TWEEDE BLAD VAN PEEL EN MAAS Hoedji Maison Ambi irosius Voor St. Nicolaas Een goede VULPEN nieuw lie 4j. Camps, Jjcdaqetie Nuffige Sf. Nicolaas- geschenken SPEELGOEDEREN Maatregelen tegen exploitatie van jeugdige werkkrachten Ons weekpraatje. Mooie sorfeering Mutsen. Sjaals GERO-arfilcelen In Daalderop-Tin GODAL en VERTO- HOUTWAREN Lederwaren en Luxe artikelen is steeds een welkom cadeau. de „Pocket IQaamatic' Parker en Swan VULPENNEN Krakelingen. Zaterdag 28 November 1936 Zeven en vijftigste Jaargang No 48 Hooge Raad van Arbeid voor wettelijke regeling. We herinneren allereerst even aan enkele feiten. Het zal ruim een half jaar geleden zijn, toen er in het Zui den van ons land een arbeids conflict dreigde in een groote onderneming, waar zoo goed als het geheele volwassen personeel door jongens en meisjes was vervangen, welke jeugdige ar beidskrachten met een grijpstui- ver werden beloond en in staat waren om daarvoor dezelfde arbeidsprestaties te leveren, dank zij de bedrijfsmechanisatie, als het vroegere volwassen personeel. De concurrentiestrijd tusschen de ondernemingen A. en B. werd aldus met zeer ongelijke wape nen gevoerd. Onderneming A kon zelfs niet meer prodixeeren tegen den prijs, waarvoor onder neming B. gelijkwaardige artike len vermocht te leveren. Het is duidelijk, waarop deze strijd moest uitloopen. Wilde onderneming A. zich niet tot ondergang zien gedoemd, dan moest ook zij het volwassen personeel door jeugdige arbeids krachten vervangen. Uit sociale overwegingen zag de directie van A. tegen zulken maatregel op. Zij wilden dan liever besluiten tot een loonsver laging, welke niet verder zou gaan dan de verzekering van de bestaansmogelijkheid der onder neming zulks vereischte. De arbeidersorganisaties echter wezen deze loonsverlaging af, maar verklaarden zich bereid om mede aandrang op de regeering uit te oefenen, opdat concurren tie door het gebruik van goed koope, jeugdige arbeidskrachten, voor de toekomst zou worden uitgeschakeld. Zóó kwam de zaak in hoogste instantie aan de orde. De minister van sociale zaken beloofde een spoedig advies ter zake van den Hoogen Raad van Arbeid te zullen bevorderen. Men zal begrijpen, dat deze aangelegenheid van ontzaglijk veel grooter beteekenis is dan uit het conflict tusschen de beide bovenbedoelde concurrenten al léén, geconcludeerd zou kunnen worden. Over heel de linie van het economische leven is de strijd fel en verwoed. De nog immer voortschrijdende bedrijfsmecha nisatie stelt de productiemoge lijkheden meer en meer onaf hankelijk van leeftijd en ook bekwaamheid van den arbeider. Hoofdfactor is de goedkoopte der arbeidskrachten geworden en de tijdsomstandigheden brengen het mee, dat die goedkoope krachten zich als jeugdige werk- loozen in overgroote getale op de arbeidsmarkt presenteeren. Indien hier niet van bovenaf wordt geordend, zal het werk- loozenleger meer en meer uit volwassenen gaan bestaan, met als gevolg, een algemeen lager volksinkomen, dus vermindering van koopkracht en meerdere werkloosheid. Déze vicieuze cirkel moet worden gebroken. De Hooge Raad van Arbeid heeft thans zijn advies vastge steld met betrekking tot het vraagstuk der vervanging van de volwassen arbeidskrachten door jeugdigen, hetwelk door den minister van Sociale Zaken bij den Raad aanhangig gemaakt was. De Raad heeft zich met groote meerderheid (34 tegen 9 stemmen) uitgesproken voor het treffen van een wettelijke regeling, waarbij de overheid de bevoegdheid ver leend wordt t.a.v. de getalsver houding bij algemeenen maat regel van bestuur bepaalde re gelingen te treffen. De meerderheid der voorstan ders van een wettelijke regeling (22 leden) wil de bevoegdheid der overheid tot ingrijpen niet afhankelijk stellen van het initia tief van het bedrijf. Aan het advies is een ontwerp voor een „arbeidersgetal-verhou dingswet", met toelichting toe gevoegd, terwijl een uitvoerig rapport der arbeidsinspectie met enkele andere nota's bij de bij lagen is gevoegd. De spoed, welke voor het verkrijgen van het bovengenoem de advies is betracht, doet ons de hoop koesteren, dat de re geering met voortvarendheid een wettelijke beslissing zal bevor deren. We hopen slechts, dat de re geering voor de wet een mooiere Nederlandsche benaming zal weten te vinden dan die van „Arbeidersgetal-verhoudingswet", blijkbaar een vinding van den Hoogen Raad van Arbeid Met de feitelijke strekking van het advies kunnen we ons zeer goed vereenigen. Het is zeer zeker waar, dat het bedrijfsleven er weer méér door aan banden wordt gelegd, maar sommige banden zijn noodig om datgene wat nog overeind slaat, samen te houden.' in een tijd van volkomen disorde kan men zonder ordening de welvaart onmogelijk meer achterhalen. Md, Militairistische dwaas heden. De militaire kastegeest heeft weer kans gezien, om zich be lachelijk te maken en om de antipathie van ons volk tegen het militairisme nog te doen toe nemen. Een soldaat was niet onmid dellijk in de houding gaan staan voor een officier in burger, dien hij niet kende en die weigerde zich als officier te legitimeeren. De krijgsraad te 's Bosch sprak het onbegrijpelijke en met elk rechtsgevoel strijdende vonnis uit: 14 dagen gevangenisstraf voor dezen soldaat 1 Het blijkt uit tal van protesten in verschillende bladen, dat dit vonnis in breede kringen van ons volk groote verontwaardiging heeft gewekt. Ook de Christ. Hist. Neder lander, een blad zeker wel vrij van anti-militairistische smetten, schrijft over dit geval het vol gende „Aannemende dat de milicien inderdaad den officier uit den dienst niet kende, is een dergelijk vonnis voor een normaal denkend mensch toch eigenlijk volkomen onbegrijpelijk. Wij willen onmiddellijk aan nemen, dat formeel alles juist is behandeld, maar dan wordt het toch hoog tijd, dat de basis, waarop zulk een vonnis thans nog blijkt te kunnen rusten, fun damenteel wordt gewijzigd. Voor populariseering van de instituten van leger en vloot in dezen tijd dubbel gewenschi schijnt ons dat onafwijsbare voorwaarde". We zijn het met dat oordeel gloeiend eens en wij hopen, dat straks bij de Defensie-begrooting dergelijke dwaasheden van een militaire kaste, die ver buiten het werkelijke leven staat, radi caal zullen worden opgeruimd. WANNEER HET HERINNERINGS VERMOGEN NÓÓIT FAALT De mensch is geneigd om tegen over plichten een overwaarde toe te kennen aan rechten. DE LES VAN EEN FILOSOOF. Voor de Rotterdamsche rechtbank stond de vorige week een filosoof terecht, die zich Ahasverus II noemt, dus opvolger van den legendarischen Wandelenden Jood, die als levens behoefte nog slechts de vrijheid kent om, alléén met zijn gedachten en overpeinzingen, te mogen dwalen door bosch en hei en langs de wei den. Men zou vrede kunnen hebben met de wandellusten van dezen filosoof zooals we immers óók geen aanstoot nemen aan de eigen aardigheden van onze vier-dagen- tippelaars wanneer Ahasverus II by den aanvang van zijn wandeling niet een flinken greep zou hebben gedaan in een overheidskas en wel tot een bedrag van f 25.000. Weliswaar herinnert de filosoof i zich daarvan niets, maar anderen herinnerden het zich des te beter. Het schgnt een filosofische eigen- GROOTE STRAAT Iedere dame is altijd verrast met een 286 gekocht bij MAISON AMBROSIUS. Hier vindt U altijd keus. Prijzen uiterst laag. Altijd welkom met St. Nicolaas is een heerlijke II. Eau de Cologne ol Parfum Uitsluitend 4711 van De zaak voor Dames met smaak. ontvingen wij een ruime sorteering Poppen, Fornuisjes, Serviesjes, Fietsen, Autopeds op luchtbanden, enz. zijn nuttige en practische ge schenken in Cassettes, lepels, vorken, tafel- en fruitmesjes, thee- en suikerlepeltjes, servet ringen, standaards enz. brengen wij het neusje van den zalm. Vazen, Rookstellen, Schemerlampen, enz. Kleinmeubelen, Parapluiebakken, Kapstokken. Couranten- en Borstel hangers. chique Damestasschen, Sigarenkokers, Portefeuilles, Acten- tasschen, Photo-albums, Zaktoilettes, Armbanden, Heeren- on Dames- Polshorloges verchroomd Ringen, Colliers, Vulpenhouders vanaf f 1.95, Odeurs 4711 en Boldoot, Parfums en Zeepen. GEEN PRIJSVERHOOCING Bezoekt ons magazijn. Ziet etalages. MCiaessens Telefoon 44. 2146 Kent U reeds het nieuwste Parker product mei 102 nieer inktvoorraad en door zichtig reservoir. Deze vulpennen zijn on breekbaar en worden 25 jaar gegarandeerd. U vindt bij ons de compl. collectie reeds vanaf f 3.75. Wij hebben een pen voor elke hand 1 Zie de Etalage 1 schap te zijn om de onaangename dingen uit het leven te vergeten en daaruit slechts te onthouden „wat profgtelijk is om het te onthouden." Ahasverus H beweerde een hiaat in zijn herinnering te hebben. Hij wist, wat hij héél vroeger had gedaan. Hij wist b.v. nog, dat hij in 1903 een der leiders van de spoorwegstaking was geweest en een oogenblik bij ontstentenis van den heer Oudegeest zelfs „de" leider. Maar dat hij later in Rotterdam als administrateur bg den Geneeskundigen dienst een greep ad een kwart ton in de gemeentekas had gedaan, neen, daarvan was hij zich niets meer bewust, al. wilde hij dit feit wel erkennen op gezag der verklaringen van achtens waardige lieden, die voor de recht bank hun getuigenis aflegden. Klinkt dat alles niet écht filosofisch? Wat hij had misdaan, moest hij bedreven hebben in een toestand van afwezigheid van zijn eigen persoon lijkheid. Natuurlijk slikten de psy chiaters deze voorstelling van zaken. Ze namen aan, dat de man niet simuleerde. Een oogenblik later echter bleek op een ènder punt zijn herinnerings vermogen weer zéér scherp. Toen ging het niet om een last, maar om een lust. Dezelfde filosoof, die zich onmogelijk kon herinneren, dat hij eens hoofdcommies was van de gemeente Rotterdam, als hoedanig hij zich aan frauduleuze handelingen had schuldig gemaakt, wist plotseling zeer positief, dat hij „recht" had op pensioen, wanneer hij dan, blgkens de verklaringen van achtenswaardige lieden, inderdaad de bedoelde functie bij de gemeente had bekleed. En die f 25.000 dan vroeg de president. Moet de gemeente die niet terug hebben Ik weet niet, antwoordde de verdachte, in hoeverre de gemeente het.... recht heeft, mijn pensioen te korten. De president toonde zich terecht verontwaardigd over een dergelijke mentaliteit. TELEFOON 52 De meeste menschen zijn gelukkig minder filosoof in den slechten zin, dan deze Ahasverus H. Maar een ietsje van diens filosofie schgnt toch in elke menschenziel omsloten te liggen en met dat ietsje hebben we permanent te strgden. We erkennen in de samenleving van elkander rechten en plichten, maar we zijn geneigd om een eigen verzaking van plichten minder te tellen dan elk echt of vermeend tekort, ons in onze rechten aangedaan. Ahasverus H is een scherp voor beeld van een en ander. Als ambte naar verwaarloosde hij zijn plichten schromelijk door te fraudeeren. Toen hij uit vrees voor ontdekking vluchtte, graaide hij nog een groote som vaD de gemeente weg en stuurde hij daarvan f 4000 aan zgn stiefdochter. Ze kon dat geld gerust aannemen, schreef hij, daar het was te beschou wen als toeëigening van datgene, wat men hem den trouwen werker! door een te gering salaris had onthouden. Voor de rechtbank kwam vast te staan, dat zijn salaris f 5200 had bedragen, d.i. 100 gulden per week Enfin, de man gapte op een reuze manier en beroept zich thans op zijn „recht" op pensioen Een dergelijke filosofie is afschuwe lijk. We hebben in de samenleving inderdaad allen onze rechten en plichten. Het een hangt samen met het ander. Maar vóórop staat altijd de plicht; recht is aan den plicht ontleend. D.w.z.moraliter ontstaan de rechten pas als we onzen plicht hebben vervuld. Vervuld voor de volle 100 procent. Lage methoden. In den politieken strijd is men over 't algemeen nooit zoo heel kies keurig geweest in de strgdmethoden. Wat echter thans op dit gebied van de zijde van de N.S.B. vertoond wordt, is zoo minderwaardig, is zoo minder waardig, dat dit alleen al voldoende is, om deze partij, die zich aandient als de strijdster voor de geestelijke verheffing des volks, te veroordeelen. Het peil van den politieken strijd wordt er nog steeds lager. Zooals men weet, verscheen er eenige weken geleden een brochure van een der leiders der N.S.B. zekeren heer Wessels, waarin onthuld werd, hoe weinig belangeloos Ir. Mussert en andere kopstukken de Nat. Soc. Beweging dienden. Eerst heeft men getracht deze brochure dood te zwijgen, en toen dit niet ging, heeft men den schrijver zooveel mogelijk persoonlijk trachten te treffen. Hoe ver men op deze wijze afzakt, illustreert een thans kennelijk onder de auspiciën van de N.S.B. ver schenen brochure, van de hand van de gescheiden echtgenoote van den heer Wessels, die geen poging doet om de onthullingen van haar man te weerleggen, maar die tracht de N.S.B. te redden, door onthullingen omtrent particuliere huwelijksver houdingen tusschen haar en haar vroegeren man, met het doel, den aanklager van de N.S.B. het moreele recht te ontzeggen als beschuldiger van Ir. Mussert en de zijnen, wegens het uitoefenen van immoreele prac- tgken, op te treden. De brochure is zuiver uitgevoerd als die van den heer Wessels en wekt den indruk, daarvan een ver volg te zijn! De N.S.B. vonnist zich door zulke methode in de oogen van ieder wel denkende en fatsoenlijk mensch. Zij vertoont hier in den politieken strijd het hoogste, wat ooit in Neder land is meegemaakt. IJS EN TROPENZON. Als we de menschelijke vindingen in goeden zin gebruiken, dan kunnen ze toch zoo doelmatig en schoon zijn. Niet de voortschrijding van de tech niek is een gevaar, maar het mis bruik, dat we er dikwijls van maken. Vele vindingen, zijn er in haar we zen opgericht om de afstanden tus schen menschen te verkleinen, toch vaak worden ze aangewend om de eeuwigheid tusschen ons te doen gapen De radio b.v. wordt gebezigd voor oorlogsdoeleinden, dus voor vernie tiging. Oók echter om hulp te ont bieden, als menschen te land of ter zee in nood verkeeren. Van een schoone symboliek is de toepassing, welke men naar we in het Hbld. lezen ter gelegenheid van heta.s. vorstenhuwelijk aan de radio wil ver- leenen. Een Javaansche vorstendochter, kind van Z. H. Mangkoenegoro, zal de serimpi dansen voor onze Ko ninklijke familie met gamelanmuziek, uitgezonden uit het paleis haars va ders in Solo, als begeleiding. Hier, op een kouden Januaridag in het Noorden, de dans, ginds in de scha duw van een warmen paleishof de begeleiding. Een vorstendochter uit onze In dische gewesten, dansend voor de vorstin van het moederland, begeleid door de verre koperen stem van tro pisch Nederland over zee. Op een en hetzelfde oogenblik zal Indië zich daar en hier uiten in een zelfde schoon en gewijd gebaar, dat in dezen vorm de verbondenheid tusschen moeder land en de overzeesche gewesten in de verre tropen in voorname harmo nie bevestigt. ERGER DAN KÖPENICK. De heele wereld heef t indertijd ge lachen om de escapade van den Duit- schen schoenmaker van Köpenick, die zich een kapiteinsuniform had aangetrokken en toen speculeeren- de op het ingeboren respect van Duitschers voor uniformdragers een paar soldaten aanhield, hen op- commandeerende om hem te bege leiden om de kas met overheidsgel den in beslag te nemen. De oplich ting lukte uitstekend. Ik zei: daar is over de heele we reld om gelachen en in ons land niet het minst. Thans echter hebben de Duitschers reden om óns uit te lachen. Méér reden dan wij ooit kunnen hebben doen gelden. Een Duitscher moge in de houding vliegen en gehoorzaam heid betoonen, als een officier in uniform deze gelast, met onze soldaten is het zoover, dat ze moe ten gehoorzamen aan- en zich in de houding hebben te stellen voor eiken willekeurigen burger, die verklaart of voorgeeft officier te zijn. Een soldaat, die in zoo'n geval een legitimatie van den burger-officier had geeischt, is tot de hoogste mili taire rechtsinstantie veroordeeld. We moeten maar wat minder gaan lachen om anderen; er is over ons zelf genoeg te huilen. DAT VOERT TOT OORLOG. Onlangs is in Italië het feit her dacht, dat een jaar geleden de sanc ties tegen Italië in werking traden. Aan den voorgevel van de stadhui zen in alle gemeenten werd een ge denkplaat aangebracht. Een stilte van drie minuten werd in acht ge nomen. De eerste pagina der bladen was aan den verjaardag der „onrecht matige sancties" gewijd. Mussolini houdt zoo nu en dan een „groote rede" om te getuigen van den Italiaanschen vredeswil. Woorden Uit woorden kan echter geen vrede komen. Die moet worden geboren uit de liefde. De liefde echter wordt niet meer gepredikt, althans niet van de zijde der regeeringen. In Italië niet en veelal helaas ook elders niet. Wat onderhouden wordt, dat is de haat. Wg zullen er hier thans niet meer over twisten, of de sancties tegen Italië rechtvaardig waren of niet. De sancties hooren in elk ge val tot het verleden. In Italië dient het verleden om het niet te vergeten: op het verleden wordt aldus de oor log van de toekomst gebouwd. Men ziet het elders. Liefde heet laf, haat is kracht. Daarom wordt de haat gevoed van volk tegen volk, van groep tot groep. Eéns dienden de martelaren uit het verleden om de liefde te doen heerschen in heden en toekomst. De gedachtenis aan martelaren van den modernen tijd wordt levendig gehouden omwille van den haat. MattcottiHorst WesselSalen- gro SAMEN UIT, SA MEN IN HET ZIEKENHUIS. Er is al eens een aansporing uit gegaan aan de pers om regelmatig in een rubriek alle voorkomende ernstige verkeersongevallen samen te vatten. Ter afschrikking. Men be weert echter, dat 'n mensch zelfs aan hangen went. Zou hg zich dan laten afschrikken door periodiek ge plaatste lgstjes van verkeersonge lukken Bovendien, menschen, die een men taliteit hebben, waardoor ze toegan kelijk zgn voor goede lessen, passen wel op, als ze den weg gebruiken. De anderen zal men daartoe nooit brengen. Tenzij de straf rechter ze doet afschrikken, maar ten onzent laat men beschonkenen in vrijheid die hun medemenschen door hun gevaar lijk gerij het leven benamen, Pas maanden later valt het clemente vonnis, waarbij ze voor „ten hoogste een jaar" het recht van het besturen van een auto wordt ontzegd-

Peel en Maas | 1936 | | pagina 5