DERDE BLAD VAN PEEL EN MAAS wmamsm Versobering, die begint door te werken. FEUILLETON. Geluksdroom Afrikaansche brieven. Markten In 't hart van de aarde. Een nieuwe pijnstiller in een nieuwen vorm AKKERTJES Hoe men vroeger bouwde. Zaterdag 3 October 1936 Zeven en vijftigste Jaargang No 40 Ik heb een vriend, die af en toe naai Leiden moet. In vroeqere jaren toonde hij daarbij een groote haast; hij had het „zoo druk". Een taxi kwam voor, welke hem naar het station moest brengen... hij reisde eerste klasse.... in Leiden bezocht hij eerst een der goede café's waar hij koffie dronk en de een of andere niet goedkoope versnape ring gebruikte en dan toog hij, uitgeput van zijn drukke werk zaamheden naar de vergadering. Gisteren moest hij om dezelfde reden weer naar Leiden. Haast had hij niethij verkeerde onder depressie. Met eenigen tegenzin vertelde hij mij, dat hij zoowat om twaalf uur zou vertrekken. Waarom dat, vroeg ik, dat zijn toch de meest onvruchtbare uren. De menschen zijn dan thuis om te eten en je treft er dan niemand aan. Daarom doe ik het juist. Ik loop rustig naar het station; dat duurt een goed uur en ik heb geen tramgeld te betalen. Dan kom ik nét iets te laat voor den trein. Rustig kan ik dan op het perron op een bankje een half uur wachten. Eten kan ik dan niet en dat geld bespaar ik. Op zulke dagen eet ik eenmaal per dag, want ja, ontbijten is niet goed voor de slanke lijn en voor mijn beurs. Als alles mee loopt, kan ik er nét zoo lang over doen, dat ik zonder op straat te schilderen, de vergade ring op tijd kan binnengaan. Mijn vriend behoort ook tot de paar millioen „nieuwe olie-bran ders." Er is in de wereld een streven om de moderne techniek, electriciteit en gas den rug toe te draaien. Men heeft op zijn bureau een klein lampje staan met olie onder druk en men bespaart per maand daardoor een niet onbelangrijk bedrag. Want men gaat niet meer in tientjes denken, neen men daalt af naar guldens, kwartjes, dubbeltjes en hoe langer hoe meer de versobe ring voortschrijd, hoe vlugger ook hier te lande de centen en de halve centen burgerrecht ver krijgen. Het is een feit, dat men steeds meer halve centen in omloop vindt! Het A.E. heeft een artikel ge publiceerd op de stijgende vraag naar stookolie, want ook in Amerika wint de versoberings beweging veld. Er is zelfs geen stookolie genoeg om een stijgende vraag te kunnen bevredigen. Men kookt op olie onder druk en daarmede bereikt men niet on aardige resultaten. Hoe meer de techniek groeit, hoe meer de individu zich van die techniek af gaat wenden. De tandem is in wezen de vervanging van den motor door „efficient benutte beenen." Men gaat in die richting steeds ver- door JAMES OLIVER CURWOOD. dermen bouwde een tandem in den vorm van een kampeer wagen. Over dag trapt men en 's avonds gaat men boven de tandem slapen. Heeft een der bewoners last van slapeloosheid, welnu dan gaat hij (of zij) maar wat trappen en de lotgenoot wordt op de hei wakker, terwijl hij zich misschien op de klei te slapen had gelegd. Het is geen mop, die wij hier boven tappen. De massa wordt armer en het loont om voor die massa uitvindingen op versobe- ringsgebied te doen. Ik ken families, die eigen kaas maken.., het boter en margarine fabricee- ren is lang geen nieuwigheid meer. Men zoekt naar middelen om te bezuinigen. Mijn vriend, die vroeger de beste sigaren rookte, heeft momenteel een per manente pijp in zijn mond. Zijn voorbeeld werkt zoo aanstekelijk, dat in onze buurt de pijpen weer algemeen voor den dag worden gehaald. Men heeft cafetaria's op wielen, die onze hoofdwegen berijden Men beijvert zich om steeds lagere prijzen te berekenen en zoo gaat de weg naar de versobering verder. Dit brengt vanzelfsprekend ongewenschte verschuivingen. Tal van oude gevestigde zaken zullen er door ten ondergaan luxueus opgezette ondernemingen zullen hun kosten niet meer kunnen dekken en het resultaat van een en ander is een divergentie aan de eene zijde zeer groote onder nemingen, die hun winst zullen kunnen ontleenen aan grooten en ook zeer snellen omzet en aan den anderen kant een streven naar toenemende zelfgenoegzaam heid in het gezin, dus een toe name der eigen ondernemertjes. Hoe velen lappen niet hun eigen glazen, die zulks vroeger aan de beroeps-artisten overlieten... het ophouden van stand, prestige etc., dat vooral den Hagenaars heel wat geld heeft gekost, ver vaagt meer en meer voor het durven uitkomen voor de werke lijkheid en daarmede is tevens den voet gezet op een veel sympathiekeren weg, n.l. „het durft te leven"het vermijden van schijn." Dit proces is pas in het begin. Het is een typisch, maar ook buitengewoon interessant ver schijnsel n.l. dat de techniek bezig is zichzelf te verstikken. De mensch dreigde door de tech niek te worden overrompeld en het is de mensch, die zich daar tegen met kracht verzet. De massa ontworstelt zich aan den ongezonden uitwas van de machine, niet door die machine te verwoesten zooals vroeger ge schiedde, maar door naast de materieele machine de mensclie- lijke machine naar voren te brengen. HORST, Maandag 5 October CUYK, Dinsdag 6 October Paardenmarkt, 8 October 21. Den volgenden morgen werd het onderzoek hervat. Sandy maakte een ruwe schets van zekere verborgen plaatsen aan de Oostkust, waar stroo men en tegenstroomen gewoonlijk alles uit de zee deden aanspoelen en Alan, met Olaf aan het stuur van de „Norden", begaf zich op weg naar die gedeelten van de kust. Bij zons ondergang keerden zij terug. Sandy stond hen op te wachten, toen ze door het water naar de kust waadden. Het kwam Alan voor, ofsofereen eigenaardige uitdrukking op zijn ge zicht lag en voor een kort oogenblik keek zij kern vol spanning aan. Doch de Schot schudde ontken nend het hoofd en ging dicht bij Olaf Ericksen staan. Alan bemerkte niets van de blikken, die de beide man nen wisselden. Hij liep naar de hut, en toen hij binnentrad, legde Ellen McCormick een hand op zijn arm. Er lag een gloed in haar oogen, die hij er den vorigen avond niet in gezien had en er was een nieuwe vreemde klank in haar stem. Het was, alsof ze een zekere op gewondenheid voor hem wilde ver bergen. U.... u heeft haar niet gevon den vroeg zij Neen. Zijn stem klonk vermoeid, als het geluid van een ouden man. Gelooft u, dat ik haar ooit vin den zal Niet op de manier, zooals u denktantwoordde zij rustig. Op die wijze zal zij nooit tot u komen. Het was, alsof zij zich geweld aan deed... Zou het u veel waard zijn haar terug te hebben, mijnheer Holt? Deze vraag klonk eenigszins naief, maar ze zag er ook kinderlijk een voudig uit, zooals ze hem op dat oogenblik aankeek. Hij dwong zichzelf te glimlachen, toen hij bevestigend knikte. Natuurlijk... alles wat ik bezit, zou ik er voor over hebben.., U... u... heeft haar lief? Haar stem trilde. Het was vreemd dat ze zulke vragen deed. Maar hij voelde, dat deze niet werden inge geven door vrouwelijke nieuwsgierig heid en de troostende teederheid van haar stem deed hem prettig aan. i Tot nu toe was het nog niet tot hem doorgedrongen, hoe sterk de behoefte in hem was, om zich te kunnen uitspreken. Ja.. dat deed ik. Hij schrok zelf van dit gezegde Het was tegenover iemand, die hij zoo kort kende, een eigenaardige bekentenis. Hij zei echter niets meer, alhoe wel Ellen hem met gespannen ver wachting aankeek. Hij ging de kleine kamer binnen, die hem tot slaapplaats had gediend, en keerde met zijn tasch daaruit Missies. Lang en breed hebben we verteld van den neger en zijn land en toch zou er nog zooveel over den neger vooral te zeggen zijn. Moge 't ge schrevene, al is het nog zoo onvol ledig, een beeld gegeven hebben van den neger zooals hij zich aan ons, missionarissen, voordoetlui en leugenachtig, met niet enkel zwarte maar ook lange vingers, bedorven in zijn particulier leven door het vuile heidendom, slecht soms tot men- scheneterij toe. Van den anderen kant, gemoedelijk en goedig, groote kinderen die met 't kleinste al blij zijn, en... hakend naar beschaving en onderwijs. Al 't kennen en kunnen van den blanke prikkelt den neger en maakt hem jaloersch, en daar vandaan zijn leergierigheid met de zoete hoop eens als een blanke te zijn. Prikkelen doet hem ook de be zielende Godsdienst van den blanke en zijn beschaving. Beschaamd is de neger van heden over zijn vuil heidendom en zijn mensch-onwaardig leven. Hiermee is 't groote vraagstuk van 't hedendaagsche Afrika ineens aan gesneden. Het grootste missiepro bleem van heden, 't grootste kruis van den missionaris, dat is niet zijn afscheidsoffer van vrienden en fa milie, ook niet de armoede waarin hij zelf leven moet, en zelfs niet die zware missiereizen onder een alles verzengende tropenzon.... Neenmaar wel de vlugge, nooit bij te houden uitbreiding van Kerk en beschaving in Afrika. Ik zou bgna zeggen die bekeeringswoede van den neger. Ja, Centraal Afrika staat in 't teeken der bekeering sinds eenige jaren vooral. Europa glijdt onheilspellend snel naar 't heidendom terug, maar de negers van Centraal Afrika staan als één man bijna, vragend om be keering. De kandelaar van Godslicht en beschaving schijnt overgeplaatst van 't zondige Europa naar heiden- landen. Jammer genoeg schijnt er ook in Afrika veel troebel en valsch licht. Wij Katholieken zijn er niet alleen om de bekeeringszucht van den neger te bevredigen. Het Mahomedanisme, met zijn gemakkelijke en zinnen vleiende zedenleer, lokt vele negers, die beter zoeken dan heidendom, in een doolhof. Protestantsche missies, die er reeds waren voor ons, ver snipperen den goeden wil van den neger in bijna ontelbare sekten met ieder hun eigen geloofje en eigen kromme richting. Van uit het Zuiden, ten slotte, dreigt communisme en revolutiezucht den zoekenden neger in 't waanzinnige te storten. Zóó staat de neger als neger voor ons, en ook als reeds aangetast zijnde door valsche leeringen en stroomingen. Maar ik houdt 't vol dat Gods kandelaar naar Afrika verplaatst is. Herinnert gij U niet uit een der eerste brieven, dat Afrika reeds 130 Vicariaten telt Hier bij ons beslaan 5 bisdommen 't heele landje. Hebt grj overdacht, lezers, dat 't ontzaggelijk groote Afrika er 130 telt? En jaarlijks nog verdeelt Rome verschillende vicaria ten in twee of drie. Ja, de uitbrei ding van Gods Kerk in Afrika is eenvoudig „onheilspellend" snel. In de meeste vicariaten van Centraal Afrika mocht 't missiepersoneel ge rust verdubbeld worden, en dan zou er waarachtig nog geen gevaar voor werkloosheid zijn. En wat te zeggen van 't altijd weerkeerende financieel vraagstuk bij zulk een snelle uit breiding Wat vond ik ze „klein" die vraag onlangs gesteld op een missie verga dering! 't Klonk als een aanklacht terug, Hieruit haalde hij datgene wat aan Mary Standish had toebehoord en overhandigde dit aan Stanley's vrouw. Het was nu een zakenkwestie en daarom probeerde hij thans ook op zakelijken toon te spreken. Dit is, wat haar toebehoorde en wat in haar hut lag. Als u haar vindt, nadat ik weg ben, zult u deze voorwerpen noodig hebben U be grijpt me natuurlijk. En mocht u haar niet vinden, bewaar ze dan voor mij, want den een of anderen dag zal ik weer bij u terugkomen. Het scheen hem zwaar te vallen deze eenvoudige opdracht te geven. Toen ging hij voort. Ik denk niet dat, dat ik hier lan ger zal blijven. Ik zal een cheque op Cordova achterlaten en zoodra haar lijk gevonden wordt, zal aan uw man dit geld worden uitgekeerd. En als u haar lijk vindt, zult u er zelf voor zorgen, niet .waar, mevrouw McCormick Haar stem klonk eenigszins heesch, toen ze hem beloofde te doen, wat hij haar gevraagd had. Hij zou altijd een sympathieke herrinnering aan haar behouden en toen hij een half uur later, nadat hij alles aan Sandy had uitgelegd, af scheid van haar nam, drukte hij haar de hand, haar voorspoed en geluk toewenschend. Hij vroeg zich af, waarom haar handje beefde en toen ze samen naar het strand terugliepen, sprak hij met haar man over de groote waarde van zulk een geluk als Sandy ten deel was gevallen. Onder een fluweelachtigen, met sterren bezaaiden hemel stak de „Nor die vergelijkende cijfers„Zooveel jaren geleden brachten we 20000 gld. op voor de missies en thans 200000. En toen was 't te weinig, en van daag is 't nog niet genoeg." Ja, als die missies van zooveel jaren geleden nog waren als toen, dan waren de missionarissen van vandaag mins tens schatrijk, maar.... dan moest 't missiewerk van zooveel jaren ook een bedroevend resultaat boeken voor de zielenwereld. Die beschaming hebben we God dank niet, al weten we van den anderen kant niet goed meer hoe dien stroom van bekeerings- genade in Gode aangename banen te leiden. Maar ik meende ook niet dat er na al 't beschrijf en geconfereer van de laatste jaren vooral, nog zooveel onkunde op missiegebied kon bestaan. Voor hen allen die werkelijk de missieplicht (een Godsgebod en een natuurplicht omdat wij van nature naar Waarheid moeten streven en ze geven) behartigen willeD, zullen hier nog enkele brieven volgen over 't eigenlijke missiewerk, hoe 't van daag staat in onze eigen missie en waar 't naar toe moet. Ik sprak zoo juist van bisdommen. En wilt ge er dan nog eens aan denken om geen vergelijkingen met hier te maken Ons bisdom of vicariaat van Shire (Zuidelijke helft, van Engelsche Nyasaland) is twee maal zoo groot als heel Nederland en wordt bediend door 45 missiona rissen, 3 broeders en dertig zusters. Ddt is toch wel een mooi getal werkers is niet Ja, maar denkt er nog eens aan, 't is voor twee maal heel Nederland. Reeds zijn er ook enkele zwarte broeders en zusters maar vooral worden we bijgestaan door een leger van zwarte onder wijzers en catechisten die op 't oogenblik 't duizendtal overschrijden. In een latere brief zal ik uitleggen hoe 't woord „van school naar kerk" ook voor Afrika 't eenige wacht woord is en hoe de school de eigen lijke bakermat van bekeering en be schaving is. 't Heele brokje van Shier is in 14 missiestaties of parochies verdeeld en telt zoowat 8 tot 900000 negers en nog geen 2000 blanken en 3 tot 4000 Indiërs. Reeds is 't bekeerings- werk er, in 't algemeen, ver gevor derd, ofschoon de katholieke missie er nog maar 30 jaren werkt. Op 't oogenblik tellen we 90000 gedoopten in leven en even zooveel catechu menen en adepten. Praktisch hebben we zoo'n 200000 negers in de hand of ten minste onder katholieken invloed. Voor ge verder leest, maakt eens even een aftrekking en over weegt hoeveel honderdduizenden nog rondzwerven in heidendom en dwaal leer. Laat mij U vertellen van een mis siestatie of parochie in Afrika, van mijn eigen parochie daar, om er toe te komen tot 't detailleeren van 't eigenlijke missiewerk. Mijn parochie heette Blantyre, een handelscentrum van Centraal Afrika en een stadje, want er woonden in Blantyre zelf 200 blanken en dat wil wat zeggen in Centraal Afrika. Deze parochie was 60 K.M. lang en breed, dus van hieruit ver Roermond voor bij. We waren met z'n tweeën voor de bediening van deze uitgestrekt' heid met 60 negerdorpen en even zooveel negerscholen en schooltjes. Buiten de eigenlijke missiestatie met haar groote steenen kerk en een missieschool met 300 kinderen, telden we nog 5 hulpkerken of kapellen. Toen ik vertrok werkten er 40 catechisten in onze parochie en tel den we ruim 6000 gedoopten in leven en 4 tot 5000 catechumenen en adepten. Catechumenen zijn zij die in de naaste voorbereiding tot 'tH. Doopsel zijn en adepten degenen die wel reeds zijn ingeschreven op de presentielijsten der scholen als wil lende christen worden maar die nog niets positiefs op dit gebied geleverd hebben. Ziedaar den status quo of de om standigheid waarin we werkten. Een volgenden keer over 't eigenlijke den" nogmaals in zee. Alan keek naar de glinsterende sterren en nooit had hij méér de grenzelooze onmetelijk heid daarvan gevoeld. Zijn leven was te vol van afwis seling geweest. Maar nu leek alles hem zoo oneindig toe en het was, alsof zijn steppen héél ver van hem weg waren. Een plotseling groot gevoel van eenzaamheid overviel hem, toen hij nog een laatsten blik wierp op de witte kustlijn, die zich geleidelijk in de bergen begon op te lossen. XI. Dien nacht, in Olaf's hut deed Alan zijn uiterste best zijn oude rust terug te krijgen. Hij was zich ten volle bewust van het tragische, dat er in zijn leven was gekomen en hij voelde, dat Mary Standish zijn geheele leven lang in zijn gedachten zou blijven voortle ven, wat er ook zou mogen gebeu ren. Maar hij behoorde niet tot dat soort mannen, die zich door verdriet en tegen slagen ten onder laten bren gen. Een geheele leven van arbeid lag nog voor hem met al zijn plannen voor de toekomst. Op het oogenblik waren ze nog vaag voor hem en leken deze hem levenloos toe, maar hij begreep, dat dit alleen aan zijn eigen zieltoestand te wijten was. En hij was een heel stuk over tuigd van de noodzakelijkheid om weer met vollen moed aan den slag te gaan. Daarom schreef hij eerst een brief aan Ellen McCormick waarin hij een tweeden sloot, zorgvuldig gezegeld, JAN DE PONTI, s.m.m. Missionaris in Centraal Afrika Oirlo. September 1936. NAAR HET HEILIGDOM VAN JULES VERNE. Sedert eeuwen sedert de mensch- heid te weten is gekomen, dat onze oude aarde rond is, lokt de weten schap het geheim van de samen stelling onzer planeet. En niet alleen de wetenschap, talrijke fantasten hebben zich het hoofd gebroken, hoe het er in het midden van den aard bol wel zou uitzien. Romanschrijvers hielden zich met het vraagstuk in hun boeken bezig, optimisten spraken van een aardkern van puur goud, pessimisten zagen niets dan een helsch vuur de meeningen liepen en loopen trouwens ook thans nog, zeer uiteen. Natuurlijk poogde men ook prak tisch het geheim te doorgronden. Doch hetgeen men met directe middelen der geologie door boring bereikte, bleef in den waren zin des woords aan de oppervlakte. De diepste schacht, welke men eens in Zweden boorde, was ongeveer 3000 meter. Dat beteekent, in ver gelijking tot de diepte der aarde, een muggesteek in een olifantshuid. Een direct onderzoek in dezen schijnt dus bijna onmogelijk. Begrijpe lijk heeft de mensehheid het dan ook sedert eeuwen met indirecte middelen moeten doen en daarbij speelde de verbeeldingskracht een groote rol. Physica en chemie, mathematiek en geologie heeten deze indirecte middelen. Uit de onderzoekingen naar de oorzaak van aarbevingen zijn de geleerden te weten gekomen, dat de aarbol uit verschillende lagen bestaat, welke zeer van elkaar af wijken wat substantie betreft. De wet der zwaartekracht maakt een nauwkeurige opmeting van de dikte onzer aarde mogelijk. En daarbij is het van belang te weten, dat het gesteente, dat wij aan de aardopper vlakte kennen, geen grootere zwaarte heeft dan 2.9 gram per kubieke centimeter. Volgens dit feit moeten de bestanddeelen der aarde ongeveer dubbel zoo zwaar zijn, daar de aarde in doorsnede 5.5 dikte heeft. Nadat men dit feit had vastgesteld, kwam het er op aan, na te gaan, of er wel ergens elementen bestaan, welke het ons mogelijk maakt, uit de spectralijnen, welke het sterren licht in onze optische instrumenten voortbrengt, op ertsen of gesteente te stuiten door het chemis onder zoek van enkele vreemde hemel lichamen, welke op de aardkorst vielen, werd bewezen, dat al die elementen, welke op andere aard- lichamen aanwezig zijn, ook ons bekend zijn. Juist de samenstelling der meteorieten, welke waarschijn lijk afkomstig zijn uit de diep ge vallen hemellichamen, is bijzonder leerrijk voor de hypothesen over de samenstelling van onze planeet in zijn diepste diepte. Men vindt in het universum wet ten, welke zich tot in de kleinste bijzonderheden van het heelal her halen, zoodat de beweging der elec- troden eener atoom geschiedt op dezelfde wrjze als het kringen der planeten om de zon of als het slin geren van het zonnestelsel om den Melkweg. Het „bezinken" van enkele atomen bg langzame afkoeling van den gasvormigen bol tot een vuur- vloeibare massa, de verdere afkoeling tot vasten aardbodem, geschiedde volgens de natuurwet, welke de mensehheid reeds lang bekend is en waaruit men thans de oneindige diepte van den aardbol tracht te peilen. Terwijl de natuur de bovenste welke niet geopend mocht worden dan nadat het lijk van Mary Stand'sh gevonden was en waarin iets stond, wat hij in Standi's hut niet in woor den had kunnen uitspreken. Het had anderen wellicht banaal toegeklonken, maar voor hem was dit alles van heel groote beteekenis. Toen trof hij een laatste regeling met Olaf om hem met de „Norden naar Seward te brengen, want het schip van kapitein Rifle was reeds onderweg naar Unalaska. Bij de ge dachte aan kapitein Rifle haastte hij zich nog een anderen brief te schrij ven, waarin hij het relaas gaf van zijn vruchteloos onderzoek. Het verbaasde hem den volgenden morgen te ontdekken, dat hij het be staan van Rossland totaal vergeten was. Terwijl hij zijn zaken aan de bank regelde, was Olaf te weten ge komen, dat Rossland goed en wel in het hospitaal lag en dat er heel weinig kans bestond, dat hij zou ster ven. Alan had niet het minste plan hem te bezoeken, hij wilde niets hooren van wat deze eventueel over Mary Standish te zeggen zou hebben. Het zou heiligschennis zijn om maar één oogenblik te veronderstellen, dat zulk een man iets in het leven van Mary Standish beteekend zou hebber. Hij zou dit niet hebben kunnen verdragen, zooals hij thans over haar dacht Hij verbaasde zich over de groote verandering, die er in den ouden Alan Holt had plaats gevonden, want déze man zou zeer zeker naar Ross land zijn gegaan met vaste bedoeling de zaak grondig te onderzoeken, ten einde de verantwoordelijkheid van Vinding van Apotheker Dumont die geneeskrachtige sloffen op zoo danige wijze samenvoegde, dat daar uit ontstond een uiterst veelzijdig werkend middel, dat snel pijnen stilt, koorts verdrijft en onschadelijk is. Bovendien zijn het géén harde tablet ten, doch fijn en daardoor dadelijk oplossend poeder dat omgeven is door een smaakloos omhulsel van ouwel. Ge proeft niets! Geen maagpijnen! 1.10 tellen ondsr water houden 2. dan achter op de tong leggen 3. doorslikken met 'n teug water 52 cent per buisje van 12 stuks! "AKKERTJES" werken zeer snel bij: AW^Hqofc^ijn, Kiespijn, Spier- ao uc pijn, Zenuwpijn, Vrouwen- pijn, Rheumatische pijnen, gevatte kou, Griep, enz. Volgens recept van Apotheker Dun^ont aardkorst heen en weer beweegt zijn de binnenste, veel dieper gelegen korsten samengevoegd en worden volgens de nieuwste onderzoekingen op de volgende grondstellingen opge bouwd, beredeneerd De binnenste kern vormt een vaste massa van qzer, nikkel en platina, met een doorsnede van ongeveer 7000 km. Daarop volgt een korst van sulfid-oxyde, welke een dikte van ongeveer 1700 km. heeft en daar op volgt de laag, bestaande uit vloeibaar silicaat, welke een dikte van 1000 km. zou bezitten entevens de vulkanen aan de oppervlakte der aarde zou voeden. En eerst hierop volgt de laatste laag, wederom een silicaatkorst, doch in compacten vorm en vormt de oppervlaken van water, gesteente, enz. ter dikte van ongeveer 120 km. en over dit alles zweeft het gasom- hulsel der aarde, welke hoogte op ongeveer 70 km. wordt geschat. Naar aanleiding van de kennis omtrent het feit, dat zich onder het oppervlak der aarde een vloei bare korst bevindt, is de wetenschap van meening, dat de enkele conti nenten geen compacte, onverander lijke lagen bezitten, doch zich al .drijvend" langzaam voortbewegen. De verplaatsing der aarddeelen ge schiedt natuurlijk op dermate lang zame wijze, dat te gelegenertijd nog niet veel van de veranderingen is waar te nemen. De geologie rekent echter niet met duizenden jaren, men cijfert met millioenen jaren en de ge schiedenis van onze planeet wordt niet verhaald door degenen, die de catastrophen zagen gebeuren, doch door de geleerden der objectieve we tenschap, die de feiten ^door logische studiën moeten vastleggen. De vereffening van de West-Afri kaansche kust en de Oostelijke kust van Zuid-Amerika en de eigenaardi ge ligging van zoovele eilanden tegenover deze kusten voerden het eerst tot de theorie van de beweging der contimenten. Deze theorie wordt echter niet door iederen geleerden beaamd, zooals bijv. de theorie om trent geologie, aardchemie en -physi ca, welke trouwens door alle'eeuwen heen veelomstreden gebieden van de wetenschap zijn geweest en waarover de geleerden zich den kop breken en heftige debatten voeren. Óp dat punt is de mensehheid nog niet veranderd, ondanks het passeeren der eeuwen. De heer J. Heeren uit Helmond geeft in de Zuidwillemsvaart een mooi beeld uit vroeger eeuwen over zich af le kunnen wentelen, waardoor hij weer vrede met zichzelf had kun nen krijgen. In zelfverdediging zou hij Rossland met alle mogelijke beschuldigingen hebben kunnen aanvallen, maar hier tegen kwam de herboren Alan Holt in opstand. Hij wilde de mooie gedachten aan haar met zich meenemen wenschte, dat deze in hem zouden blijven leven en ze gingen dan ook mee, onbezoe deld door de waarheden of leugens, die Rossland van haar zou hebben kunnen vertellen. Vroeg in den namiddag verheten zij Cordova, en kampeerden dien zelfden avond tegen zonsondergang op het uiteinde van een dichtbe groeid eiland; een of twee mijlen van het vasteland verwijderd. Olaf kende dit eiland en had dit met een vooropgezette bedoeling uitgekozen, Het leek wel, alsof dit slechts door vogels bewoond werd. Olaf hield van vogels en het zachte gekweel van hun avondlied troostte Alan. Het was voor het eerst sinds zeven maanden, dat hij een bijl in zijn hand hield en de beweging daarvan deed hem goed. Olaf floot en neuriede een liedje, met genoegen bemerkend, dat de open, vrije natuur haar weldadigen invloed op Alan in deed werken. (Wordt vervolgd)

Peel en Maas | 1936 | | pagina 9