TWEEDE BLAD VAN PEEL EN MAAS Gratis koopdagen en koop-uren. FEUILLETON. Geluksdroom Landbouwsteun. Losse opmerkingen Tegen wil en dank in de republiek Andorra. Zaterdag 2! November 1936 Zeven en vijftigste Jaargang No 47 Men kent het middel om de koopers in een bepaald bedrijf te lokken. Sommige winkeliers deponeeren bij een notaris of een ander vertrouwensman een enveloppe, waarin vermeld staat een dag. Zij die op dien dag in het betreffende etablissement ge kocht hebben, ontvangen hetgeen zij betaald hebben terug. Enkelen hebben een dergelijke methode ingevoerd, doch stelden een uur op een bepaalden dag vast, waar bij aan de koopers in dat uur het betaalde zal worden terug betaald. Een bekend warenhuis heeft in Alkmaar een dergelijke bepa ling gemaakt. De eigenaar van dit warenhuis heeft voor dit feit terecht gestaan. De uitspraak heeft nog niet plaats gevonden, doch uit de verhooren blijkt, dat de gratis koopDAG door een arrest van den Hoogen Raad niet in strijd met de loterijwet is be vonden. De Alkmaarsche ambtenaar van het O. M. merkte op, dat hij het vorige jaar nog niet heeft willen ingrijpen, teneinde de betrokkene niet te veel te dupeeren, doch nu echter, in verband met het naderen van St. Nicolaas en Kerstmis de middenstanders pie keren over middelen om de koop kracht van het publiek tot zich te trekken, wil hij een voorbeeld stellen. Hij vond een fundamenteel verschil bestaan tusschen een gratis koopDAG en een gratis koopUUR. Wij willen hierop niet nader ingaan. Ons ontgaat dit verschil; natuurlijk zal men juridisch wel een weg kunnen vinden om dit verschil zoodanig te interpretee ren, dat een koopUUR valt onder de loterijwet en een koopDAG niet, maar wij zien in beide systeemen een groote overeen komst. De prikkel wordt gegeven om een bepaalde kans te benutten. Die kans ligt buiten elke bere kening. Wanneer in een week één dag als gratis koopdag wordt aangemerkt, dan heeft men een kans van één op zes... Ligt in die week een gratis koopUUR, dan wordt deze kans belangrijk verkleind. Maar bij beide systee men speelt het toeval, het geluk de eenige rol. Het zou op zichzelf niet zoo erg zijn, wanneer Alkmaar zou beslissen, dat een gratis koopuur niet getolereerd zou zijn. Want zulke methoden blijven o.i. toch teekenen van degeneratie in het distributiebedrijf. Natuurlijk is het voor den be trokken winkelier aardig te zien, dat een file zich voor zijn deuren opstelt om te profiteeren van de kans en nog aardiger is het voor hem, wanneer groote in- koopen worden gedaan. Dat men juist bij dien winkelier zich de dure benoodigdheden aanschaft, teneinde het geluk te beproeven ook VEEL te winnen. door JAMES OLIVER CURWOOD. 28. Hij keek haar na, terwijl ze weg liep met Nawadlook. Ze wendde zich om en glimlachte tegen hem en er was iets in de uitdrukking van haar gezicht, dat zijn hart sneller deed kloppen. Aan boord van het schip was ze bang geweest, maar ze scheen niet tegen den volgenden dag op te zien. De gedachte aan de vra gen, die hij haar dan zou stellen, ver schrikte haar niet, en het geluk, dat hij steeds had onderdrukt, kwam nu als een vloedgolf over hem. Het was, alsof er in haar oogen en stem een belofte lag, die hem scheen te zeggen, dat alles, wat hij door al de weken van kwelling en levend-dood-zijn gedroomd had, tot werkelijkheid zou komen, en dat zij dien avond, gedurende haar rit door de steppen meer was gaan beseffen, wat hij in dien tijd doorgemaakt had. Hij zou zeker nooit in staat zijn haar dat alles te kunnen vertellen. Maar wat ze hem morgen ook mocht meedeelen, het zou voor hem geen verschil maken in zijn gevoel voor haar. Ze leefde en hij zou haar nooit Elk weldenkend menscli moet toegeven dat de methode, hoe aanlokkelijk wellicht voor den enkeling, als geheel sterk af te keuren is. Maar doe er maar eens wat tegen, wanneer groote zaken daartoe overgaan en de klanten tot zich blijven trekken Dan moeten de anderen wel volgen. Het ware te wenschen, dat de kwestie van het cadeau stelsel in al zijn geledingen ver boden zou worden. De regeering zint hierop al langen tijd, maar er zijn nog te veel krachten, die weerstand bieden. Het geven van gratis koopdagen dan wel koop uren moet ongetwijfeld als een cadeau worden aangemerkt. Men mag hen, die tot de gratis-dagen overgaan niet te hard vallen. Immers ook op de Mica- weken, derhalve op de propa- ganda-weken der onafhankelijke middenstanders worden bij aan koop van bepaalde bedragen bons gegeven, waaruit men een speciaal voordeel kan trekken. Het is alles één pot nathet gaaf om den klant op de een of andere wijze te bewegen het geld te laten rollen. Wettelijk zal er zeer weinig tegen te doen zijn. Want het is nu eenmaal moeilijk een wet deugdelijk in woorden te brengen zender dat er mazen overblijven, waardoor men heen zal kunnen glippen. Er zullen processen- verbaal komen... hier en daar zullen de handigen worden ver oordeeld doch het leed is gedaan. Men kan nu eenmaal niet tegen een bepaalden stroom oproeien. Natuurlijk beteekent een gratis koopdag een vermindering van de winstmarge van hem, die daar toe overgaat. Het is een verkapte prijsdaling. Er is dus wel iets tegen te doen, namelijk door met zijn prijzen zoo laag mogelijk te gaan en daarbij te zorgen voor een uitstekende service. Aan die service ontbreekt in ons land nog wel het een en ander. Wij zouden daarvan staaltjes kunnen opnoe men. De ijverige middenstander, die de mentaliteit van zijn klanten aanvoelt, heeft nog steeds een streepje voor. Al de hasardmethoden maken het noodig, dat zij, die er niet aan mededoen, extra moeite zul len hebben te doen om hun klanten niet te verliezen. Doch dergelijke moeite staalt de energie' De heeren Bouwman, van Roos malen en Wigman doen ons een stuk toekomen, waarin zij o.m. schrijven Het is een niet te ontkennen waarheid, dat wanneer men den stedeling spreekt over den ontzet- tenden nood, waarin de kleine boeren van Nederland verkeeren, dat zQ dan laatdunkend de schou ders ophalen. Neen nog veel erger, zij, althans de meesten, worden humeurig en durven ronduit be weren die boer klaagt dou ook altijdeen boer is nou ook letter lijk nooit tevreden. Inderdaad, die meening is ver klaarbaar, omdat de meesten on kundig zijn van de juiste toedracht misleid worden door het zoo hoog opgehemelde millioenen-steunbe- drag van onze Nederlandsche Re geering. meer kunnen missen* Hij voegde zich bij de trommel slagers en dansers. Het verbaasde hem allerminst van zichzelf te be merken, dat hij dingen deed, die hij vroeger nooit zou hebben gedaan. Hij was van nature terughoudend, alles opmerkend en met iedereen meevoelend, doch hij was eenigzins in zichzelf gekeerd. Als zijn menschen aan het dansen waren, was het zijn gewoonte glim lachend achteraf te staan, en hen bemoedigend toeknikkend, maar hij nam er nooit zelf aan deel. Zijn ge wone terughoudendheid was nu ver dwenen en het scheen alsof een nieuw ontwaakt gevoel van vrijheid en een nieuw verlangen zich van hem mees ter gemaakt had, om door lichaams beweging uiting te geven aan wat er in hem omging. Stampede was ook aan het dan sen. Zijn roode bakkebaarden staken helder af tegen het licht der vuren. Hij wierp zijn beenen hoog in de lucht en brulde mee met de mannen, terwijl de dansende vrouwen rhyt- misch haar lichaam bewogen Een koor van stemmen noodde Alan mede te doen, hetgeen trouwens altijd ge schied was. Vanavond echter maakte hij een uitzondering en nam zijn plaats tus schen Stampede en Amuk Toolik en de trommelslagers sloegen hun in strumenten bijna kapot van opwin ding. Niet voordat hij half buiten adem ophield, ontdekte hij Mary Standish en Keok buiten den cirkel der dansenden. Keok keek hem met 225 millioen gulden in één jaar. Een geweldig bedrag door de geheele gemeenschap bijeenge' bracht en dus ook door den stede ling. Derhalve is het verklaarbaar, dat bij hen de meening postvat „BoerenkafferJij maakt onze levenswijze duur. Jij wordt gesteund op een meer dan schandalige wijze. Jij laat ons offeren van 1 Januari tot 31 December en jij klaagt steen en been, boer dat je bent Stedelinghet is verklaarbaar, en toch ongemotiveerd, want door een geheel verkeerde, een geheel verdwaasde politiek van onze Nederlandsche Regeering, gaat onze geheele kleine boerenstand absoluut ten gronde, trots de 225 millioen gulden ook door U bijeen gebracht, en door die zelfde politiek wordt ook uw levensonderhoud geheel onnoodig duur gemaakt, terwijl slechts enkele Nederlanders maar dan op een reusachtige manier ermede gebaat zijn. Een der heeren, die ons het boven staande toezendt, zal als „algemeen léider der actie van de kleine boer" te Amsterdam het woord komen voeren. Zijn ons toegezonden stuk geeft ons aanleiding op te merken le. dat in de Kamer altijd de nadruk werd gelegd op het prijs- regelend karakter der agrarische wetten. Niet aan „de" boeren wordt „steun" verleend, maar de agrarische productie wordt, voor zoover moge lijk, rendabel gemaakt: 2e. Wij hebben altijd betwijfeld, of die prijsregeling kon becijferd worden op 225 millioen. Zonder echter de regeeringsmaatregelen „op te hemelen", mag men getuigen, dat zg voor ons platteland van enorme beteekenis zijn geweest. 3e. De bewering dat deze maat regelen slechts „enkele" Nederlan ders zouden helpen is onwaar en de opvatting, dat beschaafde stadsbe woners hun medeburgers van het platteland als „kaffers" zouden be titelen, is demagogisch. Wij meenen, dat de maatregelen niet volmaakt zijn. Ook zijn wij van oordeel, dat, zooals o.a. herhaaldelijk door leden der Katholieke Kamer fractie is betoogd, meer direct de kleine boeren moeten worden gehol pen. Minister Deckers is trouwens die richting ingegaan. Voor zulk een verlangen echter de prachtige boeren- organisaties te vernielen of de poli tieke samenwerking der Katholieken te verbreken, is zinneloos en vruch teloos. Economische aanpassing Meer dan tot dusver dient de vee fokker te letten op een betere aan passing van de voeding aan de door selectie verkregen erfelijk hoogere prestatiemogelijkheden. Dit is een uitspraak door Dr. Grashuis gedaan op de laatstgehouden landbouwweek te Wageningen. De hoogere melkproductie is ten zeerste afhankelijk van het voeder, dat gegeven wordt. Het gehalte aan voedende stoffen, aan mineralen, aan vitaminen moet anders zijn, moet beter zgn dan voor jaren, toen wij niet die productie zagen als wij nu hebben. Ook met de voeding van het vee moeten wij ons aanpassen aan de hoogere eischen, die wij aan ons vee stellen. Men is zelf in staat om eiwitrijk gras of ander groenvoeder te ver krijgen. Door een doelmatige be weiding en daarnaast een goede be mesting is dit mogelijk Vooral sedert de luchtstikstofmeststoffen zoo'n grooten opgang maakten en kalk- en kalkammonsalpeter hun overwinningstocht óver de Neder landsche wei- en hooilanden deden is de stikstof niet duur meer en kan men zelf heel goedkoop eiwit rijk krachtvoeder verkrijgen. Door het bij betere beweiding verkregen overtollige gras in te kuilen, heeft men in den winter een eiwit-, mine- groote verbaasde oogen aan. Die van Mary Standish echter straalden en ze klapten in de handen, toen ze bemerkte, dat hij haar ge zien had Hij trachtte te lachen en wuifde met zijn hand, maar hij voelde zich te verlegen om naar haar toe?te gaan. Hij verborg zich eenigszins achteraf, in de duisternis, waar het laatste vuurwerk werd afgestoken. En toen werd de ballon opgelaten, een zes voet groote ballon, en na verloop van nog een uur van hand drukken, schouderkloppen en vragen naar de gezondheid en huiselijke aan gelegenheden, ging Alan naar zijn hut, Eenigen tijd na het na het spelen van de phonograaf scheen men de lampen in zijn hut aangestoken te hebben, want deze was schemerach tig verlicht, toen hij binnentrad. Dat was heel attent geweest van Wega- ruk, zijn oude huishoudster, dacht hij, terwijl hij de deur achter zich sloot. Hij keek het eene groote vertrek rond, dat als woonkomer dienst deed, en deze was hem nog nooit zoo ge zellig voorgekomen. Zijn eerste ge dachte was, dat alles er nog precies zoo uitzag, als toen hij het huis ver laten had, want zijn lessenaar stond nog op dezelfde plaats en de groote tafel was nog in het midden, de schilderijen hingen nog aan den wand, in zijn wapenrek bevonden zich nog dezelfde geweren, zijn pijpen, de kleedjes op den vloer, alles was on veranderd.... maar toen op eens be merkte hij, dat er toch iets anders was. raai- en vitaminenrijk voeder. Door de Nederlandsche stikstofmest (kalk of kalkammonsalpeter) op de Neder landsche graslanden te geven ont vangt ons Nederlandsch vee een goed Nederlandsch krachtvoeder om veel en op zijn goedkoopst Neder landsche zuivel te produceeren. Maar dan moeten de andere plan- tenvoedingsstoffen natuurlijk niet vergeten worden en kali, maar vooral fosforzuur gegeven worden en vaak ook kalk. Met slakkenmeel geeft men zoowel fosforzuur als kalk en is daarom zeer aanbevelenswaardig. Gelijk in alle dingen handele men ook bij de minerale bemesting doel matig en passe men zich aan bij de omstandigheden. Dat is de voordee- ligste weg. (B. Vieler). Nadruk verboden. Op den weg naar Andorra lag slechts weinig sneeuw. Toen wg te Anserall naar den anderen oever der Valirarivia gereden waren, vonden wg daar de baan volkomen sneeuw vrij. Door een woeste bergkloof kwamen we na ongeveer een uur rijdens aan het Spaansche douanekantoor, waar wij geen moeilijkheden van de zijde der beambten ondervonden, maar wel van iets anderswant opeens vonden wij de route diep bedolven onder een dikke laag sneeuw. De douanebeambten gaven ons den raad niet verder te rijdenmaar ik stoorde mij niet daaraan en, zonder langer te talmen, tuften wij verder, al ging het dan ook maar met een sukkel gangetje. We passeerden San Julian de Loria, het eerste dorp in de republiek Andorraonze tocht werd hoe langer hoe meer vertraagd door de aanhoudend dikker wordende sneeuwvlaag. De chauffeur moest, o, zoo voor zichtig rijden, want soms was de baan bijna niet meer te onderschei den 't was een levensgevaarlijke positie een klein slipje en we gleden van den weg waarheen Hoe diep Bijna aanhoudend volgde de weg den loop der bergrivier we reden zóó langzaam, dat men ons te voet goed had kunnen bijhouden. Ik had dit zelfs geprobeerd en een oogenblik achter de auto aangestapt, maar ik moest 't opgeven, daar de sneeuw mij bijna tot aan de knieën reikte. Na ongeveer een uur kwamen wij aan een gehucht van eenige huizen en hielden stil voor een kleine her berg of cantine, waar een aantal beladen muildieren voor de deur stonden. „Contrabanda", zei de chauffeur tot me. Onderweg had hij me reeds verteld, dat San Julian de Loria een bekend smokkelaarsnest was, van waar veel goederen over de grenzen gebracht worden. In den toenmaligen tijd lieten de Fransche tolbeambten den invoer vrgwel oogluikend toe daarentegen werd van Spaansche zijde scherp gewaakt om allen ver boden uitvoer te beletten. De muil dieren met de balen op den rug waren nu echter reeds de Spaansche gepasseerd, dus op veilig terrein. Toen de chauffeur na eenige oogenblikken oponthoud den motor weer aanzetten wilde, vertikte deze het halsstarrig en niets mocht baten om hem weer aan den gang te krijgen. Het was geen groot defect, maar we konden het zonder smid toch niet weer in orde krggen en een smederij was daar in de buurt niet te vinden. Daarom vroeg ik aan een der arrieros of muilezeldrijvers of hij tegen een flinke vergoeding een of twee der muildieren voor de auto wilde spannen om ons naar Andorra te slepen. Na veel gepraat werden wg het In plaats van donkere, hingen er nu lichte gordijnen voor de ramen; er lag een nieuw kleed over de ta fel en ook over den divan. Op zijn lessenaar stonden twee portretten in koperkleurige lijsten één van George Washington en de andere van Abra ham Lincoln en er boven hingen vier Amerikaansche vlaggetjes over elkaar gekruist Zij herinnerden hem aan dien avond aan boord van de „Nome", toen Mary Standish hem er met zooveel nadruk op gewezen had, dat hij niet een Alaskaan was, doch een Ameri kaan. Die twee portretten en die vlaggetjes konden alleen een idee van haar zijn geweest. Er waren bloe men in zijn kamer, en ook die moest zij er neergezet hebben. Waarschijn lijk had ze iederen dag versche bloe men geplukt, in afwachting van zijn komst en zelfs in Tanana scheen ze aan hem gedacht te hebben, want vandaar zou ze wel gordijntjes en kleedjes hebben meegebracht. Hij ging naar zijn slaapkamer en ook daar ontdekte hij nieuwe gor dijnen aan de vensters en een nieuwe sprei op zijn bed, terwijl er roode pantoffels onder stonden, die hij er nooit gekend had. Toen hij deze in zijn handen nam, kon hij niet nala ten te glimlachen, want ze had een geheel verkeerd idee van de grootte van zijn voeten gehad. Toen hij naar de woonkamer te rugkeerde, en zijn pijp hadaangesto ken, bemerkte hij, dat Keok's pho nograaf, die er in het begin van den avond gestaan had, verdwenen was. zoover eens, dat bij ons tot op een kwartier afstand van Andorra zou brengen; verder kon hij niet gaan, daar zijn bestemmingsweg vóór die plaats afdraaide en hij met zijn transport muildieren liever niet in het stadje wilde gezien worden. Zoo geschiedde het, dat wij ten slotte na ongeveer anderhalf uur vreeselijk tobben, want de chauffeur moest heel voorzichtig achter de muildieren sturen en remmen, tot we aan de bewuste wegkruising kwamen, waar ik den arriero zijn sleeploon betaalde. Het had mij een handvol geld gekost en de chauf feur had zijn benzine gespaard. Ik liet den laatste bij de auto achter met de belofte hem ten spoedigste een nieuwe sleepgelegenheid te zen den en begaf mij te voet wadend door de kniehooge sneeuw naar de noofdstad der republiek Andorra, waar ik mijn schreden richtte naar het hotel Calonne, omdat men mij in La. Seo gezegd had, dat senor Cusi daarheen gegaan was. Werkelijk trof ik hem daar aan. Niettegenstaande al de ellende en wederwaardigheden, die ik onder vonden had, was ik opeens geheel opgemonterd en het scheelde niet veel of ik zou don José om den hals gevallen zijn. Nu was de grootste zorg voorbij, want dien morgen had ik vóór mgn vertrek uit Urgel nog een telegram van mijn bediende uit Barcelona ontvangen en vernomen dat de boot nog niet binnen was waarschijnlijk zou ze eerst over drie of vier dagen komen. Nu kwam het er maar op aan om hier uit dit verborgen Pyreneeënnest weg te komen en tijdig te Barcelona te arriveeren. Als ik maar te Guar- diola, achter Seo de Urgel, kon komen, dan was het ergste leed achter den rug, want daar zou ik den spoorweg vinden over Manresa naar Barcelona. De formaliteit der overdracht van het consent was in een ommezien vervuldmaar dien nacht moest ik nog te Andorra big ven, om dan den anderen morgen nieuwe middelen te beramen om weg te komen, hetgeen natuurlijk geheel van de weers gesteldheid afhing. Andorra la Vieja, of de oude, is de hoofdstad van den kleinen onaf- hankelijken staat Andorra, eene republiek, die sedert de middeleeuwen onder het gemeenschappelijk protec toraat heeft gestaan van den bis schop van Seo de Urgel en de Fransche graven van Foix, welke laatsten later daarin door de Fransche Regeering opgevolgd werden. Het gebied is beduidend grooter als dat van het ten zuiden van Nederland liggende neutrale staatje Moresnet en wel ongeveer 450 vierkante kilo meters in omtrek. Er zijn zes dorpen met tesamen ongeveer 10.000 inwoners, die de cata- laansche taal spreken en van land bouw en veeteelt leven. Maar daar naast is de smokkelhandel een hoofd bron van inkomsten. San Julian de Loria is de hoofdzetel der contra- bandista's, die buitengewoon goed georganiseerd zijn en overal over de beide grenzen hunne vertakkingen en handlangers hebben. Don José Cusi vertelde mij dien avond bij den maaltijd, dat hij een transport van 60 muildieren en een partij f gne schapenwol naar Frankrijk verkocht had, onder voorwaarde deze tot aan de Fransche grens te leveren. Daar het te opzienbarend en daar door te riskant zou geweest zijn het geheele transport op éénzelfde punt tot aan de grens te brengen, had men het over drie overgangspunten verdeeld. Bij Puigcerda waren 15 muildieren gepasseerd, daarna achter Castellar eveneens 15 gisteren waren er nabij Andorra 20 stuks overge bracht en de 10 stuks, we'ke wij onderweg ontmoet hadden, vormden het slot van de partij. Een combinatie van beroepssmokkelaars uit San Julian de Loria had de geheele zaak voor een bepaalde som a forfait op zich genomen en alles punktueel uit gevoerd. Cusi meende dat die broeders wel in overeenstemming met de Spaansche beambten zouden gehan deld hebben, maar dat ging hem tenslotte niet aan. Bui en was lanzamerhand de oude stilte teruggekeerd, en hij ging voor het raam .staan, van waaruit bij de hut kon zien van Koak en Nawad look, waar zij met hun ouden pleeg vader, den verschrompelden Sokwen- na, woonden Mary Standish had hem verteld, dat zij daar een onderdak had ge vonden, Vaag zag hij, hoe er een lichtje in de verwijderde hut brandde, waarnaar hij lang bleef staan kijken, terwijl langzamerhand de nachtelijke stilte zich over de aarde verspreidde. Door een geklop op zijn deur, werd hij uit zijn overpeinzingen opgeschrikt en even daarna trad Stampede binnen. Hij knikte en nam plaats, terwijl zijn blikken door de kamer dwaalden. Het was een schitterende avond, Alan. Iedereen was even gelukkig, dat je weer terug was. Ja, dat kwam mij ook voor. Ik ben blij, dat ik weer thuis ben. Mary Standish heeft heel wat gedaan. Zij was het die deze kamer zoo veranderd heeft. Dat dacht ik wel, antwoordde Alan. Maar natuurlijk hebben Keok en Nawadlook haar geholpen, Nou, niet veel. Zij heeft zoo goed als alles zelf gedaan. Zij heeft de gordijnen gemaakt. Zij heeft die portretten en die vlaggen hier neer gezet en ook de bloemen geplukt Ze is heel lief en attent geweest, is het niet En eenigszins ongewoon, voegde Alan er aan toe. En ze is mooi. Op deze eigenaardige wijze worden daarginds in die woeste, bijna ontoe gankelijke bergstreek veel grootere zaken ondernomen, dan de oningewijde zou durven vermoeden. Tengevolge der oorlogstoestanden heeft de smok- kelbeweging beduidend toegenomen en groote sommen zijn er door ver diend. De bevolking van Andorra, die altijd smokkelt, is evenwel niet van het bij ons bekende O.W.'ers- kaliber, maar meer behoudend. Zelfs, toen gedurende het oorlogstijdperk, de inkomsten veel rijkelijker vloeiden, bleven de lui er spaarzaam en een voudig. Men verzekerde mij, dat er smokkelaars waren*, die flinke for tuinen bezaten, welke zij meestal in grond-aankoopen belegd hadden. Gedurende den nacht was er nog tamelijk veel sneeuw bijgevallen, zoodat er geen denken aan was met een auto de terugreis te kunnen aanvaarden naar Seo de Urgel. Cusi had reeds geïnformeerd of het moge lijk zou zijn met muildierenmaar daarvoor was niemand te vinden, die er de beesten en manschappen voor bezorgen wilde. Gelukkig begon het tegen den middag te dooien en vrij hard te regenen. De kou was opeens van de luchtnu en dan brak zelfs de zon een oogenblik door de grijs- gele regenwolken. Als de dooi aan hield, zou het den volgenden dag met muilezels te probeeren zijn. We besteedden den tijd met eene bezichtiging van het plaatsje. Eerst bezochten we de oude, in romaanschen stijl gebouwde kerk, waar we fraai beeldhouwwerk aan troffen. Daarna begaven we ons naar het Palacio la Casa del Valle het huis der vallei, waar de volks vertegenwoordiging haar zetel heeft. Ook wonen er eenige regeerings- beambten in dat zoogenoemde paleis. Beneden bevinden zich stallingen voor de rijdieren der afgevaardigden; boven is de zittingzaal, met rondom de wanden breede eikenhouten ban ken. Men vertelde ons, dat het archief vele gedenkwaardige stukken, zelfs uit den tjjd van Karei den Groote bevatte. Het archief wordt bewaard in esn groote eikenhouten ka t, waarvan ieder burgemeester van een der zes gemeenten een afzonderlijken sleutel bezit, zoodat alle overheids personen bijeen moeten zgn om de kast te kunnen openen. Dit was voor mij wel jammer, want 't zou een aardige tijdpasseering geweest zijn, om die oude paperassen eens door te snuffelen, De regeering bestaat uit 12 raads leden, welke onder elkander een voorzitter of sindico kiezen. De be zoldiging der volksvertegenwoordi gers is niet schitterend in Holland zou mea niet veel liefhebbers vinden, die voor een salaris van 12 peseta's en een schepel gerst per jaar dien post zouden willen vervullen. Maar ze behoeven er geen inkomstenbelas ting van te betalen, want belastingen worden in Andorra niet geheven. Eens in het jaar heeft er eene monstering plaats van de mannen, die de wapens kunnen dragen, maar daarmee is het heele soldaatjespelen ook afgeloopen. 's Namiddags maaktea wij in onze fonda kennis met een dokter, die ons de bovenvermelde inlichtingen verstrekte en allerlei aardige anec- dotcn van zijn landgenooten vertelde. De man was erg patriotisch gezind een eigenaardig op den voorgrond tredend verschijnsel bij de meeste kleine volkeren. Hij had te Parijs gestudeerd en sprak vloeiend Fransch met een provengaalsch accent. Hij sprak overigens in 't algemeen bui tengewoon vloeiend, want hij was aanhoudend alleen aan 't woord. En dan had hij ons nog wel verteld, dat de bewoners van Andorra bekend stonden om hunne bedaardheid en zwijgzaamheidzóó zelfs, dat de Spanjaarden het spreekwoord ge bruiken hacerse Andorrana doen gelijk de Andorranen wanneer ze van iemand spreken, die zwijgzaam, kalm en verstandig optreedt. Den geheelen dag bleef het aan t regenen, zoodat de sneeuw sterk weg smolt, alhoewel aan een geheele opruiming niet te denken viel, daar de gevallen massa te groot was. In den nanacht had het weer ge- Dat is zeer zeker waar. Er was 'een verbaasde uitdrukking in Stampede's oogen. Hij zat zenuw achtig in zijn stoel te draaien, terwijl hij naar woorden zocht. Alan zat tegenover hem, Wat heb je op je hart, Stam pede Niets anders dan beroerdigheid, riep Stampede plotseling op wanhof pigen toon uit. Ik moet je minder prettige dingen vertellen, die ik tot nu toe verzwegen heb, omdat ik je avond niet heb willen bederven. Ik denk dat een man eigenlijk voor zich moesr houden, wat hij van een vrouw weet, maar in dit geval is het wat anders- Ik heb et het land genoeg over, want ik heb net zoo lief een slan genbeet. Maar je zou me voor mijn kop schieten, als je wist dat ik het voor me hield. Wat voor je hield De waarheid, Alan. Het is mijn plicht om je te vertellen, wat ik weet van die jonge vrouw, die zich Mary Standish noemt. XVI. Alan was in het minst niet opge wonden door de blijkbare inspanning' die het Stampede kostte om een be gin met zijn verhaal te maken. In plaats van een gevoel van angstige afwachting, was het alsof er iets van verluchting over hem kwam. Door hetgeen den laatsten tijd had meegemaakt, was Alan minder streng in zijn eischen ten opzichte van an -

Peel en Maas | 1936 | | pagina 5