TWEEDE BLAD VAN PEEL EN MAAS
Hoedji
Maison Ambi
irosius
Voor St. Nicolaas
Een goede VULPEN
nieuw
lie
4j. Camps, Jjcdaqetie
Nuffige Sf. Nicolaas-
geschenken
SPEELGOEDEREN
Maatregelen tegen exploitatie van
jeugdige werkkrachten
Ons weekpraatje.
Mooie sorfeering Mutsen. Sjaals
GERO-arfilcelen
In Daalderop-Tin
GODAL en
VERTO-
HOUTWAREN
Lederwaren en Luxe artikelen
is steeds een welkom cadeau.
de „Pocket IQaamatic'
Parker en Swan
VULPENNEN
Krakelingen.
Zaterdag 28 November 1936
Zeven en vijftigste Jaargang No 48
Hooge Raad van Arbeid voor wettelijke regeling.
We herinneren allereerst even
aan enkele feiten.
Het zal ruim een half jaar
geleden zijn, toen er in het Zui
den van ons land een arbeids
conflict dreigde in een groote
onderneming, waar zoo goed als
het geheele volwassen personeel
door jongens en meisjes was
vervangen, welke jeugdige ar
beidskrachten met een grijpstui-
ver werden beloond en in staat
waren om daarvoor dezelfde
arbeidsprestaties te leveren, dank
zij de bedrijfsmechanisatie, als
het vroegere volwassen personeel.
De concurrentiestrijd tusschen
de ondernemingen A. en B. werd
aldus met zeer ongelijke wape
nen gevoerd. Onderneming A
kon zelfs niet meer prodixeeren
tegen den prijs, waarvoor onder
neming B. gelijkwaardige artike
len vermocht te leveren.
Het is duidelijk, waarop deze
strijd moest uitloopen.
Wilde onderneming A. zich
niet tot ondergang zien gedoemd,
dan moest ook zij het volwassen
personeel door jeugdige arbeids
krachten vervangen.
Uit sociale overwegingen zag
de directie van A. tegen zulken
maatregel op. Zij wilden dan
liever besluiten tot een loonsver
laging, welke niet verder zou
gaan dan de verzekering van de
bestaansmogelijkheid der onder
neming zulks vereischte.
De arbeidersorganisaties echter
wezen deze loonsverlaging af,
maar verklaarden zich bereid om
mede aandrang op de regeering
uit te oefenen, opdat concurren
tie door het gebruik van goed
koope, jeugdige arbeidskrachten,
voor de toekomst zou worden
uitgeschakeld.
Zóó kwam de zaak in hoogste
instantie aan de orde.
De minister van sociale zaken
beloofde een spoedig advies ter
zake van den Hoogen Raad van
Arbeid te zullen bevorderen.
Men zal begrijpen, dat deze
aangelegenheid van ontzaglijk
veel grooter beteekenis is dan
uit het conflict tusschen de beide
bovenbedoelde concurrenten al
léén, geconcludeerd zou kunnen
worden.
Over heel de linie van het
economische leven is de strijd
fel en verwoed. De nog immer
voortschrijdende bedrijfsmecha
nisatie stelt de productiemoge
lijkheden meer en meer onaf
hankelijk van leeftijd en ook
bekwaamheid van den arbeider.
Hoofdfactor is de goedkoopte
der arbeidskrachten geworden en
de tijdsomstandigheden brengen
het mee, dat die goedkoope
krachten zich als jeugdige werk-
loozen in overgroote getale op
de arbeidsmarkt presenteeren.
Indien hier niet van bovenaf
wordt geordend, zal het werk-
loozenleger meer en meer uit
volwassenen gaan bestaan, met
als gevolg, een algemeen lager
volksinkomen, dus vermindering
van koopkracht en meerdere
werkloosheid.
Déze vicieuze cirkel moet
worden gebroken.
De Hooge Raad van Arbeid
heeft thans zijn advies vastge
steld met betrekking tot het
vraagstuk der vervanging van
de volwassen arbeidskrachten
door jeugdigen, hetwelk door den
minister van Sociale Zaken bij
den Raad aanhangig gemaakt
was.
De Raad heeft zich met groote
meerderheid (34 tegen 9 stemmen)
uitgesproken voor het treffen van
een wettelijke regeling, waarbij
de overheid de bevoegdheid ver
leend wordt t.a.v. de getalsver
houding bij algemeenen maat
regel van bestuur bepaalde re
gelingen te treffen.
De meerderheid der voorstan
ders van een wettelijke regeling
(22 leden) wil de bevoegdheid
der overheid tot ingrijpen niet
afhankelijk stellen van het initia
tief van het bedrijf.
Aan het advies is een ontwerp
voor een „arbeidersgetal-verhou
dingswet", met toelichting toe
gevoegd, terwijl een uitvoerig
rapport der arbeidsinspectie met
enkele andere nota's bij de bij
lagen is gevoegd.
De spoed, welke voor het
verkrijgen van het bovengenoem
de advies is betracht, doet ons
de hoop koesteren, dat de re
geering met voortvarendheid een
wettelijke beslissing zal bevor
deren.
We hopen slechts, dat de re
geering voor de wet een mooiere
Nederlandsche benaming zal
weten te vinden dan die van
„Arbeidersgetal-verhoudingswet",
blijkbaar een vinding van den
Hoogen Raad van Arbeid
Met de feitelijke strekking van
het advies kunnen we ons zeer
goed vereenigen. Het is zeer
zeker waar, dat het bedrijfsleven
er weer méér door aan banden
wordt gelegd, maar sommige
banden zijn noodig om datgene
wat nog overeind slaat, samen
te houden.'
in een tijd van volkomen
disorde kan men zonder ordening
de welvaart onmogelijk meer
achterhalen. Md,
Militairistische dwaas
heden.
De militaire kastegeest heeft
weer kans gezien, om zich be
lachelijk te maken en om de
antipathie van ons volk tegen het
militairisme nog te doen toe
nemen.
Een soldaat was niet onmid
dellijk in de houding gaan staan
voor een officier in burger, dien
hij niet kende en die weigerde
zich als officier te legitimeeren.
De krijgsraad te 's Bosch sprak
het onbegrijpelijke en met elk
rechtsgevoel strijdende vonnis uit:
14 dagen gevangenisstraf voor
dezen soldaat 1
Het blijkt uit tal van protesten
in verschillende bladen, dat dit
vonnis in breede kringen van
ons volk groote verontwaardiging
heeft gewekt.
Ook de Christ. Hist. Neder
lander, een blad zeker wel vrij
van anti-militairistische smetten,
schrijft over dit geval het vol
gende
„Aannemende dat de milicien
inderdaad den officier uit den
dienst niet kende, is een dergelijk
vonnis voor een normaal denkend
mensch toch eigenlijk volkomen
onbegrijpelijk.
Wij willen onmiddellijk aan
nemen, dat formeel alles juist is
behandeld, maar dan wordt het
toch hoog tijd, dat de basis,
waarop zulk een vonnis thans
nog blijkt te kunnen rusten, fun
damenteel wordt gewijzigd.
Voor populariseering van de
instituten van leger en vloot
in dezen tijd dubbel gewenschi
schijnt ons dat onafwijsbare
voorwaarde".
We zijn het met dat oordeel
gloeiend eens en wij hopen, dat
straks bij de Defensie-begrooting
dergelijke dwaasheden van een
militaire kaste, die ver buiten
het werkelijke leven staat, radi
caal zullen worden opgeruimd.
WANNEER HET HERINNERINGS
VERMOGEN NÓÓIT FAALT
De mensch is geneigd om tegen
over plichten een overwaarde
toe te kennen aan rechten.
DE LES VAN EEN FILOSOOF.
Voor de Rotterdamsche rechtbank
stond de vorige week een filosoof
terecht, die zich Ahasverus II noemt,
dus opvolger van den legendarischen
Wandelenden Jood, die als levens
behoefte nog slechts de vrijheid kent
om, alléén met zijn gedachten en
overpeinzingen, te mogen dwalen
door bosch en hei en langs de wei
den. Men zou vrede kunnen hebben
met de wandellusten van dezen
filosoof zooals we immers óók
geen aanstoot nemen aan de eigen
aardigheden van onze vier-dagen-
tippelaars wanneer Ahasverus II
by den aanvang van zijn wandeling
niet een flinken greep zou hebben
gedaan in een overheidskas en wel
tot een bedrag van f 25.000.
Weliswaar herinnert de filosoof i
zich daarvan niets, maar anderen
herinnerden het zich des te beter.
Het schgnt een filosofische eigen- GROOTE STRAAT
Iedere dame is altijd verrast met een
286
gekocht bij MAISON AMBROSIUS.
Hier vindt U altijd keus.
Prijzen uiterst laag.
Altijd welkom met St. Nicolaas is een
heerlijke II. Eau de Cologne ol Parfum
Uitsluitend 4711 van
De zaak voor Dames met smaak.
ontvingen wij een ruime sorteering
Poppen, Fornuisjes, Serviesjes, Fietsen, Autopeds op
luchtbanden, enz.
zijn nuttige en practische ge
schenken in Cassettes, lepels,
vorken, tafel- en fruitmesjes,
thee- en suikerlepeltjes, servet
ringen, standaards enz.
brengen wij het neusje
van den zalm.
Vazen, Rookstellen,
Schemerlampen, enz.
Kleinmeubelen, Parapluiebakken,
Kapstokken. Couranten- en Borstel
hangers.
chique Damestasschen, Sigarenkokers, Portefeuilles, Acten-
tasschen, Photo-albums, Zaktoilettes, Armbanden,
Heeren- on Dames- Polshorloges verchroomd
Ringen, Colliers, Vulpenhouders vanaf f 1.95,
Odeurs 4711 en Boldoot, Parfums en Zeepen.
GEEN PRIJSVERHOOCING
Bezoekt ons magazijn. Ziet etalages.
MCiaessens
Telefoon 44.
2146
Kent U reeds het nieuwste Parker product
mei 102 nieer inktvoorraad en door
zichtig reservoir. Deze vulpennen zijn on
breekbaar en worden 25 jaar gegarandeerd.
U vindt bij ons de compl. collectie
reeds vanaf f 3.75.
Wij hebben een pen voor elke hand 1
Zie de Etalage 1
schap te zijn om de onaangename
dingen uit het leven te vergeten en
daaruit slechts te onthouden „wat
profgtelijk is om het te onthouden."
Ahasverus H beweerde een hiaat
in zijn herinnering te hebben. Hij
wist, wat hij héél vroeger had gedaan.
Hij wist b.v. nog, dat hij in 1903 een
der leiders van de spoorwegstaking
was geweest en een oogenblik bij
ontstentenis van den heer Oudegeest
zelfs „de" leider. Maar dat hij later
in Rotterdam als administrateur bg
den Geneeskundigen dienst een greep
ad een kwart ton in de gemeentekas
had gedaan, neen, daarvan was
hij zich niets meer bewust, al.
wilde hij dit feit wel erkennen op
gezag der verklaringen van achtens
waardige lieden, die voor de recht
bank hun getuigenis aflegden.
Klinkt dat alles niet écht filosofisch?
Wat hij had misdaan, moest hij
bedreven hebben in een toestand van
afwezigheid van zijn eigen persoon
lijkheid. Natuurlijk slikten de psy
chiaters deze voorstelling van zaken.
Ze namen aan, dat de man niet
simuleerde.
Een oogenblik later echter bleek
op een ènder punt zijn herinnerings
vermogen weer zéér scherp. Toen
ging het niet om een last, maar
om een lust. Dezelfde filosoof, die
zich onmogelijk kon herinneren, dat
hij eens hoofdcommies was van de
gemeente Rotterdam, als hoedanig
hij zich aan frauduleuze handelingen
had schuldig gemaakt, wist plotseling
zeer positief, dat hij „recht" had op
pensioen, wanneer hij dan, blgkens
de verklaringen van achtenswaardige
lieden, inderdaad de bedoelde functie
bij de gemeente had bekleed.
En die f 25.000 dan vroeg de
president. Moet de gemeente die niet
terug hebben
Ik weet niet, antwoordde de
verdachte, in hoeverre de gemeente
het.... recht heeft, mijn pensioen te
korten.
De president toonde zich terecht
verontwaardigd over een dergelijke
mentaliteit.
TELEFOON 52
De meeste menschen zijn gelukkig
minder filosoof in den slechten zin,
dan deze Ahasverus H. Maar een
ietsje van diens filosofie schgnt toch
in elke menschenziel omsloten te
liggen en met dat ietsje hebben we
permanent te strgden. We erkennen
in de samenleving van elkander
rechten en plichten, maar we zijn
geneigd om een eigen verzaking van
plichten minder te tellen dan elk
echt of vermeend tekort, ons in onze
rechten aangedaan.
Ahasverus H is een scherp voor
beeld van een en ander. Als ambte
naar verwaarloosde hij zijn plichten
schromelijk door te fraudeeren. Toen
hij uit vrees voor ontdekking vluchtte,
graaide hij nog een groote som vaD
de gemeente weg en stuurde hij
daarvan f 4000 aan zgn stiefdochter.
Ze kon dat geld gerust aannemen,
schreef hij, daar het was te beschou
wen als toeëigening van datgene,
wat men hem den trouwen werker!
door een te gering salaris had
onthouden.
Voor de rechtbank kwam vast te
staan, dat zijn salaris f 5200 had
bedragen, d.i. 100 gulden per week
Enfin, de man gapte op een reuze
manier en beroept zich thans op
zijn „recht" op pensioen
Een dergelijke filosofie is afschuwe
lijk.
We hebben in de samenleving
inderdaad allen onze rechten en
plichten. Het een hangt samen met
het ander. Maar vóórop staat altijd
de plicht; recht is aan den plicht
ontleend. D.w.z.moraliter ontstaan
de rechten pas als we onzen plicht
hebben vervuld.
Vervuld voor de volle 100 procent.
Lage methoden.
In den politieken strijd is men
over 't algemeen nooit zoo heel kies
keurig geweest in de strgdmethoden.
Wat echter thans op dit gebied van
de zijde van de N.S.B. vertoond wordt,
is zoo minderwaardig, is zoo minder
waardig, dat dit alleen al voldoende
is, om deze partij, die zich aandient
als de strijdster voor de geestelijke
verheffing des volks, te veroordeelen.
Het peil van den politieken strijd
wordt er nog steeds lager.
Zooals men weet, verscheen er
eenige weken geleden een brochure
van een der leiders der N.S.B. zekeren
heer Wessels, waarin onthuld werd,
hoe weinig belangeloos Ir. Mussert
en andere kopstukken de Nat. Soc.
Beweging dienden.
Eerst heeft men getracht deze
brochure dood te zwijgen, en toen
dit niet ging, heeft men den schrijver
zooveel mogelijk persoonlijk trachten
te treffen.
Hoe ver men op deze wijze afzakt,
illustreert een thans kennelijk onder
de auspiciën van de N.S.B. ver
schenen brochure, van de hand van
de gescheiden echtgenoote van den
heer Wessels, die geen poging doet
om de onthullingen van haar man
te weerleggen, maar die tracht de
N.S.B. te redden, door onthullingen
omtrent particuliere huwelijksver
houdingen tusschen haar en haar
vroegeren man, met het doel, den
aanklager van de N.S.B. het moreele
recht te ontzeggen als beschuldiger
van Ir. Mussert en de zijnen, wegens
het uitoefenen van immoreele prac-
tgken, op te treden.
De brochure is zuiver uitgevoerd
als die van den heer Wessels en
wekt den indruk, daarvan een ver
volg te zijn!
De N.S.B. vonnist zich door zulke
methode in de oogen van ieder wel
denkende en fatsoenlijk mensch.
Zij vertoont hier in den politieken
strijd het hoogste, wat ooit in Neder
land is meegemaakt.
IJS EN TROPENZON.
Als we de menschelijke vindingen
in goeden zin gebruiken, dan kunnen
ze toch zoo doelmatig en schoon zijn.
Niet de voortschrijding van de tech
niek is een gevaar, maar het mis
bruik, dat we er dikwijls van maken.
Vele vindingen, zijn er in haar we
zen opgericht om de afstanden tus
schen menschen te verkleinen, toch
vaak worden ze aangewend om de
eeuwigheid tusschen ons te doen
gapen
De radio b.v. wordt gebezigd voor
oorlogsdoeleinden, dus voor vernie
tiging. Oók echter om hulp te ont
bieden, als menschen te land of ter
zee in nood verkeeren. Van een
schoone symboliek is de toepassing,
welke men naar we in het Hbld.
lezen ter gelegenheid van heta.s.
vorstenhuwelijk aan de radio wil ver-
leenen.
Een Javaansche vorstendochter,
kind van Z. H. Mangkoenegoro, zal
de serimpi dansen voor onze Ko
ninklijke familie met gamelanmuziek,
uitgezonden uit het paleis haars va
ders in Solo, als begeleiding. Hier,
op een kouden Januaridag in het
Noorden, de dans, ginds in de scha
duw van een warmen paleishof de
begeleiding.
Een vorstendochter uit onze In
dische gewesten, dansend voor de
vorstin van het moederland, begeleid
door de verre koperen stem van tro
pisch Nederland over zee. Op een en
hetzelfde oogenblik zal Indië zich
daar en hier uiten in een zelfde schoon
en gewijd gebaar, dat in dezen vorm
de verbondenheid tusschen moeder
land en de overzeesche gewesten in
de verre tropen in voorname harmo
nie bevestigt.
ERGER DAN KÖPENICK.
De heele wereld heef t indertijd ge
lachen om de escapade van den Duit-
schen schoenmaker van Köpenick,
die zich een kapiteinsuniform had
aangetrokken en toen speculeeren-
de op het ingeboren respect van
Duitschers voor uniformdragers
een paar soldaten aanhield, hen op-
commandeerende om hem te bege
leiden om de kas met overheidsgel
den in beslag te nemen. De oplich
ting lukte uitstekend.
Ik zei: daar is over de heele we
reld om gelachen en in ons land niet
het minst.
Thans echter hebben de Duitschers
reden om óns uit te lachen. Méér
reden dan wij ooit kunnen hebben
doen gelden. Een Duitscher moge in
de houding vliegen en gehoorzaam
heid betoonen, als een officier in
uniform deze gelast, met onze
soldaten is het zoover, dat ze moe
ten gehoorzamen aan- en zich in de
houding hebben te stellen voor eiken
willekeurigen burger, die verklaart
of voorgeeft officier te zijn.
Een soldaat, die in zoo'n geval een
legitimatie van den burger-officier
had geeischt, is tot de hoogste mili
taire rechtsinstantie veroordeeld.
We moeten maar wat minder gaan
lachen om anderen; er is over ons
zelf genoeg te huilen.
DAT VOERT TOT OORLOG.
Onlangs is in Italië het feit her
dacht, dat een jaar geleden de sanc
ties tegen Italië in werking traden.
Aan den voorgevel van de stadhui
zen in alle gemeenten werd een ge
denkplaat aangebracht. Een stilte
van drie minuten werd in acht ge
nomen. De eerste pagina der bladen
was aan den verjaardag der „onrecht
matige sancties" gewijd.
Mussolini houdt zoo nu en dan een
„groote rede" om te getuigen van
den Italiaanschen vredeswil. Woorden
Uit woorden kan echter geen vrede
komen. Die moet worden geboren uit
de liefde. De liefde echter wordt niet
meer gepredikt, althans niet van de
zijde der regeeringen. In Italië niet
en veelal helaas ook elders niet.
Wat onderhouden wordt, dat is de
haat. Wg zullen er hier thans niet
meer over twisten, of de sancties
tegen Italië rechtvaardig waren of
niet. De sancties hooren in elk ge
val tot het verleden. In Italië dient
het verleden om het niet te vergeten:
op het verleden wordt aldus de oor
log van de toekomst gebouwd.
Men ziet het elders. Liefde heet
laf, haat is kracht. Daarom wordt
de haat gevoed van volk tegen volk,
van groep tot groep. Eéns dienden
de martelaren uit het verleden om
de liefde te doen heerschen in heden
en toekomst. De gedachtenis aan
martelaren van den modernen tijd
wordt levendig gehouden omwille van
den haat.
MattcottiHorst WesselSalen-
gro
SAMEN UIT, SA MEN IN HET
ZIEKENHUIS.
Er is al eens een aansporing uit
gegaan aan de pers om regelmatig
in een rubriek alle voorkomende
ernstige verkeersongevallen samen
te vatten. Ter afschrikking. Men be
weert echter, dat 'n mensch zelfs
aan hangen went. Zou hg zich dan
laten afschrikken door periodiek ge
plaatste lgstjes van verkeersonge
lukken
Bovendien, menschen, die een men
taliteit hebben, waardoor ze toegan
kelijk zgn voor goede lessen, passen
wel op, als ze den weg gebruiken.
De anderen zal men daartoe nooit
brengen. Tenzij de straf rechter ze
doet afschrikken, maar ten onzent
laat men beschonkenen in vrijheid die
hun medemenschen door hun gevaar
lijk gerij het leven benamen, Pas
maanden later valt het clemente
vonnis, waarbij ze voor „ten hoogste
een jaar" het recht van het besturen
van een auto wordt ontzegd-