Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken. Sneeuwklokje Sneeuwklokje Regeeringscrisis is uitgebroken! Knoeiende Crisis-centrales. Buitenland. Binnenland. Zaterdag 27 Juli 1935 Zes en vijftigste Jaargang No 30 WEET wat U EET Machinaal bereid Hygiënisch verpakt! PEEL EN MAAS ADVERTENTIEPRIJS1 tot 8 regels 60 ct. per regel 77a ct. Bij contract groote reductie Uitgave FIRMA VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY Telefoon 51 Giro 150652 ABONNEMENTSPRIJS p. kwartaal voor Venray 65 ct. Buiten Venray p. kwartaal 75 ct. Afz. nummers 5 cent. Room-IJs ChocoIade-IJs Citroen-IJs '/2 Liter thans 50 ct. 'U 25 ct. De katholieken wilden niet onder het Colijnsche juk door. De gulden thans in gevaar? Een moeilijke beslissing voor de Kroon. Al hadden ve'en gehoopt, dat een regeeringscrisis tenslotte toch nog vermeden kunnen worden, het conflict tusschen Kamer en Kabinet is niet onverwacht uit gebroken. We herinneren er aan dat H.M. de Koningin dezen zo mer niet op den gewonen tijd buitenlands is gegaan voor het doorbrengen van Haar vacantie. doch intrek nam op den Rui- genhoek in Scheveningen, voorloopig totdat het groote Be zuinigingsplan der regeering in de Kamer zou zijn behandeld. Met de mogelijkheid van het uitbreken eener regeeringscrisis werd aldus ernstig rekening ge houden. En thans is het zoover. Hebben de Katholieken deze crisis gewild Wij gelooven: geenszins. Zeker inzake de middelen tot crisis- bestrijding verschilden ze aan merkelijk van inzicht met Colijn, maar ze waren zich zoodanig bewust van de onmogelijkheid om reëele consequentie van een ten val brengen van Colijn, een vruchtbare regeering te vormen met de Sociaal-Democra ten, dat de Katholieken niets liever zouden hebben gezien, dan dat deze het Schip van Staat zou blijven besturen. De Katho lieke Kamerfractie had zij 't misschien nolens volens, d.i. po pulair gezegd tegen heug en meug in dan ook reeds be sloten om unaniem voor het Be zuinigingsplan te stemmen. Maar de heer Colijn was daar mee niet tevreden. De vorige week had hij het duidelijk gezegd in de Kamer, wat hij van de Katholieken ver langde. Hij meende, dat zijn au toriteit doorloopend werd onder mijnd door onwelwillende cri- tiek en hij veriangde. dat die zou worden gestaakt. De heer Colijn is zich zoozeer bewust geweest van de macht, welke hij bezat door de veron derstelde onmogelijkheid der Katholieken om met andere par tijen een vruchtbare bestuurs- meerderheid te vormen, dat hij hun volkomen onderwerping wilde afdwingen, ja, zelfs eischte, dat zij hun recht van politiek zouden prijsgeven. De Katholieken moesten onder het Caudijnsche juk door. Het geen ze tenslotte hebben gewei gerd. Er zijn aanmerkelijke verschil len tusschen de crisispolitiek, zooals de heer Colijn die voerde en die, welke de Katholieken wenschten. Colijn streefde „aan passing" na van ons maatschap pelijk en economisch leven aan de nieuwe internationale verhou dingen door versobering van den algemeenen staatsdienst, veria- ging van loonen en andere be drijfslasten. De Katholieken wenschten slechts zoover in die richting te gaan, als de verlaging van alge- meene vaste lasten op den voet kon volgen. Colijn echter was huiverig om de vaste lasten aan te tasten voor wat pachten en woninghu- ren betreft, b.v. wilde hij slechts het rentetype drukken en de af lossingsverplichtingen miniseeren zonder de huizen- en grondlas ten aan te tasten in de hoofd sommen. Kapitaal, bezit en vermogen moeten „safe" blijven gesteld ge lijk de gulden. Vandaar ook, dat Colijn huiverig was om verdere industrialisatie van ons land te stimuleeren middels industrie- banken dat zouden slechts „stroppenbanken" worden, zeide hij. Men zou kunnen zeggen, dat de Katholieken in dezen moei lijken tijd in het algemeen de behoefte gevoelden om wat te „wagen" als de kans daarmee werd geschapen om iets te be reiken en het spook der werk loosheid wat te doen terugdein zen, terwijl Colijn's streven aller eerst was gericht op het behoud, zooveel mogelijk van kapitaal en bezit. Wilde een door de Katho lieken beoogde verlaging van lasten zich niet vlot genoeg in zetten, we gelooven, dat ze in dat geval bereid zouden zijn om dezelve te drijven door devalu atie. Colijn niet, in geen ge val. Men kan pogen de verschillen wat meer principieel of techni scher aan te geven, we hebben met practische voorbeelden liever duidelijk willen maken, wat de R.-K. van Colijn scheidde en scheidt. Inziende de waarschijnlijke on mogelijkheid om - we zeiden het reeds een vruchtbare re geering op anderen particulieren grondslag te formeeren, zijn de Katholieken er herhaaldelijk op uit geweest om door het uitoefe nen van critiek de regeerings- politiek van Colijn in de door hen gewenschte richting gewij zigd te krijgen, vermijdende overigens om het kabinet ten val te brengen. Aan die critiek, welke Colijn blijkbaar moeilijk kon verdragen, heeft de regeering een einde willen stellen middels een ulti matum. Colijn ging van de stelling uit, dat alleen zijn inzichten goed en juist waren. In de Memorie van Toelichting reeds, waarvan het Bezuinigingsplan vergezeld ging, schreef hij woordelijk, dat slechts „verachtelijke demagogie" lot critiek op zijn ontwerp kon lei den. Dat zette kwaad bloed. En ook weer bij de behande ling van het Bezuinigingsplan de vorige week in de Kamer wees de Minister-president meer malen met nauwelijks ingehouden verachting alle critiek op zijn be'eid van zich af. Het recht daartoe hebben de Katholieken zich nochtans willen voorbehouden. Dat is tenslotte de beteekenis van de uitgebroken regeerings crisis. Wat nu? Zoo luidt in zulke gevallen de vraag. Een antwoord daarop is, zoo niet onmogelijk, dan toch moei lijk. Colijn heeft er de Katho lieken op gewezen, dat zij niet anders zouden kunnen regeeren, dan met de sociaal-democraten en enkele revoiutionnaire groep jes. Met dezen alleen willen ze natuurlijk niet regeeren. Staat het echter a priori vast, dat géén der partijen, welke tot heden de regeeringsmeerderheid vormden, om des Colijns wille de Katholieken in 'n eventueele regeeringstaak willen bestaan Dat de Anti-Revolutionnairen het weigeren uit 'n oogmerk van prestige, 'dat is misschien ver klaarbaar, maar zouden Vrijz.- Democraten, Christelijk-Histori- schen, Katholieken en Sociaal- Democraten het niet eens kunnen worden over een crisis-program en het daarover eens willen worden in het algemeen lands belang Uit redevoeringen van Jhr. de Geer, leider der C.-H. Kamer fractie, vorige week in de Kamer gehouden, kwam liet ons voor, dat deze met Aalberse niet veel verschilt in wat hij als goed crisisbeleid aanziet. Een kabinet —de Geer ligt o.i. dan ook niet buiten de lijn de verwachtingen althans niet buiten de lijn der politieke mogelijkheden. Zeer velen verbinden als con sequentie aan deze minister crisis de devaluatie van den gulden. De mogelijkheid, dat ook Nederland den gouden standaard verlaat, achten we inderdaad vergroot; maar hoe dan ook in elk geval is het zeer ge- wenscht, dat de politieke stabi liteit spoedig weerkeert, omdat we anders een periode van wil de monetaire speculatie tegemoet gaan, een speculatie, welke zich thans reeds scherp op de beurzen in het buitenland afteekent. Zoo spoedig mogelijk dient 't volk te weten, waaraan het toe is Zijn er zoo weinig eer lijken in Holland als er rechtvaardigen waren in Sodom Gevaarlijke metho den van gelegenheidspolitie. In het paticuliere bedrijfs leven zijn óók veel zwarte schapen. in vroegere artikelen zijn we reeds nadrukkelijk opgekomen tegen den geest van corruptie, welke over de menschheid waart, zoo gauw de maatschappij bij zondere moeilijkheden moet door staan en daarmee de kans wordt geboden om, van de verwarring gebruik makende, zich ten koste van de gemeenschap te verrijken. Zooals de zakkenroller de drukte van een ongeordende menigte behoeft om zijn slag te slaan, de gauwdief van schrik en ont steltenis profiteert bij een ramp en de aasgier ronddoolt boven het slagveld.... Men moet zich over een der gelijke corruptie-geest niet uiten, alsof het een speciale Neder- landsche eigenschap zou zijn, hij ontspruit uit algemeene menschelijke onvolkomenheid en in alle bescheidenheid mogen we zelfs vaststellen, dat corruptie in het buitenland over het algemeen weliger voedingsbodem schijnt te vinden en in elk geval weliger tiert, dan ten onzent. Dat alles verontschuldigt ech ter de fraudeurs, die zich op ons crisiserf hebben geopenbaard, geenszins. Al die „schandalen" maken de eerlijke menschen, die er gelukkig nog zijn, maar in onzen tijd geen arbeid of brood kunnen vinden, kregel. En ook buiten deze lieden vragen velen zich af, hoe het toch komt, dat zoovele ambtenaren, die men voor eenig overheidsbaantje zoekt en vindt, van het half-zachte karakter-type blijken, die aan geen verleiding weerstand kunnen bieden. Onderzoekt men dan niet, met wie men te doen heeft Of zijn er dan waarlijk zoo weinige eer lijke lieden onder ons, dat er geen betrouwbaar ambtenaren corps is samen te stellen Inderdaad gelooven we, dat verscheidene menschen, wien het niet in het hoofd zou opkomen om U of ons persoonlijk te be- nadeelen, in eens een hoop „ballast" aan onbaatzuchtigheid en rechtschapenheid van zich afschudden, zoo gauw ze in dienst komen van de Overheid. Tegenover de onpersoonlijke gemeenschap stellen ze zich ge heel anders hebzuchtiger vooral dan ze het in persoon lijken dienst zouden durven of willen doen. Iedereen heeft zulks wel eens bij aanschouwing dan we! uit... persoonlijke be levenis ervaren, b.v. in mili tairen dienst of als hij belasting penningen smokkelde.... In wezen is er niet zoo'n groot verschil tusschen, of men zich verrijkt uit de overheidskas, dan wei aan deze kas onthoudt, wat men er rechtens en wettelijk in heeft te storten. We zeggen dat alles om de „fraudes", waarover het publiek zich zoo druk maakt tot meer ware proporties terug te brengen. Bij onderzoek blijkt ook vaak, dat de voorstellingen der massa over den omvang dier fraudes sterk overdreven zijn. Heel wat „burgers" dragen op het oogenblik b.v. zeer ten onrechte den indruk met zich, dat alle Nederlandsche boeren in dezen crisistijd niet anders doen dan zich zwendelend ten koste van de gemeenschap ver rijken. Er gebeuren waarlijk ergerlijke dingen en de rotte plekken moeten uitgesneden maar men hoede zich voor veralgemeening in het uiten van beschuldigingen. Het is ook gebleken, dat er soms meer fraude wordt achter haald dat er inderdaad is ge pleegd. Met het achterhalen van fraude is speciaal de crisisop sporingsdienst belast en dit instituut maakt in over-ijver al die fouten, tot welke Ieeken zich gemakkelijk laten verleiden, als ze met politiediensten worden belast en daarmee de speurders instincten, welke iedere mensch in zich sluimerende schijnt te meenen, plots worden gewekt. Sensatie b.v. brachten indertijd de berichten over geweldige fraudes bij een crisis-centrale in Brabantverscheidene personen werden gearresteerd, de instel ling van een zeer groote boeren- organisatie werd van de crisis regelingen uitgesloten en ontzag lijk hooge boete werden geëischt. Zoo gauw de zaak echter in handen van de gewone justitie was overgegeven, kwam deze tot de conclusie, dat hier ten onrechte reputaties waren aangetast en belangrijke sociale organisaties waren belasterd. Alle gearresteerden werden in vrijheid gesteld, de instelling van den boerenbond werd weer in de crisisregeling betrokken, de opgeiegde boeten werden geannuleerd. De justitie vond uit, dat zóó er al van fraude kon worden gesproken het lieele geval een post van circa f 200 had betroffen en deze zaak hoogstens één employé kon aangaan. Maar tóch herinneren degenen, die het graag over de crisis knoeierijen hebben, er ook thans nog aan, dat in Veghel het rijk op een reuze-manier bezwendeld zou zijn. Ook het geval—Eist blijkt schromelijk overdreven, in elk geval zijn ook hier de meeste arrestanten weer in vrijheid ge steld. We exeuseeren niemand en niets. Er zal ongetwijfeld worden geknoeid, doch er wordt ter zake óók mateloos overdreven. Deze fraudes hebben met onze staats-orde en -inrichting niets te makenze spruiten voort uit de onvolkomenheid van den menschelijken geest en het men schelijke karakter. Ook in de dictatuur-staten lekt, ondanks het bestaande uitingsverbod, heel wat uit over dieverijen en staats- ruifvreterij. Het zit 'm niet in het stelsel Trouwens, denkt maar niet, dat de eerlijkheid in het parti culiere bedrijf zooveel hooger staat. Daar zijn heel wat zwarte schapen, maar dier gevallen deren ons pas, als we er zelf financieel bij betrokken zijn, terwijl het publiek rechter speelt over eiken ambtenaar, omdat die „mooi weer" heet te spelen met „ons" geld, ook al zijn er onder dat mopperende publiek tien duizenden, die in geen jaren meer een bijdrage in 's rijks kas behoefden te storten, maar stem pelend en steuntrekkend door het leven gaan, waarbij het voor velen nog maar gelukkig is, dat hun verklaringen ten behoeve der steunbepaiing.... niet op een goudschaaltje worden afgewogen. Md. Verscherping It.-Abess. conflict. Het Italiaansch-Abessinische ge schil is van alle kanten ten zeerste verscherpt en gevaren doemen op, dat de dreigende oorlog nietgeloca- liseerd zou kunnen worden. Mussolini is vast besloten om het tot strijd te laten komen en Abessinië tot een kolonie te maken. Hij heeft het rond uit verklaard en die verklaring heeft in Italië een geweldig oorlogsenthou- siasme doen ontstaan, waarbij de menigten zich vijandig uiten jegens den Negus, maar óók jegens het perfide Albion, zooals dat vriendelijk heet en tegen Japan. Nu de Italiaansche plannen vast staan, heeft de Engelsche regeering zich plots energiek betoond en zelfs een beetje... strijdlustig in haar pogingen om den oorlog toch nog te voorkomen. Zij wil zoo noodig de wapenleveringen naar het Zwarte Keizerrijk vrijgeven en de regeering te Addis Abeba zelfs aan een leening helpen. Boven heeft ze de regeering te Parijs overgehaald om gezamenlijk stappen te doen tot spoedige bijeen roeping van den Volkenbondsraad en inderdaad zal deze in een zitting, welke tegen de volgende week is uitgeschreven, toch nog in het con flict worden betrokken, We gelooven, dat zulks beteekent een a.s. uittreden van Italië uit den Volkenbond en daarmee de dood dezer organisatie. Engeland en Frankrijk schijnen toepassing te verlangen van art. 15 van het Volkenbondspact, d.i. de verplichte arbitrage, welke voor Italië den plicht zou meebrengen om het openen der vijandelijkheden in elk geval nog drie maanden te ver schuiven. Zoowel in Italië als in heel Europa maakt men zich bovendien ernstig ongerust over de houding van Japan, hetwelk zegt, dat het haar economi sche belangen in Abessinië zal weten te verdedigen. De Japansche regeering wil zich blijkbaar opwerpen als leid ster van alle kleurlingen. Groote hoeveelheden oorlogsmateriaal wor den door Japan naar Abessinië ver voerd en men maakt zich daar te Rome zeer boos over. Geen gouden standaard meer. Italië heeft intusschen de eerste oorlogsrekening reeds moeten betalen in den vorm van een prijsgeven van den gouden standaard. Dat is zeer klaarblijkelijk een gevolg van de groote bedragen aan deviezen, die het land verlieten in verband met de uitgaven voor de komende mili taire operaties. Het befaamde Europeesche gond- blok is daarmee inmiddels tot een onaanzienlijk blokje ineengeschrom peld de gouden standaard geldt thans nog slechts in Zwitserland, Nederland en Frankrijk, welk laatste land echter vroeger reeds heeft ge devalueerd. Dreigende KulturAampf... Een verordening van den Pruisi- schen minister-president en rijks minister Goering Legen het z.g. politieke katholicisme, schijnt de inleiding te zijn geworden van een nieuwen Duitschen kulturkampf. Ze voerde reeds tot een uniform- en insigneverbod voor confessioneele jeugdorganisaties, een aantasting van het bestaansrecht der confes sioneele vakbonden, een ontbonding van den katholieken frontstrijders- bond en een verbod of inbeslagname van een groot aantal kerkbladen. De predikingen in de kerken wor den door de staatspolitie gecontro leerd. De katholieken protesteeren heftig, maar tevergeefs. Ook Rome bracht te Berlijn nog eens een nadrukkelijk protest uit, waarin werd opgekomen tegen de schending van de concordaatsbepalin gen. De Duitsche bisschoppen hebben in een bijeenkomst te Fulda boven dien een schriftelijke verklaring opgesteld, welke binnenkort in heel Duitschland van de kansels zal worden voorgelezen. De deviezenprocessen tegen kloos terlingen, welke volgens een belofte aan het Vaticaan zouden worden gestaakt, zijn inmiddels ook weer hervat. Linksche roerigheid In Parijs. Oe revoiutionnaire en radicale groepen in Frankrijk houden niet af van pogingen, welke ze schoon zien, om de macht in handen te krijgen, af te houden, De bezuiningsdecreten, tot welke aan de regeering volmachten waren verleend en welke natuurlijk het loonpeil van vele ambtenaren en arbeiders aantasten, hebben aan leiding gegeven tot heftige protest acties en thans schijnen de linker- parlementaire groepen te hebben besloten om de regeering te dwingen tot bijeenroeping van het parlement, teneinde een veto over die decreten te kunnen uitspreken. Daarmee zou de chaos in Frankrijk volkomen zijn geworden. Lloyd George in de oppositie. Ook de grijze, 75-jarige liberale ex-premier, Lloyd George, is tegen zijn regeering, de Engelsche, in oppositie getreden, omdat ze zijn plan tot „oplossing" van de crisis niet heeft willen aanvaarden. Bij de algemeene verkiezingen, welke tegen November worden verwacht, wil hij óf de candidaten dwingen om zich voor zijn program te verklaren, óf hij stelt tegen- candidaten tegenover hen. De nationale regeering in Engeland is zwak genoeg om niet te veel tegenwerking meer te kunnen ver dragen. De kabinetscrisis. Twee belangrijke voorvallen over- heerschen de beteekenis van al het binnenlandsche gebeurende regee ringscrisis en de rampenreeks van de K.L.M. Wat de regeeringscrisis betreft, deze is niet onverwachts, maar wel zeer ongelegen uitgebroken. Op het tijdstip b.v.. waarin de gulden, nu ook de gouden standaard in Italië omlaag werd gehaald, een nieuwen aanval te doorstaan zal krijgen. Trouwens, ook politiek komt de crisis buitengewoon ongelegen. Over de aanleiding zullen we te dezer plaatse niet veel meer behoe ven te vertellen. Men weet, dat be halve onder de sociaal-democraten ook onder de katholieken al langen tijd groote ontevredenheid heerschte over de sociaal-economische politiek van het kabinet-Colijn. Voor zoover de katholieken deze regeering nog op de beenen hielden, geschiedde dat wegens het inzicht, dat de formatie van een ander kabinet op zeer groote moeilijkheden zou stuiten. Colijn heeft tenslotte echter van de Staatspartij geëischt, dat deze hem niet alleen langer zou dulden, maar dat ze ook con amore aan zijn politiek zou gaan meewerken en hem de critiek zou sparen. Dat laatste wilde de Staatspartij niet beloven. Ze bracht zelfs tot uitdrukking, dat Colijn's politiek de hare niet was, nochtans zou ze algemeen vóór het Bezuinigings- ontwerp hebben gestemd, omdat ze geen directe verantwoordelijkheid durfde aanvaarden van een ten val brengen van het zittende kabinet. Colijn was daar niet mee tevreden, nou, en toen is het gebeurd. De kabinetscrisis heeft ongetwijfeld tot een zuiverder, maar moeilijker politiek aspect geleid. Hoe vreemd het ook moge klinkenhet kabinet- Colijn was een minderheidskabinet. Zijn z.g. meerderheid was een ge forceerde meerderheid. De Katho lieken erkenden de juistheid van Colijn's sociaal-economische politiek niet, maar ze werden gedwongen om deze regeering te blijven steunen, omdat ze inzagen, dat niet of moei lijk en slechts langs gevaarlijke parlementaire wegen een andere regeering tot stand zou kunnen komen. Het is op het oogenblik waarop we dit overzicht samenstellen nog niet te zien, in welke richting een oplossing zal worden nagestreefd. Aan de mogelijkheid eener totstand koming van een roomsch-rood regee- ringsblok, en „welwillende mede werking van revoiutionnaire groepen" zooals Colijn voor ons staatsbestuur in het vooruitzicht stelde, gelooven we niet. Niet onmogelijk achten we de vorming van een regeering van nationale concentratie, waarvan natuurlijk de revoiutionnaire groepen afzijdig zouden blijven, de Anti- Revolutionnairen zich bovendien ter zijde zoude stellen uit prestige overwegingen en de liberalen, omdat die niet met de handelspolitiek dei- katholieken kunnen meegaan. Jhr. de Geer, de leider der C.H.- partij, zou men zich als premier in zoo'n kabinet kunnen voorstellen. We denken tenslotte nog aan de mogelijkheid van een gereconstrueerd kabinet-Colijn, waarvan de genoemde zelve vermoedelijk dan geen deel meer zou uitmaken. Hoe het ook zij, het is te hopen, dat aan de onzekerheid spoedig een einde komt, want die onzekerheid kan fatale gevolgen wekken op economisch en monotair gebied. De speculatie op den gedevalueerden gulden is reeds begonnen en als die niet wordt geremd, zal zelfs geen Colijn den gulden meer kunnen houden. Devaluatie begint een on ontkoombaar kwaad te gelijken. Wat de andere belangrijke binnen landsche aangelegenheid betreft, we behoeven thans natuurlijk niet meer te herinneren aan bijzonderheden inzake het vergaan van de „Gaai". Het is te hopen, dat de smarten- reeks op het gebied der Nederland sche burgerlijke luchtvaart thans zal zijn geëindigd. Ook de leiding der K.L.M. blijkt zich bewust te zijn ge worden, dat in een half jaar tijds de goede naam, welken de K.L.M, zich in vijftien jaren verwierf, is opgeteerd en dat deze maatschappij met allen, die haar toebehooren, een harden strgd, met de ruggen tegen den muur - zooals een der piloten het uitdrukte - te strijden gaat krijgen om dien naam weer geleide- lgk te gaan herbouwen. We hebben vertrouwen, dat het, met dezen wil bezield, goed zal gaan. Wat wij voor groots hebben gewrocht in het verleden, hebben we altijd strijdende en kampende tegen moei lijkheden, moeten volbrengen. Dan zijn we voorzichtig en volhardend. Werkeü in een hoera-sfeer „ligt" ons niet. De minister heeft medegedeeld, dat de regeering de oorzaken der rampen ernstig zal naspeuren en hij over weegt de instelling van een Raad voor Luchtvaart, door welken in de toekomst alle vliegtuigongelukken zullen worden berecht. Heel ons volk is bereid om den naam der K.L.M. te helpen hóóg heffen wederom, als deze maatschappij „voorzichtigheid-bedachtzaamheidén; openhartigheid" op het beton laat griffelen, waarover de vliegtuigen haar aanloop nemen naar omhoog.

Peel en Maas | 1935 | | pagina 1