TWEEDE BLAD VAN PEEL EN MAAS
Het einde der
Landbouw-crisis-
politiek.
FEUILLETON.
Mesalliance
De wereld op
haar kop!
De beteekenis en
schrijfwijze van
Venray.
Morgen
heb ik
weer
koorts
AKKERTJES
Zaterdag 2 Mei 1936
Zeven en vijftigste Jaargang No 18
De landbouwcrisis-politiek,
zooals deze is ontstaan als een
gevolg van het denken der ver
schillende regeeringscommissaris-
sen, die vroeger elk 'n onderdeel
hadden uit te werken en die
destijds zelfstandig hun weg
gingen, zonder op de gestes van
hun collega's te letten, heeft
haar eigen dood gevonden.
Het schijnt, dat zij nog in leven
is, maar slechts in schijn.
Het zijn de manipulaties, die
men verricht, welke doen ver
moeden, dat het leven nog bestaat,
maar men mag dit vergelijken
met de proeven, die men destijds
op de scholen nam met de
electriciteit op het doode kik
kerlichaam 1
Waarom is deze crisis-politiek
gesneefd
Omdat zij niet wortelde in de
realiteit. Omdat zij geen rekening
hield met hetgeen er onder de
belanghebbenden leefde.... omdat
het van boven werd gedecreteerd
verordend en omdat men de
kans gaf aan tal van ontduikers.
Men begon te smokkelen:
enorme hoeveelheden levensmid
delen werden over de grenzen
gebracht. Men hield geen rekening
met de wijziging in het verbruik,
die altijd ontstaat, wanneer men
het eene duurder maakt dan het
vervangingsprodruct.
Men kocht koeien tegen be
hoorlijke prijzen op, teneinde
deze af te slachten en heel wat
mislukt materiaal werd uit het
buitenland gebracht om mede te
worden afgeslacht.
Men bevoordeelde speciale
groepen, omdat men dacht niet
buiten ze te kunnen.
Men benoemde de varkensex
pert, de Heer Zwanenberg (zélf
belanghebbende bij de bacon-
fabrieken) tot regeeringscommis-
saris, omdat men geen ander
geschikt persoon voor die functie
meende te kunnen vinden.
En nu komen opnieuw tal van
ontduikingen voor den dag.
Een levendige handel in huis-
karntoesteilen-ten behoeve van
de huismoeders, die met minder
inkomsten, toch de grage monden
moet vullen.
Het is de huisvrouw, die zich
nu van het crisisterrein heeft
meester gemaakt.
Nergens in de wereld kan
men tegen de huisvrouwen op
Zij vormen, wat de hoofdbehoef
ten in ons leven betreft, de
voornaamste groep van verbrui
kers en wanneer de huismoeders
in het geweer komen, is het
laatste bolwerk van hun aanval
aan het instorten.
Tal van voorbeelden kunnen
wij hiervoor aanhalen.
De suikercrisis werd ingeluid
door de Amerikaansche huis
vrouw, die zich verzette tegen
de belachelijk hooge prijzen van
den na-oorlogstijd 1
(Een ongelijk Huwelijk)
Roman door Cor de Blij.
36
Inderdaad, Mijnheer Van Seg-
waert. De uitspraak is, meen ik mor
gen met een blik naar griffier
Peu lings.
Deze knikte bevestigend. Vreemd -
een van Segwaert, die zich met dat
geval bemoeide-
Zoo. Ik wil enkele ophelderin
gen van U, zoo U mij die geven kunt.
Ik ben een Oom van het jongmensch
Van Beers... De naam is U zeker
bekend.
De rechter knikte ernstig.
Ik begrijp volkomen, dat U spaar
zaam zult zijn, met Uw mededeelin
gen, ik kom echter uitsluitend, in het
belang van den beklaagde. Mag ik
Uw indruk over den man weten
Ik ben volkomen op de hoogte van
de rol, die mijn neef in deze geschie
denis gespeeld beeft..
Wat wilt U weten. Mijnheer
Van Segwaert
De twee heeren keken elkaar aan.
Dan ging de blik, van den bezoeker,
naar den griffier. Een ondeelbaar
oogenblik.
Mijnheer Peulings, wilt U de
moeite doen, de betreffende stukken
van Swievers even voor mij van de
griffie te halen 7 Ik herinner mij de
details niet precies meer...
De Nederlandsche huisvrouw
heeft den strijd aangedurfd met
Minister Deckers, met de regee-
ringscommissarissen, Ir. Louwes
en het zou ons niet verwonderen,
wanneer deze felle aanval den
ondergang van het systeem be-
teekent.
De landbouwcrisis-politiek was
onlogisch, stond buiten de werk-
lijkheid. Hoe talrijke malen is
dit niet reeds door deskundigen
aangetoond.
Nu is het die on-logica, die
de huisvrouw, zonder dat zij
zulks bij zich zelf tot uiting
hebben gebracht, ertoe heeft ge
bracht, zelf de handen aan den
ploeg te staan.
Zij willen baas blijven in hun
EIGEN keuken en wee den re-
geeringsambtenaar, die haar dit
zal willen beletten.
Nog nimmer is een dergelijke
onbewuste aanval uitgevoerd
De boeren werden „aan banden
gelegd" door teeltbeperking, door
limiteering van huisslachtingen,
door duizenden min of meer be
langrijke maatregelen.... de han
delaren kregen den teugel aan...,
en nu wil men de honderddui
zenden huisvrouwen in het crisis
gareel laten loopen.
Men kan hier en daar verba
liseeren, maar ons corps rech
telijke ambtenaren zal moeten
worden vertienvoudigd, indien
men de „fraudeerende" huis
vrouwen allen voor den kanton
rechter zou willen brengen.
Tegen de Nederlandsche huis
vrouw is niet te strijden.
Zij komt niet gemakkelijk in
het strijdperk, maar wanneer zij
eenmaal verschenen is, is de strijd
tegen haar onherroepelijk ver
loren.
Ir vele streken is het debiet
van den boterboer wanhopig
daald. Want de huisvrouwen
maken hun eigen boter, of hun
eigen product, dat geen boter is,
maar dezelfde of iets mindere
evenredige eigenschappen bezit.
Doch dat in elk geval veel en
veel goedkooper uitkomt. Minister
Deckers heeft een verloren strijd
te voeren. Hij kan niet op tegen
de vrouw.
De landbouwcrisispolitiek is
dood.
Men zal zoo spoedig mogelijk
een nieuw systeem moeten op
bouwen, want de boer moet
blijven gesteund. Dat is billijk
heid. Men zal moeten terugkeeren
tot de verhooging der directe
belastingen, dus door een land
bouwcrisisbelasting.
Op dit terrein heeft de huis
vrouw nog weinig zeggenschap.
De belastingbetaling is in de
meeste families nog voorwerp van
zorg voor den man. Daarmede
komt men niet op het terrein
der vrouw, de keuken
Er worden vaak zware boomen
opgezet over het onderwerp „loon
De griffier was een en al bereid
willigheid. Bij zijn terugkomst was de
Heer Van Segwaert vertrokken het
geheugen van den rechter bleek in
den tusschentijd toch nog voldoende
te zijn geweest- om de belangstel
ling van den bezoeker te bevredigen.
Beide heeren kenden en brach
ten in toepassing dat woord van
Homerus: Praestat honeste vivere,
quam honeste natum esse. Het is be
ter zicb goed te gedragen, dan van
goeden huize te zijn.
De Haagsche mannelijke familie
leden waren weer vereenigd in een
hoekje van de Witte.
Alzoo, vertel eens Robert van
je wederwaardigheden. Ik was giste
ren even bij je thuis, misschien hoorde
je 't van Hetty. Zij vertelde me, dat
e twee keer naar Veldhoven geweest
jent. Je hebt wel je portie, kerel, in
deze affaire.
Inderdaad, Max, was ik twee
maal op reis, doch slechts éénmaal
bij Alex en Emilie. De tweede keer
was ie op... ja,* hoe zal ik het zeggen,
aan 't Sherlock-holmessen 1 Ik zal
echter beginnen met een belangrijke
mededeeling. De vader van dat meisje
Kitty...
Van Segwaert vertelde. Veront
waardigd luisterden de andere heeren...
Door die insinuatie van dat
jongmensch, was ik zoo diep veront
waardigd, het cynisme, waarmee hij,
de gevolgen van zijn handelingen op
een ander trachtte af te schuiven,
notabene, op een stakkert, die van
daag veroordeeld wordt, terwijl die
meer karakter bezit, dan de telg van I
onze illustre familie.
Nou, nou, Robert... je bent wél
wat te...
Absoluut niet „te", Max. Hoe
naar behoefte of loon naar pres
tatie.".
Dat onderwerp is ongetwijfeld
zeer interessant en zeer actueel.
Maar in de moderne wereld be
kommert men zich niet om mo
ralistische onderscheidingen en
het zuiver afwegen van de recht
vaardigheid.
Neem eens de mogelijkheden
om op de beurs enorme geld
sommen te „verdienen".
Een Londensch Zondagblad
verzamelde eenige bizondere
krasse gevallen van speculatie
zaken, welke binnen zeer korten
tijd winsten van millioenen op
leverden.
Een zekere Jozef Hoadlez ver
diende bij een vermetele specu
latie in katoen aan de New-
Yorsche katoenbeurs in 5 minuten
een millioen dollar en dienzelf
den dag nog drie millioen meer.
Aan dezelfde beurs viel den
speculant Theodor Price in 1905
in 5 minuten een winst toe van
500.000 dollar, waaraan hij ieder
half uur van den beurstijd van
dienzelfden dag nog 250.000
dollar toevoegde, tot des middags
wegging omdat hij toen, zooals
hij cynisch zeide „zijn middag
eten verdiend had".
J. L. Livermore, die zijn loop
baan als loopjongen bij een
makelaar begon, verdiende op een
enkelen dag 500.000 dollar door
onder een voorbijgaanden prijs-
val van verontruste speculanten
katoen te koopen om ze voor
een veelvoud van den bepaalden
prijs weer van de hand te doen
Gedurende de wilde specula-
laties, welke destijds met de
aandeelen der Union Pacific en
der Southern Pacific-spoorwegen
uitgevoerd werden, „schiepen
zich" vele speculanten op een
enkelen dag vermogens tusschen
500.000 en 2s millioen dollar.
Menigmaal bevinden zich ook
„kleine luyden" onder de winners;
in Amerika is de aandeelen
speculatie nog verder verbreid
dan bij ons.
Zoo verdiende een portier in
het bureau van het bankhuis
Harriman op een haussedag
50.000 dollar.
Het laatste en sedert lang het
sterkste voorbeeld van een reus
achtige beurswinst biedt wel de
vermeerdering van 't familiever
mogen van den thesaurier-secre
taris van de Vereenigde Staten
Mellon van 300 millioen dollar
in slechts 5 maanden.
Deze reuzewinst werd veroor
zaakt door een ongehoorde
hausse in de aandeelen der
Amerikaansche Aluminiummaat-
schappij en de Golf-oliemaat-
schappij van Pennsylvanië.
In deze vijf maanden heeft de
familie Mellon op die manier in
doorsnede dagelijks meer dan 2
millioen dollar „verdiend" 1
Pas daar nu eens de maat
staven van prestatie en behoefte
op toe 1 Ze schieten hopeloos
tekort.
Ook daar waar tenminste nog
werkelijk iets gepresteerd wordt,
zijn de belooningen niet zelden
buiten alle maten hoog. Neem
nu maar eens het moderne film
wezen. Aan de „stars" worden
fabelachtige honoraria uitbetaald
welke zelfs het voldoen van de
meest krankzinnige „behoeften'
overtreffen en zeker niet in over
eenstemming zijn met de diensten,
jegens de samenleving verricht.
Pas geleden werd nog bekend,
dat de „hartedief van heel de
wereld", Shirley Temple, door
een nieuw contract van zeven
jaar aan de Twentieth Century
Fox is verbonden.
Ieder jaar moet ze de hoofdrol
vervullen in vier films en voor
iedere film krijgt ze een bedrag,
dat bijna gelijk staat met honderd
duizend gulden. Haar moeder
krijgt bovendien nog 8500 gulden
per film.
Op zichzelf zijn er zeer ernstige
bedenkingen te opperen tegen de
exploitatie van zoo'n kind (dat
pas zeven jaar oud geworden is.
maar het staat toch in ieder
geval vast, dat hier geen sprake
is van rechtvaardige loonvorming.
Het is hier gewoon een kwestie
van verkoopwaarde der glim
lachjes en danspasjes van dit
„schattige" kind.
Als men daarnaast zet, hoe
werkelijke weldoeners der
menschheid, hoe groote vorschers
en geleefden, kunstenaars en uit
vinders vaak afgescheept werden
met belooningen, die den honger
nauwelijks uit het huis konden
houden, als men denkt aan de
stille krachten in gezin en maat
schappij, hun dagen vullend met
harden arbeid, die moeten tobben
om het levensonderhoud ten
minste bij elkaar te krijgen, dan
vraagt men zich toch af, of de
wereld niet op haar kop staat.
En inderdaad, dat doet ze.
ik achter de waarheid, de, niet aan
te vechten waarheid, wel te verstaan,
ben gekomen, is een quaestie, waar
ik me niet over uit laat. Maar dit
kan ik stellig verklaren: dat de man,
de eenvoudige boerenkinkel, die zich
wreken wilde, voor de eer van het
meisje; tot 't laatste toe geweigerd
heeft de ware toedracht te vertellen.
Met de wetenschap, dat een verkla
ring, het motief van zijn daad, de
straf lichter zou maken. Maar., dan
moest hij de eer van het meisje ge
ven. Dat is een kerel. Wat ik jullie
hier zeg: weten én Alex en zijn zoon.
Je begrijpt dus, dat een zekere waar
deering voor dien man, van hun kant
te verwachten zou zijn Maar neen.
Van Beers spreekt er met geen woord
over, ook niet tegen mij, terwijl de
zoon., de misselijke laagheid heeft
om hem zijn daad in de schoenen te
schuiven, Ik voel er dus absoluut
niets voor, om, ook maar met iets,
verder mede te helpen, om zijn stu
dies, te financ'eren.
De heeren zwegen, waren vervuld
van eigen gedachten.
Dan de oude generaal:
U heeft volkomen gelijk Jan
verdient niet anders. Maar: laten we
hem geheel los, wat moet er van
terecht komen.
Robert antwoordde met een sthou-
derophalen.
De oud president van de rechtbank.
Er moeten toch ook advocaten
van „kwade zaken" zijn...
Dat zeg jijj Max Oud geacht
lid van de Rechterlijke macht?
Juist ik. Mijn ondervinding
leerde me, dat die heeren in de wieg
reeds daarvoor bestemd zijn
Wellicht zullen sommige onzer
lezers zich nog herinneren, dat we
vroeger reeds te dezer plaatse een
verklaring gaven voor de namen
Oirlo, Leunen, Overloon, Geijsteren,
Lull, Spraelant en de Peel.
Wij willen dit thans vervolgen met
onze meening te geven over eenige
andere plaatsnamen.
De beteekenis-verklaring van Ven
ray biedt weinig moeilijkheid. Ray
haDgt evenals rooi, rode en dergel.
samen met het werkwoord rooien of
roden, hetgeen beteekent„uit den
grond halen", ook „voor bebouwing
geschikt maken", dus „ontginnen"
Men denke bijv. aan „aardappelen
rooien" en verder asn „een bosch
rooien", waarbij de boomen ook met
wortel en al uit den grond worden
gehaald. Langs dezen weg wordt het
begrijpelijk, dat een rode, rade of roy
oorspronkelijk beteekent heefteen
gerooide plek in het woud, wellicht
het beste weer te geven door ons
woordontginning.
Venray beteekent dan ookeen
ontginning in of bij een ven of broek
gelegen. Dat men voor dit „ven"
eenvoudig het oog had op de vennen
of het geheel moerassige veen van
de nabije Peel lijkt ons niet onwaar
schijnlijk. Overigens moet men wel
bedenken, dat de toevoeging „ven"
niet van de bewoners der plaats zelf
Na het bezoek aan zijn Oom was
de jonge Van Beers een borrel gaan
drinken.
Een dergelijke ontvangst bij dien
gezelligen „old Bob" had hij niet
verwacht. Daarbij begreep hij er niets
van. Oom had den Vader van Kitty
gesproken. Allright. Die oude had
natuurlijk lucht gekregen van die
episode met Marie'je. Nou, dat was
niet leukMaar hoeDaar zat de
kneep. Een der rechters Uitgesloten.
Die verdediger Onmogelijk. Hoe
zou Verhoeven nu juist met Mr. van
Dam in connectie zijn gekomen, 't
Was natuurlijk een „esprit de clo-
cher" een dorps-bekrompenheid. Een
van die smerige boerenhengsten had
gekletst. Dat was de eenige moge
lijkheid. Hoe ze er achter gekomen
waren daar in Veldhoven Geen idee.
Nu was Oom Robert wel furieus
gewordenmisschien overspannen,
door de beslommeringen van de laat
ste dagen, maar dat idee, om de
schuld op dat canaille te gooien, was
heusch nog niet zoo gek... Ober, nog
een catz, of neen, breng me maar een
cocktail zeg... Kitty trapte daar ab
soluut in... moppig... zou zij al. van
die nieuwste moraliteits-bevlieging
van „Pae" op de hoogte zijn? Na
tuurlijk stoorde zij zich er geen fluit
an, zeg... ober, die cocktail is niet
slecht, breng me nog één... och ober,
vraag even voor me aan 356447
Amsterdam. Ja zeg... Even denken...
een cigaretgoed voor je nerven-
zoo nbeetje alcohol frischt een mensch
absoluut van op... die oom Bob, wat
een tiendubbele nonsens zeg, om je
zoo te te laeten gaenzat me ab
soluut tetempteeren... ah ja, telefoon?
Amsterdam Merci ober... zet nog
is uitgegaan. Daar spreekt men thans
nog eenvoudig van Roy zonder meer.
De toevoeging Ven was noodigvoor
menschen verderaf, die ons Roy
moesten kunnen onderscheiden van
andere Roy's als St. Oedenroy, Wan-
roy en dergelijke.
In de Meyerei vindt men voor
Venray dan ook vaak de aanduiding
„Roy over Peel", hetgeen een ander
middel was om ons Roy van andere
gelijkgenaamde plaatsen te onder
scheiden. Daar Venray reeds zeer
vroeg, vroeger dan bgv. Venlo, Horst
enz. tot het graafschap Gelder be
hoorde, is het waarschijnlijk, dat de
toevoeging Ven van het Noorden is
uitgegaan. Ofschoon ze dan evengoed
aan vennen of veengronden der
omgeving kan ontleend zijn, is het
toah ook lang niet onmogeljjk, dat
men met Venray wilde aanduiden,
het Ray dat in de buurt van Venlo
gelegen was, zoodat wij de toevoeging
Ven dus misschien aan de stad Venlo
te danken hebben.
Hoe dit ook zij, meer dan de be
teekenis, vraagt de eigenaardige
schrijfwgze van Venray een verkla
ring. Het is immers typisch, dat
men Venray schrijft, terwijl toch
iedereen uit de streek Venroy of,
wil men, Venrooy uitspreek. De vraag
is dus gewettigd, of vroeger mis
schien werkelijk Venraay uitgespro
ken werd.
Laten we echter eerst een aantal
oude schrijfwijzen geven1197 (het
eerst dat Venray genoemd wordt)
Venirode 1224 Rodhe 1383 Venraide;
1400 Venrode1407 Venraide15e
eeuw Venraede, Venray de en Ray
1485, 1516, 1530 Venroden 1490,1500
Rode 1553, 1558 Venroede het om
streeks 1575, wellicht op aanwijzing
van den landschrgver Aleph van
Gelre vervaardigd schepenzegel, heeft
Venradt. Sinds het midden der 17e
eeuw vindt men als regel Venray,
soms Venrade, doch ook nog her
haaldelijk, speciaal door menschen
van over de Peel, Venroy, Venrooy
of- Venrooi. De oudste schrijfwijze is
dus rode, wat met de afleiding over
eenkomt, daar de stam van het
werkwoord roden of rooien een o,
geen a bevat.
Om de latere schrijfwijze raede en
ray te begrijpen, bedenke men het
volgende. Het woord rode had oor
spronkelijk een korte o, die echter,
omdat ze in een lettergreep stond,
in de middeleeuwen gerekt werd.
Aan zulk een rekking in open letter
greep is het bijv. ook te danken, dat
we naast het enkelvoud gebod, het
meervoud geboden kennen, waar we
dus in de open lettergreep van het
meervoud lange oo uitspreken. Ook
deden aan deze rekking mee de
oorspronkelijk korte o's van bijv.
boven, over en oven.
Als we er echter op letten, hoe
deze woorden thans in het Venraysch
dialect uitgesproken worden, dan
blijkt dat hier als rekking der korte
niet oo, maar ao te voorschijn
komt. In woorden als koken, stoven,
kolen, open, die eveneens oorspron
kelijk een korte o in open lettergreep
hadden, spreken wij thans een zuivere
lange oo uit, doch ieder Venrayer
weet, dat men aan de Maaskanten,
bg'v. te Wanssum en Oirlo reeds, ook
in deze woorden ao uitspreekt.
En hetzelfde doet men daar met
Venray, dat er niet als Rooy, doch
als Raoy, of kort Venroy wordt
uitgesproken.
Nu zijn er genoeg aanwijzingen
voor, dat Venray vroeger ook in al
deze woorden den ao-klank heeft
gehad en hun dorp dus ook Raoj of
eerst nog Raode noemden. Maar dan
viel de klank van dit woord ook
samen met den klank van andere
woorden als paol, zaod, praoten,
raojen en dergelijke, die echter reeds
vanouds een langen klinker hadden,
die in 'n groot deel van Nederland
al heel vroeg tot ao was geworden.
En daar de als ao uitgesproken
klank dezer woorden steeds als ae,
ai of, in open lettergrepen, als a
werd geschreven, ging men dus ook
het als Venraode of Venraoy uitge-
maec vast zoo n pil voor me klaet
zeg.,
Hallo Jae, jae Zeg jonge doch
ter, vraag eens of Kitty aan het toe
stel wil komen.ja goed...
Ratatatatat, daar zullen we 't
hebben... Hallo, darling. How are
you. Zeg Kit. Ik heb daar straks mijn
Oom gesproken zeg Oom Bob. Beste
vent zeg. Die vertelde me reuze gek
ke dingen. Je gelooft er toch zeker
geen woord van Wat zeg je, Love?
^ee, zeg, je verstaet me verkeerd.
Ik zeg: je gelooft er toch zeker geen
van Hè doe niet zoo mal, is 't
zoo Wat is zoo Luister nou eens
verstandig. Morgen kom ik naar Am
sterdam, dan gaan we lunchen in
Trianen... Ja goed zeg, ik luister...
Aan den anderen kant:
Jantje, jongen, doe nu niet zoo
gek. Je schijnt nog niet heelemaal op
de hoogte te zijn. Je kunt toch niet
met 'n nicht van een gewezen tweede
meisje ergens komen. Nee zeg, ik
ben ontzettend blij, dat je me even
belt. Ik had je anders vanavond ge
schreven. Heeft die goeie Oom Bob
e vergeten te vertellen, dat ik... als
iet niet zoo in-tragisch was, zou ik
moeten lachen, Jan. De verloving is
f i n i. Uit. Dag Jan... We trekken
het ons geen van beiden aan wel
TabéZij speelde haar rol... tot
het bitter einde.
In den Haag... vertrok Jan van
Beers een oogenblik later uit het
café, de laatste cocktail, onaange
roerd.
's Avonds bracht een brief van
Mama hem de opheldering... „Hoe
jelukkig, beste jongen, dat die mesal-
iance, ons bespaard bleef... vooral
voor jou. Jij bent op dat punt,
immers bijzonder teergevoelig...!"
is Uw verzuchting als Gij Uw keel
voelt dik worden en U onprettig
en rillerig beainl te voelen. Stop
die opkomende verkoudheid, ga
vroeg naar bed. Neem één of twee
"AKKERTJES" en morgenochtend
voelt ge U prettiger dan ooit en
Uw verkoudheid 'gaal niet door".
"AKKERTJES" stellen nooit teleur I
Nederlandse' Ongeëvenaard bij Griep,
Product gevatte kou, rheumatische
pijnen, Zenuwpijnen, enz.
12 st. 52 ct. Zakdoosje 20 ct.
Volgens recept van Apotheker Dumont
AKKER.CACHETS
Op elk "AKKERTJE" komt de naam
AKKER voor in "ruit" - vorm. Let
hierop en weiger elke namaak
sproken woord als Venraede. Venray
enz. schrijven. Op gelijke wijze vindt
men in vroeger eeuwen bgv. vaak
in Venraysche stukken geschreven
baven, aver, Gades, belavet, gespra-
ken voor: boven, over enz., wat dus
als baoven, oaver, Gaodes euz. werd
uitgesproken.
De eindconclusie is, dat de plaats
naam Venray nimmer, noch in de
plaats zelf, noch in de omgevingals
Venraaj is uitgesproken geworden
en dat de schrijfwijze met a slechts
het middel is geweest om de plaat
selijk bestaan hebbende uitspraak
ao aan te geven. Thans leert echter
ieder Nederlandsch kind op school
om het teeken a of aa ook als aa
uit te spreken, wat men in Venray
vroeger niet deed. En zoo komt het,
dat den laatsten tijd heel veel men
schen, die den naam Venray slechts
van papier kennen, dezen in strijd
met vroegere en hedendaagsche uit
spraak, tevens in strijd met de
herkomst van het woord, ook als
Venraaj uitspreken.
Een nog wel ministerieele poging
om in overeenstemming met deze
geheel vervalschte uitspraak nu
ook netjes a.h.w. op zijn hedendaagsch
Hollandsch Venraai te gaan schrijven
is gelukkig mislukt. Venray deed er
goed aan, dat het de historisch ge
groeide schrijfwgze handhaafde tegen
de ambtenaars-nieuwlichterij in.
Echter zou het wel overweging
verdienen of men niet in overeen
stemming met de hedendaags plaat-
lrjke en ter voorkoming van een steeds
voorkomende schrijfwijze Venray
zou kunnen invóeren, die tevens het
beste in overeenstemming zou zijn
met de herkomst van het woord.
Venroy of Venrooy lijkt ons meer
aan te bevelen dan Venrooi omdat
de y in deze streken van ouds ge
bruikt is geworden om den j.-klank
aan te geven, speciaal aan het einde
van een woord.
Zoo kennen we bgv. ook Wellerloy,
ontstaan uit Wellerlode ('n lode is
'n grenssloot), verder Ghenoy bij
Venlo, de Schey achter Leunen, de
Staay te Wanssum en de Groote
Waay in Well, allemaal plaatsnamen,
die wij bij gelegenheid nader willen
bespreken.
W. J..
Niet te verwarren met rooien is
mikken, schikken, eig. „in de rooilijn
zetten." Dit woord is n.l. van heel
andere afkomst.
HOOFDSTUK XXII.
De nieuwe wereldburger was ge
boren.
Geen moederarmen, die koozend
wachtten.geen reine moederoogen,
die smachtten om te zien, dien schat
des hemels... geen luisterend moeder
oor, dat vreugdebevend wachtte op
eerste geluidjes. Neen, de moeder
wist niet. Onbewust van den rijk
dom, haar geschonken.
En toch.
Zoo, vertel eens, Marie, hoe
is het er mee
In gespannen aandacht stond Dok
ter de Voogt, de zenuwspecialist. Er
bestond een mogelijkheid, dat nu een
terugkeer tot de herinnering kwam.
Marie keek den geneesheer aan.
Er zat een vraag in de oogeneen
verwondering., datWaar ben
ik?
Zoo, zoo. goed geslapen Ja,
ik zie het al. Erg moe natuurlijk....
Maak je nergens ongerust over, mijn
kind... Alles is goed... Ja zeker, alles
in orde. Kijk. hier is de zuster...
Onze lieve Marie heeft lekker ge
slapen, laat haar eens wat frisch
drinken. Ik zal raden, of je er zin
in hebt, een fijne, lekkere sinaas
appel...?
De patent knikte. Had de vraag
begrepen... Het was tot haar door
gedrongen... Dr. de Voogt hield,
angstbevend, de onzichtbare draden
van het herstel vast... de minste
schok... Het juichte in hem... in hem,
den specialist, voor wien ieder ge
val... een mensch was... in zijn han
den gegeven om terug te brengen
aan de maatschappij. Roeping taak.,
plicht. Wordt vervolgd.