Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken.
Sneeuwklokje
Roomijs
Sneeuwklokje
Roomijs
Een jaar Spaansche
burgeroorlog.
Hoofdpijn, Kiespijn.
Buitenland.
4loe vluggee li bestelt,
4jóe eetdec ll geniet
RIJKSINKOMSTENBELASTING
Ga ijsco maar vergelijken,
„Sneeuwklokje" zal altijd fijner blijken.
Binnenland.
Provinciaal Nieuws
Zaterdag 19 Juni 1937
Acht en vijftigste Jaargang No 25
verfrischt, voedt,
versterkt.
Halve liters op gewensch-
ten trjd bezorgd 50 cent
N MAAS
ADVERTENTIEPRIJS 1—8 regels 60 ct
per regel 71/, ct. Bij contract groote reductie
Uitgave FIRMA VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY
Telefoon 51 Giro 150652
Daar is ie weer
Een nieuw seizoen
Nieuwe versnapering
Abonnementsprijs per kwartaalvoor Venray 65 ct
buiten Venray 75 ct. Afz. nummers 5 ct
O.L. Vrouw „Behoudenis
der Kranken" Oostrum
En hoe lang nu nog
Verschrikkelijke verant
woordelijkheid voor wie
hem ontketenden.
Democratie is méér en
beter dan massa-wille-
keur.
De Spanjaarden kregen een
nieuwen nationalen herdenkings
dag toegevoegd aan de reeds be
staande, n.l. een „Calvo Sotelo-
dag", welke voor het eerst op
13 Juli a.s. zal worden gevierd.
Dan zal ook de Spaansche bur
geroorlog ongeveer een jaar heb
ben geduurd.
We leven snel en daarom zal
het waarschijnlijk niet iederen
lezer dadelijk duidelijk wezen,
wie Calvo Sotelo was. We herin
neren, dat hij de leider was der
Spaansche monarchistenhij werd
nadat hij in het parlement het
onwettige optreden van de z.g,
wettige regeering meermalen aan
de kaak had gesteld in den
vroegen morgen van 13 Juli,
's nachts om 3 uur n.l., door een
peloton soldaten uit zijn woning
gehaald en bij den ingang van
het kerkhof neergeschoten. Daar
mee was in feite de burgeroorlog
begonnen. De regeering deed
niets om zich inzake den moord
op Sotelo te rechtvaardigen en
het gepeupel kreeg daardoor
moed om op eigen houtje verder
te „rechten".
Voor velen, die de ontwikke
ling van het repubiikeinsche
Spanje met aandacht hebben ge
volgd en dien den huidigen oor
log nochtans verafschuwen, staat
het vast, dat het leger den cpstand
niet is begonnen, maar dat de
de opstand is ontketend door
een regeering, welke zich als
„wettige" installeerde, maar een
revolutionnaire positie koos, door
verkrachting van de individueele
en volksrechten, door willekeur.
Daartegen is het leger in verzet
gekomen, tegen het onwettige
optreden der z.g. „wettige" re
geering en tegen de toenemende
anarchie in het land.
Wat Franco c.s. thans willen
en nastreven, is gegroeid uit de
feiten en omstandigheden het
is in ieder geval evenzeer on
wettig als de Spaansche „demo
cratie" het was, waarvoor zoovele
duizenden vreemdelingen meenen
te vechten.
We zouden het betreuren voor
Spanje, als Franco er 'tfacisme
zou vestigen, al zien we voors
hands dan ook niet in, hoe het
Spaansche volk anders dan door
plaatsing onder een sterk gezag
tot een samenleving van herstel
de orde en rust kan worden
gebracht.
Voor de welvaart van 't land
en 't geluk van 't volk ware het
te wenschen, dat de democratische
landen en -partijen, welke thans
a's hoogste wijsheid hun politiek
van niet-inmenging voeren - d.i.
het laten doodbloeden van een
volk zonder helpende tusschen-
komst ook de dictatuurstaten
trachtten te winnen voor een
eensgezinde internationale actie,1
welke zou zijn te richten op 't
doei: noch Franco, noch Cabal-
lero (of een van diens opvolgers)
noch facisme, noch de massa-
willekeur, welke men met „demo
cratie" verwart.
Een ontwapening der strijdende
partijen, een onmiddellijk herstel
van politieke en godsdienstige
vrijheid, een internationale voog
dij gedurende enkele jaren, totdat
het Spaansche volk zichzelf weer
zou hebben hervonden, 't zou
de beste oplossing zijn voor
Spanje en voor de wereld.
Maar ze is natuurlijk te sim
plistisch en te afdoende en daar
om onaanvaardbaar voor de
politiekeiingen, die slechts van
barsten of buigen weten en voor
de diplomaten, die zich steeds
duizelig voelen worden op een
rechten weg.
Straks duurt de Spaansche
burgeroorlog een jaar en sinds 9
maanden staan de partijen er in
een positie tegenover elkaar,
waarin nauwelijks eenige wijzi
ging intrad. Dagelijks echter
vloeit het bloed bij stroomen,
steden en dorpen worden tot
puinhoopen gemaakt.
Hoeveel jaren zal het nog we!
moeten duren tot één der partijen
heeft gewonnen of de laatste
druppel bloed van den eenig
overgebleven Spanjool den grond
verft
Een verschrikkelijke verant
woordelijkheid hebben degenen
op zich geladen, die dezen oor
log ontketenden; niet minder zal
de verantwoordelijkheid zijn voor
wie hem voortzetten tot eiken
prijs en voor wie tusschenkomst
blijven weigeren.
Geen tusschenkomst voor een
der partijen, want dan beteekent
interventie ontketening van een
wereldoorlog. Millioenen zullen
't afkeuren en we rekenen ons
zelf onder dezen als in Spanje
ten gunste van 't facisme wordt
ingegrepen. Maar minstens zoo-
velen en ook onder dezen
rekenen we ons zelve zullen
zich er tegen verzetten, als men
van buitenaf tegen Franco partij
zou kiezen vóór een herstel van
de massa-willekeur, welke het
regime van de Spaansche repu
bliek in de laatste maanden vóór
den burgeroorlog kenmerkte.
Voor een waarachtige demo
cratie in Spanje zouden wellicht
zelfs de dictatuurstaten van Euro
pa kunnen worden gewonnen,
tegen massa-willekeur behooren
allen, die van goeden wil en
dus voor geestelijke vrijheid zijn
allen, die zich niet door liet
Russische bolsjewisme hebben
laten beïnvloeden zich te
verzetten.
Het is ongelukkig voor de
democratie in heel de wereld,
dat zoovele democraten zich door
de bolsjewisten en de Spaansche
anarcho-syndicalisten in de luren
hebben laten leggen door de
suggestie, alsof de regeeringen
van een Azana en Caballero c.s.
iets met „democratie" hadden
uit te staan.
Door zöö iets te erkennen,
smaadt en smet men een hoog
ideaal en verkiacht men het
beginsel van de volkssouvereini-
teit, dat gebaseerd is op vrijheid
verdraagzaamheid en samenwer
king van groepeeringen en rich
tingen, tot een stomme meerder-
heidswillekeur, een dictatuur van
de massa, een onderwerping aan
den wil van het gepeupel van
de straat.
Er is een groep in Spanje,
welke legen het fascisme strijdt,
maar er is daar géén groep, die
pal staat voor de democratie.
De eenige mogelijkheid om weer
vrede en voorspoed in dat on
gelukkige land te brengen, be
staat uit het ijveren voor een
verbreiding aldaar van de wer
kelijke democratische beginselen.
Md.
Missietentoonsielling en
Fancy-fair ie Venray.
Al wat U noodig heeft om deze
pijnen te verdrijven is een Mijn-
hardt's Poeder. Per stuk 8 ct.
doos 45 ct. Bij Uw Drogist.
Vanavond zal 't beginnen. Precies
om 8 uur opening. En morgen na
de Paters hoogmis de ganse verdere
Zondag. Zoals U al lang gelezenTiebt
vieren we ons Venray's Missiefeest
op de terreinen van het Gymnasium
der Paters.
In de grote gymnastiek-zaal is 'n
keurige tentoonstelling ingericht,
met voorwerpen uit onze missies
van Java en Nieuw Guinea. In deze
zaal en verder op de grote speelplaats
aan de Leunse weg treft U een
massa buitengewone attracties, waar
over dadelijk.
Kennen jullie Gradus uit de Vrede-
peel. 't Zal wel nie, want ikkenem
ook nie, en wat ik van em vertel is
op z'n minst gelogen, als 't nie waar
is.
't Gebeurde in nen tijd dat Venray
vol was van roem en van harde
woorden. De tyd van de Oda-spelen,
die hier samenviel met 't begin van
de polka-knutje-oorlog. Vol leven als
een granium, had Gradus Zaterdag-
's avonds nog z'n koeien gemolken,
en Zondagsmergens vonden ze em
dood als ne kaktus en koud als nen
ijsco. 's Middags kwamen de nonnekes.
Ze trokken em z'n bajen hemd uit
en stopten em in een groot wit
kleed mee plooikens als 'n super
plie Ke. Toen Gradus-o verschot daar
in de plooikes lag, zat Gradus zelf
al hemel-hoog boven de Peel in de
weegschaal van Sinte Petrus. Dat
was zo'n grote kopere met aan
twee kanten nen bakvroeger had
den de Joden em gebruikt om de
tiende af te wegen,
In de bak aan de rechtse kant zat
Gradus midden tussen al het ver
keerde dat ie gedaan had. 'tWasne
stapel lijk ne strooimijt. En in- den
bak aan den anderen kant lag 't
goeje, en da was niet weinig. Maar
toch was de rechtse kant te zwaar,
en Gradus zat er te zweetten als ne
volks-zangleider onder de hoogmis
en ie gaf nog gene potbier meer
voor z'n kans.
Gradus zijnen engelbewaarder, die
met em mee was gekommen, kos
Petrus ook nie bepraot krijgen. Maar
ineens, onverwachts als 'n donder
slag bij heldere hemel riep ie, wacht
'ns en ie dook naar 'oeneden ais ne
cent in 'n offerzakske. En direct er
op kwam ie terug met een neger-
jungske, een en al blinkende zwar
tigheid het negertje wier aan de
kant gezet van Gradus goeje dingen
mee 't gevolg da Gradus zijnen kant
lichter werd en ie omhoog ging als
'n kinder-ballonnetje.
Petrus begreep er niks van. Maar
de engel lei 't em uit en zei, dat 't
nen heidense neger was dien Gradus
had vrijgekocht. Petrhs lachtedan
is 't in orde, en Gradus riepik
trakteer den helen hemel op een
rundje.
Nu moet niemand de konklusie
trekken dat ie met 'n dubbeltje of
een tientje voor de missie 'n plaats
reserveren kan. Maar al is de ge
schiedenis van Gradus nie waar,
waar blijft, dat O.L. Heer je dubbel
en dwars beloont voor wat je voor
de missie doet.
En daarom wees morgen blij en
maak big. Vier je eigen Venray's
Missiefeest. Denk aan de zes Venrayse
franciskaanse missionarissenPater
Felicianus Smits, Brazilië
Gelasius Wismans, China
Theodardus Emonds, Brazilië Pater
Hadelinus Ariaens, JavaPater
Alphaeus Swinkels, GhinaPater
Salesius Lemmens, Brits-Indië.
Komt allemaal naar de fancy-fair
i bezorg je 'n prettige Zondag.
Maakt allen gebruik van óns post
kantoor met z'n duizend prijzen.
Ondervraag de wijze Fakir naar Uw
toekomstje weet dan wat je te
doen staat en 't kan bijna niet mis
sen. Probeer je geluk in onze schiet
tent, op het hoofd van Jut, in de
visserijkraam, de vrolijke keuken, de
speciale voetbal-attractie of hoe ook.
'n Prachtige pop kunt U winnen
door de naam er van te raden.
Geniet van. de muziek van 't
studenten-orkest, rustig zittend
achter 'n portie ijs of andere ver
frissing.
Een bijzondere attractie is er voor
de Venrayse sportliefhebbers in de
traditionele match StudentenValk.
Deze begint om 6 uur op het sport
terrein van 't Gymnasium.
Komt allen; entree is vrij, alleen
is verplichtend bij de ingang een lot
te nemen a 10 centvoor de Kinderen
aparte ioterg h 5 cent, dat U
kans geeft op een van de 50 zeld
zaam mooie prgzen. Hebt U reeds
de loop van de week 'n lot ge
kocht, dan geldt dit ais toegangs
bewijs.
Wees blij en maak big.
Pater
Pater
WELKOM
Engelsche vlootuitbreiding.
De marine-correspondent van de
„Daily Telegraph" schryft; In ma
rinekringen gelooft men, dat binnen
het kader van het vlootbouwprogram
van het volgend jaar behalve de
reeds -op stapel gezette vijf slag
schepen nog drie slagschepen zullen
worden gébouwd.
Men wil behalve de 15 slagschepen
en slagkruisers, waarover men de
beschikking heeft en die allen vol
komen zullen worden gemoderniseerd,
in 1942 nog tien nieuwe 35000 ton
metende slagschepen in dienst heb
ben.
Zoo volgt de eene mogendheid de
andere, tot alle tot op de tanden
eewapend zijn en dan moet op een
kwaden dag de bom barsten, die de
heele wereld in vuur en vlam zet.
Jir. .toch hooren we maar dikwijls
•vee*;,, dat men zoo gaarne zou ont
wapenen
Italië's oorlogsschulden.
Het Amerikaansche staatsdeparte-
ment deelt mede, dat de Italiaansche
ambassadeur te Washington een nota
heeft overhandigd, waarin de Ita
liaansche regeering het betreurt,
niet in staat te zijn, de Amerikaan
sche regeering een voorstel te doen
toekomen, betreffende een regeling
barer oorlogsschulden.
Dat is maar 't gemakkelijkste
Men besteedt het geld voor andere
doeleinden en zegt laconiek aan de
schuldeischers: 't spijt me, maar ik
kan niet betalen
De missionneering in
Abessynië.
De Italiaansche regeering is voor
nemens, aan buitenlanders, ongeacht
de religieuse gemeenschap waartoe
zij behooren, te verbieden, om in
Abessynië scholen te onderhouden.
Engeland heeft daarop met een
tegenmaatregel gedreigd ten opzichte
van Italiaansche missionarissen, die
werken in gebieden, welke onder
Engelsch beheer staan.
Fransche regeering krijgt
volmachten.
De Fransche regeering heeft van
het parlement met 346 tegen 247
stemmen volmachten gekregen, tot
het nemen van maatregelen tot her
stel van de openbare financiën en
tot afweer van de aanvallen op de
spaarg. lden en het openbaar crediet.
Een ZOMER-COSTUUM naar maat van
JOH. JEUKEN-POUWELS, sluit als 'n
bus en zit toch zoo gemakkei ijk 1
Prachtige exclusieve ZOMERSTOFFEN.
Langstraat la (Het kuis met de traoies) Tei.f62
DAMES en HEEREN-TAILLEUR.
Laat Uw aangiften
behandelen door
Accountantskantoor J. N. A. v.d. Boom
Wal 25 te Eindhoven Telefoon 4532
Spreekuren iederen Zaterdag van 9—12 v.m. in Hotel
„De Zwaan" (achterzaaltje) Tel. 11.
Anarchie in de Ver. Staten.
Al is er nu in de Ver. Staten geen
Volksfrontregeering, het werkelooze
toezien van de overheid tegen de
destructieve acties van de leiders
der z.g. vakbonden voert het land
met den dag méér naar den econo-
mischen chaos.
Vooral het optreden van Lewis is
meer dan ergeniswekkend. Het gaat
hem den laatsten tijd niet meer naar
den zin; de groote werkgevers ver
weren zich met succes tegen zijn
acties en ook uit arbeiderskringen
worden tegen-acties geleid. Met te
grooter felheid reept Lewis nu weer
steeds nieuwe stakingscoDflicten ia
het leven. Zijn stakingsbevel is o.m.
door de arbeiders in 17 mijnen van
West Virginia en Pennsylvanië stipt
opgevolgd.
Het doel van deze staking is, zooals
men weet, den kolenaanvoer naar de
fabrieken der onafhankelijke staal
De controle rond Spanje.
De controleerende mogendheden
zijn het eens geworden over de basis
van samenwerking bij de controle
ter zee rond Spanje.
Aan de strijdende partijen in
Spanje is een nota gezonden, waarin
verzocht wordt de verzekering te
geven, dat zij de buitenlandsche oor
logsschepen zullen eerbiedigen.
Vervolgens bevat de nota het ver
zoek aan de beide partijen, een lyst
op te stellen van de Spaansche
havens, die door de schepen, welke
de controle uitoefenen, als basis
kunnen worden gebruikt en in deze
havens veiligheidszones in testellen.
Ten slotte wordt er in de nota op
gewezen, dat iedere inbreuk op de
bovenbedoelde verzekeringen, of
iedere aanval op de controle-schepen,
als een zaak van gemeenschappelijk
belang zal worden beschouwd en
dat de vier mogendheden, die de
controle uitoefenen, overleg zullen
plegen over de gezamenlijk te nemen
maatregelen.
Russische grenswacht
versterkt.
De Poolsche bladen berichten, dat
sedert Dinsdag geen brieven of
couranten uit de sovjet-unie de
PoolschRussische grens zijn ge
passeerd.
De „Kurjer Warsza vski" ontkent
dat de spoorwegverbindingen tus-
schen Polen en de sovjet-unie zijn
verbroken.
„Hetgeen wel waar is, aldus zegt
het blad verder, is, dat de Russische
kranten niet zijn aangekomen en
dat het aantal Russische grenswach
ten is vermeerderd."
Droogte in Polen.
De droogte, die in een groot ge-
deeiie van Polen tUans reeds twee
maanden duurt, berokkent den land
bouw aanzienlijke scüade.
Het graan, net fruit en de groen
ten zyn te vroeg ryp, in veroana
waarmede men siecnue oogsten
vreest.
De droogte werkt bovendien heL
uitbreken van branden in de nand.
Deze week nebben alleen reeds in
provincie Posen negen branden
gewoed, die in de dorpeu onnoemelijk
scnaae nebben aangenent.
Groote boschbrand in Frankrijk
Een groote bosGhbrand is uitge
broken in het dal tusschen Martigues
en Sausset-les-Prins.
Het vuur, dat door den wind werd
aangewakkerd, heeft honderden hec
taren boschgrond en verscheidene
huizen vernield. Er zijn geen per-
soonlyke ongelukken voorgekomen,
doch de schade is zeer groot.
maatschappijen af te snijden om op
deze wijze de directies tot een toe
geeflijker houding jegens de C.I.O.
te dwingen. Wanneer deze maatre
gel geen resultaat oplevert, heeft
Lewis naar verluidt het plan ook den
toevoer van erts stop te zetten door
een staking bij de scheepvaartbe
drijven van de Groote Meren af te
kondigen, die het grootste deel van
het transport naar de staalfabrieken
verzorgen.
Inmiddels zijn de lusten om acties
te beginnen zoodanig gewekt door
Lewis en de andere exploitanten
van vakbonden we herinneren er
er nog eens aan, dat die in Amerika
heel anders van karakter zijn, n.l.
meer de exploitatie van de arbeids-
mai kt in groepsverband beoogen
dat hier en daar en overal het werk
wordt neergesmeten zónder behoor-
lyb overleg, zónder eenstemmigheid
over het doel. De leiders vermogen
de geesten niet meer te bezweren,
welke zij opriepen.
In tal van Amerikaansche auto-
fabrieken hebben de arbeiders het
werk neergelegd. Daar geen van deze
stakingen door de vakvereenigingen
van automobieiarbeiders is gesanc-
tionneerd, blijkt dat-de leiders hun
invloed op de werklieden grooten-
deels hebben verloren.
In blijde verwachting.
Het verblijf van de koninklijke
familie in de hoofdstad, waar H.M.
de Koningin, de prinses en den prins
als echtpaar zelve aan de bevolking
heeft willen voorstellen, is een zes-
daagsche nationale vreugde gewor
den, welke éénig is in de geschie
denis der Nederlanden en geculmi
neerd heeft in de blijdschap over de
verheugende mededeeling, welke in
het dankwoord van de prinses was
vervat.
De jonge loot aan den ouden
Oranjeboom bot uit en belooft nieuwe
schaduw van verkwikking en veilig
heid aan het volk, dat aan den voet
van dezen stam ijvert en nijvert. En
liefheeft.
Algemeen is de fyne discretie ge
waardeerd, waarin de a.s. moeder
mededeeling deed van de bigde ver
wachting, welke zy koestert en thans
door de millioenen trouwe Neder
landers en haar Huis welgezinden
wordt, gedeeld.
„Nooit had iets mg kunnen weer
houden, alle deelen van het
„(Amsterdamsche feest-)pro-
„gramma mee te maken, waren
„üet niet op zich zelf verheu
gende gezondheidsredenen
„geweest die u zeker wilt ver
staan en billijken".
We waren gelukkig om de mede
deeling, welke deze woorden inhiel
den. Laten we uit de fcrmuleering
echter ook iets leeren. Voor de ge
boorte van Prinses Juliana waren
de kranten onleesbaar voor de ge
zinnen van vele Nederlanders door
de onverbloemde wijze, waarin ze
dagelijks bericht gaven van wat
werd verwacht, van de wiegen en
luiermanden en wat dies meer zij,
welke ijverige vrouwen- en dames-
comité's aan 't tot stand brengen
waren. Het was een moeilijke tijd
voor vele ouders, een tijd ook, welke
de fijngevoeligheid van vele volwas
senen geweld aandeed.
Als we zouden trachten om in de
berichtgeving van de gebeurtenis,
welke we nu met recht en reden
mogen verhopen, de distinctie na te
komen, welke het kenmerk was van
Prinses Juliana's bekentenis aan
haar volk, dan zal het mooie, tref
fende, bigde en gelukkige, hetwelk
we tegemoet zien, niet worden ont
luisterd door het banale.
Niet omdat deze uiting de belang
rijkste is, maar omdat ze ons toont,
hoe waarlijk heel het volk zich bij
voorbaat in Oranje verheugt, citee-
ren we hier van de verschillende
persuitiDgen er eene van de soc.-dem.
Arbeiderspers
Het was een bgzonder gelukkige
gedachte van de Prinses om in
door eenvoud treffende bewoordin
gen zelve mededeelingen te doen
van dit feit. Juist deze ontstente
nis van ophef kwam uit het hart
en sprak tot het hart. Naderend
moederschap, de natuurlijke levens
vervulling van iedere vrouw, is
een zaak van teere en hooge orde,
waarin de verwachting en de we
zensgelijkheid van alle menschen
op bijzondere schoone wijze tot
uitdrukking komt.
Moge de zegen, aan 't jonge
prinselijk huisgezin beloofd, hun
rijpheid voor de taak, die hen
wacht, tot vollen wasdom doen
ontwikkelen.
De kabinetsformatie.
Het lijkt ons weinig waarschijnlijk,
dat Dr. Colijn op het einde van deze
week reeds klaar zal zgn met zijn
kabinetsformatie. Wel komt er tee-
keuing daarin.
We gelooven niet ver mis te zijn,
wanneer we een kabinet Colijn voor
spellen op grondslag van de oude
coalitie, waarin het katholiek ele
ment iets versterkt zal blijken te
zgn. Waarschijnlijk komt minister
Gelissen niet terug, maar zullen Mr.
Steenberghe (Econ. Zaken en de
heer Weiter (Koloniën) nieuwe ka
tholieke portefeuillehouders zgn. Het
schijnt, dat dr. Colijn de heeren de
Graaf, Oud en Van Lidth de Jeude
graag als vakministers had behou
den, doch dat dezen daartegen be
zwaar maken. Uitgezonderd mis
schien de heer de Graaf. Overi
gens blijft afwachten de boodschap,
óók ten aanzien van het uiteindelijk
al- dan niet slagen van Colijn als
formateur.
VENRAY, 19 Juni 1937.
Dienstplicht.
De Burgemeester van Venray
brengt het navolgende ter kennis
van de ingeschrevenen der lichting
1938;
A. dat zg, die hun wensch omtrent
de inlijving ingeval van bestemming
tot G. D. niet reeds by de keuring
of by een andere gelegenheid hebben
opgegeven, of die iets anders zouden
wenschen, dat zy te voren hebben
medegedeeld, voor 10 Juli a.s. hun
verlangen, liefst schriftelijk, kunnen
opgeven aan den Indeelings-Dis-
tricts-Commandant te Maastricht.
B. dat nadere wenschen, als onder
A bedoeld, kunnen worden te kennen
gegeven zoowel betreffende de in
deeling bg de zeemacht of bij een
bepaald korps en garnizoen als be
treffende tyd van opkomst, opleiding
tot officier of onderofficier enz.
C. dat, indien voor sommige ge
vallen bij de keuring bijzondere aan-