Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken.
Sneeuwklokje
Roomijs
Sneeuwklokje
Roomijs
Alle publieke macht
aan het regeerings-
hoofd
Buitenland.
„Venray" boter op het brood
Maakt de kleine smullend groot.
Binnenland.
Als ik maar zeker wist....
%ch. JeukeH-Póucoels, £anqstcaai la
RIJKSINKOMSTENBELASTING
Losse opmerkingen.
Provinciaal Nieuws
Zaterdag 22 Mei 1937
Acht en vijftigste Jaargang No 21
verfrischt, voedt,
versterkt.
Halve liters op gewensch-
ten tijd bezorgd 40 cent
PEEL EN MAAS
Daar is ie weer
Een nieuw seizoen
Nieuwe versnapering
ADVERTE N riEPRIJS 1—8 regels 60 ct
per regel 71/, ct. Bij contract groote reductie
I Uitgave FIRMA VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY I Abonnementsprijs per kwartaalvoor Venray 65 ct
ie I Telefoon 51 Giro 150652 buiten Venray 75 ct. Afz. nummers 5 ct
O.L. Vrouw „Behoudenis
der Kranken" Oostrum.
Volgens Prof. C. W. de Vries
zou de positie van Leo Blum en
van Colijn even sterk zijn als die
van Hitler en Mussolini.
De Koningin slechts
representatieve figuur.
Omdat schrijver dezes toevallig
de eenige pers-vertegenwoordiger
was op de jaarvergadering van
de afdeeling Overijssel van de
Vereeniging van Nederlandsche
Gemeenten, waar Prof. C. W. de
Vries van 's-Oravenhage, voor
tal van burgemeesters en andere
gemeentelijke autoriteiten een
zeer belangwekkende rede hield
over „Versterking van het over
heidsgezag, los van het fascisme
of eenige dictatuur", meen ik er
goed aan ie doen, om den in
houd van die voordracht door
middel van een artikel te ver
spreiden.
De meeningen van Prof. de
Vries ten deze, verdienden aller
aandacht, omdat ze zeer actueele
gezag- en machtvraagstukken
betreffen en op scherpe wijze
vaststellen, tot welke veranderde
verhoudingen binnen onze natio
nale constitutie „de geest des
tijds" reeds heeft geleid. „Buiten
de Grondwet om", zooals Prof.
de Vries het aanduidde.
0—
Prof. de Vries zette alleereerst
uiteen, dat 't altijd uiterst moei
lijk is geweest en dat 't zulks
ook in de toekomst Ael zal blij
ven, om precies de machtsver
houding aan te duiden tusschen
het staatshoofd en 't hoofd der
regeering. Was b.v. Pericles in
Athene tegelijk staatshoofd en
regeeringshoofd
We kunnen daar evenmin met
beslistheid op antwoorden als
op de vraag, of de Engelsche
koning op wiens kroningsdag
de professor zijn voordracht hield
naast zijn representatieve
rechten ook nog werkelijk pu
blieke macht bezit.
Men kan zich omtrent een en
ander slechts meeningen vormen.
Sommige staatshoofden zijn on
tegenzeggelijk ook ten volle de
werkelijke machthebbers geweest;
b.v. Frederik II was er zoo een.
Anderen, die er voor golden,
hebben een belangrijk deel van
hun publieke macht moeten af
staan aan staatslieden, die zich
tot het verkrijgen van macht
wisten op te werken Lodewijk
Xtll b.v. aan Richelieu, Lodewijk
XIV aan Mazarin enz.
Het was en is op zich zelf
natuurlijk weer een open vraag,
in hoeverre regeeringshoofden,
aan wie de macht der vroegere
staatshoofden toeviel, persoonlijk
macht uitoefenen, dan wei de
figuur beteekenen van 'n zekere
groep ambtenaren, militairen, po
litici of partijmannen.
In Engeland, zoo meent Prof.
de Vries, drijft de volkgeest er
duidelijk toe, dat de koning niets
méér zij dan een representatieve
figuur en dat hij niets zelf on-
derneme. De afgetreden koning
Edward heeft dat laatste meer
malen willen doen, maar dat
leidde voortdurend tot conflicten
met de regeering.
Het voorval in zijn particulier
leven was dan ook niets anders
dan een incident; de onjuiste
opvatting van wat het volk als
zijn, des konings taak beschouw
de, was oorzaak van zijn abdi
catie.
Ook in ons land is te consta-
teeren, dat de werkelijke publieke
macht zich meer en meer in den
persoon van het regeeringshoofd
concentreert.
Johan van Oldebarnevelt heeft
ten onzent de periode ingeluid
van de geleidelijke overdracht
van de macht van 't staatshoofd
op het regeeringshoofd. Hij moest
daartoe nog wel eenige trucjes
gebruiken, als de vervalsching
der notulen van de Statenverga
deringen.
De practijk, welke hier en
elders ontstond, moest tenslotte
in een constitutie worden neer
gelegd; de Fransche Grondwet
van 3 Sept. 1791 is de grondslag
voor vele andere constituties
geworden. Er ontstond nu een
scheiding in- en evenwicht van
machten, te weten: van staats
hoofd, regeeringshoofd en parle
ment.
Onze Koning Willem I heeft
willen probeeren om tegelijk
staatshoofd en regeeringshoofd
te zijn en dat is hem slecht be
komen. We kregen toen het
„charter 1830", hetwelk nadruk
kelijk vaststelde, dat er een re
geeringshoofd zou zijn naast het
staatshoofd.
De positie van den eerste is
geleidelijkzeer versterkt inde
laatste 4 jaren in snel tempo.
We zien het in alle landen,
hoe de macht zich daar cen
traliseert in den persoon van
het regeeringshoofd. We praten
druk over de verschillen tus
schen fascisme (dictatuur) en
democratie, maar we zijn er
ons nauwelijks van bewust,
dat buiten dat ailes om zich
een nivelleering voltrekt in de
machtspositie van alle regee
ringshoofden, los van de bena
ming van liet bestuursstelsel.
Prof. de Vries ziet geen of
slechts weinig practisch ver
schillen meer tusschen de
macht van een Hitier o[ Mus
solini en die van Leon Blum,
Van Zeeland, Baldwin en Colijn.
Blum in Frankrijk is een kracht
figuur, welke zich geleidelijk
heeft losgemaakt van de politieke
partijen (al zal hij dan niet be
paald tegen den zin van de so
cialistische partij in kunnen blijven
regeeren) en thans de drager van
een eigen nationale politiek, als
Mussolini, Hitler, Baldwin of
Colijn dat óók zijn. Deze figuren
konden zich vroeger niet op dit
plan brengen; maar thans hebben
ze den moeilijk te definieeren
„stroom des tijds" met zich mee.
Men d.i. de massa wil, dat ze
de machtsfiguur zijn, die ze zijn.
Wanneer de Kamer ten onzent
met een onbenullig votum Colijn
tot aftreden zou willen nopen,
zou daartegen een schreeuw van
protest en verzet uit het volk
opgaan.
Prof. de Vries schetste ver
volgens, hoe de inzichten der
regeeringshoofden tegenwoordig,
door het bewustzijn dat ze van
hun machtspositie hebben, niet
meer gebonden zijn aan de in
zichten der staatshoofden.
Zoo is het in zekeren zin ook
met Colijn.
Wat de positie der Koningin
betreft, de omstandigheden
leidden tot een vermindering
van Haar macht. Naarmate de
adviseurs der Kroon met één
advies komen ten aanzien van
de regeeringsmacht, daalt de
feitelijke macht der Koningin,
pas als de adviezen verschil
len, kan Zij een eigen keuze
bepalen. Men kan van Haar
dus nog zeggen, dat Zij in
bepaalde gevallen „meer in
vloed dan welke Nederlander
ook" heeft, maar overigens
moet Zij volgen den wil des
volks, bewogen door den geest
des tijds.
Aldus wijzigden zich in de
laatste jaren sterk de machtsver
houdingen, los van de vraagstuk
ken inzake democratie of dicta
tuur. Het regeeringshoofd is een
machtsfactor op zich zelf gewor
den. Ten aanzien van het ver
kiezingsresultaat waagde Prof. de
Vries dan ook een profetie te
doen. Ik voorspel zoo zei hij
dat we in geen geval voor
een langdurige regeeringscrisis
komen te staan.
—0—
ik heb den inhoud dezer rede
van een bekend liberaal politicus
voor me zeiven eens kalm moeten
verwerken, zooals ook de lezer
dat na lezing zal behoeven te
doen. En ik wéét nog geen ant
woord op de vraag, welke bij me
rees: Als het alles zóó is, tot
wat voert ons dan de democra
tie Beteekent de democratie
Colijn, zooals het nationaal-
socialisme ten onzent Mussert
beteekent Md.
Stakingsgolven.
De voornaamste economische ramp,
welke de wereld thans treft, terwijl
ze zich moeizaam uit de crisis om
hoog tracht te richten, zijn de steeds
omvangrijker wordende stakingen en
in Zweden b.v. uitsluitingen.
Het felst woeden deze arbeidsconflic
ten in de Ver. Staten, Engeland en
Frankrijk.
In de Ver. Staten is het aantal
zóó groot, dat er geen overzicht
meer van te verkrijgen is. De film-
artisten hebben hun conflict beëin
digd en ze zijn met de werkgevers
een overeenkomst aangegaan, waarbij
ze zich verplichten om in 10 jaar
geen stakiDg meer te beginneD. Alsof
terzake niet telkens de natuur boven
de leer gaat.
Gevreesd wordt, dat de staking in
de Ameriliaansche staalnij verheid
zich aanmerkelijk zal uitbreiden en
dat nog 158.000 man, o.a. bij de
Betlehem Steel, Nationaal Steel en
Republican Steel het werk zullen
neerleggen.
Pater Hodacewitsch verklaarde,
dat het nauwelijks te gelooven is
hoeveel priesters in Rusland zijn
vermoord. Van de 10.000 priesters
zouden er thans nog slechts enkele
tientallen in leven zijn.
Het geloof der massa is echter
ondanks de geweldige terreur onge
schokt gebleven.
Alcohol en verkeer
in Duitschland.
In verband met het groote aantal
ongelukken tijdens de feestdagen,
heeft de commandant van de S.S.
en rijkspolitie Himmler te Berlijn
besloten, dat een ieder, die een ver
keersongeval veroorzaakt, een bloed
onderzoek moet ondergaan, om te
constateereD, of hij onder invloed van
alcohol heeft gehandeld.
Indien dit het geval is, dan zal
hij in hechtenis worden gehouden,
tot hij voor de rechtbank zal ver
schijnen
In het vervolg zal dronkenschap
achter het stuur en op straat als
misdaad worden beschouwd.
Korte berichten.
Het huwelijk van den Engelschen
ex-koning met mrs. Warfield, eertijds
Mrs. Wilson, zal op 3 Juni a.s. wor
den gesloten te Monts bij Tours, in
Frankrijk. Er zullen geen vooraan
staande personen bij tegenwoordig
zijn.
Koning Christiaan van Denemarken
heeft onder geweldige belangstelling
en sympathie van zgn volk, zijn 25-
jarig regeeringsjubileum gevierd.
Berichten uit Rome bevestigen dat
de gezondheidstoestand van den Paus
andermaal aanleiding geeft tot be
zorgdheid.
Nieuw watervliegtuig
verongelukt.
Bij Antibes, tusschen Cannes en
Nice, is Woensdag een watervlieg
tuig van een nieuw type in zee
gestort.
Drie personen kwamen daarbij om
het leven, terwijl vijf andere ernstige
verwendingen opliepen.
Op vgftig meter hoogte werd een
der motoren door een geweldige
vloedgolf van de door storm opge-
zwiepte zee getroffen. De schok, die
door de watermassa werd veroor
zaakt, was zóó hevig, dat het vlieg
tuig over den kop sloeg en in zee
viel.
Toen de piloot de oorzaak van het
IN ENGELAND staat het even
eens slecht met de rust in de arbeids-
wereld. Het ergste gevaar, dat er
thans dreigt, is een mijnstaking.
Daar de minister van het mijnwezen
er niet in geslaagd is, de mijneige
naren van Nottinghamshire tot een
ontmoeting met de gedelegeerden
van den mijnwerkersbond te bewe
gen, is in een zeker aantal mijnen
tegen 29 Mei de staking aangekon
digd.
Den volgenden Zaterdag zal bij de
andere mijnen de staking op een
termijn van één week worden aan
gekondigd.
Al deze aankondigingen stellen
dus den 29sten Mei, als datum,
waarop de staking zal ingaan, in
het vooruitzicht.
Indien inderdaad deze staking
doorgaat, zouden 100.000arbeidersin
de mijnen van Zuid-Wales erbij be
trokken worden.
Inmiddels zal de minister voor het
mijnwezen, alle pogingen in het
werk stellen, om een dergelijke ont
wikkeling van dit arbeidsconflict te
voorkomen.
IN FRANKRIJK geraakt het
publieke leven door de stakings
koorts geheel ontwricht. De hope-
looze situatie bij den opbouw der
Parijsche Wereldtentoonstelling is
op zich zelf reeds een nationale
schande. Deze dreigt nog grooter
te worden nè, de opening, want on
danks het beroep van de regeering
om althans voorloopig, voor zes
maanden n.l. den arbeidsvrede te
bewaren, breken eiken dag nieuwe
stakingen uit en wordt het meer en
meer waarschijnlijk, dat „ter ge
legenheid van de expositie" het werk
zal worden neergelegd in hotels,
restaurants en café's. Daartoe heeft
de leiding van het syndicaat van
het hotel-, café-en restaurantbedrijf
zich opnieuw „in beginsel" uitge
sproken.
Uit 't Russisch paradijs.
Bijna 10.000 priesters
vermoord.
De katholieke priester Hodace
witsch, die tot pastoor der katho
lieke gemeente in Charbin benoemd
is, heeft een beschrgving gegeven
van zijn ervaringen in Sovjet-Rus
land, waar hij 23 maanden in de
gevangenissen en kerkers der Gepoe
heeft doorgebracht.
Hij vertelt, hoe hij zelf met eigen
oogen had aanschouwd, hoe de bols
jewisten den prelaat Budkewitsch
hebben vermoord.
ongeluk trachtte vast te stellen, deed
zich een ontzettende explosie voor,
tengevolge waarvan hij zelf en de
beide radiotelegrafisten werden ge
dood, terwijl de beide mecaniciens
en de drie passagiers ernstige kwets
uren opliepen.
Het vliegtuig, dat in opdracht van
het Fransche ministerie van lucht
vaart door de Lioret-Olivierfabrieken
gebouwd was voor den Zuid-atlan-
tischen dienst, had een radius van
3.200 kilometer en kon een vier
koppige bemanning, vier passagiers
en een vracht van zeven honderd
kilogram aan boord nemen.
De vier motoren waren elk 880
P.K. sterk en het totale gewicht
van de machine bedroeg acht en
tachtig duizend kilogram. Zij ont
wikkelde een snelheid van drie
honderd veertig kilometer per uur.
Over den bouw van het vliegtuig,
dat geheel van metaal was vervaar
digd, had men vijf jaar gedaan.
Pinkster wel en wee
Het weer op Pinksteren och,
laten we het daar nu maar niet
meer over hebben. Het valt hier
zelden méé, zoo iets. In ieder geval
hebben duizenden ieder op hun wijze
kunnen profiteeren van vrije voor-
zomersche dagen. Natuurlijkstonden
de groote samenkomsten dezen keer
min of meer in het teeken der ko
mende verkiezingen.
De Katholieken hielden te Utrecht
een zeer geslaagden, drukbezochten
Katholiekendag. Deze stond echter
los van de politiek hij was gewgd
aan de gedachte: actie voor God
De N.S.B.-ers hebben in een aan
tal, dat zeer uiteenloopend wordt
geschat, maar in elk geval van be-
teekenis was, hun Hagespraak te
Lunteren genoten; de A.J.C. is samen
geweest.
Daags na Pinksteren, op Volken
bondsdag, werd eveneens in Utrecht
de „Vrouwen Vredesgang" gehouden
een demonstratie, welke van jaar
tot jaar in beteekenis wint.
Pinksterslachtoffers.
Treurig is het feit, dat de Pink-
sterdrukte wederom zooveel slacht
offers heeft gemaakt. De gevallen
zijn te vele om op te noemen.
Wat zal dat weer een lijst worden
dezen zomer!
Ja, als ik maar zeker wist dat die stof en dat model raij
goed zou staan, dan liet ik ook mijn Mantel aai meten.
Zoo denken vele dames.
Als dat het eenige bezwaar is, vraag dan onze stalen ge
rust ter inzage.
Wij kiezen dan samen de stof en model en honderd tegen
een dat Uw hoogste verwachting overtroffen wordt, want
JOH. JEUKEN maakt er meer dan gewoon werk van.
Exclusieve stof en model, vakkundig en zorgvuldig geko
zen voor Uw figuur, en eerste klas afwerking, dat moet
iedereen bewondering afdwingen.
De prijs is niet duurder dan goede confectie, dus....
wanneer mag ik komen
(HET HUIS MET DE TRAPJES)
Telefoon 1G2
RHaHHOBKaHBn
Laai Uw aangiften
behandelen door
Accountantskantoor J. M. A. v.d. Boom
Wal 25 te Eindhoven Telefoon 4532
Spreekuren iederen Zaterdag van 9—12 v.m. in Hotel
„De Zwaan"
van
(achterzaaltje) Tel.
11.
Zomertijd
Eindelijk terwijl we over enkele
weken al weer den langsten dag
zullen hebben is ook ten onzent
heden de zomertijd ingevoerd.
Bouw van boerderijen in
de Wieringermeer.
De directie van den Wieringer-
meerpolder heeft Woensdag aanbe
steed den bouw van 46 boerderijen
in den Wieringermeer in 5 groepen.
Laagste inschrijvers waren groep 1
7 boerderijen H. Evers, Deventer voor
f 95.000; groep 2 8 boerderijen idem
voor 117.800; groep 3, 11 boerderijen
K. Ooms, Bleskensgraaf voor f 1716000
groep 4, 9 boerderijen G. van Noor-
denne, Hoornaar, voor f 135.000;
groep 5, 11 boerderijen J. Geusebroek
Medemblik voor f 174.600.
In totaal 46 boerderijen voor
f 694.000.
De „Honderdduizend".
De „honderdduizend" uit de Ned.
Staatsloterij is gevallen op nr. 13981.
Dit nummer was verkocht ten kan
tore van mej. J. M. Beukers, collec-
trice van de Ned. Staatsloterij, Oost
zeedijk 152 te Rotterdam.
Naar de Msb. verneemt, is het lot
niet in zijn geheel verkocht, doch in
verschillende coupures, nl. in twee
kwartloten en de andere helft in
tientjes en twintigjes. De „gouden
regen" van de loterij komt dus dezen
keer niet op één hoofd neer, doch
druppelt over verscheidene gelukki
gen. Het zijn ook allen geen Rotter
dammers, welke de gelukkigen zijn.
Gedeelten van het lot zijn ook ver
kocht naar Den Haag Utrecht en
IJsselmonde. De laatste twintigjes
werden door de colleetrice eerst in
de afgeloopen week verkocht.
Uitvoer van eieren.
Engeland verleden week
de groote afnemer.
In de week van 11 tot 18 Mei zijn
in ons land voor uitvoer toegelaten
19.702.793 eieren en wel 18.789.413
kippen- en 713.380 eendeneieren.
Hiervan gingen naar Duitschland
4.891.040 kippen- en 272.240 eenden
eieren naar Engeland 12.031.375
kippen- en 434.880 eendeneieren
naar andere landen 2.066.998 kippen
en 6260 eendeneieren.
De trek naar Belgie.
Er wordt beweerd, dat de trek
naar Belgische grensplaatsen door
onze grensbewoners sterk vermin
derd is.
Ten einde de proef op de som te
hebben, werd op Tweeden Pinkster
dag te Weert, een controle gehou
den tusschen 1 en 5 uur in den
namiddag.
In dat tijdsbestek passeerden de
spoorbruggen langs den weg naar
de Zuid-Willemsvaart, alleen in heen
reis richting België 671 rijwielen,
waarbij een aantal tweefietsen, 61
personenauto's met 4 of meer per
sonen en een autobus.
Het is aan te nemen, dat hierme
de 1000 personen vervoerd werden.
Er is natuurlijk niet gerekend, wat
over Strarapoy in de richting
Maeseyck ging. Ook niet wat over
Altweert in de richting Bocholt ging
en ook niet, wat via Hushoven-Budel
reisde en ten slotte niet, wat vóór
één uur en na vijf uur laDgs het
kanaal passeerde, zoodat het aantal,
dat de Belgische grenzen overtrok,
j.l. Maandag alleen voor Weert met
zgn 16.000 inwoners veilig gesteld
mag worden op 1500 aankomende
jongens en meisjes en volwassenen.
Nu .was in Hamont dien dag wel
feest ter gelegenheid van het zilve
ren ambstjubilé van burgemeester
L. Keunen. Maar of het met een der
vele Hamontsche kermissen veel
minder zal zijn durven we betwg-
felen.
Wat schade toch voor onze nering
doenden
Noodige en nuttige
overbemesting.
Na een winter en een voorjaar
zooals wij nu achter den rug hebben,
is het zaak om met alle mogelijke
middelen, de schade, die zoo'n voor
jaar na zoo'n winter aan de bodem
en dus aan de gewassen berokkende,
zooveel mogelijk te verhelpen.
Wat de teloor gegane planten
voedingsbestanddelen aangaat, is het
vooral de stikstofvoorraad van de
bodem, die op een zware proef is
gesteld en door de overvloedige re
gens, bij zoo goed als stilstaande
trroei, voor de plantenwortels is ver
loren gegaan.
Nu de groei weer begint en, naar
het zich laat aanzien, bij wat gunstig
weer krachtig zal trachten de ver
loren tijd weer in te halen, is het
voor een goede groei om tot een
goede oogst te komen noodig, om de
noodzakelijke stikstof aan te voeren
door het toepassen van een overbe
mesting.
Men moet niet vergeten, dat veel
akkerbouwgewassen in de eerste
groeimaanden van het jaar vrij veel
stikstof tot zich nemen. En als die
door de overvloedige regens buiten
het bereik van de plantenwortels is
gekomen, moet dit stikstofgebrek de
komende oogst sterk in ongunstigen
zin beïnvloeden.
Daar heeft men de suikerbieten en
in sterker mate nog de voederbieten,
die vooral in de eerste groeitijd veel
stikstof vragen. Zomergranen nemen
juist in Mei en in Juni het grootste
deel van de in het geheel noodige
stikstof op. Late aardappelen hebben
ook in dezen tijd meer stikstof noo
dig dan in latere groeiperiodes.
Wil men de beslist noodige en
hoogstwaarschijnlijk voor een goed
deel verloren gegane hoeveelheid
stikstof door een overbemesting
geven, wat zooalc we zeiden beslist
is aan te raden, dan moet natuurlgk
gegeven worden een snelwerkende
stikstofmeststof.
Het komt ons voor, dat kalksal-
peter daarvoor de aangewezen mest
stof is. Deze werkt srel zonder dat
nog van drijven behoeft te worden
gesproken.
Vooral achten wij het thans van
groote beteekenis, na de zeer sterke
regenval, dat Je kalksalpeter een
zeer gunstigen invloed hec-ft op de
structuur van den grond, daar het
't dichtslibben tegengaat. Men zal
straks bij het rooien van suiker- of
voederbieten daar de prettige ge
volgen van merken.
Maar ook in den groeitijd is een
goede structuur van den grond van
veel beteekenis voor het flink gedijen
van de planten, welke deze dan ook
mogen zijn.
VENRAY, 22 Mei 1937.
Luxor Theater.
In het programma van deze week
vertoont Luxor het populaire twee
tal „Watt en Half Watt" in een
oergeestige lachverwekkende film,
waarin zij als circusgasten optreden.
Hierdoor moeten z\j tegen hun wil
met een olifant optreden.
Zij doen weder hun intrede als
twee landloopers, die zich als blinde
passagiers aan boord van een schip
hebben begeven, door een dol-ko-
mische samenloop van omstandig
heden in een circus terecht komen,
waar de eene domme streek de
andere opvolgt.
Wij zullen echter van deze lach-
schlager niet veel verklappen, over
tuigt als wij zijn, dat dit wel zal
worden gewaardeerd, daar Watt en
Half Watt u daar borg voor staan
en hier voldoende bekend zijn.
Als tweede hoofdnummer „D