was de eerste afstandsvlucht over de
Zeeuwsche eilanden, en zij heeft bewezen,
dat Zeeland beter geschikt is voor zweef
vliegen dan men veelal aannam. De zwever
Hoekstra, instructeur van het zweefvlieg-
instituut te Teuge, deed er nog een schepje
op, èn wat snelheid, èn wat afstand betreft.
Hij koos zich Eindhoven als doel en legde
den afstand van Teuge naar de Philipsstad,
die al zwevende 100 km bedroeg, in ander
half uur af. Ook deze vlucht was een eer
steling, want het vliegveld Welschap te
Eindhoven was nog niet eerder van zoo
grooten afstand op deze wijze bereikt.
Een nieuwe politieke partij in
de maak.
De rijke sorteering politieke partijen in
diverse kleurschakeeringen, waarmee ons
land gezegend is, schijnt nog niet groot
genoeg te zijn. Althans er is weer een
nieuwe partij in de maak, die den naam
van „Nederlandsche Volkspartij" zal dra
gen, doch, anders dan die naam zou doen
verwachten, fascistisch getint zal zijn. De
oprichters zijn enkele uitgetreden leden
van de N.S.B. onder leiding van ds. Van
Duyl, de bekende uitvoerder van het plan-
Deterding, ir. Dijt en verder mr. Duys.
Dr. Deterding staat hier echter geheel
buiten, daar deze niets met politiële te
maken wil hebben.
DE KATHOLIEKE KERK IN
GROOT-DUITSCHLAND.
Door den „Anschluss" van Oostenrijk bij
het Duitsche Rijk is het aantal der Duit
sche katholieken binnen de rijksgrenzen
op 27 millioen gestegen.
Dat zijn 36 van het thans 74 millioen
menschen tellende inwonersaantal van ge
heel Duitschland. Bij de zeven kerkprovin
cies, Keulen, Paderborn, Breslau, Müri-
chen-Freising, Bamberg, Freiburg ei
Mëissèn komen thans nog de twee Oosten
rijksche, Wcenen en Salzburg. Deze negen
kerkprovincies zijn verdeeld in veertig bis
dommen.
De Kring der Fuldaer Bissc.' opsconfe-
rentie wordt waarschijnlijk met zes bis
schoppen vergroot, waaronder de Aarts
bisschop van Salzburg behoort, die den
ouden titel van Primas van Duitschland
mag voeren,
EDOUARD DALADIER.
Onder wel zeer moeilijke omstan
digheden aanvaardt Edouard Dala
dier zijn plaats aan het stuur van
het Fransche schip van staat. De
schatkist is uitgeput en het land
wordt geteisterd door den geesel van
voortdurende stakingen, die zelfs niet
halt houden voor de poorten van de
wapenindustrie, welke voor Frank-
rijk's veiligheid moet zorgen.
Wie is nu de man, die op zoo
velerlei gebied voor saneering moet
zorgen? Daladier werd op 18 Juni
1884 te Carpentras (Vaucluse) ge
boren. Daar was hij eenigen tijd
burgemeester en daarna trok hij als
docent naar de universiteit te Parijs.
Als radicaal-socialist kwam hij in
1919 voor de eerste maal in de
Kamer. Tezamen met Herriot maakte
hij de bekende studiereis naar Rus
land. In Juni 1924 nam Herriot hem
in zijn ministerie als minister van
koloniën op. In de daarop volgende
jaren zien wij Daladier nog aan het
hoofd van verschillende ministeries.
In 1929 sticht hij dan zijn courant
„La République", waarin hij de toe
nadering tot Duitschland bepleit.
Toen de regeering Sarraut tenge
volge van de Stavisky-affaire viel,
werd Daladier met de vorming van
een nieuw kabinet belast. Dit kabi
net werd echter reeds spoedig ten
val gebracht. Niet door het parle
ment, zooals gewoonlijk het geval is,
maar door de straat.
Daarop nam hij van de provincie
uit wraak. Als president van de
radicaal-socialistische partij voerde
hij deze bewust in den schoot van
het Volksfront. In de verschillende
Volksfrontministeries is Daladier
steeds minister van oorlog geweest
en zelfs zijn vijanden geven toe, dat
hü op deze post oneindig veel ge
presteerd heeft. Dit is ook wel de
reden van het feit, dat hij ook als
minister-president de portefeuille
van oorlog blijft beheeren.
DE TOESTAND IN SPANJE.
Het hierbij afgedrukte kaartje geeft een
duidelijk beeld van de huidige machtsver
houding in Spanje. Bovendien toont het de
successen aan, die Franco in de laatste
weken aan het Catalaansche front heeft
weten te boeken. Ook al schijnen de repu
blikeinen thans weer meer tegenstand te
bieden, toch krijgt men in het algemeen den
er, zelfs indien geen territoriale verande
ringen hun intrede doen, na een overwin
ning van Franco toch niet iets in Europa
veranderd zal zijn. Het is moeilijk deze
vraag negatief te beantwoorden. Berlijn,
dat naar men inderdaad kan aannemen,
nimmer territoriale winst in Spanje na
streefde, bood zgn hulp slechts aan Franco
aan, wijl het meende, dat het Europeesche
evenwicht door het sluiten van het
Fransch-Russische verdrag grondig ver
stoord was. En om de balans weer in even
wicht te brengen, meende het niet beter te
kunnen doen, dan een ontwikkeling te be
vorderen, die voor Frankrijk de verdedi
ging van een derde front (het Pyreneeën-
front) noodig zou maken. Op het oogen-
indruk, dat de burgeroorlog reeds door
Franco gewonnen is en het is inderdaad
opvallend, dat men zich alom in Europa
reeds met deze gedachte verzoend heeft.
Intusschen is niet deze overwinning voor
fiuropa van zoo groot belang; wel echter
iaar strategische gevolgen. In Londen en
>n mindere mate ook te Parijs schijnt men
ie dien aanzien gerust gesteld te zijn.
Vooral de Engelsche regeering heeft steeds
■.veer opnieuw te kennen gegeven, dat van
een overwinning van Franco Duitschland
noch Italië voordeel zullen hebben, waar
dij men overigens minder waarde gehecht
zal hebben aan de verschillende verklarin
gen van Berlijn en Rome, dat Zij in Spanje
geen territoriale doeleinden najagen, dan
aan den trots van hét Spaansche volk, dat
zich tegen een vreemde overheersching
zeer zeker zou verzetten. En deze trots,
waarop men in Londen en Parijs bouwt,
is, naar de geschiedenis van Spanje ge
leerd heeft, waarlijk geen looze factor.
Anderzijds dringt zich de vraag op, ol
blik kan men wel reeds zeggen, dat de
Duitschers daarin geslaagd zijn. Hun hulp
is steeds zeer discreet geweest en heeft de
trots van de Spanjaarden, naar men van
Spaansche zijde kan vernemen, nooit ge
krenkt. In het Spaansche officierscorps,
dat in het toekomstige Spanje ongetwij
feld de eerste viool zal spelen, ts men ten
aanzien van Duitschland dan ook van
dankbaarheid vervuld.
Anders is het met de Italianen gesteld.
Mussolini heeft en dat weten ook de
Spanjaarden van Spanje éen soort Ita»
liaansch protectoraat aan den ingang van
de Middellandsché Zee willen maken.
Daarin zal ïlij, naar men in Londen zeer
goed inziet, niet slagen. De Spaansche
nationalisten zullen zelfs geen bedekte
overheersching dulden. Desondanks zal
Mussolini zeker eenige indirecte vruchten
van zijn interventie plukken. Want er be
staat wel nauwelijks eenigen twijfel aan,
dat het nationalistische Spanje het front
der autoritaire staten zal helpen versterken
